wAAlwrjkse en UnqstRAAtse couraiu
Schoen- en Lederindustrie kenden
in 1963 een zeer gunstig jaar
samen wenken
samen Leven
Raad van Sprang-Capelle voteerde
voor prefab openluchtzwembad
Rex Schoenfabrieken fêteerden twee
zilveren jubilarissen
Zwembad - 40 bij 20 meter - zal zonder Rijksgoedkeuring worden gebouwd
VRIJDAG 3 JANUARI 1964
o i^ot 86e JAARGANG No. 1
De tcho v^n het Zuióen
Uitgever
Waalwij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tieten
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Abonnement:
p. week (0.24+ let. inc.k.) ƒ0.25
p. mnd. (1.00+ 5 ct. inc.k.) 1.05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres: „ECHO"
De schoen- en lederindustrie zal
zeker met enige weemoed afscheid
genomen hebben van het achter
ons liggende jaar. De economische
situatie, zoals die zich het afgelopen
jaar in deze industrie ontwikkelde,
mag zeer gunstig worden genoemd.
Ondanks ingrijpende veranderin
gen zoals de invoering van de vijf
daagse werkweek, de revaluatie van
de gulden, heeft de schoen- en le
derindustrie dezelfde gang opwaarts
weten te behouden.
De tijdelijke invoering van een
verkorte werkweek in sommige
schoenfabrieken door een tekort
aan orders, heeft zich in 1963 niet
opnieuw voorgedaan. Integendeel.
Het merendeel van de bedrijven
was goed van orders voorzien en
werkte nagenoeg het gehele jaar op
topproduktie.
Minder goed was het gesteld met
het aantrekken van personeel.
Zoals ook in andere sectoren het
geval was, bleef de schoen- en le
derindustrie kampen met een tekort
aan werkkrachten. Het gehele jaar
door bleef er een enorme vraag
naar personeel. Aan de zeer grote
vraag kon slechts minimaal worden
tegemoet gekomen door een be
perkt aanbod van arbeidskrachten.
Ook de lederindustrie speciaal
de sector overleder was het af
gelopen jaar goed van orders voor
zien. De grote vraag naar dames
laarsjes veroorzaakte in de over-
lederindustrie een enorme vraag
naar overleder. Iets minder gunstig
was het beeld in de zoollederindus-
trie, die ook in 1963 steeds meer
concurrentie ging ondervinden van
de „vervangingsartikelen".
De looiers vonden in 1963 een
meevallertje door het afbrokkelen
van de prijzen op de huidenmarkt.
Dit voordeeltje werd door de mees
te leerlooiers dankbaar aanvaard
om op deze wijze de extra kosten
veroorzaakt door de stijging van
de lonen, op te vangen.
De lederwarenindustrie mocht
ook in 1963 niet klagen, ofschoon
zich ook in deze sector het gemis
aan een voldoende aanbod van ar
beidskrachten deed gevoelen.
De vooruitzichten voor het jaar
1964 zijn bepaald gunstig te noe
men. Wel rijst de vraag, hoe de
verschillende schoenfabrikanten de
loonsverhoging zullen weten op te
vangen. De plaats die de Neder
landse schoenindustrie in de E.E.G.
inneemt laat niet toe, dat de prij
zen van schoenen sterk gaan stij
gen. Dit houdt in dat waarschijnlijk
de winstmarges het komende jaar
't zullen moeten ontgelden.
Rex Schoenfabrieken Drunen heb
ben vorige week een tweetal zil
veren jubilarissen in het feestlicht
gezet. Dit gebeurde tijdens het jaar
lijks personeelsfeest, dat zowel door
het personeel als door de directie
werd bijgewoond. De feestviering
vond plaats in café-restaurant Ge
zusters Elshout in Drunen, dat voor
deze gelegenheid tot in de verste
hoek gevuld was met belangstellen
den. De grootste belangstelling de
ze avond ging uit naar de twee ju
bilarissen, de heren W. Vissers,
chef van de expeditie-afdeling en
J. Vos, werkzaam op de afdeling
zwikkerij, die tijdens dit personeels
feest door de directeur van het be
drijf, de heer M. Elshout werden
gehuldigd.
