en bovendien...
i
EN NU
RESTANTEN-KOOPJES
Waalwijk
Meulemans
raad en baa
HET UITBREIDINGSPLAN
mmm
voor
ZEELAND - LIMBURG - N. BRABANT
voor NöG LAGERE PRIJZEN
Heren colberts v.a.
Jongens colberts v.a.
Pullovers v.a.
Wollen ankiets v.a.
8 90
5 98
98°
DE ROOI
2
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN VRIJDAG 27 JANUARI 1961
van het kerkdorp Loon op Zand
1.Meisjesschool
2.Zusterklooster
3Jongesschool
4.Medisch Centrum
5.Kerk R.K.
HENRI VRINTEN
AUTO-RIJLES
„SNIJDER S"
Adverteert
in dit*blad!
hoogste melkvetpercentage
(dus romiger)
blank als room (geen on
aangename sterilisatiesmaak)
voordelig in het gebruik
Deze tijdelijke aanbieding is geldig
van 21 jan. t.m. 4 febr. alleen in de
provincies:
395
MARKT
TEL. 2809
Nieuwe
schrijfmae
MANS
in elk boerenbedrijf
EEN STUKJE PLAATSELIJKE GESCHIEDENIS
Binnenkort komen de eerste huizen klaar welke in het
nieuwe uitbreidingsplan noord-oost van Loon op Zand in
aanbouw zijn. Hier zullen woningwetwoningen en vrije
woningbouwwoningen, alsmede villa-bouw verrijzen. De
v. Salm-Salmstraat in het verlengde van de Gerlachusstraat
zijn reeds lang doodlopende straten, doch zij zullen straks
de verbinding vormen met de villa-wijk aan de Waalwijkse
baan.
Enige straten zijn reeds genoemd
naar personen die deel uitmaakten
van onze plaatselijke geschiedenis.
We willen ze nog even noemen: de
v. Salm-Salmstraat; zij is genoemd
naar het adellijk geslacht uit de
Pfalz, dat sedert 1741 de heerlijk
heid verwierf. Prins Leopold Phi
lips vorst van Salm Salm, heeft veel
bijgedragen voor kerk en armen van
Loon op Zand.
De v. Rijckevorselstraat is ge
noemd naar de pastoor-deken, die
van 17051740 onze kerk bediende
en heftig streed tegen de reformatie.
Ook Dr. Benedictus van Kessel, van
16271648, bestuurde in zeer moei
lijke tijden onze parochie.
De St. Gerlachusstraat, genoemd
naar onze tweede schutspatroon der
kerk, is een volksheilige die niet uit
de Loonse gemeenschap is weg te
denken, en voorts de Wi'llibrordus-
straat, die is genoemd naar de eer
ste patroon van de eerste Loonse
kerk op de Kerke-akker en heeft
dienst gedaan van pl.m. 10001400.
totdat pastoor Striecken de huidige
kerk liet bouwen. De naam Klok-
kenlaan is al zeer oud en behoeft
voor de meesten geen verklaring.
In het nieuwe uitbreidingsplan
komen dan ook weer straatnamen
voor, welke ons de historie van het
dorp wakker roepen en het is heel
goed zich even hierin te verdiepen,
want het is nuttig iets van de ge
schiedenis van het eigen „heem", de
geboortestreek, te weten, want dan
leeft alles weer op. En het is 'n
voorrecht van onze plaats een zo
mooie historie te mogen bezitten,
daar het dorp in de middeleeuwen
een grote plaats innam in centraal
Brabant.
Het nieuwe deel
Het verlengde van de v. Salm-
Salmstraat zal worden genoemd v.
Hornestraat en loopt door tot de
Waalwijkse Baan. Zij is genoemd
naar Willem van Horne, die in 1269
door Jan van Brabant met Venloon
(d.i. Loon op Zand) wordt beleend.
Voor de Home's was de eerste kerk
van Loon door hertog Hendrik I van
Lotharingen geschonken aan de ab
dij van Tongeren en in 1233 toege
wijd aan St. Willibrord.
Tot 1383 bezaten de v. Home's
ons gebied en worden opgevolgd
door de v. Haestrechten. Naar hen
is de straat van de Vaartstraat naar
't Loons hoekje genoemd, want Pau-
lus liet daar langs de Vaart graven
om turf te vervoeren van 's-Graven-
moer, via Loon op Zand, naar Den
Bosch (1396). Rond 1500 komt Ro
brecht van Grevenbroeck onze heer
lijkheid regeren. Hij is in onze kerk
begraven geweest en thans zijn er
nog vier stukken van zijn grafzerk
bewaard. Naar hem is eveneens een
nieuwe straat genoemd.
