KLEIN-EUROPA EN DE KERNENERGIE BINNEN- EN BUITENLAND Waalwijkse en Langsiraatse Courant BRILLEN van STASSAR Uiterste spanning in de Congo üd Gaulie president van frankrijk 0e toestand op Cuba MAANDAG 12 JANUARI 1959 Uitgever Waalwfjkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Dit blad verschijnt 2 x per week 82e JAARGANG No. 4 Bureaux: GROTESTRAAT 205, WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTRAAT 8 OPGERICHT 1878 Abonnement: 22 cent per week; 3.10 franco p.p. per kwartaal 2.85 Gironummer 50798 Advertentieprijs: 10 cent per m.rn. Contract-advertenties: speciaal tarief TEL.-ADRES„ECHO' De Euratoom, de samenwerking op atoomgebied voor vreedzame doel einden tussen de zes landen, die klein-Europa vormen, is door de moeilijkheden, die zich met de Euro- markt hebben voorgedaan, wat op de achtergrond geraakt. Zodoende is er niet, en zeker niet voldoende aan dacht besteed aan de overeenkomsten, die deze Euratoom, evenals de Euro- markt voorlopig te Brussel gevestigd, heeft aangegaan met Engeland en Amerika. Merkwaardig is wel, dat juist de zer dagen is verschenen het officieel rapport, dat de Euratoom krachtens artikel 213 van zijn verdrag binnen zes maanden na haar in-functie-tre- ding moest opstellen over de toestand van de kernenergie-industrieën in deze zes landen. Het is een rapport van vrij grote omvang, dat vele en velerlei gegevens omvat. Al zal de vreedzame toepassing der kernener gie, zo zegt dit rapport, hoofdzake lijk op de productie van de electri- sche energie betrekking hebben, dan zal dit toch niet uitsluitend het geval zijn. Ook de aandrijving van trans portmiddelen en de steeds verdere medische toepassing van radio-actie- ve-isotopen is en renderend doel voor de kernenergie. Verder is het belangrijk aan te stip pen, dat de exploitatie van alle vor men van kernenergie niet noodzake lijkerwijs, gelijk velen denken, aan en kele grote concerns voorbehouden blijft. Zelfs kleine ondernemingien kunnen hier een belangrijke rol spe len. De uranium. Het nieuwe bedrijf der kernenergie heeft de landen ertoe aangezet sterk gespecialiseerde organen in het leven te roepen. De meeste staten, aldus leert ons een artikel in De Nieuwe Gids te Antwerpen, hebben commis sariaten opgericht. De schrijver van het artikel wijst erop, dat de Duitse Bondsrepubliek zelfs over een spe ciaal ministerieel departement be schikt. En toch is het Duitsland, dat het meest aan de zorgen van het par ticuliere bedrijfsleven overlaat, ter wijl de overheids-bemoeiingen het grootst zijn in Frankrijk, waar een fundamentele rol gespeeld wordt door het C.E.A., het commissariaat, dat praktisch alle bestellingen op dat ter rein doet. De Belgische schrijver wijst er niet zonder teleurstelling op, dat Bel gië, dat nochtans in de Congo een reusachtig gebied heeft, waar ura- niumlagen geëxploiteerd worden en waar er misschien nog andere be staan, geen enkel instituut in het le ven heeft geroepen, dat over prospec tie en winning van uranium- en tho- riumertsen iets leert, terwijl Frankrijk en Italië daarvoor vier instituten tel len. In 1945 was niets bekend over bruikbare hoeveelheden uranium, be halve dan in de Belgische Congo, waar de vaststaande reserves thans ongeveer 6600 ton natuurlijk urani um bedragen. Het zijn echter vooral andere landen - en dan vooral Frankrijk - die aan prospectie doen. In west-Duitsland is men zeker van 250 ton uranium in eigen bodem en men meent verder reeds rijke la gen gevonden te hebben. De vast staande reserves van het Franse moe derland bedragen thans