DE NIEUWSTE
PIET KLERKX - WAALWIJK
Adverteert in „De Echo van het Zuiden"
DE AVONTUREN VAN BIM EN BAM
BEDDEN - de beste fabrikaten
Uit Loon op Zand's verleden
Straften in Roomse tijden
JZ keute des 'barnes
/Oout oous madame.
"Uootj-aatsskoiv
10
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 21 FEBRUARI 1958
10
Pluimvee
Landbouw
r
Een zeer uitgebreide collectie viltzeil 200 br. p. mtr. 3.16
o.a. AUPING - EPEDA - TESSI - 144.- 111.50 79.-
GROTESTRAAT 222
TELEFOON K 4160-2512
Onder bovenstaand opschrift publiceerden
wij enige jaren geleden een tweetal proces
sen (zoenvonnissendie voor het schepen
gerecht van Loon gewezen werden in de ja
ren 1544 en 1545, respectievelijk over las
ter en moord.
In het schepenprotocol van Loon over
1505 en volgende jaren vond ik nog een
tweetal vonnissen, die wel een aardig beeld
geven omtrent de rechtspraak uit die da
gen. Men neme hierbij wel in acht dat oud
tijds, althans in een z.g. „hele heerlijkheid"
gelijk ook Venloon was, iedere misdaad of
misdrijf berecht werd door het plaatselijk
schepengerecht (in eerste instantie) waar
tegen beroep openstond bij het schepenge
recht van den Bosch. In zoeven genoemd
jaar werd zekeren Dirck van Hees uit Ven-
loon te Oisterwijk vermoord door Aert van
Baerdwijck. De oorzaak of aanleiding tot
deze moord wordt in het betreffende zoen-
vonnis niet vermeld.
Op de 18e augustus van 1505 kwamen
familieleden zowel van de verslagene als de
moordenaar voor het schepengerecht van
Loon bijeen om een zoenvonnis te beramen,
ten overstaan van het gerecht.
De familie van de moordenaar zal heb
ben te betalen de somma van 125 Philips-
gulden (pl.m. 375 gulden), 13 darcheste
5V2 Cloestergemeijne (een som gelds te
schenken aan een of andere kloostergemeen
schap in de streek) en 6 Zortyse
De familie, die op dat moment waar
schijnlijk niet over voldoende geldmiddelen
beschikte, bracht voor de „ten goedertijt"
ten uitvoerlegging der boete de volgende
„borgen" mede: Korstiaen Jansz., Jan Bert-
ramsz. en Claes Bertramsz.
Behalve de te betalen geldsom bovenge
noemd, was de familie van de moordenaar
gehouden „een cruys te stellen van wit hout,
boven in 't vierkant en dit te plaatsen tot
Oisterwijck, daer men 't van den schout
«tellen mach".
„Dies beloven Jan Wouter Aertsz. ende
Thomis gebroeders, Jan de Meyer, Peter
ende Aert, gebroeders, te ontheffen, Korsti-
anen Janne en de Claesen hen borge van
deselver borchtocht die sij nu gedaen heb
ben, voortaen soen en sal niemant soen
breke dan elck voor sijn hooft. Welcke soen
getracteert ende gesoent waert de 18e dach
augusti Anno 1505, dies moetende dat een
derde deel van de penegelde (boetengelden)
tot Baerdwijck op onse Lieve Vrouwe outaer
binnen 17 weken, welcke dach weesen sal
Cinte Lucie ofte daeromtrent, dat andere
derde deel den 13e dach aprillis, dat derde
deel en het leste op de 9e dach augusti,
salvo in isto calculo, ende offer enige duis-
ternisse in viele dat houde die ses keers-
luide (de familieleden van verslagene en die
van de moordenaar) onder hen inclaeren,
in ordini der waerheyt, soen hebben wij
scepenen voirs., onse segelen hieraen doen
hangen in 't jaar ons Heren duysent vijf-
hondert ende vier, den lesten dach van de
oogstmaend."
In 1508 zat Steven Leukens te Loon in
,,'t gevanckenis" waarschijnlijk bij het kas
teel. Waarin zijn misdaad bestond, wordt
in de betreffende schepenacte weer niet ver
meld, doch 't schijnt nogal erg te zijn ge-
men en aan „alle ghewesden" (iedere boe
te) te voldoen, en „daer goede borgen op
te stellen voer scepenen alsoe dat behoort
ende oock voor die van Shartogenbosche".
