DE LBflBÏHUT Waalwijkse en Langstraaise Courant DRUNEN ELSHOUT VLIJMEN HAARSTEEG SPRANG GAPELLE WASPIK Hoogmis-uitzending vanuit Waspik. r. r L he" raaL°yntenr de he8r H V' Iersi!l; or«anisi X°ÜS öSvo~tfe„dit We6r 6enS een gelegenh8id VRIJDAG 9 DECEMBER 1955 Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij An toon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week. DE ECHO VU HET ZUIDEN 78e JAARGANG No. 99 Abonnement 19 cent per week f 2.45 per kwartaal f 2.70 franco p. p. Advertentieprijs 10 cent per m.m. Contract-advertenties speciaal tarief. Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 Dr van BEURDENSTRAAT 8, KAATSHEUVEL TEL. 2002. OPGERICHT 1878 TELEGR.-ADRES „ECHO" UITVOERING. f -*rr De Kon. Erk. Harmonie De Volhar ding geeft a.s. Zaterdag in de zaal van café Elshout haar eerste winteruitvoering voor haar donateurs. Na het concert, onder leiding van haar dirigent de heer Joh. Verhoeven, volgt het optreden van de toneelvereniging Fo rum uit Heusden met het toneelspel: Ste fan Borhos. De donateurs staat Za terdag dus weer een gezellige avond te wachten. WINKELACTIE. De St. Nicolaas Winkelactie Drunen- Elshout is dit jaar een zeer groot succes geworden. Er werd een top-omzet ge haald. A.s. Zaterdagavond 10 Decem ber zal in café P. Klerks de laatste prij zen- en attractieavond worden gehouden. Aanvang 8 uur. VOETBAL. R.K.D.V.C. heeft Zondag drie elftal len in het veld. DVC I krijgt een van de kopploegen op bezoek, nl. SCB uit Best. Dit is een ploeg waartegen in competitie-verband nog niet gespeeld is. Het is jammer dat DVC hoogstwaar schijnlijk met enkele invallers zal moe ten verschijnen, voor enkele spelers die in militaire dienst zijn. We hébben ech ter het volste vertrouwén in deze ver vangers en hopen op een fraaie thuis wedstrijd, na al de uitwedstrijden van de laatste weken. Aanvang half drie. Het derde elftal ontvangt Noad IV. Hier zal alles in het werk gesteld moeten worden, om weer eens een-succes te boeken, wat ook wel nodig is. PKDVC V gaat naar Herptse Boys en zal het daar ook niet gemakkelijk krijgen. RATTENBESTRIJDING. t In het kader van de grote landelijke actie ter bestrijding van ratten, welke van 14 t.ra. 21 December zal worden ge houden, zal ook in onze gemeente in dit tijdvak een campagne worden gevoerd. Wil deze campagne slagen, dan is het nodig dat zij intensief geschiedt en dat alle haarden totaal worden uitgeroeid. De schade welke jaarlijks door ratten wordt aangebracht is enorm en het is derhalve een algemeen belang aan deze bestrijdingsactie, welke geschiedt door middel van het uitleggen van vergif zijn volle medewerking te verlenen. Opge merkt zij dat dit vergif niet schadelijk is voor mens en dier. Het lokaas kan be steld worden ten gemeentehuize, waar ook nadere inlichtingen kunnen worden verstrekt. ZONDAGDIENST. Dienst Dr. Verhaak. TONEELAVOND. De toneelvereniging der K.A.B. geeft a.s- Zondagavond in het Dorpshuis een toneeluitvoering. Opgevoerd wordt een toneelspel in drie bedrijven van Hans Nesna, getiteld: De Gouden Kooi. Zondag na de Hoogmis is het plaats bespreken tot 1 uur. i LEZING OVER HET LEVEN VAN DR TITUS BRANDSMA. Maandagavond zal in het dorpshuis een Titus Brandsma-avond worden ge houden, met lezing en film over het le ven van deze grote priester, die in Da chau het leven liet. De Vice-Postulator van het