Het jaar van dG Ommekeer 1959 voor Waalwijk bijzonder gunstig jaar Waalwijkse en Langstraatse Courant DONDERDAG 31 DEC. 1959 Dit blad verschijnt 2 x per week Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN 82e JAARGANG No. 105 Abonnement: 22 cent per week: per kwartaal ƒ2.35 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties: speciaal tariel Gironummer 50708 BureauxGROTESTRAAT 205. WAALWIJK TEL. 2621 KAATSHEUVEL - TEL. 2002 - Dr. VAN BEURDENSTRAAT 8 OPGERICHT 1878 TEL.-ADRES: ..ECHO" 1959: ontspanning in Europa, nieuwe spanningen elders. Niemand kan weten, welke beteke nis de toekomstige historicus zal toe kennen aan het jaar 1959. Doch voor zover een tijdgenoot in staat is, de zin van het actuele gebeuren te over zien, is hij geneigd te zeggen, dat de pogingen tot ontspanning tussen de atlantische wereld en het sowjetblok het kenmerkendste verschijnsel ervan vormen. Over de oorzaken, dat staatslieden als MacMillan - die het eerst naar Moskou ging om de weg te bereiden voor verdere ontmoetingen van wes telijke staatslieden met Chroesjtsjow - als Eisenhower en tenslotte ook De Gaulle voldoende termen aanwe zig achtten voor hoop op ontspan ning, is al veel gezegd. Ieder van de betrokken politici wenst gaarne zijn carrière te eindigen als vredesapostel. Want de angst voor een oorlog is toe genomen met de vernietigingskracht van de kernwapens en de middelen, die atoom- en waterstofbommen op verre afstand kunnen doen ontplof fen vliegtuigen en raketten. De spectaculaire kunstmanen en voertuigen naar de maan hebben evenals de atoomonderzeeërs bewe zen, welk een formidabele krachten de mens kan ontketenen. Kan hij ze in bedwang houden? Of zal, door een derde grote oorlog, de wereld der blanken in het bijzonder zo worden geteisterd, dat onvoorstelbare ver woesting er het einde van is? Bij die vrees voegt zich de behoefte aan meer welvaart. „Inhalen van Amerika", so ciale zekerheid, plezier en genoegen, ook in de sowjet-unie. Blijken van ontspanning De bezoeken nu van MacMillan aan de Sowjet-Unie, van Chroesjt sjow aan Amerika, de voorgenomen reizen van de sowjet-premier aan Frankrijk, van Eisenhower aan Mos kou, en wat daar nog bij zal komen, zijn tekenen van grote diplomatieke activiteit om het ergste te voorkomen. In Genève maakte men vorderingen op de weg tot het staken van kern proeven, die ook sinds oktober 1958 niet meer hebben plaats gevonden. In de Ver. Naties is drang uitge oefend op Frankrijk, om zijn eigen experiment met een atoombom uit te stellen, of het daarbij te laten, en er verder van af te zien, als ook de an dere mogendheden geen proeven meer nemen. Een brede kring in de V.N. wenste, dat de bezitters van kernwa pens hun kennis en materiaal niet ter beschikking zouden stellen van ande re landen, opdat tenminste het bezit van die gevaarlijke wapens niet zou worden uitgebreid. Aanvankelijk dreigde nog de in no vember ontketende crisis over Berlijn ernstige gevolgen te hebben. Doch de Russen, die voorstelden de bezetting van de oude Duitse hoofdstad te be ëindigen, ontkenden een ultimatum te hebben gesteld en de rechten van het westen te hebben willen opheffen. Zij zouden al genoegen nemen met ver mindering der spanningen rondom Oost-Duitsland en met verder over leg, om het bezettingsstatuut te likwi- deren, zonder dat west-Berlijn zijn vrijheid verloor. De dood van Dulles Men zou geneigd zijn het een sym bolisch feit te noemen, dat de Ame rikaanse minister Dulles, die de repu tatie had onverzoenlijk anti-Russisch te zijn, in de zomer van 1959 over leed, terwijl president Eisenhower veel meer een eigen politiek ging voeren. Maar