A
KAATSHEUVELSE HARMONIE „AP0LL0" 75 JAAR.
BRIGADIER PIET EN DE SEMI-PR0F
DE 3 GETROUWEN
2
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 11 JULI 1960
2
vacatures baart voortdurend zorg,
echter konden ook dit jaar weer alle
lessen gegeven worden. Op school
werd goed gewerkt, de examen resul
taten stemden tot tevredenheid.
Overgangs-examens.
Bevorderd naar klas 5 a h.b.s.
I. E. Baayens Heusden; 0 M
Bernards Waalwijk; D. P. Dekkers
Sprang-Capelle; D. Dooremans La-
ge-Zwaluwe; S. H. Harkema Til
burg; J. E. Keiluhu Vught; E. M.
Kielen 's-Gravenmoer; A. C. Kuijs-
ten Waalwijk; W. J. A. Lucas Geer-
truidenberg; M. H. J. v. Tilborgh
Sprang-Capelle; A. Waarts Sprang-
Capelle; L. van Wijk Aalburg; af
gewezen 5.
Bevorderd naar klas 5 b h.b.s.:
M. J. v. d. Beek, Genderen; E. van
Bel Waalwijk; P. R. Blom Waalwijk;
G. Boers Genderen; A. C. Borstlap
's-Gravenmoer; 4 M. E. T. v. Dalen
Sprang-Capelle; S. J. Dercksen
Waalwijk; R. H. v. d. Helm Sprang-
Capelle; J. C. Hoevenaar Waalwijk;
C. A. A. Koekkoek 's-Gravenmoer;
A. J. Pols Raamsdonk; H. Pouwels
Geertruidenberg; J. K. Quirijns
Sprang-Capelle; P. J. Slot Eethen;
M. Stein Sprang-Capelle; G. J. Vink
Waalwijk; A. A. W. v. Wijk Veen;
afgewezen 5.
Bevorderd naar klas 5 m.m.s.
M. M. de Bree Raamsdonksveer;
L. Kaptein Kaatsheuvel; C. T. van
Noort Nieuwendijk; L. W. Renzema
Sprang-Capelle; E. Sinke, Vught;
J. S. Verhoeff, Sprang-Capelle.
Afgewezen 2.
Bevorderd naar klas 4 m.m.s.
E. M. Aanen Wijk en Aalburg; J.
L. Bossers Kaatsheuvel; H. P. Gou
da Sprang-Capelle; C. E. v. d. Graaff
Waalwijk; W. T. de Graaff Vlijmen;
S. Hartman Drunen; E. van Heijst
Waalwijk; J. M. van der Kolk Ee
then; J. Konings Sprang-Capelle; M.
J. Mandemakers Sprang-Capelle; A.
P. Maijers Sprang-Capelle; C. J.
Maijers Sprang-Capelle; G. S. Rempt
Sprang-Capelle; M. J. v. Riel Spr.-
Capelle; S. A. Schriek Oosterhout;
N. C. v. Tilborg Heusden; G. van de
Veen Waalwijk; J. A. A. de Visser
Sprang-Capelle; A. A. Vos Sprang-
Capelle; A. van Vuuren Sprang-Ca
pelle; afgewezen 2.
Bevorderd naar klas 4 h.b.s.
J. W. Bertens Waalwijk; A. P.
Driesprong Drimmelen; P. W. van
Eersel 's-Gravenmoer; A. L. Elsman
Sprang-Capelle; J. de Geus 's-Gra
venmoer; C. P. de Haan Meeuwen;
J. Hagens Lage Zwaluwe; P. Melsen
's-Gravenmoer; C. A. van Mersber-
gen Heusden; M. B. Nieuwkoop
Heusden; A. P. v. Oversteeg Raams
donksveer; P. M. J. Rosenbrand
Sprang-Capelle; P. A. W. Scheffe-
laar-Klots Den Bosch; J. A. Schild
's-Gravenmoer; A. J. Vos Heusden;
J. v. d. Vlies Tilburg; F. D. v. Wijk
Waalwijk; J. Balder Den Bosch; G.
