wAAlwijkse en UnqstRAAtse coimnt
mét veel
Een
jaar
spanningen
STASSAR
Scherpere koude oorlog
Pulles-Heesbeen
Een voorspoedig 1961
JONGE NEGERSTATEN
De Kongolese anarchie
Strijdtoneel
Cuba
Algerijns probleem
Koude oorlog
VRIJDAG 30 DECEMBER 1960
83e JAARGANG No. 102
De rcho van het Zuióen
Uitgever
Waalwykse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 50798
Dit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres „Echo"
Het is wel zeer waarschijnlijk, dat het jaar 1960 in de geschie
denis zal voortleven als „het jaar van Afrika". Niet alleen dat
1960 begon en eindigde met bizondere aandacht te vragen
voor het Algerijnse probleem. In de loop er van werden alle
Franse koloniën onafhankelijk (behalve dan Frans Somali-
land) benevens Italiaans Somaliland en de grootste Afrikaanse
staat: het voorheen Britse Nigeria, met 35 miljoen inwoners.
Dan was het grote feit de onverwachte en onvoorbereide ont
voogding van Belgisch Kongo, wat tot een drama leidde.
Nauw daarmee samen hing de verheviging van de koude oor
log, de botsing van belangen en ideologieën juist in Afrika.
Ook elders werd die oplaaiïng van de tegenstelling tussen de
Atlantische en de Sovjetwereld voelbaar, o.a. in Latijns Ameri
ka (Cuba) en door de mislukking in mei van de topconferen
tie in Parys. Een en ander bracht mede, dat de meningsver
schillen tussen Moskou en Peking geringer werden, zoals op
de conferentie van communistische leiders in Moskou in no
vember duidelyk werd. Een radicalisering van het communis
me in zijn strijd met het zogenaamde „imperialisme" werd ge
demonstreerd. Alles tesamen een jaar van toegenomen span
ningen.
I)e Fransen hebben, sneller
dan werd verwacht, de leden van.
de Frans-Afrikaanse gemeen
schap volkomen onafhankelijk
heid verleend. Een deel van die
staten is zo zwak, dat zij finan
cieel en militair nog geheel van
de subsidies en steun van het
moederland afhankelijk zijn ge
bleven. Doch andere, zoals de
Franse Soedan (nu Mali ge
naamd) volgden het voorbeeld
van Guinea en kwamen in oppo
sitie te staan tot Parijs.
Merkwaardig was, dat zelfs de
Ivoorkust, met de zeer gematigde
leider Houphouet-Boigny, zijn
beleid begon te radicaliseren.
Mali en Guinea gingen op de weg
van een soort unie, zoals Guinea
reeds eerder had aangegaan met
het vroeger Britse Ghana, dat on
der leiding van Nkroema ook al
linkser werd. Dat wil zeggen dat
de communistische invloeden er
toenamen, vooral die van China,
dat meer aanhang in Afrika won
dan de sovjet-unie, omdat die
tenslotte Europees en overwe
gend blank is.
Het voorbeeld van Ghana en
Nigeria inspireerde de Oostafri-
kaanse (Britse) negers tot het
eisen van snelle ontvoogding.
Tot ernstige conflicten kwam het
in Niassaland, dat zich wilde vrij
maken uit de federatie met Rho
desia, omdat daar blanken de
leiding hebben. Niassaland wilde
zich eerder aansluiten bij Tan-
ganjika.
Het is geen wonder, dat in
Zuid-Afrika ernstige onlusten
voorkwamen, waarbij de negers
staakten en demonstreerden, ten
einde grotere bewegingsvrijheid,
hogere lonen en meer rechten te
verkrijgen. De apartheid bleef
gehandhaafd, doch voor het eerst
kon men spreken van politieke
woelingen, waarbij tientallen do
den vielen.
Doch duurzaam bleken de
wanorde en de gevechten in Kon
go, dat tot ontbinding over ging,
nadat de Belgen het op 30 juni de
onafhankelijkheid schonken. Bel
gië deed dit in de overtuiging dat
'het nog jaren lang als economi
sche macht en politieke raads
man kon optreden. Dat zou ook
wel heilzaam zijn geweest, want
er waren geen intellectuelen,
geen militaire bevelhebbers, geen
technici en geen bestuursambte
naren uil de negers gevormd.
