WAALWIJK
Ml
BEZOEK VAN HET ENGELSE |j
KONINGSPAAR AAN ONS LAND
Voor 60 jaar brandde
Hotel Verwiel af
10
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 28 FEBRUARI 1958
10
Zaal Gemeenschapshuis,
vang half 9.
Aan-
Het spreekuur van de
Burgemeester van Waal
wijk zal voortaan worden
gehouden elke MAAN
DAG van 9.30-12.00 uur
GESLAAGD.
Voor het te Amsterdam ge
houden examen voor de Stivo
slaagde mej. Jo Strijk voor Vak
bekwaamheid handel in glas, ke
ramische artikelen, luxe artike
len en kunstnijverheidsproduc-
ten.
AANVULLING AGENDA
RAADS VERGADERIN G.
Als aanvullend agendapunt
nam de raad gisteravond het
voorstel in behandeling tot het
aangaan van een vaste geldle
ning met de N.V. Bank voor Ne
derlandse Gemeenten tot een be
drag van 900.000.voor de
uitvoering van de eerste fase van
het havenplan, dat onlangs rijks-
goedkeuring heeft verkregen.
INSTUIF
R.K. JONG WAALWIJK.
Zaterdag j.l. had het optreden
plaats van de gezinstoneelgroep
„Liberi Habentes Munus" uit
Nijmegen. Deze unieke toneel
groep,"bestaande uit vader, moe
der en tien kinderen, bracht een
ontroerende vertolking van het
passiespel „De Meester". Vooral
aangrijpend was het spel van de
zieke jongen David, vertolkt door
de tweede zoon. Verrukkelijk on
gedwongen waren de kleinste
spelertjes. Aan 't eind was er een
ful applaus en bloemen voor
levr. v. d. Linden.
Talrijke ouders van de leden
hadden gevolg gegeven aan de
uitnodiging eens nader met het
instuifwerk kennis te maken.
A.s. zaterdag 1 maart wordt
een filmavond gehouden. De bij
zonder mooie film „Un Mission-
naire" zal vertoond worden. Ook
deze avond is voor ouders van
leden opengesteld.
HELEEN VERKLEY SOLISTE
IN CONCERT LIEDERTAFEL
OEFENING EN VERMAAK EN
WAALWIJKS ORKEST.
Op 10 april a.s. zullen de lie
dertafel Oefening en Vermaak
en het Waalwijks Orkest in De
Gecroonde Leersse een concert
geven, waaraan solistische me
dewerking zal worden verleend
door de bekende sopraan Heieen
Verkley. Uitgevoerd zullen wor
densonata de chiesa van Co-
relli (voor strijkers); de le sym-
phonie van v. Beethoven; Jubi
late Dominum van Mozart voor
koor; Laudate Dominum, even
eens van Mozart (sopraansolo)
en 9 delen uit Haendels orato
rium „Der Messias" (voor koor
en soliste
JAARVERGADERING
HET GROENE KRUIS.
Op maandag 3 maart a.s. zul
len de leden van het Groene
Kruis afdeling Waalwijk hun
jaarlijkse bijeenkomst houden
in de Chr. H.B.S. alhier.
Na een kort huishoudelijk ge
deelte, waarin o.m. een dringen
de contributieverhoging aan de
orde zal worden gesteld, zullen
de leden kunnen genieten van
een serie kleuren-dia's van Zwit
serland (Vierwoudstedenmeer en
Berner Oberland). De maker van
deze dia's, de heer C. P. van den
Hoven, zal hierbij een toeristisch
verslag geven, terwijl de secre
taris een geografisch commen
taar zal leveren. De lezing zal
worden geïllustreerd met muziek
uit de Alpenlanden.
Voor zover de ruimte in de
zaal dit toelaat, zullen ook niet-
leden deze lezing kunnen bijwo
nen. Aanvang 8 uur precies.
DROEVIG ONGELUK IN
AUSTRALIË.
