VROOM DREESMANN
woeiis
prijzen
58c
VERS VAN DE PERS
Raadsel in Nijmegen
Kwartaaloverzicht Gew. Arb. Bureau
2
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 14 OKTOBER 1957
2
ALLEEN GELDIG
WOENSDAG 16 OCT.
J
DEN BOSCH
TILBURG - HELMOND
to
SCHRIFTELIJKE EN TELEFONISCHE
BESTELLINGEN WORDEN HIEROP
NIET AANGENOMEN.
Uni wollen dames
pul lover, met fantasie
boord en V-hals. Slank j
kledend model, in zeer
'modieuze tinten, la
vendel, rood, zwart,
,wit en geel ^90
[Anti-reuma ma
trasdekplaat. Uw
klachten over koude
interieurmatrassen zijn
hiermede nu volledig
opgelost,
2-pers. 8.90 C'"
1-pers. 3
Zuiver wollen heren
shawl, in diverse ruit
en streepdessins. Grote
maat, zachte warme
kwaliteit ^50
Dames nachthem
den, met shawlkraag
en lange mouwen, van
mooie warme keper
flanel, in bleu, zalm en
oud-rose. "1?95
Mtn. 42 t/m 48.
Inzetvestjes, van goed wasbare wit katoenen
piqué. Zeer practisch. Diverse maten, A 75
ook voor kinderen 1
Restant partij washandjes, extra zware
kwaliteit, voor de helft J [je
van de normale prijs 3 3
Kolenkit, van stevig
metaal, diepzwart ge
moffeld. Flinke maat,
modern kantig model,
onmisbaar voor A 95
de winter
Spotgoedkope partij
sterke pastelkleurige
slaapkamerkleedjes,
met franje. Grote
maat,
60x110 cm. 3
Reserveer dit pakket
voor St. Nicolaas!
Kleurboek, 32 pag.,
24 x 32, doos kleur
potloden, avonturen
verhaal, leesboek voor
jongens en meisjes, lang
potlood, kladbloc en
tekencahier, <^95
in plastic zak Am
Ongebleekte breika
toen, het bekende
merk „Elite"; zeer
mooie gelijke draad,
no's 6, 8, 10 "¥(fic
en 12 y
Koop nu pantoffels,
voor het hele gezin.
Warme kameelharen
kwaliteit, in mooi ruit-
dessin, met sterke rub
ber zool, in de maten
41-47 1.95 36-40 1.70
30-35 1.50 A 05
25-291.30 22-24 i
Portugese sardines,
goed belegen,
Flanellen lakens.
Zorg nu voor een be
haaglijk warm laken;
zacht en soepel gewe
ven. Nu voordeliger
dan ooit;
175x220 5.90 A 95
150x210 T"
per blik
Speculaas, onze bekende Dordtse, 39'
250 gram
„De Invasie" door Elleston
Trevor. Uitgeverij Hollandia N.
V. te Baarn.
Tot de beste boeken, welke er
over de tweede wereldoorlog ge
schreven zijn, behoort ongetwij
feld de trilogie van de Engelse
auteur Elleston Trevor, „Tus
sen vuur en water", „De slag om
Engeland", „De Invasie" behoren
ongetwijfeld tot de aangrijpend
ste romanliteratuur over! deze
verschrikkelijke episode uit de
wereldhistorie. Trevor heeft de
ze episode op onnavolgbare wij
ze vastgelegd, niet in de eerste
plaats in zijn feiten, maar vooral
in zijn menselijkheid. In, de diep
ontroerende menselijkheid van
hen, die in de voorste linies
streden, te land, ter zee en in de
lucht. Trevor tekent zijn perso
nen, de situaties ei\ de chaos zo
scherp, zo zuiver en met zoveel
oprechte bewogenheid, dat wij
aan zijn boeken als „document
humain" een zeer grote waarde
zouden willen toekennen. Geen
schrijver heeft o.i. zo sterk en
zo zuiver weergegeven wat er in
de soldaat in de baaierd van het
slagveld omgaat, als Elleston
Trèvor. Ook dit laatste boek ge
tuigt hiervan. Het is aangrijpend-
de, prachtige lectuur, die wij
van harte willen aanbevelen.
