wAALwijkse en lAnqstRAAtse couRAnt „Oefening en Vermaak" 100 jaar WAALWIJKSE LIEDERTAFEL VITAAL, STERK EN JEUGDIG KERMISKIND FEESTPROGRAM MET EVENEMENTEN VAN BIJZONDERE ALLURE REPERTOIRE EN SOLISTEN VRIJDAG 26 FEBRUARI 1960 -v l uuiMJrtiu ijuu 83e JAARGANG No. 16 De rcho van het Zuióen Uitgever Waal wij kse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Gironummer 50798 Dit blad verschijnt 2 x per week Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk - Tel. 2621 Kaatsheuvel: Tel. 2002 Dr. van Beurdenstraat 8 Abonnement 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p. p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties speciaal tarief. Tel.-adres: „Echo" Er zijn jubilea die in hun oorsprong zo ver terugliggen in de milde duisternis van het verre verleden, dat we geen ooggetuigen meer in ons midden hebben om ons te vertellen hoe het destijds allemaal begonnen is. Het zijn de zeldzame jubilea, de jubilea met de drie cijfertjes, die men in ons vaderlandse verenigingsleven slechts sporadisch tegenkomt. Om de oorsprong er van te kennen, moet men in oude vergeelde folianten en notulenboeken duiken, in de hoop dat de kroniekschrijvers van die dagen de betekenis van hun werk voor het nageslacht hebben ingezien en waarheid en verdichtsel op verantwoorde wijze met elkaar hebben verweven. Een dergelijk jubileum is het 100-jarig bestaan van de Waal- w ij kse Liedertafel „Oefening en Vermaak", dat dit jaar met waar dige luister en klinkende vreugde gevierd gaat worden. Na het gilde St. Crispinus en Crispinianus is de Liedertafel de oudste ver eniging van Waalwijk en als zodanig heeft zij zich voor de Waal wij kse gemeenschap verdiensten verworven, die niet in enkele woorden verteld zijn. Als het waar is dat de ouderdom met gebreken komt, dan geldt dit toch niet voor de Liedertafel „Oefening en Vermaak", want geboren temidden van de bruisende uitgelatenheid van de Waal- w ij kse kermis op 15 juli 1860, is zij nog altijd hetzelfde vitale, sterke en jeugdige kermiskind van weleer. Zeker, zij heeft grijze en zelfs witomkransde hoofden in haar midden, maar de groei in jaren heeft haar toch nooit de eeuwige jeugd kunnen ontnemen en in deze wonderlijke mengeling van geëerbiedigde ouderdom en onverwoestbare jeugd, gaat de Liedertafel haar eeuwfeest vieren, in waardige ernst en sprankelende vrolijkheid. Om te weten hoe het destijds allemaal gegaan is, hebben wij ons vele uren verdiept in de lijvi ge boeken en bescheiden van se cretaris Ad van Iersel (40 jaar secretaris!) en daaruit de gege vens en feiten gepeurd, die voor een jubileumartikel dienstig en van belang zijn. We moeten daarvoor terug naar de 15e juli van het jaar 18(30, naar het café van Jan de Mosselaar aan de Haven, waar de kcrmisvlam wel even hoog zal hebben gebrand als in alle ande re Waalwijkse drinkhuisjes. Bij Janne dan zaten enkele jongelui, dié onder de invloed van het goe de bier en een vrolijk lied beslo ten om staande de kermis een liedertafel geboren te doen wor den. Daar was uiteraard niemand tegen, omdat een geboorte altijd weer een nieuw glas op tafel brengt en zo aanschouwde dan op die gedenkwaardige 15e juli de liedertafel „Oefening en Ver maak" voor Waalwijk en Besoij- en bet levenslicht. Wie precies de „daders" geweest zijn, staat niet helemaal vast, maar zeker waren daarbij, zo zeggen de boe ken, de heren A. v. d. Heijden, A. v. d. Ven, L. Hurkmans en A. Hurkmans. Na deze oprichting