Kleding voor a.s. moeders
WAALWIJK
CÊn
Waalwijkse en Langsiraatse Courani
2--
Een Prinses koos
KAATSHEUVEL
ffl
Sj Jffl
IB b> m e
0 0
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1957
Uitgever:
Waalwykse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 x per week.
DE ECHO VM HEI ZUIDEN
80e JAARGANG No. 11
Abonnement:
21 cent per week
per kwartaal 2.70
2.95 franco p.p.
Advertentiepr ij s
10 cent per m.m.
Contract-advertenties:
speciaal tarief
Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621
TEL. 2002
Dr van BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES: ..ECHO"
DE LEMSTERAAK IS HET PRODUCT
VAN EEN ROEMRIJKE FAMILIE
Prinses Beatrix heeft haar keus gemaakt het geschenk, dat haar in het ko
mende voorjaar zal worden aangeboden door het Comité Varend Nederland,
is inderdaad een vorstelijk geschenk. De prinses koos uit de enorme hoeveelheid
vaartuigen, die er in Nederland te vinden is, de Lemsteraak, en daarmee be
wees onze kroonprinses, dat ze weet wat het beste schip is. Want zonder twijfel
is er niets te verkiezen boven de Lemsteraak, het zeilschip, dat talrijke goede
eigenschappen heeft, die andere vaartuigen missen. De Lemsteraak is een.schip
met een historie, een rijke historie.
De Lemsteraak is in het middelpunt van de belangstelling komen te staan en
met de aak het beroep van scheepsbouwer, dat eigenlijk geen beroep is maar
een gave. In Lemmer werd de eerste Lemsteraak ontworpen en gebouwd.
Daarna trachtten verscheidene bouwers het model zo nauwkeurig mogelijk na
te bootsen, maar voor de insiders zijn de verschillen nog altijd duidelijk. Het
is met de Lemsteraak als met de Haarlemmer olie er is maar één echte.
VERBOUWEN?
ceoi/Mur',
Itj -
r K /M- i
5 A LOM
ICHT,
COCKPIT
u Gat
In Bussum zou men stellig niet gaan
zoeken naar de man, die alles over de Lem
steraak en over de bouw van deze schepen
kan vertellen. En toch woont Hendrik de
Boer al jaren in 't Gooi.
Hendrik de Boer, de zoon van Pier de
Boer uit Lemmer. En - laten we het met
een maar zeggen - Pier de Boer was de
ontwerper van de Lemsteraak. Op 5 maart
1876 stichtte hij in Lemmer zijn eigen werf.
Hij was in 1837 in Woudsend geboren en
stamde uit een schippers- en scheepmakers
familie.
Het bloed verloochende zich niet. Nau
welijks was hij op zijn werf aan het werk
of de eerste Lemsteraak stond al op stapel.
Waarschijnlijk had Pier de Boer zich laten
inspireren door een zuiderzeevisvaartuig,
dat men veel op het Heegermeer kon be
wonderen.
Het is nu eenmaal zo, dat een nieuw
scheepstype nooit uit de lucht komt vallen.
Het is altijd afgeleid van een bestaand mo
del. Enfin, in dat zelfde jaar kwam de eer
ste Lemsteraak van Pier de Bier gereed.
Het had een lengte van ruim tien meter.
SUCCES.
Daarna maakte het nieuwe type Zuider
zeevisvaartuig snel opgang. De scheepsbou
wer uit Lemmer kreeg het druk, want er
was vraag naar goede schepen, zowel in het
noorden als in Zeeland.
Die oude scheepsbouwers zijn ware
kunstenaars, professoren in hun vak ge
weest. Ze deden het zonder tekeningen.
Het blote oog was onfeilbaar. Hendrik de
Boer weet nog best, dat vader tijdens de
bouw samen met z'n vrouw de lijn van het
vaartuig bekeek. Met het blote oog werd de
boeg precies in de juiste stand gezet en het
was altijd raak.