„Giant" door Edna Ferber.
Uitgeverij Hollandia N.V, Baarn.
Dit boek is niet alleen 't ver
haal van het Texas van heden,
maar ook van het Texas van
morgen", schreef Edna Ferber
bij haar grote rorpan „Giant".
Hetj is de roman van een verba
zingwekkend groot en ook heel
klein land. Groot in zijn omlvang,
in zijn kracht en in zijn trots,
klein in1 zijn bevooroordeeld zijn
tegen alles wat niet Texas is.
Het is een boek, waar men even
in moet komen, maar dat men
daarna dan ook geboeid uitleest.
Groots zijn de figuren getekend
van Leslie Benedict, Bick Bene
dict en Jett Rink. Men ervaart
hoe Leslie langzaam de ziel van
dit land en dit land leert begrij
pen. „Giant" is een boek, dat
ver uitsteekt boven de benre-li-
leratuur van land of streek. Het
boek is verlucht met foto's uit
de film „Giant" waarin de hoofd
rollen werden vertolkt door Eli
sabeth Taylor, Rock Hudson en
de overleden James Dean. Een
roman, met groot inzicht en be
grip geschreven,en die daardoor
een bijzondere allure heeft ver
kregen.
f „Meeuwen boven Sorrento"
een romanbewerking van 't ge-
i lijknamtge toneelstuk van John
D. Drummond en Hugh Hastings.
Uitgeverij F. G. Kroonder te
Bussum.
Het overbekende toneelstuk
„Meeuwen boven Sorrento", dat
men onlangs nog in hoorspel-
vorm heeft kunnen beluisteren,
is thans bij F. G. Kroonder in de
Corona-Serie verschenen, het
geen betekent een handige, keu
rig verzorgde uitgave voor wei
nig geld. Het is het verhaal van
een aantal matrozen, die zich
opgeven voor de opdracht „met
onbekende bestemming". Ze den
ken en hopen terecht te komen
op een sprookjesachtig eiland in
de Stille Zuidzee; maar in wer
kelijkheid is hun bestemming
een naargeestig eilandje in de
Atlantische Oceaan, de oorlogs
basis Scapa Flow. Hier beleven
zij hun schokkende wederwaar
digheden, die op bijzonder gees
tige, maar ook ontroerende wij
ze in dit verhaal gestalte heb
ben gekregen.
,,'s Keizers Koelies" door The-
odor Plievier. Uitgeverij F. G.
Kroonder te Bussum.
Ook dit is een boekje uit de
Corona-reeks. Theodor Plievier,
de auteur die grote faam ver
wierf met zijn voortreffelijke
romans „Stalingrad". „Moskou"
en „Berlijn", geeft hier in ro
manvorm een historisch verant
woord beeld van de Matrozen-
opstand in 1917. Plievier geeft
echter meer dan alleen maar de
feiten en hun gevolgen. De Ma-
trozenopstand was; niet zo maar
een revolte van wat ontevreden
zeelieden, maar de weloverwo
gen teweerstelling tegen een re
gime, dat de mens nog slechts
als kneedbare grondstof en niet
mjeer als een vrij wezen met een
eigen wil beschouwt. Duidelijk
kómt in dit boeiende boek naar
voren, dat opstand tegen zulk
een regime niet slechts mogelijk
en geoorloofd is, maar zelfs
plicht, plicht uit de geest van
universele verantwoordelijkheid
en in naam van recht en wet.
Daarom is dit hoek van 'n per
manente actualiteit en verdient
het de aandacht van allen, die
zich nog iets aan de vrijheid van
de mens gelegen laten liggen.
FEUILLETON
van
„DE ECHO VAN HET ZUIDEN"
door
G. PLANTEMA.
46).
„Dat was de gemaskerde man
die in uw ziekenkamer kwam.