Bisschop pelijk gerecht. Pater P. P. Starman zal deze avond de voordracht houden. Een avond die vrij toegankelijk is voor ieder en die niemand missen mag. Deze avond wordt gehouden onder auspiciën van de K.A.B. Aanvang 7.30 uur. Geslaagd. Voor het diploma machineschrij - ven slaagde P. v. Huiten Az. Derde verloting. Het slot van de Winkelweek-actie zal zijn de derde verloting van ruim 400.aan prijzen, welke a.s. Za terdag zal plaats hebben in café P. Klerks. Zoals beide voorgaande ke ren zal de avond aangevuld worden met verschillende attracties. Aan vang 8 uur. Herstelwerkzaamheden De herstelwerkzaamheden aan de kerk vorderen zienderogen. De ver nieuwde electrische installatie is al gereed gekomen, wat een groot voordeel betekent met de donkere dagen voor Kerstmis in zicht. Burgemeester Van Hout 60 jaar. Zondag 11 December is het de dag dat burgemeester Van Hout 60 jaar wordt. Dit mag niet onopgemerkt voorbij gaan. Een comité heeft de huldiging voorgesteld door een dé filé van alle verenigingen uit Groot- Vlijmen. Bijeenkomst op het plein te Vlijmen; aanvang 2 uur. De ver enigingen die costuums hebben, worden verzocht daarin aanwezig te zijn. Na afloop van het défilé wordt 't cadeau van de gezamenlijke vereni gingen aangeboden. Wij bieden gaarne de burgervader onze geluk wensen aan. Kruisboogsport. Het kruisbooggezelschap „Het Ro zenknopje" nam deel aan het tour- nooi van „Rozenjacht", gevestigd in café A. v. Vugt. De heer v. d. Pol had het meest succes en wist in klas B 24 punten te behalen. Willem Teil was ook met enkele schutters aan wezig; hiervan wist G. v. d. Hout 25 punten te behalen, wat zeker een mooie prestatie mag worden ge noemd. Oprichting Schaakclub. In café Van den Hout (den Braai) had Zondag de oprichting plaats van een schaakclub; een tiental le den maakte een begin. Besloten werd terstond te beginnen met clubavonden. Degenen die nog lid wensen te worden, kunnen Donder dagavond op de clubavond komen, of zich opgeven bij de heer A. van Engelen, Station Vlijmen. Kampioenen-dag. Zondag gaan de leden van de Postduivenvereniging „de Zwaluw" naar de Kampioenen-dag te Til burg, met de bus van Touringcar- bedrijf J. Kiviets. Degenen die nog willen meegaan, kunnen zich opge ven. Visclub „De Hut". Zondag 11 December maandver gadering van de Visclub „de Hut" in café Vismalen. Home training. Zaterdag 17 en Zondag 18 Dec. organiseert de wielerclub „de Zwa luw" Home Trainer-wedstrijden; 'n flink programma is opgesteld. Za terdag 17 Dec. grote uitdagingswed strijd omnium der vedetten tussen Tini Wolfs en F. Liebregts, tijdrit, spurt en achtervolging. Hiervoor zal zeer zeker grote belangstelling bestaan. Andere renners van naam komen bij de amateurs aan start: Parijs, van de Ven, v. Baardwijk, de Vlijmense favorieten, en verder renners uit Waalwijk en 's-Bosch. Bij de nieuwelingen gaat alle be langstelling uit naar v. Heesch, een nieuwe aanwinst voor „de Zwaluw". Verder v. Dal, Fitters, H. Kuijs, v. Engelen, Kiviets, v. Weert en v. d. Berk, allen uit Vlijmen, en ook en kele renners uit Den Bosch en om streken. Het zal er zeker storm lo pen in het clublokaal bij A. v. Vugt. Aanvang 8 uur. BURGEMEESTER VAN HOUT 60 JAAR. Op Zondag 11 December a.s. zal ge legenheid bestaan om de Edelachtbare Heer J. van Hout, Burgemeester van Vlijmen, ter gelegenheid van zijn 60e verjaardag