Er waren meer grote scheepsbouwers in
Friesland. „Eeltsje" op de Joure was ook
al zo'n virtuoos. Van hem gaat het verhaal,
dat hij bij een schip stond, waaraan zijn
mensen bouwden. Ze vroegen hem waar de
zwaarden moesten komen. Eeltsje schoof
zijn stuk pruimtabak van links naar rechts
en zei: ppt - „daar moeten de zwaarden
komen". En de duidelijk „gemerkte" plaats
was de juiste.
RIJKE HISTORIE.
Pier de Boer begon dus zijn werk op de
oude werf, die a hter de tegenwoordige is
gelegen in Lemmer. In 1902 werd de werf
in gebruik genomen. Herinneringen zijn er
te over. Op die nieuwe werf werd de pri
meur van de lieren getoond, waardoor een
schip horizontaal op de helling kwam te
liggen.
Dat was in die tiid een ontdekking van
formaat, want nu behoefden de bewoners
niet meer dagenlang in een schuinliggend
schip te wonen. Van heinde en verre kwa
men de schinners naar Lemmer om daar
reparaties te laten verrichten. Andere wer
ven volgden natuurliik snoedig het voor
beeld van de gebr. de Boer, die in 1900
de zeak overnamen.
Maar de tijd ging verder De houten
Lemsteraken nroeiden van 10 30 meter tot
11 76 meter. Tegen de eeuwwisseling begon
men ook in Friesland aan de staalbouw en
toen zette de groei van de Lemsteraak zich
voort. In 1900 liep de eerste stalen Lem
steraak bij de Gebr. de boer van de werf.
Het laatste houten schip werd in 1913 ge
bouwd.
Van die oude en interessante tijd is niets
overgebleven. De oude wertboeken zijn
verdwenen en dat is erg jammer, want wel
licht had men er veel uit kunnen leren.
Maar zo was het vroeger. Als iemand het
schip betaald had, was er niets meer om
nog te bewaren. Er werden grote krassen
gezet door de rekeningen en daarmee was
de zaak afgedaan
VIER ZOONS.
Pier de Boer had vier zoons, die hun
vader opvolgden, toen deze oveneed. Harm,
de oudste, was bedrijisleider op de hout-
wert; Llirk, geboren ui 18/7, heett onnoe
melijk veel voor en op de weri gedaan, ook
als boekhouder, evenals Hendrik, die nu
in bussum woont. Hendrik was ontwerper
en scheepstekenaar. Van zijn twaallde jaar
tot zijn een-en-veertigste werkte hij op de
wert, maakte tekeningen en sleet heel wat
uren op de spantenvloer. Klaas, ten slotte,
was bedrijtsleider in de ijzerbouw.
In 194/ vond Dirk de boer het welletjes.
Hij was de werl steeds trouw gebleven. Hen
drik was in 1926 al naar Bussum vertrok
ken. Harm overleed in 1940. Ary, de zoon
van Dirk de boer, volgde zijn vader op en
hij verricht zijn taak op de werf met ener
gie.
Niemand kan zeggen, dat de tegenwoor
dige eigenaar een stugge Fries is. Integen
deel, hij is een uitmuntend verteller, die de
bezoekers urenlang kan bezig houden. Maar
Ary gaat de moeilijkheden niet uit de weg.
BOUWERSBLOED.
Het bouwen zit de De Boers in het
bloed. Het ging van vader op zoon over.
Want wat Pier in Lemmer presteerde,
speelden de jongere generaties ook klaar.
Bij de Boer bouwden ze eens op de werf
een logger. De tekeningen kwamen. Hen
drik bekeek ze, waarna hij de opdrachtge
ver vroeg of er iets veranderd mocht wor
den. Die opdrachtgever kende de familie
de Boer en hij stemde toe. Toen de logger
van stapel liep was daarmee tevens de snel
ste logger te water gelaten.
