i 'M iii'iii iiiii "inn hmm i i| mmm ipum in pin i im 11 ihm
KAATSHEUVEL
De volkswagenstad
„WOLFSBURG"
VERS VAN DE PERS
18
OE ECHO VAN HET ZUiDEN VAN VRIJDAG 9 JULI 1965
18
Waalwijk
RUBBERAFVAL VEROORZAAKTE
FELLE BRAND
Maandagavond omstreeks half 7
werd de brandweer gealameerd
voor een korte maar felle brand,
welke ontstaan was in een partij
rubber- en lederafval, welke was
opgeslagen achter het stanzerij be
drijf „Leerotan" van de heer H.
Leijtens aan de Antoniusstraat. De
enorme rookontwikkeling lokte 'n
groot aantal nieuwsgierigen naai
de betreffende plaats, waar de
brandweer maar juist op tijd arri
veerde om te voorkomen dat het
vuur oversloeg op een houten aan
bouwsel van de fabriek, waarin zeer
brandbaar materiaal was opgesla
gen. Nadat men het vuur had be
dwongen, had de brandweer nog
enkele uren werk met het uit el
kaar halen van de stinkende re
stanten en de nablussing.
In het begin van de namiddag
had het personeel van het bedrijf
eveneens ter plaatse een .begin van
brand moeten blussen. Omtrent de
oorzaak was niets bekend, doch de
gedachten gaan naar in de buurt
spelende kinderen.
Dagelijks verse
GEBRADEN HANEN
Ook aan huis bezorgd.
CAFÉ-REST. P. VAN DUN
Kaatsheuvel
SUCCESVOL DEBUUT
JEUGDHARMONIE ST. JAN
Het matinee, dat de harmonie St.
Jan zondag j.l. in verband met de
kermis in zaal P. van Dun organi
seerde, is een groot succes gewor
den. Daar was namelijk naast het
orkest „De Wylona's" met als leider
en conferencier „De dikke Leo",
die de volle zaal urenlang wist te
boeien, het eerste openbare optre
den van de jeugdharinonie St. Jan
onder leiding van de heer P. van
Gulik. De jeugdige muzikanten
verrasten alle aanwezigen door het
enthousiasme en de muzikaliteit,
waarmede de diverse nummers ten
gehore werden gebracht.
De opgetogen voorzitter van St.
Jan dankte na afloop de diverse
instructeurs en speciaal de jeugd
zelf voor hetgeen zij in nauwelijks
een jaar tijd gepresteerd hadden.
Het optreden van de jeugdharmo-
nie op deze kermismiddag en het
succesvolle optreden van de jeugd
drumband op het festival van de
harmonie Musis Sacrum in Dongen
op 20 juni j. 1. belooft alle goeds
voor de toekomst van St. Jan.
Gouden ringen
Stationsstraat 34
'Et*04160 408
Let op het nieuwe adres
(Tijdens verbouwing gaat
verkoop normaal door)
GESLAAGD
Aan de Rijksuniversiteit in Utrecht
slaagde voor het examen apotheker
de heer A. H. M. de Jong uit Kaats
heuvel.
Aan de R.K. universiteit te Nij
megen slaagde voor het candidaats-
examen Nederlandse taal en letter
en de heer Michel van Nieuwstadt
te Kaatsheuvel.
Aan de eerste Ned. slagersvak
school te Utrecht slaagde de heer
A. Stello te Kaatsheuvel.
DOKTERSDIENST
Komend weekend zal de praktijk
van de doktoren P. Wijtenburg te
Kaatsheuvel en A. de Vries te Loon
op Zand worden waargenomen door
dokter R. Raaymakers, Hoofdstraat
68a, Kaatsheuvel, tel. 0 4167-2050.
Zaterdag na twaalf uur en zon
dag zal de praktijk van dokter H.
Winkelman te Sprang worden waar
genomen door collega K. van Tuijn,
Vossenbergselaan 21, Kaatsheuvel,
tel. 0 4167-2006.
AGENDA
Apollotheaterzaterdag 20.CO uur
en zondag 20.30 uur Haar, hem en
de harem. 18 jaar.
Zondag 18.00 uur Apachen in de
aanval. 14 jaar.
