waaLwij kse en lAnqstRAAtse couRAnt
BINNEN- EN BUITENLAND
ltóS?Dampo
van Mierlo
BOGAERTS' BRILLEN
OPTICA BOGAERTS
Baby-Paradijs
Kinder-Paradijs
TOT 16 JAAR NOG NIET GEWENST!
Zuiver Uw bloed
Grote Keuze
WINTERJASSEN
SUEDEJASSEN
speciaal wiegen en
baby-uitzetten
speciaal kinderwagens
TILBURG
VRIJDAG 27 OKTOBER 1961 xw. v,~
De tcho van het Zuióen
83e JAARGANG No. 86
Uitgever:
tolwijkse Stoomdrukkerij
"a Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Uionununer 50798
verschijnt 2 x per week
Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
Opgericht
1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel; Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres „Echo"
Verlenging leerplicht
Dit jaar is de begroting van onderwijs, kunsten en weten
schappen voor het eerst een bedrag van 2 miljard gepasseerd.
Honderd jaar geleden omvatte het voor onderwijs uitge
trokken bedrag nog geen miljoen gulden. Er is dus wel
iets veranderd, niet alleen bij het onderwijs in engere zin,
maar de volksonwikkeling omvat nu een veel breder terrein
dan ooit.
Merkwaardig is, dat minister Cals in de pers tot heden
nog niet veel kritiek heeft ontmoet op het door hem ge
vraagde hoge bedrag. Verschillende oorzaken zijn daar debet
aan. Wij noemen de in de westerse landen algemeen opko
mende wens om de ontwikkeling dezer volken zoveel mo
gelijk te verhaasten, teneinde ook op dit terrein een goed
tegenwicht te kunnen vormen tegen de opkomende kracht
van Rusland. Vervolgens begrijpt iedereen dat de snelle toe
neming van onze bevolking zijn neerslag vindt in stijgende
kosten voor het onderwijs. In de derde plaats dringt het be
sef meer door, dat de financiering van de volksopvoeding en
het onderwijs een zaak is die de overheid moet uitvoeren.
Ook is daar het omvangrijke plan tot onderwijsvernieuwing,
dat grote sommen zal verslinden. Tenslotte moet de vraag
gesteld worden of er wel inzicht kan worden verkregen in
de noodzaak tot het uitgeven van zulke enorme bedragen.
is er blijkbaar zeker van dat deze
er komt, want in elk nieuw on
derwijsplan is de geest van de
mammoeth reeds aanwezig. Daar
mee in verband aan te brengen
wijzigingen in het leerplan van
de betrokken scholen kosten
geld.
Mocht het mammoethplan van
dit kabinet toch falen, dan kost
het opnieuw miljoenen om de
zaak terug te draaien. Maar er
van uitgaande dat de gehele her
vorming van het onderwijs door
gang zal vinden, zal het alle in
spanning vragen van directies
en personeel der onderscheiden
Er zijn nog andere zorgen.
Is dluidelijk dat het leeuwen
deel van de uitgaven van Cals'
ministerie bestemd is voor het
onderwijs in engere zin. Zo zul
len de salarissen voor onderwij
zers, leerkrachten voor u.l.o. en
v.g.l.o. alleen al een bedrag vra
gen van 537 miljoen. De gesub
sidieerde kleuterscholen eisen
108 miljoen gulden, terwijl voor
buitengewoon lager onderwijs
nog eens 53 miljoen extra wordt
opgeëist.
Het begrote bedrag voor nij
verheidsonderwijs vergt ruim 100
miljoen meer dan een jaar gele
den. Ziehier een offer dat recht
streeks verband houdt met de
industrialisatie van ons land.
Voorts is het zeker dat de kosten
an het lager-, voortgezet-, nij
verheids- en middelbaar onder
sijs stellig omhoog zijn gegaan
sis gevolg van de wettelijke uit
breiding van de leerplicht met
enkele jaargangen.
