wAAlwijkse en LanqstRAAtse coupant
De loon- en prijspolitiek
samen weRken
samen leven
-■
Wij moeten het negatieve
vlak mijden
Tot januari
Stijging grondstoffen-
prijzen
Andere gedachten
Korte berichten
TUSSEN SINTERKLAAS
EN DRIEKONINGEN
VRIJDAG 6 DECEMBER 1963
85e JAARGANG No. 97
De tcho van het Zuiöen
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieler.
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
3.10 franco p.p.
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 -2002
Telegram-adres: „ECHO"
Zoals wij in een vorig nummer meldden, is in de Tweede Kamer onge
rustheid uitgesproken over de stijging der prijzen, voordat de loons
verhoging is ingetreden.
Minister Andriessen heeft daarop 't volgende antwoord gegeven
,,Wij moeien elkaar geen onrust aanpraten over de prijzen. Het is bij
zonder gevaarlijk een psychologische sfeer te scheppen in de trant
van „alle prijzen lopen steeds maar op". Daar is geen sprake van. Het
is werkelijk onjuist, dat over een breed front de prijzen in beweging
zijn." Minister Andriessen (Economische Zaken) hield dit de Tweede
Kamer voor, als een wat geruststellend antwoord op de verontrusting,
die de Kamer uitsprak over de prijsstijgingen.
„Er zijn miljoenen artikelen met
miljoenen prijzen. Natuurlijk is daar
van altijd wel wat in beweging. Zeg
dat drie tot vier percent van de prij
zen omhoog is gegaan. Dan zijn er
wel genoeg voorbeelden van prijsstij
gingen op te sommen, maar het over
grote deel is toch in rust".
Stellingen
De stellingen van minister An
driessen kwamen hierop neer
prijsverhogingen zijn geen alge
meen beeld;
er zijn verhogingen toegestaan op
grond van externe kostenstijgingen;
het prijsindexcijfer van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek -
„de enige reële en betrouwbare maat
staf", zei de bewindsman - is over
oktober hetzelfde gebleven als dat
over september: 109, al zal vóór het
eind van het jaar hier nog een punt
bijkomen;
tegenover prijsverhogingen staan
ook talrijke prijsverlagingen;
onnodige onrust is gevaarlijk;
bij ongemotiveerde verhogingen
grijpt het ministerie in.
„Ik wil er voor zorgen, dat tot 1
januari de rust aan het prijzenfront
gehandhaafd blijft", verzekerde de
minister. „Maar ik moet dan wel ern
stig waarschuwen tegen het scheppen
van een bepaalde sfeer en het kwe
ken van onrust". Juist die sfeer zorgt
er voor, aldus de bewindsman, dat
sommige prijzen ongemotiveerd om
hoog gaan. „Als een kleine onderne
mer in het noorden of het zuiden van
het land al die berichten leest en de
klachten over prijsverhogingen hoort,
is hij bang dat hij achterop raakt.
Dan gaat hij zijn prijzen óók verho
gen".
Tegenover het lijstje prijsverhogin
gen, dat de socialist Baart op tafel
legde, kwam de minister met een
reeks prijsverlagingen groentecon-
serven, peulvruchten, cacao, tricota
ges, scheerapparaten, gasolie, naai
machines, auto's.
„Het is maar een deel, ik kan er nog
veel meer noemen". De gemiddelde
prijsverlaging is, volgens de bewinds
man tien tot vijftien percent. Sinds
dien zijn er verschillende prijsstoppen
afgekondigd.
Dat de kosten van levensonderhoud
toch dit jaar met één punt zulten stij
gen, is een gevolg van de stijging van
de grondstoffenprijzen op de wereld
markt. Bij het cijfer 109 voor de
maand oktober is overigens de ver
hoging van de melkprijs nog niet ver
rekend.
