BINNEN- EN BUITENLAND Waalwijkse en Lan Courant «DIEPPE BIJ DAGERAAD Atoom In Boe ld >2 VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1957. Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week. 80e JAARGANG No. 62. Abonnement: 22 cent per week per kwartaal 2.85 ƒ8.10 franco p.p. Advertentieprijs; 10 cent per mm. Contract-advertenties speciaal tarief Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTR. 8 OPGERICHT 1878 TEL.-ADRES: „ECHO' J 15 jaar gelegen verloren de Canadezen 8374 man in de hel van Dieppe De verschrikkingen van de tweede wereldoorlog liggen al weer ver ach ter ons. In de loop der jaren hebben zij veel van hun gruwelijkheid ver loren, geukkig maar, en op de duur zullen ook de laatste zichtbare sporen van deze enorme mensenslachting zijn uitgewist. Er zijn echter feiten uit deze wereldoorlog die verdienen van tijd tot tijd gememoreerd te worden, omdat zij van zo grote betekenis zijn geweest voor de uiteindelijke bevrij ding van Europa. Een van deze feiten is de raid op het Franse havenplaats je Dieppe, die men gerust een der meest dramatische perioden uit de tweede wereldoorlog kon noemen. Over deze raid, waarbij aan 494 of ficieren en 3890 onderofficieren, korporaals en manschappen werden verloren, is veel gesproken, maar er is toch altijd een misterieus waas rond deze actie blijven hangen, om dat er zo weinig hierover door de autoriteiten is gepubliceerd. Over 't algemeen sprak men over deze actie als een totale mislukking, als een on verantwoordelijke onderneming zelfs. Een geheel andere visie krijgt men op deze actie, wanneer men het voor treffelijke boek van R. W. Thomp son Dieppe bij Dageraad", uitge geven bij J. H. Gottmer te Haarlem, ter hand neemt. Dit boek is een koel, objectief, maar ook aangrijpend ver slag. Koel en objectief in zijn zake lijk verslag aan de hand van authen tieke militaire documenten en in het boek opgenomen kaarten en ge vechtsschema's; aangrijpend door de onvoorstelbare moed, waarmee de geallieerde soldaten in hun hopeloze posities op het strand van Dieppe hebben gevochten. Ter herinnering aan deze voor het verdere verloop van de oorlog zo belangrijke actie willen wij enkele grepen doen uit dit boeiende aangrijpende werk. Jubilée. In de proloog van „Dieppe bij Da geraad" zegt Thompson „De raid op Dieppe is van alle gevechtshande lingen uit de tweede wereldoorlog misschien de meest bekende. Maar tegelijkertijd is het wellicht de actie waaromtrent het minste bekend is. Het volledige feitenmateriaal werd nimmer publiek gemaakt en de stuk jes en beetjes die er destijds van ge publiceerd werden, wekten een ge voel van mislukking en onbehagen." De meningen over de Dieppe-raid lopen nogal uiteen en oppervlakkig gezien, zo schrijft Thompson, moet hij als een mislukking worden be schouwd, maar de oogmerken lagen dieper dan het leek, en zij die het we ten kunnen denken er anders over. Churchill schreef in zijn Memoires: „Het militaire standpunt scheen een stemmig dat geen bevelhebber met verantwoordelijkheidsgevoel de ver antwoordelijkheid zou aanvaarden voor het ontwerpen van de grote in vasie, eer er een operatie op deze schaal was uitgevoerd." En luitenant-generaal Crerar ver klaarde onmiddellijk na de landing in Normandië in een toespraak tot zijn Canadese officieren, dat de raid op Dieppe de weg had gebaand voor de operatie „Overlord" (invasie 6 juni 1944) en een grote en vitale rol ge speeld had in het welslagen daarvan. En zo vertrokken op de avond van de 18e augustus 1942 onder de co denaam „Jubilee" uit vier havens aan de Engelse zuidkust in totaal 252 kleine schepen voor een van de meest gewaagde avonturen van de tweede