wAAlwijkse en lAnqstRAAtse cour Ant
BINNEN- EN BUITENLAND
VERKEERSONTWIKKELING HEEFT
PROGNOSES VER OVERSCHREDEN
PRINS BERNHARD WORDT VIJFTIG
'n v. MAAREN's BRIL
MAANDAG 26 JUNI 1961
83e JAARGANG No. 51
Jitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 50798
Oit blad verschijnt 2 x per week
Oogericht 1878
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal f 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Bureaux: Grotestraat 209, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beardenstraat 8 Tel. 04167-2002
Telegram-adres „Echo"
Geplande aanleg van 1200 km. rijksweg in 15
jaar volgens huidige werkwijze niet mogelijk.
In het jaarverslag over 1956
stelde de ANWB o.a., dat de groei
van het verkeer het noodzakelijk
maakte dat vóór 1970 pl.m. 550
km. rijksweg als autosnelweg
diende te worden uitgevoerd doch
dat er 'n grotere lengte zou moe
ten worden voorbereid. In 1960,
na vier jaar reeds, is gebleken,
dat de verkeersontwikkeling zich
wederom onttrokken heeft aan
ogenschijnlijk redelijke progno
ses en deze ver heeft overschre
den, zodat 'n verder gaande uit
breiding van ons wegennet nood
zakelijk is.
Het wegverkeer mag zich dan
ook gelukkig prijzen, dat door de
Minister van Verkeer en Water
staat het uitzicht is geopend op
een wegenbouwprogramma van
1200 km. autosnelweg, dat, mits
gerealiseerd in de daarvoor ge
stelde vijftien jaar, in belangrijke
mate zal voorzien in de steeds
dringender wordende behoefte
aan rechtstreekse en veilige ver
bindingen. Dit aanvullend wegen
net zal worden opgenomen in
het rijkswegenplan 1961. De AN
WB heeft bij herhaling betoogd,
dat het reconstrueren van be
staande wegen tot verkeersaders
met grote capaciteit een onbegon
nen werk is, omdat slechts inci
denteel ruimte kan worden ge
vonden voor het vereiste profiel,
het maken van ongelijkvloerse
kruisingen veelal achterwege
moet blijven en de bestaande
wegbeplantingen moeten worden
opgeofferd, waardoor het land
schappelijk aspect van de oude
weg grondig wordt geschaad. Om
deze redenen heeft de ANWB dan
ook steeds gepleit voor de hand
having van bestaande wegen ten
behoeve van streek- en toeris
tisch verkeer en het daarnaast
aanleggen van geheel nieuwe
vervangende wegen voor speci
fiek doorgaand verkeer. Dit zal
thans op grote schaal gebeuren
en de ANWB acht deze oplossing
de enig juiste. De uitvoering van
een plan van dergelijke omvang
binnen de daarvoor gestelde tijd,
staat of valt echter met de orga
nisatie daarvan. Het is bekend
dat de Bijks- en Provinciale Wa
terstaat, in verband met een on
voldoende personeelsbezetting bij
verschillende diensten reeds
thans grote moeite hebben om de
in de begroting opgenomen pos
ten te verwerken, zodat gevreesd
moet worden dat het aanleggen
van 1200 km. rijksweg in vijftien
jaar met de daarin gelegen kunst
werken enz. naast de normale on-
derhouds- en reconstructiewerk
zaamheden volgens de huidige
werkwijze niet wel mogelijk zal
blijken, aldus het jaarverslag van
de ANWB over 1960. Naar de me
ning van de ANWB zal het o.m.
nodig zijn te komen tot een snel
lere en meer efficiënte procedure
voor het in eigendom verkrijgen
van de benodigde gronden en op
stallen. De huidige werkwijze is
omslachtig en tijdrovend en eist
veel personeel Gestreefd zal moe
ten worden naar een procedure,
waarbij met volledige waarbor
ging van de (financiële) belan
gen van de eigenaar en gebruiker
het ter beschikking krijgen van
de betreffende percelen onmid
dellijk kan plaats vinden, waarna
de financiële regeling tot stand
moet komen.
