W&ALWÏK
773
LAATSTE BERICHTEN
5000 ENTHOUSIASTE KVP-ers
IN UTRECHT BIJEEN.
Ook Amerika kent
verkeersproblemen
6
maal
t twee
tchter-
n hun
tot de
leende
kwam
A. de
innaar
2e.
ranten
startte
voor-
Ie be-
jam-
e ron-
irtijen
VVil-
u r en
zesde
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 10 OCTOBER 1955
JAAR MAR
Z^-\>
CONGRES 1955
De KVP gaat eigen weg, geleid door
rechtvaardigheid en menselijkheid.
Uit alle delen van het land waren ze gisteren naar Utrecht
gekomen, de bestuursleden, werkers, propagandisten en
stoottroepen van de Katholieke Volkspartijmeer dan vijf
duizend enthousiaste mannen en vrouwen vulden de enor
me Margriethal van de Jaarbeurs en toen zij deze in de
namiddag weer verlieten, waren ze nog enthousiaster, nog
strijdbaarder.
Het congres 1955 was als een grote wapenschouw voor de
strijd om de verkiezingen 1956, een strijd die niet gemak
kelijk zal zijn, maar waarvan de vooruitzichten voor de
éne Katholieke Staatkundige Partij helemaal niet ongun
stig zijn.
Rechtvaardigheid en menselijkheid heeft de KVP in haar
vaandel geschreven; zij \yijst de valse tegenstelling „con-
servatief-progressiet" volstrekt af. De demagogie van deze
tegenstelling, heet het in de conclusie van het congres, zal
de Nederlandse Katholieken niet kunnen misleiden, maar
deze zullen met de geestdrift van hun diepste overtuiging
de politiek beamen, die zij naar waarheid in haar vaandel
heeft staan: Rechtvaardigheid en Menselijkheid.
TIJD VAN
BIJZONDERE BLOEI.
In zijn openingswoord zei de
partijvoorzitter Mr. van Doorn,
nadat hij de gasten had begroet,
waaronder alle katholieke mi
nisters en de staatssecretarissen
behalve de ministers Becl en
Luns) waren, alle katholieke mi
nisters van staat, de nagenoeg
complete kamerfracties, de voor
zitter van de CVP in België en
van de Christen Democratische
Partij in Luxemburg, dat de KVP
momenteel een tijd van grote
bloei doormaakt, maar toch
vroeg hij zich af, of de invloed
van de katholieken wel evenre
dig hieraan was; hebben wij, al
dus de voorzitter, met name in
het overheidslevcn voldoende
kans onze stem te laten horen,
spreken we voldoende mee in de
bureaux en zalen, waar de plan
nen worden gemaakt en de be
sprekingen worden gevoerd, die
de basis zijn van het beleid van
de overheid.
Bijzonder enthousiasme ver
oorzaakte hij toen hij kwam te
spreken over het feit, dat het be
stuur van de KNP besloten had
zich weer te scharen in de gele
deren van de éne katholieke par
ty. De besturen van KVP en KNP
zei hij, hebben zich niet laten af
schrikken door de wijze waarop
vooral van socialistische zijde is
betracht dit eenheidsgesprek eri
dit besluit te diskwalificeren.
SOCIALE
RECHTVAARDIGHEID.
De heer J. Middelhuis, lid van
de Eerste Kamer en voorzitter
van de KAB, hield een prachtige,
boeiende rede over het onder
werp: Katholieke politiek, recht
vaardige politiek.
Voor christendom, vrijheid en
welvaart was de titel van 't werk
program der KVP, dat gebouwd
was op het oude ideaal van recht
vaardigheid, waarheid en liefde.
De mensen, zei hij, hebben nog
nooit genoeg Christendom gehad
om er genoeg van te krijgen; de
mensen, citeerde hij Chesterton,
zijn de sociale rechtvaardigheid
niet moe, maar 't wachten er op.
