wAAlwijkse en lAnqstPAAtse coupant
Welke mogelijkheden opent Alg. Bijstandswet
GUNSTIG JAAR
VOOR VLIJMEN
De guiie hand
van de aarde
(id
MAANDAG 18 JANUARI 1965
86e JAARGANG No. 5
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Oit blad verschijnt 2 x per week
Abonnement:
p. week (0.24+ 1 ct. inc.k.) f 0.28
p. mnd. (1.00+ 5 ct. inc.k.) Asïi
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) j 4.10
p. kwrt. p. post 3.35 bij girobeUling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160 - 2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenastraat 8 Tel. 04167 - 2002
Telegram-adres: „SCHO
Duizenden Nederlandse bejaarden brengen de avond van hun leven
door in een van de vele honderden bejaardentehuizen, die ons land
telt. Opneming in een bejaardentehuis gaat echter dikwijls met aan
zienlijke kosten gepaard, die vooral ouden van dagen, die rond moe
ten komen van het A.O.W., haast niet te betalen zijn. Dan zal de
gemeente moeten bijspringen. Nu op één januari 1965 de Alge
mene Bijstandswet is ingevoerd, zal het verlenen van bijstand bij
verblijf in een bejaardentehuis worden bezien in het licht van in
deze tijd juist geachte opvattingen, zoals deze tot uiting zijn geko
men in deze nieuwe wet.
WIE BETAALT
BEJAARDENTEHUIS?
Artikel 1 der Algemene Bijstands
wet legt aan de gemeente de rechts
plicht op aan iedere Nederlander, die
niet over de middelen beschikt om in
de noodzakelijke kosten van het be
staan te voorzien, de daartoe nodige
bijstand te verlenen. Dit brengt mede,
dat de gemeente allereerst te beoor
delen heeft, of het verblijf in een be
jaardentehuis noodzakelijk is ter
voorziening in het bestaan.
Wordt aan de dienst van sociale
zaken een verzoek ingediend tot bij
stand ten behoeve van een bejaarde,
die in een bejaardentehuis wenst te
worden opgenomen, dan zullen amb
tenaren van deze dienst eerst onder
zoeken of die opname inderdaad
noodzakelijk is. Naast de omstandig
heden van de bejaarden zelf zullen
ook de plaatselijke mogelijkheden van
dienstverlening in allerlei vormen be
palend kunnen zijn voor het al of niet
aanwezig achten van voldoende indi
catie tot opneming.
Het tweede lid van het eerste arti
kel bepaalt, dat de bijstand afgestemd
moet worden op de omstandigheden
en mogelijkheden van persoon of ge
zin, alsmede op het betoonde besef
van verantwoordelijkheid voor de
voorziening in het bestaan. Dit artikel
is er op gericht de persoon zo moge
lijk in staat te stellen zelfstandig in
zijn bestaan te voorzien.
ZELFSTANDIG REGELEN
Het is geheel in de geest van deze
wet, dat de bijstand ook bij een nood
zakelijk verblijf in een bejaardente
huis zo mogelijk aan de bejaarde zelf
wordt uitbetaald teneinde hem in
staat te stellen zelfstandig en vrij zijn
zaken te regelen, zowel tegenover de
gemeente als tegenover het bejaarden
tehuis.
Het is echter een publiek geheim,
dat de directies van de meeste bejaar
dentehuizen dit een stekelige doom in
het oog is. Verschillende bejaardente
huizen willen de bijstand rechtstreeks
van de gemeente ontvangen en hier
mee wordt aan de bejaarden elke
persoonlijke verantwoordelijkheid
ontnomen.
