BINNEN- EN BUITENLANE RDTERSEPT Waalwijkse en Langsiraaise Courani 'T OMSTREDEN EILAND NÏGUW-GuinCG GEMEENTERAAD SPRANG-CAPELLE et ge: Verhuizing wordt geheel, inrichting gedeeltelijk vergoed. VRIJDAG 27 DECEMBER 1957 Uitgever: Waalwij kse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week 80e JAARGANG No. 98 Abonnement: 22 cent per week per kwartaal 2,85 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per mm. Contract-advertenties: speciaal tarief Bureaux GROTESTRAAT 205. WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTR. 8 OPGERICHT 1878 TEL.-ADRES..ECHO' Moderne luchthaven midden in de rimboe. OOR GOUD EN ZILVER IN HET NEDERLANDSE DEEL ALS U VRIJWILLIG WOONRUIMTE TER BESCHIKKING STELT &ngst voor ieders hap eten met dat zuurbranden in 't verschiet. Rennies blussen 't vuur in 'n ommezien. Menigeen kan geen eten meer zien, alleen om de angst in 't voor uitzicht van die zuurbrand op de maag. Rennies nemen - zo nodig bij voorbaat. De hevigste zuur graad stilt al, op 't moment dat een Rennies begint te smelten op de tong. Druppel voor druppel - met Uw eigen speeksel - komen de zuurbrand dovende ingrediënten in de maag en brengen het maag- zuurgehalte weer in balans. Wèg pijn. AGENDA EN PRE-ADVIEZEN Uit de PROVINCIE DE ECHO WN HEI ZUIDEN Vleesloze dagen bij de kannibalen Enkele jaren geleden was Nieuw-Guinee (zoals de historische naam luidt) nog een der „vergeten" landen van de wereld. Na dat Nederland zijn bestuur in Indië ging likwideren en de jonge Indonesische staat zijn intree deed in de wereld, kwamen de papoea-landen plotseling in het midden van de belangstelling te staan. Het grote eiland wordt nu dageÜjks genoemd, omdat Soekar- no en zijn volgelingen hier hun begerige ogen op gevestigd hebben, terwijl Neder land alle krachten inspant zijn laatste be zittingen in Azië te behouden. Merkwaardig genoeg wenst Indonesië al leen de zeggenschap over het westelijk deel van dit nog onontgonnen gebied. Men be weert wel in alle talen, dat dit stuk eiland zowel door zijn ligging als door de aard van zijn bewoners tot de nieuwe staat be hoort, maar deze redenering gaat ook ze ker op voor oostelijk Nieuw Guinee, dat praktisch aan Australië toebehoort, al heb ben theoretisch de Verenigde Naties nog zeggenschap over een deel daarvan, maar hierover wordt met geen woord gerept. het land en de zeer dunnen bevolking vocht men er voortdurend met een tekort aan arbeidskrachten, die gedeeltelijk worden weggezogen door de mijnbouw. Men vindt goud- en zilvermijnen in Au- heden olie in de grond zitten. Dat houdt ernstig rekening mee, dat er grote hoeveel heden olie in de grond zitten. Dat houdt grote beloften in voor de toekomst, vooral wanneer Australië zelf zich gaat ontwikke len tot een werelddeel van betekenis. Veel tekenen wijzen er op, dat men alle krachten inspant, zo spoedig mogelijk tot die doel te geraken. Mocht men daarin slagen, dan zal men het voordeel genieten dicht bij huis in eigen bodem over oliebronnen te beschik ken. Het zal duidelijk zijn, dat men in Au stralië tot elke prijs het bezit van oostelijk Nieuw Guinee zal trachten te behouden. Om dezelfde reden is dit land ten zeerste geïn teresseerd in het wel en wee van het wes telijk deel, waar Nederland nog de scepter zwaait. Veel werk te doen. Reeds nu tracht de Australische regering de verbindingswegen met Papoea zoveel mogelijk te verbeteren, om de banden met dit gebied zo nauw mogelijk aan te halen. De luchtvaart bewijst daarbij onschatbare diensten. In I.ae, ergens midden in de rim boe, vindt men een moderne luchthaven, nu al een centrum voor het wereldluchtver- keer. In de toekomst zullen nog meer vlieg velden verrijzen. Het onderwijs in deze primitieve gebie den wordt verzorgd door het gouvernement en de