AFSCHEID BROEDERS
VAN LIEFDE
In afwijking van het concept-pro
gramma is thans bepaald, dat de
plechtige H. Mis op zaterdag 17 juli
a.s. niet om half 10, maar om 10 uur
zal aanvangen.
Na de H. Mis zal de Broeders een
koffietafel worden aangeboden en om
1 uur zal een onzer muziekkorpsen
een aubade brengen bij de zaal van de
heer P. van Dun.
Om 3 uur na de middag vangt in
de Gildenbond de officiële receptie
aan, om 4 uur direkt gevolgd door de
gelegenheid voor de gehele bevolking
om afscheid te nemen.
's Avonds heeft er tot slot nog een
reünie plaats van de Broeders met
verschillende broeders, die gedurende
de afgelopen 35 jaar in Kaatsheuvel
gewerkt hebben, in de zaal van Eu-
phonia.
WILLEM VAN ORANJE
COLLEGE - WAALWIJK
Afd. H.B.S. - B.
Op 25 juni j.l. slaagden voor het
eindexamen de volgende candidaten
A. Aanen Wijk en Aalburg; P. J.
D. Baas 's-Bosch; T. J. M. van Berge
Henegouwen Heusden; E. Brander
horst Eethen; H. A. Dercksen Waal
wijk; J. W. van Herwijnen Waalwijk;
W. Hordijk 's-Bosch; W. F. van der
Houwen Geertruidenberg; J. Keur
's-Bosch; J. L. v. d. Linde Sprang-
Capelle; H. W. Morelissen Veen; A.
Plaisier Waalwijk; P. J. Reuvers
Waalwijk; J. de Rooy Waalwijk; J.
Rijken Sprang-Capelle; P. H. Stam
's-Gravenmoer; C. Timmermans
Sprang-Capelle; J. Treffers Sprang-
Capelle; H. J. A. M. Vorstenbosch
Vlijmen; L. van Wijlen Sprang-Ca
pelle. Afgewezen 4 candidaten.
DE TOESTAND IN DE MIDDENSTAND
Het aantal vestigingen in het mid
den- en kleinbedrijf is sinds 1950
met 19.000 teruggelopen, in de vier
sectoren ambachten, detailhandel, ho
reca en vervoer. Spectaculair was de
teruggang in de levensmiddelensector.
Het marktaandeel van het midden- en
kleinbedrijf is intussen vrij belangrijk
gebleven. Het bedroeg in de vier sec
toren in 1963 30,8 miljard gulden.
Interessant is ook dat de omzetten
van het midden- en kleinbedrijf in de
detailhandel van 1950 tot 1963 met
slechts een punt zijn gedaald. Daar
uit blijkt, dat, ondanks de scherpe
concurrentie van grootbedrijf en coö
peratie, de totale marktpositie vrijwel
gehandhaafd bleef.
Dit heeft de heer M. Rademakers,
algemeen voorzitter van het Ned. Ver
bond van Middenstandsverenigingen,
dinsdagmorgen medegedeeld in zijn
jaarrede voor het congres van dit ver
bond dat in „Royal" in Amhem wordt
gehouden.
Ook de heer Rademakers herin
nerde er aan dat het er met de inko
menspositie van 't midden- en klein
en kleinbedrijf verre van gunstig voor
staat.
Eenendertig procent blijft met zijn
inkomen beneden de grens van het
sociale minimum, zesenzestig procent
komt niet uit boven de weistandsgrens
van de sociale verzekering. De vraag
of de middenstand op gelijke wijze
deelt in de gestegen welvaart, moet
z.i. zeer beslist ontkennend worden
beantwoord.
EEN RUSSISCHE ONDERSCHEIDING
VOOR EEN NEDERLANDSE BOER
De familie Methorst, wonende langs
de weg Aijeldoorn-Arnhem werd de
zer dagen verrast, toen een der broers
(de andere is naar Canada geëmi
greerd) door de Russische gezant
werd onderscheiden met een hoge
Russische onderscheiding, in tegen
woordigheid van Nederlandse burger
en militaire autoriteiten, omdat zij in
de oorlogsjaren een vluchteling uit 't
Duitse kamp, die zwervende door tal
van landen, tenslotte belandde bij de
familie Methorst.
