w/AAlwrjkse en UnqstRAAtse couRAnt
^^^■^aïïfiX'irssïïï^ï.'ïï;
Si".!'» isffs.S""'1 van 0ra°"''
Geen nationale feestdag
Tegenover het
Regtshuis
In het boudoir
Hoe is het ingericht
Nederlandse fruitexport is
aanzienlijk gedaald
t
ENORME
COLLECTIE
BRILMONTUREN
in alleIprijzen
VAN MAAREN
Prinses Beatrix betrekt weldra haar
Koningin Wilhelmina hield persoonlijk toezicht
het daï r^pTen^ -
Strooptochten
over de Rading
Zinvolle herdenking
\§^L£Wf
Magere bedrijfsuitkomsten
1962 geen ongunstig
jaar voor Vesta-
levensverzekering
t Slimme vossen
DAAROM BRILLEN VAN
SPECIALIST
Vijf terdoodveroor
delingen in
Sowjet-Unie
Conjunctuurtest
over januari 1963
500 doden bij aard
beving in Lybië
- MAANDAG 25 FEBRUARI 1»6, 85e JAARGANG No. M
De tcho van het Zuióen
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
vorstelijk droomkasteel
terïïetteTrocVhn iÏTSS en
de «nojta
delomer
d^f, ^^^^e*Vum«cheUligtSer'£stt^tteloos)<wUreje
vergeet je niet je fototoestel mee te nemen als' ie een
prachtig landschap gaat bezoeken. Op de „Lage Vuurse" kim in «i
werden in Engelse landschapsstijl
gebracht, er werd gerooid, gehakt
gepoot en onderbeplant. Een twee
meter hoog hekwerk staat er nu
omheen met een 2-tal toe- en uit
gangen. De oprijlanen worden be
waakt door de leden van de ko-
ningklijke Marechaussee. En in het
witte droomkasteel werden op ver
zoek van onze oudste prinses een
huisbaas en zijn echtgenote aange
steld als huisbewaarder.
Het kasteel is nu ongeveer ge
reed voor bewoning en het wacht
op haar voorname heerseresse. Er
zal weer leven in het kasteel en
ditmaal zal er een vrolijke lach
klinken van een lieve prinses.
De 25 van deze maand zal het
kasteel geheel geschikt zijn voor
bewoning. Nu onze prinses er nog
met is, kunnen wij een bezoek
brengen aan het kasteel en het een
en ander over het interieur vertel
len.
Dit kasteel doet ons denken aan
de tijd van het edele jachtvermaak
Ridders getooid in jachtkledij, be
wapend met hartsvanger, jachtbijl
en speer en wachtend op de alar
merende wekroep van de jacht
hoorn, het een en ander vanuit de
verte belangstellend gadegeslagen
door de vrolijk koutende, adellijke
vrouwen de jonkers en de freule's
Maar ook heeft het de tijd door
moeten doormaken van oorlog
roof en brandstichting.
Op de grond waar we nu lopen,
is vroeger het oorlogsterrein ge
weest van de graven van Holland
en de zeer vechtlustige bisschoppen
van Utrecht. De graven van Hol
land kenden het gebied van "Het
Vurst" (de oude benaming van de
Dage Vuursche) met haar uitge
strekte bossen en het daarin le
vende wild en vanuit de burcht
Het Muiderslot", ondernamen zij
bijgestaan door hun lijfeigenen
en landsknechten menige stroop
tocht naar de jachtgronden bij en
rondom "Het Vurst" en moesten
daarom de grens of "rading",
vandaar de benaming Hollandse
rading, welke thans immers de
scheiding vormt tnssen de provin
cies Utrecht en Noord-Holland
passeren.