In dit verband moet er op wor-
n gewezen dat een commissie
van de Nederlandse Onderwij
zers Vereniging tot de conclusie
is gekomen, dat er andermaal
moet worden overgegaan tot leer
plichtverlenging, ditmaal tot 16
en het invoeren van een
partiële leerplicht tot 18 jaar.
Afgezien van dat partiële leer
plichtgedeelte zou een kind tot
met zijn vijftiende levensjaar
zich moeten voorbereiden voor
de maatschappij.
Weinig rozen op zjjn pad.
Wij zijn het principieel wel
eens met de plannen van de Ne
derlandse Onderwijzers Vereni-
j. Inderdaad wordt onze sa
menleving zo ingewikkeld, dat
een betere voorbereiding van de
jonge mensen steeds meer nood
zaak wordt. Dat vraagstuk van
uitbreiding der leerplicht
eft echter verschillende andere
kanten. Een van die kanten vin
den wij in de begroting van de
heer Cals terug.
Daar vinden wij door de mi
nister een weinig rooskleurige
personeelssituatie bij het u.l.o.-
onderwijs geschetst. Wij vinden
eveneens een achterstand in de
bouw van scholen, die momen
teel nog geaccentueerd wordt
door een afgekondigde bouwstop
en behoeve van de volkswoning
bouw.
Dij het nijverheidsonderwijs
bestaat niet alleen een tekort aan
leerkrachten, maar de minister
is evenmin tevreden over de al
daar bestaande leraarsopleiding.
*j°g in het kader van de opvang
der nieuwe categorie leerplichti
gen uit de vorige leerplichtver-
ienguig is met name in het nij
verheidsonderwijs voor meisjes
gestart met verschillende nieu-
opleidingen. Deze leergangen
V'Ji ongetwijfeld nog onvoldoen
de uit de verf gekomen, moeten
jan evenwichtspunt nog vinden
hun waarde nog aantonen.
De ongeboren mammoeth.
Over de personeelstekorten bij
jjet middelbaar onderwijs behoe-
1® wij nauwelijks te schrijven.
staan boven de deur geschre-
e?„Y?n elk lyceum en elke h.b.s.
w'j noemen nog niet de on-
®nfname gevolgen van onge-
tï I Oerkrachten die op vele
cnolen van elk terrein rond-
,erven. Al met al zijn dit al
'•doende problemen om voor-
'Pig nog niet te spreken van
f® yerdere uitbrieding van de
erPllcht, dus uitsluitend vanuit
n oogpunt der personeels- en
«enaalvoorziening.
ten veel belangrijker vraag-
t. !i vau onderwijs is in de naas-
Wekomst de verwezenlijking
di te mammoethwet die door
unster Cals wordt gewenst. Hij
schooltypen om een goede aan
passing' tot stand te brengen.
Daar is tijd voor nodig en in die
tijd mag ons schoolwezen nog
niet bezwaard worden met een
hernieuwde expansie van het
aantal jaargangen van leerlin
gen. Dat zal nog eens een aantal
leerplannen op de helling bren
gen.
De spiegel aan de wand.
Het bovenstaande is een spie
gel van de realiteit, die eenmaal
geuite wensdromen nu niet pre
cies dekt. Nog minder dekt het
ideaal de werkelijkheid aan de
zijde van de leerlingen. Daar tref
fen wij er honderden aan in de
leeftijd waar vroeger geen leer
plicht was, die niet geschikt zijn
voor verder onderwijs.
Op zijn minst kan men zeg
gen dat deze groep leerlingen de
maatschappij meer diensten kan
bewijzen in de directe produktie
dan via een verlenging van de
voorbereiding. Onderwijzers kun
nen wel stellen, dat het gewenst
is iemand beter voor te bereiden
op de levenstaak, andere onder
wijzers kunnen ons vertellen dat
een deel van de opgeschoten
jeugd dat beslist niet wenst en
die betere voorbereiding zelfs
tegenwerkt. Die tegenwerking
wordt groter naarmate de leer
plichtige leerlingen ouder zijn.
