wAAlwijkse en UnqstRAAtse couRAnt Beroering in Zuid-Afrika VIJF HUURVERHOGINGEN! BINNEN- EN BUITENLAND NOORD STER 82 Exclusief interview met Yves Saint George SPAAR BIJ DE N.H.H. 3 V4 rente tot f 30.000»- NEDERLANDSCHE HANDEL MAATSCHAPPIJ Spanningen Sociaal probleem 1 januari 1951 1 januari 1954 1 september 1955 1 april 1960 Particuliere woningen i» 1 augustus 1957 Bedrijfsruimten 1 augustus 1957 „Kale" huurprijs ...en zo'n grote fles koffiemelk 72 liter OPROEP U ontvangt over uw spaarsaldo VRIJDAG 1 APRIL 1960 83e JAARGANG No. 26 YAn het Zuióen ritgever Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen f- oofdredacteur: JAN TIELEN ironummer 50798 Dit blad verschijnt 2 x per week Abonnement 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p c- Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties speciaal tarief. Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk - Tel. 2621 Kaatsheuvel: lel. 2002 Dr. van Beurdenstraat 8 Tel.-adres: „Echo" Terwijl eerst de telegrammen uit Zuid-Afrika nog gewaagden van een „rel" in de buurt van Jo hannesburg, bleek een volgende dag dat het hier een ernstig inci dent betrof. Niet alleen door het aantal van meer dan zestig en volgens andere berichten ruim tachtig doden en enige hon derden gewonden op twee plaat sen, waar de politie met mitrail leurs het vuur had geopend. Maar vooral door de oorzaak van de opstand. Het gaat hier omi lijdelijk ver zet tegen een wet, die beveelt, dat alle negers moeten zijn voorzien van een pas, die ook een werk boekje en controlekaart is. Zon der die pas mogen de negers zich niet bevinden in hun inboorlin- genwijk, noch op het werk van een blanke patroon. Met die pas mogen zij ook niet verder reizen dan binnen hun woongebied en het terrein van hun arbeid. Te vens is daarop het „ras" aange- feven: een neger mag geen an- ere dan zakelijke contacten heb ben met een halfbloed (kleur ling) Aziaat of blanke. Woonge bieden zijn gescheiden, huwelij ken mogen onderling niet plaats vinden, politieke of vakorganisa ties zijn voor alle gekleurden ver boden. Die pas geldt dus als symbool voor 't feit, dat de negers vreem delingen zijn, die worden geduld, maar geen politieke rechten heb ben. Zij zijn ingeschreven als le den van een stam of volk, dat in een reservaat zit opgesloten, en waaraan een zekere mate van zelfbestuur binnen het eigen ge bied is toegezegd. Op den duur hoopt men daarvan autonome „zwarte staten" te maken, onder voogdij van het centrale blanke bestuur. Van dit bestuur zijn zij evenwel uitgesloten. Wat de reservaten aangaat, kan men toch nog spreken van een ontvoogdingspolitiek, al gaat die beperkte grenzen niet te bui ten. Een strenge scheiding tussen deze zwarte wereld en de blanke gemeenschap zou op die basis wel mogelijk zijn, al zou zulk een systeem leiden tot „balkanise ring" van Zuid-Afrika. De span ningen ontstaan, doordat onder de drie miljoen blanken ongeveer vier miljoen negers wonen, an derhalf miljoen halfbloeden (na komelingen van Hottentotten en Bosjesmannen, geïmporteerde Maleiers, en blanken van de eer ste jaren der kolonisatie) en een half miljoen Aziaten, die aan het einde der vorige eeuw hierheen zijn geïmmigreerd. Zij zijn de goedkope arbeidskrachten, waar op de economie is gebaseerd, en zij vormen in alle steden, mijnen en industriegebieden de meerder heid. In de reservaten wonen naar schatting zes miljoen negers. Die vormen niet het hoofdprobleem, al gaan zij ook een hoger levens peil