moest er natuurlijk ook gezongen worden en omdat men schoenmakers daartoe in die dagen echt niet behoefde aan te sporen, kon reeds eind I860 het eerste con cert worden gegeven in het zaal tje van het café van dc heer Tim mermans aan de Markt. De eerste directeur van de lie dertafel was de heer J. v. Bladel, terwijl als eerste president in de hoeken vermeld staat mr. Sopers, kantonrechter te Waalwijk. MOEILIJKE TIJDEN Van het zaaltje in café Tim mermans verhuisde de liedertafel al spoedig naar Adrianus Ver- wiel, waar verschillende concer ten werden gegeven. De voor spoedige geboorte van de lieder tafel werd helaas niet gevolgd door even gunstige jeugdjaren. De eerste tegenslag kwam toen mr. Sopers werd benoemd tot kantonrechter te Oss en om die reden hel presidentschap van de liedertafel moest neerleggen. Hij werd opgevolgd door jhr. mr. de Roy van Zuydewijn, maar ook van deze nieuwe president had men slechts kort plezier wegens diens benoeming tot griffier aan de rechtbank in Den Bosch. De derde president werd de heer Adr. Oomen. In 1878 trad de liedertafel voor het eerst naar buiten op en nam deel aan een concours in Amster dam, waar zij wel de lof van de jury kreeg, maar geen prijs. In dit'jaar ook verhuisde de lieder tafel naar het adres dat zij tot nu toe trouw gebleven is, namelijk naar Musis Sacrum. Deze zaal werd op 1 dec. 1878 met een con cert in gebruik genomen. Dit con cert werd de basis voor de lange reeks concerten welke de lieder tafel sindsdien in Musis Sacrum tot vandaag toe heeft gegeven. Directeur van Bladel werd in 1879 opgevolgd door de heer F. dc Cortie, die de liedertafel op uitstekend niveau wist te bren gen. In dat jaar ook kreeg dc vereniging een eigen vaandel.dat werd aangeboden namens de bur gerij van Waalwijk en Besoijen. Langzamerhand dus kreeg de liedertafel "meer allure, maar de kaspositie hield daarmee geen gelijke tred, hetgeen inag blijken uit het feit, dat de directeur het zonder honorarium moest stellen. Rond deze jaren spreken de hoeken voor 't eerst van „dames concerten". Er is zelfs nog heel wat te doen geweest voordat da mes tot de liedertafel als lid wer den toegelaten. Successen boekte de liedertafel in 1885 en 1886, toen resp. in Gent en Mechelen een derde en A. C. v. d. HEIJDEN f gedurende ongeveer 60 jaar lid en 35 jaar voorzitter van Oefening en Vermaak een eerste prijs werden behaald op internationale concoursen. In Mechelen kreeg men bovendien een tweede prijs voor „lecture a vue". Het zilveren beslaansfeest werd gevierd met een groots festival en een luisterrijke optocht. In 1888 kreeg de liedertafel weer een nieuwe president, n.l. de heer Jud. Timmermans Wzn., die in 1902 werd opgevolgd door de heer H. Zecgers. Directeur de Cortie werd in 1904 opgevolgd door de heer Jac. Sars, die zich met succes heeft beijverd om nieuwe en jonge krachten tot de vereniging aan te trekken. Onder zijn leiding werd in Amsterdam en Antwerpen op concoursen een tweede prijs behaald. Moeilijkheden in de betaling van de contributie leidde er in 1910 toe dat het gehele bestuur aftrad. De „wanbetalers" werden door de nieuwe directeur, de heer A. C. v. d. Heijden, krachtig aan gepakt en daardoor kon het 50- iarig bestaan toch nog met grote luister worden gevierd. Een zware slag trof de lieder- tafcl „Oefening en Vermaak" in het voorjaar van 1911, toen de zaal van Musis Sacrum geheel uitbrandde en vele waardevolle bezittingen van de vereniging ge