Ook in die roerige tijd vormde
het bos de grenslijn tussen het
graafschap Holland en het bisdom
Utrecht. De graven van Holland
vierden daar op 't terrein van hun
buren letterlijk een "moordfeest"
zij staken de eenzame boerderijen
in brand, bemachtigde het wild en
vertrokken weer rijk aan wild en
geroofde bezittingen terug naar
hun eigen gebied. Ijlboden te paard
waarschuwden de bisschoppen van
Utrecht, waarna deze natuurlijk te
genmaatregelen beraamden en de
de strijd om het opperheerschap
pij van "Het Vurst" kon niet uit
blijven. De graven van Holland
verloren deze oorlog en 'Het Vurst'
bleef bij het "sticht" tot op de hui
dige dag.
venliggende grotere soortgenote.
Deze kleine en onopvallende ver
binding blijkt in contact te staan
met de aan de overzijde van de
slotgracht gelegen, voor de gasten
verborgen ondergrondse wijnkel
der.
De slotgracht is geen natuurlijk
water, er zou ook geen water in
blijven staan als dit er werd inge-
bracht, daarom zijn de oevers en de
bodem bekleed met plastiec en zo
kan het huis nu als een echte oude
veste alleen over de brug worden
betreden.
Op de eerste verdieping bevindt
zich ondermeer het boudoir van
prinses Beatrix. Haar vensters ge
ven uitzicht op het dorp. Nog een
etage hoger vinden we een kamer
weïke zeer romantisch is ingericht
tot bar, alsook een tweetal badka
mers, welke bijna op halve hoogte
deuren van verschillende verdie
pingen liggen niet boven elkaar,
betegeld zijn, de een met roze en de
ander met blauwe tegeltjes. Alle
kamers zijn met een lift bereikbaar.
Met deze lift is echter iets eigen
aardigs aan de hand. De toegangs-
liftkooi moet niet alleen stijgen
en dalen, doch ook een wentelende
beweging maken, wil er gelegen
heid zijn in en uit te stappen.
Naast de aanwezige keur van
prachtige tapijten, schiderijen, an
tieke meubelen en andere kunstzin
nige voorwerpen, werd ook een
plaats ingeruimd voor de meer mo
derne. Zij verraden de kunstzin
nige en fijne smaak van onze prin-
ses. Nog niet alle vertrekken zijn
ingericht, en men is nog steeds
doende met plaatsen en verplaat
sen, passen en meten.
Ook onze jongens van de mar-
echausse hebben er geen klagen
want de wachthuisjes zijn voorzien
van telefoon en verwarming. Het
zal niet lang meer duren of de
heerlijkheid in de Lage Vuursche
zal weer een hoge Ambachtsvrouwe
m haar midden hebben.
tactgroepen ingesteld om te peilen
welke gedachten er leven onder de
bevolking en tevens bemiddelend op
te treden bij de uitvoering van ver
schillende plannen. Twee van deze
groepen, die voor de publiciteit en de
jeugd, zijn reeds bijeengekomen.
Binnen bet kader van de herden
kingsperiode van eind april 1963 tot
eind maart heeft het comité 30
november als officiële herdenkings
dag gekozen, de dag van de landing
van de prins van oranje te Scheve-
ningen in 1813. Zij sprak namens het
comité de hoop uit dat iedereen in het
gehele koninkrijk dit gebeuren be
wust en actief mee zal vieren.
Cubaanse mig-straaljaagers
hinderden Amerikaans
visserbootje
Naar het Amerikaanse ministerie
van defensie heeft meegedeeld,
hebben twee op Cuba gestatio-
neerdg Mig-straaljagers woensdag
m de straat Florida scheervluch-
ten boven 'n Amerikaans vissers
bootje, dat op garnalen vangst was,
gemaakt, terwijl zij tegelijkertijd
raketten afvuurden. De opvaren
den bleven ongedeerd.
QMl!
We betreden het trappenhuis en
staan voor twee fraaie zware deu
ren. Gaan we deze deuren voorbij
dan zien we aan onze linkerhand
de deur die toegang geeft tot de bi
bliotheek van de prinses, waarin
zich een prachtige collectie boeken
uitstrekt. En recht tegenover ons
is de salon waar we een prachtig
uitzicht hebben over het zacht
glooiende park. Zachte tere kleu
ren voeren de boventoon en zij
kenmerken het artistieke gevoel
en het verheven karakter van onze
kroonprinses.
