Belangrijke uitbreiding bij N.V. Lederfabriek L, Mombers
7:
Bedrijfsvoering landbouwers
in Sprang-Capelle op laag niveau
DE ECHO VAN HET ZUIDEN VAN MAANDAG 15 JANUARI 1962
afgelost worden. Zo zou de volgende
aflossing begin maart plaats moeten
hebben, maar daar zal ook nu niets
van terecht kunnen komen, omdat pa
ter van de Sanden, het geld, dat hij
van vrienden, familie en kennissen
heeft ontvangen, nu zal moeten be
steden aan zijn terugreis en dan komt
hij nog 1500 gulden tekort!!!!
Kritieke datum: 17 februari.
Iedereen zal begrijpen hoe pater van
de Sanden zich momenteel voelt.
De eerste berichten over het on
gunstig verloop van de betrokken
luchtvaartmaatschappij bereikten hem
15 december, toen van Raptim het
bericht kwam, dat de Trans Atlantic
Argentina waarschijnlijk over de kop
zou gaan. 9 Januari is pater van de
Sanden naar Reisbureau Wassing in
Tilburg gegaan om van deze firma
definitieve uitslag te krijgen, hoe er
de zaken voorstonden. Er is toen con
tact opgenomen met het kantoor van
de Argentijnse luchtvaarmij. in Ge-
nève, die meedeelde dat er door haar
geen enkele vlucht meer zou worden
uitgevoerd. Een telefonisch contact
met de K.L.M. gaf pater van de San
den de definitieve genadeslag, door
dat de K.L.M. meedeelde, dat het met
de Argentijnse maatschappij voor
goed was afgelopen.
Het retourbiljet, waarvoor door pa
ter van de Sanden 788 dollar is be
taald (f 2994,40) verloor daarmee
zijn waarde.
Pater van de Sanden heeft toen on
middellijk, met behulp van het reis
bureau in Tilburg, getracht een boot
te charteren, die hem zo vlug moge
lijk terug kan brengen naar zijn mis
sie in Argentinië. Dat zo vlug moge
lijk terug, wordt dan op zijn vroegst,
met de Franse boot „La Lumière",
die op 17 februari vanuit Antwerpen
vertrekt, en dit terwijl hij eigenlijk
half januari terug had moeten zijn,
omdat 1 maart de scholen weer be
ginnen en de schuld op die datum af
gelost zou moeten worden.
Giro 50798, of de Amsterdamse
Bank.
Pater van de Sanden moet terug
naar zijn missie en het liefst met de
boot van 17 februari. Maar hij kan
geen passage boeken, wanneer hij het
geld niet heeft en pater van de San-
WAT KUNT U DOEN
Er zijn vier mogelijkheden.
Verschillende mensen, zaken
lieden en particulieren vroegen
ons: „Wat kunnen wij voor pa
ter van de Sanden doen?"
Op de allereerste plaats,
steunt de bliksemactie. „De
boot van pater van de San
den mag niet stranden",
door een „passagebiljet"
voor één gulden te kopen.
Koop er één, twee en als
het kan nog meer!
Vervolgens kunt u t.m. vrij
dag 26 januari 1962 een
bedrag storten op het giro
nummer van de Waalwijkse
stoomdrukkerij A. Tielen
Waalwijk, 50798, ten na
me van actie pater van de
Sanden".
U kunt ook geld storten op
de Amsterdamse Bank,
eveneens ten name van pa
ter van de Sanden.
Tenslotte kunt U pater van
de Sanden persoonlijk geld
overhandigen (iedere mor
gen rond negen uur is pa
ter van de Sanden in de pa- I
rochiekerk van Besoijen). I
den komt nog 1500 gulden tekort, die
hij, wil hij mee terug kunnen, 31 ja
nuari in zijn bezit moet hebben om
de reis te betalen.
Iedereen begrijpt in welke benarde
omstandigheden deze Waalwijkse
priesterzoon verkeert. Er moet een
helpende hand toegestoken worden en
wel op korte termijn. Het ligt de re
dactie van de Echo van het Zuiden in
bedoeling een bliksemactie te onder
nemen, die in nog geen twee weken
zijn beslag moet hebben.