zending. Al te veel moet men zich daar nu nog niet van voorstellen. Lang zaam zien we de vergeten landen de weg der moderne beschaving betreden. Dat blijkt ook uit het ruilverkeer, waar de schelpen als ruilmiddel hebben afgedaan en zijn vervangen door het Australisch pond. De Australische regering staat echter nog voor een gigantische taak. Daarvan is zij zich bewust. Aan de andere zijde van dit Nieuw Gui nee wappert ónze vlog. Een gebied met dezelfde vraagstukken als die van het oos telijk deel. Wellicht zitten ook daar nog schatten in de bodem. Wij zouden een grote steun vinden in een goede Australische buur, die wij omgekeerd weer van dienst kunnen zijn. Daarom is een gecoördineerd optreden van Nederland en Australië ten opzichte van Nieuw Guinee zeer gewenst. (Nadruk verboden) A. G. H. VOOR 1914 WOEI ER OOK DE DUITSE VLAG Nederland heeft lange jaren de gelegen heid gehad het gehele eiland onder zijn be stuur te brengen. Het toonde er echter wei nig belangstelling voor en knipte het grote land in twee gelijke delen, die zowel wat de vorm als bevolkingsdichtheid en bodem gesteldheid betreffen, opvallende gelijkenis sen vertonen. Op de westelijke helft werd onze driekleur geplant, terwijl de rest voor een andere liefhebber werd prijsgegeven. In Australië toonde men er wel belang stelling voor. Engeland had toen in de „nieuwste wereld" nog veel zeggenschap, zo dat in 1884 een Brits protectoraat werd ingesteld over de oostpunt van het overge bleven deel. Daartussen lag nog een nie mandsland, waar het Duitse Rijk zich over ontfermde. Aanvankelijk vond Bismarck het voldoende om het bestuur over te laten aan een Duitse handelmaatschappij, doch in 1899 waren de resultaten hiervan dermate bedroevend, dat de keizer besloot het ge bied onder regeringsbestuur te brengen. Tenslotte moest men enige aandacht schen ken aan een stuk „Reich", dat met de naam Kaiser Wilhelmsland vereerd was en van dat moment af werd Duitsland in het verre oosten, evenals in Europa, onze oosterbuur. Niet zodra brak de eerste wereldoorlog uit, of Australië bezette het Wilhelmsland en sindsdien is het met het Duitse bestuur gedaan geweest. Na de vrede van Versail les werd Wilhelmsland als mandaatgebied aan het land van kangeroes en konijnen toegewezen, maar de administratie werd gescheiden van de bezitting Papoea in de oosthoek. De Japanse bezetting In de jongste oorlog hebben de Japan ners op geheel Nieuw Guinee de scepter gezwaaid. Zij beperkten hun controle in het algemeen tot de randgebieden, want elke zoon van Hirohito, die zich te ver in het binnenland waagde, werd daar spoedig door de vijandig gezinde Papoea's uit de weg geruimd. Het gehele toch al niet geperfectionneer de administratieve apparaat ging verloren zodat na de capitulate van het „gele rijk' een nieuw bestuur moest worden opge bouwd. Australië herkreeg zijn rechten op het eiland en heeft van de gelegenheid ge bruik gemaakt om het nu onder één cen traal bestuur te brengen. Als voorlopige hoofdstad werd Port Moresby aangewezen. Stellig kan men geheel Nienw Guinee nog tot de primitieve landen rekenen. Alleen het oostelijk deel heeft een op pervlakte van ongeveer 400.000 vierkante kilometer, maar er wonen misschien 10.000 blanken en andere vreemdelingen, terwijl de papoeabevolking nog geen anderhalf miljoen mensen omvat. Vader heeft niets te vertellen. Deze oorspronkelijke bewoners leven in stamverband. Hun maatschappelijke orde is die van het matriarchaat. Dit houdt in, dat de broers van de moeders als gezinshoofd optreden en ook de familiebezittingen behe ren. De vaders zijn er dus figuren met een zeer ondergeschikte positie. Over 't algemeen is de bevolking zeer rustig en niet veeleisend. De mannen dra gen geen kleding of slechts een gordel van