wAAlwijkse en LanqstRMtse couRAnt
Deelneming aan de opstelling van
een ruimtelijk structuurplan voor
Midden-Brabant
EUROVISIE - V.S.
VOOR 200 MILJOEN KIJKERS
Produktie schoenindustrie
nog 8 percent beneden 1961
BINNEN- EN BUITENLAND
VACANTIETIJD
PEERLESSTIJD
atfeSi/oordefiete/
Amerikanen krijgen Europa te zien
in 18 minuten
WPH
MAANDAG 23 JULI 1962
84e JAARGANG No. 57
De tcho vAn het Zuióen
i üitlever:
tfaalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
goofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 50798
pit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht
1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Abonnement:
22 cent per week
per kwartaal ƒ2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m
Contract-advertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „Echo':
De ruimtelijke ordening heeft
reeds van oudsher behoord tot
een van de meest belangrijke ta
ken van de gemeenten.
Aanvankelijk opgevat in de
enge betekenis van stratenplan,
kent de woningwet reeds sinds
1901 aan de gemeentebesturen de
bevoegdheid toe tot het vaststel
len van uitbreidingsplannen.
Al spoedig bleek dit begrip in
zake uitbreidingsplannen te eng
omlijnd en ontwikkelde het uit
breidingsplan zich als gevolg
van de economische en industri
ële ontwikkeling van ons land
tot bestemmings- en ontwikke
lingsplan.
Sinds 1944 bepaalt men in de
ze plannen „wat" en „hoe" op
plaatsen als bebouwingszone
aangeduid, mag worden gebouwd
terwijl daarnaast de terreinen
worden vastgelegd, die niet zul
len worden bebouwd, doch hun
huidige bestemming zullen bewa
ren ol een andere bestemming
verkrijgen (bos, agrarisch ge
bied, waterwingebied, recreatie
terreinen e.d.).
Doel van deze planning is om
van een gemeente een leefbare
gemeente te maken en om aan
elk onderdeel als woonwijken,
industrieterreinen enz. de meest
rationele plaats in de gemeente
te verzekeren met daarnaast re
servering van de nodige stroken
of terreinen voor wegen, parken,
sportterreinen, begraafplaatsen,
openbare of bijzondere gebou
wen enz.
De ruimtelijke ordening wordt
in deze betekenis gehanteerd als
middel om in sociaal, econo
misch en cultureel opzicht de
gunstigste voorwaarden te schep
pen voor een doeltreffende ont
wikkeling van de gemeenschap
binnen een bepaald territoir.
Als gevolg van de bevolkings
aanwas, de ontwikkeling van het
sociale en economische leven en
het meer ingewikkeld worden
van het leefpatroon van de na
oorlogse samenleving, is het be
grijpelijk en vanzelfsprekend dat
men bij het treffen van maatre
gelen op 't terrein van de ruim
telijke ordening in een bepaalde
gemeente rekening moet houden
met de ontwikkeling van een
streek, met de maatregelen en
ontwikkelingen derhalve van
buiten dat territoir gelegen ge
bieden.
Er dienen bij de vaststelling
van gemeentelijke regelingen op
het gebied van de ruimtelijke or
dening onvermijdelijk interge
meentelijke en bovengemeentelij-
ke belangen mede behartigd te
worden.
Beduchtheid hij de gemeente
besturen voor aantasting van
hun autonome bevoegdheden is
oorzaak geweest dat er van sa
menwerking van de gemeenten
op het terrein van de ruimtelijke
ordening tot voor kort niets of
nagenoeg niets is gekomen.
De ontwikkeling van een gehe
le streek noont er echter steeds
meer toe om aard en functie der
gemeente binnen die streek te be
palen en een beleid te voeren, dat
mede op het streekbelang moet
worden gericht.
Voor eenieder zal het duidelijk
zijn, dat de samenloop van de
eerder genoemde verschijnselen
medebrengt, dat elke gemeente
niet meer alleen en zelfstandig
ruimtelijk kan gaan ordenen zon
der duidelijke en doelgerichte sa
menspraak en samenwerking
met de tot één streek behorende
gemeenten.
