wAilwi]ks6 en linQStRAAtsc cotiR^nx „Achter de voor wijde Hoven" uniek bejaardencentrum omgeving te Sprang-Capelle De trek naar buiten |E ZIET ZE WEER STEEDS MEER!! Zorgenkind voor de toekomst GEVECHT OM DE RUIMTE Accommodatie aan een modern hotel gelijk Interkerkelijke Stichting Verkeersramp op autobahn Geestelijke verzorging Bejaarden woningen Volledige Vrijheid %a»t/ieer artikelen Prijsvraag Landelijk primeur Doelmatige inrichting Levensnoodzaak Sociale verbeteringen In verdrukking De „groene ruimte®' Slechts 57 ha. VRIJDAG 12 JULI 1963 85e JAARGANG No. 55 V IllJUilU A/v JUU1 xuvu De tcho van het Zuióer Abonnement Uitgever Waalwij ksche Stoomdrukkerij Antoon Tieler. Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2 x per week Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 - Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 22 cent per week per kwartaal 2.85 3.10 franco p.p. Advertentieprijs: 10 cent per m.m. Contractadvertenties: speciaal tarief Telegram-adres: „ECHO" Het bejaardencentrum „Achter de Hoven" in de gemeente Sprang- Capelle, is het best te vergelijken met een hyper modern en van alle gemakken voorzien hotel. Het heeft niets van „het gesticht", zoals wij dat enkele tientallen jaren geleden nog kenden. Het is eerder te ver gelijken met een complex van overdekte straten waarop de deuren van „de huisjes" uitkomen, waarin de bejaarden onderdak hebben gevon den. De bejaarde, die daar zijn dagen slijt, spreekt dan ook dat hebben wij zelf mogen ervaren van „mijn huisje" en „thuis zijn". Dit typeert lijkt ons, overduidelijk hoe de situatie in het nieuwe be jaardencentrum „Achter de Hoven" is gesteld. Het is een uitermate vriendelijk complex van gebouwen, fleurig licht en bijzonder doelmatig ingericht, gelegen in een rustig en vriendelijke omgeving, met direct rond het bejaarden centrum brede groenstroken. Het „Protestants Bejaarden Cen trum voor Sprang-Capelle en om geving" is een interkerkelijke stich ting, die eigenlijk uit behoefte is geboren. Reeds in 1950 was door de classis Heusden het initiatief geno men en een commisie benoemd om te komen tot een bejaarden-cen trum van de Nederlandse Hervorm de kerk. Enkele jaren later kwam oud bur gemeester Smit van Sprang-Capelle met het idee, om te komen tot een interkerkelijke stichting. Voor het bejaarden centrum, dat door deze stichting tot stand zou worden ge bracht werd toen in het nieuwe uit breidingsplan reeds grond gereser veerd ongeveer op dezelfde plaats, waar nu het bejaarden Centrum „Achter de Hoven" is komen te ver rijzen. Tal van moeilijkheden, de Kore aanse oorlog, de bestedingsbeper king, de ramp in 1953, waren er de oorzaak van, dat het plan bleef han gen en van verdere uitwerking van de plannen geen spraken kon zijn. Het werd inmiddels 1957 voordat de eerste stoot in de goede richting kon worden gegeven. Er werd een stichting in het leven geroepen, waarvan dominee Trouwborst als voorzitter ging fungeren, terwijl burgemeester van Prooijen van de negen doden Negen mensen zijn omgekomen bij een massale botsing op de Auto bahn nabij Stuttgart. Bij dit onge luk stortte een Belgische bus met Britse passagiers van een hoogte van vijtien meter op een spoorbaan. Zes van de doden waren passagiers van de bus, de andere drie waren Duitsers. Er waren twee vrouwen onder de slachtoffers. Zondagavond bevonden zich nog 29 gewonden in ziekenhuizen in Stuttgart, Leonberg Sindelfingen en Böblingen. In de bus zaten zesendertig En gelse vakantiegangers, een Belgi sche chauffeur en een Nederlandse reisleider. Het gezelschap was za terdag