Op de allereerste plaats kunnen
diegenen, die geld willen storten dit
tot en met 26 januari 1962
doen op het gironummer van de
Waalwijkse Stoomdrukkerij A. Tielen
Grotestraat 205 in Waalwijk, num
mer 50798, ten name van „Actie pa
ter van de Sanden". Daarnaast heeft
pater van de Sanden zelf een bankre
kening geopend bij de Amsterdamse
Bank hier ter plaatse, waar iedereen
die dit wenselijk acht, (en wij hopen
dat er dit velen zullen zijn) een geld
bedrag kan storten ten name van pa
ter L. van de Sanden. Mocht dit nog
niet voldoende zijn, iedere morgen
leest pater van de Sanden een heilige
mis in de parochiekerk van Besoijen,
O.L. Vrouw Onbevlekt ontvangen.
De redactie van de Echo van
het Zuiden heeft het belang van
deze zaak zo hoog geacht, dat z(j
is overgegaan tot 't opzetten van
een bliksemactie ten bate van pa
ter van de Sanden.
De jeugdbeweging van de ver
schillende parochies heeft zich
onmiddellijk bereid verklaard
zich voor deze zo dringende en
hoogst noodzakelijke actie in te
zetten.
In de loop van de komende
week zullen diverse jongelui (in
Besoijen wordt dit werk gedaan
door de zelatrices van mejuffr.
Klerkx), huis aan huis aanklop
pen om u een „passagebiljet"
aan te bieden tegen de prijs
van een gulden. De opbrengst, die
naar wij hopen de vijftienhon
derd gulden haalt, zal worden
bestemd om de Waalwijkse pater
van de Sanden in de gelegenheid
te stellen zijn reis naar de missie
te aanvaarden. Wij hopen dat u
met ons de bliksemactie: „De
boot van Pater van de Sanden
mag niet stranden", naar best
vermogen zult steunen. Pater van
de Sanden MOET 19 februari
naar zijn missie kunnen vertrek
ken
„De naam Mombers is een begrip geworden"
Vrijdag 12 januari is een belang
rijke dag geworden voor de N.V.
Lederfabriek L. Mombers, 's Morgens
om 10 uur werden door deken van
den Hurk, het nieuwe kantoor en ma
mazijn ingezegend, terwijl daarna, om
half elf burgemeester Teijssen de of
ficiële opening verrichtte.
Een der directieleden, heette bur
gemeester Teijssen, wethouder Smol
ders en de Hoogeerwaarde heer de
ken van den Hurk van harte welkom
en richtte de aandacht op de beteke
nis van het bedrijf, die het in de loop
van de jaren heeft gekregen, waarbij
het streven is geweest de zaak meer
landelijke en internationale bekend
heid te geven.
Burgemeester Teijssen, die daarna
het woord voerde, meende uit deze
betekenende uitbreiding te mogen
concluderen, dat het bedrijf over goe
de werkkrachten beschikt. Hij bena
drukte, dat de N.V. Lederfabriek L.
Mombers zich niet alleen intern had
ontwikkeld, door de produktie op te
voeren en de produktiemethoden te
verbeteren, maar vooral ook extem,
door afzetgebieden te creëren, groter
dan die in ons eigen land aanwezig
zijn en niet alleen in Europa, maar
ook ver daarbuiten. „De naam Mom
bers is een begrip geworden", zo
meende burgemeester Teijssen, „de
naam heeft wat te zeggen in kringen
die met leder werken en dit niet al
leen in Waalwijk, maar ook ver daar
buiten. Daar misschien nog wel het
meest", zodat, volgens spreker, het
bedrijf in nationale- en in internatio
nale kringen grote bekendheid had
gekregen. De burgemeester noemde
't verheugend, ook de N.V. Mom
bers in Waalwijk te mogen aantref
fen, maar nog meer, dat het zo'n ge
stage en zekere groei doormaakte.
„U heeft de ondernemingsdurf ge
toond, om dit bedrijf een uitbreiding
te gevenwaardoor u zich niet alleen
beter in het bedrijf kunt bewegen, of
efficiënter kunt werken, maar tevens
bent u nu in de gelegenheid - en dit
veel meer dan voorheen - trans
acties tot stand te brengen in een ge
heel andere omgeving en een totaal
eigen sfeer, omdat hetgeen geprodu
ceerd is, veel beter en treffender ge-
exposeerd kan worden."
