Waalwijkse en Langstraatse Courani NIEUWJAARSREDE „STASSAR is SERVICE" VRIJDAG 31 JANUARI 1958 Uitgever: Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week 81e JAARGANG No. 9 Abonnement: 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p.p. Advertentiepr ij s 10 cent per mm. Contract-advertenties: speciaal tarief Bureaux GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTR. 8 OPGERICHT 1878 TEL.-ADRES: „ECHO" uitgesproken door de Edelachtbare Heer J. L. P. M. TEIJSSEN Burgemeester van Waalwijk. speciaal voob UW BRIL Stassar, Stationsstr. 88, Waalwijk I DE ECHOTMHEI ZUIDEN Het voorbije jaar. Het is al weer even geleden, dat wij zijn gegaan door de poort van het nieuwe jaar. Naar goede gewoonte mag ik in deze eerste vergadering in dit nieuwe jaar nog even de blik wenden naar het gemeentelijk leven en welzijn in het voorbije jaar. Een beeld van wel en wee van het vol einde jaar komt dan voor de geest. Dit jaarbeeld herinnert aan tegenslag en voorspoed; het is ook oriënterend en in structief; het stimuleert tot verdere activi teit en intensieve bestuursarbeid en roept gedachten op met betrekking tot de per spectieven van een toekomstig beleid. De economische situatie en de bestedingsbeperking. Het beeld van gemeentelijke werkzaam heden en mogelijkheden in het verstreken jaar is voor een belangrijk deel mede be paald door de ontwikkeling van de econo mische situatie in ons land. De toegenomen conjunctuur-onzekerheid, de kapitaalschaarste, de monetaire ontwik keling en met name het tekort op de lo pende rekening van de Nederlandse beta lingsbalans, gepaard gaande met een ver hoogde inflatoire spanning, waaraan door een drastische antiflationistische politiek - de bestedingsbeperking - een halt werd toegeroepen, zijn even zovele verschijnselen en factoren, welke er op duiden, dat het ni veau van de in 1956 in ons land bereikte welvaart niet bleef gehandhaafd. Gelukkig wordt vrij algemeen aangeno men, dat de inzinking, welke zich landelijk aftekent, niet de vorm van een ernstige eco nomische depressie zal verkrijgen. Nog verheugender is het, te mogen vast stellen, dat - in tegenstelling met de toe stand in andere delen der provincie - van een werkloosheidscijfer in de gemeente Waalwijk nauwelijks sprake is, terwijl, vol gens mededeling van het Gewestelijk Ar beidsbureau, - voor wat onze gemeente betreft - de vraag naar arbeidskrachten steeds nog groter is dan het aanbod. De huidige economische situatie, welke zich landelijk doet gelden en gevoelen, en diverse ingrijpende overheids-maatregelen tot gevolg had, heeft menige gemeentelijke voorziening reeds naar de achtergrond ge schoven en afgeremd, vooral, omdat de be stedingsbeperking ook voor de gemeenten zulk een diep ingrijpend effect sorteerde. Gelukkig mag weer gezegd worden, dat er nationaal enig licht aan de horizon komt, althans er zijn meerdere tekenen, welke er op wijzen, dat het dieptepunt gepasseerd is. De Nederlandse handelsbalans is zich aan het herstellen, onze goud- en deviezenreser ve is tot bijna vier miljard gestegen, de bankbiljettencirculatie is verder ingekrom pen, de rentevoet vertoont misschien enige neiging tot daling en een verlaging van het disconto is juist weer een feit geworden. Dit alles neemt evenwel niet weg, dat er nog veel ongewisheid en voortdurende aar zeling te constateren zijn. Er is nog weinig grond voor optimisme. Het is vanzelfsprekend, dat er een uiterst sterke wisselwerking is tussen de geschetste economische situatie enerzijds en de beste dingen van de overheid anderzijds. Voorlopig valt dan ook zeker niet te ver wachten, dat de bestedingsbeperking, welke de gemeenten uit harde noodzaak is opge legd, met enige soepelheid zal worden ge hanteerd. De van de zijde der centrale over heid gegeven directieven wijzen ook geens zins in deze richting. De realiteit brengt derhalve mede, dat het toekomstig gemeentelijk beleid tegen deze achtergrond wordt geplaatst. Er zijn weinig momenten in de historie van het Nederland se gemeentewezen aan te wijzen, waarop het gemeentelijk doen en laten zó zeer afhan kelijk