l Hongaars drama bracht het Nederlandse volk in actie Waalwijkse en Langstraatse Courant Verzwakking Russisch machtsgebied in Europa en machts- verval van Engeland en Frankrijk in het Midden-Oosten W A D D, 0 A 0 ^Vandaag e l^,. Buitenlands Jaaroverzicht i Binnenlands Jaaroverzicht MAANDAG 31 DECEMBER 1956 Uitgever: Waalwjjkse Stoomdrukkerij An toon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week. 79e JAARGANG No. 102. Abonnement: 21 cent per week per kwartaal 2.70 2.95 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties speciaal tarief Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 Dr van BEURDENSTRAAT 8 andaag maken we de balans op en morgen beginnen we vol verwachting in een nieuw boek te schrijven. Vandaag het afscheid, morgen weer de hoop. Het is geen roerend afscheid, want we zullen geen tranen laten om het heengaan van 1956. Het heeft de wereld ,?oveel bekommer nis en ellende gebracht, dat de parasieten op de ellende, de ham steraars, met koffers en tassen de winkels hebben bestormd, daarmee de medemens een kijkje gevend in hun a-sociale binnen ste. Momenteel doen zij hun best om deze gebrandmerkte voorra den via advertenties onder num mer kwijt te raken. Wij kunnen niet anders doen dan hun de strop van het jaar toewensen. De grootste ellende van dit jaar is voor de Hongaren geweest. Zij tellen nog steeds hun doden en voor hen zal het laatste uur van dit jaar even triest zijn als het eerste van het volgende. Zij heb ben alleen gevochten en zijn al leen gestorven. De Verenigde Naties hebben zich bepaald tot gewauwel. Men vraagt zich aan het eind van dit jaar af hoe de mens het toch telkens weer klaarspeelt om de boel goed en degelijk in het honderd te schoppen. De ene oor log is nauwelijks koud of de wa pensmidsen in de hele wereld draaien alweer op volle toeren voor de volgende. Het leed van miljoenen mensen schijnt geen en kel gewicht in de schaal te leggen wanneer de mens wordt verteerd door machtswellust en begeerte naar rijkdom. Het jaar 1956 heeft dat nog eens overduidelijk aange toond. En daarom zullen we er goed aan doen ons niet te veel voor te stellen van het nieuwe jaar, zolang moordenaars als Kroestsjecf en Boelganin nog vrij rondlopen en zolang onder de volken de goede wil ontbreekt. De oude man 1956 gaat heen, maar er is alle reden om aan te nemen dat de jonge telg een aard je naar zijn vaartje heeft. En waarom zou het eigenlijk anders zijn? De tijd draait onverstoorbaar door en stoort zich niet aan de paaltje en perkjes die de mens stelt. De scheiding tussen 1956 en 1957 is niet meer dan een fictieve grens die door de menselijke be hoefte aan ordening en afbakening j is gesteld. Geen enkel jaar of an der tijdvak, welk dan ook, kan geluk en voorspoed brengen in dien de mens zich zelf niet geheel en al inzet om dit geluk en deze voorspoed te bereiken. Het is dus onjuist om het uitzicht op 1957 zo te stellen: wat zal het nieuwe jaar ons brengen? Deze vraag doet het voorkomen alsof het geluk van de wereld afhankelijk is van grillige, duistere machten, die bui ten de mens om zijn lot bepalen. En niets is minder waar dan dat. Wij hebben de vrede en het ge luk in eigen hand. We behoeven het jaar 1957 niet met angst en vrees tegemoet te gaan als we met het begin van het nieuwe jaar ook nieuwe mensen willen zijn, mensen wie het geluk van al le andere mensen zozeer ter harte gaat dat al hun doen en laten daarop gericht is. Als de oude jaarsavond niet meer is dan wat sentimenteel nakaarten over het „lief en leed" van 1956 in een omlijsting van alcoholica, voet zoekers en worstebrood, en als de dag