Hij feliciteerde de ondernemers
met de belangrijke uitbreiding van dit
oude familiebedrijf, dat reeds zoveel
activiteiten heeft ontplooid en sprak
de hoop uit, dat de grote naam, die
't bedrijf momenteel heeft, behouden
zou blijven en nog meer betekenis en
inhoud zou krijgen.
Daarna knipte burgemeester Teijs
sen het paklint door (speciaal een
paklint, omdat het in zo'n grote hoe
veelheden wordt verbruikt bij het ver
zenden van het leer), waarmee het
magazijn en kantoor officieel waren
geopend.
Tijdens de receptie, die onmiddel
lijk daarop volgde, sprak de heer Tho
mas uit Brussel, een der buitenlandse
medewerkers van de N.V. Mombers,
nog een woord van dank voor de
prettige samenwerking die er steeds
had bestaan.
De architect J. A. Waskowski, uit
Breda, meende dat de bouw buiten
gewoon was geslaagd. Hij sprak een
gelukwens uit, waama hij de direc
tieleden en het gemeentebestuur van
Waalwijk dankte, voor de zeer wel
willende medewerking, die hij voor en
tijdens de bouw van hen beiden had
ontvangen.
Daarna complimenteerde hij de
aannemers, de gebroeders Vermeulen
uit Gilze, voor de perfecte realisering
van het geheel en de onderaannemers
voor de buitengewone afwerking. Hij
bood namens de aannemer een prach
tige lam aan, bestemd voor het
directiekantoor.
De opening en receptie werden bo
ven in het nieuwe magazijn gehouden,
waar tevens een smaakvolle en over
zichtelijke expositie was ingericht be
treffende produkten die de N.V.
Mombers tot ver over onze landsgren
zen exporteert.
WËZ!
L. E. J. in voorlopig rapport:
Conservatieve en weinig rationele instelling
Het gemeentebestuur van Sprang-
Capelle heeft op 5 juli 1960 het
L.E.I. (Landbouwkundig Econo
misch Instituut) opdracht gege
ven een onderzoek in te stellen
naar de situatie van de landbouw
in Sprang-Capelle Dit met het
doel de streekverbetering in deze
plaats (voorgesteld door de Rijks-
landbouwvoorlichtingsdienst) zo
effectief' mogelijk te doen zijn.
Van dit onderzoek is een voorlo
pig rapport verschenen. Daarin
wordt een vrij uitvoerige schets
gegeven van de ontwikkeling
van de landbouw in Sprang-Ca
pelle. De bedrijfsvoering thans
laat volgens het rapport veel te
wensen over. Ze is onvoldoende
aangepast aan de omstandighe
den van het eigen bedrijf. Te wei
nig wordt in Sprang-Capelle ge
bruik gemaakt van de inzichten
van de moderne landbouwweten
schap. Naar het oordeel van de
deskundigen zouden de hoeveel
heid en de kwaliteit van de ge
produceerde melk onvoldoende
zijn. Ook de indeling van de werk
zaamheden zou te wensen over
laten, wat onder andere tot ui
ting zou komen bij de hooiwin-
ning. Geconstateerd wordt echter
dat deze ongunstige productie
omstandigheden als gevolg van
verschillende factoren ook voor
komen in andere gemeenten van
de Langstraat, al staat de be
drijfsvoering daar op hoger peil.
Lang werken
schappen zouden niet alleen voor
de kleine boeren gelden, maar
ook voor een goed deel van de
grotere. Alleen de tuinders zou
den zich in verschillende opzich
ten gunstig onderscheiden.