is geweest van 's lands economie als thans het geval is. Alleen economisch herstel kan weer voe ren tot financieel herstel - en daarmede tot zelfstandig bestuur - bij de gemeenten. Gevolgen van de bestedingsbeperking. Tot heden waren de gevolgen van de be stedingsbeperking voor de gemeente Waal wijk zeker niet schokkend, omdat, dank zij een door U gevoerd vooruitziend beleid, een grote voorraad aan door hoger toezicht goedgekeurde credieten voor belangrijke werken aanwezig was, welke werken - het ene werk meer, het andere werk minder - een begin van uitvoering hadden gekregen toen de economische moeilijkheden intra den en het eerste regime van de bestedings beperking werd ondervonden. In 1957 hebben evenwel geen betekenen de nieuwe plannen de eindstreep meer kun nen halen, omdat de vaste financierings middelen daarvoor ontbraken. Het veraste van de aanwezigheid dezer middelen is een van de krachtigste wapenen ter bereiking van de bestedingsbeperking, omdat vaste fi nancieringsmiddelen in de gegeven omstan digheden niet te verwerven zijn. Geleidelijk aan wordt de voorraad cre dieten voor uit te voeren werken derhalve kleiner en dit betekent, dat - zo de toe stand niet wijzigt - de gevolgen van de bestedingsbeperking ook op de ontwikkeling van onze gemeente steeds meer loodzwaar zullen gaan drukken. Nog vele en grote kansen in 1957. Het voorbije jaar bood onze gemeente nog grote kansen tot realisering van uiterst belangrijke projecten. Indien men bedenkt dat de meedogenloze bestedingsbeperking in 1957 alle nieuwe plannen - niet gedekt door vaste financie ringsmiddelen en ook niet gedekt door van wege hoger toezicht goedgekeurde kredie ten - wegmaaide, dan mag er - in dat licht gezien - toch wel grote voldaanheid zijn over de ruime mate, waarin in 1957 in onze gemeente kapitale werken konden Deze uitgevoerde werken geven de grond- worden uitgevoerd. slag voor een veelzijdige uitgroei van de gemeente. Aan de uitvoering van het uitbreidings plan „Baardwijk" is een forse stoot gege ven door in 1957 méér dan een miljoen gulden te verwerken aan het totaal bouwrijp maken van een terrein, hetwelk op het ogenblik reeds ruimte biedt voor de bouw j van 342 woningen. Dit betekent derhalve, I dat de aanwezigheid van bouwrijp terrein, I benodigd voor de verdere bouw van wonin- gen in volgende jaren, volledig is veilig ge steld en dat is een grote geruststelling bij de huidige, nagenoeg onoverkomenlijke moeilijkheden, welke de bestedingsbeper king heeft opgeworpen, om gronden aan te kopen en bouwrijp te maken. Met doortastendheid is het laatste gedeel te - het sluitstuk - van het uitbreidings plan „St. Antoniusparochie" door wegaan leg, terreinverkaveling en aanleg van gas, water en elektriciteit ook volledig bouwrijp gemaakt en de woningbouw ontwikkelt zich daar verder reeds gestadig. De grote bouwplannen van een particu liere onderneming in het uitbreidingsplan ten westen van de Besoijensestraat - wel aangeduid als Tuindorp Besoijen -welke thans in koene vaart tot uitvoering komen, vroegen de aanleg van een geheel straten- net om deze uitbreiding mogelijk te maken. Een te dezer zake met de bouwonderneming door het gemeentebestuur getroffen rege ling, verwierf de goedkeuring van Gedepu teerde Staten. Ook deze werken kwamen in 1957 tot stand en de voorgenomen woning bouw is daarmede en daardoor thans geheel en al verzekerd. Ten aanzien van de scholenbouw wist on ze gemeente in 1957 zich zelf nog op het juiste en allerlaatste tijdstip enige wind in de zeilen te blazen met als gevolg, dat nog konden verrijzen een fraaie modern geoutil leerde r.k. kleuterschool te Besoijen, welke nagenoeg gereed is, en een niet minder fraaie tienklassige r.k. ulo-school voor meis jes in het centrum, 'welke in de loop van dit jaar zal gereed komen. Op het gebied van de scholenbouw kwam overigens een windstilte, welke het verder onmogelijk maakte om met andere plannen nog enige Oever te bereiken. Dankbaar mag worden geconstateerd, dat de bouw van de nieuwe en betekenende nijverheidsschool aan het Vredesplein, dank zij een doortastend