ongeveer 15. duizend ton uranium. Op Madagas car werden rijke thoriumlagen ont dekt, en in Italië zou 600 ton ura nium te vinden zijn, terwijl de Ne derlanders volgens de schrijver noch in Nieuw-Guinea, noch in Suriname veel geluk hebben gehad. Congo aan de spits. Wat nu de concentratie aan de uraniumertsen betreft (het eerste uit zuiveren van vreemde stoffen): de Congo levert jaarlijks geconcentreer de erts af voor een hoeveelheid van 85 ton, waarvan, tot in 1960, de V.S. een optie van 75 hebben. De Fran se concentratie-bedrijven halen thans 800 ton, terwijl de Italiaanse en Duitse bedrijven nog geen noemens waardige productie hebben. De waar schijnlijke Franse reserves voor ura nium bedragen 50 a 100.000 ton uranium, terwijl Madagascar een der belangrijkste wereldproducenten van thorium is. In de V.S. belopen de reserves 170.000 ton, in Canada ongeveer 1 miljoen. In elk geval zou men in de zes landen van klein Europa tegen 1967 ongeveer 24.000 ton natuurlijk uranium behoeven, terwijl men nor maal slechts tot een productie van 15.000 ton kan komen. Daarentegen staat echter, dat de V.S. vrezen voor een overproductie van uraniumerts, die dus elders zou kunnen worden gebruikt. Vastgesteld wordt, dat de toestand bevredigend mag worden geacht wat betreft de voorraad van andere stof fen, die voor het bouwen van kern reactors nodig zijn. Het rapport ver meldt niet minder dan 24 van zulke research-reactoren. Daarvan in Bel gië twee, in Duitsland zeven, in Frankrijk negen, in Italië vier, in Nederland drie, waarvan nog geen enkele in werking wordt veronder steld. Een gemiddelde reactor zendt een straling uit, die overeenkomst met een massa van 100 ton radium. Hij stelt daartegenover, dat de ge hele radiumproductie sinds de ont dekking van dit element tot op he den niet meer dan lV> kg bedraagt. De rendementsfactor voor de in Engeland gebruikte en voor Europa ontworpen energiereactoren in dienst van electriciteitscentrales ligt tussen 20 en 30 een cijfer dat iets min der gunstig wordt geoordeeld dan dat van de meeste moderne centrales. In cijfers. Hij geeft als cijfers in hoofdpun ten enkele vooruitzichten voor de Euratoom landen. BELGIË tegen 1967 vier cen trales met een totaal opgesteld elec- trisch vermogen van 55 tot 600 Me gawatt (dit is 1 miljoen watt); tegen 1975: 1200 MWe. DUITSLAND tegen 1965, 4 a 5 kernenergiecentrales met een totaal electrisch vermogen van ca. 50 MWe; tegen 1975 600 MWe. FRANKRIJK tegen 1965 een totaalvermogen van 850 MWe, ver kregen via reactoren met natuurlijk uranium, grafietmoderator en gas- koeling en daarbij nog 350 MWe, I verkregen door ander reactoren, waarin dan eventueel b.v. plutonium zou worden gekregen door ander re actoren, waarin dan eventueel b.v. plutonium zou worden gebruikt. Geen vooruitzichten gepubliceerd voor '75. ITALIË tegen 1965 een totaal vermogen van ca. 1.500 MWe. NEDERLAND tegen 1965 een totaalvermogen van 400 MWe (tegen 1970: 1.200 MWe), tegen 1975 3.000 MWe. Aan het einde van zijn aan het rapport van Euratoom ontleende be schouwingen stelt hij vast, dat Bel gië en Nederland elk op het ogen blik een 150 gespecialiseerde tech nici voor kernenergie en aanverwan te taken tellen. Frankrijk beschikt over t 10-voudige; in de V.S.werken 10.000 wetenschappelijk opgeleide specailisten in het bedrijf. Hier is dus wel een grote achterstand voor de Euratoom landen, die ook lang niet over voldoende geldelijke middelen beschikken. De Amerikaanse com missie voor kernenergie kan sinds haar oprichting 15 miljard dollar uit geven, maar