wAAlwijkse en lanQStRAAtse couR^nt
Nederland beleefde in 1962 een jaar van
snelle bevolkingsgroei
In 30 jaar verdrievoudigde het
aantal academici in Nederland
Brabants Orkest heeft voor komende sei
zoen 8 Nederlandse premières opgenomen
Twee ton voor voorlichting van
de jeugd over
roken en longkanker
Subsidie In de toekomst berekend op basis van exploitatietekort
Optica BOGAERTS
Maar geboortecijfer daalde aanzienlijk
Incidentele factoren
Snelle bevolkingsgroei
Nederlandse scholieren
naar Amerika
Houdt Bogaerts voor ogen
Brutale inbreker
duikt met auto
in de sloot
MET GESTOLEN AUTO DE
GRACHT IN
Sociale boodschap van
Oecumenische raad
van kerken
R.K. VAKVERBOND
BISSCHOPPELIJK
GOEDGEKEURD
sen- -
Bi
f
i
;isi
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1963. 85e JAARGANG No. 73
De tcho vAn het Zui6en
""JAbonnement
Uitgever
Waa'wiiksche Stoomdrukkerij
Waa" J Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht
1878
205. Waalwijk Tel. M160 - 2621 ^aaah.uvel: Br. va. Beurde-sM»!.8 Tri. 04167 - 2«K
22 cent per week
per kwartaal f 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertentiesspeciaal tarief
Telegram-adres: „ECHO"
De natuurlijke aanwas heeft in 1962 niet in dezelfde mate als voor
heen tot de bevolkingsgroei bijgedragen. Integendeel, het geboorte
overschot was veel kleiner dan in 1961 152.000 tegen 159.000. Dit
was een gevolg van een daling van het geboortecijfer (van 21,2 tot
20 8 pro mille), zowel als van een stijging van het sterftecijfer (van
7,7 tot 7,9 pro mille). Sinds 1949 had het sterftecijfer niet meer zo
hoog gelegen. Al met al bedroeg de natuurlijke aanwas niet meer dan
12,9 pro millle. Slechts in de crisisjaren tussen 1930 en 1940 en tij
dens de oorlog zijn lagere promillages voor het geboorte-overschot
waargenomen.
Deze gegevens zijn te ontlenen aan
het jaarverslag over 1962 van de
rijksdienst voor het nationale plan,
waarin verder o.a. wordt opgemerkt,
dat voor de hoogte van de natuurlijke
aanwas incidentele factoren van be
lang kunnen zijn geweest. Ter ver
klaring van het hoge sterftecijfer kan
b.v. gedacht worden aan het feit, dat
1962 een zeer koud jaar was. De zo
mer was kouder dan in enig jaar
sinds 1845. De maand maart, die de
meeste sterfgevallen opleverde, werd
ook door slecht weer gekenmerkt. Dit
alles neemt niet weg, dat de indruk
bestaat, dat ook meer permanente
krachten, zoals de veroudering van
de bevolldng, op het verloop van de
natuurlijke aanwas gaan inwerken.
De vraag, welke betekenis de in
1962 waargenomen bevolkingscijfers
hebben voor de toekomstverwachtin
gen ten aanzien van de groei der Ne
derlandse bevolking, moet dan ook
zeker worden gesteld.
De achtergronden van de ontwik
keling van de sterfte vereisen nog -,
nader onderzoek, zo zegt het verskg-
verder. De mogelijkheid dat, naast
andere factoren, bepaalde uitwassen
van welvaartsstijging, urbanisatie en
industrialisatie, b.v. luchtverontreini
ging en geluidshinder, een zekere in
vloed zouden kunnen hebben, behoeft
bij voorbaat niet te Worden uitgescha
keld. De indruk bestaat, dat de sterf-
tedaling, die in ons land sedert ruim
een eeuw optreedt, thans de limiet
begint te naderen, die aan deze da
ling uiteindelijk is gesteld.
Het sterftecijfer zal dan weer moe
ten oplopen, omdat het op dit mo
ment als gevolg van de ongunstige
leeftijdsopbouw lager ligt dan met de
gemiddelde levensduur in overeen
stemming is. Het is niet onmogelijk,
dat het sterftecijfer van 1962 van
deze reeds lang verwachte stijging de
inzet zal blijken te zijn, aldus de
rijksdienst voor het nationale plan.
