Waalwijkse en Langstraatse Courant
SPORTSPIEGEL
TACHTIG JAAR GRAMMOFOON.
ZENUWRUST
Geluidsdrager en cultuurdrager tegelijk.
In één nacht
Uw handen
gaaf en zacht
VRIJDAG 8 MAART 1957
Uitgever:
Waal wij kse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur:
JAN TIELEN
Dit blad
verschijnt 2 z per week.
80e JAARGANG No. 19
Abonnement:
21 cent per week
per kwartaal f 2,70
2.95 franco p.p
Ad verten tieprij s
10 cent per m.m
Contract-advertenties
speciaal tarief
BureauxGROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621
KAATSHEUVEL - TEL. 2002
Dr van BEURDENSTRAAT 8
OPGERICHT 1878
TELEGR.-ADRES: „ECHO'
DE WERELD ROND
UITSLAGEN VAN
ZONDAG 3 MAART 1957.
K. N. V. B.
Res. 2e klas B.
Longa 3NAC 3 14
Res. 3e klas B.
3—6
3—3
GW 2Zwaluw VFC 2
Concordia 2Schijndel 3
KNVB Afdeling Noord-Brabant.
Ie klas 103.
White BoysBe Ready 03
BerkdijkTPO
TerheijdenVCW
3—1
3—1
3e klas 319.
Heusden 3—RKC 5 3—3
RKDVC 5—WSC 6 1—3
Nieuwkuijk 2-Herptse Boys 110
Zaterdagmiddagcompetitie.
Uitslagen zaterdag 2 maart.
Ie klas.
2—2
uitgest.
3—3
2—4
2—2
uitgest.
1—0
2—6
uitgest.
Ie klas 106.
Voab 3—TAC 2 2—2
Zigo 2Dongen 2 32
Hieronymus 2RWB 2 15
Broekhoven 2—DESK 3 1—2
Taxandria 3Baardwijk 2 31
2e klas 205.
Veerse Boys 2Tet. Boys 53
2e klas 211.
Haarsteeg 2WSC 3 uitgest.
RKC 4—WSC 4 1—1
Heusden 2Baardwijk 4 72
3e klas 307.
Waspik 2White Boys 2
WVO 3—Right 'Oh 2'
Duss. Boys 2-Raarnsdonk
Waspik 3Be Ready 3
HNCVVN
SSC—NAC
KogelvangersONI
SmerdiekVrederust
Chrislandia—Seolto
2e klas.
The Gunners 2BWR
WHSSprang 2
HNC 2—PTT
Good Luck 2DEB
3e klas B.
Zwal. Boys 3-The Gunners 4 20
Wit Zwart 2ONI 2 34
WEDSTRIJDPROGRAMMA
VOOR ZONDAG 10 MAART 1957
K. N. V. B.
BETAALD VOETBAL.
Ere-Divisie.
AmsterdamGVAV
EindhovenSparta
MVV—NAC
Rapid JCNoad
ElinkwiikAjax
FeiienoordDOS
Willem II—VVV
BVVFortuna '54
Spel. EnschedePSV
2—3
7—2
1—4
2—3
3e klas 308.
DVVC 3Uno Animo 3 25
DESK 4—DVVC 2 1—2
WSC 5Berkdijk 2 06
Berkdijk 3White Boys 3 73
DWSKFC
HVC—ADO
SVVHaarlem
AlkmaarLimburgia
EmmaRoüa Sport
Helmondia '55Xerxes
W ageningenDe Graafschap
le Divisie B.
EBOH—Helmond
SittardiaV oiendam
EDOEigtersnieeK
AUÜVV—DEC
Scnev. Hoff. Sp.Hermes DVS
rortuna VI.Excelsior
RCHStormvogels
2e Divisie A.
Enschedese BoysZwartemeer
Zwolse BoysOldenzaal
LeeuwardenTubantia
HeraclesHeerenveen
RhedenBe Quick
Oosterparkers—PEC
Go AheadVeendam
ZeistLonga
ONAWilhelmina
RBC—TOP
BaronieDosko
't Gooi—UVS
ZFC—De Valk
RBC
Longa
't Gooi
ZFC
Zeist
Hilversum
Baronie
DHC
ONA
Dosko
Wilhelmint
NEC
UVS
TOP
De Valk
AMATEUR VOETBAL.
le klas C.