Maar de golf van onafhankelijk-
heidsdrang overspoelde alles.
De centrale regering van Loe-
moemba, de premier die door het
parlement was benoemd, had
geen gezag. Een Kongolese natie
was er niet, slechts zes provin
cies waarin bepaalde figuren in
vloed hadden onder hun stamge
noten. In de anarchie schiep
Tsjombe de onafhankelijke mijn-
próvincie Katanga onder Belgi
sche economische en administra
tieve voogdij.
President Ivasavocboe stond
toe, dat plotseling opgekomen le
geraanvoerders premier Loe-
moemba en het j)arlement naar
huis zonden. De Belgen voelden
zich bedreigd en vluchtten bij
tienduizenden. Daarna kwamen
er echter duizenden terug om als
adviseurs in Katanga en als een
macht achter Kasavoeboe weer
een rol te spelen. De Ver. Naties
zonden een politieleger om te
trachten de Europeanen te be
schermen en burgeroorlog te
verhinderen. Zij erkenden na
veel geharrewar Kasavoeboe als
president.
De Sovjetlanden en vele Afro-
Aziatische staten spraken van
Doch het was duidelijk dat de
spanningen waren toegenomen.
Zij bleken ook rond Berlijn,
waar de Oostduitsers het verkeer
met west-Berlijn bemoeilijkten.
En toen in november te Moskou
de hoogste communistische lei
ders bijeen waren, werd 'n agres
sieve resolutie aangenomen tegen
het „westelijke imperialisme",
dal een oorlog zou willen ontke
tenen zoals de Chinezen steeds
hadden beweerd. Wel werd ge
zegd, dat de opstandige arbeiders
en de anti-koloniale krachten
zulks zouden verhinderen en dat
oorlog niet onvermijdelijk was
door de revolutionaire tegen
stand daartegen. Doch meer dan
voorheen *werd een beroep ge
daan op het bevorderen van de
wereldrevolutie tegen het „impe
rialisme".
Op vele fronten werd de strijd
gestreden. China ging voort India
te verontrusten. In Laos duurde
de burgeroorlog tussen pro- en
anti-communistische bewegingen
voort. Met genoegen zagen de
Russen, dat Turkije, een weste
lijk bolwerk, innerlijk verdeeld
bleek: een militaire staatsgreep
leidde tot de arrestatie van het
ministerie-Menderes.
De leden van de N.A.V.O. dron
gen aan op verdere uitrusting
van hun legers met kernwapenen.
Doch spectaculair was het bin
nendringen van Sovjet-invloed in
Cuba, waar een links-socialis
tisch regime allerlei communis
tische maatregelen nam, in hef
tig conflict kwam met de V.S. en
toen economische steun kreeg
van alle sovjetstaten.
Op de drempel van de
vonden de communistische lan
den een ideologische basis. Dit
feit illustreerde meer dan iets
anders, in welke mate 1960 het
jaar was van verontrustende
spanningen.
Dr. A. C.
ningwetwoningen, brak medio febru
ari de staking van de bouwvakarbei
ders uit, die enkele weken lang het
economisch leven totaal ontwrichtte.
Deze staking was met recht een
tragische gebeurtenis. Niet omdat de
regeringspolitiek, die beoogt de ver
hoging van de kosten niet door te be
rekenen in de prijzen, hier op 't spel
stond. Niet, omdat deze staking het
bewijs leverde welk een kloof de
werkgévers en werknemers nog
scheidt. Maar omdat deze staking tot
gevolg had, dat duizenden Neder
landers nog langer op een woning
zouden moeten wachten.
Toch zullen de nog te bouwen wo-
V.S. i ningen er eerder komen dan de IJ-
nieuwe kolonisatie en bleven
Loemoemba erkennen. Deze viel
in handen van de legeraanvoer
der Moboetoe en werd 'ernstig
mishandeld, wat de gemoederen
nog meer in beweging bracht.
