waaLwij kse en lAnqstRAAtse cour An t Zowel burgerlijk als kerkelijk huwelijk van prinses Irene in Nederland 207 Gemeenteraad Heusden DE VERLOVING Nieuwjaarsrede van de Burgemeester Heusden is de 4000 inwoners gepasseerd Openbare kleuterschool in uitbreidingsplan Oud Heusden Stassar - Waalwijk Uitgever Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2x per week Abonnement p. mnd. (1.00+ 5 ct. inc.k.) 1.05 p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10 p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25 p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling (bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra) Advertentieprijs: 11 cent per mm. ■""■mm Contractadvertenties: speciaal tarief Telegram-adres: „ECHO" Opgericht 1878 Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002 Tweede Kamer eensgezind in kritiek op de Rijksvoorlichtingsdienst De Tweede Kamer is dinsdagmiddag en -avond opvallend en onge bruikelijk eensgezind geweest, toen zij sprak over de verloving van Prinses Irene met Prins Don Carlos. Bijzondere eensgezindheid werd aan de dag gelegd wanneer het ging over de ongelukkige rol die de Rijksvoorlichtingsdienst in deze affaire heeft gespeeld. Van uiterst links (C.P.N.) tot uiterst rechts (S.G.P.) en alle partijen daar tussen in, was men het erover eens, dat Nederland en het ko ningshuis geen banden mag hebben met de Carlistische beweging in Spanje en dat het daarom bijzonder verheugend was, dat de prinses van haar rechten op de troon afstand wilde doen. Bijna alle sprekers begonnen met een gelukwens aan het jonge paar en met een veront schuldigende opmerking over wat leek op een inmenging in particu liere aangelegenheden Grondwet geëerbiedigd De fractieleider van de K.V.P. de heer Sdhmelzer, wenste een beschou wing te wijden aan problemen, die thans tot moeilijkheden leidden en in de toekomst wellicht vermeden kun nen worden. De brief van de minister-president aan de Kamer analyserende, kwam hij tot de conclusie, dat de grondwet is geëerbiedigd en gevolgd, maar hij vond, dat er nog te veel gissingen in ons volk leven. "De recente gebeur tenissen hébben spanningen tussen volk en koningshuis gewekt.De recht vaardigheid eist begrip er voor te hebben in welke moeilijke positie het kabinet zich bevond, terwijl lang niet alle punten zich voor openlijke ver dediging lenen", aldus de heer Schmelzer. Hij ging voorbij aan de geloofs overgang van de prinses en het ge rucht, dat het kerkelijk huwelijk niet in Nederland zou worden gesloten. Volgens de heer Schmelzer zou er een ruimere en meer open commu nicatie mogelijk moeten zijn tussen koningshuis en volk. De regering zou zich daarop moeten bezinnen. Tech- nisch-organisatorisch zou een oplos sing moeten worden gevonden tussen de koninklijke secretariaten en het R.V.D. Sobere brief De heer Vondeling (P.v.d.A.) vond de brief aan de Kamer sober. Hij mis te motiveringen, waardoor vragen waren gerezen. Hij noemde de for muleringen voor de erfopvolging in de grondwet de enige aanvaardbare regeling van het erfelijk koningschap in deze tijd. De heer Vondeling kritiseerde de manier, waarop de geloofsovergang in de publiciteit is gekomen. "Wist de premier van die overgang? Voor de twee grote kerken is de publika- tie uiterst pijnlijk geweest. Alle Ne derlandse burgers zijn als onmondi- gen behandeld", zo meende hij. Het interview met prinses Irene, waar de ambassadeur levensgroot bij zat, had moeten leiden tot ontslag op staande voet van die ambassadeur. Nu het paar verloofd is behoort de ambassadeur in Spanje zeker terug geroepen te worden. Daarna kwam de mededeling, dat de verloving niet door zou