Financieel vraagstuk
Een ander vraagstuk vormt de
financiële consequentie van het
15-jaren project. Het ANWB-
jaarverslag becijfert dat de 1200
km. rijksweg met de diverse
kunstwerken 2,4 miljard gulden
zal gaan kosten. Het totaal uit te
geven bedrag voor 't Nederlands
wegenstelsel zou in 15 jaar 6,2
miljard gulden moeten bedragen.
Dit betekent, dat gemiddeld per
jaar ruim 400 miljoen gulden zal
moeten worden geïnvesteerd in
de Nederlandse wegen.
De stedelijke verkeersvoorzie-
ningen zijn door gebrek aan mid
delen en mogelijkheden meer op
de verkeersontwikkeling achter
geraakt dan het wegennet buiten
de bebouwde kom. De toename
van het gemotoriseerde woon
werkverkeer heeft een klemmend
parkeervraagstuk gesqhapen, het
massale inva'ls- en uitgaande ver
keer heeft onvoldoende ruimte en
het aantal overbelaste kruispun
ten neemt snel toe. De verkeers-
verbeteringen in de grote steden
vormen een zo belangrijk geeste
lijk, cultureel en economisch po
tentieel in het totale landsbestek,
dat haar verkeersvraagsjtukken
verre uitgaan boven het stadsbe
lang en mitsdien van nationaal
belang te achten, stelt het jaar
verslag, waarin ook gewezen
wordt op 't feit dat in 1959 60%
van de verkeersongevallen plaats
vond in de groep der veertien
grootste gemeenten met een ge
zamenlijk inwonersaantal van 3,8
miljoen, 20% in de overige ge
meenten en 20% buiten de be
bouwde kom.
Het jaarverslag wijdt uitvoerig
aandacht aan de parkeerproble
men in de stadskernen en breekt
nogmaals een lans voor de par-
keerschijf. Bovendien geeft de
Bond een overzicht van de te
treffen voorzieningen in nieuw
te bouwen wijken en komt daar
bij tot de slotsom, dat voor een
woonwijk van 20.000 inwoners
ruim 6,2 ha. grond voor parkeer-
doeleinden moet worden gereser
veerd, zijnde 4 a 5% van de tota
le oppervlakte van de woonwijk.
Op het tweede internationale
verkeersveiligheidscongres, dat in
I960 in Nice plaats vond, werd
aan het gebruik van veiligheids
gordels in auto's uitvoerig aan
dacht besteed.
Voor de ANWB was toen het
ogenblik aangebroken 't gebruik
van veiligheidsgordels in auto's
te stimuleren. Een gelukkige om
standigheid daarbij was, dat ten
tijde dat deze standpunten tot
rijpheid kwamen, het RAI-TNO-
instituut voor de wegverkeers-
middelen gereed was met het op
stellen van keuringseisen. Met de
bijzonder grote medewerking van
de publiciteitsmedia kon de AN
WB het nut van de veiligheids
gordel uitdragen.
Bromfietsprobleem
In augustus 1960 heeft het Ver
bond voor Veilig Verkeer 'n rap
port doen uitkomen, getiteld „De
bromfiets een probleem?" Hoe
wel de ANWB waardering heeft
voor de wijze, waarop het rap
port is samengesteld en zich in
algempne zin wel kan verenigen
met enkele conclusies uit 't rap
port, is de Bond het pchter niet
eens met de stelling, dat een we
zenlijk bromfietsprobleem in ons
land niet zou bestaan. De ANWB
meent zelfs van een „zorgwek
kende ontwikkeling" te moeten
spreken. De korte, doch roerige
geschiedenis van de bromfiets
spreekt wel andere taal, zo zegt
de AJMWB. De technische evolu
tie van het typische rijwiel met
hulpmotor tot een volslagen mo
torrijwiel en de duizelingwekken
de groei van dat bromfietspark,
die zich nog onverminderd voort
zet, maken 't samengaan rijwiel
en bromfietsverkeer op onze rij
wielpaden bijzonder hinderlijk,
gevaarlijk en in feite onmogelijk.