Te Rochampton in Australië
werd mej. Cath. Maria Klerkx,
oud 22 jaar, die onlangs met het
huisgezin Piet Klerkx van Waal
wijk naar Australië emigreerde,
vorige week door een autobus
gegrepen en zodanig gewond dat
zij bij aankomst in het zieken-
hius overleed.
De heer Piet Klerkx, die on
langs z'n echtgenote verloor,
wordt met z'n familie en ver
loofde opnieuw diep getroffen.
Vrijdag en zaterdag.
Musis Sacrum 8 uur: „Meisjes
en mannen", 18 jaar.
Luxor 8 uur: „Santioga" 14 j.
Dezelfde voorstellingen op
zondag om 6 en 8.30 uur.
Zaterdag 1 maart.
Filmavond „Un Missionnaire".
BURGERLIJKE STAND.
Geboorten:
Wouterina D dv J J Bakker-
Bonis Pieter G zv O J Can-
tant-Overbeeke - Catharina G
J dv J M P Kuijsten-Maijers
Eduardus L D P zv D F P van
den Hout-Maaijen Gabriëlla
H T M dv L C J Dings-Boot
Cornelia M P dv M A v Drunen-
Couwenberg te Drunen Wil-
helmina dv J L Cové-Minnaars
te Sprang-Capelle Henricus J
H zv L M Damen-Waelepoel
Johanna M dv H J van der Aa-
Eshuis Godefridus G C M zv
C H Rombouts-Kooijmans
Rudolf TMMzvJFPvan Hul-
ten-van Gelder Adrianus H J
zv J Verhoeven-de Kloe.
Overlijden:
Elizabeth Vissers 65 jaar echtg
A. Reijnen te Loonopzand
Cornelia Sprangers 49 jaar echtg
P J Langermans Willem L
Bakkeren 65 jaar echtg J v Seist
Helena AJM Westerburger
31 jaar - Regina van Koolwijk
85 jaar echtg A D de Hart Ru-
dolf C W Sibbald 44 jaar echtg
A Abels.
Huwelijksaangiften
J H W Wellens 28 jaar te
Loonopzand en H T Hurkmans
28 jaar alhier - C A M M Baas 26
jaar en M H IJpelaar 26 jaar
beiden alhier B Verschoor 54
jaar te Heusden en H Janson 57
jaar alhier.
Huwelijken:
A J van den Broek 27 jaar en
J T Castelijns 26 jaar beiden al
hier.
Ingekomen
J Langhout van Hellendoorn
JA Bruinsma en echtg van
Djakarta J W Scipio van Se-
marang - A W M Horn van In
donesië W M Belzer van Den
Bosch A Wijnen van Eindho
ven.
Vertrokken:
C A Blikkendaal echtg van
der Meijs en kind naar Salisbu
ry w C de Haan echtg Wil-
hart en kind naar Vlijmen - P J
van Bers naar Drunen KM
Pulles naar Bolivia H L M
Pulles naar Breda.
Zaterdag 22 februari 1.1. was 't
juist 60 jaar geleden dat het al
oude hotel Verwiel: tot de grond
afbrandde. Het was op Vasten
avond-maandag en dit schouw
spel trok natuurlijk enorme be
langstelling.
Het is direct onder architec
tuur van de heer Jos van Ree,
door de firma Van Eggelen en
de Bont te Nieuwkuijk in de te
genwoordige vorm opgebouwd.
In ons nummer van 24 febru
ari 1898 lezen wij het volgend
verslag
Het hotel en café „De Gouden
Leeuw", eigennares Mej. Wed.
C. J. Verwiel, wèl bekend bij het
reizend publiek en een der meest
fezochte plaatsen van bijeen-
omist voor ingezetenen en be
zoekers van Waalwijk, bestaat
niet meer; 't is gisteren in vlam
men opgegaan.
