waaLwij k se en lAnqstRAAtse couRAnt
Hoe en waarom 50 megaton?
BINNEN- EN BUITENLAND
alleRzielen 1901
ZWITSAL
van Mierlo
Een leuke verrassing
apart en niet duur
OPTICA BOGAERTS
drie materialen
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1981
83e JAARGANG No. 88
laloijkse Stoomdrukkerij
i;aWj Antoon Tielen
jfdredacteur: JAN TIELEN
summer 50798
j lilad verschijnt 2 x per week
'Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contract-advertenties: speciaal tarief
1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beürdenstraat 8 Tel. 04167-2002
Telegram-adres „Echo"
VUILE BOMMEN" ZIJN NóG VUILER
DAN DE „SCHONE BOMMEN"
Onze bom waé een schone bom", zei de plaatsvervangende
Russische ambassadeur te Londen tot lord Russell, die aan
het hoofd van een demonstratiegroep kwam protesteren te
gen de 30-Megatonknaap van Nova Zembla.
Lord Russell liet zich door dit antwoord niet afschepen: Er zijn
geen „schone" bommen. Ze zijn alle vuil.
Maar toch is er een graad van vuilheid. Zoals rioolwater vuiler
is dan afwaswater.
Wat is vuil of niet een 50 Megaton-bom
De natuurkundige R. E. Lapp
uit Amerika zegt dat nie-
and van de H-bom-vervaardi-
<ers onthuld heeft, waaruit zo'n
lom is samengesteld, maar al het
iformatiemateriaal dat beschik-
aar is, wijst er op dat de H-bom
van Nova Zembla uit drie soor-
len nucleaire stof bestaat. De
wste soort stof wordt gevormd
or verrijkt uranium, dat ook
de moderne kernreactoren als
Petten wordt „verstookt". De
tweede soort bestaat uit 't licht
ste metaai dat er is, namelijk li
thium, dat in een soort doorzich
tig plastic is tezamengepakt met
ware waterstof. De derde soort
bestaat uit gewoon uranium. Het
geheel zit in lagen om elkaar; de
waterstof in het mjdden en het
gewone uranium aan de buiten-
lant.
Als het verrijkte uranium
wordt „aangestoken" dit ge
tart eenvoudig door vier onge
vaarlijke hoeveelheden tezamen
It schieten tot één gevaarlijke
maakt dit de waterstof zo heet,
Jat deze op atomische schaal aan
elkaar bakt tot drievoudige wa
terstof of tot helium).
Venijn zit in de schil
ton-bom heeft een middellijn van
meer dan 5 km., zodat zij op deze
hoogte de aardoppervlakte niet
raakt.
Verblind op 300 km. afstand
De lichtschittering is zó intens!
dat volgens de Nobelprijswin
naar voor scheikunde dr. L. Pau
ling de stralenflits van een 50-
Megatonbom, het netvlies van 't
menselijk oog op nog een afstand
van ruim driehonderd kilometer
onherstelbaar zou beschadigen.
De vraag is of de Russen be
schikken over een voertuig om
zo'n superbom over duizenden
kilometers afstand te transpor
teren. Gelet op de prestaties met
de afgevuurde ruimtesatellieten
is dit waarschijnlijk.
Er is heel wat voor nodig om
een superbom te vervoeren, want
haar gewicht wordt geschat op
12.000 kg. De Venus-satelliet, die
de Russen op 12 februari 1961
lanceerden, woog 7.000 kg. Deze
prestatie maakt een ballistisch
schot zoals dat van Shepard in
Amerika mogelijk met een ge
wicht van 10 tot 12.000 kg.
Waarom 50 Megaton
Bij dit zogenaamde „fusie-pro-
its" ontstaat een geweldige druk
een onvoorstelbare hitte. Uit
kt splijtende, verrijkte uranium
in uit de waterstof-omvorming,
ontstaan bovendien hele ritsen
vrije kerndeeltjes (neutronen),
Jiezo'n grote bewegingssnelheid
hebben, dat zij het onder nor
male omstandigheden tamme
ruwe uranium van de buitenste
hil tot splijting brengen.
In die splijting van het ruwe
uranium zrt de graad van „vuil-
id" van de H-bom. Bij 'n scho-
ae H-bom wordt geen gewoon
uranium gebruikt. Het is wel
rtker dat de bom te Nova Zem-
a in hoge mate „vuil" was.