In de hal merken we een trap op
welke naar beneden voort. Zij
brengt ons in het souterrain, waar
zich ondermeer de keukens, de pro
visiekamer, 2 douchecellen en twee
toiletten voor het hofpersoneel be
vinden. We keren terug en ontdek
ken recht onder de hoofdingang
n deur naar buiten, welke toegang
geeft tot een smalle brug aan het
oog onttrokken door haar recht bo-
In 1962 is voor een totaalbedrag van 72 miljoen gulden aan fruit
geëëxporteerd, 21 miljoen gulden minder dan in 1961. De uitvoer
van appels bracht 11 miljoen gulden minder op dan in het jaar
daarvoor, namelijk 34 miljoen.
De prijsontwikkeling van de appel, de belangrijkste fruitsoort in
ons .and, werd beïnvloed doofde zeer matige oogst in Nederland
en door de grote oogsten in West-Duitsland en Italië. De invoer
van fruit nam in 1962 sterk toe. Aan citrusvrachten en bananen
alleen werd voor 133 miljoen gulden geïmporteerd (in 1961 voor
mihoen) en aan appels voor 17 miljoen gulden (11 miljoen).
Een verdergaande doorvoering van de gemeenschappelijke Euro
pese markt zal onherroepelijk leiden tot e ennog grotere import
ook van fers fruit.
Gelukkig kwam ook daar een'
eind en alles is vergeten en verge
ven. Niets doet ons daar nog aan
heinneren alleen het "Regthuis",
thans een café, waar men gezellig
kan zitten, genietend van de prach
tige natuurschoon en een kop heer
lijke koffie met daarna een kom
heerlijke erwtensoep, waar vroe
ger het "regt" werd uitgesproken.
Recht tegenover dit gezellige ca
fe staat het kasteel "Groot Draken-
StlmJ' Een vesting gebouwd in
achthoekige vorm, eens het eigen
dom van de familie jonkheer Bosch
van 'Drakestein, ambachtsheer van
de Lage Vuursche, die het kasteel
tje in 1905 betrok. Het kasteel zag
er na afloop van de tweede wereld
oorlog waarin het oa. diende als
vakantieoord voor Duitse kinderen
vervallen en verwaarloosd uit,
dit kon niet anders, omdat 't geld
voor onderhoud er niet was. Zo ge
beurde het dat de laatste telg van
de familie Bosch Drakestein, jonk
heer Frederik, besloot de hele boel
te verkopen. Wat moest hij nog met
een vervallen kasteel, verwaar
loosde bossen, parken en een op
pervlakte van 20 hectaren? Hij ver
kocht het voor een bedrag van rond
f 300.000,-. En zo veranderde het
kasteel in 1959 van eigenaar. De
kroonprinses der Nederlanden.
Prinses Beatrix wilde een eigen
home, waar zij eens tot rust kon ko-
men en zichzelf kon zijn, haar
vrienden en vriendinnen kon ont
vangen en van gedachten wisselen.
De rijksdienst van monumenten-
zorg herstelde het kasteel hetgeen
enkele jaren duurde, en koningin
Wilhelmina hield persoonlijk toe<
zicht en keurde de bouwmaterialen.
De vervallen vesting werd herbo
ren als een droomkasteel, statig en
vorstelijk. Het park en de bossen
Aan het verslag over het boek
jaar 1962, uitgebracht in de jaar
lijkse algemene vergadering van
aandeelhouders, welke dit jaar op
13 februari werd gehouden, zijn de
navolgende gegevens ontleend.
De bruto-productie bedroeg
f 112.478.333,-, dat is bijna 17%
meer dan 1961
Voor het eerst werd in de geschie
denis van Vesta een productie be
reikt van meer dan honderd milj
gulden.
De netto-vooruitgang van het ver
zekerd bestand bedroeg f73.261.018
(v.j. f 57.279.261,-) dat is bijna 28%
meer dan in 1961. Het verzekerd
kapitaal was per 31 december 1952
gestegen tot f 882.797.483 -
f 809.536.465,-).