bladeren, vezels of boombast, terwijl de vrouw genoegen neemt met een rokje van hetzelfde materiaal. Men versiert zich daar naast met bloemen, schelpen en veren of draagt banden en stokken door de neus. Vroeger leefden deze mensen grotendeels van de jacht. Het zijn uitstekende jagers, die zich slechts van pijl en boog bedienen om hun prooi te bemachtigen. Tot die prooi hebben vroeger ook de mensen be hoord en het heeft de Australische regering heel wat hoofdbrekens gekost om deze on derdanen bij te brengen, dat men in een moderne wereld geen mensenvlees eet, zelfs al is er geen ander boutje in de buurt. Er zijn dus vleesloze dagen ingevoerd op Nieuw Guinee Een bezwaar is dat overigens niet, want de hoeveelheid landbouwproducten, die het land voortbrengt, neemt toe. Een van de voornaamste export-producten is de copra. Om tot die export te geraken moest er een klapperverbouw op grote schaal tot stand komen. Men verkreeg die door een systeem van belastingheffen in te voeren, waarbij men betaalt met kokosnoten. Elke Papoea moet meehelpen met de klappercultuur en wie alleen geen klappertuin kan onderhou den doet het coöperatief, dat wil zeggen in groepsverband. Goad en zilver. Ook de blanken hebben niet stilgezeten. Zij legden rubberplantages aan en zorgden voor koffietuinen, terwijl er ook grote hoe veelheden kapok en cacao op de markt kwamen. Door de grote uitgestrektheid van Per 1 december 1957 is een nieuwe rege ling in werking getreden, die de tegemoet koming regelt, verbonden aan het VRIJ WILLIG beschikbaar stellen van woon ruimte. Vergeleken met de regering van 1948 betekent deze nieuwe regeling een belangrijke verbetering. Indien een gemeente besluit de kosten te vergoeden voor het aanbrengen van voor ziening, teneinde meer gezinnen woongele genheid te verschaffen, of wegens een ver huizing naar een kleinere woning, waar door meer woonruimte ter beschikking komt, kan men in aanmerking komen voor een bedrag van ten hoogste f 800. - (vroe ger f 400.-), indien het betreft het vrij willig treffen van voorzieningen, waardoor het mogelijk wordt tot samenwoning te ko men of een bestaande samenwoning te kun nen voortzetten. Dit betreft dan in hoofd zaak het inrichten van een noodkeuken en het aanbrengen van een eigen toilet. Er bestaat eveneens een mogelijkheid, dat onder bepaalde voorwaarden de regeling van toepassing kan worden gebracht voor alleenstaanden, die een eigen huishouding moeten voeren. Als men een kleinere woning be trekt. Er zijn gezinnen, die vroeger omvang rijk waren en door huwelijk e.d. kleiner zijn geworden, zodat de bewoners van grote huizen er wel voor voelen deze grote woon ruimte te ruilen voor een kleinere. Natuur lijk zijn hieraan kosten verbonden en is het met het oog hierop dat de regering heeft besloten, dat de volledige kosten van het inboedeltransport, volgens plaatselijke nor men, aan het verhuizende gezin kunnen worden terugbetaald. Naast deze tegemoetkoming kan dat ge zin eveneens in aanmerking komen voor een bedrag voor inrichtingskosten van het nieu we, kleinere huis. Hieronder valt natuurlijk niet het aanschaffen van meubilair. Deze vergoeding bedraagt ten hoogste twee derde van de huurwaarde volgens de personele belasting van de in gebruikgenomen klei nere woning of het kleinere woongedeelte. Tenslotte kan het voorkomen, dat men door deze verhuizing een gedeelte van zijn zo duur gekochte meubeltjes tijdelijk >n opslaan. Ook daaraan heeft de regering gedacht en besloten in dergelijk geval een eenmalige tegemoetkoming te verstrekken van een bedrag van f 100. - Ook naar andere plaatsen. De nieuwe regeling steekt wel sterk af bij de oude, die bij verhuizing in totaal niet meer vergoedde, dan de huurwaarde van de verlaten woning. Als wij u tenslotte nog