wAAlwijkse en LanqstRAAtse couraïu Geen bouwvallig boerderijtje Moderne mijnbouw BINNEN- EN BUITENLAND ernstig gedupeerd door liquidatie van Argentijnse Luchtvaartmij. Waalwijkse pater L. v. d. Sanden Bliksemactie Pater v. d. Sanden STASSAR BRILLEN BETERE BRILLEN MAANDAG 15 JANUARI 1962 84e JAARGANG No. 5 Uitgever: Waaiwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Gironummer 50798 Dit blad verschijnt 2 x per week Abonnement: 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contract-advertenties: speciaal tarief Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002 Telegram-adres „Echo'1 DIT JAAR: Beslist meer last dan gemak Niet omkomen in de welvaart Het nieuwe jaar is best om door te komen. Gesteld dan na tuurlijk dat er geen echte oorlog komt, dat onze dijken het mo gen houden en dat we geen verdere welvaartsstijging behoe ven mee te maken. Ais we een beetje kalm aan doen en niet al te veel nodeloze zaken overhoop halen, kunnen we ook in dit jaar onze lichame lijke en geestelijke gezondheid heel goed in orde houden. Een klein autootje en een papegaai Het is natuurlijk een beetje moeilijk om niet aangestoken te raken door de algemene ruste loosheid, de wijdverbreide heb zucht en de daarbij behorende permanente ontevredenheid. Maar mensen met een elektri sche klok, een elektrisch strijk ijzer, een elektrische stofzuiger, een elektrische koffiemolen, een elektrisch scheerapparaat en een elektrisch broodrooster hebben toch al een heleboel comfort! Van ons mogen ze daar nog best iets bij hebben, b.v. een ra diotoestel, een grammofoon, een televisieontvanger, een telefoon, een aquarium, een leesportefeuil le, een bromfiets. Nee werkelijk, we willen niet kinderachtig zijn: er mag best nog een heel klein autootje bij en een hand of een poes of een pa pegaai, een douchecel en een siertuin. Leven niet compliceren Maar als we er over denken wat we nu nog eens aan zullen schaffen, of zullen laten doen, mogen we ons toch wel terdege afvragen of we van het vurig be geerde ook werkelijk plezier en gemak zullen hebben. We moeten dat dan werkelijk even goed doordenken, want veel dingen die we bestellen omdat het zo geriefelijk en zo aange naam is, blijken ons leven vaak allerakeligst te compliceren. Een wasmachine: daar heeft een mens beslist gemak van. De voordelen van zo'n apparaat we gen duidelijk op tegen de nade len van afbetalingstermijnen, te gen de rompslomp bij storingen en tegen het in de weg staan van het ding. Ook een elektrische borden wasser (messen, vorken, lepels en kopjes gaan er ook in) is ge makkelijk besteld, het plaatsen gaat vrij eenvoudig, de vuile voe ten in de gang die daardoor ont staan, zijn in een wipje opge dweild. Heleboel gezeur Met karweitjes in huis, waar mee het o zo gezellig kan worden liggen de dingen meestal anders. Dat geeft doorgaans zoveel rom mel, overlast en ergernis, dat de nadelen de voordelen overtreffen. Hel maakt doorbij meestal niet veel verschil of we „het zelf doen" of dat we het werk over laten aan timmerlieden, metse laars, schilders, elektriciens, stof feerders en loodgieters. Dagen en weken ligt alles on der 't kalkstof, onder de stukjes afval of onder de pluizen. Ieder een vaïl over gereedschappen, verfpotten en plaktafcls. En als 't dan klaar is, zit er iets scheef of laat er iets los, bladdert de verf of ontstaat er lekkage. Dan begint de ergernis en de ruzie en een heleboel an der gezeur. Plezierig weekend-huis Het is erg de vraag of het ver standig is, terugkomend van de wintersport, al weer zenuwachtig te gaan bladeren in een catalo gus over zomerreizen, omdat ze anders volgeboekt zijn. Het lijkt ons niet zo verstan dig om, uit angst maar iets mis te lopen, vóór het laatste abon nementsconcert alweer een serie voor het volgende seizoen te be stellen. Maar de allerlaatste modegril: het kopen van bouwvallige boer derijtjes ergens in Nederland om die krotwoningen te laten moder