Ze maken er zich niet druk over, Vader
Dirk, zoon Ary in Lemmer en oom Hen
drik in Bussum ook niet. Maar toch moet
het hun goed doen te ondervinden, dat een
vroeger als gewoon en helemaal niet bij
zonder beschouwd beroep nu plotseling in
de belangstelling is komen te staan. En nu
ziet iedereen plotseling, dat die oude
scheepsbouwers toch maar kerels van for
maat waren.
„Nee", zegt Ary de Boer, „er worden
geen Lemsteraken meer gebouwd". We ke
ken blijkbaar verbaasd, want hij herhaalde
het nog eens nadrukkelijk. „Maar", wilden
we weten, „als u nu opdracht krijgt om er
een te bouwen, doet u het dan niet?" „Na
tuurlijk wel", was het antwoord. „Maar er
is op het ogenblik geen mens, die zo'n schip
laat bouwen. Het is allemaal veel te duur.
In ons vak ligt trouwens de hele binnen
scheepvaart op z'n rug. Met de visserij is
het afgelopen en de belangstelling voor ple
ziervaartuigen is gericht op de goedkopere
boten."
Zo is het inderdaad. De werven maken
een grote verandering door. Waar eens ge
bouwd werd - bij de gebr. de Boer liepen
250 aken van stapel tot op de dag van van
daag - ligt nu alles stil. Het personeelste
kort is een van de factoren. De prijzen vor
men een tweede belemmering en het uit
sterven van de IJselmeervisserij heeft even
eens grote invloed.
Men kan op het ogenblik twee dingen
doen. Of nieuwbouw, óf alleen reparatie
werkzaamheden. En in de nieuwbouw is
men aangewezen op de coasters, waarin een
dikke boterham te verdienen valt. Ary de
iioer zou, wanneer tuj tot coasterbouw be
sluit, cle hele zaait moeten verbouwen, en
uaar Kijat luj wel wat tegenop.
Lr is geen opvolger en verder ligt er
répara new er k 111 uvervroetl te wachten.
Vvat Ue toekomst ook zalbrengen, de
weri van de oeur. de boer in Lemmer
voeit zien niet bedreigd, in friesland we
ten ze de boer te vinueti. Hier weid tachtig
jaar geleden een stlnp gebouwd, dat tut
ver buiten de rrtese grenzen bekendheid
kreeg, rner ontstond de LeiusterauK en hier
gioeiüe de Lemsteraak naar de volwassen-
ireid.
Ue grote vraag is op het ogenblik wat
er in de naaste toekomst gaat gebeuren.
Lal op deze oude, vertrouwue piaats, de
koninklijke Lemsteraak gebouwd worden
volgens de tekeningen, die Ary de boer er
reeus voor maak tel Lie technische commis
sie van het Loiinté Varend INcderiand zal
het moeten uitmaken.
EIGENSCHAPPEN.
De Lemsteraak is een halfoverdekt vis
sersvaartuig, waarvan het volume van het
voorschip groter is dan dat van het ach
terschip. Daarom is het voorschip hoger,
voller en breder gemaakt dan het achter
ship. in de golven steekt het de kop op
in piaats van in de golven te duiken. De
kop van de Lemsteraak lijkt op die van een
boeier, maar is hoger en nust de konen,
die de boeier zo bekend maken.
Dan zijn er verder talloze technische eisen,
waaraan de echte Lemsteraak moet kunnen
voldoen, eisen die stuk voor stuk van be
tekenis zijn. Die zijn vrijwel onmogelijk op
papier te zetten. Ook in 1957 moet het oog
het nog doen en dit „oog" was reeds de
grote troel van Pier de boer, toen hij de
eerste Lemsteraak bouwde.
Dit „oog" was ook gericht op de teke
ning van de te bouwen logger, die later als
snelste logger van stapel liep, toen een van
de nazaten van Pier de boer een kleine
veranderingen had aangebracht. En dan zal
het tenslotte zelfs de leek wel interesseren
.e weten, dat de Lemsteraak een breed gaf-
teltuig heeft met een vrij brede fok.
