wAAlwijkse en lAnqstRAAtse couraïu
mmmtBiip»
London waarschuwt Soekarno
TSAAR NICOLAAS II NAM INITIATIEF
Rode Kruis houdt ledenwerfactie
in Loon op Zand en Kaatsheuvel
Wat is en doet het Rode Kruis?
Alle staten van de wereld bouwden samen ondanks de oorlogen
De treinroof in Engeland
Carnegie's fonds
Geen subsidie
Eendrachtige
samenwerking
ÉMiW'lPlf M l'Wl
&S& i m Afw
Taken
Paus vraagt gebed
voor eenheid
De koppelbazen
Bom ontploft
in woning
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1963
85e JAARGANG No. 68
De tcho van het Zuióen
Abonnement
Uitgever
ffaalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieien
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Het Vredespaleis bestaat 50 jaar
In Den Haag, aan de Scheveningse weg staat een gebouw, dat op on
telbare prentkaarten en foto's staat afgebeeld. Dit gebouw prijkt daar
nu 50 jaren in volle pracht en majesteit temidden van bijzonder aan
gelegde tuinen als een symbool van internationale gerechtigheid en
van vreedzame oplossing van onderlinge geschilpunten der volkeren.
Het Vredespaleiswant welk gebouw zouden wij anders bedoelen, is
werkelijk een paleis, met brede, lange marmeren gangen, statige royale
trappen, gouden en bronzen kostbaarheden, duurzame betimmeringen
en een keur van schilderstukken en tapijten. Bovendien is het een pa
leis door zijn koninklijke architectuur en de schitterende, door diverse
naties geschonken inventaris. Om hiervan maar enkele voorbeelden te
noemen Rusland schonk prachtige vazendie door het gehele gebouw
zijn opgesteld. Een kamer werd helemaal Japans ingericht en de Duitse
keizer schonk, hoe kan het anders, het ijzeren hekwerk. Duitsland was
vooral in die tijd het land van staal en ijzervanwege zijn voortduren
de fabricage van kanonnen.
De geschiedenis van de tempel der vrede voert terug tot het jaar 1898,
toen Nicolaas II, tsaar van Rusland, de grote mogendheden opriep
een conferentie te beleggen, waarin hij voorstelde een einde te maken
aan de steeds toenemende bewapening, opdat alle volkeren in een
duurzame vrede naast elkaar zouden kunnen leven.
Teil strijde tegen de oorlog! J rikaanse Schot hun bestaan. Vooral
1911 de oorlog tussen Italië en Tur
kije en in 1912 en 1913 de Balkan
oorlogen.
In 1913het jaar dat de tweede
verschrikkelijke Balkan-oorlog ten
einde liep, was het Vredespaleis ten
slotte klaar. Op de 28ste augustus
van dat jaar, nu 50 jaar geleden,
werd het plechtig ingewijd in tegen
woordigheid van koningin Wilhel-
mina, Prins Hendrik, de koningin-
Moeder en vanzelfsprekend van An
drew Carnegie, die bij deze gelegen
heid zijn grote verwachting uitsprak,
dat dit Vredespaleis er toe zou bij
dragen vrede te brengen onder Gods
dwalende schepselen, die zo drin
gend de vrede behoefden.
Deze hooggestemde verwachting
werd wel zeer hard en spoedig de
bodem ingeslagen, tóen prompt na de
opening van het Vredespaleis de eer
ste wereldoorlog uitbrak
(Nadruk verboden)
PHILIPS N.V.
OVER 2e KWARTAAL 1963.
Een felle voortgezette daling van
de prijzen voor halfgeleiders (transis
tors) is de voornaamste oorzaak ge
weest, dat de winstmarge van Philips
Gloeilampenfabrieken in het tweede
kwartaal aanmerkelijk is ingekrom
pen. Dank zij een krachtige stijging
van de omzet met 14 percent ten op
zichte van het tweede kwartaal 1962
kon de nettowinst in dit tweede kwar
taal van 1963 toch nog onveranderd
op 73 miljoen gulden worden gehand
haafd.
SCHIP KAPSEISDE EEN DODE
De berging kostte een mensenleven
De 15-jarige P. Kapenga uit Horn-
huizen en de 17-jarige T. Buiten
kamp uit Delfzijl zijn donderdag bij
twee ongelukken met een schelpen
zuiger om het leven gekomen. Eerst
genoemde jongen verdronk, toen de
zuiger plotseling kapseisde en in het
Eemskanaal te Garreweer bij Appin-
gedam zonk. Enkele uren later vond
de 17-jarige jongeman de dood, bij
de bergingswerkzaamheden, toen zich
een grote ontploffing voordeed.