De termijnpremies stegen
f 1.136.223 per jaar tot een totaal
van f 21.126.181, -
De gemiddelde rente van alle be
leggingen bedroeg 4,57% tegen vo
rig jaar 4,52%
De premiereserves werd geheel op
3%-basis berekend, zodat een vei
lige marge van 1,57% aanwezig is.
De bedrijfs resultaten waren gun
stig. De stijging van de onkosten
is grotendeels veroorzaakt door
verhoging van het loon en salaris
peil met de daaraan verbonden so
ciale lasten en door meerdere af-
sluitprovisie in verband met de ho
ge productie.
De voorraad appelen bedroeg op 1
januari van dit jaar nog rond 65 mil
joen kilo, 5 miljoen kilo meer dan op
1 januari 1962. Dit is geen abnor
maal grote hoeveelheid. In hoeverre
in de loop van het bewaarseizoen de
prijzen nog zullen stijgen, zodat in
ieder geval de bewaarkosten nog zul
len worden goedgemaakt, moet wor
den afgewacht.
1962 wordt gekenschetst als een
jaar met een abnormaal late bloei,
een zonloze koude zomer, enkele bij
zonder mooie herfstmaanden en een
zeer laat eindigende oogstperiode.
De fruitoogst bleef soms 20 tot 30
procent onder de andere jaren goed
uitkomende schatting. In het afgelo
pen jaar viel vooral de vruchtgrootte
erg tegen. De gemiddelde opbrengst
per hectare was hierdoor matig. Hoe
wel het prijspeil in het algemeen re
delijk was, zijn de gemiddelde be
drijfsuitkomsten, door de tegenge
vallen gewichtsopbrengst mager
weest.
De gevolgen van wildschade.
ge-
ver
oorzaakt door de uitzonderlijke
weersomstandigheden zijn voor som
mige frupittelers zeer ernstig, on
danks de extra afschotvergunningen
die aan de jagers werden verleend.
NIET ENTHOUSIAST
Ten aanzien van de EEG kan wor
den opgemerkt, dat de handel in ap
pels en peren van de eerste kwali
teitsklasse op 1 januari waarschijn
lijk geheel vrij zal zijn. Dit is in het
kader van de EEG de eerste belang
rijke ontwikkeling die van betekenis
kan zijn voor de exportmogelijkheden
van het Nederlandse fruit. Op dit
ogenblik zijn de Nederlandse fruit
telers niet enthousiast en in sommige
opzichten zelfs ongerust over de ont
wikkelingen in het kader van de
EEG.
Uit het jaarverslag van de N.F.O.
over 1962 blijkt, dat de totale fruit
oogst voor het seizoen 1962/1963
wordt geraamd op 418,2 miljoen ki
lo, tegen 447,9 en 602,7 miljoen kilo
in 1961/1962, resp. 1960/1961.
De minister-president had eerder
in zijn installatierede gezegd, dat het
enthousiasme waarmee prinses Bea
trix de wens uitsprak ook in feite het
voorzitterschap van het comité uit te
oefenen in de verwachting sterkt dat
het comité notionale herdenking
1813 - 1963 een zinvolle herdenking
zal weten voor te bereiden die ge
plaatst is in het eigene van deze tijd.
Hij herinnerde eraan, dat ook in
1863 en 1914 de gebeurtenissen in
1813 zijn herdacht in de stijl en de
geest van de tijd.
De voorzitter van het algemeen
werkcomité prof. dr P. J. Bouman,
heeft voor de sluiting van het offi
ciële gedeelte door prinses Beatrix,
nog enkele mededelingen gedaan. Hij
zei dat het niet om een feestviering,
maar om een herdenking gaat onder
het motto „terugzien en vooruitzien".
Er komt GEEN nationale feestdag
met sluiting van bedrijven of beper
king van vertier. De handeldrijvende
middenstand kan in deze gerust zijn.