J. Bretveld Den Bosch; P. J. Dek
kers Sprang-Capelle; J. J. van der
Dussen Dongen; 4 J. T. van Houwe-
lingen Tilburg 4 P. M. Kaptein
Kaatsheuvel; 4 W. A. Kuijsten Spr.-
Capelle; J. Ploeg Tilburg; C. de
Rooij Waalwijk; H. T. Schaaf Waal
wijk; 4 E. Sprangers Sprang-Capel
le; 4 G. H. Sprengers, Heusden; C.
A. M. Versteeg Sprang-Capelle; J.
B. de Vos Tilburg; A. van Wijlen
Sprang-Capelle; afgewezen 16; her
examen 1.
Bevorderd naar klas 3 h.b.s.
A. Aanen Wijk en Aalburg; J. van
Beek Raamsdonksveer; A. G. van
Dommelen Kaatsheuvel; G. Gerlach
Sprang-Capelle; J. v. d. Gugten
's Gravenmoer; W. Harkema Tilburg;
J. C. R. Hus Heusden; G. J. C. v. d.
Hoven Waalwijk; G. M. J. Nieuwen -
huijzen Sprang-Capelle; A. Pol
Waalwijk; C. D. Schouten Waalwijk;
A. Soeters Waalwijk; P. J. F. Tas-
seron Drunen; J. P. van Vugt Geer
truidenberg; G. van Zeist Sprang-
Capelle; J. M. Boezer Sprang-Ca
pelle; 4 J. van Buuren Meeuwen;
4 C. L. Dam Den Bosch; 4 H. M.
Dercksen Waalwijk; 4 H. G. Goppel
Geertruidenberg; 4 D. J. Koekkoek
's-Gravenmoer; V. C. Lasthuis Dus
sen; K. Maijers Kaatsheuvel; 4 E.
Morelissen Veen; D. van Peer Spr.-
Capelle; 4 M. P. van Prooyen Spr.-
Capelle; J. H. Quirijns Sprang-Ca
pelle; A. P. de Raat Sprang-Capelle;
L. Trouwborst Sprang-Capelle; J. C.
Vos Sprang-Capelle; 4 M. Wildeman
Waalwijk; 4 E. M. Winkelman Spr.-
Capelle; E. J. de Wijs Waalwijk; af
gewezen 18.
Bevorderd naar klas 3 m.m.s.:
H. M. Brouwers Meeuwen; B. L.
Kleinloog Sprang-Capelle; A. E. M.
Langhout Heusden; B. D. Pieterse
Dongen; W. Quirijns Waalwijk; G.
E. v. d. Veen Waalwijk; A. v. Vuu
ren Sprang-Capelle; E. H. Wolff
Sprang-Capelle; afgewezen 2; her
examen 2.
Bevorderd naar klas II
A. H. van Beek Waalwijk; L. H.
Bulten Den Bosch; J. W. van Her
wijnen Waalwijk; J. Kaptein Kaats
heuvel; J. L. van de Linde Sprang-
Capelle; R. F. Marlisa Waalwijk;
D. Nederveen Dussen; J. J. van
Noordennen Meeuwen; J. J. Osté
Waalwijk; K. P. A. Paulides Sprang-
Capelle; A. A. Pruijssers Sprang-
Capelle; P. J. Reuvers Waalwijk; K.
A. P. de Rooij Waalwijk; J. de Rooij
Waalwijk; H. J. Schaaf Waalwijk;
A. A. yan der Schans Sprang-Capel
le; G. Sinke, Vught; J. Treffers
Waalwijk; A. C. J. Versteeg Sprang-
Capelle; A. Vos Sprang-Capelle; J.
B. R. P. Verhoeven Waalwijk; E.
Branderhorst Eethen; C. J. Dank
Raamsdonksveer; W. de Graaff Ba-
biloniënbroek; G. H. Koops Dussen;
J. A. Mandemakers Sprang-Capelle;
W. H. Morelissen Veen; J. Oerle-
mans- Sprang-Capelle; M. A. Ro
senbrand Sprang-Capelle; M. H. J.