van morgen niet meer is dan het uitspreken van gelegen- heidswensen en handjesgeven, dan geven wij geen stuiver voor het jaar 1957. Dan zal het weer hetzelfde oude liedje zijn van nijd, afgunst, haat en veel ellende. Dan zal de wereld over een jaar net zo ver zijn als vandaag of er nog veel slechter aan toe zijn. Een terugblik werpen op het jaar 1956 is goed, maar als het niet gepaard gaat met het vaste voornemen om dat wat we in het afgelopen jaar fout gedaan heb ben, in 1957 goed te doen, dan is oud- en nieuwjaar vieren een vrij zinloze vertoning. Een week geleden is het Kerst kind, de God-mens Christus, in ons midden gekomen. Hij kent onze harten, onze noden en onze verlangens. Als we met Hem dit sombere jaar besluiten en het nieuwe beginnen, dan zal het zijn: een zalig uiteinde en een zalig begin. Dit zij u allen van harte toege wenst. anneer wij de gebeurtenis sen van dit jaar overzien, dan zijn er twee ontwikkelingen, die alle aandacht gevangen houden en die, behalve het feit, dat zij zich in de tweede helft van het jaar afspelen, niets met elkaar gemeen hebben. Bij de ene gebeurtenis is Rusland betrokken, bij de andere het Westen. Hongarije en Egyp te, het zijn niet meer alleen de namen van twee landen, het zijn twee begrippen geworden, de ene van het verzet tegen de Russische en communistische tirannie, de andere van het Arabische natio nalisme en anti-westelijke denken en de machtsvermindering van de twee Europese landen, die nog tot de grote mogendheden gerekend worden. Toen Gamal Abdel Nasser op 26 juli van dit jaar de Suezkanaal- maatschappij nationaliseerde, die haar concessie pas over twaalf jaren zou zien aflopen, was dit aanleiding voor een reeks gebeur tenissen die de vrede ernstig in gevaar brachten. blijken niets voor economische middelen te voelen en zelfs Dul les zei, niet te kunnen garande ren dat de Amerikaanse reders althans de tolgelden aan de ge bruikersorganisatie zouden beta len. Het was een grote nederlaag voor Engeland en Frankrijk. Beide landen brachten de kwes- j tie nu voor de Ver. Naties, zon- J der resultaat, ook al bracht het overleg achter de schermen con cessies van beide partijen en is er een punt bereikt, dat over enige tijd uitgangspunt van een nieuw gesprek zal moeten worden. De westelijke concessie was vooral het afstand doen van het inter nationale beheer. geblokkeerd, want Nasser liet er een aantal schepen in zinken, ter wijl op Syrisch gebied de pijplei ding, die olie van Irak naar de havens aan de Middellandse Zee voert, op verscheidene plaatsen vernield werd. Russisch gewroet. Oorlogsgeweld. 1 e reactie in Engeland en Frankrijk was fel. Er werd een gedeeltelijke mobilisatie afgekon digd, er werden eenheden naar Cyprus overgebracht, maar van militair ingrijpen kwam niets, o.a. doordat er aan de paraatheid wel wat ontbrak. In plaats van oorlog kwamen er conferenties. De eer ste werd op 16 augustus te Lon den geopend. Aanwezig waren 22 landen, die met elkaar bijna de gehele vaart door het Suezkanaal voor hun rekening namen. Voor het merendeel waren het westelij ke landen, maar ook Rusland, Ceylon, Indonesië, India, Pakis tan en Perzië waren vertegen woordigd. Het was vooral een conferentie van gebruikers en het Engels—Franse doel was een duidelijke ondersteuning te krij gen van hun standpunt, dat de garantie van vrije doorvaart en deugdelijk onderhoud vereiste, dat ook het dagelijks beheer van het kanaal in handen van een interna tionaal orgaan zou komen te lig gen, zoals de oude Suezkanaal- maatschappij in feite een interna tionale organisatie was geweest. Nasser wees dit plan van de