Aan het einde van het jaar was
de koude oorlog overgeslagen op
Afrika en deden de gematigde re
gimes al hun best, de communis
tische invloeden te weren. De
Amerikanen onthielden zich van
militaire interventie om geen
olie op het vuur te werpen. Maar
het was duidelijk dat het nieuwe
jaar zou ingaan met als voor
naamste probleem het zwarte
werelddeel.
De Franse president De Gaulle
begreep, dat hij actief trachten
moest, een einde te maken aan
de oorlog in Algerije, omdat an
ders ook dit Franse gewest het
toneel zou worden van de koude
oorlog. Reeds dreigden de vech
tende nationalistische moslims
de hulp te aanvaarden van Chi
na. Daarom vroeg De Gaulle het
Franse volk, zich op 8 januari
19(51 uit te spreken voor het zelf
beschikkingsrecht der Algerijnen
op voorwaarde dat eerst het vu
ren zou zijn gestaakt. Intussen
wilde hij reeds een autonome Al-
BANKETBAKKERIJ
wenst haar klanten,
vrienden en kennissen
zalig nieuwjaar
gerijnse regeringsraad instellen,
zodat in dit gewest de moslims
als meerderheid der bevolking
de vertegenwoordigende en uit
voerende organen zouden be
heersen. De negerrepublieken be
gonnen aan te dringen op erken
ning van het recht op onafhan
kelijkheid van Algerije en De
Gaulle deed nieuwe concessies.
AI verleden jaar september
had De Gaulle een en ander in
uitzicht gesteld. In januari 1960
was daardoor een muiterij ont
staan onder de Europeanen in
Algerije, die van geen zelfstan
digheid van dit gewest wilden
weten. Toen had De Gaulle geze
gevierd. In december ontstond
een nieuwe onrust, maar bij zijn
bezoek aan Algerije wist de Fran
se president te tonen, dat het le
ger geen gewone zaak maakte
met de Europese extremisten. Hij
zette zijn pogingen voort de mos
lims voor zich te winnen door
hun zelfbestuur toe te zeggen en
de vechtende nationalisten te iso
leren. Van onderhandelingen met
deze rebellen was nog geen spra
ke. De vraag was of het Franse
leger dit zou aanvaarden. Zo
bleef de oorlog in Algerije woe
den. Maar verondersteld werd,
dat onderhandelingen met de re
bellen in 1961 toch wel mogelijk
zouden zijn.
Intussen was in mei gebleken,
dat de pogingen tot ontspanning
tussen Rusland en Amerika
schipbreuk hadden geleden. Het
verschijnen van een Noordameri
kaans spionage-vliegtuig boven
de Oeral, dat werd neergescho
ten, was voor Kroesjef aanlei
ding de topconferentie in Parijs
te doen mislukken voordat zij
was begonnen. Hij hield officieel
vast aan de stelling, dat vreedza
me coëxsitentie mogelijk was.
Nederland 1960
Zekerheid in een wereld vol onzekerheid
Het jaar 1960 snelt naar zijn einde en over enkele dagen zijn weer
366 bladzijden van het boek der geschiedenis omgeslagen. 1960
zal als een zeer belangrijk jaar in de wereldgeschiedenis worden
geboekstaafd. Op internationaal vlak hebben zich belangrijke wij
zigingen voltrokken, die van beslissende betekenis kunnen zijn
voor het lot van de komende mensheid. In Afrika worstelden vele
volkeren zich naar de vrijheid, in heel Azië borrelt en gist het, de
tegenstellingen tussen de grote mogendheden hebben zich ver
scherpt.
Veel van deze internationale beroeringen drongen slechts via
krant, radio en televisie door tot onze lauwe westerstranden. In
velerlei opzicht bleef Nederland dit jaar een oase in een woestijn
vol onrust, een zekerheid in een wereld vol onzekerheden. De wel
vaart in ons land nam toe, de politieke tegenstellingen bleven be
staan, doch terwijl de aardbol overal roodgloeiend begon aan te
lopen, konden wij ons nog druk maken overde voetbaltoto...