wereldoorlog. Op deze schepen had den zich in totaal 6086 officieren en manschappen ingescheept, waarvan 4861 Canadezen. We lezen dan ver der het nauwkeurige gevechtsschema, we voelen de adembenemende span ning van de overtocht en ten slotte de landing („Wij moeten aan land gaan, wat er ook gebeurt"). Bladzijden lang confronteert Thompson ons met de verbeten gevechten, waarbij vooral de moed der Canadezen een sublieme hoogte bereikte. Maar het was een hopeloze strijd tegen de achter beton verschanste en met zware wapens uit geruste Duitsers, die al spoedig van de eerste verwarring bekomen waren en met dodelijke zekerheid de vernie tiging van de vijand, voltooiden. De dappere Canadezen en Engelsen moesten terug en nog veel verschrik kelijker dan de aanval was die terug tocht van die uitgeputte mannen on der het meedogenloze vuur der vij and. Men schat dat de Duitsers 7548 granaten hebben afgevuurd). Men had gehoopt in drie en een half uur tijd 4250 man, 58 tanks en aller lei ander materiaal van de stranden te halen. Het is anders uitgevallen. Van de 6086 man bedroeg het totale verlies 4384, waarvan alleen bij de Canadezen 3374 man. Groot is de steun der R.A.F. geweest, die gedu rende de hele raid het luchtruim heeft beheerst en daarbij 106 vliegtuigen verloor. De Duitsers erkenden later het verlies van 170 vliegtuigen, waar door de Luftwaffe een zware slag was toegebracht. Verschrikkelijk is de terugtocht geweest. Uit de vele bladzijden, die hieraan gewijd zijn, lichten wij dit fragment:„Aan de wal streed de achterhoede, onder bevel van Overste Merritt en de paar officieren die hem restten, in een laatste krachtsinspanning, en met verdub belde hartstocht om het leven van hun kameraden. Terwijl de achterhoede het dorp Pourville bezet hield, volgde ordelijk peloton op peloton in een streven hun kameraden een solide dekkingsvuur te verschaffen, opdat zij de landingsvaartuigen konden be reiken. Op dat ogenblik hadden de South Sasks nog slechts één mor tier van acht centimeter over en met dit hun laatste „stuk" slingerden zij granaten tegen de vijand, terwijl ze met de mortier van 5 cm met enig succes een rookgordijn legden over de doodelijke aanvaartwagen over zee. Het strand en de kust van Pourvil le vertoonden op dat ogenblik het aspect van een der hellegebieden, waarin mensen zich als vreesachtige schaduwen bewogen. De hemel was met grauwe wolken overdekt. Ook de zee was grijs. De hemel zelf scheen grijs. En door dit voorgeborchte der hel bewogen zich mensen in een gru welijke processie, mensen, die naar het scheen, omhuld waren door een afstotende eenzaamheid. Over de rolstenen, over de natte, met zeewier begroeide rotsen, over 't zand, naar het ondiepe water worstel den zich de eersten der Camerons en South Sacks, naar de gebeukte lan dingsvaartuigen, en velen hunner waadden naar hun dood en kleurden de zilte ondiepten met hun bloed. Aanvankelijk leek het of deze laat ste opoffering vergeefs zou zijn, of de mannen hun dood op het land slechts verwisselden voor een dood in het water, en of er niet veel hoop was. Mannen stierven op het ogenblik dat zij reikten naar de boorden dezer kleine schepen. Anderen stierven ter wijl zij aan boord klauterden. Een voltreffer verpletterde de boeg van een stormboot en deed een klont man nen traag terugvallen in de zee, waar zij bleven ronddrijven en genadeloos afgeknald werden." Dat was Dieppe, een onvoorstel bare hel voor duizenden jonge kerels. Succes en mislukking. In een nabeschouwing zegt Thomp son „Er is geen rechtstreeks ant woord op de vraag: „Was de raid op Dieppe een succes of een misluk king?" Hij was allebei. Ik ben van mening dat de