J
1
1
1
1
1
Het Gele Gevaar
KORTE
TERUGBLIK
OP BE TOUR
father
knows
best
mother
knows
best
KATHE KOLLWITZ
DE SOCIALE KUNSTENARES
mm
HOOFDREDACTEUR:
Lamb. F. van Beers
REDACTIERAAD:
Hans Brokx
Gerard van Esch
Ine van Heesch
Ad van Liempt
Fred Meij
Ben Ouwerkerk
René van Montagne
Marcelle Romar
TWEEDE JAARGANG NO. 16
blsd vóó
r er
i dóór
de jeugd
3 AUGUSTUS 1962
VERSCHIJNT ELKE VEERTIEN DAGEN
REDACTIE-ADRES:
Waalwijk.
Putstraat 40,
TELEFOON:
BANKIER:
A'damsche Bank,
Waalwijk.
MEN
DRAAIDE
DE TOUR
DRIEMAAL
EEN
LOER
I.
Dit is de grootste paradox: een
land, dat brutaal naar wereld
macht streeft en dat niet eens
zijn eigen bevolking kan voeden.
Communistisch-China geleek af
gelopen winter op een reus, die
uitgehongerd is. Van de sneeuw
vlakten van Mandsjoerije tot de
vochtige bamboewouden van
Joenman, van de schier eindelo
ze grassteppen van Centraal-
Azië tot Sjanghai was er één
groot en niet te overzien pro
bleem, n.l. de voedselvoorzie
ning. In Woehan, waar de ar
beidstijd in de staalfabrieken
werd verkort, krijgt men slechts
een maandrantsoen rijst, wat
goed is voor vier dagen en wordt
driemaal per jaar suiker ver
strekt. Toen in Peking pas na
weken verse vis aangevoerd werd
er. het bleek, dat deze reeds be-
om China van het armste land
ter wereld tot de grootste indus
triemacht te willen maken. Het
plan zou kans van slagen hebben
gehad, als hij dit plan over een
aantal jaren had uitgespreid.
Maar Mao wilde dit in een paar
jaar tijd forceren en dat was niet
mogelijk. Mao besloot meteen na
zijn overwinning op Tsang-Ivai-
Tsjek in 1949 China te industria
liseren en niet zozeer oin van
China een gezond economisch
land te maken, maar een wereld
strijdmacht. Acht jaar lang werk
te men verbeten. De staalproduc-
tie nam grootse vormen aan en
men ging reeds met Russische
hulp vrachtauto's fabriceren.
Grote industriecomplexen verre
zen in Woehan, Paotoe en An-
sjan; stuwdammen werden ge
bouwd om de grote rivieren te
bedwingen; Chinese producten
Dit zijn gezichten, bovendien uniformen, geweren en tot vuisten
gebalde handen. Het z(jn geen slechte gezichten. Jouw gezicht
had er bij kunnen zijn. Er is er een die je niet kunt zien. Deze
ene heeft gecommandeerd, op welke wijze een front jongeman
nen ontstaat, die de lippen op elkaar persen en het volgende be
vel afwachten. Dat dit Chinese gezichten zijn, is bijna onbe
langrijk, want ook het jouwe had er bij kunnen zijn. Onbelangrijk
is het ook dat het Rood-Chinese gezichten zijn, want ook 't jou
we zou er bij hebben kunnen zijn. (Twen)
verschenen op de buitenlandse
markten. Maar reeds in 1957 kon
de landbouwsector al niet meer
meekomen, want slechts acht
procent van de bevolking was
gaan werken op het platteland.
Hierdoor ging de industriële pro
ductie wel omhoog (132%) maar
die van de landbouw met slechts
26%, wat gelijk stond met de be
volkingsaanwas. Li Foe-tsjoen,
voorzitter van rijksplannencom-
missie, waarschuwde dat de eco
nomie van het land ontwricht
zou raken. En hij zei dat het nu
zaak was zich onmiddellijk op de
landbouw te werpen. Hierin werd
hij krachtig gesteund door mede
economen. Mao gaf toe, dat op
de boerenbedrijven kunstmest
stoffen, machines van allerlei
aard nodig waren en geschoolde
arbeidskrachten. Maar hij gaat
economische moeilijkheden te lijf
zoals hij vijandelijke verdedi
gingslinies te lijf zou gaan: door
een leger mensen in te zetten om
ze stormenderhand te veroveren.