eisen. Maar „apartheid" ten aanzien van de gekleurden, die onder de blanken leven, bestaat er niet bij het werk, in winkel straten, niet bij produktie en dis tributie. Die „apartheid" betreft alleen aparte woonwijken, ver bod van onderlinge huwelijken, scheiding van amusement en sport enz. Zo lang men kan doen geloven aan de minderwaardigheid van een bepaalde kleur, wordt die scheiding geduld. Maar in deze wereld, met haar Handvest der V. N. en verklaringen omtrent de mensenrechten, kan kleur geen argument zijn voor discriminatie. De Britse premier MacMillan heeft in Kaapstad zelf de rassen leer veroordeeld. Vervalt dit argument van de kleur, dan wordt de beoordeling van de Zuidafrikaanse maat schappij een geheel andere. Dan is er een slecht betaald proleta riaat met een matige opleiding en dat voor het overgrootste deel géén geschoolde arbeid mag ver richten. Dan ontstaat er 'n strijd voor sociale emancipatie, voor verheffing van dit proletariaat. Die „klassenstrijd" heeft ge leid tot het verscheuren van de passen. Duizenden begaven zich demonstratief naar de politie bureaus om aan te kondigen, dat zij geen passen meer hadden. Zij daagden de overheid uit, hen massaal te arresteren en zo de patroons te beroven van hun ar beidskrachten. Daarbij zijn dan de doden en gewonden gevallen. Maar het ernstigste komt nog. Dat is de sociale strijd, die nu is begonnen. Dat op dit terrein con cessies moeten worden gedaan is wel onvermijdelijk. Daarmee valt de apartheid. En dit proces is nu begonnen. Dr. A. C. Blijkens de toelichting op het ontwerp tot wijziging van de huurwet, geldt ook thans bij de komende huurverhoging als uit gangspunt voor de bepaling van de huren van het vooroorlogse woningbezit, en in verwijderd verband ook van de nadien ge bouwde woningen, het huurpeil van 1940. De regering gaat dus uit van de huurprijs van 1940. Aangezien ons uit de vele bin nengekomen brieven bekend is, dat vele lezers het huurbedrag willen terugrekenen naar het peil van 1940, geven wij hier een vol ledig overzicht van alle verho gingen sinds dat jaar. Op deze datum werden de hu ren van alle woningen die waren gebouwd voor 27 december 1940, verhoogd met 15 Afronding van de huur moest plaats hebben naar boven op een veelvoud van 5 cent. Berekening vond plaats naar het bedrag, dat gold op 31 december 1950. Na lang beraad kwam de twee de huurverhoging tot stand. Het percentage bedroeg 17 voor woningen gelegen in 1ste klasse gemeenten, 20 in de 2e klasse gemeenten, 23 voor de 3e klas se gemeenten, 20 voor de 4e klasse gemeenten en 29 voor de 5e klasse gemeenten. Hoofd zakelijk werd hierbij aangenomen de klasse-indeling zoals deze voor de algemene ouderdomsverzeke- ring werd vastgesteld. De huur- vernoging van 1 januari 1954 ging uit van de huurprijs van 31 december 1953. Op deze dag ging de derde huurverhoging in en wel met een percentage van 5 berekend naar de huurprijs van 31 augus tus 1955 (wederom met afron ding naar boven on veelvoud van 5 cent) en geldende voor alle ge meenten. hogingen toegepast wegens aan gebrachte verbeteringen en ver goeding voor gebruik van meube len en stoffering worden afge trokken, dan pas de verhoging wordt berekend en tenslotte de reeds eerder afgetrokken kosten er weer worden bijgeteld. De a.s. huurverhoging kan als volgt worden samengevat: a) De huren van alle voor 5 mei 1945 tot stand gekomen wo ningen worden met 20 ver hoogd. Dit geldt ook voor wonin gen met huren van 5.tot en met 9.per