STUDIO REX
De mist was er de directe oorzaak
van dat het feest iets later begon
dan was gepland. Een twintigtal
meisjes, die met de bus uit Dussen
moesten worden opgehaald werden
door de dichte mist een dik kwar
tier opgehouden. Maar toen ook
deze eenmaal waren gearriveerd
kon het feest op volle kracht gaan
draaien. De heer M. Elshout, die
het openingswoord verrichtte toon
de zich bijzonder verheugd, dat op
nieuw een tweetal jubilarissen aan
de lange rij waren toegevoegd. Het
bedrijf kent momenteel 32 in dienst
zijnde jubilarissen van 12% jaar
en langer. Verheugd ook was de
heer Elshout over het feit dat hij
mededeling kon doen dat in Dru
nen Studio Rex in juni van het af
gelopen jaar officieel in gebruik
kon worden genomen. In dit stik-
atelier zijn op het ogenblik een
twintigtal meisjes werkzaam die
zich bezig houden met het vervaar
digen van schachten.
„Het ziet er naar uit," aldus de
directeur, „dat in de nabije toe
komst, dit aantal een uitbreiding
zal moeten ondergaan. De perso
neelssterkte bij Rex Schoenfabrie
ken is in het afgelopen jaar met 17
toegenomen. De produktie in 1963
gaf een stijging te zien van 30 pro
cent.
Via de op dit bedrijf geldende
Spaarrregeling werd er in totaal
7.255 uitgekeerd. De heer Elshout
zei dat het bedrijf, gezien de goed
gevulde orderportefeuille er uitzon
derlijk goed voor staat. Op 1 no
vember werd de hoogste omzet van
ooit behaald.
NIEUWE PLANNEN
Ook maakte de heer Elshout de
nieuwe plannen voor het jaar 1964
bekend. Zo zal er in dit bedrijf een
ondernemingsraad worden opge
richt, terwijl tevens de nieuwe
klasse-indeling zal worden inge
voerd. Ook zal worden gewerkt aan
een moderner produktie-apparaat
en modernere werkmethoden. Hij
deed een beroep op de werknemers
ook in 1964 de beste krachten te
geven, zodat de veroverde plaats
op de Euromarkt gehandhaafd kan
blijven.
Bij de huldiging van de twee ju
bilarissen memoreerde de heer Els
hout t.a.v. de heer Vissers, dat deze
in een bijzonder moeilijke periode
het bedrijf was komen binnen stap
pen. „Je hebt je gedurende deze 25
jaar weten op te werken tot chef
van de expeditie, dat pleit voor
jou", zo betoogde hij. De heer Els
hout zei dat ook de directie veel
waardering had voor het werk dat
de jubilaris had verzet. In zijn
dankwoord betrok hij ook de echt
genote van de jubilaris.
„U mag ik een echt goedwillende
medewerker noemen", zo richtte
hij zich tot de heer Vos. Hij bracht
naar voren, dat de heer Vos het
had gepresteerd om alle bewerkin
gen van de onderwerkafdeling on
der de knie te krijgen. De heer Els
hout zei de heer Vos dan ook graag
ten voorbeeld te willen stellen aan
de jeugd. Ook de heer Vos werd
dank gebracht voor zijn trouw en
medewerking.
Beide jubilarissen kregen het
gouden Rex-insigne en een gouden
armbandhorloge met inscriptie aan
boden.
gunstige begrotingspositie voor 1964.
De sociale zorg van de gemeente zal
voor 1964 50 a 60.000 gulden meer
gaan vragen. Deze meer-subsidie
wordt enerzijds veroorzaakt door het
bejaardencentrum Achter de Hoven
en tevens door het aantal volwassenen
en kinderen dat moest worden opge
nomen in allerlei inrichtingen.
SELFSUPPORTING
Het openluchtzwembad brengt voor
de gemeente meer voordelen mee. En
kele belangrijke punten zijn, dat dit
bad geschikt is voor recreatieve doel
einden. Ook hier zullen minimaal
twee badmeesters nodig zijn, maar nu
maar voor vier maanden in het jaar.
