w^lwi]ks6 en linQStRütSÊ couRint
Krijgen we eindelijk een
tegen woningnood
actie
Kroetsjef biedt zelf inspecties aan
DE DRUKTE OVERAL
MAN VERMOORDT
ECHTGENOTE
Grondstoffen in 't geding
Opstand in Syrië mislukt
|E ZIET ZE WEER
STEEDS MEER!!
Is Nederland werkelijk
uit de zorgen
Pessimistische
verwachtingen
Meer rode kool
Zuinigheid geboden
Hoeveel olie is er nog
STAKINGSWETTEN
IN FRANKRIJK
Vragen
brillen
NEDERLAND LOST SCHULD
AAN V.S. VROEGTIJDIG AF
VRIJDAG 26 JULI 1963 jp
e tcho vAn het Zuióen
Abonnement
85 JAARGANG No. 59
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieiei:
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
-R,IWWr>: Grotestraat 205. Waalwijk Tel. 04160-2621 - Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8 Tel. 04167.- 2002
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.rn.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres: „ECHO"
prijzen voor energie
Tegen de achtergrond van de in Nederland gevonden aardgas-hoe-
veelheden worden er thans tal van publicaties gewijd aan onze toe
komst in energie-verbruik. Er zijn goede en foutieve schattingen bij de
pogingen om het Nederlandse aandeel in wereld-energieverbruik te
bepalen.
Naar onze mening is elke begroting hier een slag in de lucht omdat
hierbij toch in aanmerking moet worden genomen in hoeverre onze
industrialisatie-verwachtingen in werkelijkheid zullen kunnen worden
omgezet. En zelfs wanneer wij iets weten over de toekomst van de
Nederlandse industrie, dan nog is er geen schijn van kans om te zeggen
welke energie-consumptie zij zal opeisen. Welke industrie komt er
en in hoeverre zal de verhouding tussen man en machinekracht in de
toekomst nog verder gewijzigd worden?
Verhalen over de belangrijkere
plaats van Nederland als energie
leverancier na de aardgas ontdek
kingen missen elke grond wanneer
wij ons even bezinnen op het we-
reld-energievefbruik. Hierbij kan
ons aardgas practisch worden ver
waarloosd, zo gering is de hoeveel
heid ervan in het totaalbeeld.
Wij mogen dan optimitische ver
wachtingen van de Belg. senator
Leeman in onze beschouwing be
trekken. De excellentie meende te
weten dat Nederland wel 750 mil
jard kubieke meter gas onder zijn
grond verborg en zelfs schattingen
van 1000 miljard kubieke meter
zouden niet overdreven zijn.
De senator trok de conclusie dat
Nederland uit zijn industrialisatie-
zorgen is en dat onze noordelijke
provincies een goede toekomst te
gemoet gaan.
Hoe zit dat met de wereldenergie
voorziening in de toekomst? Deze
vraag is veel belangrijker en inte
ressanter. Wanneer wij de commen
taren van deskundigen op deze
vraag nalezen, komen we over het
algemeen tot een pessimistische
conclusie.
Zo heeft een Brits deskundige uit
de steenkolenvoorraad de moeite
genomen de wereld-energievoor-
raad te meten in ton steenkool
equivalent. Van deze eenheid zul
len wij er dit jaar volgens hem
4800 miljoen consumeren. Hij is
in de geschiedenis gedoken en
vond toen dat er in 1926 nog maar
1570 miljoen ton steenkoolequiva
lent werd gebruikt. Vervolgens
gaat deze expert aan het extrapo
leren. Hij neemt aan dat de stij
ging van het energie-verbruik op
dit ondermaanse in hetzelfde tem
po als tot op heden door zal gaan.
Hij rekende door tot het jaar 2000
en constateerde dat er dan een
slordige 15 miljard ton steenkool
equivalent nodig zullen zijn
en die kunnen er nooit zijn. An
dere schattingen zouden in de
zelfde richting gaan.
Uit publikaties meenden wij te
kunnen opmaken dat steenkool nog
steeds onze belangrijkste energie
leverancier is. Deze grondstof
neemt 44% van het wereldverbruik
voor haar rekening samen met de
minder belangrijke bruinkool. Chi
na is nu de belangrijkste steenkool
producent. In 1962 produceerde dit
land 515 miljoen ton Op een af
stand volgen de V.S. met 396 milj.
ton en Rusland met 378 miljoen ton.