En hij kwam te spreken over
de sociale voorzieningen. De so
ciale voorzieningen door middel
van de sociale wetgeving, zei hij,
betekent, dat allen voor allen
zorgen en dit streven toe te
schrijven als een verdienste van
het socialisme, ware een veel te
grote lof. Deze gezindheid heet:
solidariteit, en stamt uit de ka
tholieke school
En hij noemde de maatregelen
die de regering diende te nemen
om 't streven naar "sociale recht
vaardigheid een concrete gestal
te te geven, maatregelen die be
tekenen een voortdurend streven
naar een gemeenschap, waarin
allen meer in staat zijn hun per
soon zijn beter te beleven.
En ook hij sprak over het ac-
coord met de KNP: Dat gaat ons,
ja, ook ons, katholieke arbeiders,
zo na aan het hart, dat we op
recht verheugd zullen zijn over
de terugkeer van de KNP. Ze
Eisenhower's Miljardenplan
Etage-wegen het toekomstbeeld, ook voor Nederland
Zelfs tof in de siad dringen de snelwegen door
hebben getoond het offer van
hun eigen inzicht te kunnen bren
gen. De heer Weiter en ik zullen
nog'wel 'ns verschil van mening
krygen, maar voor deze moedige
daad betuig ik gaarne myn res
pect.
Een kort woord sprak ook dc
voorzitter van de Belgische CVP,
Lcfèvre; hij had het over de
nieuwe schoolwetten die de soci
alisten hadden aangekondigd; de
strijd van onze zijde zal opnieuw
met heftigheid worden opgeno
men, zei hij, en de instemming
van de vergadering was uitbun
dig.
ALLE ZEILEN BIJ.
Nadat de meer dan vijfduizend
zich meer dan te goed hadden
gedaan aan een overweldigende
hoeveelheid boerekool, met een
rookworst en een fles bier, in 'n
verwonderlijk korte tijd opge
diend in de enorme Bernhardhul,
hield Ir. Kraayvanger, lid van de
Eerste Kamer, een zeer goed uit
gewerkte rede over het vraag
stuk van de woningbouw., een re
de die echter aanmerkelijk moest
worden bekort, omdat de radio
om 4 uur de stem van Prof. Hom
me in de Nederlandse huiska
mers wou laten klinken.
De heer Kraayvanger kwam
tot een aantal conclusies, om de
woningnood, die een werkelijk
nationale nood was, op te lossen,
zoals:
Het'terugwinnen van de arbei
ders die het bouwvak hebben
verlaten;
een beroep op de jongeren om
bouwvakarbeider tc worden, met
loonbijslag in de leertijd;
grensarbeiders en emigrerende
arbeiders zien te winnen -voor
deze vaderlandse taak;
vrijstelling van militaire dienst
voor bouwvakarbeiders, zoveel
mogelijk, maar minstens in de
zomer;
geheel andere opzet van mon-
tagebouw;
afremming van niet strikt
noodzakelijke bouwwerken, spe
ciaal in de gebieden waar de
woningbouw in de knel zit;
meer armslag voor kleinere ge
meenten, die gemakkelijk wat
meer woningen zouden kunnen
bouwen, zonder verstoring van
het geheel;
vergroting van productiecapa
citeit van fabrieken van bouw
materialen;
bevordering van gebruik van
machines;
maatregelen om door te wer
ken bij geringe vorst en aanpas
sing van de vorstvcrletregeling;
geen onderhoudswerken in de
zomer;
import van houten huizen;
ep een loonregeling gericht op
bekwaamheid en prestatie.
PROF. ROMME.
Ovationeel werd prof. Romme,
de grote leider van de Katholie
ke Tweede Kamerfractie begroet
toen hij het spreekgestoelte be
klom.
En hij sprak het eerst Qver 't
eenheidsgesprek. Het was, zei hij,
hem lief geweest wanneer hij had
ORANJE-VOORHOEDE MET
TWEE DEBUTANTEN.
Bram Appel leidt de aanval
tegen België.