het Franse commissari aat, heeft ondanks grote inspanning, niet meer dan 450 miljoen dollar ter beschikking gekregen. Uit deze cijfers alleen reeds blijkt hoezeer samenwerking als in de Eu ratoom totstand gekomen wenselijk is. Het rapport van de Euratoom schat de energiebehoefte van 1975 op 80 dus bijna het dubbele hoger dan in 1955. De traditionele klassie ke energie, die reeds een tekort van grote betekenis in 1955 liet, dat door de invoer van steenkolen en olie dien de te worden gedekt, zou in 1975 dit tekort hebben zien groeien tot wel licht 40 Met wat nu voorzien is in de bovengenoemde landen, kan dus niet voorzien worden in het energie tekort, dat zeker in 1975 zal onstaan. En hij rekent het een feit, dat de Eu- ratoom-gemeenschap, al komt zij met haar industrieel potentieel in de we reldeconomie direct na de V.S., toch wat haar kernenergie-programma be treft, slechts op 2/3 komt van wat Engeland heeft gepland. Het is goed zulke cijfers onder het oog te krijgen om zich te realiseren wat de Euratoom betekent en hoeveel de door haar tot stand te brengen sa menwerking nodig is. VAN DER MANDERE. (Nadruk verboden). Kongolezen stellen ultimatum" De Belgische Kamer van Afgevaar digden heeft besloten een parlemen taire commissie naar Belgisch Kongo te sturen om de oorzaken van de rel in Leopoldstad te onderzoeken. Dit gebaar van parlementaire zelfbeheer sing en waardigheid blijft echter een stuk achter op een memorandum, dat eveneens donderdagavond door de inheemse burgemeesters van Leopold stad is gericht aan de gouverneur-ge neraal van de provincie Leopoldstad. Hierin worden op de hoge toon van een ultimatum een aantal eisen ge steld, die „spoedig moeten worden in gewilligd". Anders zullen deze Kon golese burgemeesters hun medewer king met de Belgische autoriteiten staken. De burgemeesters zeggen, dat de „uiterst gespannen toestand" hen verplicht een reeks „noodzakelijke maatregelen te treffen". Zij vragen een gemeentepolitie zoals in België, onmiddellijke opheffing van de „mi litaire bezetting" van de inheemse wijken van Leopoldstad, verkorting van het uitgaansverbod en herziening van de straf, die aan burgemees/er Kasavoeboe is opgelegd. „De huidige kalmte is maar schijn. Wij lopen ge vaar spoedig het ergste te beleven, als men voortgaat psychlogische ver gissingen te begaan", aldus de burge meesters. Tot slot zeggen zij voor standers te zijn van onafhankelijk heid en van sociale rechtvaardigheid zonder onderscheid van ras. De ver klaring dat zij hun medewerking met de Belgische autoriteiten zullen sta ken, wanneer aan deze eisen niet spoedig wordt voldaan, stond niet in het memorandum maar werd door de burgemeesters aan de pers meege deeld. De Belgische Kamer van Afgevaar digden heeft met algemene stemmen besloten de enquête-commissie naar Kongo te sturen. Die commissie zal moeten nagaan wat de oorzaken zijn geweest van de bloedige ongeregeld heden in Leopoldstad en door welke maatregelen een herhaling kan wor den voorkomen. Uiterlijk over drie maanden zal hij rapport moeten uit brengen. De kamer nam haar besluit, nadat zij in diep stilzwijgen uit de mond van de minister van Kongo, Van Hemelrijck, had vernomen wat de droevige gevolgen van de revolte geweest zijn 42 doden, meer dan 250 gewonden en voor honderden miljoenen franken aan schade. De politie verrichtte 96 arrestaties. Een der gearresteerden is Kasavoeboe, leider van de inhemse politiek-cul- turele organisatie Abako. KONGOLEZEN DREIGEN MET WRAAK. Koning Boudewijn van België en Mni.