De Echo van het Zuiden
BINNEN- EN BUITENLAND
Gemeenteraad Waalwijk
VOORBEELDIG CONCERT
Langstraatse bevolkingsproblemen
Binnenland
Buitenland
van 't Brabants kamerorkest
Agenda en pre-adviezen
r; J ASèfiiS
MAANDAG 23 JUNI 1958
81e JAARGANG No. 50
WIJZIGING WINKELSLUI
TINGSWET DOOR TWEEDE
KAMER AANGENOMEN.
De Tweede Kamer heeft don
derdagmiddag met - algemene
stemmen enkele wijzigingent van
de Winkelsluitingswet goedge
keurd, die na een fiat van de
Eerste Kamer binnen afzien
bare tijd zullen worden uitge
voerd.
De voornaamste wijzigingen
zijn als volgt
1. De zaken van Joodse win
keliers en van anderen, die om
godsdienstige redenen de weke
lijkse rustdag niet op zondag
houden, mogen 's zondags open
zijn van 10 uur 's ochtends tot 6
uur 's middags (nu van 8 uur
's ochtends tot 2 uur zondags
middags).
2. In het algemeen mogen
koopwaren tot een uur na slui
ting van de winkel bij de klant
worden thuisbezorgd. (Nu mag
alleen worden; thuisbezorgd, wat
vóór sluiting van de winkel de
deur uit ging, een voorschrift,
waarvan dc naleving moeilijk te
controleren was. Als de nieuwe
regeling schadelijk blijkt te zijn
voor sommige bedrijven, zal de
regering voor de bedreigde be
drijven een soepele maatregel
afkondigen.
3. Alle winkels in stationsge
bouwen en op Schiphol mogen
altijd open zijn.
4. In juni. juli en augustus
mag zacht fruit (als kersen en
aardbeien) dat in grote hoeveel
heden wordt aangevoerd en soms
niet tot de volgende dag goed ge-
honden kan worden, op avonden
van werkdagen tot 9 uur door de
markt- en straathandel worden
verkocht.
5. De straathandel mag des
avonds geringe eetwaren" te
koop aanbieden, niet alleen op
zondagen, maar ook op nieuw
jaarsdag, tweede Paasdag, He
melvaartsdag, 2e Pinksterdag,
beide Kerstdagen en op nationale
feestdagen.
6. Lezingen en modeshows zijn
na sluitingstijd toegestaan, als
het gemeentebestuur akkoord
gaat. Tijdens de modeshow mag
dan geen textiel worden ver
kocht.
7. Gemeentelijke verordenin
gen voor het sluiten van winkels
gedurende halve werkdagen of
in verband met vakanties kun
nen voortaan slechts tot stand
komen op verzoek van de Ka
mers van Koophandel, want in
het verleden is het voorgekomen
dat de belangen van het bedrijfs
leven onnodig door de gemeen
teraden werden geschaad.
De regering had voorgesteld
de winkels op de drukke werk
dagen voor St. Nicolaas en Kerst
mis open te laten tot 10 uur des
avonds in plaats van tot 9 uur,
zoals nu. Het blijft echter 9 uur.
Met een grote meerderheid werd
een voorstel van de heer Van den
Heuvel Van de KVP aangenom-
men, waardoor in het algemeen
ook in december niet later dan
9 uur wordt gesloten.
INGRIJPENDE WIJZIGING
STRUCTUUR VAN DE
KATHOLIEKE ACTIE.
Mgr. W. M. Bekkers, bisschop
coadjutor van Den Bosch, zal
voortaan optreden als contact
persoon tussen Episcopaat en
landelijke leiding der Katholieke
Actie. Binnenkort is voorts de
bisschoppelijke goedkeuring te
verwachten van de nieuwe struc
tuur der K.A. Deze houdt in dat
de Actie, welke tot dusver dioce
saan was georganiseerd, voort
aan rechtstreeks met het Epis
copaat te maken heeft.
KRACHTIG GESTEGEN.
DAG-PRODUKTIE IN APRIL
De industriële produktie in Ne
derland heeft voor de derde ach
tereenvolgende maand een krach
tige stijging ondergaan. Uit het
door het Centraal Bureau voor
de Statistiek gepubliceerde over
zicht blijk, dat de gemiddelde
dagproduktie in april is gestegen
tot 127 percent van het gemid
delde van 1953. In maart was dat
nog 124 percent; in februari 121
en in januari zelfs maar 119 per
cent. Vergeleken met vorig jaar
anril is de industriële produktie
slechts met een punt gedaald.