Rijkers- Waalwijk; J. E. Samuëls
Tilburg; A. J. Schouten Sprang-Ca
pelle; A. P. Snijders Sprang-Capelle;
P. H. Stam 's-Gravenmoer; I. L.
Stieltjes Drunen; J. P. R. Tasseron
Drunen; L. Thur Genderen; H. J.
van Tilborgh Sprang-Capelle; H. J.
de Waal Oud-Heusden; L. van Wij
len Sprang-Capelle; E. Bernards
Waalwijk; W. F. van Dorp, Geer
truidenberg; E. J. Faro Waalwijk;
H. A. van Heijst Waalwijk; M. van
Hummel Vught; A. de Jong Waal
wijk; H. S. Kreiter Drimmelen; A.
C. Licher Raamsdonksveer; B. v. d.
Linde Vught; M. C. Mangindaan
Drunen; M. E. C. Molenbrugge Dru
nen; G. J. W. Ophorst Waalwijk; J.
de Rooij Dussen; A. de Rooij Spr.-
Capelle; A. E. Schouten Genderen;
P. Spek Oud-Heusden; M. Verlee
Waalwijk; W. A. Versteeg Sprang-
Capelle; G. Verschoor, Raamsdonk;
J. van Wezel Geertruidenberg; afge
wezen 14; herexamen 2.
Een 4 voor de naam bij de leer
lingen van de hbs, zijn meisjes.
Verhuizing van Euphonia betekende geboorte van Apollo.
De feestelijke klanken van de illustere gouden jubileumviering
van de Loon op Zandse harmonie Concordia zijn nog maar nauwe
lijks op de zomerwind verwaaid over het Brabantse land, of op
nieuw worden in deze gemeente de feestvlaggen uitgestoken en
de schallende bazuinen geheven ter viering van een eerbiedwaardig
lustrum. En ditmaal dan in het gemeentcdeel Kaatsheuvel, waar de
harmonie Apollo haar 75-jarig bestaan gaat herdenken. En Kaats
heuvel zou haar glanzende reputatie op het gebied van feestvieren
tekort doen, wanneer zij niet op een even grootse en luisterrijke
wijze als Loon op Zand dat gedaan heeft, de jubileumviering van
een van haar belangrijkste verenigingen gestalte zou geven. Het
royaal opgezette feestprogramma laat er dan ook geen enkele twij
fel bestaan dat het van 16 t/m 24 juli goed toeven zal zijn in
Kaatsheuvel, dat in deze periode aan jong en oud een keur van
attracties en evenementen zal bieden en waar men dan de beste
harmoniemuziek kan beluisteren die ons land te bieden heeft.
Als jubileum in een jubileum mag dan worden aangemerkt het
feit dat Apollo thans ook 45 jaar thuis is in café W. Smit aan de
Markt.
Apollo zat om 4 uur 's nachts aan borreltjes van Euphonia.
Bij de herdenking van een zo eer
biedwaardig jubileum, past ook in
vogelvlucht een terugblik op deze
driekwart eeuw Kaatsheuvels ver
enigingsleven. En wanneer we dan
teruggaan naar de geboorte van
Apollo, dan moeten we de mytholo
gie even geweld aandoen, want vol
gens de boeken mag Apollo dan ge
boren zijn uit Zeus en Leto, voor de
Kaatsheuvelse Apollo ligt de afstam
ming iets anders. Hij of eigenlijk:
zij werd in 1895 geboren uit een
verhuizing van de toen reeds be
staande harmonie Euphonia, die
thuis was in café Mombers, maar
plotseling haar zinnen zette op café
v. Leeuwen. En zoals dat in de beste
families wel eens kan voorkomen,
bracht ook deze verhuizing verschil
van mening en ten slotte een split
sing teweeg. De Euphonianen kozen
café v. Leeuwen en de „revolutio
naire" Appolonianen kozen voor ca
fé Mombers en richtten daar in de
bovenzaal een repetitielokaal in. Dat
gebeurde in oktober 1885. En dat
Apollo de zaken direct energiek en
met enthousiasme aanpakte, bleek
wel uit het feit dat reeds op 13 de
cember 1885 het eerste concert kon
worden gegeven met tweedehands
instrumenten, welke men van een
harmonie in Boxtel had overgeno
men.
Wie de oprichters van Apollo zijn
geweest is niet meer met absolute
zekerheid te zeggen, maar volgens
oude schrifturen zijn hier zeker bij
geweest: M. v. Riel, de Gebr. Hol-
lant, C. Brands (de enige oprichter
die nog in leven is), J. en C. Mus
ters, de heren Gubbens, de heren
Cornelissen, de heren Mombers, de
heren v. d. Heijden, M. Zacht, P. v.