gaan, waarna de minister-president ver klaarde, dat het kabinet geen pressie heeft uitgeoefend. Door deze kwestie heeft het kabinet de schijn tegen zich gekregen, omdat nadien veel verga derd is en de verloving nadien toch doorging. Het kabinet kende de kandidaat. De oorzaak van alle moeilijkheden en spanningen moet volgens de heer Vondeling in de politieke achter grond van de prins hebben gelegen. De heer Vondeling vroeg of de geloofsovergang van de prinses nog een rol bij de besluitvorming heeft gespeeld". Dit is van verschillende kanten gesuggereerd", zo meende hij. Aangezien er geen discriminatie mag zijn, ook niet als het een kandidaat van niet-koninklijke bloede zou be treffen, wilde hij graag gerust ge steld worden. Hij drong er bij het kabinet op aan om te voorkomen, dat een Oranje een werktuig zou worden in de strijd om de macht in Spanje. "Laat de rege ring niet aan de band van de carlis- ten lopen", zo waarschuwde hij. In dit verband vroeg hij naar de plaats waar het huwelijk zal worden geslo ten en naar de reden van de reis naar Parijs, van de Koningin en de prins verleden week donderdag. Klagend over de voorlichting en de R.V.D. zei de heer Vondeling, dat de regering in binnen- en buitenland een bijzonder figuur heeft geslagen. Grote mildheid De heer Geertsema (V.V-D.) wees er op, dat met het vorderen van de jaren sinds de verloving van konin gin Juliana, de toch al vage grenzen van het privé-leven van het konings huis verengd warenHieruit vloeit voort, dat de minister-president, voor de onschendbare koning verantwoor delijk zijnde, voor onmogelijke situa ties komt te staan. Gezien de omstan digheden wilde de heer Geertsema met grote mildheid en ruim begrip tegenover de regering staan. Klagende over het grote gebrek aan voorlichting over het koninklijk huis, sprak de heer Geertsema als zijn me ning uit, dat de regering hiervoor had begrepen, dat het hoofd van de R.V.D.ressorterend onder de pre mier, tevens voorlichter is van het koninklijk huis en als zodanig ver antwoordelijk aan de koningin. Naar de mening van de heer Geert sema zou alle beriohtgeving over het koninklijk huis moeten lopen over de directeur van de R.V.D., die sleohts verantwoordelijkheid aan de minister president verschuldigd is. Het hof dient veel openhartiger te zijn, dan tot dusver. De moeilijkheden overziende en met volledig begrip voor de dualiteit koningin en moeder, zowel als voor de positie van de premier en zijn col- legas, vroeg de heer Geertsema zich af, of in deze gevallen het raadplegen zou zijn geweest. De heer Smallenbroek (A.R.) zei: "Brede kringen van ons volk zijn door de geloofsovergang van de prin ses geschokt", uiteraard dient haar beslissing te worden gerespecteerd. De wijze van bekendmaking riep ech ter vele vragen bij hem op. Voor de toespraak, die de minis ter-president maandagavond voor de radio heeft gehouden had hij veel waardering. "Is de voorlichting voldoende ge coördineerd geweest?", zo vroeg de heer Smallenbroek zich af. Hij sloot zich aan bij hetgeen de heer Geertse ma hierover had gezegd. Sfeer van onbehagen De fractieleider van de C.H.U., de heer Beemink, zei in zijn rede onder meer "Er rijzen tal van vragen, ons volk heeft de laatste weken geleefd in een sfeer van onbehagen, omdat de verloving van prinses Irene werd voorafgegaan door een reeks van ge ruchten, oncontroleerbare feiten en allerlei veronderstellingen". Als overtuigd protestant zei hij ge schokt te zijn door de overgang van prinses Irene naar de Rooms-Katho lieke kerk. "Het besluit van de prin ses is te respecteren, maar het zou beter geweest zijn, wanneer deze overgang onmiddellijk bekend ge maakt