vertellen, dat de regeling eveneens van toepassing is in geval van verhuizing naar een andere gemeente, dan kunt u aan de hand van deze gegevens een berekening gaan maken, welke voorde len er verbonden zijn aan het medewerken om uw naasten, die nog steeds zeer be krompen wonen, aan wat meer levensgeluk te helpen. Het jonge gezin, dat door deze nieuwe regeling in het genot komt van woonruimte, moet bedenken dat evt. oudere hoofdbewo ners aanspraak kunnen maken op een kalme levensavond en omgekeerd moet het oudere gezin nimmer vergeten, dat het jonge echt paar zijn eigen leven moet leiden en inrich ten, waarmede het geen bemoeienis heeft. Van beide kanten dus geven en nemen, maar het is altijd nog beter te geven dan te nemen 1 (Nadruk verboden). DE KERSTBOODSCHAP VAN DE PAUS. Paus Pius XII heeft zondag in een Kerst boodschap aan Je wereld een beroep ge daan op alle landen, hun bewapening te be perken „onder doelmatig toezicht". ■Volgens de Paus worden een verminde ring der bewapening en andere maatrege len om een oorlog af te wenden door de goddelijke wet vereist. De H. Vader drong aan op „de meest volledig gewaarborgde onderlinge afhankelijkheid tussen de lan den die werkelijk vrede verlangen, ten einde diegenen af te schrikken, die de vrede zou den willen verstoren". „De ware vrienden van de vrede moe ten elke mogelijke rivaliteit beëindigen en elke reden tot gebrek aan vertrouwen ver wijderen. De vrede is een zo kostbaar goed, dat elke poging om haar te verdedigen, zelfs met wederzijdse opoffering van recht matige individuele ambities, gerechtvaar digd is. Wij zijn er zeker van, dat alle vol ken van de wereld het grondig met ons eens zijn en dat zij eenzelfde houding van hun regeerders verwachten", aldus de Paus. Vervolgens stelde de H. Vader de gewel dige ontwikkeling van de moderne weten schap, culminerend in de lancering van de kunstmanen, tegenover het onuitsprekelijke feit van de komst in de wereld van het Goddelijk Woord (door de geboorte van Christus), een gebeuren dat alle andere ge beurtenissen in de geschiedenis van het mensdom overtreft. Verblind en onder de ban van hun eigen verrichtingen, weten de mensen slechts „de luister van de mens" te erkennen en slui ten zij moedwillig de ogen voor „de luister van God", aldus de Paus. MINISTER LUNS LEGT REGERINGS VERKLARING AF. Mr Luns, de minister van Buitenlandse Zaken, heeft maandagmiddag, kort na af loop van een speciale kabinetsvergadering, in de Tweede Kamer een regeringsverkla ring afgelegd en op vragen van fractie-lei ders geantwoord. Hij deelde mede 1. De regering laat de beslissing over de evacuatie geheel aan de Nederlanders in Indonesië. De regering wil geen adviezen geven, omdat de toestanden in de ver schillende streken van Indonesië zeer uiteen lopen. tussen Azië en Australië te annexeren". De regering is het eens met de katholieke lei der prof. Romme en de liberale leider prof. Oud, die zeiden, dat Nederland zich in de praktijk niets moet aantrekken van een der gelijke Indonesische annexatie-verklaring (met andere woorden de Nederlandse handels- en oorlogsschepen blijven er va ren). In een gevoel van nationale verbonden heid heeft de Tweede Kamer gereageerd op regeringsverklaring over Indonesië, welke verklaring wij elders weergeven. Professor Romme (KVP) vergeleek de situatie die voor ons land is ontstaan met de watersnoodramp, met dit verschil, dat het ditmaal mensen zijn en niet de natuur die ons „dit" aandoet. Professor Oud herin nerde aan het woord van Troelstra in 1914: „De nationale gedachten overheerschen de nationale twisten". Ook de heer Wil- lems (P.v.d.A.) zei, dat wij onze schouders onder een moeilijke taak moeten zetten. 