Dongen en de heren Kessels en
Vrinten. Zeker is dat het eerste be
stuur bestond uit de heren: J. Mus
ters, W. Brands, J. Esders, J. Hol-
lants, J. Mombers, A. Schalken, A.
Snoeren en J. Vrinten.
PRIJZEN
Apollo diende zich al direct aan
als een harmonie die haar partijtje
mee kon blazen en met trots mag
het dan ook wijzen op de volgende
erelijst van prijzen: 1887 1ste prijs
te Nijmegen; 1892 1ste prijs te
Vlaardingen; 1893 1ste prijs te Til
burg; 1894 1ste prijs te Eindhoven;
1904 2de prijs te Tilburg (een 1ste
prijs werd op dit concours niet toe
gekend); 1907 1ste prijs in de 1ste
afd. te Zeist. Daarna werd uitgeko
men in de afd. Uitmuntendheid,
waarin te Scheveningen en te Eind
hoven twee tweede prijzen werden
behaald. In 1921 trad Apollo uit de
Nederlandse Federatie en behaalde
in datzelfde jaar een 1ste prijs te
Rotterdam met 310 punten en een
lste en ereprijs in Raamsdonksveer
met 365 punten. De grote instruc
teur uit deze beginperiode was de
heer A. Groot, die een bijzonder
gunstige invloed op de verdere ont
wikkeling van Apollo heeft gehad.
De heer Groot begon zijn taak bij
Apollo rond 1905 en werkte als in
structeur tot 1914. Na een afwezig
heid van vijftien jaar keerde hij in
1929 weer terug bij Apollo tot 1933.
De indrukwekkende prijzenlijst
van Apollo kan verder worden aan
gevuld met de volgende prestaties:
1928 lste prijs in ereafd. te Tilburg;
1935 lste prijs in superieure afd. te
Wijk; 1939 lste prijs in superieure
afd. te Oss onder instructeur-direc
teur P. Bisselink; 1946 lste prijs in
afd. uitmuntendheid te Nijmegen;
1947, toen Apollo weer was terug
gekeerd in de Ned. Federatie, lste
prijs in ere-afd. te Geertruidenberg;
1952 lste prijs in ere-afd. te Heesch;
1956 lste prijs in ere-afd. te Oister-
wijk onder dirigent A. Molenschot;
1957 lste prijs in de ere-afd. te
Bergeijk, hetgeen tevens de promo
tie betekende naar de Vaandel-afd.
van de Ned. Federatie.
DIRIGENTEN
Deze gestadige groei naar een ho
mogeen en bekwaam ensemble is
uiteraard alleen mogelijk geweest
door de toewijding van alle leden,
maar vooral toch ook omdat men
telkens kon beschikken over bekwa
me en talentvolle dirigenten en mu
sici. In de afgelopen 75 jaar hebben
de navolgende dirigenten de leiding
gehad van Apollo: J. Kessels, J.
Aarts, C. Hesselberth, P. Bisselink,
N. Steffen en A. Molenschot. Zon
der aan de andere heren ook maar
enigszins tekort te willen doen, mo
gen wehier de naam P. Bisselink,
die een bekende en goede klank
heeft in de wereld der harmonie
muziek, extra onderstrepen. De heer
Bisselink was afkomstig uit Zeddam
en componeerde reeds op 14-jarige
leeftijd. Hij kwam als onderwijzer
naar Kaatsheuvel en na eerst muzi
kant bij Apollo te zijn geweest,
werd hij later op grond van zijn be
kwaamheid en bijzonder talent be
last met het directeurschap. Zijn
eerste compositie voor harmoniege
zelschap was getiteld „Madeliefjes-
wals" en zijn eerste mars gaf hij de
naam „Groet aan Kaatsheuvel". De
heer Bisselink werd op 16 dec. 1908
benoemd tot dirigent van Apollo en
bekleedde deze functie tot 1950. Hij
werd opgevolgd door de heer N.
Steffen uit Nijmegen, die in decem
ber 1951 weer werd opgevolgd door
de huidige directeur, de heer A. Mo
lenschot.