Het meest doorslaggevende argument
in deze was de selfsupporting van 't
openluchtzwembod, waardoor de ge
meente gespaard kan blijven voor
aanzienlijke jaarlijkse tekorten. Ook
zal het openluchtzwembad bij G.S.
makkelijker haalbaar zijn dan het in
structiebad. "Het liefst", aldus bur
gemeester van Prooijen, "hadden wij
beide zwembaden gerealiseerd willen
zien. Wij kunnen echter niet bogen
op een post van "f 89.000 onvoor
zien" zoals de gemeente Drunen".
TELEURGESTELD.
Ondanks al deze argumenten van
burgemeester van Prooijen voor een
openlucht zwembad, konden zich toch
niet alle leden van de raad dadelijk
accoord verklaren met de denkbeel
den van het college. De heer Dek
kers zei als eerste veel voor het plan,
zoals dat door het college van B. en
W. was voorgelegd, te voelen.
De heer Genuit daarentegen be
toogde bijzonder teleurgesteld te zijn.
"Wij waren de mening toegedaan, dat
in de gemeente èn 'n instructiebad èn
'n openluchtbad gerealiseerd zouden
worden. Wij zijn ontzaggelijk teleur
gesteld nu dit plan ter tafel komt".
Hij zei zich afgevraagd te hebben of
het wel juist was, wanneer men in
derdaad voor de keuze stond tussen
een van deze twee baden, om dan te
kiezen voor het openlucht zwembad.
Hij wees er burgemeester van Prooij
en op, dat de jeugd tijdens het school
zwemmen in Waalwijk, vanwege het
slechte weer, slechts vier keer ge
bruik had. kunnen maken van het
openluchtzwembad in Waalwijk. Hij
zei achter het denkbeeld van de voor
zitter, dat de bevolking nu vier maan
den in de gelegenheid zou zijn, ge
bruik te maken van het openluchtbad,
een groot vraagteken te moeten zet
ten. De 'heer Genuit betoogde dat de
schooljeugd de zweminstructies hard
nodig heeft, waarbij hij zich afvroeg
of de jeugd wel gebaat zou zijn bij
het openluchtbad.
De heer Genuit bestreed verder de
mening van de voorzitter dat de be
volking helemaal niets aan een der
gelijk instructiebad zou hebben. Ver
der wees hij op het grote financiële
offer, dat de gemeente zich had ge
troost voor het Dorpshuis, "dat", al
dus de heer Genuit, "niet zo inten
sief gebruikt zal worden dan het in
structiebad".
De heer Dekkers zei te menen, dat
men de recreatie als punt één diende
te beschouwen. "Wij dienen boven
dien wel degelijk de exploitatie-reke
ning in aanmerking te nemen." Hij
besloot met te zeggen, bijzonder blij
te zijn met het door het college inge
diende plan.
De heer Kuijsten informeerde, of
er in de toekomst de mogelijkheid
zou bestaan alsnog te komen tot een
instructiebad. De heer Ros meende
dat er al lang genoeg gepraat was,
waarop de voorzitter terecht ant
woordde het zeer op prijs te stellen
dat de raadsleden hun mening naar
voren brachten. De heer Ros zei te
voelen voor een openluchtzwembad,
terwijl daarnaast alles in het werk ge
steld zou moeten worden om binnen
1 of 2 jaar tot een instructiebad te
komen.
Ook de heren de Vos en van der
Maden stelden de voorzitter nog vra
gen, terwijl de heer de Raat zich uit
sprak voor het instructiebad, omdat
het volgens hem om de jeugd begon
nen was. Ook wees hij op het geflat
teerde van de exploitatie-opzet; "als
het bad niet op zondag geopend mag
zijn, gaan er nog 17 dagen af", zei
hij.