het is zeer wel moge lijk, dat ook Dulles (die minder „hard" was dan velen wel meenden) elke kans zou hebben gebruikt, om het oorlogsgevaar te verminderen. De herkiezing in Engeland van de conservatieve regering van MacMil lan en de matiging van kanselier Adenauer kenmerkten dit jaar even zeer als het feit, dat tevens De Gaulle niet zo anti-Russisch bleek te zijn als men wel meende. In maart zei hij, dat de Duitsers als oostgrens de Oder- Neisse-lijn blijvend moesten aanvaar den en dus voorgoed afstand moesten doen van gebieden, die zij aan Polen en de Sowjet-Unie hebben verloren. In november gaf de Franse presi dent als zijn mening te kennen dat het Kremlin niet zo sterk stond, dat het zich kon veroorloven, de koude oor log hardnekkig te blijven voeren. De Gaulle zei toen, dat Moskou wel eens bang kon worden van het rode China en bij een oorlog niet zou kunnen rekenen op de Oosteuropese vazal staten. Hij dacht dus, dat Chroesjt sjow wel tot een compromis bereid zou zijn. En al is er nog niets bereikt dan deze verandering van atmosfeer, als deze zich doorzet, is zij belangrijk. De Britse historicus Taylor meent im mers, dat wij binnen zes of acht jaar in een derde wereldoorlog zullen wor den gestort, als wij op de oude voet voortgaan. r a.^i i.?yr.Er-: r«nn Het Vaticaan Paus Johannes de XXIIIste heeft in tal van encyclieken belangrijke godsdienstige en andere wereldpro blemen aangesneden en heeft een groots concili aangekondigd van we reldwijde betekenis. Ook heeft Z.H. een aantal nieuwe kardinalen aan dit college toege voegd en talrijke vorstelijke personen en staatshoofden in audiëntie ont vangen. De Gaulle als tacticus Een groot tacticus, die de aandacht is blijven opeisen, bleek de Franse president De Gaulle. Hij gaf te ken nen, dat hij niet aan de leiband wou lopen van Amerika of Engeland, en dit feit alleen reeds maakten Eisen hower èn MacMillan milder jegens Frankrijk en meer tegemoetkomend. Anderzijds bezorgde zijn meer onaf hankelijke houding hem vriendelijke woorden van Chroesjtsjow en zelfs 1 van de Franse communistische partij. Deze ontdekte plotseling, dat De Gaulle eigenlijk nogal liberaal was ten aanzien van Algerije. Wat dit betreft hield De Gaulle op 16 september een rede, waarin hij de Algerijnse opstandelingen aanbood, het vuren te staken, waarna zij binen enkele jaren vrij zouden zijn bij refe rendum te kiezen tussen: afscheiding van Frankrijk; verfransing; of een grote mate van zelfbestuur in een as sociatie met Frankrijk. Dat laatste heeft de meeste kansen, en dit initia tief bezorgde De Gaulle vriendelijke commentaren van Amerika, Enge land, Rusland en vele andere landen, hoewel uiterst recht hem fel begon te kritiseren. In vergelijking met 1958 scheen zo dus 1959 een jaar dat met allerlei vriendelijke aspecten ten einde liep, al waren de wolken geenszins van de lucht. Het neutrale maar westerse Oostenrijk trad toe tot de Donau- commisie, waarin tot dan toe slechts communistische landen waren verte genwoordigd. Tito van Joegoslavië werd minder lastig gevallen dan ooit. Generaal Franco van Spanje zag zijn land toegelaten tot de Organisa tie van Europese Economische Sa menwerking. Wel kwamen op econo misch gebied de zes landen van de aparte Europese Economische Ge meenschap niet tot overeenstemming met de zeven andere, die een eigen kleine vrijhandelszone wilden vor men, maar tragisch achtte men deze splitsing toch nog niet. China, India en Laos Tussen landen, die niet in Europa lig gen en nog niet over kernwapens be schikken bleven „klassieke" conflic ten evenwel niet uit. Het meest ver ontrustend was wel de onwil van rood