Aan de sterkte van een A-bom
is een grens. Men kan niet meer
splijtbaar uranium bij elkaar
krengen dan de minimum hoe
veelheid waarbij automatisch
splijting inzet. Maar voor de H-
kom bestaat er geen althans
leen praktische grens. Men
san net zoveel waterstof en ruw
uranium om het „slaghoedje"
van de 'H-bom heenpakken als
men wil.
Bommen van 160 of 200 Mega
ton zijn dus mogelijk.
Ontploffing boven de
De Russen beogen met hun 50
en meer Megatonbommen de lan
ceer- en opslagplaatsen van de
Amerikaanse 1CBM te bedreigen.
ICBM betekent: Intercontinental
Bombing Missile (raket voor
doelen in andere continenten).
De opslag- en afvuurplaatsen van
Amerika liggen ten westen van
de Mississippi.
De Amerikanen zullen daar
weldra beschikken over 72 Atlas
raketten, 600 Minuteman raket
ten en 108 Titans.
Diep ónder de grond in beton
nen opslag- en lanceerplaatsen
kunnen deze wapens een explo-
siedruk weerstaan van 50 kg. per
vierkante duim. Een 50 Megaton-
bom overtreft die druk verre.
Er is een nadeel aan de mon-
sterbom van Kroesjef. Hij is ge
vuld met vloeibare brandstof en
zijn omvang maakt hem meer ge
schikt voor het afvuren van
ruimte-projectielen dan voor bal
listische doelen.
Dit is de verklaring voor het
feit dat Amerika niet hoger
reikt dan 20 tot 26 Megaton-bom-
men en meer verwacht van de
kleinere, maar voor afweer haast
ongrijpbare Minuteman.
atmosfeer
De H-bom van Bikini, die op 1
wart 1954 als eerste ont
plofte, was er een van 15 Mega
ton. En een „schone"Maar even
goed werd een oppervlakte van
ongeveer 18.000 vierkante km.
SWAN - ZAKDOEKEN
MANCHETKNOPEN
SOKKEN, wol en nylon
SHAWLS, mohair en zijden
HANDSCHOENEN
OVERHEMDEN, no-iron, sanfor en nylon
PULLOVERS EN VESTEN
SUÈDE VESTEN EN -JASSEN
garage van mossel
VERHUUR VAN
tijdelijk door de
»fal nut"
-„v. radio-actieve
all out" er mee onveilig ge-
®aakt. Dat is de helft van het
andoppervlak van Nederland.
De „schone" bom ontleent zijn
hoestende kracht grotendeels
a® de waterstofmantel, de „vui-
voor meer dan de helft aan
buitenste uranium-schil. Vol-
fns Newsweek" zijn Ameri-
jjlarJse deskundigen van oordeel
de Russen de bom hoog in de
mosfeer tot ontploffing bren-
sn-misschien zelfs bóven de at-
osteer, om vergiftiging met ra-
"actief afval van een groot
u»va1 no°rd-RusIand te voor-
i ®en' Waarschijnlijk in een on-
twhoogt Straaljager op 8000 me"
De vuurbal van een 50 Mega-
DE BOM VAN MEER DAN
50 MEGATON ONTPLOFT.
Ondanks de aandrang van de ge
hele wereld, van de Verenigde Naties,
heeft Kroetsjef zijn super-bom maan
dagochtend laten ontploffen.
Het is wel sterk dat een mens rus
tig zijn gang kan gaan, om de wereld
te vergiftigen en vast aan te sturen
op een atoomoorlog.
Na deze explosie komt weer een
dreiging aan Finland en waarop zal
dat alles eindigen?
Maandag om 09,33 uur Westeuro-
pese tijd hebben de Russen bij Nova
Zembla hun ..mammoetbom" tot ont
ploffing gebracht. Volgens deskundi
gen is het niet uitgesloten, dat de
bom zelfs krachtiger was dan 50 me
gaton, zoals Kroesjef had aangekon
digd.
Tijdens de explosie stond er een
zuid-oostelijke wind, zodat de radio
actieve wolk in de richting van Sibe
rië werd gedreven. Volgens deskun
digen werd de bom op grote hoogte
tot ontploffen gebracht; het is dus
niet uitgesloten dat eventuele radio -
acieve neerslag pas 't komende voor
jaar zal neerdalen. De Russische
proef is allerwege krachtig veroor
deeld als een onmenselijke en militair
nodeloze handeling.