Geen leiders
In enkele globale gesprekken,
zo lezen we in 't rapport over de
agrarische bevolking in Sprang-
Capelle, werd door de zegslieden
sterk de nadruk gelegd op de
convervatieve en weinig ratione
le instelling van de boeren. Zij
zouden in het algemeen weinig
voelen voor nieuwigheden, voor
al als deze geld kosten. Men zou
gewend zijn lang te werken, maar
niet economisch. De gezichts
kring van de boeren achtte men
in sterke mate beperkt tot het
landbouwbedrijfvoor zaken bui
ten het bedrijf zou weinig of
geen belangstelling bestaan. Met
'name de belangstelling voor on
derwijs en ontwikkeling zou ge
ring zijn. De vermelde eigen-
Van nadelige invloed zou ook
zijn het vrijwel ontbreken van
leidersfiguren onder de boeren..
In de besturen van de agrarische
verenigingen mist men werkelij
ke voormannen. Hierdoor en
door de geringe belangstelling
van de leden zou het landbouw-
verenigingsleven 'n weinig bloei
end bestaan leiden. Het ontbre
ken van leiders zou ook gelden
voor de niet-agrarische autoch
tone (oorspronkelijke) bevol
king. Veel leidende functies wor
den dan ook bekleed door perso
nen die van elders afkomstig zijn.
De jongere generatie zou in
grote lijnen dezelfde kenmerken
vertonen als de oudere. Een deel
van de jongeren zou weliswaar
bet traditionele patroon willen
doorbreken, maar te veel weer
standen ondervinden om veel te
kunnen bereiken.
Houding
Aan de hand van de bij 't voor
onderzoek gewonnen inzichten
en enige literatuurstudie worden
in het rapport in schematische
vorm bepaalde houdingen en ge
dragingen aangeduid met betrek
king tot arbeid en bedrijf, het ge
zin en de samenleving. De onder
scheiding van de afzonderlijke
elementen is in zekere zin wille
keurig; aangenomen kan worden
dat ze alle in meerdere of min
dere mate samenhangen. De op
gesomde kenmerken, aldus het
rapport, hebben ook geenszins
de pretentie van volledigheid. In
het algemeen zijn vooral die ele
menten gekozen die èn voor het
probleem het meest belangrijk
konden worden geacht èn toe
gankelijk leken voor nader on
derzoek.
Met nadruk wijst men er op
dat 't schema 'n hypotetisch (ver
onderstellend) karakter draagt
Het zou te veel plaatsruimte
innemen het gehele schema weer
te geven. Daarom enkele grepen.
Ten aanzien van het punt „tradi
tionele bedrijfsvoering" wordt
opgemerkt: Geringe geneigdheid
tot het toepassen van nieuwe
landbouwmethoden en andere
vernieuwingen; te eenzijdige be
langstelling voor rundvee met
veronachtzaming van andere be
drijfsonderdelen (varkens, kip
pen, tuinbouw)in zoverre men
gebruik maakt van nieuwere
technische middelen, is toch de
daarmee samenhangende geestes
gesteldheid afwezig.
Nabootsing
Bij het punt „collectieve be-
drijfsstijl" zegt het rapport: Be
drijfsvoering, niet aangepast aan
omstandigheden van eigen be
drijf, maar overgenomen van an
dere boeren; vooral bii aankoop
van werktuigen veel nabootsing;
men wil niet voor anderen onder
doen; sociaal prestige meer be
paald door aantal stuks vee dan
door de kwaliteit; vóór men nieu
we methoden toepast, eerst het
resultaat bij anderen afwachten;
geringe waardering voor boeren
die altijd snel iets nieuws toepas
sen.
„Kortzichtige zuinigheid": El
ke gelduitgave wordt als verlies
beschouwd; vandaar vooral geen
belangstelling voor nieuwighe
den die geld kosten: liever werk
tuigen lenen dan ze zelf aan
schaffen; lang gebruiken van
zaaizaad en pootgoed uit eigen
bedrijf; lang gebruiken van het
zelfde stro bij verlossingen; slor
digheid en vuiligheid in de stal;
geen belangstelling voor verbe
tering en stalinrichting.
„Bekrompen handelsgeest"
Trachten te profiteren van
(schijnbare) voordeeltjes; zeer
druk marktbezoek; een koe ver
kopen als men er een paar gul
den op kan verdienen- vandaar
veel veranderingen in de veesta
pel; geen belangstelling voor
verbetering van de veestapel;
strijd om verkrijgen van melkrit
zonder kostenbescf.