En zijn systeem was: laat de boe
ren het zelf doen door middel van
communes. De rode pers en radio
gaven een enthousiast commen
taar op Mao's bezoek aan een er
van.
Begin 1958 werden miljoenen
verbijsterde boeren georgani
seerd voor de grote sprong voor
waarts. En dit stond er op hun
vaandels geschreven: Twintig
jaar vooruitgang in een enkele
dag. Maar natuurlijk moesten die
boeren in het gareel gebracht
worden, wat betreft de discipline
en werkwijze. Want men moet
bedenken, dat die boeren uit de
allerlaagste standen van China
kwamen en dat het met hun op
voeding nu niet al te best gesteld
was. En degenen die hier voorge
spannen werden, waren de z.g.
Kampoes of kaderleden, die de
opdracht van Peking kregen om
niet alleen de arbeidsproductie
op te voeren, maar ook om de
mensen 'n communistische scho
ling te geven. Op deze wijze ver
zamelden zij de miljoenen Chine
zen in 24000 communes. In die
communes ging het er Spartaans
dorven was, gaven vrouwen de
communistische beambte 'n pak
slaag. Hoewel de Chinese groet:
„Heb je gegeten" overal traditio
neel was, heeft zij nu een bittere
bijsmaak gekregen. In 1959 stuur
de de Chinezen, die in Hongkong
wonen, 870.000 voedselpaketten
naar hun verwanten. Het afge
lopen jaar verstuurden zij erc.op
wanhopig verzoek 9.000.000, maar
sinds kort is ook hier een eind
aan gekomen, doordat de Chinese
autoriteiten alles retourneerden.
En hoe wreed ze zijn, blijkt wel
uit het volgende: om alle gebrek-
kigen het land uit te krijgen, ga
ven ze hun een uitreisvisum voor
Macao en Hongkong. In commu
nistische films voor de propa
ganda ziet men stevige, gezonde
kinderen, die rondstoeien in gro
te dorps-kinderbewaarplaatsen,
glimlachende herders uit Kazak
stan, die vette schapen scheren,
opgeruimd kijkende arbeiders,
'lie op de steigers van honderden
bouwwerken arbeiden. Maar een
enkele journalist, die toestem
ming had gekregen van Peking,
vertelde heel iets anders. Maar
desalniettemin geven de leiders
van China, toe, dat er „ernstige
moeilijkheden" zijn. Zo vertelde
partijvoorzitter Mao Tse-toeng
de Franse minister Francois Mit-
terand, dat de hongersnood
slechts een periode van schaarste
was. De geschiedenis van China
's één grote periode van schaars
te geweest. Maar dit is het gevolg
van de vele burgeroorlogen en
Natuurrampen of landbouw-on-
kunde, terwijl de huidige honger-
loestan(j te wijten is aan een uit
gebreid plan, dat natuurlijk
jN'slukt is. Want het is de grote
f°ut van Mao Tse-toeng geweest
(van een sportmedewerker)
Evenals in 1961 is de Tour ook
ditmaal weer door Anquetil ge
wonnen. Dit is nu reeds de der
de keer; een uitzonderlijke pres
tatie uiteraardmaar een pres
tatie die toch niet zo hoog aange
slagen kan worden als die twee
overwinningen van Coppi. Er is
namelijk een groot verschil hoe
Coppi strijd moest leveren van
het begin tot het einde en hoe
Anquetil door Goddet (Tourbaas)
geholpen werd door de vier tijd
ritten, die vele grote renners mo
reel knakten, reeds vóór de tour
was begonnen. Zijn eigen ploeg-
makkers werden tot de orde ge
roepen (Altig, Geldermans) en
werden zelfs met tijden gestraft,
want het mocht zeker niet meer
voorkomsn, dat Anquetil door 'n
Rudy Altig uit de wielen gereden
zou worden, zoals tijdens „De
Ronde van Spanje". Bepaald ko
misch werd het in de bergen,
waar Anquetil gelijke tred kon
houden met ervaren bergbeklim
mers, zoals Massignan, Gaul en
BahamonteAls men dan
bedenkt, dat Altig in 'n bergland
als Spanje Anquetil volkomen
bedwong, kan men toch wel de
conclusie trekken dat deze Tour
de France niet bepaald eerlijk is
verlopen. Gelukkig was dit ook
de mening van het publiek in 't
Pare des Princes, dat het geklap
van AnquetiVs fans volkomen
overstemde en een daverend ge
juich liet weerklinken voor Pou-
lidor (3e). Een heel duidelijk
punt komt hier dus naar voren.