beleid van het school bestuur, einde 1956, juist voor het intreden van de moeilijkheden inzake overheidsfinan ciering, en mede door het sluiten van een rekening-courant-overeenkomst met de ge meente, kon aanvangen en nu in 1958 ge reed zal komen. Dit schoolgebouw, waarvan de bouwkosten en de kosten van inrichting ongeveer twee miljoen gulden bedragen, mag letterlijk en figuurlijk een kapitale aan winst voor stad en streek worden genoemd. De r.k. huishoud- en industrieschool on derging in 1957 een zeer belangrijke uit breiding, welke zeer onlangs gereed kwam, waardoor een zodanige schoolcapaciteit en interne accommodatie werden verkregen, dat deze school in elk opzicht aan alle eisen beantwoord. Ook hier kon een actief be stuur nog juist aan de greep van de beste dingsbeperking ontkomen. In de reeks gebouwen, welke nog juist in aanbouw konden komen vóórdat de slag boom totaal dicht viel, moet ook genoemd worden het door de architect Kropholler ontworpen politiebureau, niet alleen een doelmatig en ruim gebouw ter huisvesting van de politie-diensten, doch ook een in het oog vallende architectonische verfraaiing van het Raadhuisplein. Het gebouw in de Mr. van Coothstraat, waarin de R.K. Middelbare Handelsavond school is ondergebracht, kon, als gevolg van een uiterst gunstige beslissing door Gedepu teerde Staten ten aanzien van het benodig de krediet van f 55.000. -welk bedrag echter niet als financieringsmiddel aanwe zig was, geheel verbeterd en gemoderniseerd worden, de aanleg van een centrale verwar ming inbegrepen. De huisvesting laat thans niets meer te wensen over. Een inwendig geheel gerestaureerd ge bouw met een fraaie, sprekende aanblik en een uitstekende ruimteindeling - 't vroe gere K.J.C.-huis in de Stationsstraat - zal weldra de door particulier initiatief tot stand gekomen R.K. Levensschool voor jonge ar beiders herbergen, waarvoor van gemeente wege mede de grondslag werd gelegd door subsidiëring en door verstrekking van gel den in rekening courant. De omvangrijke en kostbare werken be treffende de centralisatie van de vuilwater- afvoer en de bouw van een rioolgemaal en van een zuiveringsinstallatie, welke werken een uitgave vergden van f 1.630.735.-, konden, niettegenstaande de bestedingsbe perkingsmaatregelen, worden voortgezet en voltooid. Hiermede is Waalwijk een van de weinige gemeenten in onze provincie, welke over een vuilwater-zuiveringsinstallatie be schikken. Binnen enkele maanden kan de in stallatie volledig in gebruik worden geno- De woningbouw in 1957. Ook in 1957 kwam weder een beteke nend aantal woningen, zowel in de woning wetsector als in de sector van de particu liere bouw, in aanbouw. De woningwetwo ningen in de St. Antoniusparochie zijn ge reed en bewoond. Verspreid over de ge meente zijn nog ruim 30 particuliere en ge- premieëerde woningen in aanbouw. De flat met 30 woon-eenheden aan het Hertog Jan park nadert haar voltooiing. De woningen, welke door de Zuid-Nederlandse Bouw- en Handelscombinatie aan de Tweede Zeine worden gebouwd, zullen binnen enkele maanden afgebouwd zijn. De industriële ontwikkeling in 1957. Het industrieterrein aan de Eerste Zeine (west), dat in 1957 bouwrijp werd gemaakt en aanstonds een begin van bebouwing kreeg met de totstandkoming van de machinefa briek der firma Verhulst en de bouw van een schoenfabriek door de firma Chr. Aarts, ontving verdere bebouwing door de vesti ging van een handschoenenfabriek van de firma A. Bakkers en van een lederwarenfa- briek van de firma M. Schapendonk. Op het industrieterrein aan de Zomer- dijkweg werd een tweede stalenverenfabriek van de firma van Gent-Gerolanda gebouwd. In Baardwijk is de nieuwe confectiefa briek Cowa gereed gekomen. De bouw ving aan van de ruimten voor een groot garagebedrijf van de firma van Mossel aan het Hoekeinde. Verschillende industrieën brachten uit breidingen tot stand. Gelet op de ter zake gevoerde bespre kingen, valt te verwachten, dat de industri ële ontwikkeling zich in dit jaar zal voort zetten zowel door nieuwbouw als door uit breiding. Zorg voor de werkgelegenheid. De toeneming