wAAlwijkse en UnqstRAAtse couraiu
Kans op
Vietnam
tweede
Indonesië
in
Oentoeng
gepakt
Soekarno verwachtte te
worden vermoord
van
*33ocjaertó
Laat Uw bril
van tijd tot tijd eens bijstellen
HET KOST U NIETS
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Amtoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
VRIJDAG 15 OKTOBER 1965
86e JAARGANG No. 79
Opgericht 1878
Bureaux Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Abonnement
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.23
p. mnd. (100+ 5 ct. inc.k.) 1.05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. kwrt. p. post 3.35 by girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: snwia;
Telegram-adres „ECHO*
In een door politieke twisten verscheurd Indonisië regeert vanaf
eenzame hoogte de 64-jarige leider van de revolutie en doet ver
twijfelende pogingen de linkse en rechtse kampen gescheiden te hou
den, die nu feller dan ooit na de staatsgreep van vrijdag 1 oktober
elkaar naar het leven staan.
President Soekarno, die in een enkele bloednacht zijn droom van
innige samenwerking tussen links en rechts in de opbouw van de
natie (geografisch even groot als Europa) vervlogen zag, probeert het
leger en de rechtse groeperingen ervan te weerhouden de lont in het
kruitvat te werpen. Maar de Mohammedanen - die menen zich nu
lang genoeg in de hoek te hebben laten drukken door de sluwe
taktiek van de PKI - hebben reeds een monsterverbond met de
Katholieke partij en andere groeperingen gesloten. Zij zijn vastbe
sloten net zo lang druk op de president te blijven uitoefenen tot hij
hun eis tot liquidatie van de communistische partij inwilligt.
Tien dagen na de greep naar de macht - die 20 doden heeft gekost
- houdt eenieder op Java de adem in en wordt ernstig rekening
gehouden met een bloedig treffen, dat eerst Java en daarna zonder
twijfel de buitenlanden in een tweede Vietnam zou veranderen. Dat
men met een ernstig konflikt rekening houdt, bewijst de aanwezig
heid in Djakarta van vele onderdelen van de befaamde „Siliwangi-
divisie', de staat van oorlog en de avondklok, alsmede het verbod
op uitzenden van telegrammen of berichten via het telegraafkantoor,
dat streng bewaakt blijft.
De prijzen van voedsel vliegen in
Djakarta met de dag omhoog, samen
met de onofficiële omwisselkoers van
de roepia, die in luttele dagen van 10
duizend tot 16 duizend voor 'n Ame
rikaanse dollar is gestegen. Er gaan
reeds stemmen op, om in Indonesië
- voor de oorlog een van de grootste
rijstproducenten te wereld - een dis
tributiestelsel voor rijst in het leven
te roepen.
De prijs van dit volksvoedsel was
de laatste weken reeds met sprongen
omhoog gegaan tot 900 roepia per li
ter (150 roepia begin dit jaar). Nu
moet men op zijn minst 1200 roepia
per liter neertellen. In de algehele
sfeer van onzekerheid over wat het
volk staat te wachten wordt in de
winkels in de grote steden op Java,
vooral in Djakarta, gehamsterd voor
zover de smalle beurs dat toelaat.
Men neemt aan dat de winkeliers -
voor het merendeel Chinezen - van
deze hamsterwoede gebruik maken
om hun prijzen flink om hoog te drij
ven.
Op niet al te in het oog springen
de wijze hebben diverse buitenlandse
ambassades in Djakarta reeds plan
nen uitgewerkt die gericht zijn op 'n
nauwer contact van hun landgenoten,
zulks met het oog op wat de toekomst
mogelijk in petto houdt. Zij bereiden
zich geruisloos voor op een langduri
ge uitzonderingstoestand.
De Nederlandse ambassadeur, mr. E.
L. C. Schiff, liet onder de 75 ge
zinshoofden of alleenstaanden van de
Nederlandse kolonie in Djakarta een
stencil verspreiden, waarin zij werden
verdeeld in zes groepen, elk met een
eigen contactpersoon. De Nederlan
ders werd verzocht zich in geval van
nood tot deze personen te wenden als
de omstandigheden rechtstreekt con
tact met de ambassade onmogelijk
maakten.
De ambassadeur legde er in zijn
rondschrijven de nadruk op, det deze
regeling gold als een voorzorgsmaat
regel en dat de ambassade op dit
ogenblik geen bijzondere veiligheids
maatregelen overwoog.