week, mits deze aan de gestelde kwalitatieve ei sen voldoen en in goede staat van onderhoud verkeren, e.e.a. ter be oordeling van de huuradviescom missie. De verhuurder moet een verklaring kunnen tonen. b) voor woningen in de eerste vijf jaren na de oorlog gebouwd mot steun volgens de beschik king bijdragen woningwetbouw 1948 geldt eveneens een huurver hoging van 20 c) Woningen gebouwd na 1950 waarvan de huur bij de algemene huurverhoging in 1957 hoger is geworden, worden opnieuw ver hoogd met 20 d) Woningen gebouwd na 1950 maar in 1957 niet bij de huurver hoging betrokken, kunnen even eens voor een hogere huurprijs in aanmerking komen. Deze ver hoging behoeft echter geen 20 te bedragen, maar wordt vastge steld op een percentage van 0 tot 20 Het gemeentebestuur be oordeelt in deze gevallen de wo ning op woongerief, grootte enz. in verhouding tot vergelijkbare woningen, waarvoor de automa tische huurverhoging van 20 geldt. Definitieve vaststelling van de huurverhoging geschiedt later na goedkeuring door de minister. Noodwoningen gebouwd na de oorlog komen niet voor huurver hoging in aanmerking, tenzij het gemeentebestuur de minister op goede gronden daarom verzoekt. Hiervoor kunnen we onder scheid maken tussen drie groe pen. Particuliere woningen gebouwd met bijdragen volgens de regelin gen uit 1947 en 1948, worden met Van figurant tot cameraman 20 verhoogd. De huren van woningen die met rijkssteun volgens een van ids de sinds 1950 geldende premiere gelingen werden gebouwd en bij de algemene huurverhoging van 1957 betrokken waren, mogen met 20 worden verhoogd. De huren van woningen, die wel met rijkssteun volgens een van de sinds 1950 geldende pre mieregelingen werden gebouwd, maar niet bij de huurverhoging van 1957 betrokken waren, mo gen alleen met 20 worden ver hoogd, wanneer de huurprijs ligt onder die van vergelijkbare wo ningen na de komende huurver hoging. In alle andere gevallen dus geen verhoging. Ook hier volgt beoordeling volgens verge lijking in grootte, woongerief, enz. BISSCHOPPEN IN HERDERLIJK SCHRIJVEN OVER DE BENOEMING VAN KARDINAAL ALFRINK Mgr. Alfrink tot kardinaal gecreëerd Bij gelegenheid van de verheffing tot kardinaal van mgr. Alfrink, heb ben de bisschoppen en de vicaris- generaal van het aartsbisdom, mgr. Th. Hendriksen, zich in een herder lijk schrijven tot alle katholieke kerken van Nederland gericht. De brief is zondag in de kerken voor gelezen, samen met een andere brief over de gebed- en boetedag voor de vervolgde Kerk, die evenals verle den jaar is bepaald op Passie-zon dag (3 april). Yves Saint George stond ons te woord in het landgoed „De Dom- melsche" te Soerendonk, dat be hoort aan het Instituut Voor Behoud van Oud-Brabantse Cultuurmonu menten, de initiatiefnemer voor de film over het Waalwijkse volks leven. Met kauwgum in de mond de enige herkenning van zijn „Ameri kaanse periode" begint hij ons vriendelijk te vertellen dat hij op 22 maart 1932 het levenslicht zag in het rustige Franse dorpje, Colombey des Deux Eglises, thans zo bekend als verblijfplaats van president de Gaulle. Zijn vader was een slecht dorpskleermaker, waarvan Yves de gave geërfd heeft met z'n filmdiva's als B.B. zoveel mannen naar zijn films te trekken. Zijn moeder werk te hard in het kleine lingerie-win keltje der familie, hetgeen Yves Saint George ook goed te pas kwam bij zijn latere filmcarrière. Tot aan zijn I5e jaar gebeurde er niets bijzonders in het leven van onze Yves. Toen werd