56 KPM-SCHEPEN BUITEN INDONESIË. In de maandag gehouden vergaderingen der Koninklijke Java China Paketvaartlij- nen N.V. en der Koninklijke Nederlandse Paketvaartmaatschappij N.V. is meege deeld, dat 56 schepen van de K.P.M. zich thans buiten Indonesië bevinden. Gedeelte lijk is reeds emplooi voor deze schepen ge vonden. Voor de overige schepen is men hiermede bezig. NOG DIT JAAR TIENDUIZEND NEDERLANDERS UIT INDONESIË. Toen de „Captain Cook" zaterdagoch tend met 1030 Nederlanders aan boord de haven van Tandjong Priok verliet, hadden op dat moment meer dan vierduizend Ne derlanders, of bijna tien procent van de Nederlandse gemeenschap in Indonesië, dit land verlaten. De massa-repatriëring is in volle gang. Verwacht wordt dat nog voor het einde van dit jaar .tienduizend Neder landers Indonesië hebben verlaten en dat in 1958 nog minstens 20.000 Nederlanders zullen volgen. De Waterman zal weer spoedig in Dja karta nieuwe passagiers voor Singapore af halen, terwijl de Grote Beer, de Sibajak en 'n gecharterde Italiaanse boot, nl. de Roma, zullen volgen om emigranten naar Neder land te brengen. MINDER VERKEERSONGEVALLEN na invoering van de maximum-snelheid. Volgens voorlopige cijfers van het Cen traal Bureau voor de Statistiek bedroeg het aantal verkeersongevallen op de openbare weg in de maand november - waarin de maximumsnelheid voor motorvoertuigen in de bebouwde kom der geiMser.ten werd in- gevoerd - 9.642. Dit cijfer iïgt 15,2 pet. lager dan dat van de maand november van het vorige jaar, welke één zondag met een rijverbod kende. Vergelijkt men de maand- den oktober van dit jaar en van vorig jaar en november van dit jaar naast elkaar, dan valt een daling te constateren van 15,7 pet. vorig jaar was deze daling 6,2 pet. In de gemeenten met 100.000 en meer inwoners liep het aantal ongevallen van no vember 1956 tot november 1957 terug met 15.1 pet., in de gemeenten van 20.000 - 10.000 met 13,9 pet. en in die met minder dan 20.000 inwoners met 16,7 pet. DOOR TREIN GEGREPEN. Een visauto van het IJmuider vispaleis uit Leeuwarden met vijf inzittenden in de grote cabine is op de onbewaakte spoor wegovergang bij het station Sloterdijk in Amsterdam-West gegrepen en verpletterd door de in volle vaart rijdende elektrische sneltrein van Amsterdam naar Dordrecht, die om 12,12 uur het Amsterdamse C.S. had verlaten. Er waren 2 doden en 4 zwaar gewonden. TREIN GREEP AUTO OP ONBE WAAKTE1 DODE. Op de onbewaakte overweg aan de Bok- kestraatweg tussen Breda en Etten-Leur is een personenauto door een trein gegrepen. Een van de twee inzittenden, de 59-jarige P. v. Kesteren uit Rotterdam was op slag dood; de ander werd gewond. 24 DODEN BIJ BUSONGELUK. Bij een botsing tussen twee autobussen, op 80 km. ten westen van Santiago (Chili), zijn 24 mensen om het leven gekomen en 26 gewond. Het Chileense ministerie van opeübaar welzijn heeft twee hefschroefvliegtuigen met bloedplasma naar de plaats van het onge luk gezonden. MESSTEEK ONDER DE KERSTBOOM. In het Bergwegziekenhuis is zondag over leden de 42-jarige stoffeerder J. W. de R. voor de openbare vergadering van de raad der gemeente Sprang-Capelle, welke hedenavond om 7.30 uur ten gemeentehuize zal worden gehouden. Agenda: 1Opening. 2. Notulen. 3. Ingekomen stukken. 4. Benoeming leden der commissie tot wering van schoolverzuim. 5. Benoeming van een lid van het be stuur der Gemeentelijke Instelling voor Maatschappelijke Zorg. 6. Verhuur sportvelden te Capelle en subsidiëring voetbalverenigingen Wit-Zwart en H.N.C. 7. Verpachting gemeente-eigendommen. 8. Aankoop grond aan de Julianalaan. 9. Aankoop en restauratie standaard molen te Sprang. 10. Vaststelling verkeersmaatregelen. 11. Vaststelling algemeen besluit tot het aangaan van kasgeldleningen voor het tijd vak van 1 januari t.m. 31 maart 1958 en vaststelling maximum van de gedurende het tijdvak van 1 januari t.m. 31 maart 1958 in rekeningcourant bij de N.V. Bank van Ned. Gemeenten op te nemen gelden. 