Overigens beleefde Nederland in
1962 opnieuw een jaar van snelle be
volkingsgroei.
Het inwonertal nam zelfs nog iets
meer toe dan in het voorafgaande
jaar de toeneming bedroeg 169.000
tegen 165.000 in 1961.
Voor de tiveede maal werd aldus
het in de jaren vijftig gebruikelijke
groeicijfer van 140.000 per jaar
ruimschoots overschreden. Per 31 de
cember 1962 telde Nederland als ge
volg van deze ontwikkeling rond
11.889.000 inwoners.
De omvang van de bevolkings
groei in 1962 moet ten dele worden
toegeschreven aan incidentele om
standigheden. De belangrijkste hier
van was de terugkeer van naar schat
ting 8000 a 9000 Nederlanders uit
Nieuw Guinea. Zij vormden ongeveer
de helft van het totale immigratie
saldo van 17.000 personen. De an
dere helft van dit saldo overtreft
evenwel op zichzelf reeds het immi
gratie-overschot van 1961, dat 6400
bedroeg. Een oorzaak hiervoor ligt
in het nog iets verder teruglopen van
de overzeese emigratie in 1962 ver
trokken door bemiddeling van de
emigratie-organen 11.500 personen,
tegen 14.000 in 1961. Voorts zijn
vermoedelijk wat Zuideuropese ar
beidskrachten het land binnengeko
men die rechtstreeks door werkgevers
werden aangeworven. De officiële
werving door het rijksbureau lever
de nauwelijks meer immigranten op
dan vorig jaar (5300 tegen 5200 in
1961). Ook het aantal toegelaten
spijtoptanten uit Indonesië bleef ge
lijk (ruim 3000). Voorts droeg dus
de natuurlijke aanwas in 1962 niet
in dezelfde mate als voorheen tot
de bevolkingsgroei bij, waarvoor
eveneens incidentele factoren van be
lang kunnen zijn geweest.
1 „Wai.'C.ïjt U-J i f
Wanneer de middelbare scholen in
de Verenigde Staten komende week
weer de poorten openen, zullen zich
onder de leerlingen bijna 3000 bui
tenlandse jongens en meisjes bevin
den. De jongelui (onder meer 54 Ne
derlanders), verblijven in het land
onder auspiciën van de American
Field Service. De bedoeling van haar
beurzenprogramma is, dat deze 16-
tot 18-jarigen het Amerikaanse da
gelijks leven leren kennen en boven
dien door middel van lezingen iets
over hun eigen land vertellen. Zij zijn
daartoe ondergebracht in gezinnen,
en volgens de lessen in de hoogste
klasse van een "highschool". Gedu
rende een busreis van vier weken
door een groot deel van het land wor
den de indrukken aan het eind van t
schooljaar nog aanzienlijk verruimd.
De American Field Service nodigt
thans de Nederlandse middelbare
schooljeugd weer uit, naar een beurs
(cursus 1964/'65) te solliciteren.
Jongens en meisjes, die op 1 mrt.
1964 tenminste 16, maar nog geen
18 jaar oud zijn, kunnen dit tot 20
oktober a.s. doen bij het secretariaat
van de A.F.S. in Nederland, Moreel-
sestraat 10, Amsterdam-Z.
Bij de selectie der jeugdige "good-
will-ambassadeurs" wordt o.m. gelet
Die nieuwe BRILLEZAAK
in de GROTESTRAAT 220
daar ga ik mijn BRIL kopen 1
Doet zoals velen
BRILLEN SPECIALIST
GROTESTRAAT 220 - tel. 3560 - WAALWIJK
Leverancier voor ALLE Ziekenfondsen
De directeur-generaal van de volks
gezondheid, prof. P. Muntendam,
heeft zaterdag bij de viering van het
50-jarig bestaan van het Ned. Kan
ker-Instituut meegedeeld, dat op de
rijksbegroting voor 1964 voor het
eerst een bedrag - 200.000 - is
opgenomen voor de voorlichting van
de jeugd over roken en longkanker.
„Laat ons hopen, dat het een eerste
stap is en dat andere maatregelen
mogen volgen om het roken van siga
retten tegen te gaan. Zij zullen blij
ken maatregelen te zijn in het belang
van de kankerbestrijding"aldus pro
fessor Muntendam.