Het publiek wil een eerlijke, kei
harde strijd, zoals in de tijd van
Coppi, Bartali en Kubler. Boven
dien wil het publiek weer een
tourwinnaar bejubelen, die de ro
mantiek van de wielersport met
zich meebrengtzo iemand is
Anquetil beslist niet. Daarom
zal Goddet zeker niet met deze
formulen moeten doorgaan, an
ders zou hij zich wellicht de
grootste vijand op de hals kun
nen halen, waarvoor zelfs Goddet
met heel zijn reclamecampagnes
zal moeten zwichten.
Bewerkt door B. Ouwerkerk
aan toe. Deze communes beston
den uit: eetzalen, kazernes en
sportvelden. Een ding was ken
merkend: wanneer men zijn in
trede in zo'n commune deed, ver
loor men zijn indentiteit, wat ty
pisch is voor het militaire leven.
De vrouwen werden verlost van
„het vervelende sloven in do
huishouding", om 18 uur op het
land te gaan werken. En zodoen
de liep heel de huishouding in de
war. De bejaarden werden opge
borgen in de z.g. tehuizen van za
ligheid. Dit was 'n mensonwaar
dige instelling, want de Chinese
leiders zeggen: wie niet werkt,
die niet eet.
(Wordt vervolgd)
De producers van de Amerikaan
se tv-serie „Father Knows Best"
zitten op het ogenblik waar
schijnlijk figuurlijk en misschien
zelfs ook letterlijk (wie weet?)
met hun handen in het haar.
Wat is namelijk het geval?
Bud, de hongerige, luie en eeuwig
door liefdesperikelen gekwelde
zoon des huizes Andersons, zit
momenteel een straf van twee
maanden uit wegens smokkel van
marihuana-sigaretten
Men dacht eerst dat het een ver
gissing was, een reclamestunt
voor 'n nieuw filmpje misschien,
maar neen, langzamerhand werd
het voor het Amerikaanse pu
bliek duidelijk dat het bittere
werkelijkheid was. Die zoete Bud
zat achter slot en grendel, zat in
de bak en zou er twee maanden
blijven om papieren zakjes van
allerlei grootte te plakken. Twee
duizend per dag; de eerste dagen
natuurlijk iets minder, omdat hij
slechts routine in het openen,
maar niet in het dichtplakken
heeft.
Het was een grote klap voor de
Amerikaanse tv-kijkers, die in
feite vergeten waren, dat de fa
milie Anderson maar een tv-fa-
milie was. Bud is namelijk reeds
24 jaar in plaats van achttien,
terwijl Betty, de oudste dochter,
reeds lang getrouwd en moeder
van twee kinderen is. Dit alles
probeerde men natuurlijk angst
vallig geheim te houden, maar
met die marihuana-affaire is al
les vanzelfsprekend uitgelekt. De
serie was in Amerika bijzonder
populair en niet alleen daar want
wie keek er hier in Nederland
ook niet graag naar hun verwik
kelingen? Ze zijn misschien wel
een beetje honing-achtig, maar
toch wel geestig, waarin dikwijls
gebeurtenissen voorkomen, 'die
we in het dagelijks leven ook wel
eens tegenkomen. Alleen is er
dan altijd niet zulk een begrij
pende vader bij de hand.
De NCRV heeft, zoals iedereen
reeds wel zal weten, besloten om
met de serie op te houden. Ze is
overgestapt op de „Donnna Reed
Show", zodat we nu een beter-
wetende moeder krijgen. Deze
flimserie is trouwens in Amerika
ook enorm populair, maar toch
blijven de producers van de be-
ter-wetende vader zoeken naar
een opvolger van Bud, wat waar
schijnlijk niet mee zal vallen om
dat het natuurlijk een zelfde
soort-schat moet zijn. De hoop
op een goede is trouwens niet zo
bijzonder groot. Men verwacht
dat het wel net zo zal gaan als
met het radio-feuilleton „Aan de
ontbijttafel van de familie de
Koning", dat, nadat Ko van Dijk
er mee ophield, langzaam dood
bloedde.