De Keuze-Commissie van de KN
VB heeft het Nederlandse elftal, dat
a.s. Zondag in 't stadion Feijenoord
tegen België speelt, als volgt sa
mengesteld:
Doel: de Munck (Fortuna '54).
Achter: Wiersma (PSV); van dei-
Hart (Fortuna '54); Kuys (NAC).
Midden: Schaap ('t Gooi); Klaas-
sens (Spel. VW '03).
Vóór: Bosselaar (Feijenoord); de
Bruyckere (Willem II); Appel (For
tuna '54); Brooymans (Willem II);
Clavan (SHS).
Als reserves zijn aangewezen:
Feijt (Willem II), Kerkum (Feije
noord), Brusselers (PSV) en Schou
ten (Feijenoord).
kunnen zeggen dat bij de komen
de verkiezingen alle katholieken
in één katholieko partij zouden
aantreden. Hij bleef echter ho
pen op verandering, alhoewel
niet in 1956, omdat dit zijn wens
was, maar ook omdat de dwin
gende kracht van de redelijkheid
hiertoe dreef.
I)e verkiezingsstrijd zal moe
ten worden gevoerd, zei hij, in
het Pro-teken. We moeten bena
drukken waar we in de practi-
sche politiek vóór zijn; en te
meer reden bestaat er om onze
eigen weg te hanen en te wijzen,
om dat men ons wil degraderen
tot een partij die anti is; zeker,
we zijn anti-liberaal en anti-soci
alistisch, maar omdat we vóór
onze eigen weg zijn.
Hij sprak over de Nieuw-Gui-
nea-politiek, ten aanzien waar
van hij een controverse consta
teerde tussen Vos, die onlangs
een felle aanval lanceerde op de
door de regering gevolgde poli
tiek, en minister-president Drees
die wat dit betreft vuurvast was.
Hy sprak om. over de nood
van de weduwen en wezen; de
enige daad die de regering stelde,
zal zyn, dat zij binnenkort de
zaak om advies naar de SER zal
zenden. Hier klopt iets niet, maar
de klop van de nood van wedu
wen en wezen, de klop om men
selijkheid zal moeten worden ge
hoord.
Nog over tal van andere kwes
ties van practische politiek sprak
deze KVP-voorman, die tenslotte
van het kader der partij en van
alle leden vroeg: Geestdrift, of
ferbereidheid, strijdbaarheid en
dienstvaardigheid.
Toen werden de conclusies
voorgelezen, de telegrammen ver
zonden aan H. M. de Koningin
en het Nederlands Episcopaat en
de vijfduizend verlieten de zaal,
over het gehele land uitdragend
hun enthousiaste geestdrift, hun
dienstvaardige vastberadenheid,
te werken voor een maatschappij
waarin rechtvaardigheid en men
selijkheid tot gelding kunnen ko
men.
even vreemd hebben opgekeken. Maar de
zeggingskracht van dit magistrale koor
werk zal hem al spoedig hebben gegre
pen.
Na aanvankelijk te hebben geëxperi
menteerd in progressief moderne richting
is Jos van Amelsvoort meer en meer ge
fascineerd geworden door de werken uit
<je bloeitijdperken van de Europese mu
zieklitteratuur: de barok.
Deze stijl met zijn subtiele evenwicht
tussen vakmatige logica en gevoel, met
zijn maximum aan gevoelsexpressie die
zich toch nooit verliest in het individua
listische, deze stijl voelde van Amels
voort blijkbaar aan als de zijne, geroe
pen als hij zich voelde als componist van
v.are kerkmuziek.
Zijn werk is dan ook alleszins van
barokke allure. Het is van de eerste tot
en met de laatste fraze polyfoon van
structuur. Hij behandelt zijn thematisch
materiaal volgens de in de natuur ge
legen wetten van harmonie, contrapunt
en stemvoering, zoals die hun meest ge
niale toepassing vonden in het werk van
Bach. Verder kenmerkt zijn muziek een
zelfde thematische concentratie. Van
zelfsprekend maakt hij daarbij ook ge
bruik van verworvenheden van latere tij
den. Zo gaat hij bij het moduleren b.v.
verder dan we bij de oude componisten
zien. Dit alles veronderstelt een degelijk
vakmanschap die de hedendaagse kun
stenaars helaas al te vaak blijken te mis
sen.