heel verloren gingen. Het duurde maanden voordat de liedertafel weer hij de heer Gerris terecht kon. OPERETTES Tijdens dc eerste wereldoorlog bestond er naast dc liedertafel ook een mannen-operettevereni ging, die luisterde naar de naam „Tavenu". Zij was wel geen on derdeel van dc liedertafel, maar toch wel een tweelingzusje, om dat de leden er van bijna ook al len lid waren van de liedertafel. Het is de verdienste van Jac. Sars geweest, dat hij „Tavenu", dat een niet hijster florissant bestaan leidde, nieuw leven heeft inge blazen en tot zeer geslaagde uit voeringen van een aantal operet tes is gekomen, o.a. „La fille de madame Angot", „Les cloches de Corneville", „Franchemont de marskramer". Dc begeleidingen werden verzorgd door wat de hoe ken noemen „Waalwijksche sym phonic", waaruit blijkt dat er toen reeds zoiets als een Waal wijks orkest bestond. In 1931 scheidde „Tavenu" zich geheel van de liedertafel af, maar heeft daarna niet lang meer het hoofd boven water kunnen hou den en werd enige jaren later op geheven. In 1920 krijgt de liedertafel een nieuwe secretaris in de persoon van de heer Ad van Iersel. Tot vandaag toe heeft de liedertafel in hem een functionaris van wie een grote stimulerende kracht uitgaat. Aan het 40-jarig jubi leum van de heer van Iersel zal dit jaar dan ook een speciaal ac cent worden gegeven. Een daad van betekenis van Jac. Sars was ook de oprichting van een apart gemengd koor. Het doel daarvan was om aan de con certen van de liedertafel meer va riatie te geven. Dit koor kwam in 1928 onder leiding te staan van de heer G. Duijvelaar. Uit het jaar 1921 dateert even eens de deelname van de lieder tafel aan het Bestendig Festival van de stad Antwerpen, een jaar lijks terugkerend zangfeest, dat prijzen toekent in de vorm van een loterij. Zangkunst speelt daarbij geen rol. In de twintiger jaren kwamen ook nog andere vererende uitnodigingen los, maar de povere kasmiddelen van de liedertafel waren helaas niet toereikend om daaraan gevolg te geven. Groots was de herdenking van het diamanten bestaan in 1920, waarbij o.a. een nationale kwar- tettenwedstrijd werd georgani seerd. Een overweldigend succes oogstte de liedcrtafel in 1927 met haar medewerking aan de eerste Waalwijkse radio-avond. Het 70-jarig bestaan werd ge vierd met een grandioos drie daags festival, dat door duizen den belangstellende werd bezicht. NIEUWE SLAGEN In deze zo gunstige periode werd de liedertafel opnieuw door een zware slag getroffen. In 1931 namelijk overleed directeur Jac. Sars die gedurende 27 jaar enorm veel voor de liedertafel heeft ge daan. Van de twee kandidaten, dc heren G. Duijvelaar en G. Ger ritsen (Oisterwijk) werd na felle discussies laatstgenoemde geko zen. Een en ander had tot gevolg dat de heer A. C. v. d. Heijden, na bijna 50 jaar de liedertafel op briljante wijze bestuurd te heb ben, zijn ontslag als voorzitter indiende. Tot tijdelijk opvolger werd benoemd de heer Th. Fes ten, terwijl notaris L. Christ aan gezocht werd als tweede direc teur. In 1933 keerde de heer van der Heijden echter weer als voorzit ter terug en in hetzelfde jaar kreeg „Oefening en Vermaak" een hoofdbestuur, dat bestond uit notaris Christ, J. v. Iersel-Hol- tus, Norb. van Loon, W. Tim mermans, J. Tielen en J. Wies man. Dit nam echter niet weg, dat de moeilijkheden in de vere niging bleven voortduren, die zich vooral manifesteerden in een volkomen gePrek aan ambitie hij de leden. Het