Tusschen 1 en 2 uur des na
middags werd brand ontdekt op
eene der bovenkamers, waar
even te voren de kachel was aan
gelegd. Vermoedelijk is de brand
ontstaan door het vlamvatten
der gordijnen,
Eenige heeren, in 't café aan
wezig, snelden naar boven,
bluschten op die kamer het vuur
en dachten ook dat het weer in
orde was. Maar, o wee! buiten
de kamer gekomen zien ze dat
de brand tusschen de zoldering
reeds was voortgewoekerd en
die heeren moesten zich haasten
wilden, ze zich redden. Het vuur
breidde zich zoo snel uit, dat
weldra het geheele bovenhuis
door het vernielende element
was aangetast. De inmiddels toe
geschoten brandweer kon dan
ook niets meer uitrichten tot be
houd van het gebouw, maar
moest zich bepalen tot bescher
ming van het aangrenzende huis
van dr. van Gils, dat zeer groot
gevaar liep. Aan de onvermoeide
pogingen van eenige dappere
mannen is het te danken, dat dit
gebouw is gespaard gebleven.
Het hotel Verwiel is geheel
uitgebrand; 't was tegen brand
schade verzekerd, evenwel niet
hoog, evenals de inboedel, waar
van een en ander geborgen is.
Ook de brandweer van Baard-
wij k rukte aan en werkte onver
moeid.
Toen de brand bijna was afge-
loopen, eischte deze nog bijna
een menschenleven. Een der
moedige lui, waarvan wij hier
boven spraken, en die zich bij
zonder onderscheiden had bij
deze gelegenheid, de metselaar
Bart Demmers, had post gevat
op een plat dakje van het huis
der erven A. N. van Riel, ten ein
de van daaruit met een brand-
haak een muur van het hotel
Verwiel om te stooten. Op een
gegeven oogenblik verloor de
man zijn evenwicht, en viel op
de straatsteenen voor de voeten
der verschrikte toeschouwers.
Dadelijk werd hij bij de erven
Van Riel binnen gedragen, waar
dr. Van Gils toen onmiddellijk
hulp kwam verleenen.
Demmers schijnt het er nogal
goed te hebben afgebracht, zoo
dat er alle hoop bestaat, dat zijn
val voor hem geen nadeelige ge-
volgenl zal hebben; dit zou jam
mer zijn ook, want de man zou
het slachtoffer zijn van zijn zelf-
opofferenden moed. En waarlijk,
hii heeft beter verdiend.
'Heden morgen was zijn toe
stand bevredigend.
Bij deze gelegenheid is duide
lijk gebleken, dat er in onze ge
meente toestanden bestaan, die
dringend verbetering behoeven.
Iedereen, die getuige was van
het vallen van Demmers, vraagt
zich af hoe de autoriteiten den
man daar hebben kunnen plaat
sen, of toelaten, dat bij zich zoo
blootstelde. Iedereen toch be
greep dat hij moest vallen, als
de muur week of de brandhaak
uitschoof.
Ook schijnt de behandeling,
door op post gestelde schutters
van een der gemeenteautoritei
ten ondervonden, niet in den
haak te zijn; men verzekert ons
althans, dat er een klacht zal
worden ingediend.
GEWESTELIJK ARBEIDS
BUREAU WAALWIJK.
VRAAG
NAAR ARBEIDSKRACHTEN
SCHOEN- EN LEDER
Stikkers - stiksters
Handschoenstiksters
Bijtuigers
Overleersnijders
Doorzetters
Overhalers
Aankloppers
Afmaker-Zolenschuurder
Zoolleerstanzers
Ophalers
VRIJE BEROEPEN
Vr. Kantoorbedienden
Bankbediende
HUISH. DIENSTEN
Dagdienstbode
Dagmeisje halve dagen.
Werkster halve dag p. week
Werkster 2 dagen p. week
VOEDING- EN GENOTMIDD.:
Bakkersknecht
PERS. IN ALG. DIENST:
Hulp in cantine
AANBOD
VAN ARBEIDSKRACHTEN
BOUWNIJVERHEID
Metselaars
Timmerlieden
Voegers
Opperlieden
Grondwerkers
HOUT-KURK-STRO
Meubel-woningstoffeerder
KLEDING-REINIGING
-
Maatkleermakers
SCHOEN- EN LEDER
Stikmeester
Snijmeester
Werkmeester Houtenhakkenafd.