„De wereldzee is in beweging", zei
hij, „en het is logisch dat de golven
ook ons land zullen bereiken". In al
le EEG-landen is er een overspan
ning op de arbeidsmarkt. Er is een
voortdurend duel tussen bestedingen
en produktie. Bij deze spanning is
een matige loonstijging niet moge
lijk. Het is eveneens onmogelijk om
de prijzen helemaal buiten deze ont
wikkeling te houden. ,Dat kan een
voudig niet. Het zou een onaan
vaardbaar tekort op de betalingsba
lans en te weinig investeringen tot
gevolg hebben."
Aan de andere kant mag Neder
land niet de rug buigen voor het
haasje-over-spel van lonen en prijzen.
De keerzijde is ook onaanvaardbaar.
Als alles op de prijzen wordt afge
wenteld, komen heel wat groepen in
moeilijke omstandigheden te zitten.
De bewindsman zei, dat hij „wel
moeite had gehad" met de loongolf,
maar dat de afgesproken loonsverho
gingen toch aanvaardbaar zijn als de
discipline hersteld wordt, het over
leg behouden blijft en de zwarte lo
nen verdwijnen.
Minister Andriessen ziet, ondanks
de recente ontwikkelingen, toch nog
wel een redelijke kans voor de voor
spelling, dat de Nederlandse econo
mie volgend jaar met vier percent zal
groeien. Misschien zal, zo verwachtte
hij, de betalingsbalans begin volgend
jaar toch naar de negatieve kant be
ginnen door te slaan. „Maar daarover
moeten wij niet in paniek raken. We
hebben de afgelopen jaren- reserves
kunnen kweken."
Dat de vakbeweging er anders
over denkt, moge blijken uit 't vol
gende
KAB-voorzitter Middelhuis en
tweede-voorzitter Kloos van het NVV
hebben het volgende meegedeeld
Naast het stellen van nieuwe loon
eisen denken de twee vakverbonds
bestuurders ook aan een advies aan
de aangesloten vakbonden om in
nieuwe cao's een zogenaamde open-
breek-clausule op te nemen.
Deze bepaling zou moeten inhou
den, dat de lonen omhoog moeten als
de prijzen een nog te bepalen grens
overschrijden.
,,Op het prijzenfront is op 't ogen
blik langzamerhand een anarchie aan
het groeien. Zoals 't nu loopt, dreigt
het mis te gaan", verklaarde de heer
Middelhuis.
1 r
De heer Kloos liet weten
„Vanwege het ontbreken van
invloed op het prijspolitieke terrein
kan de vakbeweging tegen de huidige
prijsontwikkeling maar met één mid
del van zich afslaan en wel door het
stellen van nieuwe looneisen"
Volgens de heer Middelhuis is er
met al de prijsverhogingen van de
laatste tijd nu een nieuwe
BUDDEMEYEE
chemisch reinigen
grotestraat 95 waalwijk
situatie ontstaan, die niet in
het loonakkoord van de Stichting
van de Arbeid was voorzien. De af
spraak was: tot 1 januari, wanneer
de eerste loonsverhoging van vijf per
cent wordt gegeven, rust op het prij
zenfront. Er zijn echter feiten, die er
op wijzen, dat overal prijsverhogin
gen worden doorgevoerd. „Het moet
niet zó worden, dat de loonsverho
ging van 1 januari een compensatie
wordt voor de prijsverhogingen, die
tevoren reeds hebben plaats gehad.
Dat is een situatie, waar wij feestelijk
voor bedanken", aldus de KAB-voor-
zitter.
Ook hier lijkt ons de zaak wel
wat erg scherp gesteld en zullen we
de gang van zaken rustig moeten af
wachten. 't Is al spoedig
1 januari!
- In Amsterdam heeft zich een
fabrieksarbeider van 't leven beroofd
door de gasslang stuk te trekken. Het
hierdoor vrijkomende gas verspreid
de zich door 't gehele huis en doodde
beneden een slapend echtpaar van 61
jaar.
- In Amerongen zijn een vrouw
en dochter door een auto-ongeluk om
't leven gekomen.