Maar dat zegt nog weinig. Ik zal
nu even moeten ingaan op de
gebeurtenissen in Van der Zuy-
den's villa. U weet, dat ik daar
Jörgensen en Dupont vond. Ik
heb ze bevrijd en naar buiten
gebracht. Zij waren versuft onv
dat zij, net als u trouwens,
voortdurend onder invloed van
een bedwelmingsmiddel waren
gehouden, maar ze kwamen al
gauw bij om mij er van te over
tuigen, dat zij geen misdadigers
maar slachtoffers waren. Zij
noemden mij de namen van Na-
barescu en zijn nicht en zeiden,
dat een onbekende man die twee
aanvoerde. Nu begreep ik, dat
mej. Ilescu en de onbekende
hoofdman in de vrachtauto Jör
gensen en Dupont hadden ver- j
voerd. Ik was er zeker van, dat j
Nabarescu behoorde tot de groep j
die naderhand in de villa was
binnengedrongen. De moeilijk-;
heden begonnen de mensen bo
ven het hoofd te groeien. Er
werd een algemene vergadering
gehouden en de grote sensatie
daarop was de mededeling van
de hoofdman, dat de politie de
ondergrondse schuilplaats in de
binnenstad had ontdekt, terwijl
André Boorneman werd bevrijd.
Dat was niet het ergste. De
heer Boornemian wist toch prak
tisch niets. Het is uitgekomen,
dat enkele leden van de bende
er al op hadden aangedrongen,
de jongerhan in bewusteloze toe
stand ergens in de omgeving
van de stad neer te leggen. Zo
zou hij dan zijn vrijheid toch
herkregen hebben. Met Jörgen
sen en Dupont stond het heel
anders. Dat die twee uit de han
den van de politie waren' gehou
den, bleek een gelukkige om
standigheid. Maar de bende moet
er juist over hebben beraad
slaagd, hoe met die twee te han
delen, toeü ik hen ontdekte. Men
was het er al over eens gewor
den, dat de twee gevangenen in
geen geval vrij konden rondlo
pen. Wat hun lot zou zijn, ja,
daar had men nog niet verder
over gesproken. Men durfde dat
„Juliana Regina".
Bij Uitgeverij Hollandia N.V-
te Baarn verscheen het 9e deel in
de serie „Juliana Regina". Even
als de voorgaande delen geeft
•ook dit deeltje in talrijke bijzon"
der fraaie en veelal exclusieve
foto's een boeiend en veelzijdig
beeld van het leven van ons Ko
ninklijk Gezin, zowel in als bui
ten de huiselijke kring. Deze se
rie verdient zowel om het doel
waarmee ze is uitgegeven als
om de voortreffelijke uitvoering
ruime aandacht. Vooral voor de
toekomst dunkt ons „Juliana
Regina" een waardevol bezit. De
prijs bedraagt ingenaaid 3.25.
Wij mogen er nog op wijzen dat
de delen 1 t.m. 8 nog verkrijg
baar zijn.
BESTEDINGSBEPERKING DEED
WERKLOOSHEID STIJGEN.
Mannen.
In afwijking met het gebruikelijke
verloop in de voorgaande jaren,
steeg gedurende dit kwartaal het
totale direct beschikbaar aanbod
van 83 per einde juni '57 tot 210 per
einde september 1957.
Eveneens in tegenstelling met
vroegere jaren daalde over dezelfde
periode de vraag naar arbeidskrach
ten van 1204 tot 903.
De stijging van het aanbod, zowel
als de daling van de vraag deed
zich in al de 3 rayons voor. Het
aanbodcijfer liep echter verreweg
het meeste op in het rayon Alm-
kerk (Land van Altena).
De oorzaak van de stijging van de
werkloosheid is voor het belangrijk
ste deel te wijten aan de directe of
indirecte gevolgen van de beste
dingsbeperkingen en voor 't overige
deel aan seizoensomstandigheden.
De beperking van de werkgele
genheid was vooral waarneembaar
in het bouwbedrijf, terwijl ander
zijds door afloop van het seizoen
(Horeca-bedrijf) en de slechte
weersomstandigheden (landbouw)
de werkgelegenheid inkrmp. Van
een doorwerking van de tot dusver
getroffen regeringsmaatregelen in
de industriële of ambtelijke bedrij
vigheid (met uitzondering van het
bouwbedrijf en enkele metaalbedrij
ven) was tot op heden in dit gewest
niets merkbaar.