Nadat hij „wel een oer of twee zich met
sijn vrienden beraden had", bad hij de
„heer" van Loon, tegen wie hij grotelijks
misdaan had, om genade en geen recht,
begerende met hem een „compostie" aan
te gaan.
Hij bood de heer met de hulp „van goe
de mannen" een som van 10 goudguldens
aan „om daermede gelibereert (gevrijdt) te
weseen van sijn qüade feit".
Deze aanbieding schijnt echter in geen
enkele overeenstemming te hebben geweest
met het begane feit, waarom de heer het
bedrag dan ook te gering achtte.
Nu kwam een neef van Steven zijn be
middeling aanbieden. Deze wilde 27 Phi-
lipsguldens betalen aan de heer en 3 Phi-
lipsguldens aan diens dienaren en vroeg
zijn neef daarvoor „te solveren". Hiervoor
werden „te borchgesteld" Willem Vranck
Eeten en Jan Pertersz. De heer van Loon
liet zich „om der goede mannen wille"
„genoeghdoen". Zeger Willems en Claes
Bertrams, schepenen van Loon, hingen aan
deze acte hun zegelen op de 18e dag van
i augustus 1508.
5»> Dat na de „Roomse tijd" onder het be
wind van de „Staten Gen. der Verenigde
Nederl." de straffen evenmin mals waren
blijkt uit de „Creminele Rolle" waarin op
19 juli 1730 een geval staat opgenomen
dat de wijze van straffen in dien tijd wel
duidelijk demonstreert.
Zekere Willem, de zwager van Leendert
Pitjow, die zich vanuit het noorden in Ven-
loon gevestigd had, had zich met zekere
Willem van Waveren in de stad Heusden
schuldig gemaakt aan„Sodomischtische
Sonden". De laatste was in genoemde stad
gegrepen en voor het gerecht gebracht. Hij
werd ter dood veroordeeld en zijn dode li
chaam tot as verbrand. Zijn medeplichtige
Willem van Beurden echter was- voort
vluchtig. Daarom werd door Otto Juyn de
Drossaert van Venloon aan de Staten van
Holland gevraagd een „decreet van apper-
hentie", „ende want diergelijke sonden op
't alder rigonreuste soo volgens de godde
lijke als borgerlijcke weth, moeten worden
gestraft, en de plegers van dien geensints in
een lant waer goede justitie vigneert getol-
lereert, soo heeft hij remonstrant, eed en
plichtshalve niet mogen stille staen, maer
sigh verplicht gevonden, hem naar bekomen
informatie te adresseren aan U Eerwaer-
dens en tegen den persoon van Willem van
Beurden te versoecken, decreet van apper-
hentie omme tegen denselven condigne
straffen te procederen en in casse van
voortvluchtigheid permissie en outhorisatie
te hebben om die goederen van voormelden
Willem bij provisie te sequesteeren en in
arrest te mogen nemen, hetzij die mochten
bestaen in vaste off roerende goederen,
cleederen, meubelen, have, geldt, gout, obi-
ligatiën, actiën off creditene geene uitge-
sondert met specialijck den last aen Leen
dert Pitjow om sijne huysvrouw bij wien
denselven Willem haeren zwager ende broe
der, respectievelijcke woonachtig is en
voorts ook generalijck aen alle in en opge-
setenen welke eenige van dien mochten on
der hen hebben, off aen den voornoemden
Willem verschuldigt wesen, specifise en zelfs
onder Eede (is 't nood) aan hem remon-
street en haren commissarisen uyt U Eerw.
daertoe te commiteren op te geven, om ten
overstaen ende presentie van dien, van alle
de goederen bij een ieder op te geven be-
hoorlijcken staet van inventariste formeren,
om wijder in bewaarderhant te stellen ten
tijd en wijlen toe bij U Eerw. naeder zal
zijn gedisponeert."
Wijl Willem voortvluchtig was en zich
bijgevolg niet melde, ging bovengevraagde
verbeurdverklaring door. Bovendien werd
de voortvluchtige voor altijd uit de heerlijk
heid Venloon verbannen.
Met de strafmethoden onzer voorouders
viel werkelijk niet te lachen.
Loonopzand. P. A. v. B.