RENÉ EIKELENBOOM
Wie zou de vragende blik van deze kinderen, met hun ogen die de ellende van deze wereld ken
nen, nog ooit kunnen vergeten? Een aanklacht ligt in deze tekening, die Kathe Kollwitz „Hon
gerende Kinderen" noemt. Deze uitbeelding roept tot ons: „Kijk hier, jullie verzadigden, jullie
tragen van hart; medemensen naast je gaan te gronde, omdat hun het allernoodzakelijkste
om te kunnen leven ontbreekt: een stuk brood, een verwarmende jas, een bed voor de nacht...
Deze tekening vraagt de beschouwer: „En jij? En jouw mening?"
Kiithe Kollwitz heeft steeds weer in haar scheppen
zo rechtstreeks tot de beschouwer van haar wer
ken gesproken, waarin zij de ellende van het men
selijke creatuur uitbeeldt. Haar liefde voor de
armsten der armen is zij haar hele leven trouw
gebleven. Tijdens de „Weversopstand" etste zij in
1893 die grootse serie naar het drama van Haupt-
man „De Wevers". Tijdens de Boerenoorlog (et
sen 1903-1908) vereeuwigde zij het lot der onder
drukten.
Vanzelfsprekend moest haar werk uit de musea
aan de reclamezuilen gebracht worden, het gebied
der esthetische kritiek verlaten, om in het middel
punt van de politieke strijd te treden. De kunste
nares zou zich hiertegen helemaal niet hebben
kunnen weren, want elk van haar bladen was, bo
ven hun kunstzinnige inhoud uit, een oproep, een
uitdaging tot de strijd, een vrij geuite mening om
trent het gebeuren van alle dag.
Kathe Kollwitz wist dit alles precies, en het was
haar bedoeling ook. In het jaar 1913 verbood men
haar propagandabriefkaart voor de „Vrije Stu
dentenkring" op het prikbord van de Berlijnse
universiteit te hangen. Het was de eerste vijandi
ge reactie tegen de humane, sociale tendens van
haar kunst, maar zij was geen aanhangster van
het socialisme in de zin van de een of andere so
cialistische partij. Zij was een gelovig mens, voor
wie het als voornaamste plicht gold voor de rech
ten van de mens op te komen.
Toen zij in 1927 als een van de Duitse afgevaar
digden voor de viering van het tienjarig bestaan
der Sovjet-Unie naar Moskou reisde, onderwierp
zij zich niet aan een partij-ideologie. Zij hechtte
veeleer, zoals velen, waarde aan de humane en so
cialistische krachten in het communisme. Zo doet
het als een bittere ironie aan, dat het werk van
deze kunstenares na haar dood (ze stierf in 1945)
door de Sovjets als „ongewenst" aangeduid werd.
Men zei, dat ze weliswaar tot medelijden en gevoel
voor de armen opwekte, maar dat zij in het geheel
niet tot klassenstrijd opriep. Inderdaad, het gaat
bij het werk van Kiithe Kollwitz om het medelij
den met de gebrek lijdende mens, waar en in wel
ke gestalte deze ook maar voor ons verschijnt.
In deze zin zullen haar bedoelingen door hun ster
ke uitdrukkingskracht boven alle esthetische
waarde uit. mening-vormend werken. Zo lang er
in de wereld nog situaties bestaan, waarbij de
noodzakelijkste levensvoorwaarden voor 'n mens
waardig bestaan ontbreken, zullen haar tekenin
gen de actuele waarde van een gegronde mening
hebben.
Wanneer echter het proletariaat en het kapitalis
me in de klassieke zin er niet meer zullen zijn,
zullen haar figuren verder bestaan als een getui
genis van een sterke liefde voor het geschonden
menselijk schepsel.
Een verzonnen verhaal Het was tijdens
een uitzending van de Beierse Jeugdomroep te
beluisteren, waarna bovendien nog iets verteld
werd over de wereldbeschouwing en werking van
verschillende illustraties. Men had berekend, dat
ongeveer dertig percent der West-Europese bur
gers geen enkel boek bezitten, maar dat minstens
vijftig percent wekelijks een illustratie lezen.
Drie van deze bladen, met elk een oplaag van
meer dan een miljoen, beweerden, dat elk num
mer van hun wekelijkse uitgave door minstens
12 a U paar handen gaat, zodat zij een lezers
aantal van maar liefst 12 tot 1U miljoen hebben.
In een kort ingelast intervieuw zei een van deze
uitgevers: „Met normale artikelen kunnen wij
tegenwoordig bij het publiek niet meer aanko
men. Wat gaat is: moord, brand en echtbreuk.
Hiernaar richten wij ons
w
04160 - 3698
CHINA
WW
mtm