Een hoopvol teken, als men in
aanmerking neemt, dat in de
voorgaande maanden van 1958
de industriële produktie vele
punten lag onder de overeen
komstige periode van vorig jaar.
LEVENSONDERHOUD IETS
GOEDKOPER.
Het prijsindexcijfer van het
levensonderhoud is van 15 april
tot 15 mei met twee punten ge
daald en daardoor van 123 op 121
gekomen. Sinds november verle
den jaar is het indexcijfer onge
wijzigd gebleven. Het staat, thans
op het peil van juli 1957.
Vooral in de sector voeding
trad de daling op. Groenten en
fruit werden aanzienlijk goedko
per, boter, kaas en eieren enigs
zins. De prijs van aardappelen,
vlees en koffiemelk gaf een stij
ging te zien.
NEDERLANDER
VERMOORDDE BELGISCHE
VERPLEEGSTER.
Dc te Essen in België wonende
uit Nederland afkomstige L. M.
heeft na langdurige ondervragin
gen bekend, op de Kalmthoutse
heide bij Antwerpen de Belgische
verpleegster Maria van Steensel
te hebben vermoord.
TV-KIJKERS VOELEN HET
MEESTE VOOR JOURNAAL.
Bij de Nederlandse T.V. trek
ken het journaal en het weerbe
richt het grootst aantal kijkers,
n.l. 66 Televisiespelen en to
neel halen 62 van de kijkers,
variété trekt 58 en, speelfilms
54 Deze cijfers zijn het resul
taat van een enquête, gehouden
door de Nederlandse Stichting
voor Statistiek in Den Haag, die
is gehouden onder 1250 bezitters
van een televisietoestel met het
doel een inzicht te krijgen in de
kijkgewoonten van het publiek
tijdens de wintermaanden. De ge
middelde kijkdichtheid dit is
het aantal kijkers van twee jaar
en ouder bij een bepaald pro
gramma, uitgedrukt in procen
ten van het aantal, dat op een
bepaald ogenblik had kunnen
kijken blijkt sinds het vorige
onderzoek, in 1957, gestegen te
zijn van 45 op 52.
Het aantal aanwezige televisie
toestellen tijdens de periode van
onderzoek wordt geschat op ruim
300.000, waarvan ca. 270.000 in
gezinnen. Het aantal kijkers per
programma-onderdeel lag tussen
de 300.000 en de 1.1. miljoen.
NOG DIT JAAR BESLISSING
OVER EERSTE ATOOM-
CENTRALE.
In de loop van 1958 zal de be
slissing vallen over de keuze van
het reactor-type voor de eerste
Nederlandse „atoomcentral". De
plannen voor de bouw van deze
kernenergie-centrale, die in de
omgeving van Geertruidenberg
is geprojecteerd, nemen steeds
vastere vormen aan. Dit geldt in
het bijzonder de structuur van
de noodzakelijke onderlinge sa
menwerking van de Nederlandse
elektriciteitsproduktiebedrijven.
Dit vertelde ir. J. Petit, direc
teur van de N.V. Provinciale
Noordbrabantse Elektriciteits
maatschappij (PNEM) in een
uiteenzetting voor een aantal
industriale grootgebruikers, die
zaterdag op de Amer-centrale in
Geertruidenberg te gast waren.
Volkskrant.
DRIE NEDERLANDERS OP
SEINE VERMIST.
Drie Nederlandse schepelingen
van de Shell-tanker „Kylix", die
in de nacht van woensdag op
donderdag op de Franse rivier
de Seine bij Rouen in hun roei
boot omsloegen, zijn nog steeds
vermist. Men vreest voor hun le
ven. De familieleden zijn ge
waarschuwd en op het ergste
voorbereid. De vermisten zijn
D. Duinhouwer (20) jaar uit
Brouwershaven, F. Kolijn (20)
uit Vlissingen en J. Hoogerwerf
(21) uit Apeldoorn. Een vierde
inzittende, de 24-jarige H. Hou
wer, kon zich redden door naai
de kant te zwemmen.