- Mr. Dr. Chr. van Rooij, bur
gemeester van Heerlen, is benoemd
tot commissaris der Koningin in Lim
burg, in de plaats van mr. dr. Frans
Houben, die wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd met 1
januari eervol ontslag heeft gevraagd
en verkregen.
- In Canada is een vliegtuig
neergestort; alle inzittenden, n.l. 118
personen, zijn gedood.
- Deze week eindigt het tweede
concilie; het derde wordt gehouden
1964.
- De minister heeft een prijsstop
opgelegd voor huisbrand en houten
meubelen.
- In het vierlanden tournooi tus
sen West-Duitsland en Nederland en
België, werd België 1 en Nederland
tweede. Ook Kees de Ruyter was hier
van de partij.
- Reijdon en de Jager, twee Ne
derlanders die in 1961 in Rusland
wegens spionnage werden veroor
deeld tot 13 jaar, zijn vrijgelaten, zo
is door de Russische ambassadeur
aan minister Luns meegedeeld en
woensdag zijn ze reeds op Schiphol
aangekomen.
Elk jaar weer lezen we van onge
vallen, veroorzaakt door feestelijke
onvoorzichtigheid. Bij het afsteken
van vuurwerk loopt men brandwon
den op; kinderogen worden ge
kwetst. Met Sinterklaas wordt ge
vaarlijk speelgoed gegeven. Speel
goed waarmee kleine kinderen zich
kunnen verwonden (te scherpe ran
den, te gemakkelijk in de mond te ste
ken, enz.) Speelgoed voor grotere
kinderen, dat gevaarlijk is voor de
anderen (schietgerij, onveilig elec-
trisch speelgoed, gevaarlijk hobby
materiaal, enz.). Tijdens de Kerst
voorbereidingen wordt gebakken en
gebraden. Brandjes ontstaan doordat
de vlam in de pan slaat. Later, met de
kaarsjesverlichting van de kerstboom,
Het bedrijfsapostolaat heeft
vele pijlen op haar boog.
Zó deze stukjesSamen
werken, Samen leven. Maar
de eigenlijke rails waarover
't werk loopt, zijn toch wel
de gespreksgroepen.
Elke groep, hoe ook samen
gesteld en uit welke lagen
ook gevormd, is natuurlijk
waardevol om tot mentali-
teits-beïnvloeding te komen.
Maar bijzonder waardevol
zijn groeperingen van bazen,
gesprekken met chefs, werk
meesters, of hoe hun bena
mingen ook mogen zijn; zij
kunnen dubbele waarden
hebben.
Waarom?
De bazen op 'n bedrijf zit
ten vaak moeilijk. Hoe zijn
ze begonnen?
Vaak vielen ze op vanwege
hun bekwaam vakmanschap.
Na 'n half uurtje praten
met de directie, mochten ze
hun promotie horen.
De enige voorbereiding op
die geheel nieuwe situatie,
waarin ze voortaan zouden
verkeren, was dat gesprek
van 'n half uur.
Inderdaad kwamen ze in 'n
geheel andere werksituatie.
Voortaan werd er niet al
leen maar 'n beroep gedaan
op hun technische kwalitei
ten, waarin ze uit-stekend
waren, maar heel andere
eigenschappen zulten nu
aan bod moeten komen.
Wijdser en grootser zullen
ze moeten zienhet bedrijf
- althans gedeeltelijk -
kunnen óver-zien. Hun
perspectief moet zich ver
groten.
De bazen immers, kun je
zeggen - zijn de kamraden
waardoor de productie tot
stand komt.
En ook daarom vinden wij
gespreksgroepen van bazen
zo waardevol, omdat hun
invloed op 'n bedrijf zo
groot is.
Niet alleen de bedrijfs-leer-
meester van de jeugd, heeft
'n zware, verantwoordelijke
taak. Elke chef vormt 'n
belangrijk knooppunt in 't
leven op 'n bedrijf.
