wAAlwijkse en UnqstRAAtse couRAnt
De Nederlandse luchtmacht
de jaren 1940-1945
KINDERZEGELDAG
VEEL MEER AARDGAS DAN
VERWACHT WAS
Emigratie Dienst zal haar taak blijven vervullen
BRILLEN
V.S. MAATREGELEN TEGEN CUBA
Tilburgenaren willen
Spaanse stad helpen
Aantal emigranten naar Nieuw Zeeland blijft constant
Poolse bisschoppen
laar Concilie
Franse nationale
vergadering aanvaardt
motie van afkeuring
MAANDAG 8 OKTOBER 1962
84e JAARGANG No. 79
MfjSse Stoomdrukkerij
Antoon Tieler
JAN TIELEN
Nummer 1069687
pad verschJjnt 2 x per week
Abonnement:
3.10 franco p.p.
Contract-advertenties: speciaal tariel
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
22 cent per week
per kwartaal 2.85
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167-2002
Telegram-adres „Echo"
Om onbegrijpelijke redenen bleef evacuatie
achterwege; de vliegtuigen moesten verbrand worden
„Bij de bestudering van de archiefstukken komt men tot de over
tuiging dat aan Nederlandse zijde te Londen, noch in leidende
militaire kringen, noch op re geringsniveau de waarde (en de mo
gelijkheden) van de luchtstrij dkrachten voldoende is (zijn) onder
kend, evenmin als dit tevoren in Nederland het geval was. Dit
dienst dan ook ongetwijfeld te worden gezien als een gevolg van
de voor 1940 in Nederland heersende toestand, dat geen enkele
luchtvaartofficier aan het ministerie van defensie verbonden was
om als adviseur inzake lucht vaartaangelegenheden op te treden."
Aldus kolonel-waarnemer J. Tam-
mes van de Koninklijke Luchtmacht
in een nabeschouwing bij zijn: „Het
«pen der militaire luchtmacht in de
engelse periode 1940 - 1945", dat
lezer dagen bij het staatsdrukkerij
enuitgeverijbedrijf is verschenen.
Dit boekwerk vormt enerzijds een on
derdeel van de door de sectie krijgs
geschiedenis van de generale staf op
gezette serie stafwerken, anderzijds is
bet een onderdeel van de nog te be
verken serie „geschiedenis van de
Koninklijke Luchtmacht".
Kolonel Tammes merkte in de na
beschouwing voorts o.m. op dat al
leen de vliegscholen van Vlissingen
en Haamstede naar het buitenland
hebben kunnen uitwijken. „De com
mandanten van deze vliegparken had
den geheime aanwijzingen ontvangen
il het personeel en materieel op de
eerste oorlogsdag voor vertrek gereed
te maken, doch nadere bevelen zijn
ran militaire luchtvaartzijde niet ont
vangen. Het is dank zij het aandrin-
ten bij het commando Zeeland door
een dezer vliegparkcommandanten
dat deze scholen op het laatste nip
pertje hebben kunnen vertrekken. En
dan nog alleen die van Vlissingen met
de lesvliegtuigen. Maar zoveel meer
personeel van de militaire luchtvaart
heeft zitten popelen om naar Enge
land te worden gestuurd toen het nog
kon"
Hinderpaal
„Natuurlijk", aldus gaat kolonel
lammes verder, „heeft de gevoerde
neutraliteitspolitiek verhinderd dat in
overleg met het buitenland een even
tuele evacuatie van luchtstrijdkrach
ten grondig werd georganiseerd.
Doch evenals het van te voren ge
reedmaken van instructies voor de
militaire missies die na het uitbreken
van de oorlog in het buitenland zou
den worden geaccrediteerd, zouden
vooraf voorbereidingen voor de eva
cuatie van luchtmachtpersoneel en
materieel hebben kunnen plaats vin
den. Zelfs had dit, evenzeer als dit
bet geval is geweest met de Marine
Luchtvaartdienst, nog gedurende de
*ijf oorlogsdagen kunnen zijn ge
schied.