LONDENSE BUSSEN RIJDEN
WEER.
De busstaking in Londen is af
geblazen. Zaterdagmorgen in al
le vroegte verschenen de 8340
rode en groene dubbeldekkers
van de metropool voor het eerst
sinds 45 dagen weer in 't stads
beeld.
BRITSE PLAN VOOR CYPRUS.
De Britse premier MacMillan
heeft het Britse plan voor de op
lossing van de kwestie Cyprus
in het Lagerhuis bekend ge
maakt. Engeland wil het eiland
een regering geven waarin Turk
se en Griekse Cyprioten elk hun
eigen zaken autonoom zullen be
handelen, maar de status van Cy
prus zal de eerste zeven jaar niet
veranderen, met andere woorden
het blijft Brits. MacMillan be
schreef de nieuwe politiek als 'n
„avontuur voor het deelgenoot
schap" tussen de gemeenschap
pen op het eiland en de regerin
gen van Griekenland, Turkije en
Engeland.
Ondanks het persoonlijke ver
zoek van MacMillan aan de pre
miers van Griekenland en Tur
kije deze politiek in een geest
van samenwerking en matiging
te benaderen, heeft een Griekse
regeringswoordvoerder 't Britse
plan echter reeds als „fundamen
teel onaanvaardbaar" verworpen.
Het Turkse ministerie van
Buitenlandse Zaken vond het
nog te( vroeg om commentaar te
leveren op het Britse plan voor
Cyprus.
WEST-SUROPA NOG NIET
VEILIG.
Er bestaat nog geen echte vei
ligheid voor Europa. De leden
van de Westeuropese Unie moe
ten onmiddellijk maatregelen ne
men om een werkelijke militaire
veiligheid te scheppen, ook al
zouden daartoe dan onpopulaire
maatregelen genomen moeten
worden. Geen enkele aangeslo
ten staat mag ballistische raket
ten voor middelgrote afstand
weigeren, daar zij voor de defen
sie van allen noodzakelijk zijn.
Deze conclusies staan in het
rapport dat de Nederlandse over
ste J. J. Fens heeft opgesteld voor
de commissie van defensie en be
wapening van de Westeuropese
Unie.
Het rapport zal worden voor
gelegd aan de Assemblée van de
Westeuropese Unie, die tussen
2 en 5 juli in Parijs vergadert. In
de Westeuropese Unie zijn vere
nigd: België, Frankrijk, Neder
land, Italië, Luxemburg, West-
Duitsland en Engeland.
TITO PROTESTEERT IN
BOEDAPEST.
In Belgrado wordt een protest
voorbereid tegen de executie van
Nagy, Maleter, Gimes en Szila-
gyi. Het zal aan de Hongaarse
regering worden overhandigd.
Maarschalk Tito van Zuid-Slavië
acht de executies in Hongarije
namelijk een schending van een
akkoord, dat tijdens de opstand
van oktober 1956 met de Russen
werd gesloten en waarbij Nagy
en de andere communistische
leiders volledige vrijheid werd
toegezegd. Nagy en enkele van
zijn gezellen hadden op 4 novem
ber 1956 een toevlucht gezocht
op de Zuidslavische ambassade
in Boedapest, maar werden dooi
de Russen gearresteerd, toen zij
zich veilig achtend met de toezeg
ging van vrijheid op straat waag
den.
Agenda en pre-adviezen voor de
openbare vergadering, te houden op
donderdag 26 juni 1958 om 7 uur
ten stadhuize.
Punten van behandeling:
1. Vaststelling van de notulen der
openbare vergadering, gehouden
29 mei 1958.
2. Ingekomen stukken:
Van de Gedeputeerde Staten:
Van de voorzitter van het hoofd
stembureau:
1. Afschrift van het proces-ver
baal ter vaststelling van de
uitslag der op 28 mei 1958 ge
houden verkiezing van leden
van de raad.
2. Bericht tijdige ontvangst me
dedelingen van de nieuwbe
noemde raadsleden inzake
aanneming hunner benoeming.
Van het gemeentebestuur van
Finsterwolde:
Verzoek om, evenals de raad
dier gemeente, adhaesie te betui
gen aan het door zeven natuur
kundigen tot de minister van
oorlog en marine gericht schrij
ven inzake het nemen van maat
regelen ter opheffing van de ge
varen, welke kernexplosies voor
menselijk en dierlijk leven in
houden.