zou zijn". De heer Beemink vroeg of de mi- nister-president iets afwist van een bezoek van prinses Irene aan de Paus. Tenslotte vroeg hij zich af of de Rijksvoorlichtingsdienst in zijn hui dige vorm niet voor verbetering vat baar is. "Het mag niet zo zijn, dat Nederlandse bladen over zulke be langrijke zaken aangewezen zijn op berichtgeving van Spaanse of andere niet-Nederlandse Persbureaus" Wanneer uit een in te stellen on derzoek zou blijken dat benoeming van een staatssecretaris voor de voor lichting gewenst is, dan zou hij daar mee volledig akkoord gaan. Op deze wijze zou de voorlichting direct onder een politiek verantwoordelijke figuur komen te vallen. De heer Lankhorst (P.S.P.) vond het een onjuiste gevolgtrekking dat, nu geen goedkeuringswet zal worden ingediend, het huwelijk van prinses Irene van particuliere aard zou zijn geworden. Hij wees op de discrepan tie tussen het beeld van het heden daagse Spanje en de voorstelling van zaken, die prinses Irene in een inter view gaf. Achteraf is gebleken, dat zij de zienswijze van Don Carlos weergaf. Sprekende over berichtgeving en voorlichting constateerde de heer Lankhorst, dat de juiste berichten uit Spanje kwamen. De heer Bakker (C.P.N.) waar schuwde tegen het aanwakkeren van religieuze tegenstellingen in Neder land. Hij bagatelliseerde de kwestie Irene en zei dat de regering wel be langrijkere dingen aan het hoofd heeft. De heer Jongeling (G.P.V.) noem de de voorlichting erbarmelijk, zonder overigens op de schuldvraag in te gaan. Hij waardeerde het dat de leider van de grootste oppositiepartij in het overleg met de regering betrokken is geweest, maar achtte het echter juister wanneer alle fracties, dus ook de kleine, aan het overleg hadden kun nen deelnemen. De heer van Dis (S.G.P.) zei, doe lend op de geloofsovergang, dat de stap die prinses Irene heeft onder nomen, diep moet worden betreurd. Het vertrouwen van ons volk in de dragers van het gezag werd ernstig geraakt door de aanvankelijke ge heimhouding. Dit was niet in over eenstemming met de waardigheid van het koninklijke huis.. Was de minis ter-president op de hoogte van de geloofsovergang, en zo ja, waarom verbrak hij dan de geheimhouding niet, zo vroeg hij. Bestaan er bij an dere leden van het koninklijk huis ook plannen R.K. te worden? De heer Harmsen (B.P.), zou het zeer betreuren wanneer niet volledige openbaarheid zal worden gegeven aan hetgeen de afgelopen weken is gebeurd, Waarom werden de hard nekkige geruchten, die de ronde de den door de regering niet de kop in gedrukt. zo vroeg hij zich af. Kan de regering meedelen of prins Bernhard ook r.k. is geworden? Zijn de ver loofden misschien reeds kerkelijk ge huwd, zo luidden enkele van zijn vra gen. Datum en plaats van huwelijk nog niet bekend Minister-President Marijnen deel de in antwoord op de gestelde vragen mee, dat het beleid van de regering gericht is geweest en blijft gericht op de belangen van de constitutionele monarchie. Hij betoogde dat bij het verdedigen van de onderhavige kwes tie het kabinet geremd werd door zijn constitutionele positie. "Het enig bewijs van de eenheid van de kroon is", zo zei hij, "het feit dat het ka binet achter de regeringstafel zit." Sprekende over het intervieuw, dat prinses Irene op 27 januari toestond, waarbij de ambassadeur te Madrid 'n rol speelde, zei mr. Marijnen, dat de regering het optreden van de heer v. Panhuys betreurt en afkeurt. De am bassadeur verzuimde de minister van buitenlandse zaken op de hoogte te stellen. De regering meende te kun nen volstaan met een ernstige beris ping aan deze diplomatieke ambte naar, die begin volgend jaar met pen sioen gaat. Ook