Het communistische blok heeft 'n
grotere steenkoolproductie dan de
Westelijke wereld. Het is niet be
kend hoeveel (rode) kool er nog
verborgen ligt in de onmetelijke
Russische en Chinese provincies en
dit kan een geruststellende factor
zijn bij pessimistische toekomstver
wachtingen over aanwezige voor
raden. In 1962 steeg de wereldko-
lenproductie met 3%.
Een derde van de wereldenergie
worm door de olieproductie gele
verd De grootste olieproducent op
de olievelden is de V.S., terwijl
Rusland pogingen doet om de V.S.
voorbij te streven. Tot veler ver
rassing bleek nog onlangs op het
wereldoliecongres te Frankfort de
Russische efficiency bij de oliepro
ductie, sterk verbeterd. De Russen
willen, evenals de V.S., 70% van
hun energieverbruik met olie dek
ken.
Deskundigen schatten dat de olie
productie kan worden opgevoerd
tot 4 miljard ton steenkoolequiva
lent. In het licht van de toekomsti
ge behoefte zou daarmee de bijdra
ge van olie in de energievoorziening
procentueel afnemen zelfs wanneer
men de winning in de toekomst nog
met de helft zou vergroten. Intus
sen is niet bekend welke oliegehei
men de aardkorst en de archieven
van de oliemaatschappijen nog ver
borgen houden en dit ondermijnt
elke nauwkeurige berekening van
de toekomstige productie.
De grootste verwachtingen koe-
sterd men nog altijd van de kern
energie, die in het vlak van de ver
nietiging alle berekeningen reeds
van de tafel heeft geveegd. Om tot
massale productie te komen, wordt
op dit terrein gevreesd voor een te
kort aan splijtbaar uranium. Er zijn
echter nu al reactoren in gebruik
die hun eigen splijtstof produceren.
Hun vermenivuldiging wordt nu
nog geremd door economische fac
toren, maar het is duidelijk dat de
vooruitgang in economisch denken
en nog meer die in de techniek hier
de oplossing zullen brengen.
De kernenergie zou de wereld
moeten redden van een energiete
kort. Niettemin schatten de thans
aan bod zijnde deskundigen dat op
zijn gunstigst binnen 40 jaar op een
productie van plm. 4 miljard ton
steenkoolequivalent kernenergie
kan worden gerekend en daarmee
zou dan het wereldenergie-tekort
echter verworpen,
een feit zijn. Aardgas en hydro-
electriciteit zouden samen over de
hele wereld maar 6% tot het ener
gieverbruik kunnen bijdragen.
De balans opmakend constateert
menig energie-deskundige dat wij
zuinig moet zijn met elke energie-
grondstof. De commerciële gevolg
trekking van deze stelling is echter
dat men voor elke vorm van ener
gie een prijsstijging verwacht, die
zich in dé nabije of verdere toe
komst zal openbaren. Gezien de on
berekenbare factoren kan men
voorlopig die voorstellingen nog
met een korreltje zout nemen.
De Franse Nat. Vergadering heeft
't binnen en buiten 't parlement fel
omstreden wetsontwerp tot rege
ling van het stakingsrecht van de
ambtenaren en het personeel van
genationaliseerde bedrijven goed
gekeurd. De voorstemmende meer
derheid was verrassend klein. 257
parlementsleden steunden de rege
ring, 205 stemden tegen. De beslis
sing viel na een dag van stakingen
en een debat dat 14 uren lang duur
de. Niet alleen de oppositiepartijen,
maar ook het democratische cen
trum, dat de MRP en de geestver
wanten van René Pleven omvat,
hebben tegen het wetsontwerp ge
stemd. Enkele leden van de UNR,
de regeringspartij onthielden zich
demonstratief van de stemming.
Het debat zou vermoedelijk een
voor de regering bevredigender
verloop hebben gehad als minister
Joxe, die wegens afwezigheid van
premier Pompidou het wetsont
werp verdedigde, niet elke poging
om het voorstel zijn zuiver nega
tieve karakter te ontnemen, hard
nekkig had verijdeld.
De senaat heeft het wetsontwerp
ALLE 'r
KathflWr ARTIKELEN
STATIONSTRAAT 51*
i WAALWVK
In een woning aan de Borneolaan
te Ede heeft de 43-jarige in Malang
geboren Indische Nederlander C. B.
zijn vrouw met messteken in borst en
hals om het leven gebracht. De dader
is gearresteerd.
Het slachtoffer, de 23-jarige uit
Tilburg afkomstige mevrouw M. B.-
V., leefde gescheiden van haar man.
Ze had met haar anderhalf jaar oude
dochtertje onderdak gevonden bij de
familie Cools aan de Borneolaan.