Er is een categorie weggebrui
kers ontstaan, die, als geheel ge
nomen, kennelijk niet opgewas
sen is tegen de eisen welke 't be
sturen van een bromfiets aan de
berijder stelt en derhalve in ab
normaal hoge mate bij de ver
keersongevallen is betrokken.
Daarnaast is er een groep jeug
dige bromfietsers, die de rust en
de veiligheid opzettelijk of wel
licht onbewust, verstoren, door
in groepen met groot misbaar
eindeloos rond te rijden of met
stationair draaiende motor voort
durend luidruchtig gas te geven.
Hoewel de bromfietsindustrie
zich strikt aan de technische
snelheidsbeperking houdt, is het
mogelijk de rijsnelheid van de
bromfiets op te voeren en dit ge
beurt ook op vrij grote schaal.
Bovendien rijden er nog steeds
enige honderdduizenden brom
fietsen, die snelheden van 50, 60
of nog meer kilometer kunnen
halen.
Al met al heeft de bromfiets
wel degelijk verschillende pro7
bleiujen opgeroepen, zo conclu
deert de ANWB, die nog geens
zins opgelost zijn.
De verkeersonveiligheid
In oktober 1960 hield H. M. de
Koningin voor radio en televisie
een toespraak, waarin zij de om
vang van de verkeersongevallen
en van het daaruit voortvloeien
de onzegbare leed schilderde, er
op wees hoe dom het is alleen op
zijn rechten in het verkeer te
staan en daarbij zijn plichten,
die immers de rechten van ande
ren zijn, na te laten. Dit woord
van bezinning is voor de ANWB
aanleiding in net jaarverslag een
beschouwing te wijden aan de
verkeersonveiligheid en aan de
verkeersopvoeding. Wil deze op
voeding systematisch ter hand
worden genomen, dan dient te
worden uitgegaan van een analy
sering van tiet zo volledig uiteen
lopende verkeersgedrag. Voorts
dienen de publiciteitsmedia bij
deze opvoeding op veel grotere
schaal dan tot dusver geschiedt,
te worden ingeschakeld en de AN
WB zegt er van overtuigd te zijn
dat zowel op de lagere als mid
delbare scholen aan het verkeers-
onderwijs veel meer aandacht zal
moeten worden geschonken en
dat de kwaliteit van liet nj-on-
derricht aan aspirantbestuurders
van motorrijtuigen sterk moet
worden verbeterd. Aangezien dit
laatste helaas voorlopig niet kan
worden verwezenlijkt, oestudeer-
de de Bond de mogelijkheid van
een „voortgezette rij-opleiding",
waarbij in een korte cursus, wel
ke door gekwalificeerde instruc
teurs wordt gegeven, het ver-
keersinzicht en het rijpeil van de
automobilist wordt verbeterd.
Doch naast de mens en zijn te
kortkomingen en gebreken spe
len ook het voertuig en de weg 'n
belangrijke en vaak zelfs een'be-
slissende rol. De zorg voor een
goede en bedrijfszekere toestand
van het motorrijtuig behoort tot
de verantwoordelijkheid van de
eigenaar of bestuurder. Heeft de
weggebruiker dus de plicht te
trachten ongevallen te voorko
men door onoplettendheid, en de
kennis van de mogelijke gevaren
van het verkeer, maar het voor
opstellen van deze plicht mag de
overheid echter nimmer van haar
eigen verantwoordelijkheid af
houden, zowel ten aanzien van
wetgeving en -handhaving als
met betrekking tot de door haar
te treffen verkeerstechnische
maatregelen. Dat deze maatrege
len veelal onmiddellijk na tot
standkoming een duidelijk aan
wijsbaar gunstig resultaat heb
ben ten aanzien van de verkeers
veiligheid, bewijst de ANWB aan
de hand van vele buitenlandse
voorbeelden. De Bond acht het
kennis nemen van de resultaten
van verkeerstechnisch onderzoek
in Amerika, Engeland en Duits
land nuttig en leerzaam, doch
niet voldoende. In Nederland
moet men komen tot een eigen
verkeersresearch van de specifiek
Nederlandse verkeersomstandig
heden. Reeds meer dan tien jaar
heeft de ANWB telkens opnieuw
de noodzaak betoogd van zulk 'n
verkeerswetenschappelijk onder
zoek. In 1960 wendde de Bond
zich tot de Minister van Verkeer
en Waterstaat met een uitvoerig
schrijven over de noodzaak van
een systematische en weten
schappelijke studie van de ver
keersonveiligheid. Het ligt nu in
de verwachting, dat in 1961 de
eerste stappen zullen worden ge
zet tot verwezenlijking van een
deel van de ANWB-voorstellen.
