waal wij kse en LanqstRaatse couRant
Toeneming beroepsbevolking blijft aanmerke
lijk achter bij de groei van de totale bevolking
Vertrekoverschot in de gemeente
Loon op Zand groeide in ongekende mate
Troonopvolgings-systeem
Huid-handen-lippen
De defensie-begroting
Prachtig
dat navolging verdient
45-urige werkweek in België
wettelijk geregeld
Ogen vragen brillen
van STASSAR
Centraal Bureau voor Statistiek constateert:
WIJZIGING IN LEEFTIJDSOPBOUW
Samenvatting
ruw of schraal PU ROL
Verdeling
Verschuiving
van positie binnen
het bedrijf
DISCUSSIE
Gebrek aan woningen de oorzaak
Tekort aan woningen
Jeugdzorg
MAANDAG 28 JANUARI 1963
lt")ö 85« JAARGANG Nr. 8
De tcho vad het Zuióen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres: „ECHO"
Op grond van de geleidelijk voor alle afzonderlijke gemeenten
gereedgekomen uitkomsten van de algemene volkstelling van 31
mei 1960 zijn momenteel een aantal voorlopige totaalcijfers voor
het landals geheel beschikbaar. De getallen welke urij hier heb
ben opgenomen, geven een eerste indruk van de totale omvang en
samenstelling van de Nederlandse beroepsbevolking op de telda
tum, alsmede van de veranderingen, die zich daarin t.o.v. het tijd
stip van de vorige volkstelling (31 mei 1947) hebben voorgedaan.
Het totaal aantal personen met een
beroep bedroeg op de teldatum bijna
4,2 miljoen tegen bijna 3,9 miljoen in
1947. Dit betekent een toeneming
van bijna 8 die evenwel aanmer
kelijk achterblijft bij de groei van de
totale bevolking in deze periode van
19 Was in 1947 nog 40,2 van
alle inwoners van ons land werk
zaam in een beroep of bedrijf, in '60
bedroeg dit percentage slechts
36.4
Deze ontwikkeling is ten dele een
gevolg van wijzigingen in de leeftijds
opbouw van onze bevolking. Kinde
ren beneden de 14 jaar en bejaarden
(hieronder wordt door het Centraal
Bureau voor de Statistiek verstaan,
de categorie van 65 jaar en ouder)
vormden in 1947 tezamen 34,6
van de bevolking, tegen 36,9 in
1960, waartegenover het zogenaam
de „produktieve deel" van de bevol
king van 14 tot en met 64 jaar ver
minderde van 65 4 tot 63,1
Daarnaast geniet met name voor de
14- tot 19-jarigen, een groter aantal
dan in 1947, nog dagonderwijs en
daalde voor deze leeftijdsgroep het
percentage personen met beroep van
57.5 tot 51,4
Voorts wijzen de cijfers op een
eveneens verminderde beroepsactivi
teit onder de personen van 65 jaar en
ouder en wel van 20,3 tot 10,3
Uit de gegeven splitsing naar ge
slacht, blijken voor vrouwen enkele
afwijkingen van het bovenstaande.
Hoewel ook door meisjes van 14
19 jaar meer dagonderwijs wordt
genoten, is in vergelijking met 1947
tevens het percentage meisjes met
beroep in deze leeftijdsgroep nog toe
genomen, hetgeen wijst op een ver
mindering van de categorie „thuis
zijnde" meisjes. Voorts treedt, wat de
vrouwen betreft, niet alleen onder die
van 65 jaar en ouder, maar eveneens
voor de 20 49 en 50 64-jarigen
een lagere beroepsactiviteit aan de
dag. Mede daardoor was in 1960,
ook in absolute zin, het aantal vrou
wen met beroep lager dan in 1947
(928.000 tegen 944.000).