van de werkgelegenheid hangt geheel samen met de vergroting van de productie-capaciteit der industrie. Elk jaar wordt de beroepsbevolking uit gebreid met een niet onbeduidend aantal jonge arbeidskrachten. Zij melden zich aan de poorten van het Waalwijkse bedrijfsle ven en er zal derhalve werkgelegenheid aan wezig dienen te zijn. Het lijkt een overbekende waarheid, een afgezaagd onderwerp, als dit probleem nog eens met deze woorden wordt gesteld. Dit is evenwel geenszins het geval. Er dient voor gewaakt te worden het pro bleem niet uit het oog te verliezen of het onvoldoende in het oog te houden, hetgeen zo gemakkelijk geschiedt, omdat er tot op de dag van heden - nu Brabant over het algemeen met gebrek aan werkgelegenheid kampt - in Waalwijk nog volop werkge legenheid is en er zelfs van een begin van werkloosheid geen sprake is. De zorg voor de werkgelegenheid mag geen ogenblik worden los gelaten. Deze zorg geldt niet alleen voor vandaag, doch ook en vooral voor de toekomst. Een opgroeiende generatie zal in de komende jaren het ar beidspotentieel belangrijk vergroten en in staat moeten zijn om zich door arbeid een economisch bestaan en sociaal aanzien te verschaffen. De blik kan niet ver genoeg vooruit ge richt zijn en daarom ziet het college van burgemeester en wethouders het als een centrale en cardinale taak de industriële ont wikkeling van de gemeente met voortva rendheid te blijven bevorderen. Stedebouwkundige ontwikkeling in 1957. De stedebouwkundige ontwikkeling van de gemeente kon in 1957 nog met rasse schreden voorwaarts gaan, omdat - zoals ik reeds eerder opmerkte - de aanwezig; heid van door hoger toezicht goedgekeurde kredieten nog vele en grote kansen bood. Moest ik vorig jaar in mijn nieuwjaars rede een somber geluid laten horen ten aan zien van de mogelijkheden tot uitvoering van het uitbreidingsplan „Baardwijk", thans mag ik met vreugde vaststellen, dat niet alleen alle moeilijkheden zijn overwonnen, doch dat een zeer uitgestrekt terrein volledig bouwrijp ligt. Het in 1957 door U vastgestelde nieuwe structuurplan voor de stedebouwkundige uit groei van de gemeente, welk plan is inge steld op een toeneming van het inwonertal tot 25.000, verkreeg op 1 augustus 1957 de wettelijk vereiste goedkeuring van Gede puteerde Staten en bezit thans algehele rechtskracht. Uitvoering structuurplan. Voortdurend en met tempo wordt er thans naar gestreefd om aan dit grote en ver-reikende structuurplan uitvoering te ge ven. Daartoe is het nodig om op het grove Weefsel van dit plan voort te borduren en de detaillering van bepaalde nieuw te vor men stadsgedeelten in partiële plannen vast te leggen. Met dit doel is U in deze vergadering het uitbreidingsplan „Kloosterweg" ter vaststelling aangeboden. Dit is het eerste uit het structuurplan voortgesproten uitbrei dingsplan. Dit plan „Kloosterweg" is riant en ruim van opzet en getuigt van modern stede bouwkundig inzicht. Hier is een fraaie open woonwijk van niet geringe allure ontwor pen. Niet alleen uit stedebouwkundig-, doch ook uit sociologisch oogpunt bezien, is dit plan ingrijpend voor het karakter van het gehele gebied der St. Antoniusparochie. De aard van de geplande bebouwing zal tot gevolg hebben, dat er meer maatschap pelijke schakering komt in dit gebied, het geen voor een evenwichtige groei naar een sterke en betekenende gemeenschap van bij zonder belang is. Het onderhavige plan voorziet in de bouw van 196 woningen, waarin zijn begrepen 77 flatwoningen. Het ligt in de bedoeling om, zodra de om standigheden dit mogelijk maken, dit plan „Kloosterweg" voor wat betreft grondaan kopen, straataanleg, aanleg van gas, water, elektriciteit, egaliseren bouwterreinen enz. tot uitvoering te brengen. Interne en externe factoren, welke de ontwikkeling beïnvloeden. Tot heden waren het goeddeels interne factoren, zoals geboorte-overschot, vesti gingsoverschot, industrievestiging en aan trekkelijkheid als woongemeente, welke de ontwikkeling van onze gemeente bepaalden en waarop ook de planning van de ruimte lijke structuur gebaseerd was. Daarnaast zal evenwel