Grigori kwam in 1941 in militaire
dienst en werd na z'n africhting spoe
dig gevangen genomen en wist te
ontsnappen en kwam via Warschau,
Berlijn, Hengelo in Arnhem terecht.
In september 1944 belandde hij bij 't
huis van Methorst, die eerst schrok
toen plotseling een vreemde jonge
man voor hem stond, maar hij begreep
direct waar het om ging. Zij brachten
hem naar een onderduikersplaats,
waar hij een schuilplaats vond en ge
regeld van eten werd voorzien.
Hij bouwde een mansgat tussen de
dennen, met een denneboom als dak,
maar de Methorsten haalden hem hier
uit en verpleegden hem op de zolder
van de schaapssóhuur en in de lente
kwam de bevrijding en kon de Rus
huiswaarts keren en sindsdien hadden
ze niets meer gehoord, tot ze dezer
dagen een telegram van hem kregen,
dat de boer een hoge onderscheiding
had gekregen. Zijn liefste wens is nog
eens naar Holland te kunnen komen.
De ambassadeur wees er op dat de
Nederlanders in de oorlog Russen
hebben geholpen en was daar zeer
dankbaar voor.
ZWEMBAD IN SPRANG-CAPELLE ZATERDAG IN GEBRUIK.
De zwemliefhebbers kunnen zater
dag in Sprang-Capelle hun hartje
ophalen dan wordt nl. om half elf
het zo juist gereed gekomen zwem
bad in gebruik gesteld. Belangstel
lenden kunnen het bad gratis bezich
tigen en eveneens gratis een duik in
het frisse water nemen.
Deze ingebruikstelling zal zonder
veel officiéél vertoon geschieden,
omdat Burgemeester van Prooijen dat
wil bewaren tot de opening van het
gehele complex, dat dan zal omvatten
zwembad, dorpshuis, speeltuin, fiet
sen- en autostalling.
Hoewel het bad enige weken later
in gebruik wordt genomen dan was
gepland, kan de gemeente Sprang-
Capelle terug zien op een zeer vlotte
realisering van een gedurfd plan. Op
15 april is men nl. pas begonnen met
de aanzet van het bassin. Vooral het
grondwerk ondervond moeilijkheden
door de hoge waterstand.
Het bod heeft - zoals bekend -
een wereldprimeur het is het eerste
bad waarvan de ozobee-houten wan
den zijn bekleed met gebitumineerde
aluminium strips.
Tot dusverre kan van een geslaagd
experiment worden gesproken. Het
bad ziet er bijzonder fraai en fris uit.
De firma's, die aan de tot standko-
ming hebben meegewerkt, zullen het
bad zaterdag vóór de ingebruikstelling
samen met Burgemeester van Prooijen
bezichtigen. Ook de raadsleden zullen
daarbij aanwezig zijn.
DE BOEKENPLANK
Door de Uitgeversmij. "West-
Friesland" werd een serie nieuwe
pockets uitgebracht in de "Witte Ra
ven Detective Serie". We zullen hier
uit een greep doen.
Ab Visser De samenzwering.
Ook in deze thriller vindt men,
evenals in zijn overige werk, weer de
neerslag terug van de reizen die de
veelzijdige auteur Visser voor en na
Wereldoorlog II maakte door een
groot deel van Europa en Noord-
Af ri ka.
Op knappe wijze beschrijft de au
teur de innerlijke strijd van een ze
kere Hugo Das, die gebukt gaat on
der een schuldcomplex en de zwij
gende verachting van zijn vrouw,
sinds hij zijn vriend en zwager in
oorlogstijd aan de Gestapo verraad
de.
Wanneer Das voor de Nederland
se wijnfirma, waar hij als vertegen
woordiger werkt, naar Zuid-Europa
wordt gezonden, meent hij de kans te
krijgen een nieuw leven óp te bou
wen.
Hij raakt verwikkeld in een com
plot tegen een dictator en maakt ken
nis met een betoverende, maar voor
hem fatale vrouw.
In een boeiende schrijftrant ver
haalt Visser dan van de gebeurtenis
sen, welke uiteindelijk zullen leiden
tot het drama dat het noodlot voor
Das in petto houdt.
Frances en Richard Lockridge
Schimmen in een leeg huis.