China, troepen terug te trekken die grenzen van India hadden overschre den. Men wist wel dat de Chinese kaarten (sinds Tsjiang Kai-sjek?) sterk afweken van de Indische (of eigenlijk Brits-Indische), maar dat rood China eenvoudig troepen zond, die in botsingen met Indische solda ten gevangenen maakten en Indiërs neerschoten, ontketende in India een golf van protest. De oorzaak van deze agressiviteit was wel, dat na een opstand in Tibet de opperpriester en hoogste autoriteit, de Dalai Lama, was uitgeweken, met honderden van zijn landgenoten, naar India; en dat de Indiërs geestdriftig te kennen gaven, hoezeer zij meeleef den met de Tibetanen, wier opstand hard werd onderdrukt. Beroering wekte ook een kleine burgeroorlog in het koninkrijk Laos, waar de rechtse regering zeide, dat Chinese en Vietnamese communisten waren binnengedrongen. Dit bleek niet bewijsbaar te zijn, al hadden de rebellen wel morele en misschien ma teriele hulp van communistische kant gekregen. Het scheen, dat het neu trale Laos tenslotte in elk geval voor directe interventie van rode elemen ten zY)u worden gespaard, en dat Chi na wat inbond jegens India. Toch kreeg men de indruk dat Azië meer een haard van oorlogsgevaren was dan Europa. Afrika In Afrika was de onrust van an dere aard; zij uitte zich in strijd tegen Europese voogden. Dit bleef zo in Algerije, dat formeel een deel is van Frankrijk, hoewel De Gaulle „zelf beschikking in uitzicht stelde. De Bel gen werden verrast door opstanden in Kongo en in de twee vorstendommen Roeanda en Oeroendi, welke laatste eigenlijk voogdijgebieden van de V.N. zijn, bestuurd door België. De regering in Brussel liet in Kon go gemeenteraadsverkiezingen orga niseren in december van 1959, be loofde een voorlopige Kongolese re gering in 1960 en onafhankelijkheid in 1964. Ten aanzien van de voorlo pige vorstendommen wilde België meer democratie verwerkelijken. Maar een golf van nationalisme overspoelde het zwarte werelddeel. Met slechts één vreemde uitzonde ring: De bevolking van noord-Kame roen, die kon toetreden tot Nigeria (dat in 1960 een dominion, dus on afhankelijk, zal worden), verkoos voorlopig nog onder Brits bestuur te blijven... Latijns Amerika Nieuwjaar 1959 volgde op Cuba dictator Bastista de weg van vele voorgangers in latijns Amerika en verscheen de romantische en wat wil de Fidel Castro, die de held werd van de Spaans-Amerikaanse radicalen van links, doch in conflict raakte met de V.S. Vlak voor de deur werd Was hington geconfronteerd met het roe rig nationalisme, dat ook in 1939 de internationale toestand onrustig hield. dr. A. C. thans een complex hockey-velden, een tennispaviljoen en een complex voet balterreinen. In het kader van de ge meentelijke zorg voor de sport zal ten zuiden van de Elzenweg het sport park Elzenhoven worden aangelegd, zodat dan ook de voetbalvereniging R.W.B. de beschikking zal krijgen over enkele goede velden. In het vlak van de culturele zorg liggen de plannen voor de bouw van een cultureel centrum en van een mu ziekschool te wachten. Overigens schijnen de dit jaar met zoveel en thousiasme besproken muziekschool plannen plotseling op de achtergrond te zijn geraakt. We horen er althans niets meer van. De arbeidsmarkt heeft dit jaar in Waalwijk een gunstige conjunctuur te zien gegeven, al moest in de laatste maanden van het jaar vooral in de schoen- en lederindustrie een toene mend tekort aan arbeidskrachten wor den geconstateerd. Overigens bleef het gewst van het G. A. B. te Waalwijk zich met het laagste werk loosheidscijfer in de provincie bijzon der gunstig onderscheiden. Niet zo gunstig is het de Waal