Het is dit vraagstuk dat eerst
eens onder ogen moet worden ge
zien samen met andere, die ge
noemd werden en die niet ge
noemd zijn, voordat de leerplich
tige leeftijd opnieuw wordt her
zien. Een herziening die de be
groting van onderwijs andermaal
een flinke stijging zal doen on
dergaan. Waarvoor het tijdstip
nog niet is aangebroken.
BIJ ZILVEREN HUWELIJKS
FEEST KONINKLIJK PAAR
NAAR PROVINCIALE
HOOFDSTEDEN.
Geschenk aan de jeugd.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard zullen hun zilveren hu
welijksfeest waarvan de offi
ciële datum 7 januari 1962 is
vieren in aansluiting op de ver:
jaardag van de Koningin. Zij
hebben hier voorkeur voor in
verband met het seizoen. Konin
gin en Prins hebben het voor
nemen op zondag 29 april in Am
sterdam 's morgens een kerk
dienst bij te wonen. In de middag
volgt een officiële rijtoer door de
stad. Op dinsdag 1 en woensdag
2 mei denken Koningin en Prins
hun familieleden, vrienden en
kennissen uit te nodigen het zil
veren huwelijksfeest mie't hen
persoonlijk te vieren. De vier
daaropvolgende dagen hoopt het
Koninklijk Paar een uiteraard
kort bezoek te brengen aan
alle provinciale hoofdsteden.
Koningin en prins zullen als
geschenk ter gelegenheid van hun
zilveren huwelijk een tweetal ter
reinen voor het stichten van
jeugdcentra aan de Nederlandse
en bevrijd Uzelf zó
van Rheumatische Pijnen,
Als die ondragelijke pijnen een gevolg zijn
van onzuiver bloed, brengt een bloedzuive
rende kuur uitkomst. Kruschen, de be
proefde combinatie van zes minerale zouten,
wetenschappelijk samengesteld, is al jaren
het reddende middel van generaties van lij
ders aan Rheumatiek. Neem voortaan ook
Kruschen. De aansporende werking op de
bloedzuiverende organen doet Uw bloed
sneller stromen. Onzuiverheden - en die
veroorzaken de pijn - zetten zich niet meer
vast, maar worden afgevoerd langs natuur
lijke weg.
jeugd ter beschikking stellen,
t.w. een terrein bij de Hunne
schans te Uddel en een terrein
op het drooggevallen slik aan 't
Veerse Gat.
Koningin en prins zijn reeds
van enige kanten benaderd in
verband met plannen om hen
met de zilveren bruiloft geschen
ken aan te bieden. Zij doen met
nadruk het verzoek hen ditmaal
geen persoonliike geschenken te
geven.
BOM VAN 50 MEGATON
ZAL NOG ONTPLOFFEN
Een woordvoerder van de Russi
sche ambassade te Washington heeft
maandag meegedeeld, dat de kernbom
die maandagochtend bij Nova Zem-
bla tot ontploffing werd gebracht,
geen kracht van 50 megaton bezat.
„De bom van 50 megaton zal op 30
oktober tot ontploffing worden ge
bracht", zou de Russische functiona
ris hebben gezegd.
PRINS BERNHARD VRAAGT
STEUN VOOR ANTI-HONGER
ACTIE.
In zijn kwaliteit van voorzitter
van het algemeen bestuur van
de stichting Nederlandse Orga
nisatie voor Internationale Bij
stand (NOVIB) heeft prins Bern
hard voor de televisie een op
wekkend woord gesproken ter ge
legenheid van de najaarsinzame-
hoogst verdienstelijke functionaris.
In de januari-vergadering zal offi
cieel afscheid worden genomen.
Tot zijn opvolger als algemeen se
cretaris werd benoemd mr. J. Pee-
ters, thans secretaris, en in diens
plaats werd aangewezen de heer B.
J. van Spaendonck jr. Deze benoe
mingen gaan begin 1962 in.
PRINSES MARGRIET NAAR
FRANKRIJK VERTROKKEN.