Bewegwijzering
De afdeling Bewegwijzering
van de ANWB ontwikkelde in
1960 een bijzonder grote activi
teit. Nieuw geplaatst Werden 251
wegwijzers, 1164 richtings- en
voorrichtingsbórden, 116 padde
stoelen, 58 riviernaamborden,
248 kampeerborden en 44 tele
foonborden In totaal bedraagt
th'ans het aantal door de ANWB
langs het Nederlandse wegennet
geplaatste borden circa 17.000
stuks. Speciale aandacht wordt in
het jaarverslag gevestigd op de
grote toename van het aantal
grote, blauwe richtingsborden.
Stonden er in 1959 3399, in 1960
was dat aantal toegenomen met
65 tot 5584. Bovendien hield
de ANWB zich in 1960 bezig met
de ontwikkeling van zeer opval
lende verlichte wegwijzers, voor
de doorgaande routes in de grote
steden.
De Quay en staatssecretaris van Hou
ten (Buitenlandse Zaken) verslag uit
gebracht van de besprekingen met
Soekarno.
Dit verslag is van regeringswege
voor kennisgeving aangenomen. Van
regeringswege en op het Binnenhof
blijft men over het algemeen zeer ge
reserveerd staan tegenover de activi
teiten van dr. Rijkens c.s. Die reserve
werd onlangs in de Eerste Kamer goed
onder woorden gebracht door A.R.-
senator Algra. Hij zei „Wie goed
handelt in koffie en margarine kan
onbekwaam zijn in de politiek".
Dr Paul Rijkens, de leider van de
groep zakenlieden die contact onder
houdt met president Soekarna, zal bij
premier De Quay en minister Luns
protesteren tegen het officiële com
mentaar van hun woordvoerders, dat
de bewindslieden „zich volledig heb
ben gedistancieerd van de Rijkens -
activiteiten". In de groep noemt men
dat bezijden de waarheid. Volgens die
kringen is bij een gesprek met minis
ter Luns gevraagd of hij gekant was
tegen contacten van de groep met
Soekarno. De bewindsman liet zich
niet in negatieve zin uit, zo zegt men.
De woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken onthield zich
van elk commentaar op de aangekon
digde protesten van dr. Rijkens.
Gebleken is, dat Soekarno bij het
laatste gesprek met de groepsverte-
genwoordigers in Rome heeft ge
vraagd om een tegenprestatie van de
Nederlandse regering zelf nu hij een
zekere tegemoetkomende houding had
aangenomen over een eventueel con
tact op officieel niveau. Bij het ge
sprek tussen dr. Rijkens en dr. van
Konijnenburg (onder-directeur van
de KLM), met premier De Quay en
staatssecretaris Van Houten (Buiten
landse Zaken) is de regering gesug
gereerd thans een teken van zekere
welwillendheid te tonen aan Soekar
no, zo verluidt - in de groep-Rij
kens.
TOENADERING
TOT SOEKARNO
BIJ DE REGERING
Een aantal vooraanstaande figuren
uit het Nederlandse bedrijfsleven,
verenigd in de zogenaamde groep-
Rijkens, meent dat officieel overleg
tussen Nederland en Indonesië weer
tot de mogelijkheden gaat behoren.
Dr. Rijkens, oud-president-directeur
van de Unilever, en zijn medestan
ders hebben deze indruk opgedaan in
veelvuldige, op eigen initiatief beleg
de contacten met president Soekarno.
