wAAlwijkse en lAnqstRAAtse couraiu
Op veelzijdigheid komt 't aan
Zaterdag nog steeds
belangrijkste verkoopdag
Woningen voor ontwikkelingskernen
TELEVISIE EN BIOSCOOP
De gulle hand
van de aarde
Natuurzuivere
Massastaking treft
Amerikaanse haven
Pracht handen
Onrustige Zenuwen?
m-\-
Hamea-Gelei
VRIJDAG 15 JANUARI 1965
86e JAARGANG No. 4
De tcho vAn het Zuióen
Uitgever
Wa-alwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielei
Hoofdredacteur JAN TLELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205. Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdensstraat 8 Tel. 04167 - 2002
Abonnement
p mnd 1.00 ct. inc.k.) 1.00
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. tveek (0.24 1 ct. inc.k.) 0.25
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contraetadvertenties: speciaal tariel
.ECtïO"
Telegram-adres:
De krachtige wijze, waarop de Ne
derlandse industrie zich na de laatste
wereldoorlog van een belangrijke
plaats op de internationale markt
heeft verzekerd, heeft tot ver over
onze landsgrenzen bewondering af
gedwongen. Deze opkomst van onze
nationale nijverheid dwingt des te
meer bewondering af, als we beden
ken dat Nederland steeds heeft ge
streefd naar een zeer liberale invoer-
politiek en dus zijn concurrenten zon
der veel belemmeringen op de binnen
landse markt toeliet. De industriële
groei sedert 1945 is niet tot stand ge
komen dank zij een inkrimping van
de vrijhandel, maar dank zij eigen
kracht en initiatief.
De Nederlandse markt staat prak
tisch open voor iedereen. Onze indu
strie heeft steeds de strijd moeten
aanbinden tegen een scherpe concur
rentie op alle markten. In de meeste
andere industrielanden ligt de toe
stand geheel anders. Daar wordt de
binnenlandse markt door allerlei
maatregelen als hoge invoerrechten
en kwantitatieve beperkingen tegen al
te grote concurrentie beschermd.
De Nederlandse industriële onder
nemingen moeten zich dus teweer
stellen tegen een krachtige interna
tionale concurrentie, zowel op de
eigen, binnenlandse markt als op de
buitenlandse afzetmarkten. Men drijft
geheel op eigen kracht. Dat vergroot
de risico's, maar het prikkelt ook tot
voortdurende strijdbaarheid. De Ne
derlandse industrie is de strijdbaarste
industrie ter wereld!
Onder de druk der naoorlogse om
standigheden heeft de Nederlandse
industrie zich vergroot en versterkt.
Er is een grotere veelzijdigheid in
vergelijking met voor de oorlog, daar
naast valt er aan steeds toenemende
verfijning van het produktieproces te
constateren.
NED. INDUSTRIE -
OP NIEUWE WEGEN
De eenzijdigheid van voor de oor
log, toen men zich voornamelijk con
centreerde op de veredelingsindustrie,
is doorbroken. Men produceerde voor
1940 hoofdzakelijk consumptiegoe
deren. Op deze wijze werden onze
mogelijkheden op de internationale
markt zeer klein en raakte Nederland
bij de andere Westeuropese landen
achter. Thans, 15 jaar na de wereld
oorlog, zien we echter dat de ijzer
en metaalindustrieën in ons land
krachtig zijn uitgebouwd en dat Ne
derland een van de grootste expor
teurs van aa"rdolieprodukten is ge
worden. Ook de chemische industrie
heeft zijn vleugels wijd uitgeslagen.
Wel zal Nederland, wil het zijn be
langrijke positie op de internationale
markt niet verspelen, op technisch ge
bied "bij" moeten blijven. De moge
lijkheden der kernsplitsing en auto
matisering eisen alle aandacht. Nu
doet zich het merkwaardig feit voor
dat de meeste Nederlandse onderne
mers, van hoevele initiatieven zij de
laatste jaren ook hebben getuigd,
veel innerlijke weerstand hebben te
gen de nieuwste vindingen der mo
derne techniek.
De Nederlander is individualistisch
van aard, hij zal altijd op de bres
staan voor de waarde der menselijke
persoonlijkheid, die voor hem een
groot stuk zekerheid vertegenwoor
digt. Door de automatisering en an
dere ingrijpende techninsche vindin
gen voelt de Nederlander zijn zeker
heid bedwreigd.
DOELBEWUST
KWALITEITSSTREVEN
Ondanks de 'hoge kosten, die aan
automatisering verbonden zijn, ligt de
weerstand van de meeste ondernemers
meer in het psychologische dan in 't
economische vlak. De tijd en de drang
der buitenlandse concurrentie zullen
op de duur de weerstand van de Ne
derlandse ondernemers wel breken.