Nadat de voorzitter de sprekers
had beantwoord, werd het voorstel
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
BENOEMING COMMISSIES
- '-i i Lil
Tijdens dezelfde raadsvergadering
werd 't nieuwe raadslid de heer J. P.
de Vos als zodanig beëdigd. Bij de
benoeming van de commissie tot we
ring van schoolverzuim werden al de
vijf leden herkozen, zodat ook de ko
mende 3 jaar de heren L. Poldervaart
(12 stemmen), H. J. Overweel (12
stemmen), J. W. Genuit (11 stemmen
en 1 blanco), P. v. d. Schans (12
stemmen) en J. Rosenbrand (12 stem
men)) in deze commissie zitting zul
len hebben. Burgemeester van Prooij
en bracht aan de commissie dank voor
het gedane werk in de afgelopen pe
riode, waarbij hij de hoop uitsprak
dat de heer Genuit deze dank aan de
overige leden van de commissie zou
overbrengen.
Bij de benoeming van een lid van
het bestuur van de Gemeentelijke In
stelling voor Maatschappelijke Zorg,
waarbij de heer Kuijsten aftredend
was, werden door de raad 11 stem
men uitgebracht op de heer A. J.
Kuijsten, terwijl de heer J. M. v. d.
Hoven één stem op zijn naam kreeg.
Ook aan de heer Kuijsten bracht bur
gemeester van Prooijen zijn dank
over. "Persoonlijk weet ik hoezeer U
in dit werk bent opgegaan. Ik vond
het dan ook bijzonder prettig, dat u
zich opnieuw bereid verklaardde zit
ting in het bestuur te willen nemen."
Aan de heer P. W. Toen, gemeen
te-architect, werd i.v.m. zijn benoe
ming tot directeur van gemeentewer
ken in Zwollerkerspelop de meest
eervolle wijze ontslag verleend.
Eervol ontslag werd eveneens ver
leend aan de heer J. Molegraaf als
klokluider te Capelle. Met ingang
van 1 jan. zal bedoelde klok be
halve op zondag - worden geluid
door een van de gemeentewerklieden.
OVERIGE AGENDAPUNTEN
De raad verklaarde zich accoord
met de verlening van een uitkering
ineens aan het gemeentepersoneel
i.v.m. de nacalculatie van de "trend"
over 1963.
Aan de heer J. Meijer, hoofdcom
mies van de secretarie werd een gra
tificatie verleend voor de waarne
ming van de functie van secretaris
(zie vervolg pag. 6)
Zonder dat er ook maar één Rijksgoedkeuring aan te pas komt, zal de
gemeente Sprang-Capelle, nadat ook Gedeputeerde Staten goedkeuring
aan het door de raad maandagavond genomen besluit hebben gehecht,
overgaan tot de bouw van een zogenaamd poolliner prafab plastic
zwembad. De bouw van het zwembad zonder meer, dus zonder speel-
en zonneweide, kleedlokalen, garderobe etc., zal de gemeente op 94.000
gulden komen te staan, waardoor er geen goedkeuring is vereist. Ook
wat betreft de bouw van kleedlokalen, garderobe, wil de gemeente het
zonder Rijksgoedkeuring zien te stellen, door beneden het bedrag van
10.000 te blijven. Het resterende bedrag van f 21.000 zal worden
besteed aan de aanleg van speel- en zonneweide, waterzuiveringsinstal
latie en controlelokaal. Deze uitgave van f 125.000 zal kunnen worden
gedekt, doordat de gemeente de beschikking heeft over een evengrote
reserve. Het bad, dat, wanneer noodzakelijk, te verplaatsen is krijgt
een diepte van 0,40 m uitlopend tot 2.20 m.
Over de plaats waar het zwembad zal worden gerealiseerd, bestaat nog
geen enkele zekerheid. B. en W. hebben hun gedachten laten uitgaan
naar een terrein bij het Bruggetje achter het te stichten Dorpshuis, om
dat men hier de beschikking zal hebben over fietsenstalling en par
keerruimte. Een nadeel is, dat het zwembad dan juist achter de bebou
wing komt te liggen, hetgeen voor de bewoners van deze huizen niet zo
prettig zal zijn. Het college heeft verder zijpn gedachten laten uitgaan
naar het Laantje van Zuidewijn, dat echter het nadeel heeft, dat hier
geen enkele voorziening voorhanden is en waarvan 'het ook niet zeker
is dat de gemeente dit terrein zal kunnen kopen.