Als Josina van Grevenbroeck in
1570 trouwt met Engelbert van Im
merzeel, komt de heerlijkheid in
handen van de laatste. Deze familie
heeft ontzaglijk veel verdiensten
verworven voor deze voorouders.
We denken hier aan het geregeld
laten bijwonen der H. Diensten in
zijn kapel en later in het brouwhuis
van het kasteel. Zij trotseerden de
plackaten en gaven een catechis
mus uit voor het roomse onderricht
der jeugd.' Een der latére Immerze
len, n.l. Engelbert, was gehuwd met
Hélène de Montmerency, die graaf
van Bokhoven was. Hun grafmonu
ment staat nog in het kerkje van
Bokhoven en is gemaakt door Quel-
linus, 'n zeer begaafd beeldhouwer.
Verder bepalen wij ons tot een
pastoor. Wij noemden hem reeds
Henricus Striecken. Het is de twee
de genoemde pastoor van Venloon
en was kanunnik van Den Bosch.
Hij bouwde de huidige kerk van
Loon en was tevens pastoor van
Sprang van 1390-1405. Later ver
bleef hij weer in Den Bosch en stierf
er op 16 september 1412. Van die
tijd af was Kaatsheuvel met Loon
op Zand één parochie geworden, tot
1787. Ook Sprang werd tot 1610
door de Loonse kerk bediend. Deze
kerk is rond 1395 gebouwd en kreeg
St. Jan tot patroon. Te zijner ere
de v. Strieckenlaan.
Op een ander terrein komen we
in 1823 Pieter van den Hummel te
gen. Hij is afkomstig van Utrecht,
was officier in het leger van Na
poleon en nam deel aan de Russi
sche veldtocht. Na gewond te zijn
geraakt, vestigde hij zich te Loon
op Zand, waar hij van 1 april 1821-
24 augustus 1825 schout was, waar
na hij door Z.M. de Koning als bur
gemeester werd benoemd (1825—
1855). Van thuis uit protestant, en
na later katholiek geworden te zijn,
heeft hij zeer veel voor het katho
lieke Loon op Zand gedaan. Zijn
zoon, Adrianus v. d. Hummel, de la
tere grote priester, werd als eerste
in de zo pas teruggegeven kerk ge
doopt. In het doopboek tekent pas
toor Reabel aan:
„1 October 1823, gedoopt Arnoldus
„Josephus Franciscus Hyronimus
„v. d. Hummel, sucepimus de Heer
„van Loon op Zand, Fr. X. Verheyen
„en Sophia de Roy van Zuidewijn".
„Deze Arnoldus, de zoon van de
„Burgemeester van deze plaats, die
„van het calvinisme tot de rooms-
„katholieke godsdienst is bekeerd,
„is op 30 september van dit jaar, op
„dezelfde dag dat onze parochiekerk,
„die ongeveer 196 jaren in de macht
„van de gereformeerden was, op-
„nieuw is ingewijd door mij, als ce
lebrant pastoor L. C. Reabel, met
„assistentie van de Z.E. Heer A.
„Huygens, pastoor in de Kaatsheu
vel, de Z.E. Heer van Dijck, kape
laan dezer plaats als diaken, en de
„Z.E. Heer Sopers, vroeger kape
laan, als subdiaken, en de volgen-
„de dag, de 1ste October, na de plech
tige H. Mis voor de Pauskeuze, n.l.
„voor de opvolger van Pius VII, is
„hij gedoopt onder een grote toeloop
„van volk, voor de ingang van het
„choor".
Zo was de zoon van Pieter de
eerste dopeling na een tijd van her
vorming in ons dorp. Van 1648 tot
4 april 1821 was de kerk in protes
tantse handen. Na een herstelling is
zij op 23 september 1823 door de ka
tholieken weer in gebruik genomen.
Aan de teruggaaf en herstelling
heeft de schout veel gedaan. Vooral
zijn bekering heeft dit bewerkstel
ligd. Aan hem is dus de dankbare
herinnering van een straat een goe
de gedachte geweest. Na de terug
gaaf van de kerk heeft hij zich gron
dig ingezet voor de Loonopzandse
belangen in de gemeente en heeft
hij alles gedaan om het gemeente
huis hier te houden, totdat hij voor
overmacht moest zwichten.
De volgende straat, de Thijsmans-
straat, is eveneens genoemd naar 'n
•burgemeester en wel de eerste in
opvolging van het bestuur der adel
lijke families (18141825).