12. Subsidiëring plaatselijke kruisver eniging. 13. Wijziging gemeente-begroting 1957. 14. Aanbieding begroting 1958 en be noeming commissie tot onderzoek dier be groting. 15. Verzoek tot verhoging van de alge mene uitkering uit het gemeentefonds voor het jaar 1958. 16. Mededelingen. 17. Rondvraag. 18. Uitreiking erepenning der gemeente in zilver aan de heer M. C. Rijken alhier. 19. Sluiting. PRE-ADVIEZEN Voorstel inzake benoeming van leden der commissie tot wering vbor schoolverzuim. Bij besluit dd. 27 september 1957 is aan de heer A. Dees, op zijn verzoek eervol ont slag verleend als lid der Commissie tot we ring van schoolverzuim in deze gemeente, zulks met ingang van 1 oktober 1.1. i.v.m. het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd op 1 november 1.1. In de vacature Dees dragen B. en W. voor het nieuw benoemde hoofd der school voor Christelijk Volksonderwijs te Sprang. De aanbeveling luidt als volgt 1. beschermt Uw mond en keel R0TtRi ÖD cent 2. De permanente vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties, mr Schürmann, heeft opdracht gekregen in een nota aan secretaris-generaal Hammarskjöld te wijzen op de vijandelijke acties van de In donesische regering. Dit betekent niet, dat Nederland de zaak aanhangig maakt bij de Veiligheidsraad. Het betekent wel, dat ver dere stappen mogelijk zijn. Misschien kan een UNO-debat nut hebben om de aan dacht te trekken voor het Nederlandse standpunt. De heer Hammerskjöld wordt verzocht de Nederlandse nota over te leg gen aan de leden van de UNO. 3. Nederland zal overleg plegen met Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Australië over de vraag hoe het best kan worden geprotesteerd tegen het Indonesi sche voornemen „grote stukken zeegebied uit Rotterdam, die zaterdagavond op het Stationsplein te Rotterdam door een 38 jarige vrouw, A. van K, met een mes werd gestoken. Sinds geruime tijd hadden de vrouw en de man omgang met elkaar gehad, maar steeds had deze verhouding tot allerlei twis ten aanleiding gegeven. Toen het tweetal elkaar dicht in de buurt van de op het plein opgestelde Zweedse kerstboom ontmoette, leidde dit tot een scherpe woordenwisseling en het eind was dat de vrouw de stoffeerder een steek toe bracht, waardoor hij in de hartstreek werd geraakt. Voorbijgangers sloegen alarm en de po litie was spoedig ter plaatse. De vrouw werd aangehouden en naar het hoofdbu reau van politie overgebracht. L. Poldervaart - Mevr. W. Poldervaart- Collee. 2. H. J. Overweel - B. Crum. 3. J. W. Genuit - J. M. van den Hoven. 4. P. v. d. Schans - D. van Oversteeg. 5. Joh. Rosenbrand Nzn. - Mevr. W. de Rooij-van Suijlekom. Voorstel inzake benoeming van een lid van het bestuur van de Gemeentelijke In stelling voor Maatschappelijke Zorg: Overenkomstig artikel 6, lid 2, van het reglement op de Gemeentelijke Instelling voor Maatschappelijke Zorg alhier, treedt jaarlijks één lid af volgens een door het be stuur op te maken rooster van aftreding. Voor het jaar 1958 is aan de beurt van aftreding de heer A. J. Kuijsten, van der Duinstraat 74. Ter voorziening in de vacature, ontstaan door de periodieke aftreding van de heer A. J. Kuijsten, leggen B. en W. de navol gende voordracht over 1. A. J. Kuijsten, van der Duinstraat 74 2. J. M. v. d. Hoven, Jan de Rooijstr. 