ledental liep terug tot 55 en in 1934 kwam het zelfs zo ver, dat de reeds lang bestaan de zaterdagse repetities werden afgeschaft, omdat er toch nie mand meer kwam. Van een luis terrijke viering van het 75-jarig bestaan kon in 1935 dan ook niet veel komen. De zaken gingen steeds slechter en in 1936 mocht terecht voor het voortbestaan van „Oefening en Vermaak" ge vreesd worden. Opnieuw werd overgegaan tot de oprichting van een gemengd koor, maar aan de situatie veranderde dit ook niets, evenmin als het feit, dat de heer Louis Sars in 1937 tot tweede di recteur werd benoemd. In 1938 was het ledental gedaald tot 39 en dc financiële toestand was JACQUES SARS f Directeur van 1901 - 1931 toen meer dan zorgwekkend. De ondergang was nabij in 1939, toen het bestaan van liet koor aan een zijden draad heeft gehangen, maar die laatste beslissende stap heeft men gelukkig toch nooit gezet. In hetzelfde jaar moest di recteur Gerritsen plaats maken voor Louis Sars, die tot op heden het directeurschap van „Oefe ning en Vermaak" bekleedt. Maar het 80-jarig bestaan ging zonder feestelijkheden voorhij. OORLOG EN OPBLOEI Hoewel het uitbreken van de tweede wereldoorlog zeer sombe re perspectieven opende, gaf het jaar 1940 toch weer een verheu gende stijging van het ledental te zien. In juni van dat jaar waren het er 60. Van uitvoeringen en concerten is in de oorlogsjaren echter niets kunnen komen, om dat „Oefening en Vermaak" wei gerde zich bij de Kultuurkamer aan te sluiten. De bevrijding bracht ook de terugkeer van de liedertafel en in 1945 werd voor het eerst weer een volksconcert gegeven. In die tijd moest ook de heer v. d. Heij den het voorzitterschap neerleg gen, omdat hij wegens hoge ou derdom het vele werk niet meer aan kon. Er werd een geheel nieuw bestuur gekozen, bestaan de uit de heren A. v. d. Meijden- berg, L. Knepflé, A. van Iersel, J. v. Bladel, L. v. Oudhcusden, J. v. d. Griendt en H. Vestcrs. Een nieuwe president kreeg de vere niging in de persoon van de heer M. P.' van Loon, terwijl dr. Lan- gemeijer sr. bereid werd gevon den het beschermheerschap op zich te nemen. Het ging toen weer crescendo met de liedcrtafel en er werden talrijke concerten gegeven, waaraan bekende solis ten hun medewerking verleen den. Direct na de oorlog werd ook de heer Frans Wilmont als vaste begeleider aangezocht, wel ke taak deze tot op heden op voortreffelijke wijze heeft ver vuld. In 1948 stapte men over naar het operagenre, nadat eerst een damesafdeling aan de oude liedertafel was toegevoegd. In die jaren groeide de belangstelling van het publiek voor de concer ten van de liedertafel en in het hijzonder de kermismatinée's mochten zich in een druk bezoek verheugen. In 1949 telde „Oefe ning en Vermaak" 110 leden (50 dames en 60 heren). Groots waren de plannen voor de viering van liet 90-jarig be staan, waarvoor o.a. een feest- concert was gepland door de Maastrichter Staar. Verder wilde men Markt en Raadhuisplein in een oud-hollandse marktplaats herscheppen, maar een plotseling uitgebroken paratyphusepidemie De uitvoering van talloos vele werken en het optreden van zeer vele solisten van nationale en internationale faam hebben de 100 levens jaren van „Oefening en Ver maak" gemarkeerd. Het zou ons te ver voeren om alle werken en alle solisten hier te noemen, maar een greep in deze veelheid en rijkdom van namen willen we hier toch doen. Allereerst de so listen: In de tachtiger jaren tref fen we dc