MOC '17Kimbria
SC EmmaVSV '34
TSCAlliance
MauritsVVH '16
Maurits 17
Spechten 18
MOC 17
Vlissingen 18
SC Emma 17
Roermond 17
VSV 16
Kimbria 16
Brabantia 17
Alliance 15
TSC 16
VVH 14
2e klas A.
Wit Zwart '32—DESK
BoxtelSchijndel
OSS '20Gemert
JVC '31Sarto
Baardwiik—Wilhelmina '08
Veloc—ODC
Boxtel
Sarto
Wilhelm.
Gemert
Schijndel
Veloc
BS Omdat wij in de grond geen haar
verschillen van alle andere mensen, die er
ook van dromen binnen de kortste keren
rijk te worden, hebben wij meermalen op
het punt gestaan al onze biezen bij elkaar
te pakaen en naar Amerika te gaan, waar
telkenmale mensen dood gaan die dan aan
een oi andere werkezel in Tjalleberd of
Uücoten een bedrag nalaten waardoor de
vaderlandse schatkist ineens wat meer kleur
op de wangen krijgt. Het is er echter nooit
van gekomen, hetgeen gij, slim als ge zijt,
natuurlijk allang bebt opgemaakt uit het
feit dat wij dit hier neerschreven. Nu eens
misten wij de boot op het nippertje, dan
weer kregen wij de ambtelijke toestemming
wanneer het schip Southampton al dik ge
passeerd was en de laatste maal sloegen
wij 25 mijl buiten de Hoek overboord en
kwamen terecht in de netten van de Sch. 93
zodat wij ontwaakten op de Scheveningse
visafslag in plaats van in suite 126 van het
Waldorf Astoria Hotel.
Achteraf zijn wij deksels blij dat het
noodlot zo onachtzaam met ons heeft om
gesprongen, want onlangs kregen wij de
uitslag van een enquête onder ogen, welke
is gehouden onder leerlingen van middel
bare meisjesscholen in Amerika. Hieruit
hebben wij geconcludeerd dat eerlang elke
vader het meest beklagenswaardige wezen
van de Verenigde Staten zal zijn en dat het
land zal vervallen tot de primitiviteit van
het matriarchaat. Uit genoemde enquête
bleek namelijk dat 74 van de meisjes in
alle ernst de mening is toegedaan dat moe
der veel te hard werkt in het huishouden,
64 is van oordeel dat vader thuis wat
meer de handen uit de mouwen moet ste
ken en 61 kondigde aan dat hun echt
genoten later zullen moeten koken, wassen,
de kinderen verzorgen en dat ze hun han
den zullen mogen dichtknijpen als de vrouw
daarbij een handje helpt.
Wat de vrouw buiten die tijd van het hel
pen zal doen, vermeldt de enquête niet.
En dit, vrienden, is niet louter toekomst
muziek, het heden is voor de Amerikaanse
vaders ook niet om over naar huis te schrij
ven, wanneer we tenminste het Belgische
zangeresje Monique van Vooren, die bij de
film enige naam (overigens niet om haai
stem) heeft verworven, mogen geloven. Dat
Monique de mannen van haver tot gort
kent, moogt ge gerust van ons aannemen
want ze is al drie keer gescheiden, hetgeen
haar overigens niet belet om te wijzen op
dit brokje huwelijksgeluk de Amerikaanse
vrouw, aldus Monique, moest meer bedacht
zijn op het geluk van haar man dan op
al de machines en automaten die haar hel
leven vergemakkelijken. Zelfs de man laat
zich door zijn vrouw sturen, zegt zij.
Ge zijt dus gewaarschuwd, vrienden: zo
dra ge het Vrijheidsbeeld in de haven van
New York voor u ziet opdoemen, is het
met uw vrijheid gedaan.