20. Voorstel tot verhuur van sportterreinen te Capelle en subsidiëring voetbalvereni gingen H.N.C. en Wit-Zwart. Bij raadsbesluit van 1 maart 1957 wer den aan de voetbalverenigingen H.N.C. en Wit-Zwart tegen de prijs van f 150. - per jaar, verhuurd de sportterreinen gelegen te Capelle, destijds aangekocht van de heer Middelkoop en van Mevr. Pruijssers-v. d. Wildt. Daarna voteerde de raad een krediet van f 7000. - voor het bespeelbaar maken van die terreinen, hetwelk dringend noodzake lijk was. Uiteraard beseften B. en W., dat, zowel gezien de kosten van aankoop als die ver bonden aan het bespeelbaarmaken der ter reinen, genoemde huursom uiterst laag was en in feite tot geen enkele verhouding tot de werkelijke kosten. Niettemin meenden B. en W. geen hogere huurprijs te moeten bedingen. Enerzijds omdat sportbeoefening in het algemeen door de overheid dient te worden gestimuleerd en de verenigingen niet in staat zijn een hogere huur te beta len. anderzijds omdat het terrein langs de RUILVERKAVELING HEUSDEN - ALTENA VÓÓR JULI GESTEMD. Gebied van 14.000 ha met 30.000 inwoners Nog voor juli 1958 is de stemming te ver wachten voor de 14.000 hectaren grote ruil verkaveling in het Land van Heusden en Altena. De plannen voor deze verkaveling zijn in de streek zelf „rond" en verdwij nen nu in de ambtelijke molen voor de be nodigde goedkeuringen. Verwacht wordt dat de werken, die een gebied met 30.000 inwoners omvatten, acht tot tien jaar in be slag zullen nemen. •Gelijktijdig met de ingrijpende cultuur technische werken zal er een rijkswegenplan worden gerealiseerd, waardoor het geheel door water omgeven gebied wordt ontslo ten. Een nieuwe rijksweg zal - via Waal wijk en een brug over de Bergse Maas bij Drongelen - Tilburg met het noorden van ons land gaan verbinden. Deze weg is dwars door het Land van Heusden en Altena ge projecteerd naar de brug over de Merwe de bij Gorinchem, die medio 1961 zal wor den opgeleverd: Verder wordt er een nieu- pe provinciale weg aangelegd vanaf de Heusdense brug over de Bergse Maas, evenwijdig met de Afgedamde Maas naar Bernhardstraat ook voor f 150. - werd ver huurd aan S.S.C., terwijl aan de v.v. NEO bij besluit van 29 maart 1957 een subsidie werd toegekend van f 250. i.v.m. het feit dat de huur van haar voetbalveld f 400. - per jaar bedraagt. Ondanks deze overwegingen kunnen Ge deputeerde Staten zich niet met het raads besluit verenigen. Dit college stelt zich op het standpunt, dat voor de onderhavige ter reinen een zodanige huursom dient te wor den bedongen, dat de exploitatiekosten die nen te worden gedekt. Daarnaast zou, aldus Ged. Staten, indien de huursommen te hoog zouden worden, aan genoemde verenigingen een subsidie kunnen worden verleend. In dat geval zou de totale huur komen op f 1384.68. Per voetbalveld derhalve f 692.34. Afge rond f 700. - Mitsdien stellen B. en W. thans voor de besluiten van 1 maart 1957 in te trekken en de terreinen te verhuren voor f 700. - per jaar, en daarnaast aan elk der betrokken verenigingen een subsidie toe te kennen van f 550. - per jaar, waardoor uiteindelijk een bedrag van f 150. - per veld ten laste van de verenigingen blijft. fc»i. Voorstel tot aankoop en restauratie van de standaardmolen te Sprang. Sinds enige tijd zijn onderhandelingen gaande met de heer Volkers over de aan koop van de molen te Sprang. Deze molen verkeert n.l. in een vergaan de staat van verval, zodanig dat de eige naar de molen zal moeten slopen, omdat het onderhoud en herstel van deze buiten ge bruik zijnde molen van hem te grote fi nanciële offers vraagt, terwijl hij daarvan geen enkel nut meer heeft. Uit kunsthisto risch oogpunt vertegenwoordigt de molen echter een grote waarde. Wanneer evenwel geen maatregelen worden getroffen, zal slo ping moeten volgen, omdat de molen dan gevaar gaat opleveren. Aan het ontvangen rapport d.d. 28 maart 1957 van de vereniging „de Hollandsche Molen", wier advies B. en W. hebben inge wonnen, ontlenen zij het volgende Wat betreft de historische waarde van deze standaardmolen merken wij op, dat dit type korenmolen reeds in de elfde eeuw in ons land bekend was. Thans