INTERNATIONALE R.OI, BEPERKT
tunnel, nu de regering prioriteit ver
leent aan de bouw van de Coentunnel.
Maar als die woningen er eenmaal
zullen staan, dan mag men de deuren
wel goed sluiten. Want het politie-
tekort in ons land is zodanig, dat de
handhaving van orde en veiligheid
steeds meer in het gedrang komt. Er
bestond niet veel animo, de salarissen
van het politiepersoneel drastisch te
verhogen, hoewel vele ernstige mis
drijven ons een zeer gepeperde reke
ning hebben gepresenteerd.
De politiek in het
afgelopen jaar
Minister de Quay heeft gelukkig
niet het ganse jaar aan cocktailglaas
jes genipt. Hij wist het regerings
schip ondanks hevige beschietingen
van de linkerzijde door de bochtige
kreken van het parlementaire water
heen te loodsen, maar kon toch niet
voorkomen dat het op de valreep op
de A.R.-rotsen strandde. Het kabinet
viel over 5000 woningen, waarbij het
teken aan de wand van de innerlijke
stuurman van de A.R.-partij mocht
heten dat minister van Aartsen door
zijn eigen partij werd uitgerangeerd.
We noemden de behandeling
van de totowet al, maar ook op
De zevende juli heerste er span
ning in den lande. In vele huiskamers
stond de radio aan en volgde men
aandachtig het kamerdebat over de
voetbaltoto. Zou de regering ge
spietst worden op de pieken van de
oppositie? Zou men voortaan slechts
f 50.000 kunnen winnen bij een juis
te blik in het voetbalkoffiedik of zou
de regering zwichten voor de inge
diende amendementen en een hogere
maximumprijs vaststellen? Met deze
vragen hield het Nederlandse volk
zich bezig.
Op dezelfde avond werden duizen
den Belgen uit Leopoldstad verdre
ven en snelde het drama in de Kongo
naar een hoogtepunt. Op dezelfde
dag verkondigde Fidel Castro dat hij
de Amerikaanse bezittingen op Cuba
zou naasten en confronteerde hij de
wereld met de aanwezigheid van een
rode brandhaard in de nabijheid van
de Amerikaanse kust. Op dezelfde
dag hield de premier van rood-China
een rede, waarin hij de Russische po
litiek van vreedzame samenwerking
attaqueerde. Deze feiten accentueren
het scherpe contrast tussen de ge
beurtenissen hier en elders in de we
reld.
Toen enkele maanden later het ont
werp totowet in de Eerste Kamer
door de oppositie werd verworpen,
werden tienduizenden Nederlanders
door een zekere schaamte bevangen.
Moest men zich druk maken om dit
totowetje, terwijl in New-York de
grote politieke Olympiade was be
gonnen, waarin de tragische ver
scheurdheid van de huidige mensheid
zich op zijn scherpst openbaarde...?
De Quaye cocktail
Slechts eenmaal kwam ons land dit
jaar in het centrum van het wereld
nieuws te staan. Dat was toen minis
ter-president De Quay op een inmid
dels beruchte cocktailpartij ten over
staan van buitenlandse journalisten
liet doorschemeren dat de Nederland
se regering niet direct afwijzend
stond t.o.v. een eventuele internatio
nalisatie van Nieuw-Guinea. En
zwaar beladen met deze - achteraf
ontkende - verklaring, moest minis
ter Luns enige dagen later zijn Nieuw-
Guinea beleid voor het forum der
Verenigde Naties verdedigen
Ook een andere pijnlijke ervaring
op internationaal vlak trok de aan
dacht. De Japanse regering, beïn
vloed door agitaties van Indonesische
zijde, zegde het goodwillbezoek van
de Karei Doorman af. Pijnlijk wer
den wij ons in 1960 ook bewust van
onze geringe invloed in het politieke
machtsblok der westerse naties. De
Amerikaanse regering, zich bewust
dat Nederland voor haar geen even
waardige partner is, weigerde ons de
begeerde landingsrechten op de west
kust van de V.S. Gelukkig wist Ne
derland wel zijn gezag in Curaqao te
handhaven, waar in februari van dit
jaar onlusten waren uitgebroken.