Twee nieuwe arrestaties brachten
het aantal achterhaalde daders en me
deplichtigen van de grootste trein
roof in de geschiedenis donderdag
op zeven. De belangrijkste vangst was
Charles Frederick Wilson, een 31-
jarige bookmaker, die er van wordt
verdacht een der leiders van de sen
sationele overval te zijn geweest.
Vooral de 19 de eeuw was een tijd
van voortdurende oorlogen. Denken
wij in dit verband aan de Russisch-
Turkse oorlog van 1828- 1829, die
de sultan dwong de Griekse onafhan
kelijkheid te erkennen, de juli-revo-
lutie in Frankrijk, de Belgische af
scheiding, bevochten tussen 1830 en
1839, de Hongaarse opstand in
1849, dan de bloedige Krim-oorlog
van 1853 - 1856 en de Frans-Pruis-
sische oorlog in 1870.
Als meest geschikte plaats voor de
bijeenkomst werd Den Haag aange
wezen en op 18 mei 1899 werd de
vredesconferentie in Huis ten Bosch
gehouden. Het goede nieuws werd
echter overschaduwd door de wrede
Boerenoorlog in Zuid-Afrika, die
veel deining veroorzaakte. Men kwam
toen weliswaar niet tot een akkoord
wat betreft de vredemaar wel kwam
er een verdrag tot stand met betrek
king tot de vreedzame oplossing van
internationale geschillen, welk ver
drag het Permanente hof van Arbi
trage in het leven riep.
Dit hof werd voorlopig onderge
bracht in een patriciërshuis aan de
Prinsengracht, maar velen vonden de
huisvesting niet in overeenstemming
met de "standing" van het hof. Bo
vendien zocht men naar mogelijkhe
den het Permanente hof van Arbitra
ge een bibliotheek op het gebied van
internationaal recht ter beschikking
te stellen, hetgeen vanzelfsprekend
veel kosten met zich mee zou bren
gen. Toch voelde men dit als een
soort plicht, omdat het hier toch in
wezen gaat om het recht van alle
volkeren over de gehele wereld.
In die tijd raakten Rusland en Ja
pan in oorlog. Toen kwam men op de
gedachte de Amerikaanse multimil
jonair Andrew Carnegie in de arm
te nemen, die zich al verschillende
malen verdienstelijk had gemaakt
door schenkingen aan instellingen
voor wetenschap en kunst. Talrijke
bibliotheken danken aan deze Ame-
P \het internationale recht trok in het
bijzonder zijn aandacht.
Carnegie bleek in principe bereid
geld te geven voor de boekerij op dit
gebied en bij nader aandringen zelfs
voor een permanent hof van Arbitra
ge waardige tempel der vrede.
Het verhaal, dat Schotten zo ont
zettend gierig zijn, kan er bij ons nu
echt niet meer in, of was Carnegie
misschien de uitzondering die de
regel bevestigt? In elk geval stelde
hij een bedrag van anderhalf miljoen
dollar ter beschikking, doch hij ver
bond daaraan vanzelfsprekend de eis,
dat zijn geld op de juiste wijze zou
worden beheerd. Daarom riep men
hièrtoe een speciale stichting in het
leven, de Carnegie-stichting, waar
van het bestuur bestaat uit vijf Ne
derlanders, waarvan vier personen
worden benoemd door de koningin
en één dooi het Permanente hof van
Arbitrage.
Het paleis is als resultaat van een
uitgeschreven internationale prijs
vraag gebouwd naar een ontwerp van
de Franse architect Louis Cordon
nier, maar dit ontwerp moest vanwe
ge de uitgebreidheid vereenvoudigd
worden, daar de uitvoering anders te
duur zou worden. De Delftse hoog
leraar prof. Van der Steur, heeft in
overleg met Cordonnier het ontwerp
"passend" gemaakt voor de begro
ting.
Nu deze week door de afdeling „Loon op Zand" (omvattende de hele
gemeente) van het Nederlandse Rode Kruis gestart is met een leden
werf-actie, lijkt het ons dienstig, zij het zeer summier, wat nader in
te gaan op enkele algemene gegevens, taken en feiten over deze in
stelling.
Het Rode Kruis, waarvan de gedachte in de vorige eeuw ontstond bi]
Henry Dunant, een Zwitser, die getroffen werd door de erbarmelijke
toestanden, waarin onverzorgde gewonden van legers op het slagveld
achterbleven, is een vereniging van vrijwilligers, die hun tijd geven
ten bate van hulpbehoevenden, zonder enige gedachte aan beloning
De Rode Kruis gedachte is een der zuiverste uitingen van naastenlief
de.