hand en het resultaat was een tweede conferentie, waarvan ech ter ook niets terecht kwam, want de meeste landen lieten duidelijk e spanning in het Midden- Oosten bleef echter stijgen toen Israël plotseling mobiliseerde en op maandag 29 oktober Egypte binnenviel. De dag daarop, 30 oktober, stelde Engeland en Frankrijk Is raël en Egypte een ultimatum zich binnen twaalf uren tot 16 km van het Suezkanaal terug te trekken. Voor Israël was dat niet moeilijk, want het was zo ver nog niet. Egypte weigerde, waarop de Engelse en Franse luchtmacht de Egyptische vliegvelden gingen bombarderen. De Veiligheidsraad, die Israël al niet wegens een Frans—Engels veto had kunnen veroordelen, kwam weer bijeen en nu gieken Engeland en Frankrijk alleen te staan. Hun bondgenoot Amerika en zelfs het Gemenebestland Ca nada keerden zich tegen hen. De Ver. Naties deden een beroep op beide landen om hun actie te sta ken. Engeland en Frankrijk moti veerden hun actie door te wijzen op het gevaar dat voor de vrije vaart door het kanaal ontstaan was, terwijl zij bovendien aan voerden, dat zij de vechtenden hadden willen scheiden. Het staat wel vast, dat de Fran se regering wel de drijvende kracht van de gehele expeditie is geweest. Berichten, dat er zelfs samenspel tussen Israël en het Westen, en in ieder geval Frank rijk is geweest, zijn uit te serieuze bron afkomstig, dan dat men er zonder meer aan voorbij kan gaan. Hoe het zij, door de Frans-En gelse actie raakte het Suezkanaal de Poolse communisten. Ofschoon de Russen alle pogingen in het werk hebben gesteld hun heer serspositie in Polen te handhaven, moesten zij toch toelaten dat het Poolse volk zijn vertrouwen aan Gomulka schonk. De Poolse com munisten hebben de tekenen des tijds verstaan. Hongarije. Is mosterd na de maaltijd is Engeland gekomen met het mo tief, dat er Russisch optreden in het Midden-Oosten te verwach ten was en de grote buit aan Rus sische wapens in Sinaï werd als bewijs aangevoerd. Was deze dreiging op het ogenblik reëel ge- 1 weest, dan zou Engeland Amerika niet tegen zich gehad hebben, zo- 1 als blijkt uit de waarschuwing, die Amerika eind november tot de wereld heeft gericht, dat het niet akkoord zal gaan met agressie, van buiten of van binnen uit, te gen de vier mohammedaanse lan den van het pact van Bagdad. De toestand in Syrië, waar een pro- Russisch driemanschap achter de schermen de leiding in handen schijnt te hebben en waar een grote stroom Russische wapens aangevoerd wordt, gaf hiertoe aanleiding. Dat de Russen er alles op zullen zetten om het water in het Midden-Oosten zo troebel mogelijk te maken is wel zeker, evenals het feit, dat de Arabische bevolking zo anti-Westelijk is, dat het de Russen als bevrijders ziet. Destalinisatie. nders was dat in Hongarije. Ondanks eerherstel van dode ti- toïsten was de gehate stalinist Ra- kosi vervangen door zijn geest verwant Gerö, die snel de Russi sche troepen te hulp riep, toen en kele dagen na het gebeuren in Polen, zijn landgenoten met de zelfde eisen van groter vrijheid kwamen. De aanvankelijke ongeregeld heden breidden zich uit tot een complete opstand en het volk eiste Imre Nagy als president. De opstand spreidde zich uit over geheel West-Hongarije, dat aan Oostenrijk grenst. Overal rezen revolutionaire raden uit de grond. De opstand was niet meer alleen tegen de Russische over heersing gericht, 't was duidelijk, dat de Hongaren met het gehele communistische bewind wilden af rekenen, voortdurend gesterkt door concessies, die Nagy in ar ren moede moest doen om nog enigermate gezag te handhaven. Ten slotte wilde Nagy zelfs met Rusland