Dit betekent, dat naast de op
uitbreidingsplannen gebaseerde
ontwikkeling van elke gemeente
eeu op een streek-structuurplan
gefundeerde ontwikkeling van de
streek dient te worden nage
streefd.
De nieuwe wet op de ruimte
lijke ordening, welke inmiddels
de beide Kamers der Staten-Ge-
Ueraal is gepasseerd en welke
spoedig van kracht zal worden,
stelt de overheid, ook de gemeen
telijke overheid, in staat om een
zich aan de omstandigheden aan
passend ruimtelijk beleid te voe
ren met een doeltreffende coör
dinatie tussen de diverse overhe
den.
Voor zover voor de gemeenten
vai belang, wordt vermeld, dat
z;tl komen te vervallen de thans
■J°g geldende direct bindende
gracht van het streekplan t.o.v.
de gemeentelijke uitbreidings
pannen en dat daarvoor in de
P'aats komt de bevoegdheid van
Gedeputeerde Staten om aan de
gemeenteraad op grondslag van
een door de provinciale staten
vastgesteld streekplan, dat geen
bindende regels meer zal bevat
ten, aanwijzingen te geven om
trent de inhoud van een gemeen
telijk bestemmingsplan, welke
aanwijzingen de gemeenteraad
heeft op te volgen.
In de nieuwe wet wordt onder
scheid gemaakt tussen een ge
meentelijk bestemmingsplan en
een gemeentelijk structuurplan.
Alleen een gemeentelijk bestem
mingsplan zal de burgers recht
streeks binden en dit plan zal
dan ook moeten fungeren als een
verzamelpunt van planologische
inzichten van de centrale, pro
vinciale en gemeentelijke over
heid t.a.v. de bestemming van de
binnen het grondgebied der ge
meente gelegen ruimte.
Een gemeentelijk structuur
plan zal alleen, evenals nationaal
facetplan en streekplan, een pro
gram kunnen zijn, een streefplan
dat de beleidslijn uitstippelt in
zake de ruimtelijke ordening.
Dit gewijzigd systeem zal moe
ten medebrengen, dat de gemeen
telijke overheid bij het planolo
gisch beleid de planning van de
hogere overheid als algemene
achtergrond zal moeten zien en
aanvaarden en zij niet de hante
ring door de hogere overheid van
de „aanwijzingen" zal moeten af
wachten.
De aldus in de nieuwe wet ge
trokken beleidslijn met betrek
king tot de ruimtelijke ordening
moet de grondslag vormen voor
de al dan niet gereglementeerde
samenspraak of samenwerking
van de gemeentebesturen op dit
terrein. Reeds eerder is er op ge
wezen, dat de gemeentelijke pla
nologie niet meer uitsluitend be
paald kan worden door factoren
van uitsluitend gemeentelijke
aard, want de huidige leefeen
heid der gemeente is en kan niet
meer zijn een zelfgenoegzame en
zelfstandige leefeenheid, doch
maakt deel uit van een groter
verband. Al behoort de vaststel
ling van streekplannen tot de
taak van de provinciale overheid
het is niettemin bijzonder ge
wenst, dat de gemeentelijke over
heid in de voorbereiding van de
regionale planning wordt betrok
ken door de te projecteren
streekstructuur te maken tot ge
sprekspunt tussen de gemeente
besturen, die geacht kunnen wor
den te behoren tot een streek en
die betekenende belangen ge
meen hebben.
Reeds meerdere jaren is er in
het gebied van Midden-Brabant
een streekraad werkzaam, be
staande uit de burgemeesters van
diverse gemeenten onder voorzit
terschap van de burgemeester
van Tilburg, welke zich bezig
hield met de gezamenlijke studie
en bespreking van gemeenschap
pelijke problemen en welke en
kele malen ter bevordering van
bepaalde streckbelangen naar
buiten optrad. In het voorjaar
van 1960 kwam de opstelling van
een structuurplan in de beraad
slagingen sterk op de voorgrond,
welke beraadslagingen tot gevolg
hebben gehad, dat aan het E.S.i.