Een van de contactpersonen is de
algemeen vertegenwoordiger van de
KLM in Indonesië, de heer A. Moer-
zer Bruyns, wiens personeel in het
kantoor op de begane grond van Ho
tel Indonesia vrijdagmiddag een dof
fe klap boven het hoofd voelde. Op
het platte dak van het kantoor (drie
meter hoog) trof men het levenloos
lichaam aan van een lid van de PKI.
De man was vanaf het 35 m. hoge
dak van het 15 verdiepingen tellen
de gebouw gesprongen, nadat stoot
troepen het gebouw waren binnen
gestormd op zoek naar verdachte ele
menten. De militaire politie heeft
vrijdag en zaterdag in totaal 6 com
munistische raddraaiers onder 't per
soneel van Hotel Indonesia gearres
teerd.
De gehele week hebben militaire
vrachtauto's door de hoofdstad gere
den met gearresteerde communisten,
de handen in de nek gevouwen, op
de hurken en achter zich een soldaat
met de bajonet op het geweer wetend.
Het leger wenst geen enkele inlich-
f
O
Het Indonesische leger heeft
de hand gelegd op de leider
van de staatsgreep van 30
september in Indonesië, lui
tenant-kolonel Oentoeng. De
ze was voortvluchtig nadat
zijn greep naar de macht door
tussenkomst van de regerings
getrouwe troepen mislukte.
Radio Djakarta, die dit om
riep, zei dat Oentoeng maan
dag bij Tegai op Midden-Ja-
va door twee soldaten werd
gearresteerd. Deze kregen
daarbij assistentie van „het
volk". De Indonesische radio
verklaarde verder, dat kolo
nel Oentoeng naar Semarang
trachtte te ontkomen toen hij
erkend werd. Twee mannen
die Oentoeng vergezelden,
werden later bij Brebes, ten
westen van Tegal gepakt. Een
van hen werd Kolonel Latif
genoemd. Kolonel Oentoeng
was l«d van de lijfwacht van
president Soekarno.
ting te verstrekken over het totale
aantal arrestanten, maar voorzichtige
schattingen spreken van 300. Tegen
over het hoofdkwartier van een com
munistische studentenbeweging lig
gen dag en nacht soldaten op de loer
in de hoop dat het half dozijn stu
denten, det er permanent woonde en
vrij spoedig de benen nam, zich weer
vertoont. Na een grondige huiszoe
king is de woning verzegeld. Men
heeft er ammunitie aangetroffen en
een logboek, waarin tot op de minuut
het doen en laten werd aangetekend
van een prominente overbuurman, de
minister van politie, die enige tijd ge
leden is verhuisd naar elders.
Vele communisten hebben vruch
teloos geprobeerd zich aan de arres
taties te onttrekken door schielijk de
grote rode sikkel-en-hamer-borden te
verwijderen, waarmee voor kort de
diverse bijkantoren van de PKI en
haar mantelorganisaties zoals de com-
munstische jeugdbond „Poemoeda
Rakjat" en de federatie van vakver
enigingen „Sobsi" werden aangeduid.
Sommige bestuursleden van deze
bijkantoren werden opgepakt op het
ogenblik, dat zij de zaag of de bijl in
deze borden wilden zetten. Dezelfde
communisten hadden een maand ge
leden juichend de borden van de door
president Soekamo verboden titoisti-
sche, fel anti-PKI-gezinde Noerba-
partij omver gehaald.
Tientallen opgepakte communisten
worden zwaar bewaakt in een van hun
vele tijdelijke arrestantenverblijven,
de grote kelder van het in aanbouw
zijnde 18 verdiepingen tellende wa
renhuis Sarinah aan de brede Tham-
rinweg, de uitvalsweg naar de voor
stad Kebajoran.
Sedert 1 oktober zijn 300 vuurwa
pens, waaronder stenguns, die onder
de communistische raddraaiers waren
verdeeld, in beslag genomen. Meer
dan de helft was aanwijsbaar afkom
stig uit Rood China. De rest bestond
uit wapens van allerlei fabrikaat uit
andere landen.