duizend tegen 644 duizend) en een
belangrijk lager aantal in het gezins
bedrijf meewerkende echtgenoten en
kinderen (403.000 tegen 198.000),
staat een vermeerdering van het aan
tal arbeiders (1.868.000 tegen
2.067.000) en een nog sterkere toe
neming van het aantal employés
(779.000 tegen 1.242.000). Uit de
toegevoegde onderscheiding van de
beroepsbevolking naar landbouw en
visserij resp. overige bedrijfstakken,
komt naar voren, dat de reeds ver
melde teruggang van het aantal in
de landbouw werkende personen ge
volg is van aanmerkelijk lagere aan
tallen zowel voor bedrijfshoofden als
voor meewerkende gezinsleden en
landarbeiders.
Ook buiten de landbouw is van een
daling van het aantal bedrijfshoofden
en meewerkende gezinsleden sprake
geweest en onder de totale beroeps
bevolking, verminderde sinds 1947 't
aantal bedrijfshoofden van 19 tot 15
het aantal meewerkende gezins
leden van 10 tot 5 en nam het
aantal ondergeschikten toe van 70
tot 80
Tenslotte heeft zich binnen laatst
genoemde categorie nog de volgende
verschuiving voltrokken. Tegen 42
employés op 100 arbeiders in 1947
zijn thans 60 employés op 100 ar
beiders gesteld.
Behalve de reeds vermelde rela
tieve en ook absolute vermindering
van het aantal vrouwen met beroep is,
in vergelijking met 1947, ook de sa
menstelling van de vrouwelijke be
roepsbevolking aanzienlijk veran
derd.
Het aantal in de landbouw wer
kende vrouwen liep terug van 169
duizend tot 41 duizend, overwegend
als gevolg van een reeds genoemde
daling van het aantal in het agra
risch gezinsbedrijf meewerkende
echtgenoten en dochters en vrouwe
lijke bedrijfshoofden.
Voorts vertoonde ook het aantal
arbeidsters een, zij het geringe terug
gang, namelijk van 362.000 tot
358.000. In deze aantallen zijn ech
ter resp. 183.000 en 114.000 in
huiselijke diensten werkzame vrou
wen begrepen en de belangrijke te
ruggang van deze categorie blijkt dus
nagenoeg geheel te zijn opgevangen
door een vermeerdering van de in
fabrieken, ateliers e.d. vrouwen en
meisjes. De belangrijkste wijziging
onderging de groep employés, die
toenam van 246.000 tot 419.000 of
wel met 70 Zij vormen thans bij
na de helft van de vrouwelijke be
roepsbevolking. In de overige be
drijfstakken tegen ruim 31 in
1947.
Bij vergelijking van de volkstel-
lings-uitkomsten van 1947 en 1960
blijkt
- dat de vermeerdering van de be
roepsbevolking door wijziging
in de leeftijdsopbouw, toene
mend dagonderwijs en vermin
dering van beroepsarbeid onder
de bejaarden, achtergebleven is,
bij de groei van de totale be
volking en het aantal niet pro-
duktieven per 100 beroepsbe
oefenaren verder is gestegen;
- dat de omvang van de agrari
sche beroepsbevolking absoluut
en t.o.v. de totale beroepsbevol
king belangrijk is verminderd,
waartegenover een toeneming
staat vooral voor de nijverheid,
maar ook voor de economische
en maatschappelijke dienstver
lening;
- dat van een verdere verschui
ving sprake is, van zelfstandi
gen tiaar personen in dienstbe
trekking en binnen laatstge
noemde groep van handarbei
ders naar employés;
- dat de grote teruggang van mee
werkende echtgenoten en doch
ters en van in huiselijke diensten
werkende vrouwen, vrijwel is
opgevangen door een sterk toe
genomen aantal in fabrieken en
ateliers en vooral in de admi
nistraties werkende vrouwen.