ook aandacht moe ten worden besteed aan de externe factoren, welke de evolutie onzer gemeente kunnen gaan beïnvloeden, nu de gehele ruimtelijke ordening in ons land in beweging is als ge volg van het Delta-plan, de door de Rijks dienst voor het Nationale Plan uitgegeven brochure „Het Westen en overig Neder land" en de door het provinciaal bestuur van Zuid-Holland uitgegeven studie „Rand stad en Delta". De daaruit en daarop gevolgde discussies en reacties hebben de ontwikkeling van Noord-Brabant in nauw contact gebracht met de ontwikkeling van het Westen des lands, meer in het bijzonder ten aanzien van de doelbewuste, van overheidswege geleide spreiding - de decentralisatie - van de groeiende woon- en werkgebieden over een veel groter territorium dan het Westen des lands en met name ook over Noord-Bra bant, waarbij dan de industrie-spreiding het beheersende element is. In dit licht gezien, komt de vraag op of deze externe factoren - al zijn zij dan ook nog slechts in de kiem aanwezig - op lan gere termijn onze gemeente met haar be duidende industriële potenties onberoerd zullen laten en of het niet uitermate gewenst is om deze verschuivingen, spreidingen en perspectieven nu reeds in het oog te vat ten en tegen de achtergrond daarvan te ko men tot een taakstelling met betrekking tot het voorbereiden en scheppen van voor zieningen, welke primair nodig zijn om een relatief gedeelte van het in de toekomst over een groot gebied van Nederland te sprei den uitgroeiende industriële productiever mogen in onze gemeente uitstekende vesti gingsmogelijkheden te bieden. Het college van burgemeester en wet houders meent, dat er alle aanleiding is om deze vraag bevestigend te beantwoorden en beraadt zich daarom verder over wegen en middelen om tot een bestudering en plan matige opzet van de nodige effectieve maat regelen te komen. Eerlang zullen U hierom trent nadere mededelingen en eventueel voorstellen bereiken. Het havenplan. Het zal U duidelijk zijn, dat in het kader van deze beschouwing over de interne- en externe factoren, welke de ontwikkeling on zer gemeente kunnen beïnvloeden, het ha venplan nog méér accent verkrijgt, omdat dit plan onder de bedoelde effectieve maat regelen zeker een uiterst belangrijke plaats zal innemen. Van de zijde van het college van burge meester en wethouders is er in 1957 dan ook met alle kracht naar gestreefd om het havenplan bij alle instanties de hoogste ur gentie en prioriteit te doen verkrijgen. Dit plan is de sleutel van een veelzijdige ingrijpende en zich in snel tempo voltrek kende ontwikkeling onzer gemeente. Deze geprojecteerde haven zal Waalwijk aansluiting verschaffen op de grote water wegen van ons land en de gemeente daar mede ontvankelijk maken voor de invloeden van de stuwkracht in 's lands groei. De betekenis van deze haven valt niet hoog genoeg te schatten. Zoals U bekend, bestaat het voornemen om de uitvoering van het plan in drie sta dia te doen plaats vinden. Het eerste stadium van uitvoering om vat het aanleggen van het meest zuidelijke gedeelte van de haven tot en met de ge projecteerde nieuwe zwaaikom. Reeds eerder werd door U het hiervoor nodige krediet verleend. De sedert einde 1956 aan de dag getreden moeilijkheden in zake de financiering van overheidsuitgaven voor kapitaalswerken vormden meteen een ware bedreiging voor de verwezenlijking van het bedoelde eerste stadium. Het kapitale belang -van het werk was voor het college van burgemeester en wet houders evenwel aanleiding en aansporing om niet te versagen, doch vol te houden en, ondanks de barricade van de bestedingsbe perking, de pogingen voort te zetten om van hoger toezicht goedkeuring van het krediet te verkrijgen. De kansen zijn wel zeer groot en gunstig geworden. Naar alle waarschijnlijkheid zal voor de uitvoering van de eerste fase van stadium-1 - dat is ongeveer de helft van het in dit stadium begrepen werk - goed keuring worden verleend, met beschikbaar stelling van een lening van f 900.000, - voor de vaste financiering daarvan. Woningnood en Woningbouw. Een beduidend facet van de ontwikke