te Tilburg opdracht werd gege
ven tot het instellen van 'n voor
onderzoek ten behoeve van het
structuurplan. Uit het door het
E.S.I. uitgebrachte rapport blijkt
dat 't streekraadgebied van Mid
den-Brabant omvat de gemeen
ten Alphen en Riel, Berkel-En-
schot, Dongen, Gilze-Rijen, Goir-
le, Hilvarenbeek, Loonopzand,
EXCLUSIEF
C H O
N E N
Grotestraat 153 Waalwijk
Tel. 2505
Moergestel, Oisterwijk, Tilburg
en Udenhout. Daar geheel Mid
den-Brabant, het gebied gelegen
tussen de Belgische grens en de
Bergse Maas, duidelijk een groot
aantal belangen heeft, werd èn
de gemeente Waalwijk èn de tot
de Langstraat behorende ge
meenten van meet af aan in het
onderzoek betrokken.
Mede op instigatie van de
Commissaris der Koningin van
Noord-Brabant heeft de streek
raad de gemeente Waalwijk ver
zocht om cleel te nemen aan de
voorbereiding en opstelling van
'n streekstruetuurplan voor Mid
den-Brabant, met als uitgangs
punt de conclusies vervat in het
eerder genoemde rapport van het
E.SI. te Tilburg.
Op grond van voienstaande
uiteenzettingen en in aanmer
king nemende het grote belang,
dat Waalwijk heeft bij deelne
ming aan de samenwerking van
de gemeenten in het gebied van
Midden-Brabant op het terrein
van de regionale ruimtelijke
planning, stellen b. en w. de raad
voor medewerking te verlenen
aan de voorbereiding en opstel
ling van een streekstruetuurplan
en daarvoor voor het jaar 1962
een krediet beschikbaar te slel-
ien van 14 cent per inwoner.
Ten aanzien van de te volgen
werkwijze delen b. en w. de raad
nog mede, dat'het rapport van 't
E.S.I. voor de opstelling van het
structuurplan gezien moet wor
den als de voltooiing van de eer
ste fase.
In de tweede fase zullen vele
aanvullende gegevens, o.m. om
trent de demografische ontwik
keling, noodzakelijke %erbin-
dingslijnen e.d. moe'en worden
verzameld en bestudeerd om tot
een oordeelsvorming over de toe
komstige ontwikkeling van de
streek te komen. In de dorde fase
zullen aan de hand van de voor
handen gegevens en verkregen
inzichten een aantal variaties
van het structuurplan moeten
worden samengesteld. De keuze
hieruit van het definitieve plan
vormt dan de vierde fase. Als
vijfde fase zou men dan de de
taillering b.v. voor bepaalde de
len van de streek kunnen zien.
De taakstelling bij de te onder
nemen werkzaamheden is als
volgt te omschrijven: het in ge
meenschappelijk overleg ontwik
kelen van een visie op de toe
komstige ruimtelijke structuur
van dit gewest en als resultaat
daarvan het (doen) vervaardigen
van een wetsontwerp voor een
ruimtelijk structuurplan, neer te
leggen in de vorm van een van
toelichting voorziene schetskaart
die in grote trekken de toekom
stige ruimtelijke indeling van 't
gewest zal aangeven.
Bij de vervulling van deze taak
stelling zal de Streekraad wor
den bijgestaan door prof. dr. J.
Godefroy, die objectieve voor
lichting zal moeten geven en
moet helpen zo diep mogelijk in
de onderhavige materie binnen
te dringen.
Doel van de arbeid zal dus zijn
te komen tot een gemeenschap
pelijke visie op de toekomst van
Midden-Brabant, zoals die opti
maal mogelijk is.
Deze visie zal vertaald moeten
worden, vorm moeten krijgen in
een regionaal ruimtelijk plan.
Dit plan behoeft op zichzelf geen
bestemmingen ilx te houden,
maar richtlijnen voor gemeente
lijke bestemmingsplannen moe
ten aangeven.
Die richtlijnen zijn dan voor 'n
veel huigere periode bedoeld dan
die waarvoor de gemeentlijke be
stemmingsplannen in het alge
meen plegen te worden vastge
steld. Zulke richtlijnen behoeven
niet aanstonds in hun geheel in
gemeentelijke bestemmigsplan-
nen te worden opgevolgd. In een
gemeentelijk bestemmigsplan b.
v. zou men kunnen volstaan met
de projectie van uitbreidings- en
bebouwingskernen voor een 10-
jarig tijdvak en overigens met
voorlopige bestemmingen.