Wel is in de morgen van 14 mei
1940 opdracht verstrekt aan de on
derdelen van de militaire Luchtvaart
om een opgave op te maken van het
''logend- en voornaamste grondper
soneel dat eventueel naar het buiten-
'and geëvacueerd kon worden. En op
Schiphol stonden een aantal jacht
vliegtuigen bestemd voor de afleve
ring aan Finland, alsmede enkele
hLM-vliegtuigen, waarmee afvoer
san een gedeelte had kunnen geschie
den. Immers opleiding van lucht
machtpersoneel is langdurig en kost
bar. Doch om voor het popelende
Personeel onbegrijpelijke redenen
bleef de opdracht tot evacuatie ach
terwege en in de avond van die dag
moesten de G1-vliegtuigen worden
verbrand.
Bij afvoer zou het na betrekkelijk
korte tijd mogelijk zijn geweest dat de
militaire luchtvaart, zij het ook gering
in aantal, effectief aan de strijd in de
lucht had kunnen deelnemen."
Battle of Britain
„Met een meer vooruitziende blik
of loslating van verouderde begrip
pen zou de Nederlandse militaire
luchtvaart dan, evenals vele andere
buitenlandse vliegers, bij de „Battle
of Britain" aanwezig zijn geweest.
Nu verliepen de eerste maanden in
Engeland met delibereren over de
verdere opleiding van de aldaar aan
gekomen leerlingen en zelfs de kans
om een eigen vliegopleiding in han
den te krijgen op Newfoundland
werd niet aangedurfd. En dit gebeur
de allemaal in een tijd dat de strijd
tussen Engeland en Duitsland na het
echec van Duinkerken in een uiter
mate kritiek stadium verkeerde. Men
krijgt de indruk dat de inspirerende
woorden van Churchill „We shall
fight on the beaches, we shall fight
in the fields and in the streets, we
shall fight in the hills, we sail never
surrender", blijkbaar aan de Neder
landse leidende kringen zijn voorbij
gegaan.
Doch ook in een latere periode is
het niet anders geworden en de enke
lingen die op een niveau stonden om
zulks te doen, hebben tevergeefs ge
streden voor een samenbundeling van
de krachten op luchtmachtgebied en
tegen hen die geen afstand wilden
doen van eigen zeggenschap.
„SEVEN SEAS" MET MILITAI
REN NAAR NEDERLAND
Het Duitse motorschip „Seven
Seas" is donderdagmiddag om één
uur uit Sorong vertrokken met 1055
militairen aan boord. Het schip zal
deze week Singapore aandoen. Van
het oponthoud te Singapore hangt het
af, wanneer het schip in Nederland
aankomt. De verwachting is om
streeks 4 november.
Erelijst
Het is per slot van rekening het
enthousiasme van vele jonge Neder
landers geweest, daartoe geïnspireerd
door de successen van de „Battle of
Britain", om in de lucht de gehate
vijand te bestrijden, waardoor het la
ter mogelijk werd dat de Nederlandse
militaire luchtmacht weer met een
skuadron aan de strijd kon deelne
men en in R.A.F.-squadrons de eer
van de Nederlandse militaire lucht
vaart werd hooggehouden."
Het boek bevat o.m. de erelijst van
het personeel van de Nederlandse mi
litaire luchtvaart dat in R.A.F.-ver
band gedurende de tweede wereld
oorlog is gesneuveld of verongelukt.
Deze lijst telt 95 namen van Neder
landers die om het leven zijn gekomen
boven Engeland, boven het kustge
bied van Nederland, in Canada, in
Frankrijk, België, Duitsland, het Ka
naal, in Nederland (o.a. in de om
geving van Zutphen, van Oegstgeest,
bij Doorn, bij Schiphol, Souburg,
Den Helder, Deelen, Woensdrecht en
Schijndel)het kustgebied van Noor
wegen, het Kanaal van Bristol, de
V.S., India, Ambon, Schotland en de
Golf van Biscaje.
Een hunner kwam om in Mauthau
sen.
Mr. C. J. G. Becht, burgemeester
van Tilburg, heeft zijn collega van de
Spaanse stad Sabadell, waarmede Til
burg belangrijke zakelijke binding
heeft, zijn deelneming betuigd met
de gevolgen van de jongste waters
noodramp. Van particuliere zijde
wordt een hulpactie voorbereid ten
behoeve van Sabadell, waar een der
straten in de textielwijk de naam van
Tilburg draagt.