1 ZWAAR.
Iet gemeentebestuur van Sprang-
Gelle, koesterde overigens al en-
k jaren plannen om te komen tot
e'openluchtzwembad in de gemeen-
tHiertoe zijn in het verleden reeds
kiieten gevoteerd, terwijl van de
zijde van het college diverse bespre
kingen zijn gevoerd. Hierbij kwam
vast te staan, dat een conventioneel
openluchtbad, de gemeente te zwaar
zou gaan drukken, omdat de reali
sering van een dergelijk 'bad de ge
meente op ruim 5 ton komt te staan.
Uit een onderhoud met de N.V.
Installatie Maatschappij Lucas Pesie
in Amersfoort kwam vast te staan,
dat deze N.V. de beschikking had
over een prefab polyester instructie
bad met een afmeting van 17 bij 7
meter en een prefab openluchtbad,
van 40 bij 20 meter.
Het instructiebad zou zich uitste
kend lenen voor het lesgeven aan de
jeugd in de vorm van schoolzwem
men. Het publiek echter is met dit
bad niet gebaat, omdat de oppervlak
te van het instructiebad te klein is
om een behoorlijk aantal zwemlief-
hebbers op te nemen. Wat de exploi
tatie betreft is dit instructiebad bere
kend op n totaal van 1500 kinderen,
terwijl de gemeene Sprang-Capelle er
ongeveer 700 heeft. De verwarming
van dit bad zou de gemeente jaarlijks
een bedrag van f 17.000 gaan kos
ten, terwijl er aan salaris voor mini
maal 2 badmeesters een jaarlijks be
drag van f 15.000 zou worden ge
vergd. Tot slot zou de waterzuive
ringsinstallatie ongeveer f 15.000
gaan vragen. Met aftrek van de 'be
schikbare reserve, de opbrengst van
de badgelden, zou dit instructiebad
de gemeente Sprang-Capelle nog een
bedrag van f 20.000 gaan kosten.
In verband hiermee wees burge
meester van Prooijen op de niet zo
In aansluiting op 't be
drijf spraat je van de vorige
keer, nog iets over de bui
tenlandse arbeiders, de Tur
ken.
Niet om de zede-predi
kant uit te hangen, om 'n
juiste verstandhouding me
de voor te bereiden. Een
juiste verstandhouding, ook
tussen onze (vrouwelijke)
jeugd en hen.
Het een 'en ander is weer
ontleend aan 't brochuurtje
uitgegeven door de "Neder-
landsch-Turkse vereniging".
-In de Turkse samen
leving overheerst sterk 't pa
triarchale gezinspatroon.
De zoon heeft een veel
grotere waarde in de fami
lie dan de dochter. Een bij
zonder grote mate van eer
bied wordt betoond aan de
ouderdom, terwijl de rol van
de gehuwde vrouwal blijft
zij beschikken over haar
eigen geldmiddelen, zeer
ondergeschikt is.
De Turk is in eigen land
gewend aan een grote mate
van terughoudendheid in de
omgang met 't andere ge
slacht.
Tegenwoordig zijn er wel
voorvallen in afwijkende
zin, vooral onder invloed
van de Westelijke films.
Over 't algemeen evenwel
blijft in Turkijë het tradi
tionele moraal-begrip over
heersend, omdat een sterk
gevoel bestaat voor wat be
hoort en niet behoort, als
uiting van een innerlijke be
schaving, die trien in alle
lagen van de bevolking aan
treft.
Hoewel de Turkse bevol
king een grote verscheiden
heid van typen kent, waarin
dus ook onderlinge ver
schillen optreden, kan men
in 't algemeen wel zeggen,
dat de Turk emotioneel is,
zowel op erotisch gebied, als
ten aanzien van andere ge
moedsuitingen, waaraan
minder remmen worden aan
gelegd dan bij noordelijker
volkeren gebruikelijk is.