wijkse weekmarkt gegaan. Het voor stel van b. en w. om over te gaan tot de instelling van een weekmarkt, ont moette onverwachte en sterke tegen stand bij de Waalwijkse middenstand, die wel met een uitvoerig rapport ter tafel kwam, maar niet met het enige argument dat hier gewicht in de schaal had kunnen leggen duidelijk en overtuigend cijfermateriaal. De door b. w. voorgestelde week markt op vrijdagavond werd be schouwd als de doodssteek voor de koopavond voor de middenstand. Tenslotte moesten b. w. retireren en deden dit op weinig succesvolle wijze, want het voorstel om de week markt dan maar op woensdagavond te houden zou wel eens de doodsstreek voor de Waalwijkse markt kunnen zijn. GROEI MIDDELBARE SCHOLEN Grote uitbreiding van woningvoorraad - Accent op industriebouw - 2e fase van Havenplan goedgekeurd - Nieuwe sportvelden Voordat wij omwille van de traditie in het achter ons liggende jaar 1959 gaan duiken om daaruit de feiten te lichten, die voor de ontwikkeling van de gemeente Waalwijk en voor de samenleving op velerlei gebied van betekenis zijn geweest, willen wij er op wij zen, dat u in dit summiere overzicht niet moet zoeken naar de kip bouwcombinatie fa. v. d. Merwe en de fa. Kramer, die daarmee blijk ga ven van een verheugend initiatief m.b.t. de particuliere industriebouw. Jammer is hierbij wel, dat het meren- van boer Harmsen, die een ei van zes ons geproduceerd heeft. Ten deel van deze hallen huisvesting gaat eerste is het niet gebeurd en ten tweede zou u het, als het gebeurd was, niet tegenkomen, want dit ei, hoe leuk voor de boer en hoe fijn voor de kip ook, heeft echt geen stempel gedrukt op het ka rakter van het afgelopen jaar. Wij willen hier maar mee zeggen, dat deze terugblik geen copie is van alle kranten die u niet of wel gelezen hebt. Alleen de werke lijk belangrijke gebeurtenissen zijn er in samengevat en wij hopen dan ook ditmaal verschoond te blijven van telefoontjes en bezoe ken van lezeressen en lezers, die ons welhaast buiten adem komen mededelen dat mijnheer A. (zilveren jubilaris) en de kaartclub (eerste lustrum) niet genoemd zijn. Alle jubilarissen en verenigin gen nogmaals proficiat en nog vele jaren! En nu dan 1959. VOORTGEZETTE UITBOUW Het jaar 1959 heeft zich voor de gemeente Waalwijk gekenmerkt door een verder gaande en een in alle op zichten markante ontwikkeling op ve lerlei gebied, welke voor het belang rijkste deel is voortgevloeid uit het vooruitstrevende en energieke beleid van het gemeentebestuur en uit de grote steun en medewerking welke de gemeenteraad aan dit beleid heeft gegeven. In diverse delen van de gemeente kon de woningvoorraad belangrijk worden uitgebreid. Baardwijk zag weer 100 woningen van 't bouwplan Continubouw Brabant II gereed ko men, in de St. Antoniusparochie ver rezen in de fraaie wijk Bloemenoord 200 woningen uit de grond, Besoijen werd verrijkt met 119 woningen in het plan Besoijen-west, de Burg. Smeelelaan kreeg 13 fraaie woningen» de van Assendelftstraat 12 en langs de Kasteellaan kwamen de eerste achttien flatwoningen gereed, terwijl her en der nog woningbouw op kleine schaal gereed kwam. Verder voteer de de raad het benodigde krediet voor de 3e fase van 100 woningen in het plan Baardwijk, zodat mede dank zij het voortreffelijke bouwweer het jaar 1959 voor de woningbouw in de ge meente Waalwijk bijzonder gunstig is geweest. Een ander belangrijk aspect in de gemeentelijke uitbouw was de goed keuring welke de raad hechtte aan het plan tot de bouw van 7 industriehal len aan de le Zeine Oost door de bieden aan schoenfabrieken, zodat de zo noodzakelijke differentiatie in het Waalwijkse