Een 73-jarige boerin uit
Waizendorf, bij Bamberg, kan
niet zeggen dat zij slecht
slaapt. Een Amerikaanse tank
scheurde door een verkeerde
manoeuvre een flink stuk uit
de muur van haar slaapkamer.
Hoewel haar de stenen om de
oren vlogen en de politie later
trachtte haar te wekken, sliep
de boerin rustig door. Men
heeft toen maar het gat in de
muur provisorisch dichtge
maakt en gewacht tot de vrouw
uit zichzelf zou ontwaken.
Tweede dinsdag in oktober:
Ook dat is een dag met een mil
joenen-nota. Maar 't is een vreemde
nota. De uitgaven en de behoeften
staan wèl vast, maar over de inkom
sten valt nog niets te zeggen. Daar
over wordt pas op dit dinsdag, 9 ok
tober, beslist.
De opbrengst van de vorige actie -
2.900.000, - gulden - is helemaal
verdeeld en de kinderzegelkas is leeg.
Maar de honderden kindertehuizen
rekenen toch weer op een bijdrage,
waardoor ze wat meer kleur kunnen
brengen in het vaak zo grauwe leven
van „hun" kinderen.
En dan zijn er de grote plannen.
Daarvoor zijn nog vele miljoenen
guldens nodig. Uit de kinderzegelkas
gingen ook dit jaar flinke geldinjec
ties (van honderdduizend gulden en
méér) naar de meest bedreigde pun
ten van kinderbeschermingsland. En
die injecties deden wonderen.
Maar nog steeds zijn er in Neder
land kinderen die niet op tijd of niet
MinDe Pous deelt mee
De dezer dagen te Slochteren (Gr.) voltooide aardgasboringen
hebben aangetoond, dat de exploitabele voorraden weer enorm
veel groter zijn dan tot nu toe werd aangenomen (150 miljard
kub. meter), namelijk 350 miljard kub. meter, wellicht 4 d 500
miljard.
Deze hoogst verheugende medede
ling deed minister De Pous (Econ.
Zaken) in de Tweede Kamer bij de
behandeling van zijn aardgasnota.
Een en ander betekent bij een gas
voorraad van pl.m. 400 miljard kub.
meter, gedurende 30 jaar 10 meer
energie dan de exploitatie der Neder
landse mijnen, of wel 40 van ons
huidig jaarlijks energieverbruik.
Thans is 50 pet. van onze energie
behoefte door invoer gedekt; zouden
wij alleen aardgas gaan gebruiken en
bleef het energieverbruik constant,
dan was Nederland gedurende 20
jaar selfsupporting. Wordt aardgas
echter gedeeltelijk uitgevoerd, dan
betekent dat een belangrijke verstevi
ging van onze betalingsbalans.
Al is de arbeidsmarkt nog zo krap, de emigratie van Nederlan
ders naar verre oorden zal altijd blijven doorgaan. Zij is een his
torische en traditionele karaktertrek, die zich in alle tijden heeft
doen gelden.
Dit verklaarde de directeur van de Nederlandse Emigratiedienst,
de heer D. H. Hofmeyer, voor zijn vertrek van Schiphol naar
Australië. „Er zullen altijd mensen blijven, die hier weg willen",
vervolgde hij. „Niet alleen zit sommigen de zucht tot vernieu
wing, avontuur of een warmer klimaat in het bloed, maar veten
geven ook gehoor aan de roep van reeds eerder geëmigreerde fa
milieleden om zich bij hen te voegen."
Kardinaal Wyszynski, r.k. Primaat
Polen en elf poolse bisschoppen
naar Rome vertrokken, ter bij-
Wnmg van het Oecumenische Con-
cuie.
Aan de delegatie, die vrijdagavond
!Vertrokken, zijn twee priesters, die
bisschop zijn, toegevoegd. Het
•cretariaat van de kardinaal heeft
!aten weten, dat er nog meer Poolse
«ssch
hoppen naar Rome zulen reizen,
Z1J tenminste een pas krijgen.
gedaald
Toch is het aantal emigrerende
Nederlanders zeer aanzienlijk ge
daald. Trokken er in het topjaar
1952 niet minder dan 13.000 land
genoten alleen al naar Australië, dit
jaar zullen het er hoogstens 2000
worden en dat "komt dus op ongeveer
700 gezinnen neer, indien men een
gemiddelde van drie personen per
gezin aanhoudt. De statistiek toont,
dat door de jaren heen zes tot acht
procent van alle emigranten teleur
gesteld naar Nederland terugkeert,
maar van hen gaat dan later weer een
klein deel, dat van gedachten is ver
anderd, naar het emigratieland terug.