Het verhaal speelt zich voorname
lijk af in een groot landhuis, dat
sinds lang heeft leeg gestaan.
Althans men denkt dat. Maar ver
scheidene dingen wijzen al gauw an
ders uit: licht gaat aan in een lege
kamer en in de nacht klinkt een
zwakke kreet.
Dit alles en een verdachte buurman
brengen Constance Dale, de erfgena
me van het huis, op het spoor van een
misdaad en in groot gevaar, met alle
gevolgen van dien.
Een pittig, vlot geschreven boek,
dat de lezer van het begin tot het ein
de in spanning houdt.
Dorothy B. Hughes Verdenking
met voorbedachte rade.
Door een samenloop van omstan
digheden is een jonge arts onmiddel
lijk de volmaakte verdachte van de
politie, als het lijk van een meisje
wordt gevonden. Dit heeft tot gevolg
dat er een race ontstaat tussen hem en
de politie, niet alleen om de moorde
naar te vinden, maar ook om zijn naam
uit de krant te houden. Anders was
zijn medische carrière al gestrand
voor ze was begonnen....
Een op 'n verrassende wijze "ge
componeerde" thriller, van een der
beste Amerikaanse misdaad-autrices.
Bij Het Wereldvenster - Baarn -
verscheen de 2e druk van Brian Gard
ner's Het verspeelde uur, een der ori
gineelste "oorlogsboeken", waarin
Gardner zijn nauwgezet verzamelde
bewijzen, die onmiskenbaar duidelijk
maken wat er allemaal in de 2e We
reldoorlog verloren ging, op briljante
wijze toelicht, zodanig dat er een even
belangwekkend als onthullend boek
werk ontstond, dat als eerste een sa
menhangend beeld geeft van de "wer
kelijkheid" van de 2e Wereldoorlog,
Europa en de wereld van die dagen.
Geb. f 14.90.
Richard Condon Spiegelbeelden,
- uitgave Hollandia, Baarn.
i
Diploma-uitreiking op de R.K. Huishoudschool door de heer P. de Kort
Een documentaire roman, waarin
de schrijver aantoont hoe de geeste
lijke verwording die van Nazi-Duits-
land uitging, steeds verder om zich
heen greep en alles wat er mee in aan
raking kwam dreigde te corrumperen;
een boek waarin de auteur tegelijker
tijd "op het persoonlijke vlak" het
tragische verhaal geeft van twee men
sen, wier liefde voor elkaar door de
funeste invloed van buitenaf ver
wordt tot een onoplosbare verwijde
ring.
Scherpe analysering en een boeien
de schrijftrant zijn kenmerkende
eigenschappen van de auteur Con
don. - Gëb. f 14.90.
(Slot)
De geschiedenis.
Het is bekend, dat na de eerste we
reldoorlog, Duitsland geteisterd werd
door de inflatiegolven en werkeloos
heid. Hitier en zijn trawanten benut
ten de geboden kansen en kwamen
aan de macht. Een van de middelen
om de werkeloosheid op te heffen,
die voor ongeveer 9 miljoen mensen
bestond, was het aanleggen van de
bekende „autobanen". Het was in
ieder geval voor vele mensen een
meer lukratieve bezigheid als het
stempelen. In die tijd zal Hitier wel
op 'het idee gekomen zijn, zijn „edele"
volk, misschien met het voorbeeld van
Henry Ford voor ogen, te motorise
ren.
De Duitse autoindustrie werd daar
op aangesproken, maar geen der be
kende merken voelde iets voor een
Volkswagen-idee, ook al omdat de in
dustriële capaciteit ontoereikend en
de verdiensten, een volkswagen zou
slechts RM 1000.- mogen kosten,
te gering waren.
Dus werd besloten een geheel nieu
we fabriek op te richten, waarbij te
vens een nieuwe stad naar Nazi-idee-
en moest worden gesticht, een stad
zonder kerken, een stad zonder naam.
Een bekend fabeltje vertelt, dat de
Reichsplanner van dit idee, met een
vliegtuigje zolang over Duitsland
vloog, om een geschikte plaats voor
de nieuwe autostad vast te stellen,
dat, toen zijn representatiekosten te
hoog opliepen, maar op het eerstvol
gende gehucht wees, dat Wolfsburg
bleek te zijn.