Zwarte draden door wit kleed
Enkele tragische gebeurtenissen
lopen als zwarte draden door het wit
te kleed van het Nederland van 1960
heen. In januari sloeg onze oude erf
vijand, het water, de eerste maal toe.
De doorbraak van de dijk rondom de
Noorder IJpolder veroorzaakte een
ernstige overstoming, die het Am
sterdamse Tuindorp-Oostzaan bijna
geheel onder water zette. Duizenden
Tuindorpers moesten hun woning tij
delijk verlaten. Talrijke vormen van
hulpverlening brachten de schade tot
een minimum terug, maar de bezit
tingen, waaraan men zich had ge
hecht, gingen verloren
En enkele weken geleden openden
de hemelsuizen zich zo wijd boven
ons land, dat in talrijke plaatsen het
water de woningen binnengulpte.
Een groot aantal plaatsen werd ge
troffen, ontelbare gezinnen moesten
de sinterklaasavond op een boven
verdieping vieren, terwijl beneden in
de woonkamer de meubelen ernstig
werden beschadigd. En eigenaardig
genoeg werd er nu maar weinig aan
dacht aan geschonken. Van een na
tionale hulpactie was geen sprake.
Veel onverwacht leed in duizenden
Nederlandse gezinnen en veel ano
niem lijden kwam op de voorpagina's
van de kranten niet tot uiting...
Er vonden meer gebeurtenissen
plaats, die beroering wekten. Het
aantal kindermoorden en aanrandin
gen steeg en brachten ons moderne
strafrecht in het geding. Het gaf mi
nister Beerman, een van onze meest
op de voorgrond tredende ministers
in het afgelopen jaar, nog meer zor
gen dan hij al had. Want ook het lot
van de spijtoptanten, tegenover wie
de minister een scherp bestreden be
leid voerde, werkte op het sentiment.
Bouw- en contra-bouw
Terwijl in het dynamische Rotter
dam de plannen voor een metro wer
den opgesteld, terwijl men in politie
ke kringen kibbelde over de hoogte
van het percentage te bouwen wo-
de Lauwerzee stormde het, toen
het regeringsschip daar binnenvoer.
De regering wilde de inpoldering nog
uitstellen. Stromen protesten uit de
noordelijke provincies deden de post
zakken zwaar wegen en ook de socia
listen hadden weinig goede woorden
over voor het departement van ver
keer en waterstaat. Nochtans, het
staatsschip doorstond de stormen. En
ijverig dienden de onderscheiden mi
nisters nieuwe wetsontwerpen in.
Weliswaar hadden de meeste Ne
derlanders deze zomer bepaald meer
aandacht voor de (teleurstellende)
weerberichten, dpch enkele geïnteres
seerden konden toch lezen hoe minis
ter Cals zich de inrichting van ons
hoger onderwijs voorstelde en waar
om mej. Klompé de alimentatieplicht
wilde verlichten. Beide wetsontwer
pen, het eerstd overigens in gewijzig
de vorm, werden aangenomen, maar
op dat moment praatte iedereen nog
over de Plantaziekte, die niet alleen
jeuk, maar ook enkele sterfgevallen
veroorzaakte. Deze affaire werd ook
in de Tweede Kamer besproken en
eerlijk gezegd had het gros van de
bevolking er toen meer aandacht voor
dan voor de verklaring van de minis
ter-president, dat er in het Nieuw-
Guinea beleid géén verandering zou
komen
Wel vermocht het belastingdebat,
waarin de mogelijkheid tot belasting
verlaging werd besproken en waar de
datum van de verlaging bij stabilisa
tie van de huidige conjunctuur op 1
juli 1961 werd gesteld, wat méér be
langstelling trekken. Maar in Gronin
gen had men daar geen tijd voor, om-
ger dan 2 maal de gestelde duur nodig
zouden hebben om een bepaald uni
versitair examen af te leggen, van de
universiteit te verwijderen, sprak men
in Nederland druk over het gerucht
makende boekwerk van dr. Luning
Prak, waarin de industriespreiding
ten koste van de Randstad Holland
werd gelaakt.