Donderdag heeft dr. Rijkens op eigen
verzoek aan minister-president prof.
Blijf „KNAP" en zie „BETER" met
Minister-president prof. De Quay
heeft de groep-Rijkens laten weten
dat de regering geen standpunt zal
bepalen zolang mr. Luns afwezig is.
Soekarno zou intussen met de groep
verder willen praten. Ook hoopt men
nog contact op te nemen met de chef
staf van de Indonesische strijdkrach
ten, generaal Nasoetion, die half juli
een bezoek brengt aan Parijs, Bonn
en Londen.
KAMER AKKOORD MET DERDE
T.H. IN ENSCHEDÉ
De plannen van de regering om in
Enschedé een derde technische hoge
school te stichten hebben de instem
ming van de meerderheid der Tweede
Kamer-leden. Dit blijkt uit het voor
lopig verslag over het wetsontwerp
waarin deze plannen zijn neergelegd.
DE ZAAK SOCRATES
De officier van justitie mr. Hart
suiker heeft tegen de gewezen onder
directeur van de Amsterdamsche
Bank T. H„ wegens verduistering in
dienstbetrekking en oplichting van de
Rembours- en Industriebank, een ge
vangenisstraf van 2V2 jaar met af
trek geëist en tegen de Socrates-di-
recteur N. den B. wegens bedriege-
lijke bankbreuk en oplichting van de
Rembours- en Industriebank 2 jaar
gevangenisstraf met aftrek.
INVOERSALDO BLIJFT
TOENEMEN
Volgens de door het Centraal bu
reau voor de statistiek samengestelde
voorlopige gegevens bedroeg de
waarde van de invoer in mei j.l.
f 1.513 miljoen (v.m. f 1.447 mil
joen), terwijl voor een waarde van
f 1.255 miljoen (v.m. f 1.196 mil
joen) werd uitgevoerd.De uitvoer be
droeg 83 procent van de invoer (on
veranderd).
De invoer nam in mei 1961 ten
opzichte van mei 1960 toe met f 98
miljoen of 7 pet., de uitvoer was
echter vrijwel gelijk. Het dekkings
percentage liep daardoor met 6 pun
ten terug tot 83.
Het maandgemiddelde voor de pe-
Velen onzer zullen nog de gebril
de, glimlachende, gebroken Hollands
sprekende jongeman herinneren, die
zo maar in een open auto, met zijn
verloofde, onze toekomstige konin
gin, het land kwam binnenrijden, dat
zijn vaderland zou worden.
Die ongedwongen, conventies en
protocollen doorbrekende handelwij
ze was reeds het symbool van de wij
ze, waarop prins Bernhard zijn taak
in ons land zou volvoeren. En de toen
gewekte verwachtingen zijn niet be
schaamd.
Het lijdt geen twijfelprins
Bernhard is populair. Dat is niet al
tijd doorslaggevend. Het gaat er
maar om hoe die populariteit verkre
gen is.
Prins Bernhard heeft haar niet ca
deau gekregen. Hij heeft haar ver
diend.
Er is een prins-gemaal geweest,
Albert, de echtgenoot van koningin
Victoria van Engeland, die zeer grote
verdiensten had en nooit populair is
geworden.
Het is de gelukkige vermenging
van persoonlijkheid en prestatie ge
weest, die aan prins Bernhard schonk
wat aan prins Albert werd onthou
den.
Zeker niet te onderschatten is de
invloed van zijn opvoeding in een
gezin, dat wel zeer ver verwijderd
was van de toen algemeen geldende
Pruisische opvattingen. Hij is niet
opgesloten geweest in het kleine
vorstendom van Lippe, hij kwam
reeds jong met buitenlanders in aan
raking, leerde al vroeg de wereld
kennen, ging na zijn studie werken op
het kantoor van de IG Farben te Pa
rijs Een jongeman, die, ook zonder
de voorrechten van geboorte en af
komst, zijn weg in de wereld wel
vinden zou.
Hij heeft zijn weg in de wereld
gevonden... zijn weg, ook in het hart
van onze vorstin en haar volk.
