wAAlwijkse en LanqstRAAtse couraiu
Aula Dr. MoIIercoIIege
vol hartelijke woorden
i W I
„Het belang der leerlingen"
Ten afscheid
Dr. Ir. van Laarhoven
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielei;
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. mnd. (1.00+ 5ct. inc.k.) ƒ1.05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 -2002
Telegram-adres: „ECHO"
afscheid rector van Laarhoven
Kort geleden nog, zo sprak de heer
Timmermans tot de scheidende rector,
derde U het feit, dat U veertig jaar
>ij O.M.O. werkte.
Een heel leven bij het onderwijs
lus, dat afgesloten werd met het
ectoraat op onze school.
Toen wij nu meer dan dertien jaar
jeleden beraadslaagden over de he
rneming van een rector, heeft Prof.
'an Gils, de uit Waalwijk afkomstige
mderwijsspecialist, ons gezegd
I „Neem van Laarhoven en ge hebt
ie goeie".
Ho is het inderdaad geweest.
Steeds eerlijk
De heer Timmermans wees dan op
e prettige, menselijke, soms strenge,
raar steeds eerlijke wijze waarop de
cheidende rector werkelijk leider
ras geweest. De goede naam van de
chool werd bevestigd en opgevoerd.
Een en ander staafde de president-
HHBBurator met gegevens over de ontwik-
♦♦♦♦eling van de school. In september
953 werd de nieuwe school in ge-
ruik genomen. In september '55
terd het college uitgebreid met een
ymnasium en vier jaar later werd de
ieuwe vleugel in gebruik genomen,
raarin de aula en het overblijflokaal.
!en hoogtepunt was tevens de inze-
ening van de kapel.
In cijfers uitgedrukt is de ontwik-
eling bijzonder duidelijk in 1951
ilde de school 202 leerlingen, thans
45.
Dat heeft een enorme uitbreiding
an werk ten gevolge gehad, dat door
ïctor van Laarhoven altijd als van-
dfsprekend werd beschouwd en ge-
aan.
Hoezeer het de school goed gaat
et de heer Timmermans blijken uit
e examencijfers van dit jaar van de
eindexamenklassen zakten slechts
vee leerlingen.
De president-curator herhaalde nog
;ns wat hij in het schoolblad had ge-
•-hreven "U bleef zoals U was, de
ïstige, evenwichtige, vriendelijke
Talrijk waren de genodigden, talrijk ook de leerlingen en bovenal talrijk
waren de hartelijke woorden, die vele sprekers rectof van Laarhoven
toevoegden tijdens de afscheidsbijeenkomst in de aula van het dr. Mol-
Ier-college.
De heer en mevrouw van Laarhoven zetelden vooraan in de aula, ge
flankeerd door de curatoren van de school.
De president-curator, de heer Jud. Timmermans, maakte van zijn wel
komstwoord gebruik de nieuw benoemde rector, drs. Noordam v. d.
Dussen, te introduceren. Deze kon meteen de sfeer proeven.
leraar en opvoeder met het hoogste
gezag als rector in de schoolgemeen
schap."
Namens het curatorium dankte de
heer Timmermans de scheidende rec
tor voor de uitvoering van zijn taak.
Aan het persoonlijke contact, dat
spreker als president van het curato
rium met de rector 'had gehad, be
waart hij de prettigste herinnering.
Tenslotte overhandigde de heer
Timmermans de heer van Laarhoven
een geschenk onder couvert, als bij
drage voor de reis, die deze met zijn
echtgenote voornemens is te maken.
Slechts enkele kilometers
De inspecteur van het Middelbaar
Onderwijs in Noord-Brabant, drs.
Groen, zei, dat ook het afscheid hem
zwaar viel. De relaties zijn altijd heel
goed geweest. Rector zijn is geen si
necure. De jeugd heeft, zoals rector
van Laarhoven het zelf uitdrukte, een
moeilijker weg naar volwassenheid af
te leggen. Een rector heeft meer dan
administratieve kwaliteiten nodig.
Rector van Laarhoven bezat deze.