In de 75 jaren van haar bestaan
heeft Apollo ook steeds weer kun
nen beschikken over muzikanten
die door hun opvallende bekwaam
heid steunpilaren van het korps zijn
geweest. Om hier enkele namen te
noemen; C. Brands, solo-clarinettist,
de Gebr. Hollants, J. Berzeveld, lste
piston, M. Zacht, piston, Chr. van
Rooy, piston, C. de Vries, althoorn
en bugel, C. Kroot, clarinet, P. van
Dongen en M. Vrinten, die behalve
een uitstekend piccolo-fluittist ook
een voortreffelijk humorist was en
als zodanig voor menige vrolijke
noot gezorgd heeft.
In dit verband mogen zeker niet
worden vergeten de instructeurs die
voor de muzikale vorming en ont
wikkeling van Apollo van grote be
tekenis zijn geweest. Het zijn de
heren Roeien, J. Kessels, A. Groot
en Louis de Moré.
MOEILIJKE TIJDEN
Het is in deze 75 jaar voor Apollo
uiteraard niet altijd voorspoed en
zon geweest. Men heeft ook moei
lijke tijden en inzinkingen gekend.
Voor 't eerst rond 1909, maar dank
zij vooral de heer Bisselink konden
deze alle worden overwonnen. Een
andere moeilijke tijd waren de jaren
van de eerste wereldoorlog toen het
gehele verenigingsleven tengevolge
van de mobilisatie vastliep. Dit was
nog te meer jammer omdat in de
voorgaande jaren Apollo een be
langrijke groei van het ledental had
mogen noteren. Een moeilijke perio
de waren ook de dertiger jaren toen
het crisisspook in vele gezinnen de
armoede over de drempel bracht.
Het waren de jaren van de minima
le verdiensten en uiteraard had dit
ook een nadelige invloed op 't ver
enigingsleven. Stil vielen de activi
teiten van Apollo ook tijdens de be
zettingsjaren 19401945, omdat men
principieel weigerde zich aan te
sluiten bij de Duitse Kultuurkamer.
Uit deze donkere tijden is Apollo
echter ongeschonden en nog sterker
te voorschijn gekomen en thans ken
merkt het korps zich door een ster
ke onderlinge samenhang en een ge
zonde verenigingsgeest. Men mag
dan ook met recht zeggen dat Apol
lo een vitale en prettige vrienden
kring is.
VERHUIZING
Tot de mensen die Apollo altijd
een bijzonder warm hart hebben
toegedragen en daarvan ook blijk
hebben gegeven, behoren ook de ei
genaars van de café's waar Apollo
in de loop der jaren thuis is geweest.
Dat was op de eerste plaats de fa
milie Mombers, die zich vooral ver
diensten heeft verworven door het
aanschaffen van instrumenten voor
de harmonie, welke later door Apol
lo werden overgenomen. Ook Fons
Snoeren, die later het café Mombers
overnam, heeft zeer veel voor de
vereniging gedaan. Hij was 'n royaal
en warmvoelend mens en ook voor
de leden die slecht bij kas waren
was er bij Fons Snoeren altijd een
borreltje. In 1915 verhuisde Apollo
naar café Jan Smit aan de Markt
waar zij nu nog thuis is, zodat we
mogen spreken van een 45-jarig
Apollo-Smit jubileum. Jan Smit
heeft grote verdiensten door 't gra
tis beschikbaar stellen van lokali
teiten aan Apollo. Zijn zoon W. Smit
maakte Apollo nog meer verknocht
aan het clublokaal, door de bouw
van een geheel nieuwe zaal.
STATIEDAGEN
Veel grootser dan thans werden
vroeger de statiedagen gevierd. De
archiefstukken van Apollo geven
daarvan een fleurig en tintelend
beeld. De statiedagen hadden altijd
plaats op maandag. Begonnen werd
met een H. Mis, waarna men tegen
12 uur door de straten trok, waarbij
het vaak onvermijdelijk was dat
Apollo en Euphonia elkaar ontmoet
ten. In een vrolijke en sportieve
154). o
Waldl Rierenfotzrl schonk on
middellijk een glaasje rum in en
begon de inhoud daarvan tussen
Piet's tanden te gieten. Met het
zelfde geestrijke vocht begon hij
ook Piet's polsen te wrijven, het
geen wij onder deze omstandig
heden kunnen billijken, alhoewel
dit toch eigenlijk een gruwelijke
verspilling is van het kostelijke
vocht. Polsen wrijven kun je per
slot van rekening ook wel met
gewoon water doen. Intussen was
Rexl trouw verder gegaan injet
zijn graafwerk, en dat had suc
ces opgeleverd ook, want daar
kwam Karei Kleuntjes reeds on
der het natte, witte goedje uit.