Uit zijn keuze heeft hij de conse
quenties tot het uiterste durven
trekken. Dat is wel gebleken in de
jaren 19%0- 1945. Wélke beslissing
hij zou nemen, wélke zijn houding
zou zijn, hij kon er zeker van zijn,
dat de critiek hem niet gespaard zou
blijven. Maar bij hem geen hinken op
twee gedachten.
Aan zijn beslist partij kiezen in de
ze dagen, dankte hij later het grote
vertrouwen, dat, op soms aandoen
lijke wijze, bleek. Er is een tijd ge
weest, toen na de oorlog nog niet al
les in kannen en kruiken was, dat
Foto: Paul Huf
voor velen de laatste toevlucht was
een brief aan prins Bernhard. Eén
ding wist men dan alvast met zeker
heid antwoord zou er komen en
waar mogelijk hulp.
De populariteit van prins Bern
hard is stevig gegrondvest op waar
dering. Mede dank zij een juiste visie
van vorstin en regering op de positie
van de Prins der Nederlanden, heeft
zijn taak zich niet beperkt tot het
leggen van eerste stenen en het door
knippen van linten.
Prins Bernhard was niet slechts
prins, hij was ook zakenman. En
voor het zaken- en bedrijfsleven
toonde hij een levendige en daadwer
kelijke interesse. Als reizend ambas
sadeur legde, vergemakkelijkte en
verstevigde hij contacten. Zijn agen
da is dicht bezet en niet alleen maar
met officiële festiviteiten en de spor
tieve gebeurtenissen, waaraan hij zo
graag als toeschouwer, maar liever
nog actif delneemt.
Opmerkelijk is daarbij hoe weinig
de prins in de openbaarheid treedt,
dat wil zeggen officieel. Nochtans is
ieder er van overtuigd dat hij het druk
heeft en dat hij zijn tijd goed be
steedt. Zo'n goede opinie verwerft
men niet gémakkelijk bij ons Neder
landse volk, met z'n neiging een beet
je de draak te steken met hen, die in
hoogheid gezeten zijn en te vinden,
dat zij het „maar makkelijk verdie
nen".
Zelfs in kringen, waar de waarde
ring voor het gezag niet bijster hoog
is, zal men niet gauw een verkeerd
woord over prins Bernhard horen.
Dat dankt deze koninklijke hoog
heid, die hier als vreemdeling, nau
welijks onze taal sprekend, kwam,
aan zijn wijs inzicht in de aard van
het volk, dat zijn volk worden zou.
Hij won genegenheid door respect.
Respect, zowel door wat hij deed, als
door de manier waarop hij het deed.
Hij is zo volkomen onzer één ge
worden, dat zijn positie niets uitzon
derlijks meer heeft.
En hij is er zó jong bij gebleven,
dat iedereen zegt Prins Bernhard
vijftig. Is dat al weer zóó lang gele
den, dat hij, met zijn prinses, in zijn
Fordje Nederland binnenkwam??
Heel Nederland hoopt, dat het
prins Bernhard, ónze prins, nog lang
zo mag behouden. Want het is waar
heid geworden wat Boutens dichtte bij
het huwelijk van dit vorstelijk paar
Al wat van U is, lijven w'in
met U, bij Hollands huisgezin!
(Nadruk verboden)
riode januari - mei lag in 1961 ten
opzichte van 1960 bij de invoer aan
merkelijk hoger dan bij de uitvoer, n.l.
bij de invoer f 165 miljoen hoger en
bij de uitvoer f 63 miljoen.
Het invoersaldo bedroeg sedert 't
begin van het jaar f 1.318 miljoen
(januari-mei 1960 f 812 miljoen).
AMBONEZEN SLECHT IN
INDONESIË ONTVANGEN
Volgens een in Den Haag ont
vangen bericht zijn de 41 Ambo-
au auui. - j^asa^ÊKSW
De tcho Vc\n het Zuiöen
DEN BOSCH, Vughterstraat 25
TILBURG, Markt 32
BREDA, Nw. Ginnekenstraat 23