„Ik neem node van U afscheid.
Het moge U en Uw echtgenote goed
gaan. Moge Gods' zegen op U rus
ten en mogen U nog vele jaren in
Waalwijk gegeven worden".
Daarna kreeg de heer J. A. Kou
ters het woord namens de leraren. Het
werd een sprankelende rede, waar
voor onze pen tekort schiet ze weer
te geven. Daarom drukken wij ze hier
naast in extenso af. De heer Kouters
deed zijn woordenvloed vergezeld
gaan van een enveloppe met inhoud,
ook bestemd als bijdrage in de reis
van de rector.
Drs. Solberg sprak dan namens de
collegae rectores "van Bergen op
Zoom tot Deurne" en bood ook
een bedrag aan voor de reis.
De heer Passier schonk als dank
voor de prettige samenwerking met
het personeel enkele flessen wijn.
Frans de Jong, die namens de leer
lingen sprak, vroeg begrip voor de
slechte financiële toestand, waarin de
middelbare scholieren verkeren bij
het huidige monetaire geweld. Hij
kon dan ook slechts enkele kilometers
aan de reis toevoegen". Dankbaarder
nog zal rector van Laathoven zijn ge
weest met de slotwoorden van Frans
de Jong "Rector, wij leerlingen zul
len U nooit vergeten".
Intermezzo
Voordat rector van Laarhoven zijn
dankwoord uitsprak heeft de ber
stensvolle aula genoten van een in
termezzo, dat de rector en zijn echt
genote met muziek en dans naar
Yoego-Slavië voerde. Perfecte zang
en vooral een wervelende dans bracht
de hele zaal in verrukking.
Rector van Laarhoven vond het
moeilijk te danken voor de vele har
telijke woorden, die hem diep ge
roerd hadden.
Een paar maanden terug, zo be
kende hij, had hij op vragen of het
afscheid niet tegen zou vallen steeds
geantwoord dat dat wél mee zou
vallen. Maar nu valt het werkelijk
zwaar.
Het begon al met het afscheids-
nummer van Panopticum, het school
blad. Dat had hem al weemoedig ge
stemd.
Dr ir van Laarhoven was dankbaar
voor wat hij dank zij zijn benoeming
door het curatorium voor Waalwijk
in het bijzonder en voor de Langstraat
in het algemeen had kunnen doen.
Hij vond het jammer, dat de heer
J. Tielen deze morgen niet aanwezig
kon zijn om deze dank in ontvangst
te nemen.
Goed voorteken
Bijzonder veel vreugde deed het
hem zijn voorganger, drs. G. de Vries,
in goede gezondheid te kunnen be
groeten. Dat lokte een spontaan ap
plaus uit van de zaal. Ook de voor
ganger van de heer de Vries, de vroe
gere directeur Knippenberg, geniet
nog een goede gezondheid en dat was
voor rector Van Laarhoven een wel
kom voorteken.
Drs Groen bracht spreker dank
voor de prettige samenwerking
nooit was de inspecteur voor hem de
boeman.
Rector van Laarhoven was blij met
de speech van de heer Kouters. Deze
was geestig en briljant ("ik had niet
anders verwacht"). De samenwerking
met de leraren is altijd bijzonder pret
tig geweest. Vooral bleek dat in de
koffiekamer, waar in de vele scher
pe en puntige discussies geen blad
voor de mond werd genomen.
De heren van Eyl en Boers dankte
de rector voor hun woorden in het
schoolblad.
Opnieuw ontlokte hij applaus aan
de zaal toen hij drs. Beunes in zijn
dankwoord toevoegde, dat er "geen
betere conrector in Nederland" te
vinden was.
Leerlingen centraal
Pastoor Stevens dankte de rector
voor diens steun in de periode, dat hij
moderator was en de huidige modera
tor Lunter voor diens werkzaamheden
aan het schoolblad vooral.
De heer van Laarhoven vond het
'.jammer, dat zijn reis naar Yoego-
Slavië in september viel, anders had
hij enige van de uitvoerenden van de
dans- en zangnummers wellicht als
gidsen mee kunnen nemen.