„Gering efficiëncystreven":
Lange arbeidsdagen, vooral als
FEUILLETON
van
„DE ECHO VAN HET ZUIDEN"
DE JEUGD VAN
TONY
ROMAN
door
A. v. ENGELEN
12)
O, als Marietje er toch eens ge
weest was!! Hoe mooi had hij dan
aan haar de fazant kunnen laten zien
en daarover een praatje maken; een
hele conversatie had hij onderweg al
van buiten geleerd!
Nu kan hij weinig anders doen dan
omkeren!
Met pijn in het hart; Amor is z'n
spel begonnen!!...
Thuis laat hij aan moeder en aan
Anneke de fazant zien, maar veel
vreugde heeft hij er niet over; het is
alsof een doorn steekt in zijn ziel, als
hij een van de huisgenoten ziet en
denkt aan z'n verloochening van roe
ping; hoe mooi had het voor hen kun
nen zijn en nu? Zonder enig overleg
opgeofferd aan: wellicht een hersen
schim?
Niet, dat hij weer in twijfel komt,
neen, zijn keus is gemaakt en terug
wil hij niet!
Hij verlangt er naar om alleen te
zijn en hij gaat naar de voorkamer.
Hij zoekt een boek uit de kast. Hé,
dat is nog een presentje van meneer
pastoor van drie jaar geleden, toen
hij op studie ging de levensbeschrij
ving van de H. Stanislaus da Kostka.
Met een bitter glimlachje legt hij het
weer terug; neen, daar staat nu zijn
hoofd echt niet naar! Romannetjes
zou hij willen lezen en liefdesverha
len, om te weten, wat je doen moet,
als je met een meisje gaat, want,
goedbeschouwd, weet hij nog van
niks, zelfs niet hoe je... kussen moet!
Feiteijk zou hij zich daarin eens moe
ten oefenen!
Wacht, een idee! En hij haalt van
achter, uit de keuken, een grote pot
lepel; die hangt hij nu aan de lamp,
met de bolle kant naar voren: mollige
meisjeswangen!
Tony geef 'm flink van katoen!
„Acht voor vorderingen en tien
voor ijver!" taxeert hij, niet zonder
sarcasme, de uitslag. „Maar... een
onvoldoende voor gedrag!" klinkt het
verwijtend in zijn binnenste, doch die
stem smoort hij in het drukke gebaar,
waarmede hij de lepel weerom brengt
naar de keuken...
Daar vraagt moeder, wat hij toch
heeft uitgevoerd in hemelsnaam met
die potlepel! Verraste Tony jokt het
eerste het beste, dat hem te binnen
valt en trekt zich schielijk terug in de
veilige eenzaamheid...
Op de Hoge Donken is men aan
het einde van de dagtaak.
Vader, Toon en kees gaan naar.
huis; Dorus verzint een smoesje om
nog wat te kunnen blijven, dat is zo
zijn gewoonte om zijn strikken na
te zien! Daar legt hij het altijd op
aan de anderen zeggen er maar niets
meer van, het is toch allemaal boter
aan de galg!
Het valt maar tegen met de buit;
geen enkel beestje heeft zich laten
verschalken! Enfin, maar weer ge
hoopt op morgen, op meer succes!
Hij springt op de fiets en rijdt
huisopaan.
Onderweg passeert hij Frik, die
zijn havergewas aan het inspecteren
is.
„En hoe staot ie oe aon?" roept
Dorus.
„O, 't gaoj nogal!" zegt Frik, na
derbij komend voor een praatje, „mar
de beesten zijn er lelijk ingewist aon
de smalle kaant!"
,,0 ja?", onnozelt de ander, „en
hebben ze veul schaoj gedaon?"
„Ja, nog al!, een eindweegs is ie
platgetrapt, 't zullen de koeien van
't schèl Tiesje wel wir zijn gewist!"
„Nou ge 't zegt, die heb ik toen
strakke mee de starten omhoog deur
de waaj zien rakken; de beesten heb
ben 't ok zwaor te verduren van de
bleindaos!"
„Hoeveul schaojvergoejing zok
vraogen?"