Toen de man, die onder de invloed
van sterke drank verkeerde, zich aan
deze woning vervoegde, liet mevr.
Cools hem met zijn vrouw in de ka
mer achter. Na enige tijd hoorde ze
gillen en schreeuwen en zag ze B.
het huis verlaten. Zijn vrouw lag do
delijk gewond op de grond.
De politie kon de dader snel aan
houden. Hij liep op de vlakbij gele
gen Lomboklaan.
Naar men ons in kringen van de woningbouw verzekerde, had de wo
ningbouw allang opgeheven kunnen zijn als; a. er met (in verhouding
tot het aantal beschikbare arbeiders) te veel architecten en aanne
mers waren; b. de openbare aanbestedingen voor de woningwetbouw
waren afgeschaft; c. gemeenten samen werkten om versnippering van
opdrachten te voorkomen; d. langlopende bouwcontracten voor■grote
projecten waren afgesloten uitsluitend met grote aanneimngsbedrij-
ven; e. de woningtypen tot een 20-tal waren gestandaardiseerd, met
ieder jaar één type vervangen door een nieuw, om verstarring tegen
te gaan; f. de industriële bouw was bevorderd door langlopende or
ders. Sommige deskundigen menen, er niet 80.000 woningen per jaar,
maar wel 150.000 hadden kunnen worden gebouwd.
niet anders dan bumper aan bumper
rijden. Kettingbotsingen bleven niet
uit. Gelukkig is het aantal dodelijke
ongelukken - gemeten naar de uit
zonderlijke drukte - niet zo hoog
opgelopen, want meer dan een mil
joen mensen waren op pad.
Een groep pro-Nasser burgers en
ontslagen militairen heeft gepro
beerd de macht in Syrië in handen
te nemen. Het is hun niet gelukt.
De opstand, door onderdelen van 't
leger gesteund, werd in enkele uren
neergeslagen. De revolte zou zeer
bloedig is geweest. Het U.P.I. be
richtte, dat in het Midden-Oosten
hardnekkige geruchten en gissingen
over honderden en zelfs over dui
zend doden de ronde doen. Zeven
leiders van de opstand zijn voort
vluchtig. Wie de mannen aangeeft
of doodschiet, kan rekenen op een
beloning van honderdduizend gul
den. De grote man achter de re
volte zit in Parijs: generaal-majoor
Ziad Hariri, de ex-minister van De-
i "y r Bk ||A^ Cl lif fensie en gewezen stafchef, die 10
niIRREL AANTAL HUIZEN MUbtLIJN dagen geleden in ballingschap ging
l/w wwbb maar vorige week in het grootste
geheim even naar Syrië zou zijn
overgewipt om de laatste aanwij
zingen voor de opstand te geven.
Intussen zijn er 26 opstandelingen
gefusilleerd en is de opstand be
dwongen, naar het heet.
Verleden zaterdag kan geboekstaafd
worden als een van de drukste ver-
keersdagen in de Nederlandse ge
schiedenis. „Dit jaar is een uitschie
ter", zei een woordvoerder van de
Spoorwegen. Miljoenen mensen wa
ren van 's morgens heel vroeg tot
tegen de avond onderweg. Per auto
en per spoor. Nederlanders reisden
in eigen land van noord naar zuid en
van oost naar west.. Zij gingen met
tienduizenden naar het buitenland.
Aan de grensposten kregen de dou
anemannen de auto's niet geteld.
Vanuit Duitsland en België trokken
de vreemdelingen Nederland bin
nen. De verkeerspolitie werd tot on
gekende activiteit gedwongen. Hoe
goed de agenten hun best deden, er
traden vertragingen op. Dat kon ook
niet anders: zó druk was het.
Plezier van hun reis zullen de
automobilisten zaterdag niet gehad
hebben. Op veel trajecten konden ze
KOLEN DEZE ZOMER DUUR
DER INPLAATS VAN
GOEDKOPER
Het Consumenten Contact Orgaan
(CCO) gaat het ministerie van Eco
nomische Zaken vragen om een
doelmatig toezicht op de consumen
tenprijzen voor de kolen, die al maar
duurder worden. Aanleiding tot de
ze stap van het CCO zijn de voor-
jaars. en zomerprijzen, die de klant
op het ogenblik berekend worden.
Het Consumenten Contact Orgaan is
er-ongerust over.