Van bovenaf krijgt hij be
velen, die bij de werknemer
moeten komen.
Andersom, hij hoort klach
ten, die weer bij de direc
teur moeten worden inge
diend.
Hij moet de steun zijn voor
zijn mensen en voor hen op
komen. Hij moet sfeer
scheppen op zijn afdeling.
Hij moet desgevraagd, in
lichtingen geven aan de di
recteur, én soms ook over
zijn mensen praten, maar
eerlijk en zonder menselijk
opzicht en zó dat de mensen
er echt mee zijn gediend.
Baas zijn is 'n hachelijke
taak.
Vandaar dat over de vreug
de om de promotie de scha
duw valt van 'n al te zwaar
gevoelde verantwoordelijk
heid.
En vandaar ook dat ge-
spreksavonden, waar chefs
zich op hun taak bezinnen,
zo uitermate belangrijk zijn.
Belangrijk, èn voor de chef
zelf, èn voor de mensen die
hij onder zich heeft, èn voor
de gehele gang van zaken.
Want hoe moeilijk 't voor de
baas is iemand, die altijd
sen-functie, kan blijken uit
z'n eigen woorden Een
baas is iemand, die alijtd
klappen krijgt. Als er iets
mis gaat, krijg je van de
hogere leiding een klap en
je valt in een kuil. Je kruipt
natuurlijk uit die kuil, maar
niet aan de kant waar de
hogere chef staat, maar aan
de andere kant.
Als je daar even staat, is er
weer wel iets gebeurd, waar
voor de arbeiders je 'n klap
op je hoofd geven en je valt
vrij!
weer in die kuil. Je voelt
nog de laatste klap en dus
kom je er aan de andere,
eerste, kant uit. Je krijgt
altijd klappen en bent altijd
bezig om uit de kuil te krui
pen, maar je komt er toch
telkens weer in terecht.
- Opgevallen om z'n tech
nische kwaliteiten, zullen nu
vooral ook z'n groot-mense
lijke kwaliteiten naar voren
moeten komen.
Zijn vroegere collega's zien
hem nu vaak anders. Hij
draagt voortaan 'n kantoor
jas, hij heeft 'n notitie
boekje in z'n vestjes-zak en
'n potlood steekt er bij.
Hij mag, en dat wordt als
een zeer groot voorrecht be
schouwd, hij mag rondwan
delen. Hij is niet gebonden
aan één plaats. Hij behoeft
niet meer te blijven staan
op dezelfde plavuis. Hij is
voortaan meer
Hij wèl
De baas moet, dacht ik, we
ten, hoe de man in zijn af
deling hem „ziet".
Wat mag de werkman van
hem verwachten?
Het wèl „op één plavuis
moeten staan tussen vier
muren", zit de werknemer
hoog.
Laatst hoorde ik van 'n di
recteur, die 't blijkbaar ook
niet op plavuizen had, het
volgende. Na zéér zware ar
beid kon hij zich directeur
noemen. Ruiterlijk gaf hij
toe dat 't inderdaad 'n be
knotting is van je vrijheid,
zelfs niet vrij te zijn „in 't
gaan en staan".
Vandaar 'n opmerking als
„chefs en directeuren zeker,
verdoen hun tijd met lo
pen".
Toch meen ik dat 't gevoel
„op één plavuis moeten
staan", maar 'n symptoom
is, 'n verwoording is van 'n
veel diepere ervaring.
Het gaat er bij de werkman
nog niet zo zeer om dat hij
niet menselijk wordt behan
deld, of dat hij rechteloos
is, dat er geen goede sociale
voorzieningen zijn of dat hij
in 't hele arbeidsbestel niet
zou meetellen.
Hij bedoelt allereerstik
sta machteloos tegenover 't
georganiseerde, gemecha
niseerde wat 't bedrijf is.
Vanaf 't moment dat men
bij 't binnenkomen z'n kaart
afstempelt, tot dat men dit
's avonds herhaalt, kan men
elk ogenblik, ieder bevel
ontvangen. En men heeft te
zwijgen en te gehoorzamen.