Een van de eerste meldingen van de
proefexplosie kwam kwam van het
seismologisch instituut te Uppsala in
Zweden. Dr. M. A. Baath, directeur
van het instituut, deelde mede, dat de
explosie „die twee tot driemaal krach
tiger was dan de voorgaande super
bom", plaats vond om 09,33 uur W.
Europese tijd, en door zijn seismogra-
fen werd geregistreerd om 09,37 uur.
De afstand tot de kern van de explo
sie was 2.100 kilometer in noord
oostelijke richting van Uppsala (No
va Zembla). De maximumregistratie
der seismografen was ruim twee en
een half maal krachtiger dan bij de
explosie van vorige week maandag.
De bom is waarschijnlijk zeer hoog in
de dampkring ontploft.
Neutralen menen
Opzettelijke vergiftiging dampkring.
Diplomaten van neutrale landen ga
ven maandagavond de volgende ver
klaring voor de serie Russische kern
proeven, die de radio-actieve neerslag
over de hele wereld alarmerend zal
doen toenemen de Russen willen de
aangenomen veiligheidsmarge volle
dig of bijna volledig verbruiken om
de westerse mogendheden te dwingen
de eerste tientallen jaren en wellicht
voorgoed van atoomproeven af te
zien.
De betrokken diplomaten zien de
recente Russische activiteiten als een
combinatie van „maximale atoom-
terreur en de grootste politieke chan
tage in de geschiedenis van de mens
heid". De super-bommen, aldus deze
waarnemers, passen in het kader van
het schokprogramma, dat met het af
sluiten van de sector-grens in Berlijn
begon. Het programma, dat reeds
voorspeld was, is duidelijk ontworpen
om het Westen en de mensheid in het
algemeen te intimideren.
RUSSISCHE DRUK OP FINLAND
De Russische regering heeft Fin
land in een nota meegedeeld, dat
zij wenst te onderhandelen „over de
gemeenschappelijke beveiliging van
de grenzen van beide landen tegen
een aanval van West-Duitsland." De
sovjet-regering beroept zich hierbij
op een bepaling in het verdrag, dat in
1947 tussen Finland en de Sovjet-
Unie is gesloten inzake wederzijdse
militaire hulpverlening.
Volgens dit verdrag is Rusland ge
machtigd overleg met Finland aan te
vragen, telkens wanneer het zich be
dreigd acht door een Duitse inval in
de Sovjet-Unie via Fins grondgebied,
zoals dit tijdens de tweede wereldoor
log is gebeurd. Omdat er thans geen
enkele mogelijkheid bestaat, dat
Duitsland op eigen gelegenheid een
oorlog onderneemt, heeft de regering
van Kroesjef het verzoek aan Finland
moeten inkleden.
AMSTERDAMSE BANK KRIJGT
VAN FRAUDEUR F 350.000
TERUG
Buitenlandse handlanger
nog voortvluchtig
„Ik had er een voorgevoel van dat
ik zou werden gepakt", was het eer
ste commentaar van de Amsterdamse
bankemployé J. E. (47 jaar), toen hij
vrijdagmorgen in de hal van de Kom-
merz-Bank in Baden-Baden door eni-
ge Westduitse rechercheurs werd
aangehouden. Een half uur later, ge
zeten tegenover commissaris H. Moll
en hoofdinspecteur H. Postma van
de Amsterdamse centrale recherche,
herhaalde hij die woorden. Maar het
zou nog een dag duren voordat hij,
tegenover het feitenmateriaal dat in
een razend snel tempo was bijeenge
gaard, alle verzet staakte en alle me
dewerking gaf om zijn aandeel in de
fraude terug te bezorgen aan de
Amsterdamse Bank. Met tranen in de
ogen smeekte hij de Nederlandse po
litiemannen hem onmiddellijk mee te
nemen naar Nederland. Dat zal ech
ter nog ongeveer een maand duren.
Om tactische redenen gaf commissa
ris Moll er de voorkeur aan de offi
ciële weg te bewandelen en eerst een
verzoek tot uitlevering in te dienen.
Er is alle kans dat de Amsterdamse
Bank nog in 't bezit komt van 350
duizend gulden; in Baden-Baden kon
nl. f 10.000 geïncasseerd worden.