Hoewel deze muziek dus dynamisch en
dramatisch is van beweging en harmo
nie, laat ze zich niet kennen als louter
individueel. Integendeel, de persoonlijk
heid ervarén we hier nooit als het onder
werp van de muziek, maar treedt slechts
op als de ordenende kracht die zin en
leven schenkt aan het autonome klan
kenspel. Vandaar ook dat deze muziek
stijl zo uiterst geschikt is voor kerkmu
ziek, afgestemd als ze is op het algemeen
menselijke, het niet-individuële, en de
taal sprekend van de gemeenschap.
Het werk van Van Amelsvoort is dus
traditioneel in de volle zin van het
woord. Maar juist waar het hier gaat
over kerkmuziek, verhoogt dit de waar
de ervan. De visie van de 20ste eeuwse
kunstbeschouwer, die aan een kunstwerk
nog vóór de eis van het schone en ont
roerende, de maatstaf aanlegt van het
nieuwe, het baanbrekende, roept letterlijk
om herziening. Onze geesten zijn a.h.w.
geïnfecteerd door bepaalde 18-de en 19-
de eeuwse invloeden zoals de verlich
tingsidee van eeuwige vooruitgang en het
romantische persoonlijkheidsideaal.
Degenen die zich tegenover een kunst
werk niet veilig voelen als zij niet eerst
hebben mogen offeren aan de mode van
hun tijd, zouden het bewust vermijden
van technisch geëxperimenteer misschien
willen ervaren als de nieuwste stunt van
originaliteit en zich aldus kunnen bevrij
den van hun vooroordelen..
Degenen die gisteren het voorrecht
hadden bij de uitvoering van deze ma
gistrale koorwerken aanwezig te zijn,
lieten zich na afloop niet onbetuigd.
De uitgevoerde delen van deze nieu
we mis van Van Amelsvoort warfen ach
tereenvolgens het Kyrië, Sanctus en Be-
nedictus. Voor het slechts uit achttien
leden bestaande kamerkoor, betekende
deze uitvoering wel een uiterste krachts
inspanning. Maar we konden toch een
indruk krijgen van de waarlijk giganti
sche allure van deze muziek.
GILDE ST. CRISPIJN
VAN BESOYEN.
Maandag 24 October a.s. hoopt 't
gilde St. Crispijn van Besoyen zijn
jaarlijks statiedag te vieren. Tradi
tiegetrouw is dit een hoogtijdag
voor een gilde. Wetende dat dit jaar
het gilde van Besoyen twee jubila
rissen in zijn midden heeft, n.l. de
heer Verhagen, die niet minder dan
55 jaar gildebroeder is, waarvan
meer dan 50 jaren hoofdman, en de
heer Duquesnoy die dit jaar 40 jaar
bij het gilde is, waarvan zeer vele
jaren secretaris, belooft 't wel weer
iets aparts te worden. De feestcom
missie is reeds in volle werking om
deze dag voor de twee jubilerende
gilde-broeders tot een onvergetelij
ke te maken. De dag begint met een
H. Mis voor de overleden en leven
de leden van het gilde om 9 uur in
de parochiekerk. Bij goed weer zal
later op de dag een kleine wande
ling worden gemaakt, terwijl de ju
bilarissen 's avonds worden gehul
digd in de gilde-kamer.
Meer mogen wij er nog niet van
zeggen, maar wel kunnen wij het
verloop van deze dag gerust aan de
gilde-broeders van St. Crispijn over
laten.
te Waalwyk op Donderdag
18 October a.s.
lerdag
KVP-JONGEREN.