De eerste symptomen hiervan heeft
men reeds kunnen bespeuren.
Na de oorlog is de Nederlandse
industrie zich steeds meer gaan toe
leggen op het voortbrengen van steeds
hoger gekwalificeerde produkten. De
kwaliteit van onze produkten werd
beduidend beter.
Steeds meer gaat de Nederlandse
industrie zich op de produktie van
kwaliteitsgoederen toeleggen. Voort
durend tracht men de kwaliteit nog te
verbeteren. Geheel in de lijn van deze
ontwikkeling werd in 1954 de Stich
ting Kwaliteitsdienst voor de Indu
strie opgericht. Sinds 1959 is het in
ons land zelfs mogelijk opgeleid te
worden voor "kwaliteitsanalist". Uit
een en ander valt af te leiden, dat te
onzent de belangstelling voor een
modem, efficiënt kwaliteitsbeleid
zeer groot is.
Maandagnacht om 12 uur plaatse
lijke tijd zijn 60.000 Amerikaanse ha
venarbeiders in staking gegaan. Deze
staking, afgekondigd voor alle ha
vens aan de Atlantische Oceaan en de
Golf van Mexico, zal volgens ramin
gen 25 miljoen dollar per dag kosten.
Zondag is er een laatste poging
geweest, deze omvangrijke staking te
voorkomen door overleg tussen werk
gevers en werknemersorganisaties.
Dit is echter op niets uitgelopen.
Afgelopen vrijdag verwierpen de ha
venarbeiders van New York de nieu
we collectieve arbeidsovereenkomst.
De onderhandelingscommissie van de
vakbond van havenarbeiders bleef
toch van mening dat zij nooit eerder
zulk een goed contract had weten af
te dwingen. De havenarbeiders-leden
van de vakbond bleken 'n andere me
ning te zijn toegedaan, waarna de
bond niet anders kon doen dan een
staking te gelasten.
De regering kan niet ingrijpen; vo
rig jaar legden de havenarbeiders een
dag het werk neer, waarna de staking
toen werd opgeheven, omdat de re
gering de z.g. Taft-Hartleywet toe
paste, die een „afkoelingsperiode"
van 80 dagen voorschrijft. Deze pe
riode is nu verstreken en de wet kan
niet opnieuw van toepassing ver
klaard worden.
BUDDEMEYER
chemisch reinigen
grotestraat 95 waalwijk'
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek constateerde kortelings een
voortdurende vermindering van het
amusementsleven in ons land, onder
meer tot uiting komende in een sterke
daling van het aantal bioscoopbezoe
kers. Die vermindering zou zich sinds
1956 heel duidelijk hebben gemani
festeerd maar het C.B.S. verwerpt
nochtans de stelling dat de televisie
de oorzaak van deze vermindering
van tet uitgaansleven zou zijn.
Reeds in 1950 liep bijvoorbeeld 't
bioscoopbezoek sterk achteruit en
toen had nog bijna niemand televisie.
Ook op andere terreinen van vrije
tijdsbesteding zijn er ontwikkelingen
gaande, die volgens het C.B.S. hoe
genaamd niets met de televisie te ma
ken hebben.
In Centraal Economische Berich
ten zijn deze conclusies van het C.
B. S. echter van kritische kantteke
ningen voorzien. Inderdaad is het be-
Uit een door het Economisch In
stituut voor het Midden- en Kleinbe
drijf ingesteld onderzoek blijkt, dat
in vrijwel alle branches van de detail
handel in voedings- en genotmiddelen
op de twee laatste dagen van de week
meer dan de helft (51 tot 56 van
de totale weekomzet wordt geboekt.
De zaterdag is in de periode 1956
- 1964 de belangrijkste verkoopdag
voor de detailhandel gebleven, zij het
dat deze dag enigszins aan beteke
nis heeft ingeboet. Dit kwam in de
eerste plaats ten goede aan de vrij
dag.
Wat de overige dagen betreft wordt
opgemerkt, dat in de slagers- en in de
viswinkels de maandagomzet zeer
laag is. De maandag is trouwens voor
de meeste branches de slechtste ver
koopdag van de week.
Bij de branches in duurzame con
sumptiegoederen kan aan de zater
dag dooreengenomen een wat minder
grote betekenis worden toegekend
dan in de voedings- en genotmidde
lensector.
Alleen in de schoenendetailhandel
vormt de zaterdagverkoop meer dan
30 van de weekomzet en wordt op
vrijdag en zaterdag meer verkocht dan
in de eerste vier dagen van de week.