De hulp van Interpol zal nodig
zijn om de handlanger van E., die
door de politie slechts wordt aange
duid als een „buitenlander" te achter
halen. Op basis van fifty-fifty met
hem samenwerkend heeft deze de an
dere helft van de ongeveer 800.000
gulden bedragende fraude, in de
wacht gesleept. Na de voortreffelijke
samenwerking met de Duitse en Zwit
serse politie en, naar eerst nu is toe
gegeven, ook met de banken van deze
landen, lijkt er voor deze handlanger
weinig kans te bestaan zijn buit on
gehinderd in handen te krijgen.
DE A. R. P. EN
NIEUW-GUINEA.
Op het partij-convent van de Anti-
Revolutionaire partij heeft de voor
zitter, Dr. Berghuis, verklaart, dat
ook het bestuur, evenals de fractie
voorzitter Bruin-Slot, geporteerd is
voor een open gesprek met Indone
sië over Nieuw-Guinea.
Uit de vergadering kwamen ern
stige stemmen tegen deze houding,
maar dr. Bruin-Slot heeft uitvoerig
zijn zienswijze herhaald.
Ook sprak Dr. Berghuis met in
genomenheid over de plannen tot sa
mengaan met de Chr. Hist. Unie, om
één christelijk protestantse partij te
vormen, wat hij hoopte, dat in 1963
zou zijn verwezenlijk.
STUURLOZE THUNDERSTREAK
VLOOG HANGAR BINNEN
Piloot bij mislukte noodlanding
gedood.
Op de vliegbasis Gilze-Rijen is j.l.
maandagmiddag omstreeks kwart over
één een Thunderstreak-straaljager
Zij stierven, Uw naam in het diepst van hun hart,
Zij hebben in U geloofd.
Zij kenden van 't leven de vreugd 'en de smart;
Gij hebt hun Uw vader beloofd.
Zij stierven, maar kenden Uw Vader niet,
Zij hebben in U niet geloofd.
Zij kenden van 't leven wat vreugd, veel verdriet;
Ook voor hen was Uw vader beloofd.
Nu bidden wij, Heer, uit het diepst van ons hart,
Voor deez' allen, die niet meer zijn
Laat hen leven als Gij, die de dood hebt getart,
Laat Uw Vader ook hun Vader zijn.
Waalwijker.
van de vliegbasis Eindhoven na een
halfmislukte noodlanding een hangar
binnengevlogen. De piloot, de 28-ja-
rige eerste luitenant-vlieger W. Cha-
telin uit Nieuwenhagen (L.) kwam om
het leven. Een aantal Harvards en
Piper-Cubs, die in de hangar ston
den, werden vernield.
Het ongeluk gebeurde tijdens de
lunchpauze, toen er zich geen perso
neel in de hangar bevond.
Bij de landing ging er weer iets mis.
Het toestel kwam met een te grote
snelheid en onder een verkeerde hoek
binnen en raakte van de landingsbaan.
Half rijdend, half vliegend schoot het
als een projectiel een hangar binnen,
vernielde een aantal Harvards en Pi
per-Cubs, en vloog vervolgens door
een stenen muur, waarbij het 'n aan
tal vliegtuigen meesleurde.
Dit is de titel van het nieuwe boek van
Dr.W. de Kok. Alles over zwangerschap,
geboorte, babyverzorging en kleuter
opvoeding. Dit waardevolle boek (184
pagina's In fraaie omslag) krijgt U ten
geschenke bij aanschaffing van een
BABYSET DE LUXE
NIEUW-GUINEA.
De Nieuw-Guinea-Raad heeft j.l.
maandag tijdens een buitengewone
zitting waarvoor overweldigende be
langstelling van het Papoea-publiek
bestond, met algemene stemmen een
ontwerp-methode goedgekeurd, waar
in de voorstellen van het „Nationaal
Comité Nieuw-Guinea" geheel wor
den overgenomen. Zij betreffen de
naam, het nationale wapen, het volks
lied en de vlag van Nieuw-Guinea of
„Papoea-Barat".
STALINS LIJK WORDT
OVERGEBRACHT
Het 22e congres van de communis
tische partij van de sowjet unie heeft
besloten dat Stalins overschot uit het
Mausoleum op het Rode Plein in
Moskou wordt verwijderd.
Provinciaal nieuws
Mr Dr B. J. M. van SPAENDONCK
2 NOVEMBER 65 JAAR
Toen mr. dr. Barend van Spaen-
donck in 1956 door de senaat van de
Kath. Economische Hogeschool werd
vereerd met het ere-doctoraat in de
economische wetenschappen, ken
schetste prof. Fr. v. d. Ven hem als
een persoonlijkheid - „niet de re
presentant van een groep, maar als
iemand „singulier in alles".