Koningin Juliana heeft voor
geruime tijd afscheid genomen
van haar derde dochter. Samen
met prinses Marijke was zij naar
Schiphol gereden met prinses
Margriet, die naar bekend, een
jaar gaat studeren aan de uni
versiteit van Montpellier.
De koninklijke gasten arriveer
den kort na zes uur op Schiphol.
Tegen half zeven wandelde ko
ningin Juliana met haar twee
jongste dochters naar het vlieg
tuig en nam in het toestel af
scheid van prinses Margriet.
Daarna bleef zij op het platform
het toestel nawuiven tot dit in
liet vallende duister op weg naar
de startbaan uit het zicht was
verdwenen.
WONINGRAAD
TELEURGESTELD OVER
HUURVERHOGINGSVOOR-
STELLEN.
„Verhoging t.m. 1966 van 35,6
procent".
De voorzitter van de nationale
woningraad, de Amsterdamse
wethouder van Volkshuisvesting,
A. in 't Veld, heeft als „voorlo
pige mening van het dagelijks
bestuur" op het zaterdag in
Utrecht gehouden congres van de
raad zijn teleurstelling uitgespro
ken over de recente regerings
voorstellen tot invoering van een
algemene huurverhoging van 10
tot 12 procent per 1 juli 1962. De
heer In 't Veld wees daarbij op
de in de praktijk uiterst moeilijke
uitvoerbaarheid van de voorstel
len, die z.i. tot allerlei conflict
situaties zullen leiden en vestigde
er de aandacht op, dat de uitvoe
ring van de voorstellen tot en met
1966, zal leiden tot een totale ver
hoging met 35,6% van de thans gel
dende huurprijzen, terwijl de rege
ringsvoorstellen worden gemoti
veerd met een verwijzing naar het
S.E.R.-advies, waarin een percenta
ge van 30 wordt genoemd.
«S:
Kleren maken
de man
Mannen kopen
bij
in modieuze najaarskleding
EXCLUSIEVE HEREN-
en JONGENSKLEDING
WAALWIJK Grotestraat 192 Tel. 2507
ling voor de anti-hongeractie. Hij
zep dat de honger nog altijd nij
pend is in grote delen van de we
reld. „Het lijkt onvoorstelbaar,
maar toch is het zo: jaarlijks
sterven 30 tot 40 miljoen mensen
aan de gevolgen van ondervoe
ding. Wij hier in Nederland we
ten nauwelijks wat honger is en
het is moeilijk te beseffen, dat
het hier gaat om een aantal, dat
driemaal de bevolking van ons
land uitmaakt". De prins betoog
de, dat deze nood ons verplich
tingen oplegt. Hij deed een beroep
op allen om de komende najaars
inzameling voor de anti-honger
actie te steunen.
Mr. J. PEETERS OPVOLGER VAN
Dr. B. VAN SPAENDONCK
Mutatie bij Tilburgse K. v. K.
In de maandag gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophan
del, was ingekomen een verzoek
schrift van mr. dr. B. J. M. van
Spaendonck om hem wegens het be
reiken van de 65-jarige leeftijd op
2 november, per 1 januari 1962 eer
vol ontslag te verlenen als algemeen
secretaris, welke functie hij veertig
jaar lang heeft hekleed.
De voorzitter, dr. P. Pessers, be
treurde het heengaan van deze
Heuvelstraat 85, Telel. 21625
Jul. v, Stolbergstraat 10
Telefoon 32909
aan drie werkers het leven gekost.
Het ongeluk gebeurde omstreeks 1
uur in de nacht van zondag op
maandag. De 36-jarige chef van
dienst P. W. Kersten (vader van een
kind) en de 45-jarige bedienings
vakman E. van Rhoon (gehuwd en
drie kinderen), beiden uit Geleen,
waren vrijwel op slag dood. De 45-
jarige bankwerker J. W. Schouten
(twee kinderen) uit Maastricht
overleed nog geen twaalf uur later
in het ziekenhuis te Sittard.