hij plotseling Toen ging de laatste huurver hoging in van 25 voor a) alle vooroorlogse en daarmede qua huurprijs gelijkgestelde op of na 27 december 1940 tot stand geko men woningen; b) voor woningen tot stand ge komen met steun uit 's rijks kas overeenkomstig de hypotheekre geling 1940 en 1941; c) voor woningen tot stand ge komen met een bijdrage uit 's rijks kas ingevolge de linancie- ringsregeling woningbouw 1947 of 1948; d) voor woningen op of na 27 december 1940 tot stand gekomen met een rijksbijdrage in geleden oorlogsschade, voor zover voor de inwerkingtreding van de wet or> de oorlogsschade tot stand ge komen (van deze huurverhoging werd de helft geblokkeerd). Bij de huurverhoging voor be drijfsruimten had geen blokke ring plaats. Onder bedrijfsruim ten'vielen alle winkels al dan niet gecombineerd met woonruimten, alle bedrijfsruimten zonder woon ruimten en alle bedrijfsruimten met woonruimten waarvan de eerste tenminste 40 van het ge zamenlijk oppervlak uitmaken. Panden bestaande uit woon- annex bedrijfsruimten worden dus niet als bedrijfspanden in de zin der wet beschouwd, indien 't oppervlak van de bedrijfsruim ten kleiner dan 40 is van het totale oppervlak. In dit geval geldt dus de 25 huurverhoging als voor woningen. Alle huurverhogingen worden berekend over de „kale" huur prijs, d.w.z. dat voor de toepas sing van de huurverhoging de in begrepen leveringsbestanddelen zoals voor levering van water, gas, elektriciteit, stookkosten, verwarming e.d., alsmede de ver- eSJ. «CONDENSEERDE MÉLK VOOR DE De bisschoppen wijzen er op hoe deze eervolle benoeming de katho lieken heeft verblijd, omdat er uit blijkt dat Z.H. de Paus ook Neder land ziet als een belangrijk deel van Christus Wereldkerk, waarover ook vele niet-katholieken zich verheu gen, als een openlijke waardering van ons vaderland. Zij vragen een vurig gebed, opdat ook de nieuwe kardinaal een symbool zij onzer eenheid. De uiterlijke landelijke feestvie ring zal eerst na enige tijd geschie den. Zodra hierover concrete bijzon derheden kunnen worden aangege ven, zullen deze aanstonds bekend worden gemaakt. Het is de bedoe- groot succes, de volgende films van Saint George werden, eerste klas kasstukken, toen de bisschoppen van Italië de hun toevertrouwde ge lovigen afriedden deze te gaan zien. Deze films kwamen ook niet door de Nederlandse censuur, zodat we van deze films verstoken zijn ge bleven. Yves Saint George begaf zich ech ter naar zijn vaderland, waar de filmindustrie bijna failliet dreigde te gaan. Met de opzienbarende crea tie van „La chatte au plat" luidde hü echter een nieuwe succesrijke vooral rijke periode van de Fran se film in. Te Cannes behaalde de rolprent niet minder dan 5 gouden medailles en eervolle vermeldingen. De hele filmwereld was in verruk king door de gouden medaille die B.B. behaalde voor de meest sobere rol van het jaar. Op dit festival te Cannes, waar de Nederlandse filmers aanwezig wa ren zonder films, leerde hij Hans Bertstra kennen en de twee knoop ten een blijvende vriendschap aan, waaruit spoedig een eigen filmmaat schappij groeide, de BEMELUX, die ling, dat heel het katholieke volk daaraan zo intens mogelijk zal deel nemen. Wij verwachten een grootse demonstratie. Intussen had maandag in Rome de officiële bekendmaking van de benoeming van mgr. Alfrink tot kardinaal plaats in het Nederlands college te Rome. De decretans wer den voorgelezen door mgr. Damen en mgr. Smit, waarbij tal van auto riteiten