Controleverslagen rekenplichti-
gen.
Van 't r.k. Burgerlijk Gasthuis:
Jaarrekeningen 1956 en 1957.
3. Onderzoek geloofsbrieven van de
nieuwbenoemde raadsleden.
4. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een krediet voor gedeelte
lijke aanleg van de riolering in
de Taxandriaweg.
5. Voorstel tot vaststelling in ont
werp van een plan tot herziening
van 't uitbreidingsplan in hoofd
zaak.
6. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een krediet voor uitvoering
van het 2e gedeelte van phase I
van het havenplan.
7. Voorstel tot aankoop van onroe
rend goed te Baardwijk.
8. Voorstel tot verkoop van bouw
terrein aan de Eerste Zeine.
9. Nader voorstel tot verkoop van
grond in de Buitenpolder van
Baardwijk.
10. Voorstel tot delegatie aan bur
gemeester en wethouders van de
bevoegdheid tot verhuring van
het genot van de jacht op de ge
meente-eigendommen.
11. Voorstel tot beschikbaarstelling
van een krediet voor verbetering
der gemeentewoningen Hoekein-
de 11 en 15.
12. Voorstel tot het nemen van een
algemeen kasgeldbesluit voor
juli en augustus 1958.
13. Wijziging begrotingen 1957 en
1958.
Verbetering- woningen
j Hoekeinde 11 en 15.
Naar aanleiding van een daartoe
door de bewoner van 't pand Hoek
einde 15 gedaan verzoek, hebben
B. en W. een onderzoek doen in
stellen naar de toestand van die wo
ning.
Daarbij is gebleken, dat noodza- I
kelijk verschillende uitgestelde on
derhoudswerken dienen te worden
uitgevoerd, omdat bedoeld pand an
ders niet langer als woonruimte kan
worden gebruikt. Gedeeltelijk sprui
ten de kosten voort uit constructie
verbetering (natte muren).
De kosten van de te treffen voor
zieningen zijn becijferd op 500.
Voorts is door de gemeente bij
raadsbesluit van 27 februari 1958,
aangekocht de woning Hoekeinde
nr. 11 van de Gez. Dumoulin.
Vóór die datum was met de eige
naressen reeds contact opgenomen
inzake de onderhoudstoestand van
deze woning; door de eigendoms
overdracht zijn echter de beoogde
werken niet meer in uitvoering ge
komen. Het betreft hier restauratie
kosten van de woning, welke ge
vaar voor instorting oplevert.
Aangezien het vooralsnog niet in
de bedoeling ligt om de bewoning
van dit pand te doen staken, is het
noodzakelijk dat de beoogde werken,
welke in totaal zijn becijferd op
600.onverwijld worden uitge
voerd.
Wijziging uitbreidingsplan in
hoofdzaak.
Door de gedeputeerde staten
werd op 7, augustus 1957 goedge
keurd het door de raad bij be
sluit van 31 januari 1956 vastge
steld uitbreidingsplan, evenwel
met uitzondering van enkele on
derdelen.
De gedeputeerde staten acht
ten het hoewel het definitieve
beloop van de geprojecteerde
verkeersweg Tilburg-Waalwijk-
Gorinchem nog niet vaststaat
ongewenst, de onbebouwde ter
reinen tussen die weg en de be
bouwde kom voor een verdere
uitleg van het woongebied
ook niet voor de toekomst
aan te wijzen; vandaar dat zij
goedkeuring onthielden aan de
bestemming „latere uitbreiding
van het woongebied" van de ge
noemde gronden. Voornoemd
college heeft in deze gesteld, dat
de bedoelde gronden waren te
bestemmen tot agrarische gebied
zonder bebouwing.
Voorts waren de gedeputeerde
staten het niet eens met de be
stemming voor agrarische be
bouwing'van de gronden gelegen
langs de vermelde rijksweg Til-
burg-Gorinchem en langs de be
staande provinciale weg, omdat
de betekenis van deze wegen van
dien aard is, dat het oprichten
van kleine agrarische bedrijven
aldaar uit een oogpunt van ver
keersveiligheid niet kan worden
gedoogd.