Dat is echter van 1 jan. af in strijd
met de geest van de nieuwe wet, tenzij
POSTTARIEVEN PER 1 JUNI
De nieuwe tarieven voor het bin
nenlandse postverkeer, die 1 juni zul
len ingaan, zijn (tussen haakjes de nu
geldende prijzen):
brieven 0 - 20 gr. 18 ct 15)
drukwerk 0 - 50 gr. 8 ct 7)
pakjes 500- 1000 gr. 75 ct 75)
1000-2000 gr. 125 ct. (100)
2000-3000 gr. 175 ct. (125)
postpakketten
0- 1 kg 100 ct (100)
1 - 2 kg 140 ct (125)
2- 3 kg 180 ct (150)
3 - 5 kg 250 ct (200)
5 - 7 kg 325 ct (275)
7 - 10 kg 425 ct (350)
aantekenen (ook internationaal)
45 ct (35)
postwissels t.m. f 25 50 ct. (35)
boven f 25 75 ct (60)
kwitanties zonder zicht 40 ct (40)
met zicht max. 2 aan
biedingen 60 ct. (60)
recht per borderel 75 ct (75)
(kortingsregeling voor grootver
bruikers vervalt)
girokwitanties 80 ct (70)
Postpakketten voor het buitenland
zullen met ingang van 1 juli iets
duurder worden als gevolg van inter
nationale afspraken.
De posttarieven gaan in op 1 juni, de
overige op 1 febr. a.s.
de fysieke of psychische toestand van
de betrokkene de gemeente noodzaakt
de bijstand wel rechtstreeks aan het
tehuis over te maken.
Het is bijzonder verheugend dat de
bijstandswet de ouden van dagen meer
ruimte laat om zelf te handelen.
Vooral in psychologisch opzicht
kan dit bijzonder belangrijk zijn, want
wanneer voelt een mens zich pas oud?
Als alles buiten hem om geregeld
wordt!
BIJZONDERE BEPALINGEN
Met het oog op de omvang van de
nodige bijstand bij verblijf in een be
jaardentehuis verdient ook een aantal
algemene bepalingen van de Algeme
ne Bijstandswet nadere aandacht.
Bij algemene maatregel van bestuur
wordt bepaald tot welk bedrag ten
minste moet zijn voorzien in bepaalde
noodzakelijke kosten van het bestaan
(art. 1, lid 3). Dit impliceert, dat voor
bepaalde elementen als voeding, ver
warming en kleding een landelijk mi
nimum-bedrag wordt vastgesteld.
Maar van de vaststelling in het al
gemeen van een volledig bijstandsmi
nimum kan geen sprake zijn.
De verpleegprijzen der bejaarden
tehuizen zijn verschillend. Voorts ver
meldt de bijstandswet allerlei bepalin
gen, die eveneens de grootte van het
bijstandsbedrag kunnen beïnvloeden.
Zo bepaalt art. 9, een der bijzondere
bepalingen betreffende verblijf in in
richtingen, dat bij het vaststellen van
de bijstand binnen redelijke grenzen
rekening wordt gehouden met kosten
die een uitvloeisel zijn van voorkeur
voor een bepaalde inrichting op gods
dienstige of andere te eerbiedigen
gronden.
PERSOONLIJKE UITGAVEN
Welke persoonlijke uitgaven blijven
de bejaarde over nadat hij aan het te
huis de verpleegprijs heeft betaald?
Het is moeilijk hier een algemene re
geling te stellen. Een gelijke regeling
komt neer op het over één kam sche
ren van bejaarden, die - vóórdat de
opneming in een bejaardentehuis
noodzakelijk werd - in geheel ver
schillende omstandigheden verkeerd
kunnen hebben. Bovendien zullen die
ouden van dagen, die in een tehuis
verpleegd worden, over geheel ver
schillende middelen kunnen beschik
ken om zelf allereerst in de daaruit
voortvloeiende kosten te voorzien.
Hoewel het niet in de bedoeling
ligt om de overheid de rol van Sinter
klaas te laten spelen, is het nochtans
te hopen dat de plaatselijke overheids-
autoriteiten de formule "noodzake
lijke kosten van 'het bestaan" ruim
zullen interpreteren.
Blijkens de memorie van toelich
ting is dit ook de bedoeling van de
wetgever geweest. Zo kan een radio-
of televisietoestel voor een bejaarde
die moeilijk lopen kan en dreigt te
vereenzamen, een uitkomst zijn en in
zo'n geval is een daartoe strekkende
bijstand stellig op zijn plaats.