Opmerkelijk noemde de heer Hof
meyer het, dat het aantal emigranten
naar Nieuw Zeeland vrijwel constant
blijft. Dat waren er in 1952 om
streeks 1000 en dit jaar zijn het er
nog 900. De emigratie naar de an
dere werelddelen is over het algemeen
miniem geworden: 1500 dit jaar naar
Canada, ongeveer 450 naar Zuid-
Afrika en tot slot misschien nog 400
naar Zuid Amerika. Naar de V.S.
gaan in hoofdzaak Indische Neder
landers, die uit Indonesië naar Ne
derland zijn gekomen.
Als men bedenkt dat die 700 naar
Australië vertrekkende gezinnen uit
heel Nederland komen en uit allerlei
beroepen en bedrijven stammen, dan
zal het duidelijk zijn, dat men per
beroep nauwelijks van verzwakking
van de arbeidsmarkt kan spreken,
vervolgde hij.
erkenning
van vakdiploma's
De heer Hofmeyer gaat thans voor
de eerste maal naar Australië en
Nieuw Zeeland en wel om zich ge
durende 2 maanden te oriënteren en
voorts om een aantal technische
kwesties met de Australische autori
teiten te bespreken. We streven er
nog steeds naar voor meer Neder
landse vakdiploma's in Australië en
Nieuw Zeeland erkenning te krijgen.
Nog steeds zijn er diploma's, waar
aan men daar niets heeft, omdat
Australië en Nieuw Zeeland andere
vakeisen stellen. Dit is natuurlijk
voor de betrokkenen teleurstellend en
bezwaarlijk.
„Al heeft de Nederlandse arbeids
markt er dan geen belang bij, dat er
landgenoten vertrekken, toch houdt
men de Nederlandse emigratiedienst
in stand en volgens de heer Hof
meyer terecht. Zolang emigreren tot
het democratische recht van iedere
Nederlander behoort en zolang lan
den als Australië en Nieuw Zeeland
nog zoveel moeite doen om Neder
landers aan te trekken, blijft onze
dienst nuttig werk verrichten.
Emigreren is een gecompliceerde
zaak, daarom zal er altijd een be
scheiden apparaat moeten blijven om
de mensen te helpen. Ook de eco
nomische deskundigen adviseren de
emigratie niet af te breken, doch „op
een laag pitje te zetten". Als men er
nu mee zou ophouden, zou het weer
heel veel tijd en moeite kosten om in
later jaren, als de tijden wellicht ver
anderd zijn, het apparaat en de or
ganisatie weer op te bouwen."
Zonder meer toepassen van aard
gas is ongewenst; er zouden zich ern
stige aanpassingsmoeilijkheden voor
doen (werkloosheid). Daarom moet
de overheid de prijs van het gas en
de bestemming daarvan in de hand
houden.
In welke mate het goedkope aard
gas voor ruimteverwarming (o.a. in
woningen) kan gaan dienen wordt
thans uitvoerig bestudeerd door de
Vereniging van Exploitanten van gas
bedrijven.
Ten aanzien van de 25 miljard
kubieke meter aardgas die voor het
Noorden tegen bijzonder voordelige
voorwaarden is gereserveerd, deelde
de minister mee, dat hij nauwkeurig
zal nagaan voor welke projecten die
goedkopere tarieven (ter stimulering
der industrialisatie) zullen moeten
dienen. De prijs zal van geval tot ge
val worden bezien, om ongewenste
discriminatie t.a.v. gevestigde bedrij
ven te voorkomen.
De gestelde vraag, of bij grotere
gasvondsten ook het percentage voor
het Noorden groeit, beantwoordde de
bewindsman ontkennend.
De wel geuite vrees dat de ge
meenten de gastarieven niet voldoen
de zullen willen verlagen ook al be
trekken zij het goedkope aardgas,
deelde de minister niet. Trouwens de
komende gaswet zal aan de zaak de
nodige aandacht besteden.
Gevraagd was naar de toepassing
van aardgas in de chemische indu
strie. Vast staat, dat Delfzijl een
amoniakfabriek van behoorlijke om
vang zal worden gevestigd, waarvoor
aardgas als grondstof kan dienen.