Enerzijds lijkt het er op, dat de keus
niet zo gegaan is, want in die tijd lag
Wolfsburg nog precies centraal in
Duitsland, tussen de kolenmijnen in
Sleziën en de staalindustrie van het
Roergebied, terwijl het Mittelkanaal
een uitstekende aanvoerweg voor
grondstoffen betekende. Anderzijds
bleek de grond van het fabriekster
rein moerassig en stond het grond
water er zo hoog, dat er nergens een
kelder kon worden aangelegd. Ook
nu nog bezit het Volkswagen-werk
vrijwel geen kelder. De produktie
vindt plaats op de le verdieping. De
parterre wordt benut als magazijn en
opslagplaats van grondstoffen. Een
indeling die later veel navolging vond,
omdat men geen moeilijkheden met de
aanvoer van grondstoffen en de af
voer van afval heeft, terwijl slechts
één keer een hoogteverschil overwon
nen behoeft te worden.
Maar terug tot pl.m. 1935, de ar
chitecten waren volop aan het teke
nen. De fabriek krijgt een strakke
uitgestrekte voorgevel, de stad, al
thans de huizen, zien er uit als ka
zernes, gecompleteerd door partijge
bouwen, terwijl het centrum een neo
klassiek forum in pompeuze stijl zou
moeten vormen, die de stad over
heerst. De bouw van de fabriek ver
loopt volgens een opgevoerd schema,
de huizenbouw echter in een ver
traagd tempo. In het geheel zijn er
van 1938 - 1945 3000 woningen ge
bouwd, zodat het grootste deel der
arbeidskrachten, in de oorlog pl.m.
5000 duitsers en 12.000 buitenlan
ders, in barakken waren gehuisvest.
Onder deze tewerk gestelden bevon
den zich ook talrijke Nederlanders.
In de eerste jaren bouwde men er nog
Volkswagens, maar spoedig kwam
ook hier de nadruk te liggen op de
oorlogsindustrie, gelukkig nogal on
schuldige, men produceerde er Kur-
belwagens, een soort jeep en een am-
phibi-uitgave ervan.
Engelse bommenwerpers vernielen
80 van de fabriek, de stad wordt
niet getroffen.
Toen met de verovering van Berlijn
de tweede wereldoorlog ten einde was,
lag Wolfsburg in niemandsland tussen
de Amerikanen en de Russen. De
Russische tewerkgestelden terrori
seerden nu op hun 'beurt de Duitse
bevolking, totdat enkele Duitsers de
Amerikaanse linies wisten te berei
ken, met de smeekbede, maar snel
Wolfsburg te bezetten om erger te
voorkomen. Daarbij bleek dat Wolfs
burg nog op geen enkele Amerikaan
se stafkaart voorkwam.
De Volkswagen.
In het huidige verkeersbeeld heeft
de Volkswagen haar eigen aspect.
Men is volkomen vertrouwd met de
kevervorm van deze auto. Hoeveel
mensen realiseren zich, dat deze auto,
met zijn kevervorm een ontwerp is
van de renwagen-constructeur Ferdi
nand Porsche, een genie op autotech-
nisoh gebied.
Hij schiep met zijn zelfstandig
constructiebureau, deze kevervorm in
grondconseptie.
De wagen is verre van volmaakt,
maar eenvoudig van constructie en
houdbaar tot het onverslijtbare toe.
Dat komt door zijn laag toerental, zijn
eenvoudige motor en zijn onafhanke
lijke torsiestaafvering. Dit laatste is
een revolutionaire uitvinding van
Porsche.
Aan dit ontwerp heeft nu Wolfs
burg haar bloei te danken. Er is dan
ook geen stad van deze grote catego
rie die zoveel inkomsten heeft. Het is
niet verwonderlijk dat de sociale
voorzieningen in Wolfsburg afsteken
tegen de andere Duitse steden.
Sociale voorzieningen.
Nederland en Zweden zijn de eni
ge landen ter wereld, waar de sociale
voorzieningen ziëh uitstrekken van de
wieg tot het graf. Ouderdomspensi
oen is overal bekend, maar een in
stelling als A.O.W. wordt in Duits
land eenvoudig niet geloofd. De Ne
derlanders, die eens in Wolfsburg wa
ren, hebben echter op hun beurt ver
wonderd gestaan over de huizen
bouw.