Men kan overspringen, en
ander werk zoeken, maar
,,'t is overal 't zelfde, je
moet overal werken en je be
vrijden van dat gevangen
zijn, gaat niet.
Het „moeten doen wat an
deren zeggen" is nog zo erg
niet, maar zou 't niet anders
kunnen.
En wie 't te zeggen hebben?
Dat zijn de bazen!!
Geen gemakkelijke taak om
baas te zijn.
De werknemer ziet scherp.
Ziet hij, dat de baas het
bedrijf dient, en dat wil zeg
gen de BEDRIJVEN DEN
dient, dan zal zo 'n chef
goed zitten.
Dan komt er 'n element
van vermenselijking bij en
van vertrouwen.
Dan krijgt 't bedrijf zin.
(„Zin" komt van zenden -
zending). Werken krijgt dan
betekenis. Dan komt er ver
bondenheid met directeur en
werknemer.
In zeer grote mate kan de
chef hier bemiddelend op
treden!
M. JANSEN,
Bedrijf saalmoezenier,'
Markt 8, Waalwijk.
heeft men geen voorzorgsmaatrege
len genomen èn er ontstaan uitslaan
de branden.
We willen uw feestdagen niet ver
gallen... maar juist integendeel de
inkeer en vreugde verhogen door u
op deze punten te wijzen. Neem die
in acht... de gevarenkans zal er door
verminderen.
Let bij het kopen van speelgoed er
op, dat het
niet brandgevaarlijk is,
niet scherp is,
geen verf afgeeft, en
niet gemakkelijk in de mond ge
stoken kan worden.
Maak geen gevaarlijke surprises.
Zorg bij uw voorbereidingen - als
u bijv. zelf speelgoed maakt of een
kerstboom opricht - dat uw ge
reedschap en gevaarlijke stoffen
niet in handen van kleine kinderen
kunnen komen.
4 Bij het versieren van de kerstboom
moeten we om veilig klimmateriaal
denken.
4 Zet de kerstboom stevig vast (liefst
in een bak met nat zand) en - als
u echte kaarsjes gébruikt - zorg
er voor dat er een emmer water en
een dweil bijstaan. Denkt u ook
om de opstelling? Niet te dicht bij
de gordijnen!
Laat de kerstboomversiering niet
rondslingeren. Kleine kinderen ste
ken die prachtig gekleurde balle
tjes maar wat graag in de mond,
waarna het breekt.
Zorg dat bij het plaatsen van ex
tra-schemerlampjes (of de elektri
sche kerstboomverlichting) de z.g.
verlengsnoeren veilig zijn en niet
zo op de grond mogen liggen dat
jonge kinderen erbij kunnen.
«.•VST»
■ai i', i (T
Als de kinderen met "vuur" of
vuurwerk mogen spelen, denk er
om dat dit STEEDS onder toezicht
gebeurt. En bent u er echt zeker
van, dat ze het niet "stiekum" zul
len doen?
Hete dranken enz. zet u nooit zo
op tafel dat deze er af kunnen wor
den getrokken, of gestoten, niet
waar?
U past bij het bakken en braden op
dat de vlam niet in de pan kan
slaan? Snel de deksel er op zet
ten als het toéh gebeurt! Dus pas
sende deksel bij de hand!
Als het niet reeds lang zo was,
zou men kunnen stellen dat de laatste
tijd wel voortdurend en bij herhaling
is gebleken, hoe belangrijk en cen
traal in de algemene problematiek van
het regeringsbeleid de sociaal-econo
mische sector met haar vele aspecten
is. Sinds enkele weken zijn we ge
dompeld in de grootste na-oorlogs
loon-operatie door de afspraak tot het
streven naar loonsverhogingen van
vijf tot tien procent, waarbij zonder
twijfel menig bedrijf zich - zó het
al mogelijk is - tot het uiterste zal
moeten inspannen om dat maximum
aan opslag zonder kleerscheuren te
kunnen opbrengen.