tegenwoordig waren. In bewogen woorden bracht de nieuwe kardinaal dank aan Z.H. de Paus, maar ook aan het katholieke Nederlandse volk, dat door zijn hou ding zich waardig toonde een kar dinaal van het H. College benoemd te krijgen. Tenslotte kwam 't hoofdmoment: het creëren van mgr. Alfrink tot kardinaal door Z.H. de Paus. De Paus was omgeven van zijn voltallige hofhouding, toen hij de consistorie-zaal betrad, waar niet minder dan 37 kardinalen aanwezig waren. Na de gebruikelijke gebeden tot de H. Geest te hebben verricht, gaf de Paus een teken en verlieten allen de zaal en bleef de Paus al leen met de kardinalen achter. In zijn toespraak tot de kardina len, wees de Paus op het lot van de priesters en gelovigen in de commu nistische landen en noemde dit een dagelijks hartzeer. In het bijzonder vermeldde hij de dood van kardi naal Stepinac. Sedert het laatste consistorie zijn er gelukkig geen an dere gebeurtenissen geweest die zorg verwekken, aldus de Paus. De creatie van de zeven kardinalen (3 nieuwe nog onbekend, zijn als nog benoemd) vormt de hoofdmoot van het consistorie, zoverklaarde de H. Vader. Hij wees er op dat de laatste creatie van nog grotere internatio nale allure is dan de vorige creatie in 1959. In het bijzonder wees de Paus op de komst in het H. College van pre laten uit Japan, Philippijnen en Afrika. „Al deze volkeren zijn ge lijkelijk geschapen, ter verheerlij king van God, die de volkeren hei ligt zonder onderscheid te maken naar taal, afkomst of kleur. Deze gebeurtenis is werkelijk een novum in de geschiedenis der Kerk, maar zij is toch ook een bekrachtiging van de oude leer en traditie der Kerk". In het vervolg van zijn rede sprak de Paus nog even over het komende concilie, dat hij een groots werk noemde. Hij zei zeer tevreden te zijn over de voortgang der voorbereidin gen. Over de situatie in de wereld ver klaarde de Paus met bezorgdheid de ontwikkeling te volgen en dikwijls ontroerd te zijn door het vele lij den, misverstand en wanbegrip, welke het maatschappelijk leven verstoren en de verhouding in de wereld bederven. KROETSJEF IN FRANKRIJK Wij behoeven over dit bezoek niet veel te vermelden. De premier doet niets dan rondtrekken van de ene naar de andere stad en overal hul debetuigingen en veel enthousias me. Hij wijkt van het officiële pro tocol af als hij daar zin in heeft en bezorgt daardoor veel moeilijkhe den. Vooral in plaatsen waar veel communisten wonen is het zeer le vendig. Kroetsjef houdt veel spee ches en het belangrijke moet nog komen: conferenties met De Gaulle. AAAAAAAAAA4 AAN DE INGEZETENEN VAN WAALWIJK Deponeer vandaag Uw verhalen over het Waalwijkse volksleven en Uw foto (niet ouder dan 1 jaar) met naam en adres in de brievenbus van het oude Schoenenmuseum, Kloosterwerf 6, Waalwijk. Minderjarigen moeten een briefje insluiten van de ouders, waarin deze hun toestemming verlenen op te treden in de film. tSisaffli gegrepen door de wereld van de film en liet zijn hardwerkende ou ders in de steek en toog naar Ame rika, als verstekeling op een Neder lands emigrantenschip. Na allerlei omzwervingen in Amerika, bereikte hij Hollywood, waar hij als figurant begon in de film David en Bath- scheba". Toen bij de grote produc tie van „De mijnen van Koning Sa lomo" de beroemde Victor Moun tain, de cameraman, tijdens de op namen overleed, maakte een gelijk tijdige staking van de bij de bona fide vakorganisaties aangesloten cameramensen het hem mogelijk als cameraman