Ook wees hij er op dat er zo min
mogelijk van bovenaf zal worden ge
regeld en dat het comit bij voorkeur
nationaal initiatief zal aanmoedigen.
Prof. Bouman maakte melding van
een aantal initiatieven. Hij noemde
het verschijnen van twee niet-offici-
ele gedenkboeken, de voorbereiding
door uitgeverijen aan leermiddelen en
geschenk-uitgaven aan scholieren, de
toezegging van het residentie-orkest
voor een concert, gewijd aan Neder
landse muziek uit de tijd van Koning
Willem I, de plannen van een ten
toonstelling „150 jaar Nederlandse
schilderkunst", de ontwikkeling van
initiatieven in enkele gemeenten om
te komen tot een herdenking, de
plannen voor manifestatie „van jacht
hoorn en kampvuur" en „voor en na
Waterloo" te Niimegen.
in
(v. j.
met
De winst bedroeg f 2.174.455,61 te
gen vorig jaar f 1.919.588,41.
Inhet bezit van vaste eigendom
men en effecten schuilt een stille
reserve van bijna vier milpoen vijf
honderd duizend gulden.
Het geplaatste aandelen kapitaal
ft 500 000 -S Volgestort' bedraagt
Het dividend werd vastgesteld od
15% (v.j. 10%)
De Minister-President, prof. dr. J. A. de Quay, heeft in de Tre-
veszaal in Den Haag het onder voorzitterschap van H.K.H. Prin-
ses Beatrix staande comité Nationale Herdenking 1813 - 1963
geïnstalleerd. Vice-voorzitter van het comité, dat in totaal 25
leden telt, is de vice-voorzitter van de Raad van State, dr L J
M. Beel.
Prinses Beatrix heeft na de installatie in een rede gezegd dee op
gave aan het comité te zien in de even te voren door de Minister-
President uitgesproken woorden „De verwachting dat het co
mité een zinvolle herdenking zal weten voor te bereiden'.
De prinses wees er op, dat dit allerminst eenvoudig is, omdat het
hier om een gebeurtenis gaat die de Nederlanders alleen uit de
geschiedenis kennen.
De herdenking van 1313, toen de Nederlandse Staat ontstond,
geeft ons een aanleiding om vanuit de opgedane ervaringen, ge
stimuleerd door nieuwe initiatieven en bewuste inspanning, de
lijn der geschiedenis door te trekken.
De autoriteiten van de plaats
Kalix in Zweden hadden er
iets op gevonden, dachten zij,
om het al te zeer uitgebreide
aantal vossen in de bossen
aldaar tot wat redelijker pro
porties terug te brengen.
Zij boden vijftien kronen
voor elk in te leveren vos
senvel. Resultaat bleef niet
uit. Er kwamen hele plak
ken vellen binnen en de be
loofde premies werden uit
betaald. Maar er bleven rond
Xalix nog evenveel vossen
rondsluipen als voorheen. De
luie „jagers" van Kalix ble
ken de vossen nog te slim af
te zijn geweest. Zij waren
naar de huidenmarkten van
Jokkmokk en Gaellivare in
Lapland gegaan waar de vos
senvellen voor de prijs van
slechts 5 tot 10 kronen te
krijgen waren, hetgeen een
aantrekkelijke winstmarge
ten opzichte van de toege
zegde prémie van 15 kro
nen overliet
De diepste betekenis van 1813 was,
volgens de prinses, het herstel van de
vrijheid en onafhankelijkheid van de
staat, maar tevens van haar burgers,
als individuele persoonlijkheden.
Hoe onmisbaar dit recht is, heeft
onze generatie pas ten volle beseft
tijdens de bezetting van Nederland in
1940.
De prinses zei voorts dat het co
mité alle initiatieven verwelkomt die
in de gepaste gedachtensfeer passen.
Reeds had men gehoord van verschil
lende originele en enthousiaste plan
nen. Het comité zal zelf zo min mo
gelijk van bovenaf regelen doch
voornamelijk coördinerend optreden.