nu ontkende mr. Marijnen, dat het kabinet politieke druk zou hebben uitgeoefend rond de verlo ving. Dit was een zaak van volkomen vrijheid. De regering kende de kandidaat en diens ambities. De reis van de particulier secretaris van de koningin op 1 februari, de heer Van der Hoeven, beoogde de prinses informaties te geven en zelf informaties in te winnen. Over het overgaan van de prinses naar de R.K. kerk zei de premier namens de Prinses, dat haar besluit na lange overweging is genomen in december en kort nadien is uitge voerd. Verleden week zijn de Koningin en de Prins samen naar Parijs gegaan en tegelijkertijd weer terug gekomen. Ofschoon datum en plaats van het huwelijk nog niet vaststaan, is wel besloten het burgerlijk en het kerke lijke huwelijk in Nederland te sluiten. Over de rol van mejuffrouw Rosa- rio Andrade verklaarde mr. Marij nen niet meer te weten, dan dat deze een vriendin van de prinses is. Viermaal „neen" Vier maal liet de premier een duidelijk "neen mijnheer de voorzit ter" horen, op de vragen is de Prins katholiek, is er onderhandeld met Franco, krijgt de prinses een jaar geld en is de prinses al kerkelijk ge huwd. Sprekende over de voorlichting zei mr. Marijnen van mening te zijn, dat de R.V.D. op moeilijke ogenblikken goed heeft gewerkt. Hij vefklaarde reeds een eerste contact met de Ko ningin te hebben gehad over de co ördinatie met de secretariaten van 't koningshuis, wanneer misschien iets, misschien veel kan worden verbeterd. Nadien besprak de premier de drie in de brief van Staten-Generaal ge noemde overwegingen inzake de ver loving. De prins wil, blijkens de tweede overweging, zijn eigen politieke car rière volgen. Daarbij komt de wens om in het buitenland te wonen, de derde overweging, die leidde tot het regeringsbesluit om geen goedkeu ringswet in te dienen. De heer Marij nen was dankbaar voor het begrip, dat hij in de Kamer vond en hij bracht hulde en bewondering aan de Koningin en de Prins in deze mooie maar ook moeilijke dagen. Op paleis Soestdijk is maandag avond in intieme familiekring de ver loving gevierd van prinses Irene en don Carlos de Boutbon. Hierbij wa ren aanwezig koningin Juliana en prins Bernhard, de ouders van don Carlos, de 74-jarige don Xavier de Bourbon Parma en de 65-jarige don na Madeleine, voorts de prinsessen Marie Thérèse, Cecile en Marie des Neiges, en de prinsessen Beatrix, Margriet en Christine. De ouders van don Carlos waren maandagmiddag om vier uur uit Parijs op Schiphol ge arriveerd om nader kennis te maken met de ouders van prinses Irene en met haar zusters en om officieel de verloving mee te vieren, maar eerst braoht het gezelschap een kort be zoek aan Amsterdam. Prinses Irene heeft van haar verloofde een schit terende gouden ring gekregen. Tij dens de begroeting van haar schoon ouders op Schiphol toonde zij deze ring vol trots voor het eerst aan ko ningin Juliana. De ring heeft een doorsnede van ongeveer anderhalve centimeter. De kem ervan wordt ge vormd door een rode robijn van een centimeter doorsnee. Daaromheen is een krans van kleine briljantjes ge legd. Prinses Irene was er kennelijk erg mee in haar schik. Na 't bezoek van Amsterdam, kwam dinsdag-ochtend een bliksem bezoek aan den Haag, speciaal om 't kabinet aan de bezoekers voor te stellen. Op het Binnenhof, waar de beide families om 12 uur aankwamen om in de Trèveszaal kennis te maken met het Nederlandse kabinet, ging het al aanstonds Spaans toe. De Hagenaars waren samengedromd voor de deur, waar de prinses met haar verloofde binnen zou gaan, en op het moment waarop de Rolls Royce arriveerde had de politie de grootste moeite om de zaak in de hand te