naar Maastricht gevlogen. Volgens de politie was de bus op weg naar Kitzbühl in Oostenrijk. Binnen een uur na het ongeluk hadden 18 ziekenwagens de ge wonden weggehaald. Sommige ge wonden moesten eerst uit het ver wrongen wrak van de autobus wor den bevrijd. Kraanwagens tilden het wrak van de spoorbaan om de rails vrij te maken. De chauffeur van de bus bleef ongedeerd. De autobus reed van de weg af toen de chaffeur uitweek voor zes auto's, die in een kettingbotsing waren geraakt. De kettingbotsing ontstond doordat een automobilist, die meende bandenpech te hebben, stopte. Een achteropkomende wa gen, waarvan de bestuurder remde, ging slippen en sloeg tegen de af rastering van het viaduct. Vervol gens reden vier auto's op deze wa gen. Hierbij werden drie mensen gedood en vier gewond. De volgens ooggetuigen met grote snelheid na derende autobus probeerde nog te remmen, maar gleed slippend tegen de stilstaande wagens en stortte vervolgens van het viaduct op de spoorbaan. Tijdens het ongeluk viel een hevige regenbui. gemeente Sprang-Capelle, de taak van secretaris op zich nam. Verder werden in de stichting als bestuurs leden opgenomen deputaties van de Nèderlandse Hervormde kerk uit Sprang, Capelle, 's-Gravenmoer, en Waspik, van de Gereformeerd Kerk te Sprang, Capelle, 's-Graven moer en van de Christelijke Geref. Kerk in 's-Gravenmoer. Waalwijk, Baardwijk en Besoijen deden niet mee, omdat men meen de dat het bejaarden centrum in Besoijen moest komen te staan. In 1957 werd de stichtingsacte gepasseerd en kon contact worden opgenomen met het bekende archi tectenbureau Maaskant uit Rotter dam, dat eveneens 't ontwerp heeft gemaakt van het Hilton Hotel, de Pier in Scheveningen, de Euro mast en het Groot Handelsgebouw. Voordat men evenwel overging tot het ontwerpen van een vast plan werden door het stichtingsbe stuur samen met het architectenbu reau Maaskant, overal in het land reeds bestaande bejaarden centra bezocht. Een bezoek dat werd afge legd bij het bejaarden centrum in Uithuizermeeden in Noord Gronin gen gaf uiteindelijk de doorslag. Het is dominee Verploeg geweest, de Opvolger van dominee Trouw borst, die de hitte van de strijd om alles voor elkaar te krijgen van na bij heeft meegemaakt. Van de an dere kant is burgemeester van Prooijen de drijfveer geweest, die tot en met de opening de zaak ge weldig heeft gestimuleerd en dat op een dergelijke wijze, dat het bejaar den centrum inderdaad tot stand kon komen. Ook dr. Winkelman, notaris Wave rijn en wethouder Timmermans zijn bij uitstek mensen geweest die voor gericht, een receptiezaal, die enigs zins afgesloten ligt van de rest van het bouwwerk en waarboven de klokkenstoel met klok uitrijst. De ze zaal wordt ondermeer gebruikt voor de weeksluiting en voor het houden van eventuele rouwdien sten. De receptiezaal, die, de naam zegt het al, ook gebruikt kan wor den, wanneer er in het tehuis een feestje plaats vindt, heeft een eigen ingang. Verder beschikt het gebouw over een uitstekend ingerichte eet zaal waar de bewoners de middag maaltijd gebruiken. Morgens en 's avonds worden de maaltijden op eigen kamer ge bruikt, terwijl bovendien, wanneer men hier speciaal prijs op stelt, of wanneer dit op medisch advies noodzakelijk wordt geacht, ook de warme maaltijd op de kamer geser veerd kan worden. Aan de eetzaal is de recreatiezaal gepland, die met enkele zitjes en een televisietoestel is uitgrust. Het gebouw beschikt bovendien over een viertal badkamers, die over het gehele gebouw zijn ver spreid. Op iedere vleugel is boven dien een keukentje aanwezig, waar de