-president Eyskens hebben van de negen inheemse burgemeesters van Leopoldstad een telegram gekregen, waarin de vrijlating wordt geëist van hun collega Kasavoehoe. „De bevol king eist zijn onmiddellijke vrijla ting en rehabilitatie. Zij is vastbeslo ten haar doden te wreken, als haar klachten geen gehoor vinden", zo wordt in het telegram gezegd. SPAANS DORPJE WEGGE SPOELD NA DOORBRAAK VAN STUWDAM. Van het Spaanse bergdorpje Ri- vadelago, dat vrijdag vóór het aan breken van de dag, terwijl de ruim 500 inwoners nog bijna allen sliepen, werd overspoeld door een brullende watervloed, staat geen huis meer overeind. Na vier weken overvloedige regen brak de stuwdam van het Sa- nabriameer door en twee miljoen kubieke meter water stortten over een kamp met arbeiders die werkten aan de bouw van een elektrische cen trale en over het dorpje. Een hon derdtal houthakkers, die op de berg hellingen aan het werk waren en een aantal inwoners, dat reeds wakker was, kon ontkomen. Meer dan 150 mensen vonden echter de dood in het water, dat hen met hun huizen mee sleurde. Onder de slachtoffers is ook de bewaker van de dam, die blijkbaar geen tijd meer heeft gekregen alarm te slaan. Donderdagmiddag om precies 12 minuten over 12 is generaal Dé Gaulle tijdens een korte en intieme plechtigheid op het Elysée uitgeroe pen tot eerst president van de Vijf de Republiek. In aanwezigheid van talrijke politieke persoonlijkheden, de leden van het corps diplomatique, maarschalk Juin en generaal Salan, die het leger vertegenwoordigen, en de afgevaardigden van de Afrikaanse landen, heeft de vice-voorzitter van de raad van state, de heer René Cas- sin, mededeling gedaan van de offi ciële uitslag van de op 21 december gehouden presidentsverkiezing en op grond daarvan generaal De Gaulle ge proclameerd tot opvolger van presi dent René Coty. Een en twintig ka nonschoten, die bij het Hotel des In valides werden gelost, verkondigden de Parijzenaars op hetzelfde ogenblik dat hun staatshoofd zijn functie of ficiéél had aanvaard. Daarna reden de presidenten onder oorverdovend gejubel naar de Are de Triomph, waar president de Gaulle de vlam opnieuw ontstak. Daarna namen zij afscheid; de Gaulle ging naar 't Elysée en Coty vertrok rechtstreeks naar z'n geboor teplaats Le Havre. Fidel Castro is aan het hoofd van een 10 kilometer lange colonne ge wapende rebellen de hoofdstad van Cuba, Havanna, binnengetrokken en daar triomfantelijk ontvangen door de bevolking. Alle kantoren, winkels en bedrij ven waren gesloten om iedereen in staat te stellen de revolutionaire lei der te verwelkomen. In Havana en naburige plaatsen is het één dag ver boden geweest alcoholische dranken te verkopen om opgewonden gemoe deren en mogelijke incidenten te voorkomen. De Cubaanse rebellen zijn hun staatsbeleid begonnen met een grote zuivering. Vijftien officieren van het leger zijn geëxecuteerd. In Havana worden 800 personen vastgehouden onder verdenking van politieke mis drijven. Al wie tijdens het regime van Batista de dictatuur diensten heeft verleend als aanbrenger en verklik ker zal tot dwangarbeid worden ver oordeeld, heeft Castro gezegd. Hij wil deze dwangarbeiders laten wer ken aan de drooglegging van een moerasgebied van honderden hecta ren bij Zampata. Cuba zal geen diplomatieke be trekkingen onderhouden noch met Rusland en zijn satelieten, noch met Zuid-amerikaanse landen, die door dictators worden geregeerd. Binnenland MONTEUR TE BREDA KLEM IN STALEN LIFTKABELS. Tweeëneenhalfuur lang heeft de 26-jarige Jan van Heul uit Breda met zijn linkerbeen bekneld