En de hooggeleerde spreker wer
den gewagmakende van een rede,
door mr. dr. van Spaendonck reeds
als 24-jarige gehouden over „collec
tieve kinderbijslagen" noemde deze
inleiding „een extravagante moderni
teit" waarin een oplossing van het
vraagstuk aan de hand werd gedaan
„behalve modern vooral ook realis
tisch en levensvatbaar."
Met deze vooruitstrevende sociale
inzichten trad de thans 65 jarige het
maatschappelijk leven in en hij heeft
de toen gedane belofte met grote
standvastigheid vervuld. Wel hij is
daartoe dan ook in tal van functies
in de gelegenheid geweest.
Reeds kort na beëindiging van zijn
universitaire opleiding aan de Hoge
school te Utrecht, trad hij in dienst
van de Bond van Tilburgse Wollen -
stoffenfabrikanten. Zijn intelligentie
imponeerde in die kringen zodanig,
dat hem weldra verschillende secreta
riaten werden toevertrouwd door or
ganisaties en instellingen, waarin
werkgevers samenkwamen om hun
economische en sociale belangen te
behartigen. We noemen de Alg. Kath.
Werkgevers Vereniging in het diocees
's-Hertogenbosch en de landelijke
Alg. Kath. Werkgevers Vereniging -
(secretaris samen met mr. L. G. Kor-
tenhorst), - het Kath. Verbond van
Werkgevers Vakverbond, de R.K.
Vereniging van werkgevers in de Tex
tielindustrie, waarvan hij in 1959 zijn
40-jarig jubileum als secretaris her
dacht, de Federatie van Schoenfabri
kanten, het Bedrijfschap voor de
Schoenindustrie en de Tilburgse Ka
mer van Koophandel (secretaris
van de oprichting in 1921 af).
En van de stichting af Curator
secretaris van de Kath. Economische
Hogeschool tot op de huidige dag.
Tegelijkertijd verrichtte hij knap
werk in de economische politiek. We
herinnering daartoe aan een tweetal
preadviezen in de jaren twintig -
dus toen hij nog pas zijn maatschap
pelijke levensgang begonnen was
over handelspolitiek, waarin hij stel
ling nam tegen de dogmatische vrij
handels-beginselen. En na de tweede
wereldoorlog werd hij een der cory-
pheën van de Benelux-gedachte en
nam hij zitting in velerlei commissies,
die deze internationale economische
en culturele samenwerking moesten
helpen verwezenlijken.
Het spreekt vanzelf, dat een zo
verdienstelijk en breed georiënteerd
man, van lieverlede met onderschei
dingen overladen is geworden: Com
mandeur in de Orde van de H. Gre-
gorius, Commandeur Oranje Nas
sau, Ridder Nederlandse Leeuw,
Commandeur in de (Belgische) Orde
van Leopold II, Ordre du mérite
commercial van Frankrijk en begif
tigd met de zilveren eremedaille der
Provincie Noord-Brabant met in
scriptie „Dankbaar Brabant aan mr.
dr. B. J. M. van Spaendonck".
De jarige gaat nu per 1 jan. a.s.
het secretariaat der Kamer van Koop
handel neerleggen, maar het moge
hem gegeven zijn, nog verscheidene
jaren, zijn andere werkzaamheden
met evenveel zorg en toewijding te
blijyen vervullen. (N.T.Crt.)
Korte berichten
In Rotterdam wordt een zes-ja
rig jongetje vermist; men neemt aan
dat het kind verdronken is.
Op een sleepboot in IJmuiden deed
zich een ongeluk voor dat aan een 35-
jarige stuurman het leven kostte.
De bemanning van een sleepboot in
Rotterdam kon zich op het nippertje
redden toen het schip na een aanva
ring zonk.
Bij een botsing in Horst (L.) is de
43-jarige directeur van het bisschop
pelijk college te Roermond, prof. P.
Litjes, ernstig gewond geraakt.
VlUJl/AVr ^v» wwv mïïrmr^^m
De tcho vvn het Zuióen
Kleren maken
da man
Mannen kopen
bij
EXCLUSIEVE HEREN-
en JONGENSKLEDING
WAALWIJK Grotestraat 192 Tel. 2507
WAALWIJK TEL. 04160 2519
m
PERSONENWAGENS
kampeerwagens
8 personen busjes
ELASTIEKEN KOUSEN
STEUNZOLEN
Grotestraat 220
WAALWIJK