bewoners zelf iets kunnen klaar maken wanneer ze dat wensen. Iedere kamer beschikt over 'n eigen toilet, terwijl zowel de kamers als het toilet zijn uitgerust met een alarm installatie. Een enorme ruimte is ingebracht voor fietsen en bromfietsen en eventueel voor enkele auto's. Boven een van de vleugels is zolderruim te gereserveerd voor de bejaar den, waar zij meubels, koffers en andere voorwerpen, die zij niet di rect nodig hebben kunnen opber gen. knutselkamer, die uitstekend is in gericht. Het bejaarden centrum beschikt bovendien over een rouwkamer, die bij eventuele sterfgevallen kan worden gebruikt. Iedere kamer is bovendien uitge rust met een draadomroep toestel, waarbij de bejaarden over de zen der 4 de kerkdiensten, rechtstreeks vanuit de hervormde kerk in Sprang kunnen ontvangen, terwijl de directrice via deze zender even tuele mededelingen kan doen. De weeksluiting wordt bij toer beurt verricht door verschillende dominee's uit de diakoniën die bij de stichting zijn aangesloten. Ook voor de geestelijke verzorging voor de katholieken, er is momenteel een katholiek echtpaar in het cen trum opgenomen kan worden gezorgd. De bevolking van het tehuis be staat voor 50% uit mensen uit de streek en voor 50% uit mensen af komstig van elders in de ruimste zin van het woord. De prijzen voor opname in het hoofdgebouw vari eren van f 250.- tot f 280.- p. maand afhankelijk van de ligging van de kamer. Voor een kamer voor twee personen bedraagt deze prijs f 500 per maand. Naast het hoofdgebouw zijn 26 bejaarden woningen gebouwd, waar van 22 met een kamer en 4 met 2 kamers, allemaal voorzien van een douche inrichting. 70% van deze woningen wordt bevolkt door be jaarden afkomstig uit de streek. De prijs hier voor bedraagt respectie velijk f 11,20 en f 12,35 per week. De bejaarden in de huisjes zorgen zelf voor het bereiden van de maal tijden. Wanneer dit nodig mocht blijken, kunnen zij altijd terugval len op het hoofdgebouw, van waar uit zij dan worden verzorgd. Zowel het hoofdgebouw als de losstaande bejaarden woningen zijn totaal volgeboekt. De eerste mensen deden 1 december vorig jaar hun intrede in „Achter de Hoven" 1 maart 1963 was het tehuis met de De scepter over dit bejaardencen trum wordt gezwaaid door mej. v. Sprang, 50 jaar oud, maar bijzon der vitaal en bovendien vol enthou siasme. Ongeveer een half jaar is mej. van Sprang, afkomstig uit Wil lemstad, als directrice werkzaam geweest in een tehuis in Rhenen en zes en een half jaar in Delft. Haar parool luidt: de bejaarden zoveel mogelijk vrij laten zijn. Zij wil beslist niet dat het personeel de bejaarden voorschrijft wat er wel en wat er niet moet gebeuren. „De bejaarden moeten zoveel mo gelijk in hun eigen gewoonten kun nen leven. Het personeel dient dan ook alleen maar de helpende hand te reiken wanneer dat nodig mocht blijken." Als adjunctdirectrice is mej. Broos uit Aaien aangesteld, zij heeft bo vendien een zevental meisjes tot haar beschikking. De heer J. Meijer die wordt bijgestaan door mej. Pau- lides beheert de administratie van het gebouw. Mej. van Sprang heeft enorm veel waardering voor het werk dat door burgemeester van Prooijen is ver zet. Merkwaardig vindt zij het dat in het begin de bejaarden uit eigen plaats en omgeving wat huiverig stonden om zich op te geven voor dit bejaarden centrum. Overigens is daar nu wel verandering in ge komen, want de wachtlijst blijft groeien. Het bestuur heeft er de voorkeur aangegeven, om eerst de bejaarden uit de aangesloten diakoniën te helpen. ALLE STATIONSTRAAT 51* WAALWVK Er is tevens gedacht aan een De naam van het bejaarden cen trum is tot stand gekomen middels een uitgeschreven wedstrijd. JHet was de heer Hoonstra uiti Bodegra ven die met de toepasselijke naam „Achter de Hoven" uit de bus kwam. De heer Hoonstra, die met een meisje uit Sprang is getrouwd, schijnt, zo wil het verhaal me nigmaal op vrijersvoeten door het pad „Achter de Hoven" te zijn ge gaan, waarmee wij maar willen zeggen dat het nog steeds kan „ver keren". 