gezeten tus sen de snijdende staalkabels van een defecte lift in het warenhuis van Vroom en Dreesmann. Bijgestaan door een arts van de G.G.D. en ge holpen door een enorme zelfbeheer sing gelukte het de jeugdige mon teur van 4 uur tot half 7 de onvoor stelbare pijnen te doorstaan en bij kennis te blijven. Want Jan van Heul mocht het bewustzijn niet verliezen, omdat zijn hulp nodig was bij het los komen van de kabels. Toen men er tenslotte na 150 verschrikkelijke mi- MODERN en SOLIDE nuten in slaagde hem te bevrijden, bleek zijn been bijna tot op het bot ai gekneld te zijn. In zorgwekkende toestand is de Bredanaar overge bracht naar het ziekenhuis. SCHEEPSBOUWER VEROLME IN IERLAND. In gezelschap van Admiraal de Booy heeft scheepsbouwer Verolme (van de scheepswerk te Heusden) te Rushbrooke, aan de haven van de Ierse stad Cork, de bouw- en herstel- werf bezichtigd, die zijn onderneming daar voor vijf miljoen pond sterling zal uitbreiden tot een grote dochter onderneming. Verolme verklaarde dat de voor bereidingen van dit werk afgesloten zijn en dat het thans tijd is om het werk in ernst aan te pakken. „De in ternationale concurrentie is zo scherp dat het noodzakelijk zal zijn hard te werken om resultaten te boeken", zo zeide hij. Vrijdag is in Dublin het contract voor de uitbreiding van de werf te Rushbrocke getekend. „Ik ben nog nooit in mijn leven zo trots geweest als vandaag", merk te Verolme op. NIJMEGEN NAAR DE 130.000 INWONERS. De burgemeester van Nijmegen, mr. Ch. Hustinx, heeft in zijn nieuw jaarsrede in de gemeenteraad mede gedeeld dat het gemeentebestuur hoopt dat de stad volgend jaar het getal van 130.000 inwoners zal heb ben overschreden. 31 December j.I. telde de gemeente 127.113 inwoners, tegen 124.697 op 1 januari 1958. BEWEGING IN LEVENSMIDDEL SECTOR. In verschillende levensmiddelen- prijzen is de laatste tijd beweging ge komen. Het ministerie van economi sche zaken stelt op het ogenblik een onderzoek in naar een moglijke ver laging van de broodprijzen, terwijl ook de vleesprijzen over het algemeen te hoog geacht worden. De directeur voo rhandel en nijverheid, drs. Van der Kwast, heeft te Eindhoven mee gedeeld tijdens een vergadering van de Verbruikscoöperatie, dat de aan wezige, speling in de grossiers- en de tailprijzen zeker een verlaging van de vleesprijzen rechtvaardigt. Voorts wordt in welingelichte kringen ver wacht, dat de koffieprijs op zeer kor te termijn opnieuw omlaag zal gaan, vermoedelijk met acht tot tien cent per pakje van 250 gram. STAATSLENING VAN 400 MILJOEN. Op 22 januari kan worden inge schreven op een nieuwe staatslening ter grootte van vierhonderd miljoen gulden. De lening draagt een rente van AYi percent en heeft een loop tijd van dertig jaar. De inschrijving bedraagt 99 percent. Het emissie prospectus zal waarschijnlijk op 15 januari verschijnen. STILLE OMGANG OP 1, 8 en 15 MAART. De Stille Omgang zal dit jaar wor den gehouden op 1, 8 en 15 maart. Op zondag 18 januari zal het Ge zelschap van de Stille Omgang in Krasnapolsky zijn jaarvergadering houden. Dit jaar zal in afwijking met voorgaande jaren geen speciale Am sterdamse Stille Omgang worden ge organiseerd. De Amsterdammers die in georganiseerd verband aan de be devaart meededen zullen worden ver deeld over de drie nachten, de indi viduele deelnemers kunnen zelf een zondag bepalen. Provinciaal Nieuws DEMONSTRATIEDAG IN DEN BOSCH. Verkiezingscampagne van de KVP. Centrale ledenwerfactie. Ip een persconferentie van de K.V.P. zijn mededelingen gedaan over de campagne, welke met