(Terwijl, dunkt mij, de
mate van beheersing even
zeer beïnvloed wordt door
de intellectuele ontwikke
ling).
Wel gaat de Turk eerder
tot gewelddaden over. Hij is
agressief!
Het aantal veroordelin
gen wegens persoonlijk ge
weld, waarvan ruim 10
moord of doodslag over
treft, dat der veroordelin
gen wegens vergrijpen tegen
de eigendom.
Ten dele kan dit misschien
wel toegeschreven worden
aan de invloed van de
godsdienst. Hun geloof re
kent diefstal en oneerlijk
heid als zeer zware zonden
aan, terwijl bij ons 't gevoel
voor 't „mijn en dijn" gaat
afstompen, of zich verleg
gen.
- Wat voor velen mis
schien 'n openbaring kan
zijn is 't volgende. Jood,
christen en moslem geloven
in dezelfde God.
De Koran geeft aan de
Arabieren 't woord Gods in
de volledige vorm. De Ko
ran vult aan wat grote pro
feten, als Abraham, Mozes
en ook Jezus (want ook hij
was slechts 'n profeet, zeg-
gen zij) aan de wereld heb
ben geleerd.
Het Godsbegrip is dus
voor hen in wezen 't zelfde,
ook al geloven ze niet aan
de onbevlekte ontvangenis
van Maria, aan de Drie-een
heid, en verwerpt hij het
Gods Zoon zijn van Chris
tus.
- De oprechte Moslem
eet geen varkensvlees, in
welke vorm dan ook, noch
vlees van dieren die zelf
vleesetend zijn.
Ook de Turk kent 'n gro
te Vastenmaand, de Rama
dan genoemd en die in 1964
van 16 jan. tot 15 febr. zal
vallen.
Hij is dan verplicht tus
sen zonsopgang en zonson
dergang niets tot zich te ne
men, noch in vaste, noch in
vloeibare vorm. Hij mag niet
roken 'en moet zich onthou
den van sexueel verkeer.
Het een en ander lijkt
ons wel een moeilijke ver
plichting, waarvan de in
vloed storend kan zijn voor
de produktiviteit van 'n be
drijf! Ook voor de Turk kan
'n gesprek tussen kerk en
wereld geen kwaad!
De grote vasten sluit met
n feestdag. Ook bedrijfs
leiding en collega's zouden
die dag niet onopgemerkt
mogen voorbij laten gaan.
De Turk verwacht dan im
mers een felicitatie.
Men zou dan b.v. wat sui
kergoed aan kunnen bieden.
Ook zal rustig moeten wor
den bekeken hoe te hande
len als de Turk rond elf uur
in de morgen z'n matje uit
zou rollen en neerknielen in
de richting van Mekka.
Deze voor hen zware ver
plichting zal in strijd komen
met de nuchtere regels van
het bedrijf.
- Wat wij geen Turk
toewensen, is, dat hij hier
zou sterven.
Ook voor hem die tijdens
z n leven geen religieuze
belangstelling toonde, wil
in t uur van sterven zijn
Moslem zijn tot uitdrukking
worden gebracht. Hij dient
in de richting van Mekka
(richting Maastricht) gelegd
te worden en wel op z'n
rechterzijde. Geen vlakke
horizontale grafsteen om 't
gaf te dekken.
In Waalwijk werken Tur
ken, in Heusden zitten Grie
ken. Hoe duidelijk wordt 't
in onze dagen dat wij SA
MEN moeten werken en sa
men moeten leven.
Laten we in dit nieuwe
jaar ons werk nog veel meer
serieus nemen, dan we tot
nu toe gedaan hebben.
Ik ben er van overtuigd
dat we nog maar half vol
doende geloven aan onze ar
beid. Dat geldt voor de
werknemer, dat geldt voor
de directeur, die z'n agenda
hoogst ernstig moet nemen.
Het bedrijf, of die school,
of die agenda, dat is de
plaats van de incarnatie van
de menswording.
Dit wensen wij U voor
1964'n heilig werelds
zijn.
M. JANSSEN,
Bedrijfsaalmoezenier,
Markt 8. Tel. 3716.