Leersorteerder
Huidensorteerder
Magazijnmeester
Sjouwers looierij
METAALNIJVERHEID
Machinebankwerkers
Metaaldraaiers
Kabelmonteur
Automonteur
PAPIERNIJVERHEID
Dozenhechter
VERKEER
Chauffeurs
HANDEL
L.l. Winkelbediende (textiel)
PERS. IN ALG. DIENST:
Magazijnbediende
Aanmelden dagelijks tussen 9 en
12 uur v.m. op het Arbeidsbureau
Waalwijk, Grotestraat 339, tel. 2131
Deze opgave is geldig vanaf
maandag 7 febr. t.m. maandag
22 febr. 1958.
Feuilleton
van
„DE ECHO VAN HET ZUIDEN"
SCHADUW
OVER LEVEN
ze toegeven. Maar Riesje zou immers
kennissen genoeg maken!
- Ik kom volgende week zondag
naar je toe, beloofde ze. Dan ga
ik je nu niet wegbrengen, want dins
dag als Hans vertrekt is weer 'n zwa
re dag voor me.
- Natuurlijk Mam. Ik sla me er
wel door hoor. Juist leuk, als u komt
wanneer ik al 'n beetje ingeburgerd
ben.
's Avonds in bed kon Mariesje
niet in slaap komen. Ze begon te fan-
riesje brak er zich verder 't hoofd
niet over.
Bepaald nieuws hadden ze elkaar
niet te vertellen. Daarvoor hadden ze
in de vacantie te veel fietstochten sa
men gemaakt, Jet en zij en de weder
zijdse broers. Eigenlijk wisten ze geen
van beiden raad met hun houding
en al Broer's tot heden vergaarde
medische wetenschap kon hem hierbij
weinig helpen. Toch komt t gesprek
vanzelf op zijn studie. Hij moet met
september weer een tentamen doen.
taseren. 't Was natuurlijk een oude Is nu derde-jaars. Met enig bravour
dame, die zich erg eenzaam voelde en vertelde hij. - Nee, 't eerste jaar
graag iemand had om voor te zorgen.
Of 'n kale adellijke freule, met niet
veel anders dan een oude naam en
geen geld om 'n nieuwe hoed te ko
pen. 'n Beetje zuur, 'n beetje uit de
hoogte. Misschien een vroegere on
derwijzeres die er moeilijk kon ko
men van haar pensioentje. Natuurlijk,
dat zou 't zijn. Hoe kwamen de Zus
ters anders zo gauw aan 'n adres?...
In die stellige overtuiging sliep ze
m.
Was 't toeval, dat Broer Heemstra
tot Utrecht haar reisgenoot was? Hij
deed in elk geval alsof - en gezellig
was 't, vond Mariesje. - Wel gek,
dat 'n één-en-twintig-jarig student in
een niet-roken-coupé terecht kwam.
Maar hoe dan ook, hij zat er; en Ma-
heeft ie niet veel uitgevoerd, 't Is 'n
lollige boel in Leiden, maar voorlopig
moest ie van Pa Heemstra nog op
en neer reizen. Deze was z'n eigen
studietijd nog niet vergeten, gunde
z'n jongens best een pretje, maar ge-
werkt moest er ook worden. Nu was
ie op weg naar Loosdrecht. Een j
vriend van hem had er 'n boot liggen
en ze gingen 'n week zeilen. Half
september begonnen de college's pas
weer
Veel te gauw naar Mariesjes zin
waren ze in Utrecht. Broer hielp haar
met overstappen in de trein naar Den
Bosch.
Dit is de tweede keer dat je
me in een trein zet, lachte Mariesje.