operatie beschouwd moet worden van twee verschillende standpunten, namelijk ten eerste als een verkenning en ten tweede als een raid. Als verkenning is Operatie „Ju bilee" een succes, als raid is het een mislukking. De verkenning is een succes omdat men, gezien de uitla tingen van de Minister-President, van Luitenant-Generaal en van anderen die het weten kunnen, niet in twijfel kan trekken dat deze verkenning be langrijke inlichtingen verschafte, die in hoge mate bijdroegen tot de pro jectie, en uiteindelijk tot het succes van de landingen in Normandië. De militaire operatie was niet minder dan een ramp. Dat de raid op Dieppe de Duitsers de overtuiging schijnt te hebben bijgebracht dat een invasie op de stranden vernietigd kon wor den, is misschien niet het minst be langrijke der belangrijke resultaten. Hij bracht hen er ook toe te geloven dat de geallieerden zich zouden con centreren op de verovering van een der grotere havens, zodat zij hun eigen inspanningen inzake de verde diging op de havens concentreerden." In het derde deel van zijn voor treffelijk boek zet Thompson het waarom en de betekenis van de raid ffinziüver bloed veroorzaakt Uw Rhenmatische Pijiien. Era jsheji zuivert dat bloed en jaagt zo die pijnen eruit. Geen wonder dat ge U al gauw een ander mens voelt, tot wonder wat in staat, terwijl gij met die tergen de Rheumatische Pijnen van alle dag nauwelijks meer op of neer kunt. Kruschen maakt U weer een ander mens vief, vitaalJaren vallen van U af en ge ziet 't leven weer van de zonnige kant. Uw apo theker of drogist levert U Kruschen graag. op Dieppe uiteen. Tot slot verwijt de schrijver het krijgsplan Dieppe de nodige souplesse en beweeglijkheid, terwijl hij het gebrek aan vuurkracht een onvergeeflijke fout noemt. Een slagschip of twee zware kruisers hadden z.i. het tij op de rede van Dieppe kunnen doen keren. Was fa len inderdaad noodzakelijk, zo vraagt hij zich af. Hoe dan ook, de enige realiteit is dat op 19 augustus 1942 op het strand van Dieppe duizenden jonge kerels, vechtend tot hun laatste adem tocht, zijn ondergegaan. Verpletterd in een hel van onbeschrijflijke ver schrikking, voor een grote en goede zaak. Zij zijn de voorboden geweest van onze vrijheid. En dat is waard om herdacht te worden. Indrukwekkende tentoonstelling op Schiphol I. Heel de zichtbare wereld, die wij aanschouwen, is feitelijk niets meer dan een stofje in de wijde schoot dei natuur. Geen enkele voorstelling kan haar benaderen. Al zouden wij onze verbeelding nog zo uitrekken, ovei alle grenzen van onze voorstelbare ruimte heen, we zouden toch maai atoomdeeltjes voortbrengen in verge lijking met de werkelijkheid, want het heelal is als een enorme bol, waarvan het middelpunt overal en omtrek ner gens ligt. En dat is tenslotte het grootste bewijs van Gods Almacht, dat deze gedachten alleen al onze geest doen duizelen en onze verbeel ding tot onmacht doemen. Als dan de mens bij de overweging hiervan in zich keert, moet hij be denken, wat hijzelf is, vergeleken met alles, wat er huiten hem nog is; moet hij zichzelf beschouwen als verdwaald in deze verborgen hoek van het heel al, en vanuit deze kerker, waarin hij zich geplaatst vindt, trachten de we reld, de landen en de steden, de men sen en zichzelf op hun juiste waarde te schatten. Wat is een mens in ver gelijking met het oneindige? Maar dan wil ik hem nog een an der, even verbazingwekkend wonder voor ogen stellendat hij zijn onder zoek uitstrekke over de kleinste din gen, die hij kent! Een mug zal hem binnen de kleine afmetingen van haar lichaam nog onvergelijkelijk veel kleinere delen tonen poten, gewrich ten, in deze gewrichten aderen, in