namen aan van de beroemde bariton Willem Deckers, van Louis Vughts, Mei. C. v. Besel, R. Hol, Li- na Wijgers, Jos dc Leur, Jos Defais, \V. de Hoogh. van Reythoven, G. Dorrenoom en uil eigen midden dc namen van C. de Cortie, G. v. Iersel en P. Snijders. Even later zien we de naam van Jos Groenen, aanvankelijk als „eigen" solist, maar latei- als grote man van de Ham- lmrgse Opera. Verder dc so praan mej. Bekkers uit Gent en de bekende tenor Dela- noy uit Brussel. In de twin tiger jaren lezen we namen als: Carl Butter, Isalberti, Mevr. Noordewier, Orelio, Nelissen, Maartje Offers. Elise Haas, .1. van Haas, de wereldberoemde bariton van de Italiaanse Opera Signor Spartaco Marchi; en rond de dertiger jaren de sopraan Pino Fantini en de grote te nor Luigi Fort. Na de twee de wereldoorlog heeft de lie dcrtafel zich ook beijverd om grote solisten naar Waal wijk te halen, zoals Theo Baylé, Frans v. d. Ven, Maartje Cliffers, Frans Vroons, Justus Bonn, Euge ne Regnicr uit Brussel, Jan Rietveld, Mimi Aarden, Ma rijke v. d. Lugt, Sicmen Jongsma, Heleen Verkley, René Claassen, Louise de Vries, David Hollestelle, An ton Eldering, Ettore Babini en Antoninette Blom. En dan niet e vergeten de eigen solisten als Mei. Cis v. d. Griendt, Rinus Hesselberth, Ilarry Vestcrs en Joh. v. d. Griendt. Indrukwekkend is ook het repertoire dat „Oefening en Vermaak" in deze honderd iaar heeft gebracht. Uit de beginperiode noteren wij „Leiden's Ontzet", „Albrccht Beiling", „Kine Nacht auf den Meere", „In het woud", „Hymne an die Musik", „Op waarts", „In Leed", „Der Frithofsage", „Vrede" en „Nederlands Heil" welk laat ste werk door dc dichter- pastoor J. Sprangers en de componist Richard Hol spe ciaal aan „Oefening en Ver maak" werd opgedragen. Verder talloze fragmenten uit de bekendste Italiaanse en Duitse opera's. Aan dit repertoire gaat „Oefening en Vermaak" nu ook Handel's grootse oratorium „Der Mes sias" toevoegen. strooide roet in het eten. De fees telijkheden moesten worden af gelast. Inmiddels was het leden- lal gestegen tot 130. In deze tijd ook werd 't hoofd bestuur, tengevolge van het over lijden van de heer J. van Iersel, aangevul met notaris van Gurp. Ook het bestuur onderging een uitbreiding met de heren A. Trimbach en J. v. d. Meijdenberg. In 1951 kwam „Oefening en Ver maak" voor het eerst met een kerstoratorium op het podium in samenwerking met 't Waal wij ks Orkest, een samenwerking die zich tot op heden op prettige en vruchtbare wijze heeft voortge zet. In 1953 verleende de liedertafel voor het eerst medewerking aan de dodenherdenking op 4 mei, in samenwerking met het Waal wij ks Orkest, versterkt met leden van Het Brabants Orkest, in de uitvoering van het „Requiem" van Mozart. In 1956 kwam er weer een klei ne neergang in de zo snelle en florissante opbloei van „Oefe ning en Vermaak". Het ledental liep terug en ook de ambitie ver minderde wat. Daarbij kwam ook nog het zware verlies, dat de lie dertafel in 1956 leed door het overlijden van de voorzitter, de heer A. v. d. Meijdenberg, die ge durende 40 jaar zijn beste krach ten aan de vereniging had gege ven. Hij werd opgevolgd door de heer L. van Oudhcusden, wiens bestuur er mede toe heeft hijge dragen dat het peil van de con certen een stijgende lijn bleef vertonen. Na een 3-jarige activiteit moest echter de heer van Oudheusden zijn functie wegens drukke werk zaamheden neerleggen. Nadat de heer J. v. d. Meijdenberg enige lijd als