vanaf 15 tot 16 uur (3—4 uur n.m.) ten gemeëntehuize geluk te wen sen. Dit feit zal voor de ingezetenen een gerede aanleiding zijn, om hun Burge meester op die dag te feliciteren. GESLAAGD. Op het dezer dagen te Scheveningen gehouden examen slaagde onze dorpsge noot Th. Siegers voor le monteur in het automobielbedrijf. Zijn broer N. Siegers slaagde dezer dagen in Boxtel voor het diploma „Boe ren leergangen". een drie-jarige cursus voor het boerenbedrijf. LEZING OVER KALKBEMESTING. Voor de leden van de N.C.B. en de R.K.J.B. hield dezer dagen in café M. Siegers, de heer H. A. E. Wenderink, landbouwkundig medewerker van de Stichting „Nederlands Landbouw Kalk- bureau" te De Bilt een lezing met als onderwerp „De Kalkbemesting in het land- en tuinbouwbedrijf" Omstreeks 8 uur opende de voorzitter van de C.H.V. hier ter plaatse, de heer L. van Veluw de bijeenkomst en heette allen hartelijk welkom, in het bijzonder de spreker de heer Wenderink; hij sprak de hoop uit dat de causerie zeer leer zaam zou zijn en dat het een nuttige avond zou worden. Spreker besprak in het kort de bete kenis van kalk, het gebruik er van en het juiste toedienen van deze meststof. Hij onderstreepte met nadruk dat men zeer voorzichtig moet zijn met het toe dienen van deze meststof, omdat het kan voorkomen dat door een onoordeel- kudig gebruik ervan de grond eer slech ter wordt dan beter. Om terdege te weten hoe men kalk op de juiste manier diént aa nte wenden, moet men weten welke bestanddelen de grond bevat. Om dit te kunnen achter- halen is het gewenst de grond te laten onderzoeken. Dit punt besprak de heer Wenderink zeer uitvoerig, want zonder onderzoek kan men onmogelijk te weten komen aan welke meststof de grond be hoefte heeft. Hij adviseerde de aanwe zigen zich omtrent dit punt te wénden tot de plaatselijke assistent van de R. L. V. D., die dan wel het juiste advies zal geven. Als de grondeigenaren in het bezit zijn van een grondanalyse dan zal de assis tent hun wel verder helpen bij het toe dienen der meststoffen. Hiermede aan het einde gekomen van zijn uiteenzettingen, vroeg spreker als er iets niet duidelijk was, er na de pauze nog gelegfenhfcid be stond om vragen te stellen. Van deze gelegenheid werd na de pau ze een druk gebruik gemaakt en zij wer den door de heer Wenderink tot ieders tevredenheid beantwoord. De avond werd verder gevuld met vertoning van de film „De vergeten meststof" ten toe gelicht met vertoning van een aantal fraai gekleurde lichtbeelden. Na afloop dankte de voorzitter van de C.H.V. de spreker voor zijn duidelijke en leerzame lezing en de aanwezigen voor hun belangstelling. ORANJEVERENIGING JULIANA. Zoals wij in ons vorig nummer reeds mededeelden biedt de Chr. Oranjever eniging a.s. Zaterdag aan de kinderen van de leden 'en aan de leden een film voorstelling aan. Des middags zal voor de kinderen (die toegang hebben op ver toon van de lidmaatschapskaart hunner ouders) een speciaal kinderprogramma gegeven worden, en wel om 2 uur voor de kinderen woonachtig ten Oosten van de Molenstraat en om 4 uur voor de kinderen ten Westen van de Molenstr. Des avonds om 8 uur zal een film voorstelling worden gegeven voor de leden; eveneens toegang op vertoon van de lidmaatschapskaart. C.N.V.-FAMILIE-AVOND. Onder leiding van de voorzitter van de Chr. Besturenbond Sprang-Capelle, de heer C. Braspenning, werd j.l. Woens dagavond in de zaal van de Chr. Volks bond alhier de jaarlijkse C.N.V.