Hij verstrekte ook cijfers over het
aantal sterfgevallen door kanker. Dit
nam toe van 17.879 in 1960 tot
18.388 in 1961 en 20.333 in 1962.
Vooral het merkwaardige verschil in
sterfte tussen mannen en vrouwen
vond prof. Muntendam verontrus
tend. In 1952 stierven er maar 2 pet.
meer mannen aan kanker dan vrou
wen. Nadien steeg dit percentage re
gelmatig: in 1960 was het gegroeid
tot 18,5 procent, in 1961 tot ruim
23 procent en in 1962 tot ongeveer
26 procent. „De beangstigende toe
neming van longkanker bij mannen
speelt hierbij zeker een rol en het ro
ken van sigaretten is zeker van be
tekenis. Hieraan mag de overheid
niet voorbijgaan", zei prof. Munten
dam.
BUDDEMEVER
chemisch reinigen
grotestraat 9C> waalwijk
op persoonlijkheid, aanpassingsver
mogen en schoolresultaten.
In principe wordt verwacht dat de
reis naar New York v.v. en het zak
geld 150) zelf wordt bekostigd,
doch ook hiervoor verleent de Ame
rican Field Service in bepaalde ge
vallen een toelage.
Bij orkest f 10.000 gestolen.
De recherche is wat brutaliteit be
treft wel iets gewend, maar de 24-ja
rige assistent-boekhouder E. L. uit
Schiedam heeft het toch wel erg bont
gemaakt. Woensdag werd hij gearres
teerd, verdacht van diefstal van ruim
10.000 gulden, ten nadele van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest,
waar hij werkt. Donderdagavond
moest de hevig ontkennende man
worden vrijgelaten, madr nu zit hij
dan toch weer vast. Voorlopig goed
vast, want hij heeft bekend.
Zijn stunt was, dat hij vrijdagmor
gen na zijn invrijheidstelling eigener
beweging bij de rechercheurs terug
kwam. Hij kwam de heren bedanken
voor de goede behandeling. „Geen
racunes hoor. Hier hebt u een doos
sigaren om te verdelen". De recher
cheurs staken liever geen sigaar op.
Zaterdagmorgen vroeg kreeg de
Rotterdamse recherche een telefoon
tje van de rijkspolitie uit een dorp
onder de rook van Oss. L. was daar
die nacht met een gehuurde auto in
een sloot gereden en hij had in een
garage een monteur in de arm geno
men om de wagen weer op de weg te
krijgen. L. had wat lichte verwon
dingen opgelopen, maar hij weigerde
zich door een dokter te laten behan
delen en hij wilde evenmin in ver
band met de verzekering aangifte
doen bij de politie.
De monteur vond dat vreemd en
zijn argwaan werd levensgroot, toen
hij in de auto allemaal zakjes met
klein geld vond. Hij waarschuwde de
rijkspolitie, die net met L. bezig was,
toen een nachtwaker van een merk
waardig voorval aangifte kwam doen.
Een onbekende, die met een auto in
een sloot was gereden, had hem zo
maar een casette en een zaag in be
waring gegeven. De onbekende bleek
L. te zijn en in de casette zat nog
meer geld.
Rechercheurs uit Rotterdam trok
ken naar Brabant en toen kwam L.
met zijn verhaal over de brug. Hij had
de inbraak gepleegd, de buit in een
weekendtas gedaan en hij was toen
per auto naar een vriendin in Eind
hoven gegaan. Op de terugweg naar
Rotterdam had hij onder Son de
„poet" langs een landweggetje be
graven. Toen de rechercheurs niets
bij hem thuis hadden kunnen vinden
en hem dus weer moesten laten gaan,
had hij een auto gehuurd met de be
doeling naar Duitsland te verdwijnen.
Op zijn vlucht was hij langs Son ge
gaan om het geld op te graven. Hij
zou al het geld in Duitsland hebben
opgemaakt, als hij door een te hoge
snelheid niet van de weg was geraakt.
Jongen verdrinkt
Een auto met twee inzittenden is
in de nacht van zondag op maandag
te Rotterdam in de Steigersgracht
gereden. Een van de twee inzitten
den, de 15-jarige mess-boy Ralph
Schwalm uit Hamburg, kon zich niet
tijdig redden en verdronk in de auto.
De tweede, de 17-jarige logiesbedien-
de Bernd Böge, eveneens uit Ham
burg, zag kans uit de wagen te krab
belen en naar de wal te zwemmen.