Dank bracht de scheidende rector
voorts aan de heren Solberg en Pas
sier voor hun woorden en geschenken
en aan de secretaris van het O.M.O.,
de heer van Hoof, waarmede hij
hoopte spoedig nadat die ook de pen
sioengerechtigde leeftijd had bereikt,
een glaasje te drinken.
De leerlingen kregen het leeuwen
deel van 's rectors' aandacht, zoals
ook in het verleden. De heer v. Laar
hoven zei graag 42 jaar van zijn le
ven voor de jeugd te hebben ingezet.
Die 42 jaar waren mooi en belang
rijk. Dat ervaart men, als men een
oud-leerling tegenkomt, die geslaagd
is in het leven.
Het schoolbestuur en de redactie
van Panopticum dankte rector van
Laarhoven bijzonder voor het vele
werk, dat rond zijn afscheid is ver
richt.
Tenslotte richtte zich rector van
Laarhoven tevens namens zijn echtge
note tot a'le aanwezigen voor de ge
toonde belangstelling en het mede
leven.
"Ik ben blij wat ik heb kunnen
doen voor 't Dr. Moller-college, voor
Waalwijk, de omgeving en geheel de
Langstraat."
Zoals men elders 'heeft kunnen le
zen was ondergetekende tot zijn zeer
grote, spijt, door bijzondere omstan
digheden verhinderd het plechtig af
scheid bij te wonen, door het Cura
torium van het Dr. Moller-College,
genodigden en docenten op maandag
1.1. aan rector van Laarhoven aange
boden.
Daarom hierover in ons blad een
enkel persoonlijk woord.
Het speet mij zeer, omdat het hier
ging om een plechtigheid in 't college,
waarvan ik 't genoegen had tientallen
jaren verschillende functies in het
bestuur te bezetten, maar vooral om
't feit dat het hier gold het officiële
afscheid van de scheidende rector dr.
Ir. H. van Laarhoven, waarmee ik
van af de entrée in zijn functie alhier
vele jaren heb mogen samenwerken en
dat op de meest prettige wijze.
Er ging haast geen dag voorbij of
wij hadden contact met elkaar en ik
geloof niet dat 't is voorgekomen dat
wij over de een of andere meer of
minder belangrijke kwestie verschil
van mening hadden.
Volop heb ik daardoor de gelegen
heid gehad een oordeel te vormen
over de capaciteiten van de scheiden
de rector, zijn bekwaam leraarschap,
maar ook zijn juist leiderschap, z'n
prettige omgang met leraren en leer
lingen van deze school, waarvoor hij
enorm veel heeft gedaan en waarvan
de resultaten voor ieder duidelijk zijn.
Voor deze prettige samenwerking,
voor 't geen hij deed voor de school,
het onderwijs en de jeugd, moge ook
ik hem hier openlijk dank en hulde
brengen.
Moge ik enkele hoofdpunten aan
halen, die in deze jaren, natuurlijk
steeds in samenwerking met het cura
torium, zijn tot stand gebracht
le. de bouw van het prachtige
nieuwe schoolgebouw met in
stallatie en inwijding door
Mgr. Mutsaerts en opening
door de staatssecretaresse van
O. K. en W.;
2e. de belangrijke uitbreiding
van een en ander met les- en
J. A. KOUTERS
-I
overblijflokalen, aula, por
tierswoning, enz.;
3e. de bouw een een eigen kapel;
4e. dat aan Waalwijk en omge
ving een volledig Lyceum
werd geschonken.
Wat dit laatste betreft moge ik er
aan herinneren, dat de vice-voorzitter,
de moderator, directeur en onderge
tekende naar Mgr. Mutsaers togen,
om toestemming te verkrijgen meisjes
toe te laten op de jongens H.B.S.
A en B.
Wij waren op deze beslissing niet
zo gerust, wijl zulks aan geen enkele
school in Brabant nog werd toege
staan (alleen aan Hulst, Zeeland).