Uit een aantal steekproeven, die
het CCO in verschillende steden van
het land heeft genomen, blijkt, dat al
in het voorjaar de meest gevraagde
kolensoorten een kwartje tot 75 cent
per hectoliter duurder waren dan in
de afgelopen winter. In „normale"
jaren daarentegen liggen de voor-
jaarsprijzen 65 tot 70 cent lager dan
de winterprijzen. Het CCO heeft nog
geen afgerond inzicht over het peil,
waarop de zomerprijzen liggen. Zo
als ieder jaar zullen deze zomerprij
zen wel weer hoger zijn dan de voor-
jaarsprijzen. Eindhoven is er een
voorbeeld van. Daar zijn de „zomer"-
kolen nog weer 50 cent duurder dan
de „voorjaars"-kolen.
SKfNG-:S=r=
DE BETERE VIRGINIA
Hoe het nieuwe kabinet er ook
uit moge zien, het zal ten aanzien
van de woningbouw een „nieuw ge
luid" moeten laten horen, ons volk
verwacht nu eindelijk eens een fors
offensief tegen het nog altijd heer
sende, voor zeer velen zo pijnlijke
„na-oorlogse" verschijnsel!
Deze dagen heeft de EEG-com
missie wenken gegeven voor de wo-
ningbouwpolitiek in Nederland,
aandringend op meer elasticiteit
van de bouwmarkt.
Is die thans mogelijk? Ter beant
woording van die vraag eerst een
opsomming van de factoren die de
woningbouw beheersen; het zijn in
hoofdzaak een 6-tal:
1. de grond;
2. de grondstoffen;
3. het kapitaal;
4. de kapitaalsgoederen (machi
nes e.d.);
5. de arbeiders en
6. het organisatievermogen.
Van 1 tot en met 4 zijn er weinig
of geen moeilijkheden, wel 'ns wat
vertraging. Grond is altijd te krij
gen, hetzij door koop, hetzij door
onteigening; grondstoffengebrek is
er beslist nergens, evenmin gebrek
aan kapitaal. Grote aannemingsbe
drijven bezitten tegenwoordig zeer
moderne outillages, dus ook kapi
taalsgoederen zijn er voldoende.
Bij punt 5 beginnen de echte moei
lijkheden, die de zwakke schakel
vormen in de keten van factoren.
Er zijn dus te weinig bouwvakkers
tegenover te veel architecten en
aannemers. Gevolg: onderling touw
trekken, (zwarte lonen opdrijven,
arbeiders uit andere sectoren weg
trekken, enz.).
De vele aannemers krijgen be
trekkelijk (te) kleine opdrachten.
Zij allen hebben te maken met
de aanloop- en afloopkosten met
veel improductiviteit.
Na afloop van het werk is weer
het wachten op nieuwe kansen en
om niet zonder arbeiders te zitten,
houden vele aannemers personeel
in dienst voor „klusjes". Dan is er
de openbare aanbesteding. Doen
bijv. 12 aannemers mee, dan moe
ten zij 12 prijscalculaties maken,
terwijl toch slechts één het werk
krijgen kan. Voorts is het gunnen
aan de laagste inschrijver tegen
woordig niet ideaal meer, dat is
funest voor de continuïteit in de
woningbouw, nodig voor snel en
efficiënt werken. De een hogere
prijs bedingende gegadigde kan
bijv. veel beter geoutilleerd zijn en
door volgens een scherp gesteld
plan te werken grote voordelen,
bieden.
APELDOORN.
Apeldoorn is een der weinige ge
meenten die een voorbeeld geeft
van bouwconcentratie. Het heeft
alle woningwetbouw in handen ge
geven van één grote bouwfirma,
nota bene niet uit de gemeente,
maar uit Rijssen! Daardoor is be
reikt, dat woningen niet meer de
anders gebruikelijke 1400 manuren
vragen, maar precies de helft: 700.
Aldus kunnen (kleine) gemeenten
de handen ineenslaan en de hun
gegeven bouwcontingenten „in één
potje gooien", om dan die gehele
beschikbare hoeveelheid opdrach
ten te geven aan één modern geou
tilleerd groot aannemersbedrijf.
Apeldoorn heeft aangetoond dat
dan eens zoveel capaciteit los komt.
Het rijksgoedkeuringsbeleid is af
gestemd op het aantal in de betrok
ken streek beschikbare arbeiders
wordt de capaciteit verdubbeld, dan
kunnen mede de contingenten om
hoog gaan.
De factor arbeid kan verder nog
worden opgevoerd door productivi-
teitsvergroting en vergroting van
het aantal arbeiders in de bouw.
