Schoenenmuseum heeft er een
tijdelijke aantrekkelijkheid bij
hun ellendig
leven;
Brazilianen leiden - ondanks
bestaan - een gelukkig
onwetendheid voorkomt uitbarstingen
wAAlwnkse en lAnqstRAAtse couRAnt i»-®
10 leerlingen ontvingen
diploma
kaaltyk aoonèfd Ls pakoman
Bekroonde inzending van Jan de Munnik eveneens te bezichtigen
door Pater Wim van Leyden scj
Enkele gedachten over
Brazilië
De bevolking
De godsdienst
De sociale voorzieningen
in Brazilië
op de voet
Het Nationaal Museum voor de Schoen- en Lederindustrie, zoals hei
met een officiële naam wordt aangeduid, en dat is ondergebracht aan
de Grotestraat 148 in Waalwijk, heeft er sinds enkele weken een
nieuwe aantrekkelijkheid bijgekregen. Overigens is de aantrekkelijkheid
van tijdelijke aard, omdat de verschillende paren schoenen, die teza-
men een verrassende kollektie vormen, straks weer naar de eigenaren
of naar de organisator van de Oisterwijk Shoe Desing Cup, de Ko-
ninklijke Lederfabriek Oisterwijk N.Vterug moeten.
De verzamelde kollektie, zoals deze te bewonderen is in het Nationaal wf** i*
Schoenenmuseum, is zeer zeker de moeite waard gezien te worden. -«V. '^jt.
Dat deze interessante kollektie tot
stand kon komen, is in eerste instan
tie te danken aan de Koninklijke Le
derfabriek Oisterwijk N.V., die ter
gelegenheid van het 750-jarig be
staan van de Leerstad Oisterwijk, een
internationale prijsvraag had uitge
schreven voor het ontwerpen van een
leren dames middagschoen. Deelne
ming aan deze prijsvraag was toege
staan aan alle schoenfabrikanten uit
geheel Europa. Iedere inschrijver was
verplicht een paar volledig afge
werkte damesschoenen in te zenden,
waaraan de volgende eisen werden
gesteldHet moest op de eerste plaats
een namiddagschoen zijn, waarbij de
hakhoogte mocht variëren van 4 tot
7 cm. Het model moest verder oor
spronkelijk zijn en worden uitgevoerd
in kalfsleder en of lakleder en of
suède. De aangegeven maten bedroe
gen 37/37 Vè of 38 resp. 4/4 V2 of 5.
De jury die voor de beoordeling
van de inzendingen was samenge
steld bestond uit internationale pro
minenten van de schoenindustrie, zo
als Christian Legrez, directeur van
het Modehuis Dior in Parijs, Dr.
Giuseppe Muggiani, directeur van
Ars Sutoria in Milaan, Miss Eunice
Wilson mode en kleuradviseuze in
Londen en de Nederlander Max
Heyrmans, modeontwerper Amster
dam. De inzendingen werden door de
jury beoordeeld op stijl, oorspronke
lijkheid, modieus karakter en ver
koopmogelijkheid.
In totaal 115 inzendingen uit 14
verschillende landen kwamen in Ois
terwijk binnen. Onder deze 115 in
zendingen bevonden zich de produk-
ten van 17 Nederlandse schoenfabri
kanten. En ofschoon niemand van
hen in de prijzen viel, heeft een box
calf pump van de Gebroeders de
Munnik N.V. Lydia-schoenfabriek in
Drunen het tot een eervolle vermel
ding van deze internationale jury
gebracht.
De ontwerper van deze schoen was
de 23-jarige Jan de Munnik, die als
modelleur bij zijn vader werkzaam
is. De heer de Munnik, die tot deze
prestatie kwam, volgde, na de lagere
school te hebben doorlopen, de drie
jarige cursus op de Vakschool in
De 23-jarige Jan de Munnik uit Drunen bekijkt in een van de zalen
van het Nationaal Museum voor de Schoen- en Lederindustrie in de
Grotestraat, Waalwijk, zijn eigen ontwerp, waarmee hij tijdens de
„Oisterwijk Shoe Design Cup" een eervolle vermelding behaalde..