De jongerenafdeling van de KVP
zal hedenavond om 8 u. in de Twee
Kolommen in vergadering bijeen
komen.
K.A.V. AFD, WAALWIJK.
De opening van het winterprogram be
gint met een Maria-avond, op Dinsdag
11 October, met Lof om 7 uur in de
Kapel bij de Eerw. Zusters.
Na het Lof gaat men gezamenlijk naar
Thalia, waar de verdere avond wordt
doorgebracht. I
Deze Maria-avond wordt door de kin
deren van de leden opgeluisterd met zang'
declamatie en toneel.
E.H.B.O.-NIEUWS.
Zondag j.l. werden in de zaal „De
Kannonnier" te Oosterhout EHBO-
wedstrijden gehouden, als voorwed
strijden voor de a.s. Districts-kam-
pioenschappen. De drie best ge
plaatsten komen straks tegen elkaar
uit voor het kampioenschap van
Brabant. De uitslag was als volgt.
1. Ginneken, ploeg 144 p., com
mandant 45 p.
2. Princenhage, ploeg 126 p., com
mandant 52 p.
3. Dongen, ploeg 119 p., comman
dant 37 p.
4. Waalwijk, ploeg 110 p., com
mandant 46% p.
5. Middelbeers, ploeg 107 p., com
mandant 57% p.
6. Driesprong, ploeg 107 p., com
mandant 42 p.
7. Hank, ploeg 105 p., comman
dant 39 p.
8. Breda, ploeg 104 p., comman
dant 36% p.
9. Bosschehoofd, ploeg 97 p., com
mandant 33% p.
10. Waspik, ploeg 92 p., comman
dant 40% p.
11. Huibergen, ploeg 90 p., comman
dant 48% p.
12. Teteringen, ploeg 80 p., com
mandant 34 p.
De organisatie was in handen van
de afdeling Oosterhout, in samen
werking met de districtsbestuur
ders.
ZILVEREN JUBILEUM BIJ
WONINGBOUWVERENIGING
„BAARDWIJK".
Maandag 17 October zal de heer
Otto Donkers, voorzitter van de wo
ningbouwvereniging „Baardwijk"
zijn zilveren jubileum vieren als lid
van deze vereniging, die de laatste
twintig jaren onder zijn bezielende
leiding heeft mogen werken.
Op die dag zal de voorzitter dooi
de leden van het bestuur in een bij
zondere bijeenkomst gehuldigd wor
den, om zijn grote verdiensten voor
de woningbouw in Baardwijk.
Onder zijn voorzitterschap ver
meerderde het aantal woningen van
42 tot 88.
Het is geen gunstige tüd geweest
voor de woningbouw in Baardwijk,
maar zodra de mogelijkheden aan
wezig zijn in Baardwijk weer wo
ningen te bouwen, ligt het in de be
doeling van de voorzitter te bevor
deren dat in de knellende behoefte
aan woningen in Baardwijk wordt
voorzien.
En die gunstige omstandigheden
zullen wellicht niet meer zo heel
lang op zich laten wachten.
We wensen de voorzitter van deze
vereniging graag van harte geluk
èn goed succes voor de toekomst.
AARDBEIEN.
Hoewel we het niet uit eigen er
varing weten, willen we toch gaar
ne melding maken van het feit dat
de mooie zomer Mevr. de Wed.
Klerx-Aarts te Baardwijk, evenals
meerdere anderen, heel gunstig ge
zind is geweest en haar een mooie
tweede aardbeienoogst heeft be
zorgd. Zij plukte in de maand Oc
tober op een dag liefst bijna een
pond aardheien.
AGENDA WAALWIJKS ORKEST.
Woensdag 12 October om half 3 re
petitie voor de blazers, om half negen
voor het hele orkest, in Hotel Verwiel.
GEVONDEN EN VERLOREN.
Gevonden
Sleutels aan ring; bruine hoed; shawl;
portemonnaie zonder inhoud, knippatro
nen, padvindersriem, handschoen, fluwe
len mutsje, etui met foto's, rozenkrans
in etui.