niseren tot plezierige weekend huisjes, moet in dit licht toch beslist worden afgeraden. Toegegeven, het idee is niet onaantrekkelijk. Maar wie even doordenkt wat er allemaal voor moet gebeuren om 't zo te krij gen en om 't zo te houden, zal toch moeten toegeven dat hij daar beter van af kan zien. Dr. H. W. S. Samenspel tussen mens en machine De strategie aan het koolfront van de Staatsmijnen is gewijzigd. Demas- sale aanval van werkkrachten, die als infanteristen in de vuurlinie, de kool direkt te lijf gaan, overheerst niet meer. De mijnbouwkundigen hebben zwaar materiaal laten aanrukken machines, die als tanks op een slag veld, onverstoorbaar voortgaan. Zij delven meer dan de helft van de totale jaarproduktie van 7,7 miljoen ton ko len volmechanisch. Mijnbouw anno 1962 is een bliksemoperatie gewor den in vergelijking met het moeizaam kolenwinnen van oudsher. Het mechanisatieproces bij de Staatsmijnen heeft geleidelijk de on dergrondse werkzaamheden een ge heel ander karakter gegeven; de brains van de mijnwerker zijn belang rijker geworden dan zijn spierballen. Deze verschuiving van „hand naar hoofd" betekent een veredeling van het mijnwerkersberoep. De uitdrukking „ondergronds wer ker" heeft speciaal tijdens de Tweede Wereldoorlog een bekende klank ge kregen omdat met deze term de man van het verzet werd aangeduid. Min der krijgshaftig, maar even manne lijk klinken deze twee woorden als zij in hun direkte betekenis gebruikt worden voor de mijnwerker, die let terlijk ondergronds werkt. De mijnwerker van vandaag is al lang vertrouwd met de techniek. De dagen dat hij in een ton aan een ka bel, gewapend met een toorts in een donker gat werd neergelaten, behoren tot de mijnbouwkundige prehistorie. Nu suist hij in een lift snel naar be neden. Binnen enkele minuten wordt hij honderden meters de diepte in ge voerd. Ondergrondse treinen, waar wereldsteden als Parijs, Londen en New York zo trots op zijn, rijden in de mijnen al jarenlang. De T.V.-camera heeft ondergronds ook zijn intrede gedaan. Op het scherm van een monitor kan de man die ondergronds het vervoer regelt, de bewegingen van mens en machine nauwkeurig gadeslaan. Wat is een mijn eigenlijk? Populair gezegd is een mijn een ondergrondse flat-stad, opgebouwd uit verschillende étages, een stad met verdiepingen, die via gangenstelsels onderling met el kaar verbonden zijn. De toegangsweg naar de ondergrondse bedrijven van een mijn is geen brede poort, die bij het eerste belgerinkel openzwaait, maar een enorm diep en breed gat in de grond, waarvan de wanden bekleed zijn met staal en beton. „Een schacht" zeggen de mijnbouwers. Iedereen, die naar beneden moet - en dat zijn bij de vier Staatsmijnen zo'n 16000 man per etmaal - moet met een lift door die schacht. De schacht is de verbin dingsbuis tussen de ondergrondse en bovengrondse wereld van een mijn. De schacht is ook het ademhalings orgaan van een mijn. Verse lucht stroomt er door naar binnen. Afge werkte lucht gaat via een andere schacht weer naar buiten. Een picco lo van een groot warenhuis zou het waarschijnlijk een onmogelijke karwei vinden om dagelijks duizenden men sen op verschillende étages af te zet ten, maar de ophaalmachinist van een mijn regelt dat feilloos. Hij werkt met grote stevige liftkooien, die onophou delijk op en neer suizen, soms met snelheden van 70 km per uur. Als de mijnwerker eenmaal met de lift via de schacht naar de diepte is afge daald, dan heeft hij behalve dat ver ticale tochtje van boven naar beneden, nog een horizontaal ritje voor de boeg. Want de werkpunten liggen dikwijls een aantal kilometers van de toegangspoort, de schacht verwijderd. Geen nood. De ondergrondse trein, die doet denken aan krachtige geslo ten pantserwagentjes, staat gereed om de dieptereiziger te vervoeren dooi lange slingerende gangen, waar het soms kan waaien alsof er een frisse strandbries staat. De ondergrondse auto, de