Op de voorgrond en in de kast achter de heer de Munnik verschillende
schoenen behorende tot de volledige kollektie zoals deze was inge
zonden voor de Oisterwijk Shoe Design Cup.
Bovenstaande foto geeft een duide
lijk beeld van een van de twee
schoenen waarmee de heer Munnik
de eervolle vermelding voor Neder
land in de wacht wist te slepen.
Drunen, daarna zette hij zijn vakop
leiding voort, door een 2e-jarige mo-
deleurscursus eveneens aan de voor
malige Vakschool in Drunen te gaan
volgen. De heer De Munnik nam ver
der deel aan het leerlingenstelsel van
de VAS. Jan de Munnik, die wij en
kele dagen geleden in het Schoen-
Museum ontmoetten, zei ons desge
vraagd, dat deze eervolle onderschei
ding voor hem totaal onverwacht was
gekomen. Sprekende over de toe
komst zei hij nog geen vastomlijnde
plannen te hebben. Wel wilde hij zich
zoveel mogelijk ontwikkelen in de
richting van het schoenontwerpen.
Voorlopig zal hij dat op het bedrijf
waar hij werkzaam is blijven doen,
omdat hij, naar hij ons verzekerde,
hier voldoende mogelijkheden gebo
den krijgt zichzelf in een juiste rich
ting verder te bekwamen.
Voor hen die zich aangetrokken
voelen tot de expositie in het schoe
nenmuseum, kunnen wij nog meede
len, dat de openingsuren zijn bepaald
op 10-12 en 2-5 uur, wat betreft de
werkdagen en van 2 tot 5 uur op zon
en feestdagen. Groepen kunnen vol
gens afspraak een bezoek aan het mu
seum brengen. De tentoonstelling die
eigenlijk tot 15 december .is gepland,
kan wanneer het bezoek dermate be
vredigend is enige tijd worden ver
lengd.
Aan in totaal 10 geslaagden is j.l.
dinsdagavond in hotel "Het Wapen
van Dongen" door wethouder A.
Verharen het praktijkdiploma en het
diploma A.V.O. overhandigd.
Tijdens deze bijeenkomst die werd
bijgewoond door de heer van Corven,
directeur van de L.T.S., de heer
Cloïn namens de federatie van
schoenfabrikanten, de heer Simons,
waarnemend directeur VAS, de heer
Borghouts, consulent in het bisdom
Breda, de heer Nuyten, consulent van
de VAS, de heer Leyten, lid van het
schoolbestuur en door de heer Biiis,
werd 't woord gevoerd door de heer
van Corven, die de aanwezigen een
hartelijk welkom toeriep, door wet
houder Verharen, die wees op de
grote plaats die de schoenindustrie
ook heden ten dage nog inneemt,
door de heer Cloïn, die de nadruk leg
de op het belang van goed geschool
de arbeidskrachten in de schoenindu
strie, door de heer Borghouts, die op
de grote sociale waarde van het di
ploma wees en door de heer Nuyten,
die naast een overzicht van het ont
staan en de doelstelling van het leer
lingenstelsel, wees op de mogelijkhe
den, die het leerlingenstelsel via de
cursussen die worden gegeven, biedt.
De geslaagden waren
J. W. Jansen, Aero Schoenfabrie
ken N.V. Dongen.