Met algemene stemmen heeft de
Tweede Kamer de vier voorstellen
tot grondwetsherziening goedge
keurd:
schrapping van de woorden Ne
derlands Nieuw-Guinea;
verlaging van de leeftijd, waar
op men kiezen mag, van 23 tot
21 jaar;
verlaging van de leeftijd, waar
op men tot Tweede-Kamerlid
gekozen kan worden, van 30 tot
25 jaar.
een wijziging van het systeem
van troonopvolging, waardoor
onder andere de eventuele kin
deren van prinses Beatrix voor
rang zullen hebben op de an
dere prinsessen en hun kinde
ren, ook als prinses Beatrix eer
der zou overlijden dan koningin
Juliana.
SCHADECLAIMS INDONESIË
Vanaf vrijdag j.l. kunnen parti
culieren, ondernemingen en instel
lingen, die menen van Indonesië
een schadevergoeding te kunnen
eisen voor in beslag genomen
eigendommen, deze financiële
claims indienen bij de Nederlandse
regering. De overheid heeft een
apart bureau ingesteld, waar alle
vorderingen worden geregistreerd.
Het is 't „Bureau Schadeclaims In
donesië", Hooftskade 1, Den Haag,
dat ressorteert onder het ministerie
van Buitenlandse Zaken.
BIJ DE TIJD
In zeker dagblad lazen we vorige
week onder Langstraatse Notities
een vet gedrukt bericht, waarin
den volke wordt kond gedaan, dat
in Waalwijk e.o. na een artsen-
dienst, met ingang van 26 januari
ook een tandartsendienst is inge
steld en dat deze dienst in de
agenda zal worden gepubliceerd.
De tandartsen uit deze streek,
zowel als de inwoners van Waal
wijk, Drunen, Kaatsheuvel, Loon
op Zand, Sprang-Capelle enz. zul
len wel een beetje vreemd opkij
ken, waar deze tandartsendienst
voor deze streek al ongeveer een
jaar bestaat en men deze al die
tijd vrijdag prompt in ons blad
heeft kunnen lezen.
Het enige verschil is, dat in plaats
van 's morgens het spreekuur nu
in de namiddag valt.
Men kan zich in al te grote ijver
ook wel eens vergissen, dat is men
selijk.
De leiding van de vormings-instituten, jongerencursus (voor
meisjes) en die van de levensschool, hadden een geslaagde bij
eenkomst met de personeel-chef, chefs en bandleiders van de
Ned. Schoenindustrie Bloch en Stibbe, Hollandia.
Mej. H. van Erp, leidster van de jongerencursus, trad in de Ma
ter Amabilisschool (Taxandriaweg, naast de meisjes-mulo) op als
gastvrouw.
Rond haar gezellige tafel troffen we de heer A. Varossieaumede
personeelschef van Hollandia, en de chefs van dit grootbedrijf.
Het onderwerp van bespreking was hoe kunnen wij met de jon
geren in ons bedrijf op de meest verantwoordelijke wijze'omgaan?
Welke ervaringen hebben de mensen uit 't bedrijfsleven met deze
jeugd, en benaderen liedsters en leiders van de vormings-instituten
genoemde jongelui?
sen-wording. Hoe hierbij de voor
waarde was liefde, d.w.z. begrip
voor hun onvolkomen zijn.
En, wat geldt voor de mensen in
't vormingswerk en voor de chefs
De verdeling van de beroepsbevol
king, over de afzonderlijke bedrijfs
takken, heeft sinds 1947 belangrijke
wijzigingen ondergaan.
In de landbouw en visserij waren
in 1960 nog slechts 477.000 perso
nen werkzaam, tegen 728.000 in '47.
Dat wil zeggen een teruggang van
bijna 19 tot bijna 11 van de ge
hele beroepsbevolking. Ook de groep
huishoudelijke diensten liep terug.