industriële beeld nog niet aan bod komt en dat was toch eigen lijk min of meer de bedoeling van de bouw van deze hallen. Prachtige kansen gaat de industrie ook krijgen langs de nieuwe Waal wijkse haven, waarvan de eerste fase gereed gekomen is. Dit grootse en gedurfde plan kwam weer wat dich ter bij zijn verwezenlijking door het krediet van AVi miljoen dat de raad voor de realisering van de tweede fase beschikbaar stelde. Deze nieuwe haven zal voor Waalwijk de poort op een nieuwe en weidse toekomst ope nen. Met de toenemende industrialisatie en de snelle bevolkingsaanwas - medio 1959 passeerde Waalwijk de 17.000 inwoners - krijgen ook de recreatieve aspecten in de gemeente Waalwijk een steeds groter aandacht van het gemeentebestuur. Kon in 1958 de fraaie uitleg rond het ge meentelijk zwembad 't Hoefsven in gebruik genomen worden, dit jaar kon een nieuw deel van het zeer mo derne Olympia-sportpark geopend worden, namelijk de prachtige sport velden met voorbeeldige accomodatie van de voetbalverenigingen R.K.C. en Baardwijk. Het sportpark omvat Baardwijk begon het jaar met een afscheid, namelijk van de heer G. P. H. Veltman, die na een voortreffelijke staat van dienst zijn functie als hoofd van de St. Clemensschool neerlegde om van een welverdiende rust te gaan genieten. Biljartliefhebbers zagen in januari in café de Ruyter de voorwedstrijden om het Ned. Kampioenschap drieban den ereklasse. In De Terp, het tehuis van de Stichting Jeugdbelangen, werd een geslaagde expositie van ca. 500 kindertekeningen gehouden, welke was georganiseerd door de KJMV. De toneelvereniging O.O.G. vierde haar 7e lustrum met een krachtproef door „De Vuurproef' voor het voet licht te brengen. Zowel het dr. Mollercollege als het Willem van Oranje College ondergin gen dit jaar een belangrijke uitbrei ding. Verder kwam in Besoijen zo goed als geheel gereed de bouw van een Chr. b.l.o.-school en van een r.k. lagere meisjesschool. Voor de uitbrei ding van het dr. Mollercollege legde „koperen" moderator Stevens op 6 maart de eerste steen. Onze plaatsgenoot Ad. van Crom- voirt veroverde in zaal Thalia op prachtige wijze het Ned. kampioen schap 2e klasse kader 38/2. Henny de Ruyter bracht in decem ber het tweede biljartkampioenschap naar Waalwijk, namelijk de nationale titel ereklasse driebanden. De zeer fraaie Nijverheidsschool voor Waalwijk en Omstreken aan het Vredesplein kwam dit jaar gereed, maar tot een officiële opening is het In juli namen de Eerw. Zusters J. M. J. afscheid van de meisjes ulo Maria Koningin, na 20 jaar het onderwijs aan deze school te hebben geleid. Op het gebied van de zwemsport kon Waalwijk in juli getuige zijn van de boeiende interland Nederland - Groot-Brittannië in 't Hoefsven. Het werd een prachtig zwemfestijn, dat door Nederland met 112-89 werd gewonnen en waarbij 3 wereldrecords sneuvelden. Ook in Baardwijk namen de Zus ters J.M.J. afscheid na daar 70 jaar lang prachtig werk te hebben ver richt. Het door dit vertrek vrijkomen de klooster zal als bejaardencentrum worden ingericht. Ons Nationaal Schoenenmuseum, dat het zolang heeft moeten stellen met een onvoldoende en gebrekkige huisvesting, gaat in het komende voorjaar verhuizen naar het royale pand Grotestraat 148, dat door het bestuur kon worden aangekocht. In het parochiële leven hadden dit jaar enkele mutaties plaats. Kapelaan Verschuren van de parochie St. Jan werd benoemd tot bouwpastoor te Eindhoven-Woensel, zijn plaats werd ingenomen door kapelaan van Gastel. Kapelaan C. Meeuwissen verhuisde van de St. Antoniusparochie naar Baardwijk, hij werd opgevolgd door kapelaan H. Kraanen, die tevens werd