Verloren
Vulpen; actetas; steunzool; hanschoen;
motorlaars; vulpen; bril; 1 paar regenpij
pen, halsketting, kerkboek; nylonkous,
ring en sleutels, portemonnaie; step.
AGENDA
OEFENING EN VERMAAK.
Woensdag 8 uur repetitie dameskoor
Oefening en Vermaak in De Twee Ko
lommen.
Zondag 12 uur mannenkoor in De
Twee Kolommen. i
NIEUWE BISDOMMEN IN
ROTTERDAM EN GRONINGEN.
Zijne Heiligheid de Paus heeft
welwillend besloten om in Neder
land twee nieuwe bisdommen op te
richten, namelijk van Groningen en
van Rotterdam, door gebied af te
scheiden respectievelijk van 't aarts
bisdom Utrecht en van het bisdom
Haarlem en ze tegelijk op te richten
als suffraganen van de metropoli-
tane zetel van Utrecht.
De lang verwachte her-indeling
der Nederlandse bisdommen is bin
nenkort een feit. Zaterdag heeft het
officiële blad van het Vaticaan, de
„Osservatore Romano", het pause
lijk decreet gepubliceerd, waarbij
Rotterdam en Groningen als de
nieuwe bisschopzetels worden aan
gewezen. Hoewel de definitieve wij
ziging der grenzen pas wordt be
kend gemaakt in de zeer binnen
kort te verwachten pauselijke „bul
der circumscriptie", kan worden
verondersteld dat het bisdom Rot
terdam zal omvatten de provincie
Zuid-Holland en de provincie Zee
land, behalve Zeeuws-Vlaanderen;
het bisdom Groningen zou omvat
ten de provincies Groningen, Fries
land en Drente en verder de Noord-
Oostpolder met de kop van Over-
ijsel tot aan Dedemsvaart.
Het Nederlandse episcopaat heeft
van de op handen zijnde uitbreiding
van het aantal bisdommen aan de
regering schriftelijk mededeling ge
daan. Deze brief is in de Minister
raad besproken. Toen is de vraag
gesteld of de voorgenomen uitbrei
ding aanleiding zou kunnen geven
tot moeilijkheden met bepaalde
groepen andersdenkenden. Gecon
stateerd werd dat dit „over het al-
gemeea" niet het geval zou zijn.
SPECIALE TREINEN
VOOR POSTVERVOER.
Maandagavond zijn de speciale avond-
treinen voor postvervoer, die NS en
PTT in gemeenschappelijk overleg heb
ben ingesteld, voor het eerst gaan rijden.
Het betreft hier een proef om te komen
to: een beter verantwoord vervoer van
de grote hoeveelheden post, die met de
avondtreinen moeten worden vervoerd.
Deze hoeveelheden belasten de perrons
ernstig in de drukke uren, terwijl het
lossen en laden bij de personentreinen,
die slechts kort op de tussenstations
sloppen, in de grootste spanning moest
verlopen.
Reeds op de eerste dag bleek, dat bij
de nieuw ingelegde speciale posttre:nen,
die veel langere stationnementen op de
tussenstations kunnen hebben, het laden
en lossen rustiger kon verlop'c-n. De hoe
veelheden post in de personentreinen \va$
ren merkbaar geringer.
PTT en NS zullen de resultaten van
deze proeven grondig bestuderen en na
gaan of uitbreiding van het aantal van
de speciale treinen kan leiden tot een
gioter efficiency bij de behandeling van
de post.
(Van onze verslaggever)
NEW YORK (P.A.) Noord-Amerika wordt algemeen beschouwd als
het „land der onbegrensde mogelijkheden Het wordt door de nuchtere
Europeanen bewonderd om de astronomische geldsommen, dat het voor 'n
bepaald doel kan uittrekken. Maarook het land van Uncle Sam kent zijn
moeilijkheden en dit zijn niet alleen problemen van politieke aard, maar
vooral de binnenlandse vraagstukken, die uitgegroeid zijn tot brandende
kwesties.