Eten ontspanning viel niet alleen
te constateren uit de daling Van de
vraag naar arbeidskrachten, doch
eveneens uit het aanzienlijk ver
minderd aantal aanvragen om be-
eindigin? van arbeidsverhoudingen
van werknemerszijde. Ook bleek de
plaatsing van de schoolvrije jeugd
dit jaar meer tijd te vorderen; per
ultimo september '57 resteerde zelfs
nog een klein aanbod. Tenslotte liep
het aanbod van minder geschikten
op van 40 tot 50.
Het aantal tewerkgestelden op
aanvullende werkgelegenheidsobjec-
ten, kon worden opgevoerd van 8
tot 50.
Vrouwen.
De oorzaken van de toeneming
van het geregistreerde aanbod van 3
per einde juni '57 tot 19 per einde
sept. '57 (1956 12), waren voorna
melijk van tweeërlei aard: afloop
van seizoenswerkzaamheden (hore
ca-bedrijf) en het restant aanbod
van de scholen, vrijgekomen meis
jes. Vooral de plaatsing van han
dels- en kantoorpersoneel blijkt
meet tijd te vorderen dan voorheen,
■ómdat wellicht tijdelijk aan veel
aanvragen voldaan kon worden
schoolvrije ieugd),
Het aanbod staat vooral geregis
treerd in het rayon Waalwijk.
Behalve een verminderde vraag
naar kantoor- en huishoudelijk per
soneel, bleef in alle andere takken
van de nijverheid en met name voor
al de industriële nijverheid (schoen
en lederwarenbedrijven) de behoef
te aanvrouwelijk personeel zeer
groot.
Er zijn geen tekenen die er op
wijzen, dat in deze situatie binnen
afzienbare tijd een aanmerkelijke
verandering zal optreden.
De ontwikkeling in enkele bedrijfs-
klassen.
Bouwnijverheid.
De toename Van het aanbod was
het grootste in deze bedrijfsklasse
en wel van 16 op het einde van het
2e kwartaal tot 87 op het einde van
het 3e kwartaal. Daartegenover
daalde de vraag met een sprong van
56 op 15. De wijzigingen deden zich
in alle rayons voor, doch het sterk
ste in het rayon Almkerk (o.m. ont
slagen arbeiders uit Rotterdam). De
grootste toeloop kwam van de zijde
van de wegenbouw.
Op dezelfde peildatum is sinds '52
niet meer zo'n hoog aanbod geregis
treerd. Het omvat vooral grondwer
kers en gravers, hiaar daarnaast
ook vakarbeiders (o.m. metselaars).
De resterende geringe vraag richt
zich vooral nog op timmerlieden.
De oorzaak van de oplopende
werkloosheid is zeker voor 'n groot
deel toe te schrijven aan de beste-
dingsbeperkende maatregelen. Het
gunstige weer in de winter 1956/'57,
waardoor ook in die periode veel
werk kon worden verzet, is ook van
invloed geweest.
De verminderde werkgelegenheid
is voornamelijk waarneembaar bij
de wegenbouw. Door financierings
moeilijkheden stagneert hier en
daar ook de bouw van andere ob
jecten.
Verwacht mag worden, dat in de
komende periode de werkgelegen
heid mede gelet op het vergevor
derde seizoen in deze bedrijfs
klasse nog meer zal afnemen. Hope
lijk zal de activiteit zich nog wat
meer kunnen gaan concentreren op
de woningbouw.
Leder, wasdoek, rubber enz.
De reeds in het vorige verslag ge
signaleerde verminderde spanning
op de arbeidsmarkt, had ook in het
3e kwartaal een gunstige invloed op
de personeelsvoorziening in de
schoen-, leder- en lederwarenindus-
trie. Bij de afsluiting van het rap
port was het aanbod onbetekenend,
doch het doet zich als iets frequen
ter voor. Bovendien viel opnieuw
een verminderde behoefte waar te
nemen. De aanvragen om personeel
liepen terug van 781 tot 647. Ver
moed wordt, dat ook dit cijfer nog
te hoog is. De raliteit van 'de be
hoefte, die regelmatig wordt onder
zocht, is echter moeilijk te peilen.
De ontspanning is ook op te merken
bij het geringer worden van 't aan
tal ingediende ontslagaanvragen
door werknemers.