Unicar, heeft het voertuigenpark van de Staatsmijnen vergroot. Hij wordt ge bruikt voor het vervoer van materiaal. Vervoer van mensen met liften en treinen, vervoer van kolen met trans portbanden en kolenwagens, het brengt een druk verkeer teweeg in die ondergrondse stad, die toch wel een toevoer van enorme hoeveelheden energie moet krijgen om machinerie- en, apparaten, voertuigen, verlichting, ventilatie enz. in werking te houden. De ondergrondse bedrijven van de Staatsmijnen gebruiken per jaar zo'n kleine 400 miljoen kwu elektriciteit en vele miljoenen kubieke meters perslucht, allemaal energie om de mens te helpen bij het delven van steenkool. Deze vervanging op grote schaal van spierkracht door pk heeft de mijnarbeid op een geheel ander niveau gebracht. Want in de pijler, d.i. de eigenlijke winningsplaats van de kolen, die men zich moet voorstellen als een vrij lan ge, tamelijk smalle gang, hebben ma chines het werk al lang overgenomen. Zeker er zijn nog wel pijlers, waar de mijnwerker met behulp van een pneu matisch aangedreven werktuig, de z.g. afbouwhamer, de kolen uit de wand losmaakt, maar in het totaalbeeld overheerst toch de nieuwe stijl, de machine, steeds in meer geperfectio neerde vorm, die met scherpe messen langs de koolwand schaaft en zo gro te brokken kolen losmaakt uit de wand. Deze kolen vallen op een z.g. transporteur, die de kolen uit de pij ler vervoert en vervolgens via een transportband hun weg naar een cen traal punt, waar kolenwagens staan opgesteld. De kolenwagens worden per locomotief naar de schacht ge,- trokken en verdwijnen dan een voor een in de lift naar boven. De moderne mijnbouw maakt ook gebruik van een nieuwe methode van vervoer naar bo ven. Volle mijnwagens worden onder gronds in een machtige kiepinstalla- tie gelost. De wageninhoud komt in een z.g. skip terecht, een stalen bak waarin tien ton kolen tegelijk in een ruk naar de oppervlakte kunnen stij gen. Deze gehele skipinstallatie wordt automatisch bestuurd door een appa raatje van enkele centimeters lang, een z.g. fotocel. Dit is dus vervoer op volkomen automatische wijze. De mijnbouwkundigen zijn nog lang niet aan het einde van hun latijn. Zij stellen zich voor om zoveel mogelijk zware arbeid door machines te laten verrichten en tot nog toe zijn zij daar voortreffelijk in geslaagd. Want de jongste ontwikkeling op dit gebied bij de Staatsmijnen gaf daar een nieuw bewijs van. Het winnen van kolen in een z.g. pijler brengt natuurlijk met zich mee dat er ondergronds voor speciaal stutwerk moet gezorgd wor den, omdat men niet zo maar grote happen uit een wand kan nemen, zon der dat het plafond zou gaan zakken. Dit stutwerk geschiedde vroeger met houten palen, die ter ondersteuning van het dak van de pijler werden op gesteld. Geleidelijk werden die hou ten stutten vervangen door ijzeren stutten, die een veel grotere druk kon den hebben. Het is begrijpelijk, dat hierbij nog intensief handwerk moest worden verricht. De stutten moesten gezet worden, en naderhand, als de werk zaamheden naar een andere plaats verlegd werden, weer worden wegge haald. Doch nu is er een z.g. wandel ondersteuning in bedrijf gekomen, die het mogelijk maakt om een geheel re giment van ijzeren stutten van specia le vorm en constructie, volkomen me chanisch te laten voortbewegen, waar bij dus alleen maar een bedienings man noodzakelijk is, die het mecha nisme in beweging stelt en de zaak onder controle houdt. Deze wandelondersteuning is de al lernieuwste toepassing, die de Staats mijnen op het gebied van de mecha nisatie van hun werkzaamheden on dergronds, in bedrijf hebben. In de mijnbouw is de machine de mens op alle fronten te hulp geko men. Mijnbouw is een spel van mens en machine geworden, een fascine rend spel, waarbij de mens zich niet meer behoeft uit te putten in zware lichamelijke inspanningen, maar waarin hij de machine als trouwe se- kondant heeft gekregen. VERHOGING AOW