Maar hoe waren we verras t toen
Mgr. deze toestemming direct ver
leende niet alleen, maar ons toevoeg
de mijne heren, waarom verbindt ge
aan uw school geen gymnasium en
maakt er een volwaardig lyceum van?
U zult begrijpen dat wij verbaasd
en verheugd huiswaarts keerden en
door de activiteit van de rector be
gon met september reeds het gymna
sium en was het Dr. Moller-College
een volledig lyceum, wat wij voor
plaats en streek van 't hoogste belang
Vonden.
Tot slot een paar zaken die mij tot
vreugde stemmen
le. Dat bij dit afscheid van de
rector, de eindexamens zulk
een schitterend resultaat heb
ben gehad;
2e. dat de rector besloten heeft
zijn jaren van rust in Waal
wijk te blijven doorbrengen,
waar hij zich omgeven weet
van zeer vele dankbare oud
leerlingen en van een kring
van vrienden en kennissen,
die de scheidende rector door
zijn beminnelijke persoonlijk
heid om zich heen heeft we
ten te vergaren.
Met mevrouw en familie nog heel
veel gelukkige jaren!
JAN TIELEN,
oud-pres.-cur.
VRIJDAG 10 JULI 1964
85e JAARGANG No. 53
tcho van het Zuióen
t balletgroep, die de scheidende rector en mevrouw van Laarhoven een voorproefje
gat van het land, waarheen zij in september op vakantie gaan Yoego-Slavië.
Dames en Heren,
Wie uwer zal het verwonderen, dat lera
ren in deze periode van eindexamens en
abituriënten bijna niet anders meer kunnen
denken dan in de categorieën „geslaagd" of
„afgewezen"; deze alternatieven vergezeld
van de toevoeging „reglementair" of „na
bespreking".
Staat u dus toe, dat de leraren van het
Dr. Moller-college, alvorens aan Hendrikus
A. J. van Laarhoven hun getuigschrift uit
te reiken, deze abituriënt eerst in bespre
king nemen.
Dat hij niet zonder meer reglementair
geslaagd mag heten, is alleen maar het ge
volg van de omstandigheid, dat voor de
kundigheden in welke hij ruim 121/2 jaar
proeven van bekwaamheid heeft moeten af
leggen, nu eenmaal geen officiële normen
zijn vastgesteld.
Wetten en voorschriften, welke iedere
ambtenaar ook die in de zin der wet
moet zorgen niet te veronachtzamen, wil hij
niet met hogere instanties in conflict gera
ken, kunnen voor ons doel niet dienen
Als het gaat over mensen die met elkèn-
der hun taak moeten vervullen, is het meer
dan de létter van de wèt, de géést die le
vend maakt; is het de goede verstandhou
ding en het onderling begrip die het leven
van elke dag leefbaar doen zijn. Dan komt
het aan op een diversiteit van honderden -
vaak kleine - dingen.
Staat dus voorop, dat in een werkgemeen
schap, in casu de schoolgemeenschap, de
liefde, dat is de goede geest van twee
kanten moet komen, het is toch zeker waar,
dat zeer veel afhangt van de persoon van de
superieur, van de Rector. Allereerst voor
de leerlingen.
Want, alhoewel de leraren door hun leef
tijd, en hun status van gestudeerde, in rang
vóór de leerlingen komen, dienen zij toch
nooit uit het oog te verliezen, dat de leer
lingen de voornaamsten zijn; dat de hele
complexiteit van een school er alleen is ter-
wille van hen.
Déze gedachte moet ook uitgangspunt en
norm zijn, als we onze rector beschouwen
in zijn verhouding tot ons, leraren.
De zeldzame malen dat hij streng was voor
ons; in de meer voorkomende gevallen dat
hij taai-vasthoudend zijn wil doorzette; in
talrijke omstandigheden waarin hij zich to
lerant, mild, en tot alle mogelijke hulp be
reid toonde, nam hij steeds als criterium het
belang van de leerlingen.
Geboortig uit deze streek met zijn spe
ciale culturele problematiek, was het hem,
die in een lange onderwijspraktijk elders,
was gerijpt tot een wijs, begrijpend en voor
zichtig man, een vreugde temeer, en be
schouwde hij het als een roeping, in die
zelfde streek juist aan de culturele verhef
fing te mogen werken.