NU AL MEER SPIJTOPTANTEN
DAN IN HEEL 1960
Het aantal spijtoptanten, dat in
dit jaar uit Indonesië Nederland is
binnengekomen, bedraagt tot nu toe
NOBELPRIJZEN
Maandag zijn twee Nobelprijzen
voor de vrede toegekend, die voor
het jaar 1960 is toegewezen aan de
Zuidafrikaanse Zoeloeleider Albert
Loethoeli, die voor 1961 is verleend
aan Dag Hammarskjoeld, de ver
ongelukte secretaris-generaal der
Verenigde Naties.
Het is voor het eerst in de ge
schiedenis dat een Nobelprijs pos
tuum werd verleend. Zoals men
weet, is de Nobel-vredesprijs vorig
jaar niet toegekend. Reeds toen was
Hammarskjoeld voorgedragen, maar
zijn kandidaatstelling was volgens
de voorschriften te laat ingediend.
Het zijn wel twee volkomen ver
schillende figuren die ditmaal uit
verkoren zijn. Voor de toekenning
van een Nobelprijs wordt nimmer
aangegeven op welke gronden de
prijs wordt toegekend. Wel wordt
een korte motivering gegeven. In
het geval Hammarskjoeld wordt ge
zegd, dat hij de prijs kreeg voor zijn
bijdrage tot het werk van de V.N.
ter bevordering van de vrede onder
de volkeren.
Zijn prijs bedraagt ruim 250.000
Noorse kronen. Het bedrag gaat
naar zijn erven.
Loethoeli is een sedert al gerui
me tijd uit het nieuws geraakte Zoe
loeleider, die door de Zuidafrikaan
se regering naar Tanger werd ver
bannen,' maar later naar Zuid-Rho-
desië uitweek. Hij kwam in aanmer
king voor de eer van een Nobel
prijs, omdat hij bekend staat als 'n
VEEL BETER, VEEL SECUURDER EN....
ZEKER NIET DUURDER
BRILLEN SPECIALIST
Grotestraat 220 Waalwijk Tel. 3560
Alle Ziekenfondskortingen worden direct afgetrokken.
MEER WEDUWEN KRIJGEN
AWW
Minister Veldkamp (Sociale
Zaken) wil de algemene wedu-
wenvoorziening uitbreiden. Hij
heeft daarvoor bij de Tweede
Kamer een wijziging van de Al
gemene Weduwen- en Wezenwet
ingediend.
Met deze wetswijziging wordt
bereikt zo schrijft minister
Veldkamp in de toelichting
dat weduwen, die eenmaal een
uitkering hebben omdat zij kin
deren hebben, deze in verreweg
de meeste gevallen houden. Bo
vendien zal de weduwe, die bij de
aanvang van de weduwenstaat
geen kind meer te verzorgen
heeft, maar zich gedurende vele
jaren aan haar gezinstaak heeft
moeten wijden, ook voor een uit
kering in aanmerking komen.
Alleen de vrouwen, die op betrek
kelijk jonge leeftijd weduwe wor
den en die ook op betrekkelijk
jonge leeftijd geen kinderen meer
te verzorgen hebben, komen niet
voor pensioen in aanmerking.
EXPLOSIE IN FABRIEK:
DRIE DODEN
Een hevige explosie met een vlam
mend effect in een proeffabriek van
de Staatsmijnen te Geleen, heeft
2106. Over het gehele jaar 1960 heb
ben 1640 spijtoptanten voet op Ne
derlandse bodem gezet. In Haagse
kringen rijst de vraag, of de rege
ring met het totale aantal voor dit
jaar een pleister op de wonde zal
kunnen leggen, nu in de Kamer tot
tweemaal toe van de regering werd
geëist, de toelating van spijtoptan
ten te verruimen en te versnellen.
Dat gebeurde via moties van de
KVP-voorzitter, dhr. Van Doorn.