AFTREK VAN UITKERINGEN
Ten aanzien van bejaarden dient in
dit verband ook nog opgemerkt te
worden, dat bij noodzaak tot opne
ming van man of vrouw in een be
jaardentehuis meestal geen scheiding
behoeft plaats te vinden, maar het be
jaarde gezin in zijn geheel in het te
huis wordt opgenomen, ook met fi
nanciële bijstand van de overheid, in
dien deze daartoe nodig mocht zijn.
Een belangrijk punt bij de opne
ming in het tehuis is de mogelijkheid
tot aftrek van charitatieve uitkerin
gen van kerkelijke of particuliere in
stellingen. Krachtens art. 7 der Al
gemene Bijstandswet mogen binnen
bepaalde grenzen dergelijke uitkerin
gen niet in aanmerking te worden ge
nomen bij de bepaling van de bij
stand.
Krijgt een bejaarde van de diaconie
bijvoorbeeld f 100. - voor aanschaf
van een grammofoon, dan kan de
overheid niet zeggen "nu korten wij
uw bijstand". Krijgt hij van zijn kin
deren een bedrag, dat niet buiten
sporig hoog is, dan is dit evenmin af
trekbaar. Beschikt hij over een be
scheiden vermogen, dat geen bestem
ming heeft, dan zal dit krachtens art.
1 evenmin door de overheid in aan
merking mogen worden genomen bij
de bepaling der bijstand.
De grenzen worden overschreden
indien het uit oogpunt van verlening
van bijstand onaanvaardbaar zou zijn
deze uitkeringen buiten beschouwing
te laten. Bij meningsverschil is het
wenselijk om eerst met het bijstand-
verlenend orgaan tot een aanvaard
bare regeling te komen.
OLIE DUURDER
Vandaag worden verschillende olie
soorten in prijs verhoogd. Petroleum
voor verlichting en verwarming wor
den een halve cent per liter duurder.
Voor zone I wordt de prijs 19 ct.
per liter, voor zone II 19% ct. per
liter en zone III 20% ct. per liter.
Autogasolie (dieselolie) uit pompen
gaat met 0,8 cent per liter omhoog
tot 16 V2 cent per liter. Huisbrandolie
1 en II en zogenaamde dunne stook
olie worden tachtig cent per honderd
liter omhoog gebracht. De prijsstij
ging is het gevolg van een verhoging
van de wereldmarktprijzen voor aard
olieproducten en gestegen zeevracht-
tarieven.
MAN WILDE ZIJN VROUW
VERGASSEN
De 44-jarige Haagse los-werkman
A. J. R. heeft geprobeerd zijn 8 jaar
oudere vrouw te vergassen „omdat ze
toch wel vermoord zou worden". In
zijn gestoord brein had zich de ge
dachte vastgezet, dat zijn vriend zijn
vrouw ging doden. De vriend had dat
gezegd. Nadat de poging mislukt
was, gaf de los-werkman zich enkele
dagen later aan bij de politie. „Ik zal
het nooit meer doen", huilde hij op
het politiebureau.
„1964 is in het algemeen gespro
ken voor de gemeente een vrij gun
stig jaar geweest. De werkgelegenheid
was zeer goed en de toenemende ma
teriële welvaart werd duidelijk gede
monstreerd in een sterke toename van
televisietoestellen en auto's. Helaas
was echter de huisvesting voor een
niet onaanzienlijk deel der bevolking
nog steeds verre van ideaal", aldus
Burgemeester Schweitzer van Vlij
men in zijn nieuws jaarsrede, die hij
donderdag uitsprak tegenover de ge
meenteraad. Hij vervolgde
Wat Uw raad betreft moge ik al
lereerst memoreren het verlies dat ons
trof door het overlijden van ons me
delid de heer Jan Wilgers. In hem
verloren wij een oud-wethouder en
zeer actief raadslid.
VOORBEREIDING
Terugblikkend op het afgelopen
jaar wil ik voor de gemeente als alge
meen karakteristiek zeggen, dat 1964
in hoofdzaak een voorbereidingsjaar
is geweest, waarin plannen zijn ge
maakt en de eerste voorbereidingen
Boren, boren, almaar weer boren.
Even ten noorden van het nijvere
Groningen jaagt de wind ijskoud door
de polders. Het land is hier vlak.