het oog op de komende verkiezingen zal wor den gevoerd. Naast 'n centraal ge leide ledenwerfactie en een financiële actie zullen twee grote bijeenkomsten worden georganiseerd. Op zaterdag 24 januari zullen op een vergadering in het Groothandels gebouw te Rotterdam vijf korte in leidingen worden gehouden over de kernpunten van het Christelijk soci aal beleid, welke nader in de sectie vergaderingen zullen worden bespro ken. Prof. mr. C. Romme, de voor zitter van de KVP-fractie in de Twee de Kamer, zal in een slotzitting een rede houden over de wezenskenmer ken van het christelijk sociaal beleid. Op zondag 8 maart wordt in de Veemarkthallen te 's-Hertogenbosch een demonstratieve bijeenkomst ge houden. Prof. Romme zal hier de slotrede uitspreken. Hij zal voorts het woord voeren in alle kieskringen. Er zullen verder enige werkbezoeken worden gebracht, nl. op 6 februari aan het Land van Maas en Waal, op 20 februari aan Oost-Brabant en op 6 maart aan Zuid-Limburg. Alle KVP-ministers en staatsse cretarissen zullen gedurende de ver kiezingscampagne spreekbeurten ver vullen. De jongerenraad van de KVP zal op 14 februari te Utrecht een grote vergadering houden. Tijdens de ver kiezingscampagne zal het partij-or gaan „De Opmars" in een miljoenen oplaag verschijnen. STICHTING TILBURGS KAMER KOOR DEBUTEERT MET DUBBELE PREMIÈRE. Wanneer het jonge Tilburgse zang gezelschap „Stichting Tilburg Ka merkoor zich op dinsdag 20 januari a.s. presenteert in een eerste zelf standig optreden, dan doet het dit met een programma van bijzondere allure. Vooreerst zal het koor een eerste uitvoering geven van de „Missa in honorem Sanctissimi Verbi Incarna- ti voor soli, koor en orkest van de Brabantse componist Jos van Amels- voort. Deze componist is de laatste jaren, zowel in eigen land als vooral ook in Duitsland, Engeland en Ame rika, op de voorgrond getreden door zijn opmerkelijke orgelwerken, welke evenals de nu uit te voeren Mis ge schreven zijn in de barokstijl. Jos v. Amelsvoort heeft zich met zijn koor werken een plaats verworven naast componisten als Pepping en Distier, die op het moment op het gebied van de koorzang toonaangevend zijn. De keuze van de Missa in hono rem Sanctissimi Verbi Incarnati ge tuigt evenzeer van goede smaak en zin voor vernieuwing als van een grote moed, want het werk stelt aan de uitvoerenden zeer hoge eisen. De tweede première geldt 't „Mag nificat" van Carl Philip Emmanuel Bach, dat een eerste uitvoering in Nederland beleeft. Dit werk, dat ster ke reminicensies wekt aan het oeuvre van Johann Sebastian Bach, bevat anderzijds reeds vele elementen die we vinden in de koorcomposities van Mozart, als de grote c-moll Mis en het Requiem. De fijnzinnige cantate „Wachet auf ruft uns die Stimme" van Jo hann Sebastian Bach completeert het programma. Solistische medewerking verlenen de sopraan Helène Verkley, de alt Anne Maas, de tenor Jan Waayer, de bas-baryton Laurens van der Werf en de clavicinist Hans Philips, terwijl de begeleiding is toevertrouwd aan het Rotterdams Kamerorkest. Het concert, dat op 20 januari om acht uur plaats heeft in de aula van het Brabants Conservatorium aan de Bosscheweg te Tilburg, staaf onder leiding van de jonge dirigent Jan Jansen, dirigent van verschillende Tilburgse koren en die de laatste ja ren de leiding heeft van de bekende uitvoering va nde Mattheus Passion in de grote kerk van Zaltbommel. DE ECHO WHEÏ ZUIDEN Stationsstraat 88, Waalwijk. Laveranclar alle Ziekenfondsen.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1959 | | pagina 1