Laat ze het in Tjalleberd en Uücoten
zelf maar verdienenl
B3 Overigens zijn in Rotterdam ook
niet alle vaders baas in eigen huis, hetgeen
ook daar natuurlijk tot vreemde mistoe
standen aanleiding geeft. Een man aldaar,
die van zijn vrouw wekelijks een zekere
hoeveelheid zakgeld kreeg - veel te wei
nig natuurlijk voor het borreltje, het bil
jartje en het voetbalpooltje - kwam op
het idee om elke dag wat eieren mee naar
huis te brengen, die hij dan bij haar tegen
de kostprijs inleverde. Deze vindingrijke
attentie had echter één nare kant: hij be
taalde de eieren zelf namelijk ook niet,
maar pikte ze in een melkwinkel. Daar ook
eieren net zo lang te water gaan tot ze bre
ken, zit de man nu in het schip met hele
maal geen zakgeld.
B9 Een ander uiterste in deze wonder
lijke en zichzelf plagende wereld is het ge
val van Robert Caro en zijn vrouw Madge
waarin de geschiedenis van de twee ko
ningskinderen in een moderne versie is
herleefd. Robert en Madge ,zijn nu ruim
een jaar getrouwd en wonen in Londen.
Hoewel ze dol op elkaar zijn, kunnen ze
niet bij elkaar komen, want Robert is ge
woon niet in staat zijn vrouw te omhelzen,
hetgeen voor een liefhebbend man een wei
nig benijdenswaardige omstandigheid is.
Hij zou het natuurlijk deksels graag willen
maar het gaat gewoonweg niet. Het enige
blijk van liefde dat hij haar kan geven is
een vluchtige kus op haar ver uitgestoken
hand. De oorzaak van dit huwelijk op een
afstand is niet een bruisende rivier die
door de kamer stroomt of het feit dat
Madge Jkobert in een grote papagaaien-
kooi heeft opgesloten, nee, de fout zit bij
Robert. Artsen hebben namelijk vastge
steld dat hij allergisch is voor Madge. Zo
dra hij te dicht bij haar in de buurt komt
barst hij in een onbedaarlijke niesbui uit
zodat er van een kus niets maar dan ook
niets terecht komt. De oorzaak ligt in het
prachtige zwarte haar van Madge, in haar
gezichtspoeder en in de grote veer op haar
hoed. Omdat Madge meer voor Robert
voelt dan voor wie ook heeft zij alle poe
der afgezworen, de veer van haar hoed ge
rukt en haar haar kort laten knippen. Ro
bert heeft er niet veel hoop op dat het
helpen zal, maar wij geloven dat ook hier
de liefde aan het langste eind zal trekken.
O Terwijl de ene helft van de mannen
en vrouwen zo hard mogelijk loopt om bij
elkaar te komen, doet de andere helft niets
dan koffers pakken om zover mogelijk van
elkaar verwijderd te raken. Iedere dag le
vert de wereld alzo het beeld op van de
gaande en komende man.
Wat ons betreft, wij zullen in een echt
scheiding nooit een aanleiding kunnen zien
om een feestelijke taart te laten bakken,
maar omdat wij niet iedereen zijn, kon het
gebeuren dat dezer dagen een man de bak
kerswinkel van Fred Northcott te Plymouth
binnenstapte en hem opdracht gaf een echt
scheidingstaart te bakken. De oppervlakki
ge lezer zal misschien denken dat dit een
taart is, waarbij onder de slagroom mos
terd verborgen zit, maar dan vergist hij
zich toch in de spitse geest van Fred. Deze
eenvoudige bakker, voor wie wij een
enorme bewondering koesteren, bakte een
verrukkelijke bruiloftstaart, sneed deze
doormidden, legde de twee helften met de
ruggen tegen elkaar en plaatste tussen dé
beide helften een aart met de woorden:
Prettige herinneringen.
De echtscheiding ging niet door, vrien
den, waaruit ge moogt opmaken dat een
eenvoudige bakker met wat deeg en een
slagroomspuit grote dingen kan verrichten
in deze bizarre tijden.
Ook uw bakker is zo'n stille werker,
vrienden, waarvoor ge gerust uw hoed
moogt afnemen als ge hem tegenkomt.