Daar tegenover stond een belangrijke
toeneming voor de bedrijfstakken nij
verheid van 35 tot 42 handel-,
bank- en verzekeringswezen en ver
voer van 20 tot 23 en voor over
heid, maatschappelijke en zakelijke
dienstenverlening van 17 tot 19
De teruggang van de restgroep komt
geheel voor rekening van een gerin
ger aantal personen in tijdelijke mi
litaire dienst dan in 1947. De boven
vermelde verschuivingen hebben zich
zowel onder de mannelijke, als onder
de vrouwelijke beroepsbevolking
voorgedaan, ook al is de omvang van
deze verschuivingen voor mannen en
vrouwen sterk verschillend geweest.
Ook heeft er een aanmerkelijke
verandering plaats gehad in de posi
tie in het bedrijf. Tegenover een ge
ringer aantal bedrijfshoofden (720
De KVP-woordvoerder, vice-ad-
miraal H. C. W. Moorman, heeft bij
de behandeling van de defensie
begroting gevraagd, de toestand
van verhoogde paraatheid op te
heffen. Daardoor zal de diensttijd
van het meeste dienstplichtige per
soneel weer tot 18 maanden kun
nen worden verminderd. Hij meen
de, dat dit kan gebeuren zonder
afbreuk te doen aan de Nederland
se internationale verplichtingen.
Bovendien is het de dringende
Op 'n overzichtelijke wijze zette
juffr. van Erp 't doel uiteen van de
jongeren-cursus. Zij liet zien, dat -
gezien de leeftijd, lichamelijke groei
en geestelijke instelling, het voor
't jeugdige meisje moeilijk moet zijn
zich in te passen in 't arbeidsbestel.
Dat 't niet verwonderlijk is, noch
alarmerend, dat dit slechts stroef en
strubbelig gaat.
Door middel van de jongeren-cur
sus wordt er begeleiding gegeven bij
de groei naar volwassenheid, zodat
't kind, meer mens geworden, het ge
makkelijker heeft in 't bedrijf, haar
of zijn superieuren beter verstaat en
gaat begrijpen wat de maatschappij
mag en kan verwachten.
Op zijn beurt vertelde de heer P.
Broek, directeur van de levensschool
in Waalwijk, over zijn ervaringen met
de jongen, en over de aanpak bij het
levensschoolwerk.
Hij wees op de buitengewone
waarde die er lag in de samenwer
king van vormings-instituut en be
drijf. En hoe hiervan nu al resultaten
waren aan te wijzen bij de opgroeien
de jongeren.
'n zeer groot vertrouwen iA de toe
komst, die geweldig is.
Hoe gelukkig dat directies in gaan
tien dat 't bedrijfsleven meer en meer
behoefte zal gaan krijgen aan men
sen, d.w.z. aan mensen die meer mens
zijn.
Hoe gelukkig dat 't bedrijf meer
en meer gaat zijn, niet alleen 'n plaats
waar geproduceerd wordt, maar waar
ook de omstandigheden zo zijn, dat
er ook gewerkt kan worden aan 't
mens-zijn.
Een goede samenvatting van de
avond gaf een van de chefs in de ver
zuchting
„Wat zijn wij vroegere veel tekort
gekomen; maar ik ben niet jaloers.
Gelukkig dat er voor dit alles nu wel
aandacht is."
De heer J. Swartz, lid van het
stichtingsbestuur van levensschool en
Mater-Amabilisschool, sloot de bij
eenkomst. Hij hoopte dat dergelijke
gesprekken meer zouden plaats vin
den, eventueel in 't kader van 't be-
drijfsapostolaat. Hetgeen hier begon
nen was, zou dan vruchtbaar blijken
voor de mens in de industrie èn voor
't Waalwijkse bedrijfsleven zelf
De Belgische minister van arbeid,
Servais, heeft bij het Departement
een wetsontwerp ingediend, waarbij
officieel de wekelijkse arbeidsduur
wordt teruggebracht van 48 tot 45
uur.
Het wetsontwerp heeft zowel be
trekking op de werkweek in de
openbare als in de particuliere sec
tor. In het wetsontwerp is het be
ginsel van de werkdag van 8 uren
gehandhaafd.