26 bejaardenwoningen reeds vol. DE BETERE VIRGINIA dit bejaarden-centrum de schouders onder het werk hebben gezet. De totale kosten van de bouw en de inrichting bedroegen V/% miljoen gulden, waarbij de gemeente voor 90 pet. garant staat voor betaling van rente en aflossing. Samen met het college van B. en W. werd door het stichtingsbestuur een bouwcommissie gevormd. De bouw werd gerealiseerd door de gebroeders Struyken uit Tilburg. Opmerkelijk is dat achter de ge vels van dit bejaarden centrum een landelijke primeur schuil gaat. Het b chikt n.l. over een eigen zuive ringsinstallatie die noodzakelijk was omdat de gemeente Sprang-Capelle, nog niet over een compleet riole ringstelsel beschikt. Het terrein waar het bejaarden-centrum is ge legen, is aan de lage kant, terwijl de hoge waterstand het treffen van speciale voorzieningen noodzakelijk maakte. Omdat de ervaringen in Sprang-Capelle met septic tanks nu niet bijzonder goed waren, besloot het bestuur een in Engeland ont worpen mechanische zuiveringsin stallatie naar Sprang-Capelle te la ten overkomen. Wie woensdagmiddag en donder dagmiddag van de gelegenheid ge bruik gemaakt heeft het gebouw te bezichtigen zal waarschijnlijk ver wonderd hebben gestaan over de meer dan doelmatige inrichting van het bejaarden centrum. Het centrum „Achter de Hoven" bestaat uit een hoofdgebouw, ge vormd door een tweetal vleugels die in een „T-vorm" aan elkaar zijn gebouwd. In dit gedeelte van het centurm zijn in totaal 69 bejaarden onder gebracht, die ofwel'de beschikking hebben over een kamer voor alleen staanden, ofwel over een kamer voor echtparen. In dit gebouw zijn verder onder gebracht een tweetal ziekenkamers, die voor dit doel compleet zijn in- Dat Nederland een klein land is werd al ontelbare malen verteld. Hoe groot de schaarste aan grond is, weet iedereen, die wel eens heeft ge probeerd een stuk te pakken te krijgen. Dit ruimtegebrek maakt een zeer economische verdeling van wat beschikbaar is noodzakelijk. In geen land is dan ook het overheidsapparaat, dat zich met grondbeheer fn van de verdeling van de ruimte bezig houdt, zo geperfectioneerd als in ons miniscule vaderlandje. Want nergens immer;s z«? fe liikheden zo groot. Dit blijkt weer eens overduidelijk uit het jongste rapport van de Rijksdienst voor het Nationale plan, een zeer uitgebrei de studie over de voor recreatie beschikbare en nodige ruimte in Ne In de plaatselijke ontwikkeling van ons land hebben zich verschei dene perioden of getekend, waarin door bepaalde oorzaken een ver sterkte toestemming van de behoefte aan ruimte optrad voor een va de vier sectoren, werken, wonen, verkeer en recreatie. In het bijzonder na de tweede wereldoorlog doen zich in het maat schappelijk leven ontwikkelingen voor, die speciaal de recratie naar voren doet komen", zo zegt het rapport van de Rijksdienst. Met an dere woorden: als ergens op het ogenblik de nood aan de man is, dan is dat wel bij de recreatie. De "trek naar buiten" is voor steeds meer mensen in steeds groei- ender mate een levensnoodzaak ge worden. Recreatie is, aldus het rap port, vooral een soort "zelfexpres sie" geworden. "Naarmate