Ingevolge het bepaalde in ar
tikel 38, lid 2, van de Woning
wet, moet de raad, in plaats van
het niet-goedgekeurde plan, een
nieuw plan, c.q. herzieningsplan
aan de goedkeuring van de gede
puteerde staten onderwerpen.
In verband met het voren
staande stellen B. en W. voor het
uitbreidingsplan in hoofdzaak
voor deze gemeente op de hier
boven genoemde punten te wij
zigen.
Krediet voor uitvoering 2e ge
deelte van phase I van het haven
plan in D.A.C.W.-verband,
Bij schrijven van 5 maart 1958
hebben gedeputeerde staten B.
en W. machtiging verleend tot 't
doen van een kapitaalsuitgaaf
ad 970.000.ten behoeve van
de uitvoering van het eerste deel
van phase I van het havenplan,
in verband met demping van de
kop en de bestaande zwaaikom
van de haven in het kader van de
noodzakelijke voortgang van de
aanleg van de nieuwe provinciale
weg ten noorden van de Winter
dijk.
Met de uitvoering van dit plan
werd reeds een aanvang gemaakt.
Thans stellen B. en W. aan de
orde de voorbereiding van het
tweede deel van) phase I van dit
plan, hetwelk inhoudt het ver
breden van de bestaande haven
vanaf de zwaaikom tot aan de
Hooigracht en het egaliseren van
een tweetal aangrenzende terrei
nen.
De oppervlakte van deze ter
reinen bedraagt onderscheiden
lijk 4.51.50 Ha. (havenplan-oost)
en 4.20 Ha. (havenplan-west);
Het oostelijk te egaliseren ter
reingedeelte is in gebruik als
grasland, waarin zich diverse on
diepe perceelssloten bevinden.
Zowel dit oostelijke, terrein, als
het westelijke te egaliseren ter
rein, hetwelk aan de westzijde
begrensd wordt door de Zomer-
dijkweg, ondervinden tijdens ho
ge rivierstanden veel waterover-
Jast.
Bliikens de opgestelde kosten-
begroting zullen de totale kosten
van dit tweede deel van phase I
545.102.bedragen.
Dit totaal; kan worden ge
splitst naar subsidiabele werden
ad 372.932.en niet-subsidia-
bele werken al 172.170.
Men onderscheidt hier subsidi
abele werken, omdat het onder-
werpelijke deel van het haven
plan in verband met de urgentie
en zijn arbeidsintensiviteit, in
aanmerking komt voor uitvoe
ring in het kader van de werk-
gelegenheidsver ruiming (D.A.C.
W.), hetgeen inhoudt, dat in de
te verionen bedragen van de bij
dit object te werk te stellen werk
lozen, alsook in de sociale las
ten, een rijkssubsidie zal worden
verleend.
De niet subsidiabele kosten
hebben grotendeels betrekking
op te verwerken materialen en
zaden, transporten, huur van
materieel, honorarium, adminis
tratie, dagelijks toezicht, enz.
De verwachting bestaat, dat
de rijksbijdrage in de subsidia
bele kosten 100 zal bedragen
en dat de verkrijging van de ter
zake vereiste vaste financierings
middelen voor het ten laste van
de gemeente komende aandeel ad
172.170.ij (niet-subsidiabele
werken) zeer wel geen moeilijk
heden zal opleveren.
Nieuwe geluidstechniek van
Philips zorgde voor ideale
weergave.
Op het sfeervol, verlichte voor
plein van het 18e eeuwse paleis
van de commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Brabant,
dat hiervoor welwillend ter be
schikking was gesteld, gaf Het
Brabants Kamerorkest onder
auspiciën van de Bossche V.V.V.
donderdagavond j.l. het eerste
van een serie van drie zomer-
concerten.
Er bleek voor dit bijzondere
evenement eep ruime belangstel
ling te bestaah, want kort voor
de aanvang moest het aantal zit
plaatsen nog inderhaast worden
uitgebreid. Onder de talrijke
aanwezigen bevonden zich o.m.
de minister van economische za
ken, prof. dr. Zijlstra, de com
missaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Brabant, prof. dr.
J, E. de Quay, en een aantal le
den van het college van Ged.
Staten.