Daar werd hij opgevangen door de
politie, die de jongen heeft opgeslo
ten in het hoofdbureau; de wagen
was gestolen.
Evenals in 1930 en in 1947 is
ook bij de volkstelling van 1960 een
vraag gesteld over de academische
vorming. Het C.B.S. heeft in zijn
jongste maandschrift een beschou
wing gewijd aan enkele ontwikkelin
gen aangaande de academisch ge-
vormden in de af gelopen dertig jaar.
Hieruit blijkt dat op 31 mei 1960 de
Nederlandse bevolking rond 68700
afgestudeerde academici telde. Sinds
1930 is hun aantal bijna verdrievou
digd. In 1930 waren er per 10.000
inwoners van 25 jaar en ouder 58
academici, in 1947 79 en in 1960
110.
De snelle stijging van het aantal
academi per 10.000 inwoners is in
de 13 jaar na 1947 tweemaal zo
groot geweest als in de 17 jaar daar
aan voorafgaande in het tijdvak
1947 - 1960 gemiddeld 2,4 per jaar,
in de periode 1930 - 1947 gemid
deld 1,2 per jaar.
Over de gehele periode gezien zijn
vooral de sociale wetenschappen, de
economische wetenschappen en de
landbouwkunde sterk in betekenis
toegenomen. Daarentegen geven de
rechtsgeleerdheid en in mindere ma
te ook de godgeleerdheid en dé ge
neeskunde het beeld te zien van een
betrekkelijk trage groei. De techni
sche wetenschappen, tussen 1930 en
1947 gekenmerkt door een zeer lang
zame stijging, zijn na 1947 vrij sterk
in betekenis toegenomen.
In de periode 1930 - 1960 is het
aandeel der theologen en dat van de
medische beroepsbeoefenaren' terug
gelopen. Daarentegen nam de relatie
ve omvang van de maatschappelijke
wetenschappen toe. Hetzelfde ver
schijnsel kan men ook voor de exacte
wetenschappen maar uitsluitend
in de periode 1947 1960 waar
nemen. De positie van de humaniora
bleef nagenoeg ongewijzigd.
Opvallend blijkt voorts de ontwik
keling in de economische en in de
sociale wetenschappen te zijn ge
weest.
De Oecumenische Raad van Ker
ken in Nederland heeft een in over
leg met zijn commissie voor sociale
zaken opgestelde boodschap over so
ciale vragen aan de regering en
volksvertegenwoordiging aangebo
den. De boodschap is ook van de
kansels voorgelezen en zal in kerke
lijke bladen worden opgenomen.
In de boodschap stelt de raad vier
taken bestrijding van de armoede
in de wereld en in eigen land leni
ging van de nood van invaliden en
bejaarden, een rechtvaardige verde
ling van de welvaart, beëindiging van
de woningnood en bestrijding van de
verkeersonveiligheid
Bij de Oecumenische Raad zijn
aangesloten de Nederlandse Her
vormde Kerk, de Remonstrantse
Broederschap, de Doopsgezinde
Broederschap, de Evangelisch Lu
therse Kerk, de Oud-Katholieke
Kerk, de Unie van Baptisten Ge
meenten en de Evangelische Broe
dergemeente.
Nadat de verbondsdaad van de
Katholieke Arbeiders Beweging op
20 mei jongstleden de statuten en
reglementen van het nieuwe Ne
derlands Katholiek Vakverbond
had goedgekeurd, is thans de bis
schoppelijke goedkeuring op de sta
tuten verkregen.
De aartsbisschop van Utrecht,
Bernard kardinaal Alfrink, heeft 't
bestuur van de K.A.B. op de hoogte
gesteld van deze goedkeuring,
waarover bij de K.A.B. grote
vreugcU heerst.
De leiding van Het Brabants Orkest heeft zich bijzonder verheugd ge
toond over het besluit van het provinciaal bestuur en het bestuur van
de vier grootste Brabantse gemeenten, om de subsidies met meer te
berekenen naar rato van het aantal inwoners maar op basis van het
exploitatie-tekort van het Orkest. Een gevolg van dit besluit is dat
die overheidsorganen op de exploitatie controlerende bevoegdheden
eaan krijgen. Uit een en ander vloeit tevens voort dat het voor de toe
komst niet meer wenselijk is, dat vertegenwoordigers van Provincie en
betreffende gemeenten nog zitting hebben in het bestuur van Het Bra
bants Orkest.
dans te wéinig aandacht schenkt aan
de hedendaagse muziek en musici.