het pro ductieproces wordt gemechaniseerd, geautomatiseerd en geatomiseerd, verliest de enkele mens zijn invloed op tempo, aard en eindproduct van het totale productieproces. De mo gelijkheid tot eigen initiatief wordt minder". De mens wordt steeds meer kuddedier. Iets, waartegen hij zich instinctief sterk verzet. Maar de enige gelegenheid om zichzelf te ontplooien is dan voor grote groepen alleen te vinden in de vrije tijd. Een ijzeren wet daarbij luidt, dat men bij zijn vrije tijdsbesteding steeds het te genovergestelde zal zoeken van het geen men in het dagelijks leven om zich heen ziet. "Weg uit de sleur" is het enige motto, dat de fabrieksar beiders en de kantoorbedienden de bossen in drijft. Maar helaas, er valt weinig te drijven als er geen bossen meer zijn. Een aantal na-oorlogse ontwikke lingen heeft de trek naar buiten sterk beïnvloed. De agrarische be roepsbevolking is aanzienlijk afge nomen. Het aantal werknemers in de industrie en de dienstensector is overeenkomstig gestegen. Bovendien hebben de grotere welvaart, betere sociale verhoudingen en verbeterin gen in het productieproces voor bre de lagen van de bevolking als onver wacht geschenk een ongekende mate van vrije tijd meegebracht. In 1900 werkten de arbeiders zes dagen per week, zo'n tien tot elf uren per dag. De werkweek is in onze dagen terug gebracht tot 45 uren. De vijfdaagse werkweek wordt meer en meer inge voerd. De vacanties zijn ook sterk uitgebreid. Aan het begin van deze eeuw, was vacantie nog slechts een kostbaar privilege van enkele geluk kigen. In 1920 hadden al 122 dui zend arbeiders volgens hun arbeids overeenkomst recht op een aantal va- cantiedagen. In 1940 waren het er al 260 duizend en in onze dagen is geen arbeidsovereenkomst meer denk baar zonder vacantie. De trek naar buiten is ook sterk gestimuleerd door de toenemende motorisering. Welke Nederlander be zit geen eigen vervoermiddel? Het aantal personenauto's groeide in een halve eeuw van 2.000 tot meer dan een half miljoen. Het aantal bromfietsen (in 1949 nog maar vier duizendj is opgelopen tot meer dan een miljoen. Met al deze voertuigen trekt men in vrije dagen, in weekeinden, als 't maar even goed weer is, kris kras door het land op zoek naar recrea tie. Maar de ruimte is slechts be perkt. Als het nog even zo duurt, ziet het er naar uit, dat picknickplaatsen veranderen in slagvelden en beschik bare recreatiegebieden drukker wor den dan de grootste steden. Terwijl in het Westen van het land snel immense steden groeien en iedere instantie grond wil hebben voor huizen, wegen en zo mogelijk ook nog landbouw, geraakt de recre atie langzaam in de verdrukking. Dit gebeurt juist op een moment, dat 6teeds meer Nederlanders behoefte krijgen aan de mogelijkheid de hui zenzee eens een dagje helemaal te ontvluchten. De spanningen zullen in de komende jaren nog stijgen, zo voorspelt de Rijksdienst voor het Na tionale Plan in 't gloednieuwe rap port over "Recreatieruimten in Ne derland". De bevolkingsgroei en de moderne ontwikkeling van de sa menleving zullen de behoeften verder doen toenemen, zo zegt het rapport letterlijk. Doordat de beschikbare ruimte dan steeds verder dreigt af te nemen lijkt de recreatie nog slechts een heel kleine kans te hebben ook iets uit de pot te kunnen meenemen. Daarvoor stellen de anderen teveel eisen. De landbouw moet verder worden ge mechaniseerd, hetgeen een bredere ruimtelijke armslag vraagt. De ste den moeten belangrijk worden uitge breid omdat we tenslotte ook ergens moeten wonen. En om voldoende werkgelegenheid voor een groeiende