-familie- avond gehouden. De zaal was tot de laat ste plaats bezet, toen de voorzitter, de bijeenkomst opende 'en namens het be stuur de aanwezigen een hartelijk wel kom toeriep, in 't bijzonder de Chr. Ge mengde Zangvereniging Looft den Heere (directeur de heer P. Christ), die haar medewerking aan deze avond zou ver lenen, en aan de spreker van de avond dc heer Harthoorn, penningmeester van de Ned. Chr. Beambtenbond, uit Utrecht. Hij stelde het bijzonder op prijs dat de zaal geheel bezet was en sprak de hoop uit op e'en goede avond, waaraan hij ge zien het gevarieerde programma, niet twijfelde. Onder leiding van haar directeur de heer Christ, zong „Looft den Heere" vervolgens een viertal nummers, die op keurige wijze werden uitgevoerd en waar voor de voorzitter een hartelijk dank woord richtte tot de vereniging en haar dirigent, welk dankwoord door de aan wezigen met een hartelijk applaus werd onderstreept. Vervolgens werd een film vertoond, getiteld: Mens en Machine, waarin e'en duidelijk beeld gegeven werd van de wederopbouw van de industrie in Euro pa na de oorlog. Dan verkreeg de heer Harthoorn Jiet woord, die sprak over het onderwerp Christelijk Sociaal Nu De spreker begon met te zeggen dat dit geen nieuw onderwerp is. want Christe lijk Sociaal behoort men iedere dag op nieuw te zijn; het C.N.V. heeft ditmaal speciaal gezegd: als ge nu spreekt over Christelijk Sociaal, zeg dan eens iets over welvaart en gerechtigheid. De welvaart, zegt spr., is niet voor iedereen gelijk; de Amerikaan denkt daarbij aan zijn „car" en achter het ijze ren gordijn staat bij de gedachte aan de welvaart een fiets op het verlanglijstje. Wij leven in een periode van betrek kelijke welvaart, maar welvaart is moei lijk uit te drukken in bepaalde cijfers; als men de welvaart moet gaan verdelen rijzen er problemen op, want er zijn al- leilei mogelijkheden om die welvaart uit te smeren. Maar het nationale inkomen is gestegen en dus kunnen wij wat rui mer leven. Spr. hoopt dat het systeem van algemene loonronden voorbij is; men is nu op weg naar het systeem van meer vrijere loonvorming. In ons Christelijk vakbewegingswerk doet het C.N.V. niet alleen aan loonpolitiek, maar werkt en streeft men naar gehoorzaamheid aan Gods gebod. Op het terrein van het maatschappelijk leven moeten wij de naastenliefde laten spreken en dan denkt spr. aan het systeem der publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie, dat ruimte schept voor het dragen van verantwoordelijk heid, maar waarin nog niet voldoende vooruitgang zit. Als ge wilt dat de po sitie van uw kinderen beter wordt dan» die van U. zegt spreker, geeft dan uw steun aan de Chr. Vakbeweging, die voor de verwezenlijking van de P.B.O. vecht. Spr. wijst voorts op de noodzakelijk heid van vorming en scholing, die voor allen een eerste vereiste is en hij wekt in dit verband op deel te nemen aan de slreekcursussen van het C.N.V. Wij le ven in een wereld die elke dag veran dert; de industrie verovert het platteland en dan worden de verhoudingen steeds ingewikkelder, want door de techniek gaat de mens zich hoe langer hoe kleiner voelen. He mens moet beschermd wor den; de Chr. vakbeweging wil in de mens iets indragen van het Koninkrijk Gods, Gij die voor