Opvallend was de rol van minister
Cals. dit jaar. De mammoethwet
vormde niet zijn enige zorg en bezig
heid. Immers, in maart had hij bij de
Tweede Kamer de sportnota inge
diend, waarin vooral aan de lichame
lijke opvoeding veel aandacht werd
besteed. En hoewel in vele gemeen
ten wat smalend werd gelachen om de
opmerking dat het met de sporrtac-
comodatie nog wel losloopt, was de
nota toch een belangrijk stuk en
moest ieder erkennen dat de heer
Cals in elk geval niet behoort tot het
lijstje zwakke ministers, waarvan de
meeste Nederlanders (blijkens een en
quête) de namen niet eens kennen...
Een verbetering van de lichamelijke
opvoeding werpt pas veel later zijn
vruchten af. Misschien over 4 jaar al,
bij de Olympische Spelen in Tokio,
waar de Nederlandse sportwereld be
tere resultaten zal behalen dan dit
jaar in Rome het geval was.
Voor al dit constructiewerk zouden
wij het de heer Cals haast vergeven,
dat hij zolang wachtte met het indie
nen van de televisienota.... Ofschoon
wij begrip hebben voor het feit, dat
minister Cals heel wat tijdrovende
manoeuvres moet maken om niet te
hard op te botsen tegen de vele heili
ge huisjes, die men in Hilversum de
laatste jaren heeft gebouwd.
I960 in het teken van
de welvaart
Een stralend blauwe hemel welft
zich boven onze economie. Onder in-
viced der thans heersende hoogcon
junctuur is de welvaart in ons land
in 1960 sterk gestegen. De lonen
gingen in vele sectoren van het be
drijfsleven omhoog, de prijzen ble
ven practisch op hetzelfde peil. De
snelle aanwas van het aantal televi
sietoestellen en de gestadige groei
van ons autopark markeren de toe
nemende welvaart in ons land. On
der zulke gunstige omstandigheden
werd het ons volk ook gemakkelijker
gemaakt het bevrijdingsfeest uitbun
dig te vieren. De stijgende welvaart
manifesteerde zich overigens meer in
symbolen van uiterlijke welstand, dan
in culturele hoogtepunten. Vele be
drijven voerden de vijfdaagse werk
week in.
Ondertussen is men in ons land
niet verblind door de gunstige con
juncturele omstandigheden. Men weet.
goede relaties met het buitenland op
zijn juiste waarde te schatten. Daar
om werden de staatshoofden van Pe
ru en Argentinië hier ook bizonder
hartelijk ontvangen. En ook 't Thai-
landse koningspaar zal wellicht met
genoegen terug kijken op zijn bezoek
aan Nederland.
In ons economisch optimisme zou
den we haast vergeten, dat het be-
jaardenvraagstuk in 1960 niet tot een
oplossing heeft geleid. Duizenden
oudjes, die het van hun a.o.w. moe
ten hebben, leven als stille armen en
zij kunnen niet staken.
31 december om 12 uur 's nachts
zulen de klokken weer beieren en het
jaar 1960 uitluiden. En in de ge-
schiedboeken zullen dan de voor
naamste gebeurtenissen van dat jaar
wenst U
WAALWIJK
Opticien en Horloger.
dat in dezelfde periode daar - tus
sen Slochteren en Delfzijl - drie
aardgasbronnen waren aangeboord,
die de economische mogelijkheden
van dit (achtergebleven) gebied aan
zienlijk meer perspectieven gaven.
Cals en de heilige huisjes
En terwijl de studenten nog fuif
den op de verwerping van minister
Cals' voorstel om studenten, die lan-
opgetekend worden. Het nageslacht,
dat later dit boek weer zal raadple
gen, zal hierin lezen, dat 1960 een
gunstig jaar was voor de Nederland
se natie, die buiten de stormen bleef,
die in veel andere delen van de we
reld zoveel onherstelbare schade heb
ben aangericht.
Katholiek Nederland mocht zich
verheugen in de benoeming van aarts
bisschop mgr. Alfrink tot kardinaal.