deze aderen bloed, in dit bloed kleine lichaampjes, in deze lichaampjes weer andere stoffen. Laat hij deze laatste stoffen nog eens delen en zijn geesteskracht uitputten in deze ver beeldingen, opdat wij dat laatste, wat we dan voor onze geest hebben, het voorwerp maken van onze beschou wingen. Hij denkt dan misschien, dat hij de uiterste kleinheid in de natuur be reikt heeft. Ik zal hem daarin een nieuwe afgrond van de natuur tonen; ik zal hem in het binnenste van dit brokstuk van een atooom niet alleen het zichtbare heelal uitschilderen, maar ook de onmetelijkheid van de natuur, voorzover deze tenminste enigszins te vatten is. Want wie zal er niet over verbaasd staan, dat ons lichaam dat zojuist nog onzichtbaar was in de oneindige wereldruimte, onvindbaar in de schoot van het heel al, thans tot een reusachtige kolos is uitgegroeid, een wereld op zichzelf geworden, een heelal vergeleken met het niets, waarin we niet konden doordringen? Iemand, die zichzelf aldus be schouwt, zal voor zijn eigen wezen terugschrikken. En als hij bedenkt, dat hij in dit stoffelijk organisme, dat de natuur hem geschonken heeft, tussen die twee afgronden van het Oneindige en van het Niets bestaat, dan zal hij bij het aanschouwen van zulk een wonder sidderen, want als zijn nieuwsgierigheid in bewondering overgaat, dan zal hij dit alles eerder zwijgend beschouwen dan het met vrijmoedigheid na pluizen. Wat is dan tenslotte de mens in de natuur? Een „niets" in vergelij king met het ineindige, een „al" in vergelijking met het niets, een mid den tussen het niets en het al. In deze bewoordingen ongeveer mediteerde Blaise Pascal, de Franse wis- en natuurkundige, wijsgeer, po lemist en apologeet uit de zeven tiende eeuw, over Mens en Schep ping. Een ieder, die de internationale atoomtentoonstelling op Schiphol bezoekt, zal zich deze woorden eigen kunnen maken om aan de hand van deze eeuwenoude wijsheid een leidraad en een geestelijk evenwicht te vinden tijdens en na een rondgang over deze unieke expositie. De deu ren staan immers al lang open. Het voorportaal is bij iedereen bekend. Maar wat er achter de ingang van het atoomtijdperk te vinden is, was tot nu toe oorzaak van veel angst, omdat de mens eerder vreest dan ver trouwt. Ook omdat het onbekende 't formaat schijnt aangenomen te heb ben van 'n almachtig heerser over le ven en dood. Nu de deuren van het atoomtijdperk voor de mens zijn opengegaan, is het voor de ontwikke ling van de technische maatschappij van belang, dat iedereen bekend raakt met de burcht van vernuft, die ge bouwd is uit het kleinste en meest onzichtbare. Duizenden jaren lang beschikte de mens slechts over één energiebron: zijn spierkracht. Om zijn spierkracht doelmatiger te gebruiken vond de mens werktuigen uit. Hij bouwde molens, die door de wind werden aangedreven; hij maakte gebruik van de kracht van het stromende water en twee honderd jaar geleden deed hij een grote ontdekking: de stoomma chine. De explosiemotor verdrong de stoommachine, de electriciteit bete kende weer een nieuwe vorm van energie, maar voor de brandstof, die al deze machines in beweging moet houden, was het noodzakelijk de wel zeer grote, maar niet onuitputtelijke voorraden steenkool en olie, diep verborgen in de schoot der aarde, te exploiteren. Nog slechts korte tijd en die voor raden zullen zijn uitgeput. Het einde is in zicht. En wat dan? Het begin van de internationale atoomtentoonstelling op Schiphol nu, doet ons eerst nog bedenken, dat wij een „niets" zijn in vergelijking met het oneindige. Wij volgen de ontwik keling van 10.000 jaar voor Chris tus tot 2.000 jaar na Cristus, van slavernij, mankracht, vuur, het