Jezus Christus hebt gekozen, aldus spr., moet het beginsel van de Chr. vakbeweging uitdragen, en besluit hier mede zijn met aandacht gevolgd betoog. Nadat de voorzitter de spreker had dank gebracht voor 't gesprokene wordt dc film De Open deur, vertoond, die, gezien het applaus aan het slot van de film, door de aanwezigen zeer op prijs werd gesteld. Na een slotwoord van de voorzitter, waarin hij dank bracht aan allen die aan 't welslagen van deze avond hadden me degewerkt, werd de samenkomst met dankgebed beëindigd. SINTERKLAASFEEST VAN DE PLATTELANDSVROUWEN. In een lokaal van de Landbouwhuis- houdschool aan de Nieuwevaart hield de afd. Sprang-Capelle van de Ned. Bond var. Plattelandsvrouwen onder leiding van de presidente, Mej. P. J. Rijken, het St. Nicolaasfeest. dat uitstekend slaagde en waarvan de dames ten zeerste vol daan huiswaarts keerden. Nadat Mej. Rijken de aanwezigen hartelijk verwelkomd had, kregen de da mes eerst enige zakelijke mededelingen te horen, waarna het Bondslied werd ge zongen en mevr. Van der Mast en mevr. Minnaard de samenspraak brachten, welke zij Woensdag 23 Nov. 1.1. tijdens de te Breda gehouden vergadering van de Provinciale afdeling van de Bond ter ere van de scheidende presidente van de afdeling Noord-Brabant, mevr. Blomhert- Barm'en 't Loo, hadden voorgedragen. Het uitdelen en daarna uitpakken van de surprises gaf zo nu en dan aanleiding tot veel vrolijkheid, evenals een bijdra ge van de secretaresse, waarbij de lach spieren soms danig op de proef werden gesteld. Een en ander werd afgewisseld met het zingen van Sinterklaasliedjes en ook de inwendige mens werd niet te kort gedaan, want tussén beide liet men zich zijn natje en zijn droogje goed smaken. Het is een gezellige avond geworden, die de dames veel te genieten gaf en waaraan zij een lieve herinnering zul len bewaren. BURGERLIJKE STAND SPRANG-CAPELLE over November 1955. Geboren Anne Johanna dv A J Ro- zenbrand-dc Roon Dirk zv D van de Werken-Vos Hermanus zv J Hoef- nagel-Rijsdijk Marinus zv C Groene- veld-Verduijn Gerard zv A de Roon- Oostdijck Jan zv H Timmermans- Kuijsten Hendrikus Pieter Johannes zv A v Dongen-Verduijn Dimphena Johanna Clemens dv H J Coenraad- Koks Hendrikus Johannes Antonius Christiaan zv J Wittebol-van Peer. Gehuwd Willem Dirk Branderhorst 27 j en Huiberdina Pieternella Snijders 20 j Cornelis Nicolaas Meijs 38 j en Bartholomea Maria Elisabeth van den Born 36 j Cornelis Wagemakers 26 j en Hendrika Antonia Wagemakers 22 j Albert Wiggers 25 j en Johanna van Willigenburg 24 j. OverledenCornelia de Rooij 79 j cchtg van A W Ockers Johanna Buurmans 77 j echtg v A Lips daarvoor gehuwd geweest met H Brans Caro lina Antoinette Leonie Jacqueline Goos- sens 79 j echtg v A J C Meijer. Gevestigd: A W v d Schans en echtg van Loon op zand C N Meijs van Waspik L J Keizer-v Achterberg van 's Bosch J M v Dam-Langermans van Waspik. Vertrokken J Wiggers-v Willigén- burg naar Capelle a d IJssel J v d Hoek naar Loonopzand M v Over- steeg-Michaël en kind naar Den Haag A J Pols en gezin naar Raamsdonk T Rosenbrand naar Enschede J M J Langermans naar Geertruidenberg T de Bie-Gouda naar Bergen op Zoom C H D voor de Poorte naar 's Bosch H P Branderhorst-Snijders naar Eethen S v Willigenburg naar Vlaardingen Chr Haverhals naar Den Haag. NUTS A VOND. Het najaarsprogramma van het dept. Langstraat