Hij bleef wachten tot de grijze Diesel
zich in beweging had gezet. Vertelde
niet, dat hij hierdoor zijn eigen aan
sluiting miste. Wat gaf 't; z'n vacan
tie was nog lang genoeg. - En zijn
zusjes vriendin had iets heel aan
trekkelijks, vond hij. Niets had ze van
de aanstellerige, wereldwijsdoende
meisjesstudenten die hij kende. Ma
riesje deed nooit de moeite, aandacht
te trekken. Je kon zo van alles tegen
haar vertellen zonder dat ze in de rede
viel...
Mariesje, nu alleen met haar ge
dachten in een raamhoekje van de
comfortabele Diesel, vroeg zich af,
waarom 't haar altijd zo'n prettig ge
voel gaf als Broer Heemstra met
haar praatte. Kwam 't omdat ze zelf
zo graag dokter had willen worden en
alles wat die studie betrof haar zo
interesseerde? Kwam 't door z'n ka
meraadschappelijke manier van om
gang? 't Nooit laten voelen van z'n ge
studeerde meerderheid, zoals zoveel
studenten doen tegenover 'n gewoon
onderwijzeresje zoals zij? Och, ze ver
diepte er zich verder maar niet in.
Over 'n half uur zou ze in Den Bosch
zijn en dan begon „hèt" leven.
Den Bosch!
Nadat ze haar kaartje had afgege
ven bleef ze even boven op de blauw
stenen trap staan. Ze was een van de
laatsten, die door de controle was ge
komen. Snel zag ze haar vele mede
reizigers zich over 't grote stations
plein verwijderen, 't Leek wel of
iedereen afgehaald werd.
Een meisje alleen, zoals zij, zag ze
nergens. Even kwam er een onzeg
baar eenzaam gevoel in haar op. Nog
nooit was ze onafgehaald ergens aan
gekomen. 't Adres, waar ze naar toe
moest, kende ze van buiten. Ze zou
maar eens beginnen met de weg er
heen te vragen.
'n Kwartiertje en ze stond voor 't
huisnummer dat haar opgegeven was.
- Zo, boven een drogist. Nou, beter
dan boven een viswinkel, troostte ze
haar reukorgaan.
Op haar bellen werd de deur open
getrokken door iemand, die ze voor- j
-Wilt U mevrouw van Welsum
zeggen, dat ik er ben? vroeg ze ta
melijk timide.
- Nou keind, da ben ik zelf.
Hang-doe goed mer hier in de
gang. Meteen maakte ze van de reeds
overvolle kapstok een haak vrij.
- Ik zal 't liever mee naar m'n
kamer nemen, vond Riesje, die met
bevreemding al dat herengoed zag
hangen.
- Nou, gelijk hedde. Ik hang
m'n zondagse spullen d'r ook nie bij.
Die manne kijken zo nauw nie; 't zou
zonde zijn van oewen mooien hoed.
Met bewondering bekeek ze Ma
riesjes blauw velours hoedje.
- Die mannen, herhaalde Ma-
eerst nog niet zag, maar waarvan ze j riesje bij zich zelf. - Waar was ze
jj. ,irra\f „.£>1 verzeild? Enfin, maar afwachten...
vermoedde, dat 't de dame zelf wel
niet zou zijn. Een nogal bazige stem
riep van boven Zo, komt d'r mèr
in. Ge bent zeker de nicht van Zuster
Antonia!
- Ja, de trap is wa doenker, maar
da wen wel, ratelde de stem verder,
toen ze het meisje met haar koffertje
hoorde stommelen.
Mariesje liep langzaam naar boven,
't Entrée van haar eerste pension viel
wel wat tegen. Ze zag een grote,
struise vrouw. Een zwarte japon aan
met bonte schort; 'r geelachtig grij
zend haar strak gekamd en bijeen ge
houden door een onooglijk knoedeltje
- En dees is oew kamer.