De lente is in aantocht. Een groot aantal
vragen bereikte mij, waarvan ik een ge
deelte zal beantwoorden.
De heer K. W. v. d. V., Hilversum
Wanneer er eerst géén haan bij uw kip
pen heeft kunnen komen, dan zijn de eieren
van Uw toom als broedeieren te gebruiken,
wanneer de gewenste haan er een dag of
vijf of een week bij geweest is. De meeste
eieren echter al wel eerder. Maar paarden
die hennen eerst met niet gewenste hanen,
dan moet U wel een week of drie wachten,
eer ze te vertrouwen zijn. Als een gezonde
haar eieren wel tot 8 weken nog de gevol-
haar eieren wel tot 8 weken nag de gevol
gen daarvan ondervinden. Er zijn zelfs voor
beelden geweest van nog langer. Het is
daarom altijd zaak, de foktomen bijtijds sa
men te stellen. Ook, omdat de dieren dan
beter aan mekaar gewend zijn geraakt. Hoe
rustiger het in de foktoom toegaat, hoe
meer eieren er meestal bevrucht zijn. Van
de zware rassen moet men een haan niet al
te veel hennen geven 12 is een mooi ge
tal voor loslopende. Van de lichte rassen
ongeveer 20.
De heer K. F., Meppel. Als een haan
of hen staande op de zitstokken slapen, is
dat een bewijs, dat het dier ziek is. Anders
gebeurt dat niet. Wie met kunstlicht voe
dert merkt daardoor 's avonds direct of er
iets aan z'n dieren mankeert. Hij kan deze
dan direct afzonderen en daardoor moge
lijke uitbreiding voorkomen. Voor heel gro
te koppels is dat een uitstekend onderken-
ningsmiddel. Dieren, die naar de tentoon
stelling geweest zijn, hebben er soms lange
tijd daarna nog last van. Vooral wanneer
ze vele dagen, 5 of 6 soms, weg zijn ge
weest. Meermalen is waargenomen, dat de
dieren in tentoonstellingskooien uit verve
ling het aanwezige zaagsel weg gingen pik
ken. Dat moet slecht zijn voor de dieren.
Het is een saaie boel voor kippen, dagen
achtereen in zo'n kleine tentoonstellings-
kooi opgesloten te moeten zitten.
De heer D. H. J. te Lunteren. Volgens
Uw beschrijving is de huisvesting van Uw
dieren prima. De voeding deugt niet. Uw
dieren krijgen veel te veel hardvoer en veel
te weinig ochtendvoer. U moet de portie
ochtendvoer verdubbelen en dat in min
dering brengen bij het hardvoer.. De hoe
veelheid samen is bij U voldoende, doch
doordat ze geen ochtendvoer genoeg kregen,
moest door het tekort aan eiwit na zo'n
drukke leg de zaak mis lopen. Voor de
wintertijd hebben Uw dieren flink gelegd.
Hadt U ze nu dubbel zoveel eiwit gegeven
(ochtendvoer), dan zou zeer waarschijnlijk
de leg niet gestaakt zijn geworden, in elk
geval was dan deze ontijdige rui wel ach
terwege gebleven. Wanneer kippen wegens
gebrek aan bouwstoffen met 't fabriceren
van eieren ophouden, ziet men vaak, dat
ze dan spoedig daarop gaan ruien. Wat men
U gezegd heeft van de leg in de volgende
winter, is meer te beschouwen als onnodige
bangmakerij. Van overjarige kippen raapt
men meestal in de winter minder dan van
éénjarige op tijd geborene, maar de rui van
thans heeft geheel geen invloed op het leg
gen van over ongeveer een jaar. De afstam
ming van uw dieren is in orde.
De heer F. D. van M., Rotterdam. De
twee door U genoemde firma's staan als
leveranciers van Ochtendvoer zeer gunstig
bekend. Van welke firma U het wilt be
trekken make U zelf uit. Van het beste
ochtendvoer behoeven de kippen ook niet
zoveel te hebben.
De heer K. A. te Delft. Om renkippen
aan de leg te hebben in deze tijd van 't jaar
moeten ze gezellig en vooral droog en be
schut lopen. De ren moet geheel en al af
gedekt zijn, zodat ze met regen toch droog
blijven. Daar U over een goede zonnige
1 ruimte kunt beschikken, raad ik U aan eens
bij een of andere ervaren kippenvriend te
gaan kijken. Ik zou U raden een nacht-
hokje te bouwen b.v. voor 12 dieren ter
grootte van een vierkante meter van bin
nen met mestplank, waarboven 2 zitstok
ken op gelijke hoogte. U maakt het zo hoog,
dat U er in staan kunt.