E3 Degenen die piekeren pver een of
andere vorm van bijverdiensten, hebben
misschien iets aan dit verhaaltje: de 33-ja-
rige Italiaanse spoorwegarbeider Isio Pao-
lucci won een grote weddenschap door zich
in een leeuwenkooi te begeven en aldaar
ten aanschouwe van de leeuwen een glas
champagne leeg te drinken. Een van de
leeuwen nam dat zo maar niet en kwam
met dreigende blikken en een uitermate
somber gebrom op Isio af. Deze echter
schonk rustig een tweede glas in een bood
het de leeuw aan. Het dier ledigde het glas
ad fundum, draaide zich om en ging lig
gen slapen.
f achtig jaar geleden schreef een naald in een wasrol de eerste regels van een
gloednieuw schriftThomas Alva Edison was er in geslaagd het geluid van
de menselijke stem te registreren en even later te doen aflezen. Met „Mary had
a little lamb", vijf woorden uit een kinderliedje die Edison aan zijn fonograaf
toevertrouwde, begon het eerste hoofdstuk van het boeiende boek van de ge
luidsregistratie. Dank zij Edisons uitvinding en de daaropvolgende belangrijke
verbeteringen, waaronder die van Emile Berliner, de man die de grammo
foonplaat introduceerde, is het „geconserveerd geluid" tot een gebruiksartikel
geworden waarvan miljoenen mensen dagelijks profijt trekken.
pis
Miljarden platen.
inds de introductie van de grammofoon
plaat in 1888 door Berliner, of liever: sinds
het vermenigvuldigen van deze geluidsdra
gers een industriële bezigheid werd, heeft de
mensheid enige miljarden platen versleten.
Jaarlijks worden in de Verenigde Staten
meer dan 200.000.000 grammofoonplaten
verkocht. Men schat dat de helft van het
aantal gezinnen in de V.S. over afspeelap
paratuur beschikt. Wat de Europase landen
betreft, in Engeland vond de grammofoon
het ruimste verspreidingsgebied. Hier be
schikt ongeveer een derde van de gezinnen
over platenspelers. Voor Nederland, België
en Duitsland geldt een percentage van 25,
terwijl de wat uithuiziger Fransen op 18
percent worden geschat.
Klassieke ruggegraat.
het logboek van de geregelde vaart
door platenland, de „World Encyclopaedia
of Recorded Music" doorbladert, ontmoet
van Evariste Felice dell Abaco tot en met
Domenico Zimpoli de namen van bijna
2000 componisten, wier werken op de plaat
zijn vastgelegd. En dan houdt de W.E.R.M.
zich alleen nog maar bezig met het klas
sieke repertoire, dat de ruggegraat van het
platenbedrijf kan worden genoemd. Men
vindt er liefst driehonderd merken van
grammofoonplaten vermeld.
In Nederland is het Philips die een be
langrijke bijdrage levert aan de voorziening
van de internationale platenmarkt. Kan het
bedrijf wat de vervaardiging van afspeel
apparatuur betreft bogen op een traditie
die reikt tot het begin van het elektrische
tijdperk in de geluidsregistratie, de platen-
activiteit ving eigenlijk eerst aan omstreeks
de tijd van de omwenteling in de platen-
sector door de komst van de langspeelplaat.
Hoe snel echter de opgang sipds 1951 zich
heeft voltrokken valt uit de cijfers af te
lezen.
Cultuurdrager.
0 e honderden klassieke werken die in
zes jaar tijds hun reproductie aan Neder
landse activiteit danken, hebben tezamen
een speelduur van bijna 1000 uur! Aan de
faam van dirigenten van internationale re
putatie als Bruno Walter, Sir Thomas
Beecham, Dimitri Mitropoulos en Eugene
I Ormandy werd extra luister bijgezet, terwijl
Nederlandse orkestleiders als Eduard van
Beinum en Willem Otterloo voor een groot
deel mede aan de grammofoonplaat hun
internationale vermaardheid danken.
Tachtig jaar na Edison's vinding blijkt
duidelijker dan ooit te voren van hoe grote
waarde het geschenk was, waarmee hij de
wereld mocht verrijken. Maar tevens wordt
duidelijk, hoe belangrijk de taak is van de
gene die, voortbouwend op Edison's grond
slagen, zich in dienst van de gemeenschap
hebben gesteld. De grammofoonplaat is
immers niet slechts een „geluidsdrager",
hij is tevens een „cultuurdrager" bij uitne
mendheid.