B. en w. menen dat de raad
met het college van oordeel is,
dat aanvaarding van het in het
pre-advies gedane voorstel in het
belang is van een evenwichtige
ontwikkeling van Waalwijk.
Vanavond, als de Amerikaanse
„Telstar"-satelliet zijn 124e en 125e
omwenteling om de aarde maakt,
zullen naar raming 200 miljoen
mensen aan beide zijden van de At
lantische oceaan getuige zijn van de
resultaten der eerste directe uitwis
seling van televisie-programma's
tassen Europa en de V.S.
Eerst zal tussen 20 uur en 20.30
uir de „American Network Consor
tium" (ANC) een actualiteitenpro-
giamma met o.m. delen van een
VN.-debat en een persconferentie
vrn president Kennedy en beelden
ut Cape Canaveral en van 't Mor-
mmenkoor naar Europa zenden.
Dm 22.50, tijdens de 125e omwen
teling, begint een programma van
de Eurovisie met de klokslag van
de Londense Big Ben, waarna in
snel tempo directe opnamen uit ge
heel Europa zullen worden ver
toond, die via een centrale post in
het Brusselse paleis van justitie, de
antennes van Goonhilly Down in
Cornwall (Engeland), de Telstar, 't
station Andover in de Amerikaanse
staat Maine en honderden tussen
stations in de V.S. op de Amerikaan
se beeldbuizen zullen verschijnen.
In dit Europese programma, dat
wegens de snelheid van de Telstar
slechts achttien minuten kan duren,
wil de Eurovisie zoveel mogelijk fa
cetten van Europa belichten en men
hoopt hierin te kunnen slagen, dank
zij een minutieuze samenwerking
van duizenden technici in een tien
tal landen.
Men begint met een flits van Pa
rijs en Rome bij avond en beelden
van de middernachtzon en rendie
ren in Lapland, het nachtelijke uit
varen van vissers uit de haven van
Taormina op Sicilië, van de Spaanse
rijschool in Wenen en de redding
boot van Lizard Point in het uiterste
westen van Cornwall.
Schatten
Na aldus de grenzen van Europa
te hebben geïllustreerd, volgen beel
den van Europese historische schat
ten: de oudste Servische bijbel in
Zuid-Slavië, de Sixtijnse kapel in 't
Vaticaan, de Magna Charta in En
geland en de Nike van Samothrace
in het Parijse Louvre. Dan illus-
FA. A. A. FARO
Crotestraat 15, Waalwijk
MULDERS' RIJWIELHANDEL
St Crispijnstraat 71, Waalwijk
FA. C. A. VAN DER SCHANS
Heistraat 190, Capelle
Verkopen trekken na stagnatie
weer aan.
Het teleurstellende weer en de
agressieve invoer van vooral de Ita
liaanse industrie, hebben de Neder
landse schoenindustrie gedwongen
in de eerste vijf maanden van dit
jaar de productie van lederen schoe
nen nogal krachtig te verminderen.
Blijkens een zojuist verschenen
overzicht van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, is de productie
in de periode januari tot en met
april met 8,1 percent gedaald onder
het peil van dezelfde maanden van
vorig jaar.
Trage export
wekt bezorgdheid.
De schoenindustrie is door de da
ling van de productie in de eerste
maanden van dit jaar niet veront
rust, al beraadt men zich op de ont
wikkeling zoals die zich, door de
^toenemende invoer van schoeisel en
de hoge export, sinds enkele jaren
ontwikkelt. Dat beraad gaat vooral
in de richting van een grotere sa
menwerking, waartoe sommige be
drijven reeds de eerste aarzelende
schreden hebben gezet.
Momenteel begint de schoenmarkt
zich alweer enigszins te herstellen.
Dat kan mede afgeleid worden uit
het feit, dat in de eerste maanden
er van de zijde van de schoenindus
trie enkele aanvragen waren om tot
gedwongen arbeidstijdverkorting
over te gaan. Dergelijke aanvragen
zijn er thans niet meer.
i Slecht weer.