In een toelichting verklaart mi
nister Servais, dat ongeveer 90 pro
cent van de Belgische arbeiders al
een 45-urenweek hebben. In de Ver
enigde Staten bestaat de werkweek
van 40 uren, in Frankrijk van 45
uren, in Zwitserland van 46 uren
en in Japan van 50 uren.
Het wetsontwerp vervangt de wet
van 1922. Geregeld wordt ook o.m.
de vergoeding voor overuren, die 50
procent moet gaan bedragen voor
die uren, die de dagelijkse of we
kelijkse arbeidsduur met meer dan
twee uren overschrijden.
wens van de KVP, dat de vrijstel
ling wegens broederdienst niet
meer voor de vierde, maar voor de
derde en volgende broers zal gel
den. De heer Moorman had zeer
ernstige bezwaren tegen het ver
minderen van het korps mariniers
van 4000 tot 3000 man.
De heer Moorman meende, dat
Nederland ten aanzien van de mi
litaire verplichtingen de nadruk
moet leggen op de offers, die door
de dienstplichtigen in het persoon
lijke vlak worden gebracht. Finan
cieel kan men tegen de defensie
begroting nauwelijks bezwaar ma
ken nu het aandeel is teruggelopen
tot 4,7 procent van het nationale
inkomen. Dit was o.m. mogelijk
door het wegvallen van de ver
plichtingen in Nieuw-Guinea.
De heer Roosjen (A.R.) viel de
heer Moorman bij, terwijl de PvdA
het corps mariniers gewoon wenste
op te heffen.
Dan volgde een levendige discussie.
Beide partijen, de chefs van het be
drijf en de leiders in 't vormingswerk,
leverden hun ervaringen uit.
Het bleek al gauw dat men niet
van partijen kon praten, want al spoe
dig werd de bezorgdheid duidelijk
wat kunnen wij, chefs en mensen v. h.
vormingswerk, samen, als bondgeno
ten, doen voor de opvang van deze
jeugd?
Hoe gaan we dat bekijken, in 't be
lang van de jeugd, in 't belang van
't werk?
Immers, ofschoon de mens centraal
moet staan in 't bedrijf, heeft de we
reld van de industrie eigen structu
ren, waaraan niet straffeloos kan
worden voorbij gezien. Want dat zou
weer niet ten goede komen aan de
mens.
Hierop wees in de loop van de
avond de heer Janssen, bedrijfsaal-
moezenier.
Hij wees er op dat het een daad
van eenvoudige rechtvaardigheid was
om jongelui te helpen in hun volwas-
Het vertrekoverschot voor de gemeente Loon op Zand-Kaatsheuvel
is in 1962 opgelopen tot niet minder dan 123 personen. Dit terwijl het
vertrekoverschot, over de laatste tien jaren, op gemiddeld 30 ligt.
In 1960 kende men in deze gemeente een vertrekoverschot van slechts
17 personen en in 1961 van 25. Het totale aantal inwoners, dat op 1
januari 1962 15.618 bedroeg, was aan het einde van het jaar opgelo
pen tot 15.731. Dit betekent een stijging van 113 personen. In percen
tages uitgedrukt 0,71 tegen 1,52 in 1961 en 1,45 in 1960. De
toename van de bevolking blijkt dus uitsluitend te worden veroor
zaakt door een geboorte-overschot, dat zoals uit bovenstaande blijkt,
sterk wordt beïnvloed door een groot vertrekoverschot.
gemeente, ondanks deze ruime toe
wijzing, slechts met 15 vermeer
derd zal worden. Dit aantal werd
niet voldoende genoemd om in
de normale behoefte aan woningen
ten behoeve van nieuwe uit de
eigen bevolking voortgekomen ge
zinnen te voorzien. Hierbij werd
opgemerkt, dat de kwaliteit van
de woningvoorrrad wel een be
langrijke verbetering ondergaat.