Kenmerkend was dan ook zijn gepronon
ceerd sociaal beleid, en zijn inventief ver
mogen, alle bij de wet voorziene, en andere
mogelijkheden uit te buiten om het stude
ren voor vele toegankelijk te maken.
Dat niet ieder zijn overtuiging in dezen
altijd volledig vermocht te delen, hoeft geen
afbreuk te doen aan de gevoelens van
respekt die men mag koesteren voor een
bestuursperiode, die ook anderszins de ver
hoging van het culturele niveau der leerlin
gen trachtte te bevorderen.
Hij stimuleerde het bezoek aan schouw
burg en concertzaal, animeerde klassetour-
nooien en het eigen-schooltoneel; en zijn
trots is nog altijd óók een weinig, dat na
eertijds herhaald mislukken, al sinds ge
ruime tijd de schoolkrant een meer gesta
biliseerd bestaan verzekerd lijkt.
De docenten die op enigerlei wijze met
enigerlei van deze activiteiten bemoeienis
hebben, zullen dankbaar getuigen dat hun
door de rector daarbij de grootst mogelijke
vrijheid werd gelaten, en dat ze steeds zijn
meest royale steun hebben ondervonden.
Stond hij dus welwillend tegenover elk
initiatief dat ook maar enige mogelijkheid
van slagen leek te bieden, het gebeurde
slechts zelden dat hij éigen plannen of idee-
en niét voorlegde aan de Ieraren, hetzij of
ficiéél in de vergadering, hetzij huiselijk in
de docentenkamer. Want hij troonde niet in
een ivoren toren, figuurlijk niet, en ook niet
letterlijk.
Ik weet niet, of hij zelf in die bijna 13
jaar gewend is geraakt aan zijn rectors
kamer. Wij leraren kennen die kamer ech
ter maar amper. Ze is in elk geval geen
begrip voor ons geworden. Want de heer
van Laarhoven leefde midden tussen zijn
leraren, in de docentenkamer.
Hij had daar - en ik vind dat karakte
ristiek voor hem - twee plaatsen Eén in
het midden van de grote tafel, en één waar
hij zat als hij een vergadering presideerde
aan de smalle zijde een soort hoofdzetel.
Maar die laatst genoemde plaats bezette
hij steeds met een zekere aarzeling, met een
soort schroomvalligheid, als wilde zijn bijna
excuserend gebaar daarbij, te kennen geven
dat hij het alleen deed uit hoofde van zijn
ambt.
Zijn natuurlijke impuls was, plaats te ne
men tussen ons; en het onderwerp van ge
sprek, noch deszelfs kleur, noch de emotio
naliteit waarmede opinies werden beleden
en bestreden, onderging bij zijn verschijnen
enige wijziging.
Men hoefde in zijn tegenwoordigheid geen
pose aan te nemen, of op zijn tellen of woor
den te passen.
Een generatie ouder dan de meesten van
ons, opgevoed dus in de préhistorie van het
tijdvak dat voortaan dat van het Rijke
Roomse leven zal heten, bekende hij zich
bij de confrontatie der meningen over op
het ogenblik hevig controvers zijnde zaken,
een voorstander van ruimer en moderner
opvattingen; en hij trok uit deze zijn over
tuiging dan ook o.a. de consequentie dat hij
in voorkomende gevallen, leraren die bij
hun lessen door sommige - nog-anders-
denkenden - gecritiseerde paden gingen,
volledig en duidelijk diende te steunen.
Hoe deze beminnelijke man er op het (fi
guurlijk) eind zijner dagen, toe is kunnen
komen, de deur welker dorpel door de le
raren wordt gesleten, wèl in het slot te
werpen? De gedachte moet hem ingegeven
zijn door zijn zin voor orde en accuratesse.
En als wij in de toekomst ons nog weer
eens een keertje bij de gesloten deur zullen
ergeren, zal het tóch niet zijn met een le
lijke gedachte aan van Laarhoven, de man
die Alles eerder was, dan afwerend of bene
pen; integendeel als méns de tegemoetko
mendheid en gulhartigheid zélf als rèctor
een man van allure.