J ohn Kruesi had al heel wat met Edison
te doen gehad, maar de opdracht, die hij
op een dag in het jaar 1877 kreeg, leek
hem beslist de meest ongerijmde die ooit
uit een menselijk brein gekomen was. „Het
geluid van de stem vastleggen en vervol
gens weergeven", dat was het wat Thomas
Alva Edison bereiken wilde met behulp
van het apparaat waarvoor hij Kruesi de
werktekeningen gegeven had. Het ging
Kruesi, die tot dan toe vrijwel steeds zijn
opdrachtgever om diens geniale ideeën be
wonderd had, te ver. Hij was bijna in staat
om de doorsnee-burger, die oordeelde dat
aan de vermaarde man toch wel een steek
je los was, gelijk te geven. Maar wat doe
je als je een opdracht krijgt? Je voert die
opdracht nauwgezet uit en als de rekening
- in dit geval 18,00 groot - prompt
betaald wordt, vraag je je heus niet af wat
er met het werkstuk gebeuren gaat. Het
blijft bij wat schouderophalen en een mee
warig lachje. Als dit immers zou lukken
had een mens een wonder bewerkstelligd.
Zwaarmoedige gedachten, tobberijen
en angstgevoel worden verdreven door
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
Versterken het zelfvertrouwen en
•temmen U weer moedig en rustig,
Eerste proef gelukte.
John Kruesi maakt de „geluidsschrij
ver'. Hij leverde hem af aan Edison en
mocht er bij blijven toen de eerste proef
werd genomen. En het lukte wonderwel.
Kruesi kon zijn oren niet geloven. Hij zag
Edison aan de slinger draaien, hij hoorde
hem de woorden zeggen van een oud kin
derliedje: „Mary had a little lamb", terwijl
de naald een fijne groef sneed in een plaatje
tin dat over een rol was gespannen. Toen
was het stil. Thomas Alva Edison zette de
naald weer aan het begin van de groef.
Opnieuw begon hij te draaien. Tot zijn
verbijstering hoorde Kruesi hoe het appa
raat de woorden herhaalde welke Edison
even te voren gesproken had„Mary had
a little lamb".
Pers kreeg prachtprimeur.
„Nooit was ik in mijn leven zo verrast
als toen", zo schreef Edison later. „Ik was
altijd een beetje wantrouwig en bang van
dingen die het de eerste keer al deden".
Nu staat zijn fonograaf als een stevig stuk
bewijsmateriaal van menselijke vindingrijk
heid in het Londense Victoria-and-Aibert-
Museum. Voor het zover kwam moest er
heel wat gebeuren.
Edison was direct aan de slag gegaan om
dezelfde nacht nog het povere eerste ge
luidje wat meer karakter te geven. De dag
daarop kreeg de Amerikaanse pers de pri
meur. Tijdens een bijeenkomst in het kan
toor van de „Scientific American" werden
de journalisten met het geluidswonder ge
confronteerd. Opgetogen berichten in de
kranten waren het resultaat. „De tovenaar
van Menlo-park" zo noemde men Edison,
de man die het eenmaal gesprokene voor
altijd kon vastleggen.
Buikspreek-sensatie.
n de wetenschappelijke kringen van
het oude Europa was men gewoonlijk zeer
sceptisch ten opzichte van sensatieberichten,
die ook toen al uit de Nieuwe Wereld kwa
men. Toen Edison in 1879 zijn fonograaf
voor de Academie van Wetenschappen in
Parijs liet demonstreren, liep het uit op
een groot schandaal. Nauwelijks had het
apparaat de eerste klanken geproduceerd of
professor Bouillaud sprong woedend op en
schreeuwde de man, die namens Edispn de
demonstratie gaf, toe „Jij bedrieger, denk
je dat wij ons door een buikspreker voor de
gek laten houden?" Er ontstond een groot
tumult en zelfs toen men de geleerde heer
aanbood om zich persoonlijk van de mo
gelijkheden van de fonograaf te komen
overtuigen, wees hij dit met een hautain
gebaar van de hand „Een mens met een
beetje gezond verstand kan onmogelijk ge
loven dat het nobele geluid van de mense
lijke stem aan een onnozel metalen plaatje
gehecht zou kunnen worden".