In die zin zijn we nationaal econi-
misch gezien allemaal bij de lopende
ontwikkeling ten nauwste betrokken.
Niet dus uitsluitend als werkgever of
werknemer in onze"eigen" onderne
ming, maar om de mogelijke gevolgen
voor werkgelegenheid en prijs-effec-
ten in de breedst mogelijke zin bij het
geheel van de operatie.
Vandaar, dat de minister van So
ciale Zaken onlangs in de Tweede
Kamer zo nadrukkelijk heeft gepleit
voor voldoende zelfdiscipline van en
in het bedrijfsleven. Hij richtte zijn
vermaning "tot allen, die terzake ver
antwoordelijkheid dragen", zich daar
mee naar twee kanten richtend ener
zijds kunnen door de inbreuk op het
gesloten loonakkoord grote gevaren
voor een noodzakelijk financieel-eco-
nomisch evenwicht ontstaan; van de
andere kant zou een bijna nog ernsti
ger bedreiging zijn gelegen in het on
evenwichtig oplopen van de prijzen.
Dat zou het rendement van de loon-
operatie voor zulk een aanzienlijk
deel teniet kunnen doen, dat de daar
door ontstane chaos in het algemeen
bestel onze nationale economie en de
arbeidsvrede zware klappen zou toe
brengen. Ook de minister van Econo
mische Zaken heeft op dit terrein
uiteraard grote activiteit ontplooid,
heeft eveneens het wachtwoord van
grote voorzichtigheid uitgegeven en
spelregels beraamd voor de toelaat
bare invloed van de loonsverhogingen
op de prijzen. In de Tweede Kamer is
daarover vorige week intensief ge
sproken bij de behandeling van mi
nister Andriessen's begroting, (zie
links boven).
Met al deze zaken zullen we in de
komende maanden nauwgezet bezig
moeten blijven! We kunnen ons ter-
wille van de boven al genoemde nood
zakelijke voorwaarden voor een -
altijd kwetsbaar - goed economisch
bestel geen gevaren veroorloven en
daarbij drukt de verantwoordelijkheid
zeker niet alleen op de regering en!
of op de volksvertegenwoordiging.
Voldoende stabiliteit en continuï
teit zijn voorts ook nodig voor de
handhaving van onze sociale zeker
heid. Wat deze betrefter staan -
zoals bekend - enkele grootse pro
jecten op stapel, die in de komende
jaren verwerkelijkt moeten worden.
Aanzienlijke aantasting van de werk
gelegenheid of andere "orde"-ver-
storingen kunnen de basis voor vol
doends zekerheid ernstig aantasten.
We denken bij die grote sociale pro
jecten vooral - hoewel er nog ver
scheidene andere zijn - aan de door
minister Veldkamp voor 1 januari
1965 aangekondigde optrekking van
de AOW naar een "sociaal verant
woord minimum". In de laatste tijd
is naar voren gekomen, dat de rege
ring daartoe een aanzienlijk deel van
de (premie-) last wil bijpassen uit de
algemene middelen (Staatskas), ge
zien de 500 a 600 miljoen gulden die
bedoelde verhoging gaat kosten. Wil
die voor vele bejaarden noodzakelijke,
of op zijn minst zeer bruikbare op
trekking van hun sociaal nieveau mo
gelijk zijn, dan mag dat staatskas-aan-
deel dus niet door kwade financiële
invloeden worden bedreigd.
We spreken nu nog niet eens van
dat tweede plan, n.l. betreffende be
lastingverlaging, dat met de andere
voornemens zo'n beetje om de voor
rang strijdt. Het meest wenselijk is
uiteraard, dat we tot beide positieve
operaties in staat zouden blijven te
zijn. Maar laat ons nu met zijn allen
ten minste trachten te verwerkelijken,
dat we niet in het NEGATIEVE vlak
terecht komen! Hard werken zal de
boodschap blijven.