MET 15% HEEFT FIAT VAN SER Hogere premie pas in 1963 De Sociaal-Economische Raad gaat akkoord met het plan van minister Veldkamp (Sociale Za ken) om per 1 juli van dit jaar de AOW-pcnsioenen met 15 per cent te verhogen. Nog enige dagen voor de da tum waarop minister Veldkamp gaarne uiterlijk het advies van de SER in zijn bezit wilde heb ben 15 januari heeft de Raad zijn mening kenbaar ge maakt. De minister kan nu een wetsontwerp bij het parlement indienen; als dat tijdig wordt aanvaard, kan zijn plan per 1 juli doorgaan. Gaat de verhoging door,dan zal de AOW voor ongehuwden 1362 gulden (nu 1182 gulden) per jaar gaan bedragen, voor gehuwden 2154 gulden (nu 1872 gulden). Bovendien is per 1 juli nog een verhoging te verwachten ter com pensatie van de huurverhoging. De SER becijfert, dat door deze verhogingen de uitkeringen in to taal over 1962 en 1963 jaarlijks met 230 miljoen gulden stijgen. Daartegenover staat, dat de on dersteuning op grond van de ar menwet, die nu door 75.000 be jaarden wordt ontvangen en die 'gemiddeld 225 gulden per jaar Dedraagt, met 30 miljoen gulden zal verminderen. De verhoging van de uitkerin gen zal tot' een stijging van de premie (thans 5,75 percent van maximaal 8250 gulden) moeten leiden, aldus de SER. Een verho ging van de premie tier 1 juli 1962, die gepaard zou moeten gaan met een compensatie in de lonen, wijst de SER af, omdat de loonsverhogingen dit jaar de be schikbare ruimte reeds te boven gaan. STORM TEISTERDE LAND EN ZEE ELF DODEN De vliegende storm, die don derdag met windsnelheden van 100 tot 120 kilometer per uur heeft huisgehouden op de Noord zee, het Kanaal en langs de kus ten van Engeland, België en Ne derland, heeft voor zover be kend elf slachtoffers geëist: zes in Engeland, een in België en vier op zee. In Engeland werden vier personen dodelijk getroffen door ontwortelde bomen; twee anderen werden gedood, toen een windstoot van 160 km. per uur een auto overeind tilde en tegen een vrachtwagen gooide. In Char leroi (B.) stortte een schoorsteen in: de stenen troffen een 19-ja- rig meisje dodelijk. Op zee heb ben aanvaringen in de haven van Antwerpen en in de Oostzee een tragische afloop gehad. LAWINE BEDELFT ZES DORREN IN PERU Een ontzaglijke aardverschui ving, die zich woensdagnacht langs de met regen doordrenkte hellingen van' de Huarcaran, de hoogste berg van Peru, naar be neden stortte, heeft een zestal dorpen onder een metersdikke laag rotsblokken, ijs en modder bedolven. Hoewel het dodencij fer moeilijk te schatten is, kan worden aangenomen dat onge veer drieduizend mensen de dood hebben gevonden. Een verkenningsvliegtuig van de Peruviaanse luchtmacht heeft boven het rampgebied gevlogen, doch geen tekenen van leven waargenomen. Een bataljon ge nietroepen is onderweg naar de onheil spiek. AMERIKA BREIDT MILITAIRE EN ECONOMISCHE MACHT UIT „Een vreedzame wereld van vrije en onafhankelijke staten" is het grote doel, waarop de Ame rikaanse binnenlandse en buiten landse politiek .in de komende maanden zal zijn gericht. „Wij moeten komen tot één grote men selijke familie, die de haat en de vrees, welke ons tijdperk ver scheuren, ontgroeit en te boven gaat", zo heeft de Amerikaanse president John Kennedy donder dag in zijn „State of the Union" de jaarlijkse „troonrede" gezegd. Hij sprak deze boodschap 'aan het Amerikaanse Congres met veel meer vertrouwen uit dan verleden jaar januari, toen hij niet verheelde, dat hij in het Witte Huis problemen had ge vonden, die groter waren dan hij had kunnen vermoeden. In een uitvoerig zakelijk relaas heeft Kennedy nu een politiek pro gramma ontvouwd, dat gericht is op verdere ontplooiing van de nationale economie, versterking van Amerika's militaire macht en een nauwer aanhalen van de vriendschapsbanden tussen Ame rika en zijn bondgenoten. De State of the Union bevatte geen verrassingen, óók niet op het punt Berlijn, dat de wereld nog steeds in spanning