-- L -*» - ifi*
Enorme mogelijkheden.
Bouillaud's naam bleef alleen voor het
nageslacht bewaard door zijn krampachtig
verzet tegen de vooruitgang. Die vooruit
gang tegenhouden was onmogelijk. Zelfs
een lauwe houding van het publiek, dat zich
aanvankelijk zeer geïnteresseerd had ge
toond, bleek een kwestie van enige jaren.
De tijd was nog niet rijp. Edison echter
voorzag de enorme mogelijkheden: in het
zakenleven zou de fonograaf een belang
rijke taak kunnen krijgen voor het vastleg
gen van brieven, bij het spraakonderricht
zou men er veel nut van kunnen hebben en
het conserveren van het stemgeluid en de
uitspraken van de groten der aarde zou de
historici het schoonste document geven dat
ze zich maar zouden kunnen wensen. En
tenslotte het belangrijkste: hij zou de mu
zikale meesterwerken tot de massa kunnen
brengen.
Bergen en dalen.
H et begin was er. Door verbeteringen
zou de tonograaf echter belangrijk aan
bruikbaarheid winnen, legen de negentiger
jaren van de vorige eeuw maakte rserkner
naam met zijn revolutionair geluidsschriit
en meer nog door de wasrol te vervangen
door een vlakke ronde schijf. Had Edison s
saltier in de wasrol een kaarsrechte groef
getrokken, in die groef door niveauverschil
tiet verschil in toonsterkte door snellere oi
minder snelle opeenvolging van „bergen
en dalen", Berliner volgüe een ander
systeem. In 1888, kort nadat Edison de
vervolmaking van zijn fonograaf ter hand
had genomen, en er in geslaagd was repro-
dukties van zijn geluidsroilen te vervaardi
gen, demonstreerde Berliner zijn „gram-
mophoon", een apparaat waarbij de naald
de groeven niet langer op een rol maar op
een vlakke schijf, de „grammophoonplaat",
trok. Bovendien werkte Berliner niet meer
met niveauverschillen in de groef, maar
met uitwijkingen van die groef. Hoe dich
ter deze uitwijkingen bij elkaar lagen, hoe
hoger de verkregen toon was; hoe groter de
zijdelingse uitwijking was, hoe krachtiger
het verkregen geluid. De plaat die wij op
onze moderne platenspelers leggen, gaat
regelrecht terug op deze vinding van Ber
liner.
Hulp uit textielbranche.
n de twintigste eeuw begon de grote
opgang van de grammofoon. Hoewel de
weergavekwaliteit van de muziek nog wei
nig bevredigend was, naaldruis en krassen
het luistergenot danig in de weg stonden,
was de opkomst van de industrie die zich
bezig hield met de vervaardiging van
grammofoonplaten en afspeelapparatuur
kort na het begin van deze eeuw in volle
gang. Uit de sector van de knopenfabricage
kwam het materiaal dat voor de vermenig
vuldiging van platen kon worden gebruikt:
Durenoid. De textielbranche, of liever een
daaraan nauw verbonden bedrijfstak, name
lijk die van de naaimachinefabricage, le
verde nóg een belangrijk aandeel tot de po
pularisering van de grammofoon. Werd de
fonograaf met de hand aangedreven, er
kwamen spoedig apparaten, die - evenals
de naaimachine - door voetbeweging kon
den worden aangedreven. Een zekere John
son, werkzaam bij een fabriek van naaima
chines, construeerde de eerste grammofoon
motor die van een veeropwinding was voor
zien.
Nóg klinkt Caruso.
„Mary had a little lamb"Thomas
Alva Edison was begonnen met de registra
tie van de menselijke stem en die stem had
tot dan toe per plaat het meeste succes ge
boekt. Nóg luisteren we naar „verdoekte
opnamen van Caruso, de legendarische te
nor, wiens stem reeds kort na de eeuw
wisseling op de plaat werd vastgelegd.