A. J. Verhulst, N.V. J. A. Ligten-
Vanavond is het dan weer zover. Het heerlijk avondje van Sinterklaas
staat weer pal voor de deur. En hij wie zal niet het hart vol verwach
ting kloppen voor de dingen die gebeuren gaan? Weken aaneen
hebben de knechten van de goedheilig man hun oor te luisteren ge
legd aan ramen, deuren en schoorstenen. Alle wensen zijn genoteerd,
het wachten is nu op de goedheid van Sinterklaas. Vol hoop en met
een klein beetje zorg in hun hart hebben ook deze drie kinderen de
komst van Sinterklaas en zijn knechten afgewacht. Maar het is ook
hen uiteindelijk allemaal meegevallen. Sinterklaas bleek ook dit jaar
weer de goedgeefse man, die zijn knechten rijkelijk laat delen uit de
vol met speelgoed en andere goede gaven gevulde zakken. Als het
u vanavond, vannacht of morgenvro eg evenzo zal vergaan als deze drie
Waalwijkse kinderen die hier geschaard staan rondom de heilige bis
schop de jongste kreeg zelfs een eervolle plaats op de schoot van
de Sint dan zullen wij, wanneer de Sint vrijdagmorgen met
zijn knechten weer naar het zonnige Spanje is vertrokken, tevreden
mogen zingen: Dank U, Sinterklaasje.
berg Dongen.
C. A. van Steenhoven, N.V. v.h.
W. Lourfjssen Dongen.
J. A. Aarts, A. G. Gerrits, M. J.
Jacobs, werkzaam bij C. de Jong N.V.
Gilze.
F. M. v. d. Wee, N.V. Schoenfa
briek Smits en Cie, Dongen.
H. C. de Jong en J. Nooijens, N.V.
Upper Ten Luxe schoenfabriek Don
gen.
H. G. IJpelaar, N.V. Schoenfa
briek Wolff, Dongen.
In de rubriek "Op de voet ge
volgd" van volgende week donderdag
komen wij hier nog uitgebreid op te
rug.
Pater Wim van Leyden, die enkele weken geleden in de parochiekerk
van de H. Clemens (Baardwijk) zijn eerste plechtige H. Mis opdroeg,
na in zijn missiegebied Brazilië tot priester te zijn gewijd, was zo vrien
delijk ons een en ander over dit land, dat 260 maal groter is dctn Ne
derland, te vertellen. Pater Wim van Leyden laat in zijn schrijven dui
delijk uitkomen, dat in dit immense land zowel op godsdienstig als op
sociaal gebied nog toestanden heersen die voor ons onbegrijpelijk zijn.
Hieronder volgt zijn relaas.
Het is niet onze bedoeling om hier
een uitvoerig wetenschappelijk werk
te schrijven over het uitgestrekte Bra
zilië. Het wil niet meer zijn als een
weergave van de indrukken, die
iemand persoonlijk heeft ondervon
den in de zes jaren, dat hij daar heeft
geleefd, het volk leren kennen en be
minnen.
Op straat komt men verschillende
rassen tegen de huidskleur vari
eert van zwart naar blank. Dat men
die variatie nu zo aantreft is het re
sultaat van de 300 jaar geschiedenis,
die Brazilië heeft doorgemaakt sinds
de ontdekking van Amerika door de
Portugezen. Toen deze in Zuid-Ame-
rika kwamen, troffen zij de oorspron
kelijke bevolking aan de Indianen.
Het doel van de Portugezen was,
zoals van alle landen in die tijd, hun
vaderland rijk te maken met het goud
wat zij daar aantroffen. Zij gebruik
ten de indianen om in de goudmijnen
te werken, maar omdat de indiaan
niet van werken houdt, probeerde hij
de portugees te verdrijven. Vele in
dianen trokken zich terug naar het
binnenland vanwaar zij de Portugezen
bestreden. Om toch aan goud te ko
men, begonnen de Portugezen met 't
onmenselijk werk om negers in te voe
ren vanuit Afrika. Later hebben ook
de Hollanders vaste voet gekregen in
de staat Pernambuco. Ook zij hebben
goed meegedaan aan de slavenhandel.
Hun bedoelingen waren al niet veel
beter dan die van de Portugezen, want
Holland had in die tijd ook nogal wat
geld nodig. Het is echter opvallend,
dat de Hollanders een betere naam
hebben overgehouden dan de Portu
gezen. Dit is te danken aan Prins
Maurits, die dat volk op een hoger
peil wilde brengen. Toen ze echter in
Holland zijn bedoelingen vernamen,
werd hij teruggeroepen. Kort daarna
werden de Hollanders bij Prazeres
verslagen. Vandaar dat men nog vaak
hoort "Als de Hollanders hier wa
ren gebleven, dan was Brazilië heel
anders". Hierover willen wij niet
twisten, want een land als Brazilië is
niet te vergelijken met Nederland, dat
260 maal kleiner is.