Toen mocht ook deze eenvoudige
sportsman een in- en uitwendige
behandeling met rum ondergaan.
Intussen was Rexl op de sneeuw
gaan liggen kijken naar 't kun
dige EHBO-werk van zijn haas.
„Moet je niet verder graven,
Rexl?" vroeg Waldl. „Waf!"
blafte Rexl, hetgeen zoveel zeg
gen wilde als „Natuurlijk niet!"
„Hm...", gromde Waldl. „Als
Rexl, mijn trouwe viervoeter,
niet verder zoekt, dan ligt er nie
mand meer. We zullen de red
dingsexpeditie dus maar als ge
ëindigd beschouwen. Maar hoe
krijg ik deze twee slachtoffers
van de witte dood nu naar de
stad?" Het antwoord op deze
vraag kwam er echter al aanrij
den in de persoon van een goede,
oude bekende, n.l. opperwacht
meester Zwiebelmann. Deze zat
in een fraai arreslee, die gesierd
was met van die echte, volkse
Slavonische motieyen en hij men
de een voor zijn jaren nog zeer
actief knolletje. „Ho, knol! Ho!"
riep opperwachtmeester Zwie
belmann...
Feuilleton
van
„DE ECHO VAN HET ZUIDEN"
door
HENRIC VAN NORCH
21).
De boer gromde wat binnens
monds. Veel vriendelijks scheen
het niet te zijn, want zijn gezicht
stond gramstorig. Hij draaide het
stuk papier in zijn grove knuis
ten en wilde het de waard toe
reiken met een: „Lees dit eens."
De herbergier nam het papier
echter niet aan. „Ik wil het wel
geloven, man, en ik lees niet erg
best."
De Schrale ging staan. „Mag ik
het papier even zien? Ik kan
goed lezen."
De boer reikte hem het docu
ment aan en Hein las hardop wat
het behelsde.
„Dat is wel in orde, vriend. Dit
stuk papier is geld waard, 't Is 'n
hele duit die je kunt beuren. Ja,
ja, Karei van Egmont meent het
best met jullie boeren."
De boer mopperde. „Je hebt
goed praten, man, maar ik heb
nog niks. Waarom is die kerel
hier dan niet om ons te betalen?"
„Vriend, je moet geduld heb
ben. Je hoeft voor dat geld toch
ook geen brood te kopen. Je zult
het nog wel een dag of wat zon
der kunnen stellen. Aan de ande
re kant, ik geef toe, je hebt de
spullen geleverd en wilt nu ook
wel eens het geld zien. Maar zo'n
betaalmeester heeft natuurlijk 'n
hele boel te doen en ja, hij heeft
misschien ook wel eens een wat
schrale kas... Ik zou met een dag
hier maar eens terug komen."
Hein ging weer bij de Buik zit
ten. Zijn ogen schitterden van
plezier. „Wat zeg je, Buikje, zul
len we hier maar niet een paar
extra glazen op drinken?"
IX. DE DEBACLE
Op een avond waren ze in de
gelagkamer van Freerk verga
derd. Het was drie weken gele
den, dat de verzorgers van het
Gelderse leger hun eerste tocht
hadden ondernomen. Dirk had 'n
deel van de buit verkocht en de
mannen deelden nu de gelden. De
bult had een prima boekhouding
gevoerd, daarover waren ze het
eens en de opbrengst van de goe
deren viel hen niet tegen.
Hein en de Hertog meenden,
dat ze vanuit Groningen hoog
stens nog een paar tochten kon
den ondernemen; daarop zouden
ze moeten verhuizen naar een
ander operatiegebied, want de
boeren zouden vandaag of mor
gen merken dat ze beduveld wer
den. Ze waren het daar allen mee
eens. Het zou evenwel niet meer
nodig zijn om naar een ander vei
lig gebied uit te zien, want de
eerstvolgende tocht zou helaas
de laatste zijn.