Het Nederlandse Rode Kruis, dat
ingesteld werd bij Koninklijk Be
sluit van 19 juli 1867, is geen
staatsinstelling, doch een rechtsper
soonlijkheid bezittende vereniging.
Deze vrijwillige Rode Kruis-organi-
satie kan geen overheidsinstelling
zijn, omdat zij, zelfstandig en onaf
hankelijk, buiten elke politieke in
vloed moet blijven. Omdat het geen
staatsinstelling is, kan het geen
overheidssubsidie aanvaarden.
Het Rode Kruis is aangewezen
op de vrijwillige bijdragen van het
Nederlandse volk. Daarom is het
nodig, dat voortdurend op de vrij
gevigheid van de bevolking een be
roep wordt gedaan. Wanneer het
Rode Kruis op verzoek van de re
gering bepaalde taken op zich
neemt en uitvoert, worden de uit
gaven, die door de overheid worden
gedaan, met de Staat verrekend.
Voor sommige diensten wordt dus
een vergoeding ontvangen.
staan om hun medemensen te hel
pen. 'n Groot gedeelte van het opge
vangen bloed wordt gedroogd in 't
Centraal laboratorium van de
Bloedtransfusiedienst van het Ned.
Rode Kruis te Amsterdam. Het ge
droogde bloedplasma wordt gereed
gehouden voor noodgevallen.
De werking van de moedermelk -
centrale is vrijwel identiek aan die
van de bloedtransfusiedienst, en
werkt mede aan het behoud van
vele mensenlevens.
De boottochten voor chronisch
zieken zijn langzamerhand voldoen
de bekend. Het Nederlandse Rode
Kruis beschikt over een eigen hos
pitaal schip, de „Henry Dunant",
waarmede van april tot en met ok
tober rondreizen van 'n week wor
den gemaakt. Hierdoor krijgen
mensen, die door langdurige ziekte
of invaliditeit aan de ziekenkamer
gekluisterd zijn, de gelegenheid op
geriefelijke wijze de fraaiste plek
jes van ons land te bezoeken, koste
loos. Doktoren en verplegend perso
neel verlenen hun diensten belan
geloos en in eigen vrije tijd.
Voor zeer vele jonge chronische
invaliden, in de leeftijd van 18 tot
30 jaar, die niet zelf in de gelegen
heid zijn eens een vakantietijd in
een andere omgeving door te bren
gen, worden in het Henry Dunant-
huis te Woudschoten, in de prach
tige omgeving van Zeist, kosteloze
weken van ontspanning bereid met
een zoveel mogelijk gevarieerd pro
gramma, dat lang in de herinner
ing bewaard blijft.
Op dezelfde wijze werkt het Ned.
Rode Kruis ook aan al die andere
taken, en de waarde van alles wat
deze instelling jaarlijks doet, loopt
in de miljoenen guldens
Het Rode Kruis helpt met goe
deren, het helpt in de vorm van
diensten. Beide vormen zijn onmis
baar. Beide vormen kosten veel
geld. Dat geld kan maar uit een
bron komen: de hand van het Ned.
Volk. Alle taken die het Rode Kruis
verricht, verricht het namens het
Nederlandse volk, dat door zijn ga
ve het Rode Kruis een opdracht tot
hulpverlening geeft.
Lezer, als U vindt dat zieken, ge
kwetsten, eenzamen, gehandicap
ten, ouden van dagen geholpen
moeten worden daar waar anderen
dit om een of andere reden niet
kunnen doen, laat het Rode Kruis
dat dan doen, namens U, want het
Rode Kruis is Uw Rode Kruis.
Het mooie van dit Vredespaleis is,
dat alle staten van de wereld tot de
bouw hiervan hebben bijgedragen,
door typische produkten van hun bo
dem, cultuur en kunst en nijverheid
daartoe af te staan,aldus de samen
werking der staten in de oprichting
van deze "tempel der vrede" sym
boliserende.
Men begon met de bouw in 1907.
Tijdens de bouw van het paleis
der vrede, dat voor alle volkeren be
stemd is, braken toch nog verschillen
de oorlogen uit, zoals bijvoorbeeld in
.v,n-.. -»T.-r. .W- '--r.--.v-. •.'«><- - -•
Vi—i- üiww «mui -U-"—-U'-I --""A
msmm i ï'.T Wm
sp1 ï- t I
,-w 2 •A-V'VAjiAr1", -
Het Haagse Vredespaleis, dat geen vrede bracht, maar welks stichters slechts oorlog
op oorlog beleefden
Zolang oorlogen nog niet zijn uit
gebannen en oorlogsleed nog over
ons kan komen, behoudt het Rode
Kruis zijn taak: het verlenen van
hulp en bijstand onder leiding van
de militair geneeskundige diensten
aan gewonde en zieke militairen en
voorts aan de burgerbevolking.