Later zijn hier nog vele andere
volkeren bijgekomen, die zich ver
mengd hebben met de daar wonende
mensen. Zo is het te verklaren, dat
men nu zoveel verschil aantreft wat
betreft de huidskleur van de heden
daagse Braziliaan.
toch
want
95
hun
dat
ka-
De Portugezen hebben
groot voordeel gebracht,
Brazilië nu nog ongev.
tholiek is, heeft het toch zeker te
danken aan het moederland Portu
gal.
Reeds vanaf het begin hebben de
Portugezen de missionering flink
aangepakt. Met hun handelsvloten
brachten zij priesters mee om ook van
de indiaan een goed katholiek te ma
ken. Omdat het land zo groot is, is
het grote probleem altijd geweest
het priestergebrek. Nog op de dag
van vandaag ontbreken er voor heel
Zuid-Amerika ongeveer 40.000
priesters. De Braziliaan is van huis
uit zeer godsdienstig, wat hij zeker
meegekregen heeft van de Portuge
zen. Zijn geloofsbeleving echter, is
nogal aan de slappe kant. Als hij ge
doopt is en hij wordt in de kerk be
graven, dan is dat voor hem vaak
voldoende. Kan hij het beter weten,
als er niemand is, die hem dit anders
leert? Omdat er weinig priesters zijn
en goede katholieke leken, is het te
begrijpen dat het bijgeloof veel in
gang vindt. De voornaamste sekte is
wel het "SPIRITISME". Het is de
godsdienst van Allan Kardev, die be
weerde, dat de mens met geesten kan
spreken. Wat voor kwaad deze sekte
aanricht is ongelooflijk. Hun centra
hebben namen van heiligen en de ge
wone man trapt er in. Als ze de men
sen goed in hun macht hebben ver
anderen ze de naam.
Verder treft men er veel bijgelo
vige godsdiensten aan, die afkomstig
zijn uit Afrika.
Zij brengen hun tijd door met dan
sen, drinken, dit alles ter ere van hun
heilige beeldjes. Vooral de staat Ba-
hia staat er om bekend, maar men
mag wel aannemen dat heel Brazilië,
van Noord tot Zuid, vol staat met
die centra van heidense gebruiken.
a I i J'gfï
Van de sociale voorzieningen, zo
als men die aantreft hier in Holland,
is in Brazilië geen sprake. Daar ziet
men de grote tegenstelling tussen
rijk en arm. De rijken (bazen van fa
brieken, van de handel, etc.) hebben
alles en maken er kwesties van, dat
de gewone man niet te veel verdient.
Zij hebben prachtige huizen, goed
eten, etc., terwijl de massa in eenvou
dige, vaak bouwvallige huisjes woont
om maar niet te spreken van krotten.
De arbeider, werkt hetzij in een fa
briek, hetzij op het land; hij verdient
hoegenaamd niets. Zelf heb ik eens
een moeder op een fabriek ontmoet,
die me het volgende zei:
"Padre, ik heb 13 kinderen, mijn
man is niet erg gezond, nu werk ik
hier met vier machines. Wij werken
dag en nacht en verdienen niets
Dit was op een textielfabriek, maar
zo gaat het op de meeste fabrieken.
Als de toestand zo is, is het begrij
pelijk, dat de mensen ontevreden wor
den en hun rechten opeisen door sta
kingen of volgens de communisten
door hardhandig optreden.
Vooral deze communisten krijgen
steeds meer invloed, omdat zij ge
bruik maken van de ellende die er
heerst bij het volk en alles zo mooi
VRIJDAG 6 DECEMBER 1963 85e JAARGANG No. 97
De tcho van het Zuióen
Uitgever
Waalwij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement
22 cent per week
per kwartaal 2.85
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002 Telegram-adres: „ECHO"