houden. Prinses Irene en haar verloofde hebben enige minuten 't tafereel aan gezien van juichende mensen, die hun best deden om zo dicht mogelijk bij het verloofde paar te komen. Daar tussen door bewogen zich persfoto grafen, die zich in alle bochten wrongen om toch maar het beste plaatje te kunnen schieten. In de Trèveszaal heeft de minister president een korte inleiding gehou den, waarin hij in het Frans uiteen zette dat men zich op historische bo dem bevond. (Voorbereidingen Vre de van Münster). In een ongedwongen sfeer hebben daarna alle ministers en hun echtge noten persoonlijk kennis gemaakt met de verloofde van de prinses en zijn drie zusters, prinses Cecilia, prinses Marie- Thérèse en prinses Marie des Neiges, alsmede met de vader en moeder, Don Xavier en Dorina Mag- dalena. Na nog even kennis gemaakt te hebben met de burgemeester van den Haag, vertrok men naar Ypenburg, vanwaar prins Bernhard de familie per Friendship naar La Bourget bij Parijs terug vloog en hiermee een einde kwam aan 't korte bezoek aan Nederland. KORTING Gero Zilduro VRIJDAG 14 FEBRUARI 1964 86e JAARGANG No. 12 De tcho van het Zuiöen Na opening der vergadering sprak de voorzitter, Burgemeester van Delft, de vol gende nieuwjaarsrede uit Hoewel van het nieuwe jaar al enige weken zijn verlopen, wil ik deze eerste ver gadering van 'het jaar 1964 benutten U en de Uwen een Zalig en Gelukkig 1964 toe te wensen. Allen, die bij gelegenheid van de jaarwis seling mij en mijne echtgenote hun goede wensen deden toekomen dank ik hiervoor oprecht hartelijk. Hoewel ik dit heb gedaan bij de laatste vergadering in 'het vorig jaar, wil ik U nogmaals allen hartelijk danken voor de arbeid in het afgelopen jaar en ik vertrouw dat ook in 1964 op Uw aller medewerkin" mag worden gerekend. Vervolgens wil ik eveneens hartelijk dank brengen aan het gehele gemeentepersoneel, de gedane aTibeid en verleende steun. Ook voor dit jaar doe ik op hen een beroep. Ten aanzien van de gemeente kan het vol gende worden vermeld. Voor de jaarwisseling heeft het aanta' inwoners de 4000 gepasseerd. Per 1 januari 1963 bedroeg het aantal inwoners 3882; vermeerdering door geboor te 121, door vestiging 248, totale vermeer dering 369; vermindering door overlijden BUDDEMEYER chemisch reinigen. g rote straat 95 waalwijk 24, door vertrek 203, totale vermindering 227; toeneming aantal inwoners: 142. Per 1 januari 1964 telt de gemeente 4024 inwoners en wel 1962 mannen 2062 vrouwen. OPENBARE WERKEN In het uitbreidingsplan Oudheusden zijn in de loop van 1963 29 woningen voor be woning gereed gekomen. In opdracht van de Woningstichting Heusden moeten nog wor den gebouwd 20 woningwetwoningen en 10 premie-woningen. In de z.g. particuliere sector zijn bouwvergunningen afgegeven voor 4 woningen. Voorts zijn afgegeven: 9 bouwvergunnin gen voor uitbreiding van de te Heusden ge vestigde bedrijven en 21 vergunningen voor de bouw van autoboxen en garages. Voor verbouwing van woningen en win kelpanden zijn 12 vergunningen en voor di verse bouwwerken, verbouwingen, w.o. een boerderij, zijn eveneens 12 vergunningen verleend. De door de raad vastgestelde wijziging van het uitbreidingsplan in onderdelen (kom Oudheusden) maakt het mogelijk een min der strakke bebouwing toe te passen dan voorheen. De straten in de kerkdorpen zijn inge volge een door de raad genomen besluit thans van officiële namen voorzien, terwijl tegelijk een linkse en rechtse huisnumme- ring is ingevoerd. Door de raad is mede werking verleend voor de aanleg van een plein voor de kerken te Herpt en Hedik- huizen. In de laatste vergadering van 1963 is door de raad benoemd tot stedebouwkun- dige de heer