Toch is ook in de sector duurzame
gebruiksgoederen de zaterdag de be
langrijkste verkoopdag, waarop 1 V2
tot 2 maal zoveel wordt omgezet als
op de andere dagen van de week. Uit
zonderingen zijn hier de gespeciali
seerde boekwinkels en de ijzerwaren-
zaken. Hier werden de hoogste om
zetten behaald op dinsdag en woens
dag.
Dat de zaterdag als verkoopdag
toch enigszins aan betekenis heeft in
geboet, is voor een deel te verklaren
door het feit, dat in verschillende
plaatsen de vrijdagavond als koop
avond belangrijk is geworden. Dat
geldt vooral voor de sector duurzame
gebruiksvoorwerpen, echter niet voor
de bakkers en slagers.
zoek aan sportuitvoeringen, beroeps
toneel en concerten al vanaf 1950 da
lende, maar de bioscopen geven een
ander beeld; het bezoek is in 1956
gelijk aan dat in 1950, terwijl vanaf
1956, het begin van de sterke uit
breiding van de televisie, een snelle
achteruitgang is te zien.
Bijzonder veelzeggend zijn ook de
cijfers van Engeland. In de delen van
Engeland, waarin de televisie in 1950
op gang kwam, daalde het bioscoop
bezoek met 7,6 terwijl in de stre
ken, die nog geen ontvangst hadden,
vrijwel geen daling (0,25 optrad.
In west-Duitsland trok de bioscoop
in 1955 766.000 bezoekers, in 1963
377.000! In Frankrijk constateert
men niets dergelijks.
VEERTIEN MAN
OPGESLOTEN NA MIJN
EXPLOSIE
Door een ontploffing van een com
pressor zijn in Zuid-Slavië veertien
mannen ingesloten in een kolenmijn.
Het reddingswerk wordt bemoeilijkt
door een brand, die veel rookontwik
keling tot gevolg heeft. Er is volgens
een woordvoerder van de mijndirec-
tie een kleine kans dat de ingeslote-
nen het er levend afbrengen.
Aanvankelijk zouden achttien man
nen bedolven zijn geweest, zo meldt 't
persbureau Tanjoeg. Vier hebben zich
Mijnhardt's Zenuwtabletten
onder het vallende puin uit te weten
te werken. De ramp heeft zich voor
gedaan in de republiek Servië.
Een laag van ongeveer 30 meter
dik heeft de mannen bedolven. Over
de oorzaak van de ontploffing van de
luchtcompressor tast men nog in het
duister. De mannen zitten op een
diepte van 1500 meter. Na 18 uur
graven zijn de redders zes meter ge
vorderd. Geen enkel levensteken is
vernomen.
De mannen zouden een muur van
steenkool hebben moeten bouwen om
de brand, die verderop in dezelfde
schacht woedt van zich af te houden.
A
frisse King Pepermunt,
het beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking.
OLIE EN AARDGAS
NNP - Nederland heeft de aarde
de hand toegereikt. En de aarde
heeft die met gulle gaven gevuld.
Van een aan delfstoffen maar zeer
arm gebied is Nederland plotseling
omhoog geschoten tot een land met
verrassende energiemogelij kheden.
Het opent ongekende perspectieven
De lesboekjes van aardrijkskunde
hebben altijd de brave leerlingen
van onze lagere scholen verkondigd,
dat ons land naast een povere hoe
veelheid steenkool in het zuiden
nog wat olie bezit in de velden rond
Schoonebeek. Veel kon 't allemaal
niet zijn, zo vertelden de leerboe
ken, al ging men dan nijver te werk
om wat van de aarde in haar schoot
verborgen hield naar boven te bren
gen.
Dit alles is in de laatste tien jaar
wel drastisch veranderd. De groot
ste klap kwam nog maar kort gele
den, nauwelijks anderhalf jaar te
rug, toen de ingenieurs van de NAM
de Nederlandse Aardolie Maatschap
pij, die hier de boringen verricht,
berekenden, dat het bij het Gro
ningse Slochteren aangeboorde gas-
veld zeker elfhonderd miljard ku
bieke meter aardgas van een zeer
goede kwaliteit bevatten. Hoe in
drukwekkend dit getal is, blijkt als
het voluit wordt geschreven:
Ï.IOO.OOO.OOO.OOO m3. Daar kunnen
heel wat oventjes op draaien.
Maar niet alleen met het aard
gas zijn de laatste jaren verrassende
ontwikkelingen op gang gebracht.
Ook de olieproductie van Neder
land is dankzij verrassende vond
sten in het westen van het land op
sensationele wijze uitgebreid, in
feite zelfs meer dan verdubbeld.