bevolking te scheppen moeten nieu we industrievestigingen tot stand ko men. Het wegennet moet worden uit gebreid. Het leger moet - om met de moderne strijdmiddelen te Ieren omgaan - meer en grotere oefenter reinen hebben. En wat, zo vraagt men zich af, blijft er dan wel over van dat kleine stukje bos en woeste grond dat Nederland nog heeft De "Groene Ruimte" - het ge bied in eigen land, dat de Nederlan der voor zijn recreatie zou kunnen gebruiken is al zeer beperkt. De totale oppervlakte - strand en waterrecreatiestreken niet meege rekend - bedraagt rond 230 dui zend hectaren (op een totale opper vlakte van ons land van 3,2 miljoen hectaren). In 1958 was dit voldoen de voor 300 vierkante meter per hoofd van de bevolking. Maar de be volking blijft steeds in aantal toene menterwijl er bij de grond alleen maar wat van af kan. De inpolderingen, welke tot 1980 de landoppervlakte van Nederland zullen doen toenemen, kunnen nog voor enige verlichting zorgen, maar zij zullen wel voornamelijk voor agra rische doeleinden worden gebruikt. Daarna zal de strijd zich alleen maar op een intensiever schaal gaan afspelen. Terwijl wonen, industrie en verkeer onderling om de voorrang zullen strijden, zullen de landbouw en de recreatie steeds meer op de achtergrond worden geschoven. De "groene ruimte" zal dan ernstig wor den bedreigd, als nu al niet wordt gezorgd voor een zorgvuldig over heidsbeleid. Het rapport van de Rijksdienst moet voor zo'n beleid een wetenschappelijke basis leggen. Naast "de groene ruimte" - wel ke vooral te vinden is in het Oosten en het Zuiden van het land - kan de Nederlander voor zijn ontspan ning het water opzoeken. "We gaan naar Zandvoort" kan voor de gehele Noordzeekust gelden, want die is al tijd langer dan U denkt. De Rijksdienst heeft uitgerekend, dat het Nederlandse strand langs de Noordzee een oppervlakte heeft van 1560 hectaren. De totale oppervlak te van voor recreatie geschikte meren en plassen is ongeveer 25 duizend hectaren. De "groene ruimte" heeft echter het ontegenzeglijke voordeel op 't strand, dat het bezoek hieraan niet zo afhankelijk is van het weer. Een dag aan het strand zonder zon is ver loren, een wandeling in het bos of op de heide is minder afhankelijk van regen en seizoen. De grootste onderdelen van de groene ruimte zijn te vinden in Gelderland, dat ruim 97.000 ha aan recreatiegebieden rijk is. Groningen en Friesland zijn het minst bedeeld. De beide Hollanden en Zeeland komen er ook zeer karig- jes af. j Dat er recreatiegebieden zijn, wil nog niet zeggen, dat men er ook ge bruik van kan maken. "Was het maar waar", lijkt de Rijksdienst in het rapport te verzuchten. Van iedere honderd hectaren recreatiegrond in ons land zijn slechts 57 ha vrij toe gankelijk. De rest vereist een speciale vergunning of is voor iedereen "ver boden terrein". De "groene ruimte" zou belangrijk in capaciteit toene men als de bordjes "verboden toe gang, ing. art. zus en zo, wetboek van strafrecht" zouden verdwijnen. Het ongunstigste is de situatie in Zeeland en Zuid-Holland, waar van de respectievelijk ruim drieduizend en bijna elfduizend hectaren recrea tieterreinen 69 en 35 ontoegan kelijk is. Niet dat de plaatselijke overheden zo graag hun gezag laten gelden en overal de beruchte bordjes plaatsen. De verbodsbepalingen zijn meestal bittere noodzaak. Het grote percen tage verboden terrein in Zeeland bij voorbeeld, wordt veroorzaakt, door dat men de smalle duinenrij, welke in de eerste plaats zeewering is, wil beschermen.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1963 | | pagina 1