Dit eerste concert in een ide
ale omgeving is vooral dank zij
een voortreffelijk samengaan van
kunst en techniek geworden tot
een gebeurtenis van bijzondere
allure. Het Brabants Orkest leef
de zich onder de rustige en kun
dige leiding van Evert v. Tright
uit in een bezield, levendig en
harmonisch musiceren met een
sprankelende warme toon. Hoog
tepunten in dit concert waren de
vertolkingen van de symphonie
in g-dur van Johann Stamitz en
het concert voor hobo en strijk
orkest van Benedetto Marcello.
Solist in hetr' laatste concert was
Evert van Tright, die in de mij
merenden en speelse melodiek 't
warme en weke timbre van het
hout op boeiende wijze tot uit
drukking wist te brengen. Door
deze dubbel-functie van solist-
dirigent kreeg de leiding over 't
orkest echter toch niet voldoen
de accent, waardoor do orkest
begeleiding over het geheel ge
nomen te weinig genuanceerd
aandeed.
Na de pauze werd Grieg's Hol
berg Suite ten gehore gebracht,
waarna dit zeer geslaagde con
cert sloot met de wat schema
tisch aandoende Fiinf Stücke
für Streichorchester van de nog
levende componist Paul Hinde-
mith.
Naast de voorbeeldige artistie
ke vertolking van dit aantrekke
lijke programma, is het welsla
gen van dit concert mede voor
een belangrijk deel te danken
aan de elektro-akoestische voor
zieningen waarmee door Philips
on dit concert een proef werd
genomen. Het was. voor de eer
ste maal in Europa dat een der
gelijke installatie werd gebruikt
en het resultaat moet werkelijk
opzienbarend genoemd worden.
Als leek op dit terrein kunnen
wij uiteraard niet vaststellen of
en zo ja, welke fouten er nog aan
deze nieuwe geluidstechniek kle
ven, maar het zal voor alle aan
wezigen zonder meer een open
baring zijn geweest, dat deze in
de openlucht uitgevoerde muziek
klonk alsof men ze in een ideale
akoestische ruimte beluisterde.
Het geluid klonk ook helemaal
niet „technisch", het was een le
vende, warme wand van klan
ken, die dit open voorplein toch
scheen af te bakenen van de rest
der omgeving. Er drongen van
buiten praktisch geen geluiden
binnen deze muurloze concert
zaal en ook geen ogenblik was er
sprake van de ijle, verwaaiende
toon, die zich bij kleine in de
openlucht musicerende gezel
schappen zo gauw voordoet. Met
deze nieuwe geluidstechniek
heeft Philips inderdaad gezorgd
voor een openlucht-concertzaal,
waar de muziek op de meest ide
ale wijze en onder ideale omstan
digheden tot de toehoorder
kwam.
Voor de aanvang van het twee
de deel van dit concert sprak
prof. dr. de Quay woorden van
dank tot allen, die dit concert
hadden mogelijk gemaakt, in het
bijzonder tot Evert v. Tright en
Philips. De commissaris noem
de deze uitvoering een evenement
van grote culturele betekenis,
waarvoor hij dan ook gaarne het
voorplein van zijn woning ter
beschikking had gesteld.
Dat de al de hele avond drei
gende regenlucht haar water pas
tijdens het laatste programma
punt loosde, was eveneens een
welkome gunst van hogerhand.
Het Langstraat-rapport, een
van de 13 door het Provinciaal
Opbouworgaan in opdracht van
de Bossche Bond der K.A.B. uit
gebrachte streekrapporten, bevat
ook enkele interessante gegevens
over de bevolkingsproblemen in
Relatieve groei
1900
Gemeente
Drunen
Waalwijk
Loonopzand
Waspik
Sprang-Capelle
's-Gravenmoer
1900 1910
100
100
100
100
100
100
101,8
102,0
104.0
104.1
95,8
97,4-
WAALWIJK EEN SOORT DOORGANGSHUIS
de Langstraatse gemeenten. Het
rapport zegt o.m.
Wat betreft de bevolkings
groei komt in de Langstraat het
verschil tussen industriegemeen
ten en agrarische gemeenten dui
delijk naar voren.
van de bevolking.
100.