Om nog wat cijfers te noemen: het
veld Schoonebeek heeft een dag
productie van rond 2750 m3 ruwe
olie, de velden in het westen, die
te vinden zijn in de vierhoek Hoek
van Holland, Leiden - Gouda - Dord
recht, gaven (in 1961) per dag rond
3400 m3, terwijl het staatsgasbedrijf
hier dagelijks ook nog eens dui
zend m3 aardgas af kon nemen. In
het westen waren in 1961 120 put
ten in bedrijf, in het veld Schoone
beek 300. De totale productie aan
aardolieproducten bedroeg in 1963
ruim twee miljoen ton. Dit was vol
doende om ongeveer één vijfde deel
van de totale Nederlandse behoefte
te dekken.
In de komende jaren, wanneer ge
leidelijk aan de aardgasvoorraden,
die onder het aardoppervlak zijn
opgeborgen, worden aangeboord,
zal deze verhouding nog wel aan
zienlijk veranderen. In het ontwik-
kelingsbestel van onze economische
samenleving betekent dit een be
langrijk voordeel. De noodzakelijke
invoer van energiemiddelen zal af
nemen, de nationale beurs wordt
daardoor wat dikker, hetgeen tot
uitdrukking komt in een gunstiger
betalingsbalans. Uit de nationale
portmonnaie kunnen dan weetf
meer centen worden gehaald voor
het betalen van andere voor ons
land noodzakelijke voorzieningen.
De geschiedenis van olie. en aard
gasvondsten in Nederland is er een
vol verrassingen en onverwachte te
genslagen. Zij is ook nog jong. De
eerste maal, dat in Nederlandse bo
dem een boor verdween, was in
1904 toen de rijksdienst voor opspo
ring van delfstoffen een aantal ver
kenningen uitvoerde om te zien of
ook in ons land een kans aanwezig
was om het vloeibare goud, de olie
op de aarde te veroveren. In dat
jaar werd in Midden-Duitsland, bij
het plaatsje Nienhagen, een olieveld
gevonden. De geologen, meer wer
kend met kansberekeningen en gok
jes dan met serieuze wetenschap
pelijke onderzoekingen, meenden
dat het wel eens heel goed mogelijk
kon zijn dat. dan ook in Nederland
oflle kon worden gewonnen. Zjj
zouden echter nog twintig jaren
moeten wachten tot zij tot de ont
dekking kwamen dat hun gok niet
tevergeefs was geweest. In 1924
werd bij Winterswijk voor het eerst
olie aangeboord. De productie van
die allereerste boring was overi
gens niet om naar huis te schrijven:
welgeteld één flinke melkfles vol
werd naar boven gebracht. Die fles
wordt nog altijd, kompleet met het
drabbige vocht dat toen naar boven
kwam, op het ministerie van Eco
nomische zaken in Den Haag be
waard.
Al was de boeveelheid dan niet
veel bijzonders, één ding was bewe
zen: er zat olie in de Nederlandse
bodem. De hand van de Nederlan
der kon naar de aarde worden ge
reikt, in de goede verwachting, dat
de aarde wel zo vrindelijk zou zijn
die te vullen.
356 INWONERS PER KM-
Bevolkingsdichtheid in Nederland
Nederland is nog steeds verreweg
het dichtstbevolkte land van West-
Europa, zo blijkt uit de statistieken
van de OESO, de organisatie voor
wikkeling. Ons land telt 356 inwo
ners per vierkante kilometer, tegen
België 305, West-Duitsland 223 en
Engeland 221.
Nederland had in de periode 1950
- 1962 de grootste bevolkingsaan
was van deze landen, nl. 1,3 procyt
per jaar, tegen België 0,5, Duisland
1,1, Engeland 0,5 en Japan 1,0.
Met de autodichtheid valt het in
ons land nogal mee, er rijden in Ne
derland 62 auto's per duizend inwo
ners tegen 101 in België, 111 in
Zwitserland, 117 in Frankrijk, 119
in Duitsland, 126 in Engeland en 140
in Luxemburg.
De Nederlandse woningbouw is
meer in lijn met die van andere lan
den in 1962 kwam in Nederland 6,7
wooneenheden per 1000 inwoners ge
reed, tegen 4,9 in België, 6,6 in
Frankrijk en 10 in Engeland.
Dit was aanzienlijk minder dan de
10,1 in Duitsland x de 10,5 in Zwit
serland.