De verkoop van lederen schoenen
is zowel in het eerste kwartaal als
in de lentemaanden bijzonder on
gunstig beïnvloed door de weers
omstandigheden. Vooral voor zomer
schoenen is dit derde achtereenvol
gende slechte seizoen teleurstellend
geweest. Toch verwacht de schoen
industrie niet dat de productie dit
jaar zo heel veel lager zal zijn dan
in het bijzonder productieve 1961.
De recordcijfers van dat jaar zullen
echter wel niet gehaald worden.
De lagere omzetten weerspiegel
den zich in het eerste kwartaal in
de geld-ontvangsten van de 250
schoenfabrieken, waar tien of meer
mensen werkzaam zijn. Hun geza
menlijke omzet verminderde vol
gens het CBS in die periode tot 83,1
miljoen gulden tegen 89,2 miljoen
in dezelfde periode van vorig jaar.
Een omzet, die zowel door lagere
binnen- als buitenlandse verkopen
ongunstig werd beïnvloed. Vooral de
export (in samenhang uiteraard met
de stijging van het marktaandeel
dat buitenlandse schoenfabrikanten
in Nederland veroveren) wekt bij
de schoenindustrie bezorgdheid. De
totale export van schoeisel bereikte
in de periode januari tot en met mei
een totaal van 12,3 miljoen gulden,
tegen 14,3 miljoen gulden in dezelf
de maanden van vorig jaar.
Passief.
Weliswaar is de export inmiddels
weer wat aangetrokken, waartegen
over het groeitempo van de buiten
landse aanvoer wat is getemperd,
maar de handelsbalans van schoeisel
is toch duidelijk passief, terwijl de
schoenindustrie tot voor kort altijd
op een actieve handelsbalans kon
bogen.
Kostenbewaking en opvoering
productiviteit zijn essentiële voor
waarden om de export op te voeren.
Daarin neemt de bundeling van
krachten een voorname plaats in.
Groepjes schoenfabrikanten werken
op het gebied van de export reeds
samen, zoals ook op ander terrein
schoorvoetend vormen van samen
werking tot ontwikkeling komen.
Hechte concentraties in de vorm van
fusies vinden nog niet plaats. Deze
worden uitermate bemoeilijkt door
dat de Nederlandse schoenindustrie
in belangrijke mate is samengesteld
uit familiebedrijven, waar het sa
mengaan met andere bedrijven voor
allerlei factoren bemoeilijkt wordt.
(Volkskrant)
Dr. TILANUS VEERTIG JAAR IN
TWEEDE KAMER
Dr. H. W. Tilanus, voorzitter van
de Tweede-Kamer-fractie van de
Christelijk-Historische Unie, is in 't
conferentie-oord Woudschoten aan
het begin van de driedaagse zomer-
conferentie van de CHU gehuldigd
voor een merkwaardig jubileum:
dat van veertig jaren Kamerlid. Mi
nisters, staatssecretarissen, Kamer
leden zowel van Eerste als Twee
de Kamer en talrijke andere po
litieke figuren, waren naar het rian
te conferentie-oord, enkele kilome
ters buiten Zeist, gekomen voor deze
plechtigheid, die oorspronkelijk was
«aangekondigd als een gewone con
ferentie.
Minister Toxopeus (Binnenlandse
Zaken) verleende namens de Ko
ningin dr. Tilanus (77) de hoge on
derscheiding van commandeur in de
Orde van de Nederlandse Leeuw.
De bewindsman haalde oude herin
neringen op van gezamenlijk in
Breda doorgebrachte jaren. Het was
in Breda, dat dr. Tilanus zijn eerste
politieke zetten deed, wist minister
Toxopeus. In de twintiger jaren
vroeg dr. Tilanus aan de secretaris
van de CHU propaganda te maken
in Brabant. Daar zouden genoeg ge
gadigden zijn. „Doe het zelf", ant
woordde de secretaris. Dr. Tilanus
treert Eurovisie de Europese weten
schap met een beeld van het kern
energielaboratorium van de Cern
bij Genève, de industrie door een
hoogoven bij Duisburg en de cul
tuur door een fragment van een
Tosca-uitvoering in de thermen van
Caracalla te Rome, waarna de uit
zending wordt besloten met een
wandeling over de Parijse Champs
Elysees en enige flitsen uit Enge
land.