van de Mij. tot Nut van t Algemeen wordt volgende week beslo ten met een lezing met lichtbeelden door drs. L. A. Pennock, die zal spreken over het onderwerp: „Ijzer en staal, vroeger er. nu". Deze avond wordt gehouden in hel Stationskoffiehuis van de heer P. Pruijssers, niet op Woensdag 14 Dec., zoals aanvankelijk in de bedoeling lag, doch Donderdag 15 Dec. e.k. des avonds 8 uur. Tot slot van de avond zal de schitterende film „Uit vuur en vlam" van de Kon. Ned. Hoogovéns en Staal fabrieken worden vertoond. Het bestuur van 't Nut mag zich ge lukkig prijzen, dat het zijn leden tot be sluit van het eerste gedeelte der ont spanningsavonden seizoen 1955/1956 een dergelijk programma, dat uniek ge noemd kan worden, kan aanbieden en men vertrouwt, dat dit programma, de grote belangstelling, die het verdient, ten volle deelachtig zal worden. Voor de Waalwijkse led'en, die deze avond willen bijwonen, wordt een extra- bus ingelegd, welke des avonds kwart over zeven van het Raadhuisplein ver trekt en vervolgens via Sprang en Vrij- hoeve-Capelle rijdt, zodat de aldaar wo nende Nutsleden eveneens van deze bus gebruik kunnen maken. strijding van de bruine rat gehouden. Ondanks de in de voorafgaande jaren in deze gemeente georganiseerde bestrij ding zijn nog veel ratten en muizen aan wezig. Teneinde allen enig inzicht te geven omtrent de omvang van de rattenplaag zal de Plantenziektekundige diénst te Wageningen. een propaganda- en in- structieavond geven door middel van film en lichtbeelden, waarbij de volgen de onderwerpen worden behandeld 1. het leven van de ratten; 2. de schade die zij veroorzaken; 3. de bestrijding. Deze voordracht, welke voor eenieder gratis toegankelijk is, zal worden gehou den hedenavond, Vrijdag 9 December, om 7,30 uur, in de zaal van Hotel Van Iersel. Aangezien deze avond niet alleen in teressant, doch bovendien zeer nuttig zal zijn, wordt iedereen verwacht die hinder heeft van ratten en/of muizen. Het is zowel in het particulier als in het algemeen belang noodzakelijk, dat men op de hoogte is van de omvang van de rattenplaag. Dit voorkomt veel scha de aan Uw bezittingen 'en aan die van anderen. Met de Land- en Tuinbouworganisa ties in deze gemeente is terzake overleg gepleegd. De organisaties verwachten, dat al hun leden deze voordracht zullen bijwonen. WASPIKSE WINKELWEEK. Dinsdagavond j.l. vergaderde in Ho tel Van Iersel de Waspikse Winkeliers vereniging. Ten overstaan van notaris J. Waverijn geschiedde de trekking van de loterij die verbonden was aan de w:nkelweekverkoop. Voor de uitslag *ie men de desbetref- fer.de advertentie in dit blad. Zondag 11 December a.s. zal de Hoogmis door de K.R.O. wederom worden uitgezonden vanuit de Sint Bartholomeuskerk te Waspik De Hoogmis is om 10 uur. Clebrant is de Weleerw. Heer Klomp- utois, terwijl Pater Servatius O.C.D. de predicatie zal houden RATTEN- EN MUIZEN- BESTRIJDING. In de periode van 14 tot 21 Decem ber a.s. wordt de landelijke actie *er be- Palestrina's Missa Papae Marcelli. Zondag 11 December is het de derde Zondag van de Advent, ook wel half-Advent genoemd. Van oudsher wordt deze Zondag in de liturgie, als zijnde de naaste voor bereiding op het Kerstfeest, door de kerk luisterrijk gevierd. De blijd schap om het naderend heil wordt o.a. in het Introïtus opvallend be nadrukt. Gaudéte in Domino sem