Ten behoeve van de economische
groei van de ontwikkelingskernen
heeft minister Bogaers - overeen
komstig een advies van de Staats
secretaris van Economische Zaken -
aan een aantal provincies extra wo
ningen voor dit jaar toegewezen en
wel
Groningen 288, Friesland 324,
Drenthe 228, Overijssel 132, Nrd.-
Holland 144, Zeeland 156, Noord-
Brabant 168, Limburg 84( tezamen
1524.
Deze toewijzing ie sgeschied op
basis van 40 woningwetwoningen, 10
premiewoningen en 10 ongesubsidi
eerde woningen voor elke primaire
ontwikkelingskern en 8 woningwet
woningen, 2 premiewoningen en 2
ongesubsidieerde woningen voor elke
s'ecundaire kem.
De provinciale besturen kunnen bij
toewijzing van deze extra woningen
aan de in aanmerking komende ge
meenten zo nodig in beperkte mate
van genoemde basis-verdeling afwij
ken, mits het totale aantal per pro
vincie ongewijzigd blijft.
Bij de woningtoewijzing voor 1965
in oktober j.l. verzocht de minister de
provinciale besturen bij de verdeling
over de gemeenten van de initieel toe
gewezen contingenten geen rekening
te houden met de woningen voor de
ontwikkelingskernen, die thans extra
zijn verstrekt.
OLIE-STAKING IN BELGIË
Twaalf liter benzine was het maxi
mum dat Brusselse automobilisten
kregen aan hun benzinepompen. De
staking die maandagmorgen is begon
nen in de Belgische olieraffinaderijen
heeft onmiddelijk gevolgen gekregen.
De oliemaatschappijen hadden wel
meegedeeld, dat er voor 65 dagen
voorraad was in het land, maar auto
mobilisten hadden daarin maar wei
nig vertrouwen. De staking begon
dan ook met een algemene bestorming
van de benzinepompen. In de pomp
stations zelf pastte men direct een
rantsoenering toe. Er staken 5000
man.
De oliemaatschappijen zelf bleken
ook zuiniger dan hun verklaringen.
Zelfs de buitenlandse ambassades
die hun benzinevoorraden wilden aan
vullen kregen een weigering. De
Shell, de Esso en andere 'belangrijke
ondernemingen wilden de tanks van
de pompstations niet meer onmiddel
lijk bijvullen.
vragen
OPTICIEN WAALWIJK
RUSSISCHE LICHTE INDU.
STRIE GAAT ZICH OP
VERBRUIKER RICHTEN
Indertijd is gemeld dat onder het
bewind van Chroesjtsjov begonnen
was met het, nog op beperkte schaal,
toepassen van de theoriën van de
Sowjet Russische econoom professor
Libermann, die op 9 sept. 1962 voor
stellen heeft gedaan voor het meer
afstemmen van de produktie der Rus
sische lichte industrie op de vraag
van de verbruiker. Chroesjtsjovs op
volgers hebben nu besloten dit denk
beeld verder uit te werken. In een
400-tal bedrijven zullen nieuwe werk
wijzen worden toegepast, aldus een
mededeling van de ondervoorzitter
van de Sowjet Russische economische
raad Zotov aan een correspondent
van "Tass". Dit besluit is gevallen
nadat de proef, die gedurende twee
maanden in twee Moskouse textiel-
en nimmer ruw of schraal
fabrieken is genomen, een geheel po
sitief resultaat heeft opgeleverd.
De leiders der 400 aangewezen be
drijven zullen zich in het vervolg
rechtstreeks verstaan met 'hun afne
mers, dat zijn de staats winkelbedrij
ven, die hun produkten verkopen.
Leiders der winkelbedrijven zullen
hun bestellingen bij de fabrieken
plaatsen aan de hand van de hun ge
bleken voorkeur der klanten.
De nieuwe regeling geeft de fa
brieksdirecteuren grotere verantwoor
delijkheid. Zij zullen er in het ver
volg niet slechts op toezien dat de
kwaliteit der fabrieksgoederen goed
is, doch zij zullen, bij het regelen der
produktie, ook rekening houden met
het winstmotief, dat in de plaats
komt van het geldende stelsel, dat
uitging van de waarde der vervaar
digde artikelen.
De fabrieksdirecteuren zullen, op
verzoek van de afnemende staatswin-
kelbedrijven, hun produktieschema's
kunnen wijzigen. Winstderving als
gevolg van verminderde vraag zal
kunnen worden opgevangen door het
onttrekken van gelden aan reserve
fondsen, die worden beheerd door de
economische streekraden. De fa
brieksdirecteuren zullen voortaan ook
zelfstandig de sterkte van hun perso
neel, de voorraad grondstoffen en de
hoeveelheid der te vervaardigen goe
deren kunnen bepalen.