Zuiderhoek te Baarn. ONDERWIJS Medegedeeld kan worden dat in decem ber van het vorig jaar de Rijksgoedkeuring is ingekomen voor de bouw van een open bare kleuterschool te Oudheusden. De aan besteding heeft inmiddels plaats bevonden en getracht zal worden teneinde het geval te realiseren, de nodige geldmiddelen te ver krijgen. In de loop van het vorig jaar is de R.K. Meisjesschool met een lokaal kunnen wor den uitgebreid. Het krediet voor de ver bouwing van de openbare school is goedge keurd. Het wachten is nu op de Rijksgoed keuring en daarna op het verkrijgen van de nodige geldmiddelen. Voor de bouw van een nieuwe ULO-school zijn plannen in studie. INDUSTRIE. In het afgelopen jaar is de N.V. Polaris, Scheeps- en Jachtwerf, met de produktie begonnen, terwijl in een pand aan de Hoogstraat een Automatenfabriek is geves tigd. Vain WagenbeTg-Festen's Conservenfabr. N.V. Heusden breidde uit zowöl op de terreinen gelegen onder deze gemeente als AVANTl FEST! ROMANTI op het onder de gemeente Eethen gelegen fabrieksterrein Verolme Scheepswerf Heusden N.V. is ruim voorzien van werk, terwijl de in Heus den aanwezige ateliers ook van voldoende opdrachten zijn voorzien. OPENBARE GEZONDHEID. In de loop van 1963 is wederom een on derzoek op tuberculose georganiseerd, dit maal met de z.g. ondeTzoek-auto. Het systeem voldeed uitstekend. Van de 1101 onderzochte personen zijn er slechts 2 met actieve of dubieuse actieve afwijkingen in observatie genomen. De openbare gezondheid geeft verder geen aanleiding tot opmerkingen. SOCIALE VOORZIENINGEN Ingevolge de sociale voorzieningsregeling voor werklozen werd in 1963 uitgegeven een bedrag van f 1031.66, verdeeld over 24 weekuitkeringen ten behoeve van 5 perso nen. Krachtens de z.g. zelfstandigenrege ling is uitgegeven f 7020.02 ten behoeve van 11 personen. De strenge en langdurige winter 1962/'63 is mede oorzaak, dat met name dn de zelfstandigenregeling meer moest worden uitgegeven. OPENBARE VEILIGHEID Gewezen moge worden op de activiteiten van de Vereniging voor veilig verkeer afd. Heusden, die in de korte tijd van haar bestaan reeds veel nuttig werk heeft ver richt. Gedacht wordt hierbij aan het jaar lijkse verkeersexamen op de lagere scho len en vooral aan de cursus voor volwas senen. Deze cursus mag zich in een grote belangstelling verheugen. Gaarne wordt dank gebracht niet alleen aan het bestuur van gemelde vereniging, maar zeer zeker ook aan de Opperwachtmeester van de Rijkspolitie, de Postcommandant alhier, de heer J. v. d. Ouden, die zich met grote ijver op dit werk toelegt. Ondanks alles wordt toch nog een ernstig beroep gedaan op de leerkrachten aan alle soholen om steeds bijzondere aandacht te blijven besteden aan het verkeersonderwijs. De beangstigende toename van de ver keersongevallen zijn voor 'n goed deel toe te schrijven aan gebrek aan kennis van de ver keersregels, wettigt het op het onderwij zend personeel gedaan beroep ten volle. ALGEMEEN. Vermeldenswaard is het feit, dat in de afd. Hedikhuizen een nieuw door de ar chitect Baaijens, alhier gebouwde kerk kon worden in gebruik genomen. Bijna 20 jaar hebben de parochianen zich moeten be helpen in een noodgebouw. Na vele moeilijke onderhandelingen is bereikt dat ode busverbinding van de Alad worden geleid via Oudheusden, zodat de bewoners van deze afdeling dichter bij huis van dit openbaar vervoermiddel gebruik kunnen maken. De jonge vereniging "Heusden-Koopstad" wist door haar initiatieven op het Burcht- plein een speeltuin met hertenkamp tot stand te brengen, welke totstandkoming grote waardering heeft ondervonden.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1964 | | pagina 5