Hoe? Een voorbeeld geven thans
enkele scheepswerven, waar (door
inkrimping van de orderportefeuil
le) arbeiders te veel zijn. Een op
lossing is gevonden doordat diei
werven zich zijn gaan interesseren
voor bouw van stalen skelet
ten voor flatbouw. In Delft ver
rijzen 6 flats van 16 verdiepingen
met die metalen geraamten; beton
wordt n.l. steeds duurder! Hier
heeft men dus te maken met ver
sterking van het woningbouwar-
beidsleger.
ONDERZOEKINGEN.
Natuurlijk zullen mede de in gang
zijnde onderzoekingen naar metho
den voor doorwerken in de winter
de woningbouw kunnen opvoeren.
Wat tenslotte de industriële bouw
betreft, is nog niet bewezen, dat die
sneller en goedkoper is dan de tra-
vjin
OPIICIËN - WAALWIJK
UITVOER STEEG STERKER
DAN INVOER
Vergeleken met de eerste helft van
vorig jaar heeft de verhouding tus
sen de Nederlandse in- en uitvoer
zich in het eerste halfjaar van 1963
uitstekend gehandhaafd. Uit de voor
lopige cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek blijkt, dat in
januari/juni ruim 83,1 percent van
onze import door export werd gedekt,
tegen 82,9 percent in dezelfde pe
riode van vorig jaar.
De totale invoer steeg in waarde
met 6,4 percent van 9763 tot 10.392
miljoen gulden. De uitvoer werd iets
krachtiger uitgebreid. Te weten met
7,1 percent van 8086 tot 8664 mik
joen gulden. Een succes voor de ex
port-inspanningen van het Neder
landse bedrijfsleven. Het ongedekte
invoersaldo bedroeg eind juni 1728
(1677) miljoen gulden.
BUDDEMEYER
chemisch reimecn
grotestraat 95 v v i: k
ditionele als hij zo efficiënt moge
lijk werkt.
Maar de z.g. fabrieksbouw heeft
het grote voordeel, veel met onge
schoolden te kunnen werken en in
de fabriekshal geen last te hebben
van winterweer! Dus, „de" oplos
sing geeft de fabrieksbouw (nog)
niet, misschien „een oplossing".
Wij hebben gepoogd enig inzicht
te geven in wat volgens deskundi
gen de woningbouw in de naaste
toekomst zou kunnen presteren ter
oplossing van de woningnood. Mo
ge het komende nieuwe kabinet
zich terdege op een en ander con
centreren.
N.T.C.
Voor het eerst heeft Kroetsjef zich
bereid verklaard, in te gaan op voor
stellen voor de uitwisseling van in
specteurs als een garantie tegen ver
rassende aanvallen. Achter het IJze
ren Gordijn zouden westerse inspec
teurs worden gestationeerd op alle
belangrijke vliegvelden, spoorweg
centra en knooppunten van wegen.
De posten zouden zo gekozen wor
den, dat elke omvangrijke verschui
ving van troepen, militair materiaal
Om een bijdrage te leveren tot
vermindering van het tekort op de
Amerikaanse betalingsbalans heeft
de Nederlandse regering in overleg
m»f Washington besloten tot voor
tijdige aflossing van leenschuld aan
de Verenigde Staten. Nederl. heeft
22 juli vervroegd 70 miljoen dollar
(overeenkomend met 250 miljoen
gulden) afgelost op een tweetal le
ningen, die Amerika vlak na de
oorlog verstrekte tot herstel van
ons land. De dollars worden geput
uit de deviezenvoorraad van de Ne-
derlandsche Bank en betekenen
voor de Verenigde Staten een wel
kome aanvulling van eigen reser
ves.
of voorraden onvermijdelijk zou wor
den waargenomen door de inspec
teurs van het andere kamp. - Deze
opzienbarende concessie deed Kroet
sjef in een belangrijke redevoering
over de buitenlandse politiek in het
Kremlin tijdens een receptie voor de
Hongaarse communistische leider,
Janos Kadar.
Naar verluidt vorderen de onder
handelingen in Moskou goed en ver
wacht men spoedig een onderteke
ning van het verdrag over het stop
zetten van proeven met kernwapens.
ERNSTIGE WAARSCHUWING
Meisje bij wassen
door stroom gedood
Maandagmiddag omstreeks vier
uur is het 15-jarige Zaandamse mei
sje Jannie Ruhland tijdens het was
sen om het leven gekomen. Zij is
kennelijk in aanraking gekomen
met electrische stroom die met een
centrifuge was verbonden, 't Meis
je liep op blote voeten op een nat
te wasplaats en bracht met de hand
de centrifuge aan het draaien om
dat deze eerst weigerde. Dit had tot
gevolg dat het meisje terstond over
leed.