per; iterum dico, gaudéteDo- minus enim prope est staat er; dat is: Verblijdt u altijd in de Heer; ik herhaal het: verblijdt u, de Heer is immers nabij. Terwijl als proprium de mis Gau déte gezongen wordt, heeft de koor leiding besloten om als ordinarium de Missa Papae Marcelli van G. P. da Palestrina uit te voeren. Voor deze Zondag, die is als een oase in de boetetijd van de Advent, is dit ongetwijfeld een goede keus uit het repertoire van 't kerkkoor. In deze stralende muziek proeft men inderdaad iets van de blijde vervulling die volgt op een boetend verhopen, zou men kunnen zeggen. Feit is in elk geval dat deze a capella-mis van zulk een allure is, dat de populaire aanduiding als „mis zonder orgel" te veel iets ne gatiefs suggereert om karakteristiek te zijn voor de muziek met zulk een klankenweelde. Het is juist de gro te verdienste van Palestrina ge weest dat hij de middeleeuwse po lyfone muziek, zoals die met name onder de Nederlandse meesters was opgebloeid, vervolmaakte in de richting van wat we zouden kunnen noemen het perspectief in de mu ziek. Weliswaar hadden de Neder landers vóór hem reeds het contra punt ingenieus toegepast, maar tot die dieptewerking, die ontstond bij de ontdekking van het accoord, was men toen nog niet gekomen. Bovendien wist Palestrina de zgn. vocabilita nog aanmerkelijk te ver hogen, waarmee bedoeld wordt het eigen karakter dat de menselijke stem geeft aan het koorwerk. Het meerstemmige koorwerk verraadde bij hem niet meer zijn afkomst van een zangstem met begeleidende in strumentale tegenmelodieën. Hier mee kreeg het koorwerk zijn eigen autonome klankwaarde, een aard die onmogelijk instrumentaal bege leid gedacht kon worden. De Missa Papae Marcelli is een goed voorbeeld van de muziek van Giovanni Pierluipi da Palestrina, of zoals men indertijd z'n naam graag in het Latijn vertaalde: Joannes Pe trus Aloysius Praenestinus. Het is een van de 93 missen die deze com ponist schreef, in het midden van de zestiende eeuw. Volgens een legende zou Palestri na deze mis speciaal hebben gecom poneerd om op het Concilie van Trente te worden uitgevoerd bij wijze van tegendemonstratie tegen de contra-reformatorische actie, die door sommige kardinalen gevoerd werd om alle meerstemmige muziek radicaal uit de kerken te weren. Dc hoogwaardige jurie zou dermate be geesterd zijn door de goede kwali teiten van deze kerkmuziek, dat 't gevreesde verbod in de pen bleef steken. Palestrina was dus de red der van de kerkmuziek. Al heeft deze legende de histori sche feiten wel enig geweld aange daan, staan blijft dat deze mis, geschreven in de jaren van 't Con cilie van Trente, waar o.m. de pro blemen van de kerkmuziek aan de orde kwamen en de naam dragend van een strenge, vrome en idealis tische paus die de liturgische zang bijzonder ter harte ging de geest draagt van de toenmaals -actuele vernieuwingstendens. Er zijn feiten bekend die aantonen dat de kerke lijke overheid gunstig oordeelde over de muziek van Palestrina in verband met het functionele karak ter er van. En dit oordeel is merk waardigerwijze voor de -twintigste- eeuwer tot in zijn onderdelen te on derschrijven. D® boa waren die toentertijd aan- de orde waren, golden voorname lijk het wereldse karakter van de meerstemmige muziek, waarbij de woord-toon-verhouding als centraal probleem werd gesteld. Nu is het