1920 1930 1940 1950 1956
128,2
140.7
145.8
104,4
103,6
101,1
188,1
gunstige uitzondering in Waal
wijk, bewogen zich in dalende
lijn. In Waspik en 's-Gravenmoer
ligt het sterftecijfer meestal bo
ven het provinciale peil. Zulks is
te verklaren uit het feit, dat de
gemeente een groot vertrek kent
en dit vertrek meestal in de
huwbare leeftijd plaats vindt,
waardoor de bevolking een ou
der karakter draagt, zodat de ge
boorteoverschotten relatief wat
kleiner werden. De groei van de
meeste Langstraatse gemeenten
werd na 100 voor een belangrijk
deel bepaald door vestiging en
vertrek.
Praktisch alle gemeenten ken
den voor 1940 vertrekoverschot-
ten, al waren die van de indus
triegemeenten kleiner dan die
van de agrarische.
Prov. Noord-Brabant 100 113,2
De Langstraat begint eigenlijk
pas zijn bevolking meer vast te
houden en daardoor te groeien
na 1920. Dit is ongeveer' de da
tum waarop de industralisatie
van de Langstraat zich onstui
mig ging ontwikkelen, de eerste
phase van mechanische industri
alisering, de vorming van grote
re bedrijven.
Merkwaardig is de geringe
ontwikkeling van Drunen in de
periode 1930 tot 1940. Na 1950
gaat 't weer veel sneller. Het ge
boorteniveau van de Langstraat
gemeenten schommelde sinds
1900 praktisch om het Brabantse
gemiddelde (dat overigens beïn
vloed werd door de cijfers van
de grote steden), behalve dat van
Sprang-Capelle, en 's-Graven-
moer, dat er duidelijk onder lag.
Voor een plattelandsstreek zijn
deze cijfers niet hoog. De sterfte
cijfers, welke rond 1900, zoals
praktisch in< de meeste Brabant
se streken, hoog waren, met een
Geboorte-overschotten en
Drunen
Waalwijk
Loonopzand
Sprang-Capelle
Waspik
Na 1930 had Waalwijk geen
belangrijke vertreko verschotten
meer. Na 1940 kende deze ge
meente zelfs vestigingsoverschot
ten. De overige gemeenten heb-
107.3
109,9
119.6
103.7
97,3
106.4
131,2
118.7
120,0
134.4
112.5
98,6
105.8
160.6
149,1
170,9
171,3
112.5
118,3
111.6
226,6
173,7
199,1
190,7
115.4
124.5
110,9
250,5
In de periode 19001955 ken
de de Langstraat een vertrek-
overschot, dat gelijk was aan
37,6 van 't geboorteoverschot,
vestigingsoverschotten in
de periode
1900-1955.
a.
b.
c.
Geboorte
Vestigings
b in
overschot
overschot
van a
3288
728
22,1
9318
1952
20,9
9825
3174
32,3
5077
2172
42,8
2643
2208
83,5
33764
12681
37,6
hen steeds vertrekoverschotten.
Drunen na 1950 echter niet meer.
Onderstaande tabel geeft de
ontwikkeling van de laatste ja
ren weer.
Bevolkingstoename 1950 t.m. 1956
Gemeente
Door geboorte
overschot
Door
vestigings
overschot
in van
bevolking
op l-l-'50
Bevolk.
per
1-1-57
Drunen 16,31
Waalwijk 13,22
Loonopzand 14,89
Sprang-Capelle 10,80
Waspik 12,97
's-Gravenmoer 9,97
Een positief vestigingsover
schot had alleen Waalwijk. Dru
nen hield de balans ongeveer in
evenwicht. Opvallend waren de
lage geboorteoverschotten van
's-Gravenmoer en Sprang-Capel
le. Waalwijk heeft van de indus
triële gemeenten de laagste ge
boortecijfers (meer stedelijk!)
De Westelijke Langstraat staat
haar bevolking in belangrijke
mate af. De vertrekoverschotten
0,27 16,58 6539
2,83 16,05 16041
1,08 13,81 14552
3,86 6,94 6207
11,65 1,32 3538
7,52 2,44 1470
hebben meestal betrekking op
vertrek binnen de provincie,
voor een groot deel naar de gro
te industriecentra.
Sprang-Capelle en vooral 's-Gra-
venmoer stoten meer af naar
Holland dan normaal de Lang
straat doet. Waalwijk trekt be
volking aan uit de omgeving,
maar stoot af naar de grote ste
den, het is dus een soort door
gangshuis (Getrapte migratie).
in
in