Een enkele blik in het programma
voor het komende seizoen maakt dit
duidelijk.
In het komende seizoen zullen niet
minder dan 51 solistische beurten
voorkomen van Nederlanders, terwijl
11 Nederlandse dirigentenbeurten ge
pland zijn. Niet minder dan 9 Ne
derlandse componisten zullen met hun
werken 24 uitvoeringsbeurten krij-
De leiding van Het Brabants Or
kest heeft bij de samenstelling van
het programma voor het komende
seizoen opnieuw het standpunt ge-
hanhaafd, dat Het Brabants Orkest
op de allereerste plaats uitvoeringen
geeft voor het Brabantse publiek en
niet om de naam van progressiviteit
te veroveren. Het is voor de leiding
beslist geen gemakkelijke taak ge
weest om een programma samen te
stellen, waarbij èn met de wensen van
de critici èn met de wensen van de
concertbezoekers rekening is gehou
den.
Het waren de critici die beweer
den, dat het Orkest in het voorbije
seizoen te weinig aandacht heeft ge
schonken aan hedendaagse Neder
landse componisten en solisten, ter
wijl uit talrijke ingezonden stukken
van concertbezoekers bleek, dat het
juist de meer bekende klassieke stuk
ken waren, die in het middelpunt van
de belangstelling stonden.
Hein Jordans heeft duidelijk te
kennen gegeven, dat hij totaal niets
voelt voor opgedrongen herdenkings
uitvoeringen en premières. Wel ver
klaarde hij dat men gedeeltelijk wil
terugkomen op de tendens van het
vorig jaar, om door grote solisten
minder bekende werken te laten uit
voeren.
Toch is het niet zo, dat Hein Jor-
De hedendaagse muziek krijgt in
53 uitvoeringsbeurten in de verschil
lende concerten een niet geringe
plaats in te nemen. Tot slot zijn er
in het programma 8 Nederlandse
premières opgenomen.
Van de bijzondere werken die in
het komend seizoen zullen worden
uitgevoerd nemen onder meer een
hoofdplaats in de première van Sin-
foniëtte nummer 2 van Louis Toe
bosch en de eerste uitvoering in Ne
derland van het Scherzo fantastico
van Folprecht onder leiding van de
gastdirigent Vaclav Smetacek.
Als gastdirigent zullen o.a. verder
optreden André Vandernoot en
Hans Kindier.
Het bezoek in de vier grote steden
van Noord-Brabant laat nog wel het
een en ander te wensen over. Met be
trekking tot de jeugdconcerten wordt
de mening gelanceerd dat gedwon-
Het overzicht van de abon-
nements-concerten van Het
Brabants Orkest voorziet in
drie series. De eerste twee om
vatten concerten in Breda, Den
Bosch, Eindhoven en Tilburg;
de derde alleen in Den Bosch.
Het omvangrijke programma
vermeldt onder andere de vier
de symfonie van Brückner, en
de eerste van Dutilleux „Don
Quichotte" van Rich. Strauss,
een sinfonia concertante van
Cimarosa en „Iberia" van De
bussy.
Ook Het Brabants Orkest
gaat zijn palet met een nieuwe
Haydn-symfonie kleuren. Van
de Brabantse componisten Os
car van Hemel 'en Louis Toe
bosch komen respectievelijk de
vierde en de tweede symfonie
tot klinken.
Laatstgenoemd stuk (eigen
lijk een sinfoniëtta) gaat in
première.
Onder de solisten treffen we
verscheidene eigen orkestleden
aan, maar er komen er ook van
buiten, zoals de pianiste Ni
cole Henriot (Capriccio van
Strawinsky) en de violist Jaime
Laredo (Sibelius).
Jehudi Menuhin komt voor
het eerst naar Den Bosch -
met Bach en Beethoven.
De concerten worden als ge
woonlijk geleid door Hein Jor
dans, maar ook hij zal af en
toe de baton uitlenen aan een
gast-dirigent.
gen concerten voor te jonge kinderen
totaal geen gunstige invloed uitoefe
nen. Als een uitstekend voorbeeld
noemt Hein Jordans Den Bosch,