Een enkele boerderij, wat tanende bo
men en de slingerende linten van de
wegen brengen afwisseling in 't land
schap. Tot plotseling het oog blijft
haken bij een vreemd staketsel van
stalen binten dat robuust omhoog
wijst naar de jagende wolken.
Aan de voet van de toren is op een
terrein van nauwelijks honderd bij
honderd meter een wirwar van glim
mende buizen en tal van bizarre con
structies samengedrongen. Hier, bij
het tot voor kort nog volkomen onbe
kende Slochteren, is de mens tot bij
na drie kilometer diep in de schoot
van de aarde doorgedrongen. Op zoek
naar mogelijkheden, zijn steeds stij
gende behoefte aan energiemogelijk
heden te bevredigen.
'Het is gelukt. Hier is een van de
grootste aardgasvoorraden van de
westelijke wereld ontdekt. Onder het
rustieke polderlandschap schuilen
enorme schatten. Het zijn nuchtere
mensen, die hier de rijkdommen van
de aarde ontfutselen. Zij werken
met tabellen en formules, met con
structietekeningen en hard staal.
Maar wie hiermee als leek plotse
ling wordt geconfronteerd, proeft de
romantiek van deze harde, avontuur
lijke arbeid. Hij mag, bewapend met
een witte plastic helm, die in verge
lijking met het zware staal dat hem
omringt, niet meer lijkt dan een hoed
van krantenpapier, de boortoren be
klimmen. Beschut tegen de ijzige
stormwind door platen van golfme-
taal waant hij zich in een andere we
reld. Een ploeg van vier, in door de
modder verkleurde overalls geklede
mannen werkt koortsachtig, maar met
zekere, door de routine aangeleerde
handelingen om het boorschema vol
te houden. Steeds weer verdwijnen
buizen van twintig, dertig meter leng
te en slechts een paar decimeter dia
meter in het gat, waaruit modder (van
het spoelwater) opborrelt.
Hier, in de Groningse bodem, is
een diepte van 'bijna drieduizend me
ter bereikt. Een honderdtal meters
van de boortoren af staan, zwaar be
schermd door stevig metaalgaas, zes
constructies van boomdikke buizen.
Hier stroomt het gas al vanuit de
diepte beneden naar de zuiverings
installatie op het terrein. Het aardgas
van Slochteren vindt zijn weg al naar
de Nederlandse huiskamers. Er moest
heel wat gebeuren voor het zover is
kunnen komen. Wat nu met een zeer
grote kans op succes op de boortoren
hier in het Groningse veld wordt ge
daan, is de laatste jaren honderden
malen in Nederland verricht. Met
kansen die heel wat minder gunstig
waren. In totaal zijn in Nederland
door de BPM en de NAM tot nu toe
805 boringen geslagen. Meer dan de
helft hiervan (437) had plaats in de
noord-oosthoek van ons land, 228 in
het westen, rondom de lijn Den Haag
- Rotterdam en 140 in de rest van
Nederland.
In bijna vierhonderd gevallen is tot
nu toe de boorbeitel met succes door
de ondergrondse steenlagen doorge
drongen. Dat is een redelijk cijfer.
Maar het is onjuist te zeggen, dat
(dus) de kans op succes bij een boring
in Nederland 1 op 2 is. Want het al
lergrootste deel van de boringen werd
gedaan in de onmiddellijke omgeving
van de plaats waar een voorafgaande
poging olie of gas had opgeleverd en
op een plek waarvan de geologen met
vrij grote zekerheid konden voorspel
len, dat het olie- of gasveld zich tot
daar zou uitstrekken.
Waarom heeft het zo lang geduurd
voordat men in Nederland wist, dat
wij onze eigen, nog onaangeroerde
voorraden aan olie en gas hadden?
Was het ongeloof? Onbekend met de
mogelijkheden? Waarschijnlijk een
combinatie van beide. Het onderzoek
naar de geologische omstandigheden
in ons land kwam pas na 1945 op
gang. Waarin men vooral belang stel
de, was de "structuur van de ge-
plooinde ondergrond", 'n wat wereld
vreemde term, die echter duidelijker
wordt als men weet hoe olie of aard
gas wordt gevonden.