Met veel bedrijvigheid wees de
hospita haar een legkast onder de
wastafel en een hangkast. Noemde
de voordelen op van 't levensgrote
bed langs de muur en verdween ein
delijk, na haar nieuwe pensiongast
nog verteld te hebben, dat 't om zes
uur koffiedrinken was in de kamer
ernaast.
Mariesje was alleen.
(Wordt vervolgd)
ONDERWIJZERS NAAR WERELD
TENTOONSTELLING BRUSSEL.
Het ligt in het voornemen van de K.O.B.
afdeling St. Geertruidenberg om bij vol
doende deelname met de afdeling (leden en
introducé's) een bezoek te brengen aan de
wereldtentoonstelling te Brussel. De ge
plande datum is 27 mei a.s.
SLUITING EXPRESSIE-CURSUS.
Dinsdagavond vond in de St. Theresia-
school aan de Rembrandtlaan te R'veer de
laatste les en tevens de sluiting plaats van
de expressiecursus, die de afd. St. G'berg
van de K.O.B. aldaar had georganiseerd.
In een 7-tal lessen heeft de docent de eerw.
broeder Donatianus uit Oudenbosch, het
grote aantal cursisten vertrouwt gemaakt
met de theorie en praktijk van de vrije ex
pressie. In zijn dankwoord prees de voor
zitter de heer G. Otten, de docent om zijn
prettige en deskundige instructies; hij
hoopte dat de leerlingen van de diverse
scholen voor zover mogelijk van deze leer
zame cursus profijt mochten trekken.
VOORJAARSSHOW FA. CUNEN.
Op maandag 10 maart houdt de fa. Cu-
nen in zaal Thalia een uitgebreide show
van de nieuwste voorjaarsmodellen. Gezien
de voortreffelijke voorgaande shows van
deze firma mag ook nu weer een grote be
langstelling voor dit mode-evenement wor
den verwacht. Voor reservering van plaat
sen etc. verwijzen wij naar de in dit num
mer voorkomende advertentie.
AGENDA.
I.
In maart zal het Britse koningspaar een
bezoek aan ons land brengen en de gast
zijn van koningin Juliana en .prins Bern-
hard. Dan zullen der telgen van vier Duitse
adellijke geslachten bijeen zijn1het
huis Brunswijk - Lüneburg - Hannover; 2
het huis Sleeswijk - Holstein - Sonderburg
- Glücksburg; 3) het huis Nassau en 4):
het huis Lippe-Biesterfeld.
Dat het huis Nassau en dat van Lippe-
Biesterfeld van Duitse origine zijn, is wel
algemeen bekend, maar dat de koningin
van Engeland en haar gemaal, Philip
Mountbatten, ook van Duitse afkomst zijn,
is minder bekend. Het is dan ook zeker wel
demoeite waard de afstamming van het
Engelse koninklijke paar na te gaan. Wat
koningin Elisabeth II betreft is deze af
stamming aangegeven op bijgaande tabel.
Philip Moutbatten, hertog van Edinburgh,
stamt uit het Deense koningshuis, nl. dat
van Sleeswijk - Holstein - Sonderburg -
Glücksburg. In 1863 komt de tweede zoon
van de Deense koning als George I op de
Griekse troon. Deze wordt door zijn zoon
Konstantijn opgevolgd. Een broer van deze
Konstantijn nu, Andreas, is de vader van
Philip, terwijl Philips .moeder uit het ge
slacht der Battenbergers stamt. Deze Bat-
tenbergers zelf nu weer komen uit het huis
Hessen voort. Een der prinsen uit dit huis,
een zekere Alexander, huwt in 1851 met de
Poolse gravin Julie von Hauke en bij deze
gelegenheid verleent de groot-hertog van
Hessen haar de titel van prinses van Bat-
tenberg. Haar oudste zoon verwerft later
de Britse nationaliteit, wordt Brits admi
raal en noemt zich Louis Alexander, prins
van Battenberg, markies van Milford-Ha-
ven (1854-1921). Tijdens de eerste we
reldoorlog, nl. in 1917, verandert hij zijn
naam in Mountbatten, de verengelsing van
Battenberg. Wanneer nu Philip, die in 1921
in Griekenland is geboren, op 20 novem
ber 1947 Elisabeth huwt, adopteert hij de
naam van zijn oom Mountbatten.