benoemd tot leraar aan het dr. Mollercollege. In het uitstekend geslaagde zomer feest van Waalwijks Belang kwam dit jaar vooral de jeugd aan bod. Eindhovense jongens en meisjes zorg den voor een fraaie rolschaatsshow, terwijl de meisjes van de Gymnastiek vereniging „Kracht en Vlugheid' kostelijke expressieve gymnastiek lie ten zien. Met een taptoe door de Waawlijkse muziekgezelschappen werd dit feest besloten. Het jeugdwerk kreeg in Waalwijk dit jaar een bijzonder accent. De Stichting Jeugdbelangen heeft een voortreffelijke activiteit aan de dag gelegd en dat haar werk zo prachtig is geslaagd, is zowel te danken aan het energieke werk van de vele leid sters en leiders, als aan de belang stelling en de steun van de ouders. In de parochies St. Jan en St. Cle mens werd een begin gemaakt met het vakantie-jeugdwerk, dat over het ge heel genomen geslaagd mocht heten. Getracht zal worden om in de komen de jaren aan dit vakantie-jeugdwerk een interparochieel karakter te geven. In dit verband mag ook worden vermeld 't prachtig geslaagde school- voetbal in mei van dit jaar. De harmonie St. Crispijn boekte in september een zeer fraai succes door op een concours te Delft met 103 pt. een eerste prijs te halen, hetgeen de vijfde le prijs in successie was. De postzegelliefhebbers kwamen dit jaar ook aan bod door de oprichting van de Langstraatse Club voor Post zegelverzamelaars. Het kerkbestuur van de parochie St. Jan maakte een zeer royaal ge baar tegenover de Andreas Zijlmans- groep door ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van deze groep een belangrijke uitbreiding van het hoofd kwartier aan de Winterdijk aan te bieden. Ter gelegenheid van de ingebruik neming van de nieuwe vleugel en in het kader van het zilveren leraarsju bileum van drs. Beunes bracht leer lingen van het dr. Mollercollege „De Herbergierster" van Goldoni op ge slaagde en aantrekkelijke wijze voor het voetlicht. Ook in de St. Antoniusparochie gaat de jeugdraad het jeugdwerk met voortvarendheid aanpakken. Men is nog niet gekomen. er ree(js gekomen tot de oprichting De fraaie fontein in het Hertog van een afdeling van Jong Nederland Janpark, welke Waawlijks Belang bij baar gouden bestaansfeest door de burgerij kreeg aangeboden, werd in mei met feestelijk vertoon in werking gesteld. In juni droeg neomist Jacq. Bak kers in de parochiekerk van St. Jan zijn eerste H. Mis op en in juli was het neomist Tiny van Haaren die in de St. Antoniuskerk zijn eerste H. Mis opdroeg, waarbij de parochianen van St. Antonius zorgden voor een unieke buurtversiering. In juni vier de pater J. van der Schoot van de Witte Paters van Lavigerie, die voor verlof in zijn geboortestad Waalwijk vertoefde, zijn zilveren priesterfeest. De Boerenleenbank opende een tweede kantoor in Waalwijk en wel in het centrum, aan de Markt. afdeling van Jong en samen met de verkennersbeweging beschikt men reeds over een jeugd huis. Bij de verdere uitbouw van het jeugdwerk verwacht men ook hier al le steun van de parochianen. Ook hebben de Antonianen kennis kunnen nemen van het plan voor hun nieu we kerk. Het zeer fraaie en moderne ontwerp van architect H. M. Kolde- wey uit Voorburg heeft de goedkeu ring gekregen van de bisschoppelijke bouwcommissie en men hoopt in 1960 een heel eind met de bouw te kunnen komen. Tot de gemeente is het ver zoek gericht om een subsidie van 20 pet. van de bouwkosten, terwijl pas toor Lam anderzijds zal trachten om door nieuwe impulsen aan de ze- gelaktie de zozeer benodigde geld middelen bijeen te brengen. DE ECHO WHET ZUIDEN

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1959 | | pagina 5