Minister Beerman (Justitie) zegde
de bezorgde Kamer toe, dit jaar vi
summachtigingen te verlenen voor
drie- a vierduizend personen. Het
afgeven van een visum betekent
echter niet automatisch het binnen
komen van eenzelfde aantal nog in
1961. Dat blijkt al uit de 2400 visum
machtigingen in het vorige jaar,
waarop in feite slechts 1640 spijtop
tanten in Nederland aankwamen.
Een groot aantal personen, die in de
loop van dit jaar arriveerden, reis
den dus op een visum dat al in 1960
was toegewezen. (Volkskr.)
BOUWLIFT STORT NEER VAN
ELFDE VERDIEPING
Drie bouwvakarbeiders hebben
dinsdagmiddag bij een reeds groten
deels bewoonde luxe verzorgingsflat
van elf verdiepingen, de „Arends-
burght" aan de Soerenseweg te
Apeldoorn, de dood gevonden, toen
de kooi van de 45 meter hoge bouw-
lift van het hoogste punt in duize
lingwekkende vaart naar beneden
stortte.
Mr. LUNS SPRAK IN WASHING
TON MET INDONESIËRS
Minister Luns heeft over de kwes
tie Nieuw-Guinea in New York een
gesprek gehad met de Indonesische
ambassadeur in Washington, Zairin
Zain, en met Soekarno's speciale ad
viseur Mohammed Yamin. Hij gaf
dit langs een omweg toe, toen hij
dinsdagmorgen, na zijn terugkeer op
Schiphol, vragen over het onder
houd beantwoordde met „geen com
mentaar". De minister voegde er
aan toe: „Bij de Verenigde Naties is
het anders dan bij andere diploma
tieke centra, niet ongebruikelijk,
ook contact te hebben met de ver
tegenwoordigers van landen, waar
mee men geen diplomatieke betrek
kingen onderhoudt".
De minister gaat straks naar de
behandeling der resolutie in de Ver
enigde Staten.
voorvechter van de rassengelijk-
heid, die altijd geweldloosheid heeft
gepredikt en die ook in zijn per
soonlijk treffen met de Zuidafri
kaanse autoriteiten steeds blijk gaf
van grote welwillendheid en verge
vingsgezindheid.
MOSKOU LIET SUPERBOM
ONTPLOFFEN
Zwaarste explosie ooit
geregistreerd
De Sovjet-Unie heeft maandag
ochtend twee kernwapens tot ont
ploffing gebracht. Een van deze
bommen kan een kracht van vijftig
megaton hebben gehad, maar waar
schijnlijker is, dat dit wapen een
kracht van dertig megaton had. Dit
nieuws maakte de zeer goed geïn
formeerde Amerikaanse commissie
voor atoomenergie maandagavond,
na een dag van bezorgde specula
ties over de explosie van een Rus
sische superbom, bekend.
De beide kernexplosies zijn tot
stand gebracht in de omgeving van
Nova Zembla. De eerste bom werd
in de atmosfeer tot ontploffing ge
bracht „en had een hoog gehalte,
misschien zelfs 50 megaton", aldus
de Amerikaanse commissie. De voor
lopige analyses wijzen er echter op,
dat de bom waarschijnlijk 'n kracht
had van 30 megaton. Het tweede
wapen werd ongeveer twee uur la
ter ten zuiden van Nova Zembla
onder water tot ontploffing ge
bracht. Deze bom was van gering
kaliber". Een bom van 30 megaton
is overigens de zwaarste die tot nu
toe tot ontploffing is gebracht.
41 DODEN BIJ BUS-ONGELUK
Bij een bus-ongeluk in Zuid-Slavië
zijn 41 personen om het leven ge
komen. Een bus met 52 inzittenden,
onder wie zes kinderen, raakte tus
sen Priboj en Bijelo Polji, door een
defect aan de stuurinrichting van de
weg af en stortte in een twintig me
ter lager gelegen rivier. Slechts 9
personen konden worden gered. Het
wrak van de bus werd na enkele
uren uit het acht meter diepe water
opgetakeld.