Inmiddels zijn alle ultimatums, die
op diverse data aan de 4000 (sterkte:
5 bataljons) opstandelingen waren
gesteld om zich over te geven,thans
verstreken. Leden van de Presidenti
ele lijfwacht, de luchtmacht en twee
divisies uit Midden- en Oost-Java -
die elk een bataljon van ongeveer 800
man onder de opstandelingen hadden
- worden als deserteurs beschouwd
en krijgen bij hun aanhouding de
doodstraf, tenzij hij zich niet voor het
verstrijken van de ultimatums hebben
gemeld.
Het ziet er naar uit, dat het me
rendeel van de communistische rebel
len zich voorlopig aan een arrestatie
tracht te onttrekken door zich schuil
te houden. De overvalcommando's
van de militaire politie, die de ene
beruchte-rode kampong na de andere
in en rondom Djakarta grondig uit
kammen op linkse elementen, treffen
vaak haastig achtergelaten lege be
huizingen aan.
In de woning van de theoreticus
van de PKI, tweede plaatsvervangen
de voorzitter Njoto, troffen anti-com
munistische betogers nabij een geheel
met bloed bevlekt overhemd met vele
kogelgaten en een uniform van een
eerste luitenant aan, zo wist zaterdag
een krant van de islamitische Nada-
toel Oelama-partij te melden. Het
blad, de Mimbar-Revolusi, zei dat de
anti-communistische demonstranten
ook de woning van de 43-jarige par
tijvoorzitter Aidit (spoorloos verdwe
nen sedert het begin van de opstand)
overhoop hadden gehaald. Een radio,
een tv-toestel, een motorfiets, en en
kele rijwielen werden op een hoop ge-
gooit en verbrand. Volgens dit blad
hebben demonstranten ook een hoe
veelheid aangetroffen bezwarende
documenten in handen van de auto
riteiten gesteld.
Het was vrijdag - precies een
week na het bloedbad op de vliegba
sis - de dag van de vergelding.
De dag daarvoor had een verslagen
en verbijsterde rechtervleugel van de
bevolking kennis genomen van het
kabinetsberaad in Bogor op woens
dag, waar de president de PKI de
hand boven het hoofd had gehouden
en het volk had gezworen, dat het
luchten van gevoelens van wraak nog
dieper tweespalt zou veroorzaken dan
nu reeds het geval was. Een innerlijk
verscheurd Indonesië zou de Neko-
lims (neokolonialisten, kolonialisten
en imperialisten) slechts ten goede
komen, zo hield Soekarno zijn minis
ters voor.
De woedende rechtervloegel hield
zich een dag lang in toom. Opnieuw
een dag van rouw en verslagenheid,
want het 5-jarige dochtertje van de
fensie-minister generaal Abdoel Na-
soetion, werd in Kebajoran ten grave
gedragen. Een lid van de zwaar ge
wapende bende, die in de nacht van
de opstand het huis van de generaal
was binnengestormd met het oog
merk hem te ontvoeren, had van op
een meter afstand met een stengun
op het kind geschoten. Het meisje
heeft nog zes dagen geleefd voor het
woensdagavond stierf in een ijzeren
long. Nasoetion's vrouw droeg het
kind in haar armen naar het graf.
Kenmerkte de donderdag zich als
een dag van rouw en verslagenheid,
de vrijdag werd er een van anti-com
munistische demonstraties, zoals de
Indonesische republiek in haar 20-
jarig bestaan nimmer heeft aan
schouwd. De straten zagen zwart van
de demonstranten, van wie een groot
deel zich in de ambassadebuurt had
verzameld. Ruw geschat nam meer
dan een kwart miljoen mensen aan
de woelige betoging deel, een aan
zienlijk groter aantal dan Djakarta de
afgelopen jaren had gezien bij anti
westerse - door de communisten ge
leide of geïnspireerde - optochten
en opstootjes.
44 massa-organisaties en partijen
officiëel bekend gemaakt, maar geen
enkele groep demonstranten krijgt
van de politie toestemming in het
openbaar te ageren. De „Nadatoel
Oelama"-islamieten hadden een gro
te demonstratie willen houden voor 't
zomerverblijf van de inmiddels naar
Djakarta teruggekeerde president
Soekamo in Bogor, waar het staats
hoofd in de regel 't weekeinde door
brengt. Nu bleef de actie beperkt tot
een fietsoptocht van duizend Moslim
studenten naar het even buiten Dja
karta liggende erekerkhof van de
helden van Indonesie's revolutie,
waar woensdag de zes generaals hun
laatste rustplaats vonden. De graven
van de generaals zijn bedekt met een
zee van bloemstukken en grafkran
sen, gemaakt van orchideeën. Tien
dagen na de kortstondige staatsgreep
wordt er nog in geheel Indonesië
halfstok gevlagd voor de dood van de
legerminister Achmad Vani en zijn
vijf naaste medewerkers.