opmerkelijk hoe geniaal dit pro bleem in het onderhavige werk is opgelost. Er is een volmaakte har monie tussen woord en toon, tussen muziek en tekstvoordracht. De com positie is duidelijk berekend op de verstaanbaarheid van de tekst, zo zelfs dat hierdoor het strikt muzi kale er van werd bepaald. De korte lyrische teksten zoals Kyrië, Sane- tus (met Benedictus) en Agnus-dei zijn overwegend polyfoon verwerkt, terwijl de langere „verhalende" teksten van Gloria en Credo groten deels homofoon van structuur zijn. Het is verbluffend hoe eenvoudig en natuurlijk dit meesterwerk in wezen is. Met de meest gewone en voor de hand liggende middelen heeft de componist hier waarlijk grandioze effecten bereikt soms. Een mooi voorbeeld hiervan is het machtige „Amen" van het Credo, dat een echt Palestrijns jubilant slot mag heten. Maar ook de rustige de len waarin het liggend accoord do mineert, weet Palestrina steeds le vendig en dynamisch te houden door de ongelijktijdige inzetten van de verschillende stemmen. Hiervan bevat het „Et in carnatus est" uit het Credo typerende voorbeelden. Een dergelijke natuurlijke een voud kan bij de vertolking natuur lijk gemakkelijk opgeblazen wor den door loos theatraal effectbejag, maar in zich is deze muziek, hoe simpel ook, nergens oppervlakkig of banaal. De tekstuitgave die door 't koor gebruikt wordt, is een arrangement van de musicoloog J. Pagella Oor spronkelijk is de mis namelijk ge schreven voor gemengd koor. Pa gella heeft de compositie gezet voor vierstemmig mannenkoor. Er is dus eigenlijk eerder sprake van bewer king, dan van een transcriptie, want hier heeft men niet eenvoudig een sleutel veranderd of de toonaard gewijzigd om b.v. een sopraanpartij door tenoren te laten uitvoeren, maar hier moesten noodzakelijk kleine wijzigingen worden aange bracht waar de melodie steeg bo ven, of daalde beneden de grenzen van het stembereik. De „cantabilita" (welke term we misschien nog het duidelijkst ver talen als we hem letterlijk omzet ten als „zingbaarheid") zal daar on getwijfeld iets onder geleden heb ben. Palestrina wist in zijn werken 'de stemmen zo te plaatsen, dat ze zo gemakkelijk en voordelig moge lijk uitkwamen. Nu het gemengd- koorwerk is omgezet voor mannen koor, is de ligging voor de tenoren vaak erg hoog en voor de bassen vaak erg laag. Overigens blijkt een dergelijk karwei bij Pagella in goe de handen te zijn geweest. Het werk heeft niets van zijn glans verloren. Of moeten we zeggen dat 'n waar lijk groot kunstwerk zoiets kan hebben? HEERLIJK OM TE ROKEN VOORNAAM OM TE PRESENTEREN AMERIKAANSE MANOEUVRES EISEN 32 xMENSENLEVENS. Bij de grote „atoomoefeningen", die on der de codenaam „Sagebrush" zojuist in de Amerikaanse staat Louisiana zijn be ëindigd, zijn 32 officieren 'en manschap pen om het leven gekomen. In totaal na men 140.000 militairen aan de manoeu vres deel. De oefeningen hebben ongeveer drie weken geduurd. Zij waren de grootste sinds het einde van de oorlog. Vijftien militairen werden gedood bij ongelukken met legervoertuigen en zeven tengevolge van verkeersongevallen, ver oorzaakt door burgers. Twee soldaten zijn verdronken, twee gedood bij een ongeluk met een hefschroefvliegtuig. De overige sterfgevallen waren het gevolg voa kleinere ongevallen en ziek we.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1955 | | pagina 1