TACHTIG JAAR.
Tachtig jaar ligt er tussen de bouw van
de eerste Lemsteraak door Pier de Boer, en
het maken van het ontwerp voor de ko
ninklijke Lemsteraak, die varend Neder
land zal schenken aan onze Kroonprinses.
In die tachtig jaar is er veel gebeurd. Sche
pen kwamen, schepen gingen. Scheeps
bouwers kwamen, werkten van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat en velen slaagden
er niet in het hoofd boven water te houden.
Slechte tijden hebben de scheepswerven
gekend, bar slechte tijden. Er zijn jaren ge
weest, dat er met de bouw geen droog brood
te verdienen viel. Pier de boer en later zijn
vier zoons en nog later Ary, de kleinzoon
(Advertentie)
EZIEN het feit dat er in ons land
y jaarlijks ongeveer 200.000 baby's
worden geboren, is het vrij vreemd dat
er nog maar sinds zeer kort bij de con-
fectiefabrikanten belangstelling is ont
staan voor het vervaardigen van verant
woorde, flatteuze en prettig zittende
posifiQV1eding. De mening dat een vrouw
gcuurenae ae tijd, dat zij een kindje
verwacht, gebaat z-su zijn met een japon
in een te grote maat, die zij dan met be
hulp van elastiek en bandjes op bepaal
de plaatsen kan verwijden, berust op een
misverstand. Een positie-japon dient
voor het doel waar voor men haar
draagt, speciaal ontworpen te worden,
want zij moet inzake materiaal, con
structie en coupe voldoen aan eisen,
welkeaan gewone kleren niet worden
gesteld.
Modehuis Clous toont U een serie
dieux piècess, pakjes en japonnen, die
voor vele Nederlandse vrouwen in de
loop van 1957 een uitkomst kunnen be
tekenen. Zij zijn ontworpen door me
vrouw Oeke Wieringa. Men zag prakti
sche, niet dure camouflage-kleding, die
er oneerbiedig uitgedrukt op is
gericht van de a.s. moeder gedurende
de vijf a zes maanden dat zij zichtbaar
in verwachting is, te maken wat ervan
te maken is.
Het best voldoen de dieux pièces, die
bestaan uit een rok met verwij dings-
mogeiijkheden (t.w. een zg. kangoeroe-
rok met een „uitholling overdwars", een
clochette rok met ingelegde plooien op
zij en de step-in rok met zijklepjes en
©en hoog opgeknipt voorpand) waar-
overheen dan een losvallend jak of jas
je wordt gedragen. Voor de zwaarste fi
guren zijn echte jasjes met knoopslui-
ting het meest geschikt, want om een zo
slank mogelijk effect te krijgen, kan dat
jasje open ovr een blouse wor
den aangetrokken, maar heel tengere
vrouwen kunnen volstaan met ©en jak
je in overgooier-model zonder mouwen,
met wijd uitgesneden ronde hals, dat op
warme dagen als zodanig en als het
kouder wordt over een witte blouse of
een trui met col en lange mouwen past.
In de lengte gestreept katoenen drill,
een stof die vroeger voor kindermatro-
zienpakjes werd gebruikt, is voor deze
deux-pièces een ideaal, sterk, wasbaar
materiaal en voor echte positie-mantel
pakken werden in de collectie uitste
kende resultaten bereikt met wollen pe-
pita ruitjes en antraciet grijze flanei. De
cape, die bij een der gepresenteerde mo
dellen de plaats van het jasje innam,
bleek een prachtige vinding. Kort en
goed, op modegebied ziet de toekomst
voor a.s. moeders er aanmerkelijk roos
kleuriger uit dan vroeger.
Onze „Maternity" afdeling heet U van
harte welkom, U kunt in deze aparte
afdeling in rustige sfeer de modellen op
Uw gemak passen. MODEHUIS CLOUS,
Schapenmarkt 25, 's-Heriogenbosch.