Krijgt men een woning, meestal 'n
flat toegewezen en dat duurt niet zo
lang, hoogstens 2 jaar, dan heeft de
ze woning zeker een compleet inge
richte badkamer. Op alle Vloeren ligt
linoleum, de woningen zijn in pastel
kleuren geschilderd of volledig be
hangen. Naast een kelder, hoort tot
een normale woning, automatisch een
aanrecht, keukenkast en opbergkast,
die wel niet zo bijzonder zijn, maar
ook een 3-pits keukenhaard met oven.
Verwarming, wastafel, toilet, bal
kon, gordijnstangenbevestiging en
keukenboiler.
Daarbij is het normaal, dat er in
ieder huis met meer dan 4 verdie
pingen, een lift en vuilnisstorter zijn,
terwijl in iedere flat en bijna alle wo
ningen zijn dat, de gemeente, in de
kelder een vol-automatische wasma
chine, centrifuge en mangels neerzet,
waar de bewoners tegen een kleine
vergoeding, als in een wasserette
kunnen wassen. Met dat ver-
schi, dat de huisvrouw hier ge
woon met haar werk door kan gaan.
Nu misschien het belangrijkste. Hoe
veel betaalt men aan huur voor zo'n
ideale woning. In Wolfburg en heel
Duitsland rekent men naar m2 de
huur uit. De verschillen komen
door het bouwjaar van het huis tot
stand van f 1 tot f 2.70 per m2.
De woningen liggen in blokken zo
geschakeerd dat er 'n kring of vier
kant gevormd wordt, dat door geen
autoweg wordt bedreigd. In het mid
den ervan heeft de stad, voor de tal
rijke kinderen, Wolfsburg is de kin
derrijkste stad van Duitsland, zand
bakken, voetbalvelden, schommels
e.d. aangelegd, waar zelfs de klein
sten veilig kunnen spelen.
Het hoort zich wonderlijk aan, maar
er is nog meer. Een Volkshogeschool,
waar iedere inwoner boven 16 jaar
allerlei lessen en cursussen, meestal
gratis, of tegen een kleine vergoeding
kan volgen. Een kleine opsomming
van de mogelijkheden. Talen: Frans,
Engels, Zweeds, Russisch, Italiaans
en Duits (voor buitenlanders), wel
sprekendheid, fotografie, beeldhou
wen etc.
Dat het een rijke stad is, blijkt ook
uit de volgende opsomming. Er zijn in
Wolfsburg 2 (binnenkort 3) grote
openlucht zwembaden, er is een over
dekt met een sauna, een reuze grote
sporthal, eri er komt een schouwburg.
Eén op de drie bewoners bezit een
eigen auto (in Nederland een op
11). Er is een bibliotheek (met 60.000
boeken), die aircondition heeft. Men
kan er gratis boeken halen, zoveel als
men dragen kan.
Misschien is het verwonderlijkste,
dat er zo weinig standsverschil be
staat. Men kan het nauwelijks bemer
ken. De arbeiders vertrekken, na zich
in een van de vele douchelokalen van
het werk te hebben gewassen, keurig
aangekleed in precies dezelfde volks
wagen als alle bureau-mensen en hun
chefs. Men kent geen goede of sleoh-
te wijken in Wolfsburg.
Deze sumiere opsomming geeft het
beeld van een moderne industriestad,
waar de mensen noodgedwongen mee
leven met het wel en wee van de
volkswagen, omdat er zelfs geen an
dere industrie in de naaste omgeving
is. Waar men zich bewust is van het
feit, dat de 5000 auto's die dagelijks
geproduceerd worden, ook verkocht
moeten worden, waar de mens euro
pees denken moet, omdat zij ervan af
hankelijk is. Misschien lijkt zo'n stad
ideaal, maar ergens verlangd men
toch naar die geheimzinnige sloppen,
kleine winkeltjes, die voelbare tradi
tie, die een oude stad heeft.
SCHOUWBURG TILBURG
Tot directeur van de stadsschouw
burg te Tilburg heeft het stichtings
bestuur benoemd de heer Leo N. de
Brabander, thans administrateur en
sedert 14 april j.l. tevens waarnemend
directeur.