lingsmogelijkheden der gemeente wordt ge vormd door de kwantiteit van de woongele genheid. De sterke expansiedrang van ónze ge meente vraagt een voortdurende toeneming van de woningvoorraad. Er is een uiterst grote en reële behoefte aan méér woningen. Het aantal ingeschreven woningzoeken den bedraagt op dit ogenblik 1122 en daar bij zijn dan nog niet gerekend de vele pen delaars, welke dagelijks voor hun arbeid naar Waalwijk komen en hier ook gaarne woonplaats zouden hebben. Vergelijking met vorige jaren voert tot de conclusie, dat de situatie geenszins ver beterd, doch eerder verslechterd is. Het lijkt een oud thema, doch de stelling, dat de aanwezigheid van voldoende woon gelegenheid een onmisbare voorwaarde is voor de ontplooiing van alle krachten, wel ke de vooruitgang van een gemeente stuwen, verkrijgt elke dag méér actualiteit en spreekt steeds sterker aan. Het gebrek aan woningen in onze ge meente klemt nog te meer, omdat de om vang van de nood niet alleen wordt gemar keerd door een groot aantal ingeschreven woningzoekenden, doch daarnaast nog ruim 30 gezinnen in onbewoonbaar verklaarde woningen verblijven en vervolgens nog meer dan 100 woningen onbewoonbaar dienen te worden verklaard. Het na-oorlogse Regeringsbeleid ten aan zien van de woningbouw heeft als gevolg van de omstandigheden nog al eens wisse ling ondergaan. Aanvankelijk was het de materialen- schaarste, welke de woningbouw stagneerde, daarna weer gebrek aan man-kracht en nu weer gebrek aan geldmiddelen. De koers, welke de regering sinds het voorjaar 1956 had gekozen, kwam hierop neer, dat de voornaamste maatstaf voor het aantal te bouwen woningen en de spreiding daarvan over de verschillende gemeenten werd bepaald door de capaciteit van de bouwbedrijvigheid ter plaatse en in de streek. Deze koers is nu weer geheel verlaten, omdat de kapitaalschaarste hiertoe noopte. De omvang van de woningproductie zal in 1958 goeddeels worden bepaald door de beschikbaarheid van kapitaal en de bouw capaciteit zal dus niet langer maatgevend zijn voor het aantal te bouwen woningen. Vanuit deze gezichtshoek moet het aan de gemeente Waalwijk toegewezen volume voor de bouw van 108 woningwetwoningen in 1958 worden bezien. 9 iedere brilreparatie in één uur klaar iedere nieuwe bril in een halve dag (uitgezonderd dubbele glazen) 9 ziekenfondskortingen worden onmiddellijk ingehouden HET MODERNSTE optiekbedrijf der Langstraat Deze toewijzing houdt tevens in, dat van rijkswege de nodige financiën voor de bouw van het aantal woningen worden verstrekt. De gemeentebesturen zijn in verband met het geldende rente-gamma niet in staat om op de vrije kapitaalmarkt financiën aan te trekken. Bedoeld volume voor de bouw van 108 woningen moet - en dit is door Gedepu teerde Staten bij de toewijzing uitdrukke lijk als voorwaarde gesteld - worden aan gewend voor de realisering van de voor 1958 voor de gemeente Waalwijk uit het aangegane contract inzake de continubouw „Brabant II" voortspruitende verplichting tot de bouw van 100 woningen, welk aantal - 1n verband met de groepering van de complexen - naar boven op 108 is afge rond. Zeer spoedig zal de bouw van deze 108 woningen in het uitbreidingsplan te Baard wijk kunnen aanvangen. Ten aanzien van de premiebouw - dat is dus de particuliere woningbouw - is het aantal per gemeente te bouwen woningen wel aan een voorlopige limiet, doch niet aan een strikte limiet gebonden. Deze premiebouw zal ook de moeilijkhe den van de kapitaalschaarste ondervinden, terwijl de gestegen rentevoet zeker eniger mate remmend zal werken. Aanstonds, nadat de regelingen ten aan zien van de premiebouw voor 1958 bekend waren, heeft het college van burgemeester en wethoudersacti viteiten ontwikkeld en contacten gelegd om deze premiebouw te bevorderen. Overigens vleit het college zich eniger mate met de hoop, dat in 1958 nog andere wegen zullen kunnen worden opengelegd om te komen tot verdere woningbouw, buiten en behalve de hier geschetste mogelijkhe den. Kapitaalschaarste en toekomstig beleid. Was de kapitaalschaarste in 1957 een volkomen remmende