wiel, wind, water, molens, blaasbalg, bus kruit, boekdrukkunst, ballon, atoom, gas, explosiemotor en raket. Het is de bezoeker aan te zien dat hij zich nog thuis voelt; men jaagt langs kaapstanders, die in de oud heid op zeilschepen werden gebruikt voor het lichten van het zware anker; langs oude draaibanken, primitieve brandspuiten, een model van een tramlocomotief uit 1906 en een stoomautomobiel anno 1900. Met een zonnekooktoestel van de Bir- maanse dorpsbewoner verlaten wij ons „niets". Het rumoer onder de bezoekers verstomt. Muziek als van een klaagzang weerklinkt van uit een van licht flit sende achtergrond. Dan is het weer duister. In dit ene ogenblik maakt men de ontwikkeling van ons „niets" in vergelijking met het oneindige tot ons „al" in vergelijking tot het niets door. De muziek valt weg; de spea ker zegt langzaam: „Hier bent U in het atoom. Dit is de wereld van het allerkleinste, onvoorstelbaar klein en onvoorstelbaar leeg tegelijkertijd". Er is dus iets dat ons redden kan, want de menselijke geest heeft een nieuwe, onvoorstelbaar grote energie bron ontdekt: de atoomkernenergie, welke een nieuw tijdperk van de men selijke beschaving inluidt méér en ergie, grótere produktie, méér voed sel, méér welvaart. Buitenland! INDONESIË. Communistische partij thans de grootste partij op Java. De Indonesische Communistische partij op Java, is, naar maandag in Djakarta is bekend gemaak, thans de grootste partij op Java geworden. Volgens de eerste voorlopige en nog slechts gedeeltelijke uitslagen van de regionale verkiezingen, welke zaterdag 10 augustus in West-Java werden gehouden, hebben de commu nisten de nationalistische P.N.I. in Bandung van de eerste plaats ver drongen. Na i '.Hing van de biljetten van 600 van de in totaal 700 stembureaus in Bandung bleek, dat de communisten daar 90.000 stemmen verkregen, of 28.000 meer dan bij de verkiezingen voor de grondwetgevende vergade ring, welke twee jaar geleden wer den gehouden. De nationalisten zak ten van 83.000 stemmen in 1955 tot 54.000 stemmen nu. De voornaamste islamitische en anti-communistische partij Masjumi - in grootte de derde partij in Ban dung, doch sinds 1955 de grootste in de provincie West-Java hand haafde haar positie met 39.000 stem men. De orthodox-islamitische Nahda- tul Ulama bleef vierde met 17.000 stemmen. Politieke figuren van West-Java voorspelden maandag, dat de commu nisten in Bandoeng minstens 100.000 stemmeny zullen hebben. Zij betwij felden evenwel, of de communisten er in zullen slagen Masjuni voor de ge hele provincie van de eerste plaats te verzekeren, zelfs als de eerste berich ten uit de regentschappen Charibon en Tjiamis erop mochten duiden, dat de communisten daar de leiding zou den hebben. DRIE BERGBEKLIMMERS OP EIGER OPGEGEVEN. De uitgebreide reddingsoperaties om een groepje van vier alpinisten te redden die de afgelopen negen da gen gevangen zaten op de noordelijke bergwand van de bijna 4000 meter hoge Eiger zijn maandag officieel opgegeven. De enige overlevende van de vier bergbeklimmers, de Italiaan Claudio Corti uit Lecco, kwam maan dagmiddag op een draagbaar aan in het stationnetje van de kahelspoor op de Eigergletsjer. Hij is per speciale trein naar het ziekenhuis in Interla- dere Italiaan die op de wand gevan gen zit, de 44-jarige Stefano Longhi, eveneens uit Lecco, gestorven is ten gevolge van uitputting. Hij was reeds eerder gewond door een val van de rotsen en heeft sinds donderdag 100 meter beneden de anderen aan het einde van een touw gehangen. Waargenomen kon worden dat hij maandag de gehele dag met het hoofd op de borst hing, bedekt met sneeuw en bewegingloos. Van de twee Duitsers