zijn nog slechts 49 standaardkasten hier te lande overge bleven. De Rijksdienst voor de Monumen tenzorg beschouwt dit type windmolens kunsthistorisch bezien als zeer belangrijk en wij prijzen Uw gemeente gelukkig een der gelijk exemplaar op haar grondgebied te bezitten. Bedoelde molen dateert waar schijnlijk uit het jaar 1747 en kan een waar dige vertegenwoordiger van het type stand aardmolen genoemd worden. Het rapport gaat dan verder nader in op de wat verwaarloosde toestand van de molen. Bij de eerste besprekingen met de heer Volkers thans ingestemd met een prijs van zgn. molenberg de som van rond f 10.000. Na diverse onderhandelingen heeft de heer Volkers thans ingesetemd met een prijs van f 4.000.-, inclusief de grond waarop de molen staat en welke onmiddellijk daar om heen is gelegen, tezamen 495 m2 grond. Aangezien de molen in een zeer slechte staat verkeert zal vanzelfsprekend met aan koop niet kunnen worden volstaan; restau ratie kan nu eenmaal niet uitblijven. Teneinde de consekwenties, verbonden aan de aankoop, i.e. de restauratie en het onderhoud daarvan, te kennen, hebben B. en W. van bovengenoemde vereniging te vens ontvangen een begroting van de aan restauratie verbonden kosten. Deze bedroe gen op 11 februari 1957 naar schatting f 10.075.-. De aankoop en restauratie van de molen vergen derhalve in totaal een investering van f 14.0.75. Gezien echter de kunsthistorische waarde van de molen, vertrouwt de vereniging „de Hollandsche Molen", dat in de kosten van restauratie zowel rijks- als provinciaal sub sidie zal worden ontvangen, resp. van maximaal 40 en 16 Mochten deze subsidies worden verleend, dan zal het ten laste der gemeente blijvende gedeelte van de restauratie-kosten f 4400.- bedragen. Tezamen met de kosten van aan koop en transport zal de gemeente derhalve eigenaresse zijn van een hoge kunsthistori sche waarde bezittende molen voor de som van rond f 9000. - B. en W. zijn van mening, dat deze in vestering, wanneer daarmede de molen kan worden behouden, mede gelet op het esthe tisch aanzien aan de gemeente en de toeris tische belangen, welke hiermede worden gediend, alleszins verantwoord is. een goede verbinding met de brug over de Merwede. Voor wat de ruilverkaveling betreft, de komgronden in het hart van het Land van Heusden en Altena zullen uitsluitend wor den bestemd voor veeteeltbedrijven van 15 a 16 ha., terwijl op de lichtere gronden voor het merendeel gemengde bedrijven zullen komen van pl.m. 14 ha. Er zijn in dit ruilverkavelingsgebied ruim 600 bedrijven kleiner dan tien en groter dan drie ha. Deze komen uiteraard voor selectie en sanering in aanmerking. Voor de vergroting van bedrijven is in het kader van het plan 1400 ha. uitgetrokken. Tal van bedrijven zullen moeten worden verplaatst en mogelijk kan men daarmee ook de krotopruiming dienen. Het Land van Heusden en Altena telt namelijk circa 2000 krotten (voor het merendeel dijkhuizen). De afwatering in het verkavelingsgebied wordt momenteel geregeld met een even ingenieus als ingewikkeld afwateringsstelsel van tal van waterschapjes. Er zal hier naar centralisatie worden gestreefd. Het is even wel niet de bedoeling om in de toekomst via de Biesbosch te gaan lozen. Voor het wes telijk deel van het Land van Heusden en Altena zal er een gemaal worden gebouwd bij Werkendam, dat het overtollige water in de Merwede spuit, terwijl er voor het zuid- Giessen-Rijswijk, waar deze weg op de oostelijke deel een gemaal zal komen bij .:fL.__1 -«„.l.riUi'nvJnnv H oernnrf not nof wafpr iiiJclaot in rio Rr>-rrr nieuwe rijksweg zal aansluiten. Hierdoor krijgt het verkeer uit de richting Den Bosch Hagoort, dat het water uitslaat in de Berg se Maas.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1957 | | pagina 1