factor voor de werk zaamheden van de gemeentebesturen, ook op dit ogenblik is de toestand nog niet veel gewijzigd, al is er dan wel zekere aanwij zing, dat de rentevoet vermoedelijk iet wat zal gaan dalen. Exacte gegevens ontbreken, doch het schijnt, dat de aller-scherpste kanten van de kapitaalschaarste zijn afgevijld, waarmede dan meteen gezegd is, dat nog diverse scher pe kanten gebleven zijn. Zonder vast kapitaal kan de gemeente geen investeringen verrichten, hetgeen be tekent, dat o.a. alle verdere, nog niet on dernomen openbare werken uitgesloten zijn. De vlottende schuld van onze gemeente is - evenals bij andere gemeenten het ge val is - hoog opgelopen. De handhaving van het rente-gamma verhindert de conso lidatie van deze vlottende schuld. Evenals dit voor elke gemeente geldt, zal ook onze gemeente zich moeten vertrouwd maken - wellicht verzoenen - met de ge dachte, dat het in de allernaaste toekomst te voeren beleid geheel afhankelijk is van het verloop der aanpassing van vraag en aan bod van de kapitaalmarkt, waardoor meer evenwichtige verhoudingen zullen tot stand komen en als gevolg waarvan weer ruimte ontstaat voor gemeentelijke investeringen, waarmede de kapitaalswerken dan op gang kunnen komen. Het zal U duidelijk zijn, dat voor het college van burgemeester en wethouders el ke basis ontbreekt om U een program van werkzaamheid voor dit jaar aan te bieden. Ik kan U slechts zeggen, dat niets zal worden nagelaten om de dynamiek in de vooruitgang van de gemeente te behouden, dat woningbouw vóórop staat, dat industrie vestiging alle stimulans zal krijgen, dat voortzetting van de uitvoering van openbare werken voortdurend zal worden nagestreefd en dat scholenbouw een dagelijkse zorg is. Rentespaarbrieflening. Voor de Rentespaarbrieflening is tot he den vanuit onze gemeente een niet geringe belangstelling aan de dag gelegd. Voor zo ver gegevens ter beschikking staan, was tot en met zaterdag 25 januari jl. door de ko pers van rentespaarbrieven voorkeur ten gunste van de gemeente Waalwijk uitge sproken voor een bedrag van 60 van f 174.075. - is f 104.445. - Het laat zich aanzien, dat dit bedrag nog aanmerkelijk zal groeien, mede ook, omdat de rentevoet in het algemeen een da lende tendenz gaat vertonen en het rende ment van de rentespaarbrieven op een ren tevoet van 6 is gebaseerd. Behalve dit rendement, heeft deze Rentespaarbriefle ning nog de aantrekkelijkheid, dat men ten eerste gebruik kan maken van het bijzon dere tarief der inkomsten-belasting en ten tweede zelf kan bepalen in welk jaar men die belasting wil betalen, aangezien immers het tijdstip van verkoop bepalend is voor het desbetreffende jaar. De opbrengst van de bedoelde 60 wordt door de Bank voor Nederlandse Ge meenten als vaste lening aan de gemeente Waalwijk beschikbaar gesteld. Het bedrag is bestemd voor de totstandkoming van wo ningbouw en daarmede verband houdende werken. Budgetaire positie der gemeente. In budgetair opzicht is onze gemeente evenals zovele andere gemeenten - in een moeilijke positie komen te verkeren. Voor goed begrip van zaken wijs ik er op, dat on derscheid moet worden gemaakt tussen de financieringsmoeilijkheden als gevolg van de kapitaalschaarste, waarover ik gesproken heb, en de budgetaire moeilijkheden, welke uit velerlei oorzaken voortspruiten en waar door de begroting niet in evenwicht is te houden. De financiële verhouding tussen Rijk en gemeenten, welke voor de jaren 1953 tot en met 1957 eerst in 1955 een wettelijke re geling verkreeg, schoot meteen volkomen tekort, omdat via wettelijke en andere re gelingen diverse nieuwe lasten op de ge meenten werden geladen, welke zonder meer niet te torsen waren. Daarbij valt te bedenken, dat de alzijdige groei van onze gemeente en de verhoging van het verzorgingspeil daarnaast de no dige eisen hebben gesteld aan de finan ciële capaciteit. Voor 1958 zal ten aanzien van de finan ciële verhouding tussen Rijk en gemeenten een noodvoorziening tot stand komen, doch de perspectieven hiervan zijn zeker niet gunstig. Het is U bekend, dat de wettelijke rege ling van