„Ja, dè weet ik ok nie, mar vur nun
gulden of tien schaoj hedde al
gaauw!"
Dorus springt weer op de fiets en
is weldra op de plaats van bestem
ming.
Hij krijgt z'n plaatsje op de bank
en stopt een pijpje.
Allen genieten gelijkelijk van de
schone avond.
De koelte geeft een weldoende ver
kwikking na het zonnebranden van de
lange middag. De schemer groeit tus
sen de bomen en huizen.
Tony is er ook, doch die kan niet
stil zijn, de woelwater. Hij loopt nu
hier dan daar en gooit steentje naar
de rondvladderende vleermuizen, die
plots komen gedoken, even onzicht
baar zijn in het donker, maar dan
weer oprijzen in het grijze van de
lucht...
Als nu vanuit het dorp tien lang
zame slagen komen, staan ze op en
gaan naar binnen. Pap-eten, bidden
en naar bed.
Voor Tony komt hiermee het eind
aan zijn eerste vacantiedag, waarop
zijn mooie maar zwakke roeping werd
gesmoord in een bed van geurige ro
zen, gespreid door lieve meisjeshan
den, schoon onbewust van hare mede
plichtigheid!...
TONY EN MARIETJE.
't Is zondag en Tony zal naar het
lof gaan. Voor de mensen is hij im
mers nog altijd de voorbeeldige stu
dent! Ze moesten eens weten, wat
voor dubbele rol hij speelde!... Hij
voelt het laffe er van aan, maar toch
het geeft geen strijd meer, zijn be
sluit is genomen... Weldra ook zal ei
geen weg meer terug zijn, want hij
gaat nu ook naar... Marietje! O, als
het geluk hem nu eens gunstig wilde
zijn!
Spoedig is hij in de buurt.
Een onweerstaanbare drang doet
hem het erf opkijken.
En ja hoor, daar is Marietje, in
het dahliahofje!
Gelukkige dahlia's, die zich mo
gen laten opbinden door haar lieve
handjes!
En hij? Ook hij is gelukkig, maar
zal hij zich tevreden moeten stel
len met enkel hier staan te kijken,
turen, star-ogen?
Hij kan zijn ogen niet loskrijgen
van haar verrukkelijk figuurtje. Maar
geeft dit wel pas; ieder ogenblik
ook kan zij opkijken en wat dan?
Nu neemt Tony een besluit: reso
luut stapt hij het erf op! Er moge van
kome wat wil; maandenlang hebben
zijn gedachten en intieme verlangens
gedwarreld om de vóórstelling van
haar liefheid, thans zal hij gaan ken
nismaken met haar persóón! Zal dat
kunnen uitgaan bóven het eerste?
Hij voelt de roekeloosheid van het
avontuur recht tegen zich in komen,
maar zijn hevig zielsverlangen dwingt
hem voort te gaan! Wat zal hij echter
zo dadelijk tegen het meisje moeten
zeggen, wildvreemde als hij voor haar
is?
Zijn benen worden zwaar als lood
en hij voelt zich verraderlijk kleuren,
o kon hij nog maar terug!
Zijn voeten nochtans voeren hem
recht naar het doel, neen, terugkeren
in geen geval! Ook al zou het zijn,
dat hij zich doodverlegen en hulpe
loos voor haar voeten zou moeten
werpen, om zijn liefde uit te schrei
en! Maar de Hemel zij dank, daar
schiet hem een verlossende gedachte
door het hoofd. Marietje is de zuster
toch van Anna, met wie Dorus gaat,
hij zou dus een boodschap van zijn
broer kunnen overbrengen? Wat voor
boodschap? O, dat is van minder be
lang, als het er maar een is! Hij zou
bijvoorbeeld kunnen zeggen, dat zij
tegen Anna moest zeggen, dat Dorus
gezegd had, dat hij vanavond een half
uurtje eerder kwam, ja dat was zo
gek nog niet, en... een leugentje als
dit is toch geen zonde?
(Wordt vervolgd)
i<4, v mf
- ■-? -
5
Vooraanzicht kantoor, magazijn en fabriek van de N.V. Lederfabriek L. Mombers Waalwijk, (tekening W. Suermondt).