Niet alleen Nederland en vele andere landen in Europa hebben te kam
pen met problemen, waar op het eerste gezicht moeilijk 'n oplossing voor
te vinden is. Ook dat grote land aan de overzijde van de Atlantische Oce
aan ziet zich geplaatst voor veelal dezelfde moeilijkheden, waarmede eer
in vergelijking klein land te kampen heeft. Het grote verschil is echter,
dat de moeilijkheden in de Ver. Staten met een grotere voortvarendheid
worden opgelost dan in vele andere landen 'en voor wat betreft de nij
pende verkeersproblemen, kan uncle Sam vele andere landen op de we
reld een lesje geven:
Nimmer had men ook in Amerika ver
wacht, dat onze eeuw van technische
vooruitgang een tijdperk van zorgen over
de verkeersproblemen zou worden. Dc
paar duizend auto's, die omstreeks 50
jaar geleden in Amerika rondreden,
vormden geen verontrusting voor het
verkeer in het algemeen.
Langzamerhand echter ging men de
grote voordelen van dit snellte vervoer
middel inzien en gezien de economische
ontwikkeling duurde het niet lang of in
plaats van een paar duizend reden er
tien miljoen auto's op dc Amerikaanse
«cgen. Dertig jaar geleden wanen dat er
al 20 miljoen en nauwelijks vijftien jaar
later reeds 30 miljoen.
Verkeersdeskundigen breken er zich
reeds de nek over hoe zij dit probleem
zouden moeten aanpakken. Statistici ston
den stom verwonderd, nu heden ten da
ge is gebleken, dat er reeds tien miljoen
auto's meer zijn dan men had verwach*.
In 1951 waren er 58.000.000 voertuigen
op de weg, in 1965 zullen dit er, alweer
volgens de statistiek 81.000.000 zijn,
maar wie garandeert, dat hier niet weer
een fout wordt gemaakt?
Aan het werk.
Het is president Eisenhower, die zijn
medewerkers aan het werk heeft gezet
en het Amerikaanse Congres verzocht
om. let u wel, 25.000.000.000 dollar.
Grote ontsteltenis heerste er in dit on-
begrensde-mogelijkheden-land, toen dit
'enorme kapitaal bekend werd en vlugge
rekenaars rekenden uit, dat de 160 mil
joen Amerikaanse burgers, vrouw en
kind meegerekend, boven de normale be
lasting nog eens 150 dollar moesten op
brengen om dit bedrag bijeen te brengen.
Hoe groot de crisis zou kunnen worden
blijkt wel uit het feit, dat m'en op de
plaats van één auto in 1941 in 1965 drie
auto's zou moeten persenI
Eisenhower's plan houdt in, dat elke
mijl verkeersweg, die thans niet geschikt
is voor het verkeer, dat in 1974 wordt
verwacht, moet worden vervangen, w?t
eveneens geldt ten aanzien van iedere
mijl, waarvan in 1964 kan worden ver
wacht, dat zij in 1974 het verkeer niet
meer kan verwerken. Voor wat betreft
het wegdek, dit moet van dergelijk ma
teriaal worden gemaakt dat het dertig
tot veertig jaar mee kan.
Vier-, zes- (en achtbaans wegen.
De plannen voorzien in een net van
hoofdverbindingen met hoge capaciteit,
die 209 van de 237 Amerikaanse steden
met meer dan 50.000 inwoners onderling
zullen verbinden. Het merkwaardige bij
deze wegen, die zeer verkeerseconomisch
zullen worden aangelegd met 2, 4, 6 en S
banen, is dat zij zo goed als geen kruis
punten zullen hebben. Wanneer dergelij
ke wegen elkaar kruisen, zal dit niet ge
lijkvloers gebeuren, maar in etages.