KIPPENVRIEND.
BEMESTING EN VEEVOEDING.
Voor de voeding van ons vee zijn wij
voornamelijk aangewezen op de producten
van het grasland (vers gras, gedroogd gras,
kuilvoer, hooi) en daarnaast op de voor het
voeren geschikte producten van het bouw
land (bieten, groenvoer, aardappelen, voe-
dermais e.d.).
In de eerste plaats zal er voor gezorgd
moeten worden dat er op het bedrijf vol
doende voeder aanwezig is om aan de be-
I hoeften van het weidende, resp. het op stal
staande vee te voldoen.
I Een tweede, nog belangrijker eis die men
1 aan het voed'.er moet stellen is, dat de
kwaliteit ervan hoog is. Is aan deze beide
voorwaarden voldaan, dan pas kan men een
gezonde ontwik keling en groei van het
jongvee en een zo hoog mogelijke opbrengst
van het producer ende vee verwachten.
Bij de voeding van het vee spelen naast
de eiwitten en \iet zetmeel, de mineralen
een belangrijke rol. De mineralen hebben
een veelzijdige, functie, o.a. zijn fosforzuur
en kalk onmisbaar voor de opbouw en in
standhouding van het dierlijk lichaam. Ze
komen, meer of minder, in de melk voor
en worden onttrokken aan het voedsel of
i het lichaam van de koe. Ze moeten dus
weer worden aangevuld. Dit kan het beste
geschieden door bemesting.
Wanneer er door een doelmatige bemes
ting gezorgd wordt dat de grond voldoende
mineralen ontvangt, zal de plant deze kun
nen opnemen, zodat ze bij voedering in het
dierlijk lichaam terecht komen.
Met betrekking tot deze bemesting,
speelt Thomasmeel een zeer belangrijke rol.
Deze meststof bevat namelijk flinke percen
tages fosforzuur en kalk, waarvan juist de
grootste hoeveelheden nodig zijn voor de
mineralenvoeding van ons vee. Daarnaast
bevordert Thomasmeel met kali de ontwik
keling van de klavers in de graszode en
deze zijn rijk aan fosforzuur en kalk, zodat
hiermede eveneens het mineralengehalte
van het voeder wordt verhoogd.
De Heer en Mevrouw
DE VOS-TEN BRINK
geven met grote vreugde ken
nis van de geboorte van een
dochter, die bij het H. Doopsel
de namen ontving
MARGARETHA JOHANNA
FRANCISCA
Boxtel: 13 februari 1958.
Mgr. Wilmerstraat 22.
Tijdelijk:
St. Liduina-Ziekenhuis.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid onze jongste lieveling
CLAUDIA DOMINICA
MARIA.
FELIX LANGEMEIJER
MARIA LANGEMEIJER-
KUIJLAARS
FRANS
BEATE
Den Haag, 19 februari 1958
Riouwstraat 51
BIM EN BAM EN DE
KERST-STER.
Bim en Bam hebben een
kerstboom,
Beiden zijn ze reuze-blij
„Maar", zegt Bim, „een mooie
kerst-ster
In de top, die hoort er bij."
„Tja", zegt Bam, „dat zèg je
nou wel,
Maar hoe komen we daaraan?"
„Wel" wijst Bim, „zie toch
eens buiten
'n Prachtig mooie kerst-ster
staan."
Fluks de kerstboom nu naar
buiten.
Zie eens, vlak onder de ster
En de dieren, al tezamen,
Komen er naar toe van ver.
Zie de olifant eens zingen,
En het ooievaren-paar!
„Wel", denkt Bim, „zo'n
prachtig kerstfeest
Hadden we geen enkel jaar!"
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, na een geduldig ge
dragen lijden, tijdig voorzien van
de laatste H.H. Sacramenten, in
het St. Elisabeth-ziekenhuis te
Tilburg, mijn innig geliefde
Echtgenoot en onze zorgzame
Vader, Behuwd- en Grootvader
MARINUS BLIJLEVENS
echtgenoot van
Huberta Henrica van de Wiel
in de leeftijd van bijna 62 jaar.