Daartoe moet de organisatie voort
durend paraat zijn om hulp te kun
nen verlenen. Zij moet in staat zijn
voortdurend handelend op te kun
nen treden.
In tijd van vrede verzorgt het
Rode Kruis Corps, het inrichten van
eigen magazijnen, het in gereedheid
houden van een voldoend aantal
transportmiddelen, het organiseren
van 'n informatiebur., bloedtrans
fusiedienst, moedermelkcentrale,
hoonvlies-transplatiedienst trombo-
sedienst, vaattransplantaties, radio-
medische dienst, hulpposten langs
de wegen, invalidewagens op de
stations, hulpposten op het strand,
welfarewerk, boottochten voor
chronische zieken, vakantieweken
voor chronisch invalide jongeren,
Jeugd Rode Kruis, lektuurdepot.
Het zou ons te ver voeren nader
op al de genoemde taken in te gaan,
en we doen dus maar een willekeu
rige greep.
Wat doet de bloedtransfusiedienst
van het Rode Kruis? Iedereen kent
de uitdrukking: „de operatie is ge
lukt, maar helaas is de patiënt over
leden". Artsen bevestigen, dat in
vele gevallen een patiënt aan bloed
verlies kan bezwijken, maar dat ve
len in leven kunnen blijven, wan
neer hun tijdig nieuw bloed wordt
toegediend.
In de laatste wereldoorlog werd
bloedtransfusie veelvuldig toege
past bij zwaargewonden; daardoor
werden zeer veel levens gered. De
bloedtransfusiedienst van het Ne
derlandse Rode Kruis beschikt
reeds over meer dan 100.000 vrij
willige bloedgevers, die steeds klaar
Bij de algemene audiëntie van j.l.
woensdag heeft Paus Paulus voor de
tweede keer deze week zijn verlan
gen naar eenheid der christenen ken
baar gemaakt. Hij verwelkomde de
groep pelgrims, waaronder Neder
landers uit Rotterdam en Haarlem in
het Frans, Duits, Engels en Spaans.
De Paus zei de indruk te hebben niet
tot vreemden te spreken, maar tot
personen, „onderling en met de Paus
verbonden in de grote en mystieke fa
milie van Christus. Het is of wij el
kaar al kenden".
De Paus vervolgde „Wij zouden
willen dat u promotors van de chris
telijke eenheid bent en dat u werkt
en bidt zodat de zonen der Kerk al
tijd trouw zullen blijven aan hun
Moeder en dat de gescheiden broe
ders zich eens in ons geluk kunnen
verheugen".
PRINSES BEATRIX IN HOOFD
KWARTIER VAN DE FAO
Prinses Beatrix heeft woensdag
middag in haar hoedanigheid van
voorzitster van de Europese werk
groep een bezoek gebracht aan het
hoofdkwartier van de voedsel- en
landbouworganisatie der Verenigde
Naties (FAO) te Rome.
De prinses had een gesprek met
hoge ambtenaren van de FAO over
de werkzaamheden van de organisa
tie. Zij toonde in het bijzonder be
langstelling voor de hulp die de FAO
en het wereldvoedselprogramma heb
ben verleend aan de slachtoffers van
de aardbeving in Perzië.
BOTERPRIJS.
De verhoging van de boterprijs in de ko
mende winter zal waarschijnlijk beperkt
blijven tot ca. vijf cent per pakje. Een ver
dere verhoging lijkt vooralsnog niet nodig
en zou ook ongewenst zijn, zo meent het be
stuur van het produktschap voor Zuivel, dat
uitvoerig heeft gediscussieerd over de si
tuatie op de botermarkt.
Ter bestrijding van de activiteiten
van de koppelbazen willen de werk
nemers in de metaalindustrie de vier
volgende maatregelen:
Metaal-werkgevers, die gebruik
maken van de diensten van ronse
laars, moeten daarvoor toestemming
vragen bij de vakraad, het overleg
orgaan van werkgevers en werkne
mers in de metaalindustrie;
de vakraad kan bij het geven van
zo'n toestemming voorwaarden stel
len;
werknemers behouden zich het
recht voor te gaan staken, als werk
gevers zonder toestemming van de
vakraad gebruik maken van koppel
bazen;
bovenstaande maatregelen moeten
1 september ingaan.