Het algemeen werkcomité heeft con-
Het Opperste Gerechtshof in de
Sowjet Unie heeft vijf personen
ter dood veroordeeld wegens het
leiden van een groep die onwettig
winsten maakte door de clandestie
ne vervaardiging van vulpennen
knopen, scheermessen en linialen.
Het blad Sovietskaya Rossiya
meld dat tientallen personen te
recht stonden. Zij hadden in vijf
jaar ongeveer 800.000 gld. verdiend
Vijf beklaagden kregen vijftien j.
gevangenis straf en andere uiteen
lopende gevangenisstraffen.
Het proces duurde vier manden
en er werden driehonderd getuigen
gehoord. De leider van de bende
was een zekere Powarinets die pro-
Den Bosch - Tilburg - Breda
Vughterstr. 25 Markt 32 Nieuwe
Ginnekenstr. 23
ductiechef was aan een fabriek in
Leningrad waar de betrokken wa
ren werden vervaardigd. Men
maakte gebruik van een dubbele
boekhouding om de productie ge
heim te houdeh. De goederen wer
den in een aantal steden door de
eigen mensen van de benden ver
kocht.
Volgens westelijke waarnemers is
dit een van de belangrijkste pro
cessen van deze soort sedert de in
voering van de doodstraf in de
Sowjet Unie.
Toeneming van exportorders
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft de resultaten gepubli
ceerd van een onderzoek volgens de
conjunctuurestmethode over de gang
van zaken in januari 1963 bij indu
striële ondernemingen en bij aanne
mersbedrijven in de burgerlijke en
utiliteitsbouw. De antwoorden van de
geênqueteerde ondernemingen mogen
volgens het C.B.S. representatief
worden geacht voor ca. 70 pet. van
de Nederlandse industrie (excl. de
voedings- en genotmiddelenindustrie)
en voor de gehele burgerlijke en uti
liteitsbouw.
De arbeidersbezetting bleef in ja
nuari, over het geheel genomen, vrij
wel onveranderd. De gemiddelde dag-
produktie toonde in de bedrijfstak
ken, welke in het onderzoek zijn be
trokken, een lichte stijging.
De voorraden onverkocht produkt
werden ultimo januari, evenals ulti
mo december door 75 pet. der onder
nemingen normaal, door 15 pet. te
groot en door 10 pet. te klein ge
noemd.
De orderontvangst nam in januari
toe, met name door een toeneming
van exportorders.
De beoordeling van de orderont
vangst was uiteenlopend. Door 45
pet. (vorige maand 55 pet.) der on
dernemingen werd de orderontvangst
normaal genoemd voor de tijd van 't
jaar, door 25 pet. (vorige maand 20
pet.) groot, en door 30 pet. (vorige
tnaand 25 pet.)) klein. De orderont
vangst werd in januari 1963 slechter
beoordeeld dan in januari 1962.
De orderportefeuille, uitgedrukt in
aantal maanden werk, vertoonde geen
verandering ten opzichte van decem
ber.
De beoordeling van de orderpositie
was ultimo januari vrijwel gelijk aan
die ultimo december. Zij werd door
70 pet. (vorige maand 75 pet.) der
ondernemingen normaal, door 15 pet.
(vorige maand 10 pet.) groot en door
15 pet. (vorige maand 15 pet.) klein
genoemd voor de tijd van het jaar.
Meer dan 500 mensen zijn omge
komen en meer dan 12.000 dakloos
geworden door een aardbeving in
de Libische stad Barce. De beving
deed zich donderdagavond voor; de
stad is voor minstens de helft ver
woest. Barce ligt ongeveer 90 kilo
meter van Benghazi, op een hoog
vlakte bij de kust van Cyrenaica-
er wonen ongeveer 11.000 mensen!
Alles gebeurde in een paar secon
den.
Onmiddellijk na het bekend wor
den van de ramp, zijn militairen en
politie met de reddingswerkzaam
heden begonnen. Amerikaanse vlieg
tuigen met artsen, levensmiddelen
en medicamenten zijn opgestegen.
Ook Britse militairen zijn te hulp
gekomen.