is niets meer gezien of gehoord. VERLIEZEN IN ALGERIË. De Fransen hebben sinds het be gin van de opstand in Algerië in no vember 1954, ongeveer 35.000 op standelingen gedood en omtreeks twintigduizend gevangen genomen. Tot 1 augustus j.l. verloren de fransen ongeveer 2.900 man aan do den, onder wie tweehonderd officie ren, 9000 man aan gewonden en 700 man vermisten. Onder Mohammedaanse burger bevolking bedroegen de verliezen 6000 doden, 3700 gewonden en 2300 vermisten, terwijl er 945 blan ken werden gedood, 2700 gewond en 140 worden vermist. Dat de strijd het afgelopen halve jaar zeer in felheid is toegenomen, blijkt uit het feit, dat het aantal ge sneuvelde opstandelingen op één au gustus bijna het dubbele was van het aantal, dat op één februari j.l. werd genoemd. Waarnemers zijn van mening, dat de verzetsorganisaties hun activiteit vergroten met het oog op de komen de zitting van de algemene vergade ring der N.V. VLIEGRAMP IN CANADA. Negen en zeventig doden. Tussen Quebec en Montreal is zondag een Canadees vliegtuig met 79 inzittenden (73 passagiers en een bemanning van 6) brandend neerge stort. Er zijn geen overlevenden. Het toestel was van Schotland op weg naar Toronto, gehuurd door een vereniging van oud-strijders uit die stad. De passagiers waren leden van de ze vereniging. Zij keerden terug van een bezoek aan Londen. De Canadese luchtmacht heeft officieel bekend ge maakt dat het neergestorte vliegtuig in de lucht ontploft is. Binnenland PRINSES IRENE GAAT IN LAUSANNE STUDEREN. H.K.H. Prinses Irene zal eind september haar intrek nemen bij een Zwitserse familie in de buurt van Lausanne voor de duur van het ko mende studiejaar. De prinses zal na melijk verschillende cursussen vol gen aan de universiteit van Lausanne. Het secretariaat van prinses Irene zal voorlopig worden waargenomen door mejuffrouw mr. M. Meurs, particulier secretaresse van H.K.H. prinses Beatrix, Noordeinde 68, Den Haag. OVEREENSTEMMING TUSSEN TANDARTSEN EN ZIEKENFONDSEN. De algemene vergadering der Ne derlandse maatschappij tot bevorde ring der tandheelkunde heeft zater dag te Utrecht het beleid van het hoofdbestuur ten aanzien van het conflict met de ziekenfondsen goed gekeurd. Dit betekent, dat aan de le- ken overgebracht. De ruim 90 vrij willigers uit zes landen, onder wie de Nederlander dr. De Booy, die deel genomen hebben aan de reddingsope raties, kregen bevel van reddingslei- der Peter Frei, de berg te verlaten. „Er zullen geen levens gewaagd wor- i den om doden van de de bergwand naar beneden te brengen," zo zei Frei. i De redders, die vanuit het red- I dingsvliegtuigje de Eiger-wand af speurden, hadden de onvermijdelijke conclusie moeten trekken, dat de an- den van de maatschappij het advies gegeven zal worden de medewerking aan de ziekenfondsen te hervatten, zodra de kwestie van het inroepen van een bindend advies inzake de ho norering van de tandheelkundige hulp aan ziekenfondsverzekerden de finitief is geregeld. Tussen de maatschappij en de zie kenfondsorganisaties is overeenstem ming bereikt over de nodige maatre gelen in verband met de liquidatie van het conflict. Over een aantal tandheelkundige desiderata zullen DE ECHO W HEI ZDIDEH t Betekenis van Dieppe reikt veel verder dan militaire mislukking IIIJREN VAN KANTEN BRUIDSTOILETTEN Compleet1 55 - GROTE DAMESHOEDEN van f3.- tot f 6.-. Tevens grote collectie GELEGENHEIDSKLEDING VOOR HEREN, compleet f 21.- BOSSCHE KLEDING-SERVICE - De enige SPECIAALZAAK voor DEN BOSCH en omstreken - VUGHTERSTRAAT 205 - Telefoon 5385 (Na 7 uur - Sumatrastraat 10 - Telefoon 4162) - DEN BOSCH

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1957 | | pagina 1