Interessant is het ook te weten, hoe en
wanneer het huis Brunswijk op de Engelse
troon is gekomen. Bovendien heeft dit feit
ook voor de leden van ons Oranje-huis
nog enige gevolgen, althans zou dit voor
hen kunnen hebben. Voor het historisch
verband is het echter wel nodig, zij het heel
in het kort, iets te zeggen van de twee
Engelse koningshuizen, die aan het huis
Brunswijk zijn vooraf gegaan het huis
Tudor en het huis Stuart.
Het huis Tudor komt aan de macht als
Hendrik VII van Tudor zich in 1485 van
de Engelse troon meester maakt en met de
wettige troonopvolgster, Elisabeth van York,
in het huwelijk treedt. Uit dit huwelijk
wordt Hendrik VIII geboren, die, doordat
hij met zes vrouwen getrouwd is geweest,
waarvan hij er twee op het schavot laat
brengen, alsmede door het feit, dat hij de
stichter van de Anglicaanse kerk is gewor
den, algemene bekendheid heeft verwor
ven. Hier volgen de namen van drie zijner
echtgenoten
Catharina van Arragon, die hem een
dochter Maria,
Anna Boleyn, die hem ook een dochter
Elisabeth en
Jane Seymour, die hem een zoon Edu-
ard, schenkt.
Deze zoon volgt op 10-jarige leeftijd in
1647 zijn vader als Eduard VI op. Daar hij
kinderloos sterft, komt in 1553 zijn half
zuster Maria op de troon en vervolgens re
geert van 1558 tot 1603 Elisabeth. Met
haar dood sterft het huis Tudor uit en komt
haar neef, de koning van Schotland en zoon
van de bekende Maria Stuart, op de En
gelse troon. Deze neef, Jacobus I, is dus
de eerste koning uit het huis Stuart, dat tot
1714 zal regeren.
Hij heeft twee kinderen: Elisabeth en
Karei, van wie hij Elisabeth aan Friedrich
V, keurvorst van de Palts en hoofd van de
Protestantse Unie in Duitsland, uithuwe
lijkt. Op deze Elisabeth komen we straks
nader terug. Zijn zoon Karei volgt hem in
1625 als Karei I op. Deze voert een zeer
autokratisch bewind en ligt voortdurend
met het parlement overhoop en als tegen
het midden der eeuw radikale elementen
in de Engelse maatschappij de overhand
krijgen, wordt Karei in 1649 onthoofd. Zijn
zoon Karei II moet zich voorlopig buiten
Engeland ophouden en kan pas in 1660 de
Engelse troon bestijgen. Wanneer nu deze
Karei II in 1685 kinderloos sterft, gaat de
troon over op zijn broeder Jacobus II. Deze
heeft echter Roomse sympathieën en als hij
openlijk voor zijn Rooms geloof uitkomt,
.ontstaat er een fel verzet tegen hem. Dit
verzet groeit uit tot een openlijke rebellie,
wanneer in 1688 zijn tweede vrouw, de
Roomse prinses Maria van Modena, hem
een zoon schenkt, zodat het gevaar dreigt,
dat straks weer een Roomse koning op de
troon zal komen. Daarom worden de beide
dochters van Jacobus II aangespoord hun
vader van de troon te doen verdrijven. De
ze dochters, Maria en Anna, hebben bei
den een Protestantse opvoeding genoten en
zijn beiden met een Protestantse vorst ge
huwd; de eerste met onze stadhouder Wil
lem III en de tweede met George, de
kroonprins van Denemarken. Wanneer op
Maria een direkt beroep gedaan wordt,
steekt in 1688 Willem met een vloot de
Noordzee over en landt op de kust van
Devonshire in de Torbaai. Hij rukt naar
Londen op, maar biedt de reeds gevangen
genomen Jacobus, zijn schoonvader, de ge
legenheid naar Frankrijk te ontvluchten.