houdt. Kennedy zei wel er op te ver trouwen, dat „een wederzijds aanvaardbare oplossing van de Berlijnse kwestie mogelijk is". Hij gaf nog eens de verzekering, dat het Westen de vrije toegang tot de stad en de •vrijheid van de WestberTijnse bevolking nooit zou opgeven en bereid was daar zo nodig voor te vechten. Retourbiljet waardeloos! Waalwijk moet helpen De vacantie, die pater L. van de Sanden, Winterdijk 41, in Waal wijk is komen doorbrengen en waarvan hij had gedacht, dat deze hem nog „enkele centjes" voor het bouwen van zijn school zou op brengen, dreigt voor deze pater op een bittere ontgoocheling uit te lopen. Pater van de Sandenmissionaris van de Heilige Familie, is op -2 oktober 1961 vanuit Argentinië, om precies te zijn vanuit Jose Carlos Paz, een parochie van 25 kilometer in doorsnede met een bevolking van 70.000 d 80.000 zielen, met een Argentijnse lucht vaartmaatschappij naar Nederland gekomen. Dinsdag 9 januari be reikte pater van de Sanden in Vk aalwijk het noodlottige bericht dat deze luchtvaart-maatschappij failliet verklaard is en totaal geliqui deerd. Pater van de Sanden zit hier in Waalwijk met een retour biljet, dat waardeloos is; het ontbreekt hem aan de nodige con tanten om een nieuw biljet bij een andere maatschappij te kopen en dit, terwijl hij eigenlijk medio januari in Argentinië terug had moeten zijn, omdat daar nog zoveel zaken liggen te wachten die geen uitstel gedogen. In het kort: Pater van de Sanden zit diep, diep in de pat. I- "nr~" en de financiële moeilijkheden waar mee men in Argentinië op zijn missie post kampte, is pater van de Sanden, nu, na zeven jaar weer naar Waal wijk gekomen, in de hoop van familie en bekenden wat financiële steun te krijgen. Als alles was gegaan zoals pater van de Sanden het zich had voorgesteld, dan was hij begin deze week, financieel en moreel weer wat opgekikkerd, naar zijn missiepost te rug kunnen gaan. Door de liquidatie van de lucht vaartmaatschappij „Trans Atlantic Argentina" kan van deze terugreis voorlopig niets komen, terwijl de vier achtergebleven missionarissen (op een bevolking van ongeveer 80.000 zie len!!!) om zijn hulp zitten te schreeu- Deze nog jonge pater is een ras echte Waalwijker. Hij werd in 1920 geboren in de Grotestraat 87a, een pand in Besoijen, dat inmiddels is af gebroken. Na de oorlog dreigde de missie in Argentinië, waar Duitse paters had den gewerkt, verloren te gaan, omdat men geen enkele Duitse priester had, die daar heen gestuurd kon worden. Pater van de Sanden heeft zich toen, met nog twee anderen, als vrijwilliger opgegeven, om daar in dat haast on metelijke iand te gaan werken. Op 17 april 1946 is hij naar de missie in Argentinië vertrokken. Pas negen jaar nadien kwam hij voor de eerste keer weer naar Nederland om wat op verhaal te komen en tevens, om hier en daar wat geld los te peu teren voor de verdere voortzetting van deze missie. Mede in verband met de leeftijd van zijn vader, die bijna negentig is, wen. 1500 gulden! Pater van de Sanden heeft tot op heden van niemand hulp te verwach- Pater van de Sanden ten. De Argentijnse regering, die een totaal godsdienstig neutrale politiek voert, steekt voor de missie geen hand uit. Van zijn vier mede-missionarissen die in Argentinië zitten, kan hij even eens geen enkele financiële steun ver wachten. Het beetje geld dat men daar had, heeft men moeten besteden aan de bouw van twee kerkjes, een patronaatszaal en een school. De bevolking in Argentinië is zo arm, dat zij zelf nauwelijks in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Toen pater van de Sanden enige tijd terug, met de bouw van zijn kerk begon, zag hij zich genoodzaakt een lening af te sluiten van 300.000 pesos (f 10.000), tegen een rente van 12 (normale rentevoet bij de banken bedraagt 20 Iedere drie maanden moet 10 van de schuld De rcho vAn het Zuióen

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1962 | | pagina 1