bedoelde financiële verhouding de mogelijkheid opent tot subjectieve verho ging van de algemene uitkering uit het ge meentefonds, welke de gemeente als zeer belangrijke inkomst ontvangt. Onze ge meente heeft reeds gedurende verschillende jaren deze subjectieve verhoging verkregen op grond van de vèrreikende voorzieningen, welke door de ontwikkeling van de ge meente Waalwijk zijn geboden. Op dit ogenblik is de gemeente-begroting voor 1957 nog niet door Gedeputeerde Sta ten goedgekeurd, omdat het overleg met de Rijksoverheid ten aanzien van de hoogte van de subjectieve verhoging van de alge mene uitkering uit het gemeentefonds nog niet is beëindigd. De gemeente-begroting voor 1958 is in concept gereed. Het was voor burgemeester en wethouders evenwel uiterst moeilijk om bij de opstelling van deze begroting een vaste lijn te volgen, omdat de hoogte van de genoemde subjectieve verhoging voor 1957 nog onzeker is en het uitgaven-niveau daarvan weer afhankelijk is, terwijl de ba- sis-1957 in feite ook de basis-1958 zal be tekenen, daar het bedrag van de subjectie ve verhoging voor 1958 niet noemenswaard zal uitgaan boven het bedrag van 1957, het geen wel duidelijk zal zijn, indien ik ver- vermeld, dat de Regering voornemens is om slechts ongeveer 20 miljoen gulden in to taal voor alle gemeenten des lands te beste den aan vermeerdering van het bedrag der subjectieve verhoging voor 1958. Het Regeringsbeleid ten aanzien van de financiële verhouding tussen Rijk en ge meenten leidt er toe, dat de gemeente in het voeren van een eigen beleid en het ont plooien van eigen initiatieven in steeds ver der gaande afhankelijk van de rijksover heid geraken. Weerslag voor het particulier initiatief. Als gevolg van de budgetaire positie on zer gemeente welke - en dit is de conse quentie van het Regeringsbeleid op dit stuk - geen mogelijkheid laat tot verruiming van het huidige uitgaven-niveau, dreigen ontluikende particuliere initiatieven, welke op grond van de doelstelling en van de be tekenis voor de plaatselijke gemeenschap wellicht voor gemeentelijke subsidiëring in aanmerking zouden kunnen komen, meteen al in de knel te komen, omdat deze subsidi ering kwalijk nog in het huidige budget is in te passen. In het algemeen moet gesteld worden, dat, afgezien van ter hand te nemen nieuwe ta ken, zoveel loffelijke en waardevolle arbeid, welke door en vanuit een geactiveerd en ge stimuleerd particulier initiatief op de grote terreinen van cultureel en maatschappelijk leven reeds wordt verricht, en welke voor verder ontplooiing juist meerdere geldmid delen vraagt, wordt geremd en bemoeilijkt door de weerslag van de beperktheid van de overheidsfinanciën. Plannen in portefeuille. Al staat mijn beschouwing in het teken van de beperkingen, welke ook onze ge meente zich noodgedwongen moest en moet opleggen en waarvan de gevolgen eerst in de allernaaste toekomst effectief zullen blij ken, neemt dit niet weg, dat dient te wor den voortgewerkt aan de voorbereiding van plannen, welke voor verwezenlijking in aan merking komen, zodra de acute moeilijk heden in de kapitaalsvoorziening geweken zijn. Daarnaast bestaat de mogelijkheid, dat door enige oorzaak - welke dan ook - be paalde plannen eerder gerealiseerd zullen kunnen worden dan thans is te verwachten. Het kan bv. zijn, dat op een gegeven ogen blik - naar het inzicht van de centrale overheid - met het oog op de conjunctu rele ontwikkeling de uitvoering van een hoe veelheid openbare werken noodzakelijk wordt en dan behoren concrete plannen, welke aanstonds voor uitvoering vatbaar zijn, voorradig te zijn, wil onze gemeente deze kans kunnen benutten. Het college van burgemeester en wethou ders heeft maatregelen getroffen om de plannen voor enige projecten in portefeuille te hebben. Mede met het oog daarop komt in deze vergadering een voorstel aan de orde tot be schikbaarstelling van een krediet ter voor bereiding van een plan tot aanleg van een sportpark in Besoijen. Aantal inwoners. In 1957 vermeerderde het aantal inwo-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1958 | | pagina 1