De fonograaf met zijn wasrol en de
grammofoon met de vlakke schijf dongen
lange tijd samen om de gunst van het
publiek. Doch Berliner's vinding won. Rond
de jaren vijf en twintig werd plotseling de
aandacht gevestigd op de radio. Er waren
lieden die meenden, dat toen het vonnis
over grammofoon en fonograaf geveld was.
Het nieuwe medium leek zulke overrompe
lende mogelijkheden te bezitten dat het
„geconserveerde geluid" praktisch kansloos
scheen.
Inspanning - Ontspanning.
aar de kansen keerden. Vindingen op
het geDied van de radiotechniek waren aan
leiding tot belangrijke verbetering van de
geluiüsreproductie-methoden. iVlicrotoons,
elektronenbuizen ten beboeve van de ge-
luidsversterking, alsmede elektrische snij-
apparatuur kwamen voor de fabricage van
giammotoonplaten ter beschikking. De ont
wikkeling van de magnetische opnemer be
tekende een nieuwe lase in de verbetering
van de aispeelapparatuur, het vervangen
van de door een veer aangedreven moior
door de elektromotor eveneens. De zang
verloor zijn monopolie-positie in de geiuids-
reproductie, de kwaliteit van de orkestpla
ten werd gaandeweg beter. En toen m de
dertiger jaren de eerste platenwisselaars
hun intrede in de woningen deden, was 't
luisteren naar een complete operauitvoe
ring van een inspannende bezigheid tot een
ontspannende geworden.
'legen het eind van de twintiger jaren,
toen reeds de seriefabricage van radio
ontvangtoestellen op grote schaal ter hand
was genomen, kwamen de eerste elektrische
grammotoonopnemers ter beschikking.
Grammofoon-versterkers deden vervol
gens hun intrede en in het begin van de
dertiger jaren volgde de eerste elektrische
grammofoon, passend bij een radio-ont
vangtoestel.
Langs peelomwenteling.
Hl ij zouden stap voor stap de weg kun
nen volgen die sindsdien op het gebied van
de geluidsreproduktie werd afgelegd. Tel
kens treffen ons verbeteringen en vervol
makingen. Zij zijn alle weinig spectaculair
vergeleken bij de omwenteling die plaats
vond toen de langspeelplaat gemeengoed
kon worden. Phüips introduceerde de lang-
speelapparatuur in Europa. De „vederlich
te" opnemer deed zijn intrede, verwisselba
re opnemerkoppen werden in de handel
gebracht, de „langspeeldiamant" kwam.
Verbeteringen op het gebied van de luid
spreker - de dubbel-conus -, alsmede de
magneto-dynamische opnemer, leverden
dusdanige bijdragen, dat ook de meest-
eisende luisteraar de hoogst mogelijke ge
luidsweergavekwaliteit kon worden gebo
den. Sinds „Mary had a little lamb" is er
veel voor en over de grammofoon gezegd.
Sinds Edison en Berliner is er veel en
steeds kritischer geluisterd. En nog steeds
vormen plaat en afspeelapparatuur een
dagelijkse bron van studie is de research
centra.
Niet weg te denken.
John Kruesi was sceptisch: hij werd
overtuigd. Professor Bouillaud wilde niet
geloven, maar de feiten hebben zijn onge
loof achterhaald. Men noemde de radio
aanvankelijk een concurrent, maar deze
bleek een partner van de grammofoonplaat.
Toen de bandopnemer zijn intrede deed,
voorzegde men dat het met de plaat wel
gauw gedaan zou zijn. Maar zij draaien, de
platenspelers en platenwisselaars, en zij
luisteren, de mensen, waar ter wereld ze
zich bevinden: naar klassieke muziek, naar
populaire muziek, naar het woord van gro
ten die gingen doch wier stemmen via de
plaat bewaard bleven. De grammofoonplaat
is niet meer weg te denken uit deze samen
leving.