vice-voorzitter had ge fungeerd, werd in het najaar van 1959 tot voorzitter aangezocht de heer A. ten Bokum. JUBILEUMJAAR Dit was in grote trekken het bestaan van onze jubilerende lie dcrtafel van I860 tot nu toe. Het zijn jaren geweest, waarin voor spoed en tegenslag elkaar hebben afgewisseld. Er is zelfs een ban ge periode geweest, waarin het hart van „Oefening en Vermaak" maar heel zwak klopte, maar al- lijd weer zijn er mannen geweest, die de moed niet wilden opgeven en steeds weer naar nieuwe mo gelijkheden zochten om de lie dertafel voor de Waalwijkse ge meenschap te behouden. Zij heb ben niet voor niets tijd, toewij ding en energie aan de vereniging geschonken en aan hen is het dan ook op de eerste plaats te danken, dat „Oefening en Ver maak" nu haar eeuwfeest kan vieren als een sterke, jonge en enthousiaste vereniging, die bij een wordt gehouden door sterke vriendschapsbanden. De jubilerende liedertafel „Oe fening en Vermaak" heeft ge ineend haar eeuwfeestviering niet te moeten beperken tot een eenmalige uitvoering en daarom heeft zij voor dit jaar een aantal evenementen gepland, die alle in het teken staan van de herden king van dit 100-jarig bestaan. De feestelijkheden worden ge opend op zondag 13 maart a.s. met een uitvoering van het ora torium „Der Messias" van Han del. Medewerking aan deze uit voering verlenen het Waalwijks Orkest, versterkt met leden van Het Brabants Orkest, en de so listen: Heleen Verkley, sopraan, Antoinette Blom, alt, Jan Waay- er, tenor en Arie dc Rijk, bas. Het clavecimbel zal worden be speeld door Hans Philips. Deze uitvoering heeft plaats in De Ge croonde Lecrsse. Dc receptie ter belegenheid van dit eeuwfeest zal plaats heb ben op zaterdag 28 mei. Op de zelfde dag zal 's avonds een con cert worden gegeven door de ge zamenlijke Waalwijkse muziek gezelschappen, Welk concert aan geboden wordt door Waalwijks Belang. Hieraan werken mee de harmonieën St. Crispijn en St. Jan, de KAJ-drumband, de drum hand van dc Chr. Gem. Gymnas- tiekver. „Kracht en Vlugheid" uit Besoijen en de jeugddrum band. Verder is het bestuur van de liedcrtafel in onderhandeling met een Duits koor tot het geven van een concert op deze dag, die zal worden besloten met een groot bal champêtre op de Markt. Oo zondag 29 mei zal 's mid dags in het stadspark worden ge concerteerd door de koren, welke onder leiding staan van Louis Sars, te weten de jubilerende ver eniging, het Dameskoor St. Cae- cilia uit Tilburg en het Vlijmens Gemengd Koor. Om 6.30 uur zal de Koninklijke Militaire Kapel o.l.v. majoor R. van Yperen zijn intocht doen in Waalwijk en een korte rondwandeling door het centrum maken. Om 8.30 uur zal dit imposante korps een concert geven op het Raadhuisplein en dit concert besluiten met een grootse taptoe in gala-uniform. Na deze taptoe zal op de Winter dijk een groots jubileum vuur werk worden ontstoken, dat aan geboden wordt door Waalwijks Belang. In het teken van deze jubileum viering staan verder het kermis- matinee en een extra najaars concert, waaraan bekende solis ten hun medewerking zullen ver lenen. Met deze waardige en luister rijke feestviering zal „Oefening en Vermaak" niet alleen dit 100- jarig bestaan op bijzondere wijze accent geven, maar zal zij ook winnen aan sympathie, die zij zich in de voorbije jaren reeds in zo belangrijke mate onder de Waalwijkse burgerij heeft ver- 1 worven.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1960 | | pagina 13