De straat tussen v. Rijckevorsel
straat en Tuinstraat, langs het Me
disch Centrum nr. 4, zal heten
Doelen. Deze toponym houdt ver
band met de benaming „Den Doel"
welke tegen de Tuinstraat lag, ach
ter in de tuinen van de pastorie en
het oude café Brands (thans fam. v.
Lier). Deze benaming is ook histo
risch verantwoord, want er werd
zeer actief geschoten met de hand
boog.
De Venloonstraat wordt doorge
trokken, te beginnen bij het Oranje
plein. Aan deze weg lag de oude
kern van Venloon, aan 'sHeeren-
straate.
Destijds was de naam voor Land
van Kleef gewijzigd. Deze blijft zo
als hij vroeger was. Dit landgoed
was historisch bezit van Kleefse fa
milies, die er hun rechten deden gel
den. Tussen Land van Kleef en
Venloonstraat zullen een groot aan
tal vrije villa's gebouwd mogen wor
den, waarop bungalows e.d. zullen
verrijzen tegen de achtergrond der
bossen, waaraan ons dorp gelukkig
nog zo rijk is.
Moge bij verdere uitgroei, zowel
op burgerlijk- als industrieterrein,
onze toponymen of historische na
men gebruikt worden; er zijn er nog
velen. Een pracht begin is gemaakt
en we zijn daar onze overheid zeer
dankbaar voor.
Planmatig
De woonkern die hierboven is be
schreven, is zeer uitgestrekt en
prachtig gelegen. Daar tegenover
staat het terrein dat is gepland voor
uitbreiding van industrie, dat ligt
ten westen van de Hogesteenweg en
ten noorden van de Bergstraat, dat
aansluit bij de nieuwe provinciale
weg GorinchemTilburg. Deze weg
zal ongeveer de Bergstraat snijden
ter hoogte van de boerderij van J.
van Rooy. Het is de wens van de
overheid dat dit gebied ook be
bouwd wordt met niet alleen schoen
en lederfabrieken, maar ook door
fabrieken welke een andere indus
trie brengen.
Thans is een geheel andere indus
trie gevestigd in de oude leerfabriek
van de firma Dora v. d. Ven. Tot
voor kort heeft de firma J. Hutten
haar meubelfabriek NU-NORM naar
Loon op Zand overgebracht en zal
weer aan timmerlui e.d. werk ver
schaffen. Misschien krijgen we nog
wel andere investeringen van indus
trieën, dat zeer zal bijdragen tot
vestiging in Loon op Zand en tot
uitgroei van het oude kleine dorp,
dat maar heel moeilijk uit de dorps
kern kan komen. Mogelijk zal de
recreatie een steentje kunnen bij
dragen om hierdoor meer bekend
heid te geven aan het dorp, dat mu
zikaal op zo'n hoog peil staat, maar
het laatste brengt niet veel in de
emmer. Er moeten mogelijkheden
zijn, wil het uitgroeien zoals andere
dorpen in centraal Brabant.
Waalwijk
Kerkdorp
ONOPZAKD
Tilbur
Straatnamenkaart -
Uitbreidingsplan N.O.
(Nieuw asbestcement) GOLFPLATEN: 153 cm. 6.50;
183 cm. 7.60; 213 cm. 8.70; 244 cm. 9.80; 274 cm.
12.305 cm. 13.10. Vlakke platen.
HARD- en ZACHTBOARD (alle maten).
Wij maken alle HOENDERHOKKEN en andere houten
GEBOUWTJES op maat tegen ongekend lage prijs.
Verder leveren wij zowel nieuwe als gebruikte balken,
planken, deuren, ramen, latten, spijkers, sloten, klinken,
schroeven, gaas, draad, gereedschappen, enz. enz.
Aanbevelend,
Gasthuisstraat 89
KAATSHEUVEL
Tel. 2584
dan naar
RIJ-INSTRUCTIE
Laageinde 36 Waalwijk
Telefoon 2102
AUTO-VERHUUR
zonder chauffeur.
NUTROMA
nu nog 9 dagen
IN PRIJS VERLAABD
EN VEEL ENKELE STUKS"
VOOR BELACHELIJKE PRIJZEN I
CUNEN
Wij verhuren alia
en trouw. Nieire
rokcostuums en
korte jassen en0
bruidsjonkerpakjf
mantels en manti
alle benodigdhedt
ten, keurig vera
gen maatkleermai
alles direct meen
BIER»
Korenbloemstraat
Lijn 4 (bij Kon
REP AR
KUNSTGE
Sneller,
beter en..
H. KOLSTER, L
Waalwijk
vanaf f. 13
Kantoormachineb!'
Laageinde 89-91
de gele zak met de gouden inhoud