Hooggeschatte rector,
Al het goeds dat ik me verplicht heb ge
voeld over U namens de leraren hier te zeg
gen ik hoop dat het zonder een zweem
van byzantimisme geklonken heeft.
U bent een goed rector geweest.
U hebt ons in de loop van die bijna 13
jaar zó weinig aanleiding gegeven, U eens
vierkant te vertellen, waar het op stond, dat
we nu, bij uw heengaan, maar eens rond
weg bekennen, wèt U voor ons hebt bete
kend.
Een eenvoudig man heb ik eens over zijn
pensioengerechtigde, vertrekkende chef ho
ren zeggen: „Iemand met wie je ze lang
hebt samengewerkt, wordt zo iets als je
broer, het vaarwel zeggen gaat je niet in
de kleren zitten."
Nu zijn wij leraren, geen eenvoudige lie
den. We zijn intellectualistisch, gereserveerd,
critisch - soms cynisch.
Het spreken in simplicitate cordis gaat
ons niet zóó gemakkelijk af. Toch bedoelen
we dat te doen, als we zeggen, dat het on-
wennig zal zijn, rector, U niet meer dn de
hal te zien staan; U niet meer ons leslokaal
te zien binnenkomen; U, ons niet meer, op
wat U meestal geliefde te noemen, een „ver
gissing" te horen wijzen; U niet meer bij
tijd en wijle over uw eigen leerjaren, b.v.
bij juffrouw Kuyer, frivoler gedachtenis, te
horen uitweiden.
Het is me tot dit ogenblik gelukt, het ge
ijkte woord „weemoed" buiten m'n betoog
te houden.
Maar ik weet, Rector, dat het gevoel dat
met dat woord wordt aangeduid, ook Uw,
toch overwegend zakelijke structuur niet
vreemd is.
Het kon soms bij U doorklinken in een
opmerking over de beperktheid van het
menselijk inzicht inzake de grote levensvra
gen, of over de realiteit van de aansluipen
de ouderdom.
Ook vandaag zult U iets van weemoed ge
voelen, nu U - zo vitaal nog - van veel
wat altijd uw grote toewijding had, afscheid
moet nemen.
Ook óns bekruipt die stemming, nu een
stuk van het vertrouwde, het éigene mag ik
wel zeggen, afbrokkelt.
Rectorwe danken U voor alles! Voor
alles wat U voor ons geweest bent en voor
ons gedaan hebt vaak ook in het per
soonlijke vlak - voor de vrijheid die U
ons liet bij ons werk; voor uw hartelijke col
legialiteit.
Mevrouw van Laarhoven,
Binnenkort zult U het leven van uw man
40 jaren gedeeld hebben; de feestelijke vie
ring daarvan, denk ik zo, zal samenvallen
met een andere vreugdevolle gebeurtenis in
uw gezin.
Zoals alle vrouwen van mannen die het
dubbele leven leiden van voor de helft van
hun wezen verslingerd te zijn op de weten
schap en hun verantwoordelijke functie, zult
U het vaak zonder hem hebben moeten stel
len.
Voor dat - slechts in schijn - negatieve
aandeel in de verdiensten van uw man voor
onze school, danken wij U hartelijk.
En U beiden, Rector en Mevrouw,
wensen wij naast natuurlijk nog een heel
lang leven, precies zóveel rust in het ambte
loos bestaan, als U in gezamenlijk overleg
zult overeenkomen dat de heer van Laar
hoven moet gaan nemen.
Tot slotwij wilden bij dezen, om onze
dank ook tastbaar te uiten, een bijdrage le
veren tot het fonds, dat U in staat zal stel
len, teneinde de overgang naar een even
tueel volstrekt niets doen enigszins geleide
lijk te doen verlopen, enige weken van ac
tieve rust te gaan genieten in streken waar
- naar 'het hart van de rector - de bergen
hoog, en de wegen niet al te comfortabel
zijn.