Het scheen een mooie dag te
zullen worden toen ze de volgen
de morgen uitrukten. De Olden-
burger stapte fier over de klei
wegen en de Baron draafde vro
lijk naast hem. Maar tegen de
middag begon het te regenen en
het werd de hele dag niet meer
droog. Of het kwam door 't drui
lerige weer of door een andere
oorzaak, maar de boeren waren
deze dag erg weerbarstig en bij
velen was zo goed als geen kor
rel graan meer in de schuren te
vinden. Het was al laat op de
dag, voor de Hertog van oordeel
was, dat men "genoeg foerage had
verzameld.
Toen de terugtocht weder was
aanvaard, was 't weer uitgespro
ken slecht geworden. De regen
werd heviger, terwijl er een hal
ve stormwind opstak. De man
nen zaten alle met natte kleding
huiverig in de wagen.
Het begon reeds te schemeren
toen het gezelschap zich nog op
een afstand van ongeveer tien
kilometer van Groningen bevond.
Een paar dorpen moesten nog ge
passeerd worden voor men de
hoofdplaats van Stad en Lande
had bereikt.
Men naderde nu 't eerste dorp
en was nog een honderd vijf tig
meter van de naaste huizen van
het nest verwijderd, toen de Her
tog plotseling het paard inhield.
„Mannen, wat is dat daarginds
op de weg? Dat deugt niet."
Een paar mannen sprongen
van de wagen en allen tuurden in
de richting van het dorpje. Voor
zover ze konden onderscheiden
in het wazige, schemerige licht,
bevond zich daarginds een groep
van personen, die met allerhande
tuig waren gewapend, voorname
lijk met zeisen en hooivorken.
„Ik geloof, dat de heren ons
opwachten", zei de Hertog. „We
gaan voorlopig niet verder. Wat
zeg jij er van, Hein?"
„Het lijkt mij ook, dat die ben
de ons staat op te wachten", zo
meende deze. „Ja we hebben daar
vorige week ook een en ander
weggehaald. Ze zullen wel eens
geld willen zien. Stom van die
lummels om daar op de weg te
gaan staan. Zouden we de wagen
niet kunnen wenden?"
„Dat zal moeilijk gaan tussen
die waterlossingen. Maar laten
we het proberen. Let goed op of
die kerels ook nader komen en
houdt de bus en de pistolen maar
klaar", zei de Hertog.
„Als ze nader komen, kunnen
we ze even ophouden met de
vuurwapenen, maar we moeten
geen gevecht aangaan", meende
de Schrale. „D'r zijn te veel van
die kerels."
De boeren daar in de verte be
merkten, dat men bezig was de
wagen te doen keren. Ze stieten
een krijgsgehuil uit en kwamen
nader.
„Schieten!" commandeerde de
Hertog. „En dan vluchten."
De bende in de verte bleef be
sluiteloos staan, maar de Olden-
burger was zo geschrokken van
het schieten, dat hij met de wa
gen achter zich op hol sloeg in de
richting van het dorp. De Baron
rende met een wild gehuil voor
en naast het paard.
De boeren aan de ingang van
het dorp trachtten het paard op
te vangen. Wellicht waren zij van
oordeel, dat er zich nog mannen
in de wagen hadden verborgen.
Intussen maakte dit incident,
dat het enige tijd duurde, voor
dat de boeren een werkelijke ver
volging inzetten. De Schrale en
de Hertog en de andere mannen
hadden een mooie voorsprong ge
kregen, nu ze in alle richtingen
over de velden waren gevlucht.
De invallende duisternis zou hen
aanstonds redden.
Helaas, het was het noodlot,
dat de Buik in handen van zijn
vervolgers viel. Zijn korte beent
jes konden het zware lichaam
niet snel genoeg over de drassige
landen verplaatsen.
Het viel de Schrale niet moei
lijk om zijn voorsprong op zijn
vervolgers te behouden. Hij had
nog slechts een duizend meter
gelopen, toen hij hijgen achter
zich hoorde, waarop de Baron
zich naast hem voegde, een ge
grom van tevredenheid uitsto
tend.
(Wordt vervolgd)
OPVSIQmT STUOtO AVAN