Voor een andere fabriek is men in
onderhandeling.
op de juiste manier geholpen kunnen
worden.
Daar kan wat aan gedaan worden.
Hoe kunt U helpen?
Door veel kinderzegels en prent
briefkaarten te bestellen op kinder-
zegeldag, dinsdag 9 oktober.
U kunt er vast op rekenen ook bij
U staat er dan een hijgende jongen of
een wat verlegen meisje op de stoep.
Ze bellen bij U aan - dat mag op
kinderzegeldag. Als U opéndoet kun
nen ze misschien niet zo goed uit hun
woorden komen. Het is „voor het
kind", dat weten ze wel en ze willen
graag iets voor die „andere" kinde
ren doen. Daarom laten ze U een en
veloppe, met plaatjes aan de achter
kant, zien en stoppen ze U gedienstig
een balpen of potlood in de hand.
U mag zélf Uw bestelling invullen,
maar zij willen U ook graag daarbij
helpen. Ligt Uw bestelling eenmaal
vast, dan geven ze U een zegeltje „om
op Uw deur te plakken".
Dat zegeltje hèlpt meestal, want 't
betekent „hier is al besteld, niet
weer aanbellen".
't Helpt niet altijd, maar neemt U
het de kinderen niet al te kwalijk.
Ze doen geweldig hun best, ze
kunnen met al hun geloop zelf niets
„verdienen" en zijn toch wel eens tè
ijverig.
Ook deze keer kunt U zakjes kin
derzegels van twee gulden bestellen.
Daar zitten 4 zegels van 4 4 ct.
en 8 zegels van 12 9 ct. in. U
krijgt dus voor 1.12 postzegels en
doet daar 88 ct. „voor het kind" bij.
De mapjes prentbriefkaarten kos
ten ook nu weer een gulden.
En denkt U erom 't gaat nu al
léén om bestellen. U betaalt pas wan
neer de kinderen U - kort na 12
november - het bestelde komen
brengen.
Bestel zoveel U kunt.
Die tweede-dinsdag-in-oktober
wordt dan een feestdag „voor het
kind aan Uw deur" en de „andere
kind."
Volgens de officiële uitslag is de
motie van afkeuring tegen de rege
ring met 280 stemmen vóór aanvaard,
d.w.z. 39 meer dan de volstrekte
meerderheid die vereist is om de
regering ten val te kunnen brengen.
Volgens de grondwet moet de rege
ring nu de president haar ontslag
aanbieden.
■f"OP-'\
VAN MAAREN
Dèt is de Zaak voor
De uitslag van de stemming houdt
afwijzing in van president De Gaul
le's plan voor grondwetswijziging op
dat het volk en niet een kiescollege
voortaan de president kan kiezen. De
president heeft het volk gevraagd dit
voorstel in een referendum op 28 ok
tober goed te keuren.
De Amerikaanse regering is van
plan binnenkort maatregelen te ne
men om de hulp van het communisti
sche blok aan Cuba duurder en moei
lijker te maken. In Washington werd
donderdag door regeringskringen be
vestigd, dat een Amerikaanse rege
ringscommissie een programma van
vier punten voorbereidt, waardoor de
internationale scheepvaart op Cuba
aanzienlijk zal worden beperkt.
Het gaat hierbij om eenzijdige
Amerikaanse maatregelen, die echter
in overleg met bevriende landen wor
den genomen. De Amerikaanse rege
ring stelt de scheepvaartmaatschap
pijen van de vrije wereld hiermee
praktisch voor de keuze tussen het
verkeer van het communistische blok
naar Cuba en de scheepvaart in de
vrije wereld.
De regeringen van de met de V.S.
bevriende landen zijn reeds van de
voorgenomen maatregelen op de
hoogte gesteld. In Washington werd
gezegd, dat de NAVO-landen en de
landen van de O.A.S. reeds getoond
hebben bereid te zijn tot samenwer
king en dat de maatregelen niet wor
den genomen uit gebrek aan deze sa
menwerking.
De rcho van het Zuióen
■kJ
DEN BOSCH VUGHTERSTRAAT 25
TILBURG MARKT 32
BREDA Nwe GINNEKENSTR. 23
ta
ii