De geleerden zijn het er nog niet
precies over eens hoe olie en gas ont
staan, maar men neemt aan, dat in
ieder geval de microscopisch kleine
eencellige wezentjes, die de zee be
volken, het beginstadium vormen van
het proces. Na hun dood zinken deze
piepkleine organismen naar de bo
dem. Meestal worden zij daar door de
in het water aanwezige zuurstof en
bacteriën "afgebroken". Soms echter
heeft de zee plaatselijk een zuurstof
gehalte, dat lager is dan normaal, in
ieder geval te laag om de resten van
de organismen "op te ruimen". Deze
vermengen zich nu met het slib dat
door rivieren wordt aangevoerd. Laag
op laag stapelt zich zo op de zeebo
dem op. De onderste lagen krijgen
het daarbij steeds zwaarder te verdu
ren. Zij komen dieper te liggen, wor
den samengeperst, hun temperatuur
stijgt. Als de temperatuur voldoende
hoog is, worden de organische resten
langzaam omgezet in het ons bekende
olie en gas.
Het is vanzelfsprekend geen kwes
tie van een paar weken. De olie, die
in Nederland nu wordt aangeboord,
is gevormd in het Krijt, de geologi
sche naam voor een tijdperk, dat rond
honderd miljoen jaren achter ons ligt.
Met 't plankton, dat in die tijd rond-
zweefde in de zee, die toen een groot
deel van het huidige Europa bedekte,
stoken wij nu in onze oliekachel.
(Wordt vervolgd).
zijn getroffen voor een tweemaal zo
groot en sterker dan thans gecoördi
neerd Vlijmen van 1980. Het nieuwe
centrumplan,, bijgenaamd "hartplan",
het structuurplan en wat daarmee sa
menhangt, beginnen uit de verf te ko
men. Het sociografisch rapport over
Vlijmen komt zeer binnenkort gereed,
terwijl ook het nieuwe komplan Vlij
men binnen enkele maanden aan U
zal worden voorgelegd.
Met de zo gewenste uitbreiding der
industrialisatie werd in 1964 een be
gin gemaakt. De eerste resultaten zul
len naar onze verwachting in de loop
van 1965 zichtbaar worden. 1965 zal
het bouwrijpmaken te zien geven van
het uitbreidingsplan Vliedberg II,
waarin pl.m. 500 woningen kunnen
worden gebouwd, alsook o.m. van het
industrieterrein achter Zaalberg,
waarop dit jaar de eerste industrie
hallen zullen verrijzen.
Het continu-woningbouwplan dat
wij in 1964, in samenwerking met
Vught, in uitvoering hebben kunnen
nemen, betekent, dat de woningvoor
raad in 1965 een gelukkige stijging
zal kunnen vertonen.
BEJAARDENCENTRUM
Ook vertrouwen wij, dat dit jaar
o.m. gestart zal kunnen worden met
het dringend nodige nieuwe bejaar
dencentrum en met een complex van
centrale verwarming voorziene be
jaardenwoningen.
Voorts zullen dit jaar nieuwe plan
nen op het gebied van woningbouw
alsook op dat van de recreatie aan U
worden voorgelegd.
Op cultureel gebied hopen wij te
kunnen starten met de in voorberei
ding zijnde Openbare Bibliotheek en
leeszaal, terwijl ook de enkele maan
den geleden opnieuw opgerichte Cul
turele Kring in 1965 met zijn activi
teiten hoopt te beginnen.
UITVOERING
Behalve voorbereiding is er echter
in 1964 ook uitvoering geweest. Ons
mooie, voorlopig 9 ha groot, sport
park "De Hoge Heide" kon op 9 aug.
1964 officieel worden geopend, ter
wijl onze eerste tennisbanen reeds in
mei 1964 in gebruik konden worden
genomen. Het onderwijsprobleem in
de Vliedberg werd in 1964 voor een
aanzienlijk deel opgelost door de ge
reedkoming van de nieuwe permanen
te 12-klassige school. In 't zuid-wes
telijk deel van Nieuwkuijk werd een
bescheiden uitbreidingsplan gereali
seerd, waarin de eerste Bogaerswo-
ningen thans bijna gereed zijn.