breken. Hij trad uit het pact van Warschau en verklaar de zijn land neutraal. Dit was de Russen te veel. Op 4 november pleegden zij hun afzichtelijk verraad aan het Hongaarse volk, maar het duur de lang aleer de Hongaarse vrij heidsstrijd in bloed gesmoord was. Er werd een tegenregering ge vormd onder leiding van Janos Kadar en Imre Nagy vluchtte naar de Zuidslavische legatie, waar hij asiel kreeg en van waar uit hij nog heeft onderhandeld met Kadar. Een geschonden vrij geleide maakte hem de gevangene van de Russen. Voortdurend laaide het heroï sche verzet weer op, maar ook werd de stroom vluchtelingen uit Hongarije naar Oostenrijk steeds groter. Er zijn nu al ver over de honderdduizend Hongaren uit het land gevlucht. f De Russen mogen de macht in Hongarije dan weer in handen hebben, de gebeurtenissen daar en in Polen alsmede die in eigen land, rechtvaardigen een ernstige twijfel aan de hechtheid van het Russische rijk. Moskou verzwakt. verzien (wij de gebeurtenis sen van dit jaar, dan kunnen (wij in Europa een verzwakking en een bedreiging van het Russische machtsgebied constateren. Er zijn scheuren gekomen in het hechte gebouw van Stalin. Maar richten wij de blik op het Midden-Oos ten, dan lijkt het machtsverval van Engeland en Frankrijk veel groter. Van beide kanten is nu aangetoond, dat zij, zelfs geza menlijk, geen zelfstandige politiek meer kunnen voeren en aange wezen zijn op een rol in de scha duw van de grote Amerikaanse bondgenoot. Door dit machtsver val en door de politiek van ge weld, die beide landen nog heb ben willen voeren, zijn de Arabi sche volkeren in veel sterkere mate geneigd geworden zich van het Russische middel te bedienen om het Westen, waaraan een ko loniale smet kleeft, geheel kwijt te raken. Dit is een grote winst voor Rusland, te meer omdat nu is gebleken, dat het Westen, en in ieder geval West-Europa, niet zonder het Midden-Oosten kan. Hiermee zijn ontwikkelingen in gezet, die de komende jaren nog tot de nodige verrassingen zullen kunnen leiden. Dat deze verras singen allemaal prettig voor het Westen zullen zijn, durven wij niet te hopen, want wij mogen geen ogenblik uit het oog verlie zen, dat wij staan tegenover een vijand, die het er om begonnen is een overmachtspositie in de we reld te veroveren, of hij dat nu probeert met de koude oorlog of met andere, vriendelijker midde len. Meedogenloos zal hij van el ke zwakheid van het Westen ge bruik weten te maken. En de po sitie van het Westen in het Mid den-Oosten is uiterst zwak, ter wijl de Arabische volkeren, even als trouwens de meeste volkeren, zeer gevoelig zijn voor emotioneel geladen propaganda. Van Tiet Westen als geheel zal de uiterste paraatheid en de uiter ste tact gevraagd worden. Slechts de enorme kracht Van de moder ne vernietigingsmiddelen en de vrees voor vergeldingsaanvallen geven ons hoop op een voortdu ren van de vrede. Maar het on dermijnen van elkanders positie gaat voort. (Nadruk verboden). p het congres van de Russi sche communistische partij in fe bruari van dit jaar heeft Chroesjt- sjow, de sec.-generaal van de partij, een rede gehouden, die het begin is geweest van de ontluiste ring van de in 1953 gestorven Stalin, al had men daarvoor dan al bezwaren gemaakt tegen de persoonsverheerlijking van deze dictator bij uitnemendheid. Het waarom van deze plotse linge ommezwaai is niet geheel duidelijk, maar hoe het ook zij, voor velen in de Sowjet-Unie is deze destalinisatie een enorme geestelijke klap geweest: alles waar men in geloofde werd on- dersteboven gegooid. De opstand in Poznan was in Polen het begin van de eigen weg, het