H. H. Blijlevens-
van de Wiel
J. Blijlevens
N. Blijlevens-
Swinkels
W. Donker-
Blijlevens
H. Donker
en kinderen
P. Blijlevens
M. Blijlevens-
v. d. Water
Tonny en verloofde
Mary en verloofde
Andrea
Ben.
Waalwijk, 19 februari 1958
Stationsstraat 29
Rozenkransgebed donderdag,
vrijdag en zaterdag om half 8.
De uitvaart en begrafenis zul
len plaats hebben op zaterdag 22
februari a.s. om 9.30 uur in de
parochiekerk van St. Jan te
Waalwijk.
Vertrek te 9.15 uur: de heren
vanaf rouwkapel St. Theresiage-
sticht, Grotestraat 244a, Waal
wijk; de dames vanaf Stations
traat 29.
Gebracht door
MODEHUIS TEULINGS
Stationsstraat 25
HAUTE COUTURE
GIMBRBRE
Heuvelstraat 41
REGENKLEDING
PARAPLUIES
HAMERS VAN HOOFF
Heuvelstraat 50
LEDERWAREN
SPORTKLEDING
DORA v. d. VEN
Heuvelstraat 44
PELTERIJEN
HUIZE MESCO EXQUIS
Heuvelstraat 95
MODE-SCHOENEN
LIBELLE
Heuvelstraat 105
DAMESHOEDEN
VAN EIJSDEN
Heuvelstraat 57
PARFUMERIÊN
SCHOONHEIDS
PREPARATEN
WASSING
Willem Il-straat 12
REIS- en PASSAGEBUREAU
Het is ons wederom een bijzonder groot
genoegen U uit te nodigen voor onze uttgebreido
welke gehouden wordt op vrQdag 28 februari
a.s. In de zalen van de Nieuwe Koninklijke
Harmonie, Stationsstraat 28, Tilbnrg.
Medewerking aan deze show verlenen neven
staande firma's.
Gebracht zullen worden charmante creaties uit
binnen- en buitenland.
Reis- en Passagebureau Wassing verleent aan
deze show wederom haar speciale medewerking.
Plaatsen voor deze show kunnen worden af
gehaald of telefonisch worden opgegeven by
de heer G. Bouwman, Stationsstraat 28, Tilburg.
Telefoon K 4250-25843.
Aanvang Middagshow 14.80 uur
Thé Complet f 3.50 (inclusief)
Aanvang avondshow 20.00 uur
Café Complet f 3.50 (inclusief)
Het is een lust om te zien,
al die nieuwe kleuren en des
sins.
Fris Uw woning zo tegen het
voorjaar eens netjes op tl
HET HOEFT NIET ZOVEEL
TE KOSTEN.
COCOSTAPIJT
100 br. 8.75 - 8.50 - 7.75 - 6.90 -
6.50 - 5.95 - 4,45
70 br. 6.25 - 5.95 - 5.25 - 4.90 -
4.50 - 3.95 - 2 90
COCOSKARPETTEN
120 x 170 17.95 - 140 x 180 25.90
160 x 240 35.90 - 200 x 300 57.50
200 x 300 39.—
in fantastische kleuren
BERGOSS-LOPERS
100% zuiver wol
39.17.90 - 16.75 - 10.50 - 9,50
Tafelkleden
140 x 170 69.50
OVERGORDIJNEN
pracht dessins
fraaie kleuren
zeer degelijk
120 br. 11.90 - 8.98 - 6.50 - 5.95 -
5.50 - 4.75 - 4.50 - 3 ,75
TAFELKLEDEN
in moderne dessins
ook rond
56.50 - 52.50 - 44.50 - 36.50 -
28.50 - 21.50 - 18a50
TRAP- en GANGLOPERS
70 br. 21.50 - 19.25 - 16.80 - 12.70 -
9.98 - 6.98 - 5.45 - 4.25 - 2.95
50 br. 16.90 - 15.75 - 12.80 - 7.65 -
6.98 - 4.98 - 2.25 - ^,50
K.V.T.-LOPERS
voor Uw leven
70 cm. breed
in 4 dessins p. mtr. 36bS0
Speciale aanbieding.
SLAAPKAMERKLEEDJES
pracht wollen kwaliteiten -
smaakvolle dessins
14.50 - 11.50 - 9.95 - 7.50 - 4,98