Een jaar later worden Maria en Willem tot
koningin en koning uitgeroepen op de
troon zit nu een Protestants koningspaar.
In 1695 sterft Maria en nu wordt de
vraag brandend, wie Willem straks zal op
volgen, want ook dit huwelijk is kinderloos
gebleven. Weliswaar leeft Maria's zuster
Anna nog, maar ook deze heeft geen nako
melingen meer, aangezien al haar kinde
ren reeds op jeugdige leeftijd zijn gestorven.
Deze dynastieke moeilijkheden brengen
Willem ertoe, het parlement een ontwerp
van wet tot regeling van de erfopvolging
voor te leggen. Deze wet - Act of Settle
ment - wordt in 1701 aangenomen en zij
bepaalt, dat de roomse tak der Stuarts voor
altijd van de Engelse troon zal zijn uitge
sloten. Willem wenst verder, dat na Anna
de Duitse hertogin Sophie, weduwe van de
keurvorst van Hannover, uit het huis
Brunswijk, op de troon zal komen. Dat
juist Sophie voor de Engelse troon in aan
merking komt, is te verklaren uit het feit,
dat Sophies moeder, Elisabeth, de dochter
van Jacobus I is. Sophie zelf is dus een
kleindochter van Jacobus I. Uiteraard zal
het bestijgen van de Engelse troon door een
Duitse vorstin felle protesten van de zijde
der Jacobieten oproepen en daarom wordt
er besloten Sophie de status van Brits on
derdaan te verlenen. Ook dit wekt verzet,
maar Willem weet dit te breken.
In 1702 overlijdt Willem en Anna volgt
hem op. Hoewel Anna er niets voor voelt
Sophie en na deze het huis Brunswijk op
de Engelse troon te brengen, moet zij toch
toegeven en zo komt in 1705 een wet tot
stand, die bepaalt, dat de bovengenoemde
Sophie na Anna's dood de Engelse troon
zal bestijgen en dat al haar legitieme nako
melingen recht op de Britse nationaliteit
zullen hebben. Sophie zit nu met ongeduld
- zij is al bijna 80 jaar oud - de dood
van Anna af te wachten. Vurig hoopt zij
met het purper te worden omhangen, op
dat, zo schrijft zij aan haar beroemde
vriend, de geleerde Leibnitz, haar gebeen
te ook in de koningsgraven van de West
minster moge bijgezet worden.
Deze wens is echter niet in vervulling
gegaan, want zij sterft enige maanden voor
Anna, die op 31 augustus 1714 overlijdt.
Nu komt voor de Engelse troon Sophies
zoon, Georg Ludwig van Brunswijk - Lüne
burg, keurvorst van Hannover, in aanmer
king. Met Anna's dood sterft het huis
Stuart uit en komt het huis Brunswijk op
de Engelse troon.
i
door
CARRY VAN DER RYKEN.
41)
Maries je is een braaf meisje.
Ik bedoel niet in de betekenis van
zoet enzovoorts, maar je begrijpt me
wel. Ze is ook verstandig. Je hebt
haar naar best vermogen opgevoed;
de rest mogen we gerust aan God
over laten.
Vrijdagmorgen al kwam er een
brief van Tante Anna.
Er was een kamer Voor Mariesje
besproken bij een alleenwonende
oude dame, niet ver van school. Ze
werd er zondag, in de loop van de
middag, verwacht.
Mams! kreet Mariesje. - Bij
een alleenwonende ouwe taart! Niet
in 'n gezellig gezin, met meisjes en zo
van mijn leeftijd.
En herhaalde Joop veelbe
tekenend*. Wat 'm 'n por van z'n zus
bezorgde.
Flauwerd! schold ze.
Moeder Ine vond 't wel 'n prettig
idee, haar meisje onder veilige hoe
de. Ja, wel 'n beetje saai, dat moest
- -
- o -