wegkomen onder rechtstreeks Russische leiding, het opkomen van een patriottisme, ook onder VERKEERSVRAAGSTUKKEN DRONGEN DE WONINGNOOD NAAR DE ACHTERGROND. |>e heldhaftige strijd van het vrijheidslievende Hongaarse volk en de stroom van ver over de honderdduizend vluchtende Hon garen hebben in de laatste twee maanden van het jaar 1956 het Nederlandse volk in beweging gebracht. De financiële en materiële actie van de Nederlanders, het warme medeleven met de onderdrukten achter het ijzeren gordijn en met de aan de onderdrukking ontkomenen, dit alles zal maken dat 1956 als het „Hulp aan Hongarije-jaar" bekend zal blijven. Alle andere binnenlandse gebeurtenissen zullen, door hetgeen in Hongarije geschiedde en door de daarop gevolgde reacties, veel verder dan anders op oudejaarsavond het geval is, in de herinnering teruggedrongen zijn. De gebeurtenissen van zon dag 4 november toen welhaast iedere radio- en t.v.-bezitter met verontwaardiging luisterde en keek hebben grote be wogenheid bij de Nederlanders teweeg gebracht. Die bewogen heid resulteerde in de miljoenen-opbrengst van de stortingen op de girorekeningen 777 en 999, in de talrijke Rode Kruis- konvooien met afgeladen vrachtwagens naar Hongarije en in de hartelijke ontvangst van de duizenden ge vluchten alom in het land. Andere buitenlandse gebeurte nissen waren ook van betekenis voor Nederland. Zij brachten in grijpende gevolgen. De in de zo mer begonnen kwestie inzake 't Suezkanaal, de korte strijd in Egypte in november en het ge drag van de landen in het Mid den-Oosten veroorzaakten een tekort aan aardolie. Dit tekort bracht allereerst het zondags- rijverbod, dat voor de eerste maal op zondag 25 november van kracht was. Later kwamen nog verder gaande beperkingen voor het verbruik van benzine, diesel olie en huisbrandolie. Nederland was gedwongen minder gebruik te maken van de auto als ver voermiddel, en de Nederlanders, die met olie hun huizen warm stoken, moesten een minder behaaglijke temperatuur voor lief nemen. Verscheidene Nederlandse bur gers werden op nog een andere wijze aangegrepen door het ge beuren in het buitenland. Zij sloegen aan het hamsteren, eh de snel-geslonken voorraden bij de leveranciers en de in de mil- joenen lopende door de banken j en spaarbanken terugbetaalde 1 spaargelden spraken in dit op- zicht een duidelijke taal Welvaart en beperking. Aan het einde van het jaar '1955 kon gezegd worden, dat j dit tiende jaar na de bevrijding van Nederland een jaar was ge- weest van stijgende welvaart. Nu weer een jaar verstreken is en het jaar 1956 ten einde loopt, kan in dezelfde geest gesproken j worden. De stijgende welvaart speelde vooral een rol bij de 1 langdurige loononderhandelin gen in het begin van het jaar. Op 16 maart werd een akkoord bereikt. Geadviseerd werd tot 'n uitkering ineens van 3 procent, terwijl bovendien de Ionen tot zes procent zouden mogen wor den verhoogd. Maar aan het einde van de maand november, op de 28ste, kwam de SER tot de conclusie, dat het Nederlandse volk de be stedingen zou moeten gaan be perken. Eenstemmig was de raad in de uitspraak, dat deze beper king, op te brengen door de over heid, het bedrijfsleven en de con sumenten, een bedrag van 700 miljoen zou moeten opleveren. In het jaar 1956 viel de beslis sing van de Staten-Generaal om per 1 januari 1957 de algemene ouderdomsvoorziening door te voeren. Dat was een zeer be langrijk besluit en het getuigde van de toegenomen sociale wel vaart in Nederland De band met Oranje. Belangrijke gebeurtenissen in Nederland, welke in het jaar 1956 plaats hadden, werden op nieuw geaccentueerd