De drie werknemersorganisaties in
de metaalindustrie hebben deze wen
sen donderdagmiddag tijdens een ver
gadering van de vakraad metaal in
Den Haag bij de werkgevers op tafel
gelegd. De werkgevers moeten zich
in eigen kring nog beraden. Dat doen
zij volgende week.
Wel hebben de werkgevers reeds
meegedeeld ernstige bezwaren te
hebben tegen de bepaling, dat de
werknemers de handen vrij willen
hebben om te gaan staken, als werk
gevers zonder toestemming met kop
pelbazen in zee gaan. De vakraad
voor de metaalindustrie komt vol
gende week weer bijeen om verder
over de ronselaars te praten.
Het ontploffen van een plastiek
lading heeft in de nacht van woens
dag op donderdag een grote ravage
aangericht in de woning van de fa
milie H. Horsten aan de Hogeweg te
Venlo. De heer Horsten, een gepen
sioneerd PTT-beambte, zijn vrouw,
hun getrouwde dochter en haar twee
kinderen zijn ternauwernood aan de
dood ontsnapt. De lading sloeg
hoofdzakelijk uit elkaar in het ver
trek dat ze vlak tevoren verlaten had
den om naar bed te gaan. De bom
was geplaatst door de 25-jarige P. S.
uit Venlo, een vroegere buurman van
de Horstens. Hij had zich de avond
tevoren moed in gedronken. Hij is
dezelfde nacht nog aangehouden.
TH. B. M. VAN EUPEN,
WETHOUDER TE EINDHOVEN
VOOR KVP IN KAMER
Onderwijsdeskundige
De KVP-fractie in de Tweede Ka
mer zal nog voordat de nieuwe Ka
mer haar werk begint, zeer vermoe
delijk worden uitgebreid met een on
derwijsdeskundige. Als kandidaat
voor de plaats, die door het overlij
den van de landbouwdeskundige ir.
C. van Meel is opengevallen, staat de
Eindhovense wethouder van onder
wijs de heer Th. B. M. van Eupen.
De heer Van Eupen is 53 jaar. Hij
is sinds 1949 lid van de gemeenteraad
van Eindhoven en sinds 1953 wet
houder van onderwijs en culturele
zaken van deze gemeente. Hij heeft
drie kinderen van wie er een gehuwd
is met een dochter van de Nijmeegse
prof. Rogier.
Grootste oefenning sinds de oorlog
Groot-Brittannië zal geen verdere
concessies doen aan Indonesië inzake
de vorming van de federatie van Ma
leisië. Deze bondige waarschuwing is
vervat in een formele nota van de
Britse regering aan de secretaris-ge
neraal van de UNO, Oe Thant.
Londen zal geen gehoor geven aan
president Soekarno's eisen voor toe
lating van dertig Indonesische waar
nemers bij het opinie-onderzoek dat
de UNO in Noord-Borneo en Sera-
wak instelt. Niettemin verwacht de
Britse regering, dat het onderzoek
tot dusver opgehouden door de poli
tieke manoeuvres van Djakarta - op
zeer korte termijn zal worden vol
tooid. Zo niet, dan zullen Groot-
Brittannië en de betrokken regering
onderling een nieuwe datum vaststel
len voor het tot stand komen van de
federatie. De datum zal dan zonder
meer aan Oe Thant, Indonesië en de
Philippijnen worden meegedeeld.
De Britten hebben deze boude taal
kracht bijgezet met groot machtsver
toon. In de gebieden van de federatie
en de tussenliggende wateren begin
nen van de week de grootste gecom
bineerde militaire manoeuvres sinds
de oorlog. Ongeveer dertig oorlogs
bodems, honderden vliegtuigen en ve
le duizenden mannen zijn al in het
gebied geconcentreerd.
De „oefening" werd enkele maan
den geleden aangekondigd - en nie
mand in Londen deed moeite te ont
kennen, dat men rekening wilde hou
den met eventuele moeilijkheden rond
de geboorte van de nieuwe staatkun
dige eenheid in Zuid-oost-Azië. Nu
de voorzorgsmaatregel niet overbodig
blijkt te zijn, klinken officiële verkla
ringen duidelijker dan ooit. De com
mandant op Borneo, generaal-majoor
Walker, zei „Wij zijn voorbereid op
elke mogelijke noodtoestand." In
Londen deelde een woordvoerder van
het ministerie van defensie mee: „Tij
dens de manoeuvres zullen alle mo
gelijke oorlogstoestanden worden ge
simuleerd. De operaties zullen ten
minste tot 5 september duren."