DONKERGRIJS flanellen pakje met
wit kraagje (boven); links: Cape en
rok van antracietgrijze flanel; rechts:
Pakje van blauw-wit gestreepte drill
met witte piqué-garnering.
van Pier, cle pionier, klaarden het. De roem
van de Lemsteraak is ongetwijfeld voor de
ze Lemsters een ruggesteun geweest.
Nu, in 1956, is het vak van scheepsbou
wer, dat we hierboven een „gave" noem
den, naar voren gekomen en begint men in
te zien, dat er meer aan vastzit dan ooit
verondersteld werd. En in Lemmer en in
Bussum zijn de De Boers trots op Pier, die
in 1876 zijn ideeën in daden omzette, zon
der er ooit van te hebben kunnen dromen,
dat zijn Lemsteraak nog eens gebouwd zou
worden voor een kroonprinses.
PASTOOR KUIJPERSSCHOQL
IN GEBRUiK GENOMEN.
Dinsdag j.l. is de nieuwe Pas
toor Kuijpersschool aan de Gui-
do Gezeliestraat in gebruik geno
men. De lc en 2e glas doen ai
hun best om temidden van het
geraas der voortgaande werk
zaamheden hun prille hoofden
te vullen met de voetangels en
klemmen van onze moedertaal
en de ogenschijnlijk zo gemakke
lijke rekenkunst.
NED .BOND VAN OUD
STRIJDERS AFD. WAALWIJK.
Vrijdag 8 februari onderlinge
schietwedstrijden op de kegel
baan van Hotel De Twee Kolom
men. Aanvang 8 uur.
AANRIJDING.
In de nacht van woensdag op
donderdag had bij de overweg
aan de Stationsstraat een aanrij
ding plaatc tussen een over de
Burg. v. d. Ivlokkenlaan in Oos
telijke richting rijdende perso
nenauto, bestuurd door H. v. D.
en een uit de Stationsstraat ko
mende luxe auto, bestuurd door
J. v. L.j beiden uti Waalwijk. De
aanrijding ontstond doordat de
laatstgenoemde bestuurder geen
voorrang verleende aan de van
rechts komende v. Dd. De mede
passagier van v. L., een zekere
J. de G„ werd uit de auto geslin
gerd en vrij ernstig gewond. Dr.
Langemeijer verleende eerste
hulp en achtte overbrenging
naar het St. Nicolaasziekenhuis
noodzakelijk. De auto van v. D.
moest worden weggesleept, ter
wijl ook de andere auto vrij ern
stig werd beschadigd. Door de
politie werd procesverbaal opge
maakt.
HEROPENING.
Met gelijktijdige herdenking
van het 20-jarig bestaan van zijn
schildersbedrijf heropent de heer
Jos Bakkers zijn wederom uitge
breide en verbouwde zaak in ga
lanterieën, huishoudelijke arti
kelen, schilders-benodigdheden
enz. op heden vrijdag 8 februaii.
Zij het enigszins ten koste van
zijn woonruimte, is de zaak zeer
verruimd en kan wedijveren met
het beste op dit gebied overal el
ders. Het door de eigenaar in ge
varieerde tinten geverfde interi
eur, wat het goed doet, bergt een
overdaad aan artikelen in letter
lijk alles wat in een huishouden
nodig is. Dat de uitbreiding geen
overdaad is, bewees de grote
drukte met o.a. de Kerstdagen,
toen men feitelijk noch publiek,
noch artikelen de vereiste ruim
te kon verschaffen.
Door deze hernieuwde uitbrei
ding is het bestaansrecht vol
doende bewezen.
Ook wij voegen gaarne onze
gelukwensen toe aan de onge
twijfeld vele bij deze feestelijke
heropening.
GESLAAGD.
Bij de Stichting „Opleiding
Gawalo" slaagde voor het vak-
dinloma loodgieter P. L. van
Woensel jr. met zeer gunstig re
sultaat.