door de aan wezigheid van de koninklijke fa milie of van een enkel lid van het Oranjehuis. Hierdoor bleek, dat de band tussen vorstenhuis en volk nog steeds hecht is. Dat werd in het bijzonder duidelijk bij het naar buiten treden van de spanningen in het koninklijk gezin. Buitenlandse journalisten schreven vele, in Nederlandse ogen vaak dwaze, artikelen over de verhouding tussen koningin en prins en over de invloeden van buiten op ons democratisch volksbestel. Het Nederlandse volk toonde zich vastberaden en bleef vertrouwen stellen in zijn koningin, die zich afwendde van enkele personen, om daarmee haar volkomen instemming met het advies van de drie mannen, Prof. Dr. L. J. M. Beel. Prof. Mr. P. S. Gerbrandy en jhr. Mr. A. W. L. T.jarda van Starkenborgh Stachouwer, te betuigen. Enkele maanden duurden de spannin gen rondom het hof en het Ne derlandse volk begreep ten volle dat de koningin in het naiaar 'n rustig vakantieverblijf nodig had. Er hadden ook enkele buiten landse vorstelijke bezoeken plaats. Het groothertogelijk paar uit Luxemburg kwam op 5 juni naar ons land en op 15 oktober en volgende dagen werden de pre sident van Liberia en mevrouw Tubman met grote staatsie ont vangen. Winter en zomer. Wat de winter en wat de zo mer betreft, was het jaar 1956 een vreemd jaar. De riacht van 16 op 17 februari was de koud ste nacht sinds het jaar 1850 en de maand augustus was de koud ste maand sinds het jaar 1714 Niet alleen de mensen, maar ook de vogels kwamen in moei lijkheden en er moesten groot scheepse voederacties op touw gezet worden om de dieren van voedsel te voorzien. Jong en oud trok in bittere kou naar buiten, voorzien van allerhande voedsel en met vliegtuigen werd deze ac tie ondersteund. Na de barre winter volgde een slechte zomer met veel, te veel regen. Deze zomer werd een ca tastrofe voor de land- en tuin bouw en de schade aan de oogst werd op 200 miljoen geraamd. De schade van de vakantiegan gers was in geen geld uit te druk ken, maar zij was te lezen op de gezichten bij de thuiskomst in de eigen woningen. Verkeersbeeld ontstellend. Het verkeer eiste in het afge lopen jaar wederom ontel bare doden. De publiciteitsorga- nen spanden zich dag in dag uit voor de actie om tot een veiliger verkeer te komen, waarbii de be doeling voorzat om de ongeval len cijfers van het jaar 1955 1-488 doden, 19.125 ernstig ge wonden en 14.346 licht gewon den, te doen verminderen. Het gelukte niet en met de dag ste gen^ de ciifers, zowel van de do delijke als de gewonde slacht offers. Alle oproepen aan alle verkeersdeelnemers om veilig heid te betrachten, schenen niet verstaan te worden en de veilig- verkeersdag, welke op 17 okto ber viel, was 'n groot fiasco. De moeiten schenen tevergeefs en het was mede hierom, dat de mi nister van Verkeer en Water staat op 9 november aankondig- oe, dat de maximum-snelheid van 50 km. in de bebouwde kom weer zou worden ingevoerd. Indonesische processen. Het gehele jaar door werd het Nederlandse volk geconfronteerd met de processen tegen de Ne derlanders in Indonesië. Met be paalde genoegdoening kon aan het begin van december worden vernomen, dat Nederland zich opmaakte om deze gang van za gen aanhangig te maken bij het Internationaal Hof van Justitie. Aan het begin van het jaar trok het proces tegen Jung- schlaeger de aandacht. Het ge hele volk reageerde fel toen be kend werd, dat tegen deze vader lander de doodstraf was geëist, voordat de rechter evenwél zijn uitspraak deed, overleed Jung- DEECH0\MH OPGERICHT 1878 - TELEGR.-ADRES: „ECHO"

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1956 | | pagina 1