-Qxcluóieve
S-{.erenkleclinq
WAALWIJK
Terwijl president Soekamo de brok
ken van het Tweede Madioen, zoals
de staatsgreep in de bladen wordt ge
noemd, tracht te lijmen, maakt Dja
karta zich op om 350 gedelegeerden
uit 88 landen en van 5 internationale
organisaties te ontvangen voor de 5-
daagse eerste internationale confe
rentie ter eliminering van buitenland
se militaire bases, die oorspronkelijk
op zondag 10 oktober door de presi
dent zou worden geopend, maar in
verband met de huidige onzekere toe
stand naar vrijdag 15 oktober is ver
schoven.
Door geheel Djakarta staan bor
den van meer dan 20 vierkante meter
en boven het wegdek van de voor
naamste straten van de metropool zijn
om de 10 meter spandoeken aange
bracht met opschriften en afbeeldin
gen, die de „Kiapma", zoals de con
ferentie in de Indonesische taal wordt
afgekort, kracht moeten bijzetten.
Op sommige plaatsen, zoals bij de
plek van samenkomst van de demon
stranten jl. vrijdag, zijn de spandoe
ken met opschriften als „Leve het In
donesische leger" en „Weg met de
PKI. Door de gehele hoofdstad heb
ben demonstranten met schier onuit
wisbare rode verf duizenden anti
communistische slagzinnen geschil
derd.
Het staat zeer te bezien of de PKI
nog de leidende rol zal spelen, die het
zich op de conferentie had toege
dacht.
namen aan de betoging deel. Jonge
ren die een maand geleden nog te
hoop waren gelopen bij de verwoes
ting van het ambassade-interrieur van
India in Djakarta, droegen nu in een
drie kilometer lange optocht span
doeken mee waarop te lezen stond
„ruim de PKI-Gestapubende op"
Het woord „Gestapu" (niet Gesta
po) is uitgevonden door een omroe
per van radio Djakarta, die dagen
lang vele verklaringen heeft voorgele
zen van partijen en verenigingen, die
zich in felle bewoordingen tegen de
communistische staatsgreep richtten.
„Gestapu, dat zeer sterk aan Hit
ler's Gestapo doet denken, is een van
de vele afkortingen waaraan Indone
sië zo rijk is. Het betekent eenvou
dig „Gerakan september tiga pulu",
ofwel „30 september beweging".
De rechtse groeperingen maken
momenteel ook handig gebruik van
de aantijging van deze communisti
sche ex-beweging, dat de Amerikaan
se geheime inlichtingendienst CIA 't
beweerde komplot van de vermoordde
generaals financiëel steunde. In de
optocht werden borden meegedragen,
waarop de CIA werd voorgesteld als
de „Chinese Inteddigence Agency".
Elke auto werd onderweg door de
demonstratnten aangehouden om een
anti-communistisch plakkaat op de
voorruit geplakt te krijgen. De ANP-
correspondent kreeg er een met het
opschrift „Geen compromis met de
PKI". Hoezeer de naam van de vroe
gere KNIL-kapitein Raymond „De
Turk" Westerling in Indonesië nog
een begrip is, bleek uit de plakkaten
met tekst „Aidit is Westerling".
Vanaf zaterdag zijn op klaarblij
kelijke instructies van de president
alle demonstraties in geheel Indone
sië verboden. Het verbod is nergens
Brillenspecialist
Optica
Grotestraat 220, Waalwijk
Houdt Bogoorts voor ogen
Telefoon 3560
President Soekarna is van zijn bui
tenverblijf in Boger teruggekeerd
naar Djakarta. Hij heeft zijn staf van
medewerkers meegebracht, waaruit
wordt afgeleid, dat hij van plan is in
de Indonesische hoofdstad te blijven.
Deze terugkeer wordt gezien als een
bevestiging van de volledige bewe
gingsvrijheid van de president, van
wie werd gezegd, dat hij in zijn paleis
in Bogor de gevangene van het leger
zou zijn.