In dit programma zijn geen beel
den uit Nederland opgenomen. Men
heeft bij de Eurovisie nu eenmaal
een keuze moeten doen, zo werd
donderdag op een persconferentie
in Brussel verklaard. Wel is er
overleg met de Nederlandse instan
ties geweest.
Veel problemen.
Voor deze uitzending heeft men 'n
ontstellende hoeveelheid technische
problemen moeten oplossen. Zo
heeft men b.v. in de V.S. meer
beeldlijnen dan in Europa waar
overigens ook onderling nog ver
schillen zijn en het Europese
systeem met 25 beelden per seconde
zal op het Amerikaanse van 30 beel
den per seconde moeten worden ge
bracht. In de koepel van het paleis
van justitie in Brussel, het hart en
het brein van de Europese televisie,
samenwerking, is een aparte studio
bijgebouwd. Bij het Amerikaanse
programma zullen vertalingen in 8
talen worden gevoegd.
was kwaad, maar deed het.
Namens het seniorenconvent van
de Tweede Kamer sprak de liberale
fractie-voorzitter prof. Oud. Het
socialistische Tweede-Kamerlid, de
heer Bommer, was als plaatsvervan
gend Kamervoorzitter naar Woud-
schoten gekomen. Hij huldigde dr.
Tilanus vooral, omdat de CH-afge-
vaardigde altijd heeft geprobeerd zo
veel mogelijk Kamerzittingen mee
te maken. „Ik wilde altijd weten
wat er aan de hand was", zei dr. Ti
lanus later.
Dr. Tilanus zal komend jaar nog
fractie-voorzitter blijven. Daarna
zal hij aftreden. Waarschijnlijk zal
de huidige partij-voorzitter, mr. H.
K. J. Beernink hem opvolgen. Mr.
Beernink zei later op de avond, dat
de nieuwe fractie-voorzitter „na de
verkiezingen van 1963 gekozen zal
worden". Toen dr. Tilanus zijn „toe
komstige opvolger" sterkte toewens
te, draaide hij zich speciaal om naar
mr. Beernink.
Nederlandse artiestengala.
„AMATEURS" IN DE PISTE
Het is er dan toch heus van ge
komen, het „Grand Gala des Artis
tes", het Nederlandse pendant van
het roemruchte Parijse evenement
waarvan de baten ten goede komen
aan de armlastige vedetten van
weleer. In Frankrijk vormt deze
gala-voorstelling door niet-circus-
artiesten een jaarlijkse traditie.
Nederland beleefde in een afge
lopen nacht de primeur van dit lief
dadigheidsfeest, waarvan de op
brengst bestemd is voor de prille
stichting „blijvend applaus", die be
hoeftige artiesten wil gaan steunen.
Ruim 1300 mensen hadden diep in
hun beurzen getast, betaalden de
forse toegangsprijzen (van tien tot
vijftig gulden) en hielpen aldus mee
aan de poging om van dit artiesten
gala ook in ons land een jaarlijkse
traditie te maken. Ze hebben van
hun nachtelijk bezoek aan circus
Boltini in Amsterdam geen spijt ge
had. De bezoekers hebben b.v. erva
ren dat de 25 leden van het resi
dentie-orkest o.l.v. André Lüske 'n
onvermoeibaar circus-orkest vorm
de en dat de actrice Coba Keiling
het als spreekstalmeesteres lang niet
gek deed. Theo Uden Masman hield
zes volbloed-Friese- en zes glanzen
de Gelderse paarden in vrijheids
dressuur even gemakkelijk onder de
zweep als zijn Ramblers onder de
dirigeerstok.
Zanger Thom Keiling slaagde er
na wekenlange repetities in vier
baby-olifanten in beweging te krij
gen, televisie-omroepster Elizabeth
Mooij was te zien als hogeschool
rijdster, haar collega Ansje v. Bran
denberg liet haar pony voetballen,
Christel (Mamaloe) Adelaar demon
streerde enkele „telepathische kron
kels", Herbert Joeks presenteerde
een hypergeheimzinnige illusionis-