Feit is echter, dat er nog vele ge
oefende en geschoolde vakarbeiders
en een groot aantal jeugdigen nodig
zijn, om de productie meer normaal
te doen verlopen.
Aan het begin van het kwartaal
was de productie, voornamelijk als
gevolg van seizoensomstandigheden,
over het algemeen niet zo gunstig
en in enkele kleinere bedrijven zelfs
uitgesproken slecht (schoen- en le
derwarenbedrijven). In de loop van
augustus verbeterde de situatie snel
en thans kan algemeen weer van
een gunstige onderpositie worden
gesproken. Zij heeft echter niet
overal die hoogte van het vorige
jaar. Tot dusver kon niet worden
vastgesteld dat de financieel-econo-
mische moeilijkheden waarin het
land verkeert, van invloed is op de
gang van zaken in deze bedrijfstak.
Wel geeft de nog steeds toenemen
de binnenlandse productie en de
ontwikkeling van de im- en export,
reden tot enige bezorgdheid voor
de naaste toekomst.
Metaalnijverheid. Liet aanbod
hoewel nog gering; lie.p op
van 2 tot 6, De vraag daalde
aanmerkelijk en wel van 193 tot
97. De oorzaak hiervan is te vin
den in het voldoen of afvoeren
van een aantal aanvragen van
jeugdigen na het beëindigen van
de schoolacties. Vervolgens bleek
hij enige bedrijven en instellin
gen de behoefte aan personeel
belangrijk te zijn verminderd,
omdat i.v.m. de bestedingsbeper
kingen de orderpositie aanmer
kelijk was verminderd of getem-
f poriseerd. Bovendien blijken
sommige bedrijven mper aanbod
le hebben gekregen van onge
schoolden. die buiten dit gewest
woonachtig zijn.
In de bedrijven, die niet recht
streeks gevoelig zijn voor de be
perkende overheidsmaatregelen,
blijft de werkgelegenheid over
bet algemeen zeer gunstig. In de
loop van het komende kwartaal
zal een begin worden gemaakt
met de personeelswerving voor
2 nieuwe vestigingen 1 rayon
Waalwijk, 1 rayon Dongen),
waarvoor geleidelijkaan ca. 50
arbeidskrachten nodig zijn.
Landbouw. Het aanbod liep
op van 3 tot 23. Dit is aanzien
lijker dan een jaar geleden, toen
er slechts 2 arbeiders beschik
baar waren pei; einde september
1956. De werkzaamheden in de
landbouw zijn ten zeerste ver
traagd en bemoeilijkt door de
vele langdurige regenval in de
laatste twee maanden. Daarom
hoopt zich het werk op en kan
er niet zoveel machinaal gedaan
worden. Met de thans beschik
bare arbeidskrachten in 't eigen
gewest zal de aardappelen- en
bietenoogst nog slechts bevredi
gend kunnen verlopen, indien
de weersomstandigheden aan
merkelijk verbeteren.
Het aanbod, dat gedeeltelijk
ook is ontstaan door een terug
keer van arbeiders uit Zuid-Hol
land (Rotterdam), doel zich vrij
wel geheel voor in het Land van
Altena (rayon Almkerk).
Overige bedrijf ski assen. Een
stiiging van het aanbod werd
voornamelijk opgemerkt bij het
Horecabedrijf, liet transportwe
zen en het personeel in algeme-
eigenlijk niet goed, omdat er
maar één oplossing was: hen te
vermoorden. Over iets anders
was men het wel eens geworden
even voordat de politie, door
mij gewaarschuwd, de villa om
singelde. Zij hadden besloten
voorlopig alle aktiviteit te sta
ken en de kern te ontbinden.
Het werd te gevaarlijk. Nu hoop
te men nog, door snel te verdwij
nen, uit de handen van de polir
tie te blijven en zo te voorko
men, dat het raadsel van de ju-
welendiefstallen en de beide
moorden ooit werd opgelost. Ik
moet zeggen, dat wij maar op 't
nippertje zijn gekomen."
„Jawel", zei Ernst Verhagen,
„dat is prachtig. Maar nu heb
je nog maar twee namen ge
noemd."