Maar dat deze vrijheid helemaal
onbelemmerd is, wil men ook weer
niet aannemen sinds bekend is gewor
den, dat het leger de jacht op de
communisten heeft ingezet - en nog
steeds met groeiende felheid voert -
ondanks een uitdrukkelijk verbod van
Soekarno wraak te nemen.
De president, zo is thans bekend
geworden, is op een vergadering met
een aantal ministers en generaals vo
rige week in Bogor in laaiende woede
ontstoken, toen een van de generaals
een betoog hield over het vermoorden
van de zes legergeneraals door com
munisten. Soekarno is toen brullend
en tierend overeind gekomen om de
generaal de mond te snoeren en te
verbieden, dat er wraak genomen zou
worden op de communisten.
In militaire kringen wordt verteld,
dat Soekamo vast er op had gerekend
ook door de communisten te zullen
worden vermoord, als de coup van
overste Oentang was geslaagd.
Uit verhoren van gevangen geno
men communisten is gebleken, dat de
ze coup al sinds enige tijd was voor
bereid, maar dat hij is gekomen op
een ogenblik, dat voor de meeste par
tijleden een verrassing is geweest.
Daardoor kwam het, dat buiten
FRANS SCHIP VERGING
IN STORM
Zes doden
Een scheepsramp in Het Kanaal
heeft zes slachtoffers geëist. Van 4
hunner heeft men de lijken kunnen
bergen.
Het Franse vrachtschip „Nerée"
was met een lading steenkool van
Swansee onderweg naar Cherbourg,
toen het in een zware storm in Het
Kanaal lek sloeg. Om twee uur in
de nacht zonk het schip. Vijf van de
opvarenden konden nog bijtijds in een
reddingsloep springen. Zij werden
kort daarop aan boord genomen van
een Nederlandse vrachtvaarder. Een
sleepboot uit Cherbourg en een loods
boot pikten 14 andere -drenkelingen
op.
Djakarta de communistische organi
saties niet klaar stonden om de actie
van Oentang door te trekken in de
binnenlanden. Het leger kreeg daar
door alle tijd vernietigend in te grij
pen, ook al had Oentang dan zijn best
gedaan het opperbevel te ontwrichten
door een aantal generaals te laten
vermoorden.
In Bandoeng zijn alle bestuursleden
van communistische organisaties ge
arresteerd. In Midden-Java wordt nog
steeds gevochten maar de contacten
tussen troepen en rebellen blijven be
perkt tot korte vuurgevechten, die niet
veel om het lijf hebben. De spanning
hier stijgt echter met de dag, omdat
talrijke communisten, door razzia's
uit andere streken verjaagd, een goed
heenkomen zoeken bij Oentangs troe
pen, die zich in bergachtige gebieden
hebben teruggetrokken.
WEER LIJK GEVONDEN
Een nieuw mysterie bezorgt de Am
sterdamse politie hoofdbrekens. Na
de geheimzinnige koffermoord en de
niet minder geheimzinnige moord op
de Engelse filmregisseur Claude Ber
keley, staat de politie thans voor het
raadsel van de spoorloos verdwenen
Pakistaanse student in de economie,
de 21-jarge Mohammed Hoessain
Khan. Hij wordt sinds 21 september
vermist, de dag nadat Claude Ber
keley om het leven werd gebracht.
VORSTIN VERLEENT GRATIE
AAN 197 GEVANGENEN
Koningin Juliana heeft tijdens een
plechtige zitting van de Surinaamse
Staten maandag dank gebracht
voor de hartelijke ontvangst bij haar
bezoek aan het land. In haar rede zei
de vorstin het interessant te vinden de
ontwikkeling van de laatste tien jaar
zelf te kunnen waarnemen.
Hoewel al veel tot stand is ge
bracht, is de economie van Suriname
nog niet sterk genoeg om zichzelf in
stand te houden en zich uit te breiden,
aldus de koningin. Door een een
drachtige samenwerking van het Su
rinaamse volk, kan in de toekomst
veel bereikt worden, zei de vorstin.
Tijdens een vergadering van de
Staten, die door koningin Juliana
werd voorgezeten, tekende de vorstin
een gratiebesluit voor 197 gevange
nen.
De koningin heeft maandagmiddag
een bezoek gebracht aan een vak
school voor volwassenen. De prins
gaf maandag het startsein voor de
aanleg van een nieuwe haven in Pa
ramaribo.
De
v;\n het Zuióen
O
O
O
O
O
O
O
O
i'