MVV
23
11
8
4
30 36-21
Feijenoord
23
12
4
7
28 33-29
Enschede
22
11
7
4
29 59-31
Aiax
23
12
4
7
28 44-34
VVV
23
12
4
7
28 33-29
Fortuna
22
12
3
7
27 50-33
PSV
23
13
0
10
26 62-49
DOS
23
12
1
10
25 58-48
NAC
23
9
6
8
24 40-44
Amsterdam
22
9
5
8
23 33-39
Snarta
23
7
9
7
23 46-46
Rapid
23
10
3
10
23 48-48
Noad
22
7
5
10
19
30-36
BVV
23
8
3
12
19
50-aö
GVAV
22
5
7
10
17
33-44
Elinkwijk
23
7
2
14
16
38-64
Willem 11
22
4
4
14
12
33-54
Eindhoven
23
3
3
17
9
20-38
le Divisie A.
ADO
20
15
4
1
34
70-23
AiKmaar
21
11
7
3
29
53-o3
Limnurgia
19
10
6
3
26
34-17
Heimonuia
20
10
5
5
25
3U-20
Haarlem
19
7
8
4
22
35-2/
SVV
19
8
5
8
21
3/-36
KFC
20
8
5
7
21
33-3/
Graafschap 20
6
7
7
19
31-32
Volew.
20
7
5
8
19
38-41
Xerxes
20
6
7
7
19
33-38
HVC
19
5
7
7
1/
38-40
VV agening.
20
5
7
8
17
32-35
VSV
20
5
6
9
16
23-3
Roda Sport 20
6
2
12
14
83-49
DWS
20
4
6
10
14
23-44
Emma
21
1
5
15
7
21-oi
Blauw Wit
22
16
2
4
34
51-19
Slormv.
20
10
7
3
2/
30-Z8
Herm. DVS 20
11
4
5
20
5t-34
Sittardia
21
11
3
7
23
42-38
V ofendam
19
9
5
5
23
4y-35
DFC
20
9
5
6
23
40-38
Dxcelsior
20
6 11
3
23
2/-26
RCH
19
7
7
5
21
31-24
Hoil. Sp.
20
6
8
6
20
40-3/
Vitesse
21
6
8
7
20
30-27
Rigtersbl.
20
6
7
7
19
36-42
EDO
22
7
4
11
18
28-41
Helmond
21
6
3
12
15
3/-48
AGOVV
21
4
4
13
12
27-32
t ortuna VI. 20
4
3
13
11
24-46
EBOH
20
2
5
13
9
21-51
Leeuwarden 20
13
4
3
30
68-31
Heracles
20
10
7
3
27
43-21
Be Quick
20
10
6
4
26
53-27
Rheden
20
10
6
4
26
44-36
Veendam
20
9
7
4
25
43-38
Oldenzaal
20
7
8
5
22
37-34
Zwolse B.
20
8
4
8
20
44-37
Heerenveen 20
6
8
6
20
43-45
Tubantia
20
6
6
8
18
33-35
Velocitas
22
7
4
11
18
41-57
Go Ahead
20
6
4
10
16
32-37
Zwartemeer 20
4
8
8
16
33-48
PEC
20
6
2
12
14
37-02
Ensch. B.
21
4
5
12
13
29-43
Oosterp.
19
5
1
13
11
29-58
2e Divisie
B.
20
12
6
1
30
41-20
20
11
4
5
26
42-24
19
8
8
3
24
45-23
19
11
2
6
24
61-34
20
9
6
5
24
43-35
19
8
7
4
23
47-40
19
9
3
7
21
33-42
20
7
6
7
20
35-37
20
7
5
8
19
44-52
18
6
6
6
18
33-41
19
4
9
6
17
23-30
20
6
3
11
15
42-43
18
4
6
8
14 35-36
19
1
6
12
8
27-60
20
2
3
15
7
29-63
11
3
3
25
35-16
9
7
2
25
44-25
11
2
4
24
37-25
9
3
6
21
40-32
8
2
7
18
44-41
7
3
7
17
41-35
6
2
8
14
23-33
6
2
8
14
33-37
5
3
9
13
32-39
5
2
8
12
25-28
4
3
9
11
21-32
1
2
11
4
19-51
17
11
5
1
27
46-12
17
10
5
2
25
42-19
17
9
6
2
24
43-25
16
7
5
4
19
28-19
18
8
1
9
17
41-37
18
7
3
8
17
31-36