in te vallen. Zijn in vrije tijd opgedane ervaringen ble ken toen ruimschoots voldoende om de film tot een kassucces te maken. Langlopende en ogenschijnlijk gun stige contracten wees Yves toen echter van de hand. Hü stak de oceaan weer over, thans echter als beroemd man, en nam in Italië de verfilming van „De Twee Weesjes" ter hand. Was deze film reeds een zich om belastingsfaciliteiten vestig de in Luxemburg. Thans heeft BEMELUX haar eer ste opdracht voor het vervaardigen van een speelfilm. Zü is 't I.B.O.B.C. zeer dankbaar en Yves Saint George is er van over tuigd dat zijn werk over het Waal- wükse volksleven zal slagen. Van het Waalwijkse zwakke geslacht verwacht hij zeer veel. Tijdens zijn kort verblijf in Waalwük wist hij niet anders te constateren dan „trés charmante". En typische schoenma kers zün er in onze plaats ook vol doende. Bovendien verwacht hij ook wel het een en ander van de Waal wijkse amateur-toneelverenigingen, die een goede reputatie blijken te hebben. Hij hoopt alleen," dat velen hun schroom zullen overwinnen om hun foto vandaag in de brievenbus van het oude Schoenenmuseum te depo neren, zodat er een ruime keuze zal zijn voor de hoofdrollen en de figu ranten. Ten laste van uw spaartegoed zorgen wij op uw verzoek voor automatische betaling in termijnen van uw belastingaanslagen. Folder op aanvraag of bij ontvangst van eerste storting van minimaal f 250.- bij één van onze kantoren of op de postrekening van dat kantoor, onder vermelding „spaarrekening". NIEUWE ONLUSTEN IN ZUID-AFRIKA In onrustig Zuid-Afrika is het op nieuw tot uitbarstingen gekomen. In de negerwüken van Johannes burg zfjn de kerken van de calvinis tische en katholieke missies in Doe- be door neger-betogers platgebrand. Treinen, die op weg waren naar Jo hannesburg, werden bü de rand van de stad vanaf een brug met stenen bekogeld. In de negerwijk Moroka werd een politiepost aangevallen door negers. In Kaapstad kwam het tot een botsing tussen kleurlingen en politie, toen een menigte van 1000 negers met stenen gooide naar bussen en trams. Eerst werden en kele waarschuwingsschoten gelost. Daarna viel de politie aan met traangas en knuppel. Bij het hand gemeen dat daarbü ontstond, liet een politieman het leven. Er zijn verschillende gewonden gevallen. In de negerwük Worcester van Kaapstad zijn alle kerkgebouwen, scholen, gemeentelüke administra tiegebouwen en de huizen van ne ger-politiemannen in brand gesto ken. AFDOENDE MAATREGELEN TEGEN INFILTRATIES OP NIEUW-GUINEA De regering heeft afdoende maat regelen in voorbereiding ter bestrij ding van infiltraties op Nederlands Nieuw-Guinea. Over de uitvoering is overleg gaande met gouverneur Platteel. Dit deelt staatssecretaris Bot (Nieuw-Guinea) mee op schrif telijke vragen van het Tweede Ka merlid, de heer Ritmeester. In 1959 hadden vier landingen van Indonesiërs plaats. VALLENDE MUUR DOODT 17 BRANDWEERLIEDEN Bij een ontploffing in een bran dende opslagplaats in de haven van Glasgow zijn maandagavond zeven tien brandweerlieden om het leven gekomen. De slachtoffers, uitgerust met zuur stofmaskers, bestreden de enorme brand vanuit een smalle straat aan de achterkant van het gebouw. Plot seling deed zich een enorme explo sie voor. Instortende muren bedol ven de mannen, die in een dood lopende straat geen veilig heenko men konden vinden. De opslagplaats bevatte onder andere tienduizenden flessen whisky.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1960 | | pagina 17