„Omdat die twee eigenlijk de
enigen zijn, die jullie van de
bende kennen", zei Sven. „Zo
als gezegd, acht mannen zijn ge
pakt, of liever zeven manneij en
een vrouw. Twee daarvan woon
den in Nijmegen, Nabarescu en
de hoofdman. Mej. Ilescu be
hoorde tot de kern, die regel
matig op reis was om de inbre
kers te instrueren. De overige
leden van de kern zijn evenals
mej. Ilescu buitenlanders. Hun
namen noemen, och, dat heeft
weinig zin. maar de hoofd
man..."
Sven Ohlquist keek zijn toe
hoorders even aan, als wilde hij
zien of de aandacht niet verslapt
was. „Ja, de hoofdman is het
meest Nijmegenaar van alle
maal. Hij is hier geboren en ge
togen. Maar hij heeft zich, hoe
wel rijk door de opbrengst van
zijn daden,altijd bescheiden te
rug gehouden. Dat vond hij vei
liger. Wie zou vermoed hebben
dat de eenvoudigé Andries Pra
ter zijn bevelen gaf aan de rijke
Nabarescu?" i
„Andries Prater?" riep Else
Verhagen uit.
„Waarom kijk je daar zo van
op?" vroeg Ernst.
„Prater was toch de huis
knecht van Van der Zuyden en
ik kende hem wel. Hij was een
volmaakt onschuldig mannetje,
ja, een beetje onnozel soms. Ik
had altijd gedacht, dat er geen
zier kwaad in hem stak en dat
hij niet geboft had met zo'n
baas."
„De schijn heeft je bedrogen"
zei Sven. „Andries Prater heeft
trouwens iedereen diq hij kende,
vobr de gek gehouden. Hij moet
een merkwaardig mens zijn en
een geboren avonturier. Hij is
van goede afkomst. Nu ja, zijn
familienaam is eigenlijk anders,
maar die wil ik niet noemen. Hij
heeft genoeg familieleden in
Nijmegen wonen. Als jongen
«toonde Prater al neigingen tot
het ongewone. Als jongem!an
kreeg hij de bevlieging dat hij
door hard werken in een gewoon
beroep de kost moest verdienen.
Dat was niet bepaald nodig,
want hij bezat geld genoeg om
er ruim van te leven, zonder 'n
hand uit te steken. Hij vertrok
uit Nijmegen. Zogenaamd, want
in werkelijkheid liet hij z'n
baard en snor staan en maakte
zich door een paar kleine kor-
rekties in zijn uiterlijk onher
kenbaar. Toen kwam hij als huis
knecht in dienst bij een heer
Muerenbroeck. Ik weet niet of
Prater van plan is geweest, die
gewone positie te blijven bekle
den, als zich niet de kans had
aangeboden, langs andere weg
veel geld te verdienen. Hij reis
de veel met Muerenbroeck, die
zaken deed met Denemarken en
Zweden. Daar leerde Prater on-
derwereldindividuen kennen en
daar maakte hij de plannen in
verband met de juwelendiefstal-
Ien. Misschien was er toch niets
van gekomlen, als hij niet op 'n
avond in Nijmegen een gesprek
tussen z'n werkgever en Naba
rescu had gehoord. Nabarescu,
die hier pas kort woonde, ver
telde over z'n proeven met een
bedwelmend, maar onschadelijk
gas. Dat gas kwam Prater ide
aal voor, Hoe moseerijhtaETA
aal voor. 'Hoe moest hij er aan
komen? Dat was gemakkelijk
genoeg. Nabarescu had ontdekt
dat Prater geen gewone huis
knecht kon zijn. Hij sprak hem
eens aan. Er volgden meer ge
sprekken en voorzichtig kwam
Prater met zijn plannen. Naba
rescu had er wel zin in en zo
werd samengewerkt. Prater en
Nabarescu zochten voorzichtig
hun medewerkers uit. Mej. Iles
cu was een van de laatsten. Zij
werd eigenlijk niet gekozen,
maar drong zichzelf binnen.
Zij is 'n nicht van Nabarescu
en op de een of andere wijze was
zij achter z'n geheim gekomen.
Zelfs zijn vrouw wist daar niets
van. Het avontuur lokte haar.
(Wordt vervolgd).