ONVOLDOENDE COMPENSATIE
Alvorens nu over te gaan tot het
gebruikelijk overzicht van de stand
van zaken in diverse sectoren van het
gemeentelijk 'leven, moge ik nog even
Uw bijzondere aandacht vragen voor
het probleem der gemeentelijke fi
nanciën. U krijgt straks de begroting
1965 aangeboden. Het verheugt mij
U alvast te kunnen mededelen, dat
deze sluitend is. Wij hebben dit kun
nen doen ondanks het feit, dat de fi
nanciering van het cultureel centrum,
de instelling die onze gemeente, naar
onze mening op dit moment het meest
dringend nodig heeft, daarin is ver
disconteerd. Daar echter vrijwel op
alle uitgavenposten doorwerkende sa
larisverhogingen van de zijde van het
Rijk onvoldoende gecompenseerd
worden, terwijl ons anderzijds niet
genoeg mogelijkheden tot verhoging
der inkomsten zijn gelaten, zijn wij
gedwongen ons overig investerings
programma te beperken, alsook nood
zakelijke personeelsuitbreiding bij de
bedrijven te temporiseren. Indien het
beleid van de rijksoverheid ten aan
zien van de gemeentefinanciën niet
zeer spoedig wordt herzien, moet
verwacht worden, dat het volgend
jaar ook onze gemeente een niet-slui-
tende begroting zal hebben met alle
ongewenste gevolgen van dien.
Nu de gebruikelijke cijfers met hier
en daar commentaar. Allereerst de
bevolking
BEVOLKINGSSTATISTIEK
Aantal inwoners op
1 januari: I960 9568; 1961 9781;
1962 10157; 1963 10426; 1964
10917; 1965 11122.
Bevolkingsgroei in 1964 205.
Geboorteoverschot en vestigings
overschot resp: 1959 190 - 69; 1960
171-44; 1961 184- 172; 1962
235- 263; 1963 289-65; 1964
204-1.
Voor de minder sterke bevolkings
groei in 1964 is als duidelijke oor
zaak aan te wijzen het lage cijfer van
het aantal gereedgekomen woningen,
gecombineerd met de in 1964 door
gevoerde afbraak en ontruiming van
een niet onaanzienlijk aantal krot- en
noodwoningen, waardoor de vesti
gingsmogelijkheden zeer werden be
perkt. Het gemeentebestuur verwacht
voor 1965 weer een aanzienlijk ho
ger vestigingsoverschot als de wo
ningproductie tenminste naar wens
verloopt.
WONINGBOUW
In cijfers verliep de woningbouw
de laatste 5 jaren als volgt
gereedgekomen woningen
resp. woningwet, premie,
vrije sector en totaal
1960 24 85 17 186
1961 11 72 69 152
1962 22 9 125 156
1963 24 19 48 91
1964 18 25 46 89
Het uitvoeringsniveau in de wo
ningbouw is, dank zij 't continuplan,
in 1964 aanzienlijk verbeterd. Waren
op 1 jan. 1964 slechts 75 woningen
in aanbouw (welke allemaal klaar
kwamen in 1964), op 1 jan. 1965
was dit aantal 188, gesplitst als volgt:
woningwet 93, premie 29, vrije sector
44, totaal 188.
Als de uitvoering geschiedt over
eenkomstig de planning zullen al de
ze woningen in de loop van 1965 be
trokken kunnen worden.
OPENBARE WERKEN
EN GRONDBEDRIJF
In 1964 werd een crediet van ruim
f 479.000 goedgekeurd voor het
bouwrijpmaken, reconstructie en rio
lering van de Ekelaarlaan en omge
ving. Met dit werk zal, naar verwach
ting, in het voorjaar kunnen worden
begonnen.
Het aantal nieuwe rioolaansluitin
gen bedroeg in 1964 99, tegen 154 in
1963 en 160 in 1962.
Het sportpark "De Hoge Heide"
De tcho vAn het Zuióen
Bijstand voor bejaarden
1964