De Amerikanen staan kennelijk voor
niets, want reeds zijn er wegen aange
legd bij de ingang van grote steden,
waar vijf snelwegen elkaar in etage krui
sen en men dus een gigantisch bouw
werk kan aanschouwen van viaducten,
bruggen en tunnels boven elkaar. In som
mige gevallen heeft men gelijkvloerse
kruispunten bij de ingang der stad niet
geheel en al kunnen voorkomen, maar
di: net van zogenaamde expressways,
die in de stad verbonden zijn met grote
parkeerplaatsen op de hoge gebouwen,
heeft reeds een lengte aangenomen van
meer dan 600 kilometer door geheel Ame
rika.
Nog verder gaan de plannen van de
Amerikaanse wegenconstructeurs. Zij
dromen van expressways, die boven de
spoorwegen de steden binnenkomen en
hun parkeerplaatsen hebben boven de
stationsemplacementen. Dat hiermede
grote sommen gelds gemoeid zijn, is be
grijpelijk, wanneer men bedenkt dat voor
een rechtstreekse Oost-West verbinding
de ronde som van 80 miljoen dollar moet
worden betaald, waarvan de helft be.
stemd is voor onteigeningsrechten en hul
zensloop...
Niet in een hand.
De ambitie van de Amerikanen is er
niet alleen op gericht om snelwegen aan
te leggen en te verbeteren, waardoor de
auto zijn snelheid, waarom het uiteinde
lijk alleen begonnen is, kan handhaven.
Ook aan de „highways" en de zoge
naamde „primary roads" moet met voo-t-
varendheid gewerkt worden.
Een vergelijking hierbij te trekken nut
de Nederlandse wegen is moeilijk, zo niet
onmogelijk. Highways en expressways
zijn in Nederlandse termen snelwegen
van de eerste categorie en primary roads
de snelwegen van de tweede categorie.
Opmerkelijk is het te kunnen vaststel
len, dat de wegenaanleg in Amerika in
de diverse staten onderling niet zoals in
Nederland in één hand berust. De we
gen worden onderhouden door dc staten,
waarin zij zijn aangelegd. Iedere staat
heeft een eigen wegencommissie, aan wie
de zorg van de wegenaanleg, de con
structie en het onderhoud is opgedragen.
Siechts op één punt bestaat er overeen
stemming tussen de staten onderling en
wel bij de wegbebakening. Anderzijds be
staat er het bureau voor Openbare We
gen, dat zich echter niet bezig houdt met
de wegenaanleg en de aanleg van brug
gen en tunnels, maar zuiver en alleen
met het verstrekken vpn subsidies voor
de wegenaanleg en het onderhoud.
Stok achter de deur.
Weliswaar komt men nu tot enige uni
formiteit voor wat betreft de wegenaan
leg, daar de staten, die zich voor subsi
die wenden tot het bureau voor Openba
re Werken hun projecten aan deze in
stantie moeten voorleggen en slechts bij
goedkeuring de subsidie verkrijgen.
De in het kader van het tienjarenplan
van Eisenhower aan te leggen wegen
moeten aan bepaalde eisen voldoen. De
ze eisen, vastgesteld door een speciaal
voor dit plan ingerichte commissie, zijn
niet gering, daar zij zijn aangepast aan
de verkeerseisen zoals die in 1964 zul
len zijn.
Intussen is het nog zeer de vraag of
deze plannen aan het geheel der behoef
ten zullen beantwoorden. Voor dc par
keerproblemen van de 81.000.0CX3 voer
tuigen, die Amerika volgens de statistiek
in 1965 zal bezitten, is slechts gedeeltelijk
een oplossing gevonden, maar dit pro
bleem staat in Amerika apart van het
wegenprobleem. Hard wordt er gewerkt
in dit wonderlijke land aan de wegen
aanleg. hard wordt er ook in Nederland
gewerkt aan de wegenaanleg, maar in dit
opzicht kunnen wij misschien nog een
voorbeeld nemen aan de uitvoering der
plannen, zoals dit in Amerika ter hand
wordt genomen.
i