De bouw van premiewonigen en
woningen in de vrije sector onder
vindt nog steeds ernstig hinder van
het in 1961 ingestelde verscherpte
systeem van rijksgoedkeuring.
„Het is een droevig verschijnsel,
dat in een gemeente als de onze,
waar de bestaansmogelijkheid bijna
uitsluitend steunt op de industrie
en waarvoor nog een dagelijkse in
komende pendel van niet minder
dan 1200 arbeiders nodig is, van
'n dergelijk vertrekoverschot moet
worden gesproken", aldus burge
meester v. d. Heijden in zijn nieuw
jaarsrede, tijdens de raadsvergade
ring van vrijdag j.l.
De oorzaak van dit vertrekover
schot, zou, volgens de burgemees
ter, zijn gelegen in het grote ge
brek aan woningen.
Het jaar 1962 bracht geen noe
menswaardige verandering in de
nog steeds zorgwekkende woning-
sitüatie. Hoewel voor 1963 een be
langrijk groter contingent woning
wetwoningen werd toegewezen, be
tekent dit nog niet, dat hiermee 't
woningvraagstuk van de gemeente
dichter bij een oplossing gekomen
is. Burgemeester v. d. Heijden wees
er in dit verband op, dat een be
langrijk deel van de totale toewij
zing voor 1963 van 56 woningwet
woningen, besteed moet worden,
ter vervanging van de af te bre
ken noodwoningen en oude wo
ningwetwoningen. Dit heeft tot ge
volg, dat het aantal woningen in de
dervindt 't uitbreidingsplan „Loon
op Zand Oost" vertraging, maar 't
gemeentebestuur hoopt, dat spoe
dig over de nodige gronden kan
worden beschikt, waarna ook de
Doelen, de Strieckenlaan en de van
den Hummelstraat kunnen worden
aangelegd. Een verbetering van 't
uitgebreide net van buitenwegen
blijft ook voor 1963 een belangrijk
punt, aldus burgemeester v. d.
Heijden.
In Kaatsheuvel zal in een aantal
straten, de sterk verouderde riole
ring moeten worden vervangen en
aangesloten dienen te worden op
het nieuwe stamriool. Het leggen
van een persleiding vanaf het riool
gemaal aan de Sweensstraat naar
een door het waterschap „De Be
neden Donge" te bouwen zuive
ringsinstallatie, noemde burge
meester v. d. Heijden zeer urgent.
„Verwacht moet worden, dat de
gemeente de hiermee verband hou
dende investeringen zonder steun
van het rijk niet zal kunnen doen
Voor 1963 wordt verwacht, dat 46
woningwetwoningen en 67 wonin
gen in de premie- of vrije sector
voor bewoning gereed zullen ko
men. Burgemeester v. d. Heijden
merkte op, dat het woningbouwbe
leid in de toekomst mede gericht
zal moeten zijn, op het bouwen van
goedkope woningen, waardoor vol
gens hem ook de minder draag-
krachtigen aan een menswaardige
woning kunnen worden geholpen.
Het uitbreidingsplan „Kaats
heuvel West" en het westelijk ge
deelte van het uitbreidingsplan
„Prins Bernhardplein en omge
ving" naderen hun voltooiing. Ver
wacht mag worden dat in de loop
van 1963 ook de resterende gron
den voor bebouwing beschikbaar
Op het gebied van onderwijs be
staat nog dringend behoefte aan de
bouw van een drietal nieuwe kleu
terscholen, terwijl de vervanging
van de Herman Jozefschool steeds
dringender wordt.
De burgemeester sprak zijn grote
vreugde uit over de vernieuwing
en verdieping die op gang is ge
bracht op het gebied van het cul
turele leven. In Kaatsheuvel is het
de Volksuniversiteit, die een groot
succes is gebleken, in Loon op
Zand staat een groot plan op tafel,
dat in de schreeuwende behoefte
aan verantwoorde accomodatie zal
voorzien.
Bijzonder verheugd toonde hij
zich over de verbetering, die in de