KO EN FRANSJE DE NIJS
TER AARDE BESTELD.
Woensdagmorgen zijn de stof
felijke overschotten van de heer
J. de Nijs en diens 8-jarig zoon-
tie op de r.k. begraafplaats te
Oosterhout ter aarde besteld. Zij
kwamen om het leven tengevol
ge van een ernstig auto-ongeluk
dat zaterdagavond op de Rijs-
bergseweg heeft plaats gevonden.
De solemnele uitvaartdienst
werd ongedragen door de Hoog-
Eerw. Heer Deken Aug. Sasse v.
IJsselt, die ook de absoute ver
richtte. De uitvaartdienst en de
teraardebestelling werden door
een groot aantal belangstellen
den bijgewoond, waaronder ook
autoriteiten van de gemeentepo
litie te Waalwijk.
De echtgenote van de heer de
Nijs, die bij dit auto-ongeluk ern
stig werd gewond, verblijft nog
in het St. Ignatiusziekenhuis te
Breda. Haar toestand is nog zeer
ernstig.
BURGERLIJKE STAND
WAALWIJK.
Geboren
Catharina M A M dv W H G Mimpen-
Vissers - Wouter zv A v Zelst-Klcinloog
- Dirkje J A dv J A Kelder-v Zeist -
Helena J F dv P A Snijders-v Heumen -
Martinus L Lzv A W F Wooning-Meijs te
Loonopzand - Marinus A W zv W J
Maarschalkervveerd-v d Ven - Wilhelmina
A dv J L Puiles-v d Hoven - Johannes H
G zv J Berkelmans-v d Velden - Fran-
cisca H J dv J A v d Kieboom-v Fessem -
Dirk G zv J W v Wanrooij-v Zeist - Adri
anus HWzvPMCFvd Mierden-de
Haan - Irmengard W H dv G H A Holt-
grefe-Wens veen - Wilhelmus M zv A C
Laarakker-de Hart - Annegien dv P de
Hoop-Ekelmans.
Overleden
Gene.
Huwelijks-aangiften
F H Verhoeven 38 j en J M Homber
gen 31 j beiden te Waalwijk - H 1 Swin-
kels 30 j en A W Maas 29 j beiden te
Waalwijk - M v Erp 27 j en W A C Maas
26 j beiden te Waalwijk H W v Opstal
25 j te Dongen en H E de Vries 26 j te
Waalwijk - P Brok 26 j en W A A de
Vries 22 j beiden te Waalwijk.
Huwelijken
C L Schapendonk 29 j en W G Steen
bergen 26 j beiden te Waalwijk - M J v
Helvoirt 24 j en J A Siegenthaler 20 j
beiden te Waalwijk - M v Eeten 54 j en
M M Bossers 45 j beiden te Waalwijk.
Ingekomen
G M de Jong van Sprang-Capclle - A
M C Labrujére van Middelburg - H J W
P Berings van Helmond -AM van Til
burg van Zeist - G A de Man en gezin
van Drunen - A J Hordijk van Tilburg
M J Jagers van Gemert.
Vertrokken
L J Bannet en gezin naar 's-Hage - G J
J Mees naar 's-Bosch - M v d Heijden
naar Vlijmen -MM Hilgerdenaar naar
's-Bosch - G M de Graaff naar Drunen
-AP Kroot naar Drunen - L H G v d
Hoven naar Valkenswaard.
HET VERRAAD VAN BOEDAPEST
De inwoners van Boedapest zullen de verschrikkingen, die door het verra
derlijk gedrag der Russen over hun stad werden gebra ht, nooit kunnen
vergeten. Toen aan een 12-jarige vluchteling werd gevraagd iets te vertellen
over de straatgevechten die zich in de eerste dagen van november in zijn
stad hadden afgespeeld, pakte hij een potlood en tekende op papier wat zich
diep in zijn geest had gegrift.
