w/AAlwijkse en lAncistQAAtse couRAnt
r
WAALWIJK TELT NU:
20.830 inwoners
Industriële woningbouw
Recreatie
City-plan
concept in discussie
fv-
Mens centraal
7
VRIJDAG 22 OKTOBER 1965 86e JAARGANG No. 81
De rcho van het Zuióen
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Opgericht 1878
Abonnement
p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.20
p. mud. (100+ 5 ct. inc.k.) 1.05
p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10
p. kwrt. p. post 3.35 by girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra)
Advertentieprijs: 11 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
BureauxGrotestraat 205, Waalwijk
Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Telegram-adres ..ECHO"
Waalwijkse haven van
onschatbare betekenis
„Waalwijk heeft met de totstandkoming van de havenwerken een
project van enorm belang gerealiseerd. We zijn daarmee goed op
tijd geweest. Op dit momentj zou het binnen het kader van de
financiële mogelijkheden eenvoudig niet mogelijk zijn geweest
er aan te beginnen. We hopen, dat de havenwerken in januari
1967 voorlopig voltooid zullen zijn".
Aldus Burgemeester J. L. P. M. Teijssen, wanneer we hem vragen
naar de belangrijkste verwerkelijkingen van zijn langdurige
ambtsperiode in Waalwijk.
„Voltooid" betekent in dit geval, dat dan de verbinding tussen
de Bergsche Maas en de sluis tot stand gebracht' is, de binnen
haven verbreed is en de accomodatie in orde. Op dat moment is
60 ha. industrieterrein ontsloten door een haven die bereikbaar
is voor schepen tot 1000 ton (250 BRT). Indien rekening gehou
den wordt met het tij, is de haven bereikbaar voor schepen van
300 BRT.
Dit groots opgezette project heeft natuurlijk de nodige miljoenen
gekost, maar Burgemeester Teijssen vindt dat geld goed besteed:
„Een voortdurende werkgelegenheid is alleen verzekerd bij een
gedifferentieerde industrie. Dat zal, dank zij de nieuwe haven
worden bereikt".
De Waalwijkse haven is van be
lang voor de ontwikkeling van ge
heel Midden-Brabant. Binnen het
stadsgewest Waalwijk is vooral
door de gemeenten ten Westen van
Waalwijk grote aandacht besteed
aan de wijze waarop het Oude
Maasje bij Keizersveer zal worden
afgesloten. De vraag is natuurlijk
of het afgesloten moet worden. De
problemen die hiermede samenhan
gen zijn niet gering.
Daarom zal de stadsgewestelijke
commissie a.s. zaterdag een bezoek
brengen aan de gemeenten Waspik
en Sprang-Capelle. Met vertegen
woordigers van de Provinciale Wa
terstaat zal dan de situatie m.b.t.
het Oude Maasje worden bekeken
Dat gesprek hangt dan ook nauw
samen met de in Midden-Brabant
levende onrust over het feit, dat 't
in het Provinciaal Welvaartsplan
1965 niet in aanmerking komt voor
de situering van een zg. superre
gionaal industrieterrein.
Burgemeester Teijssen wil het
begrip „superregionaal industrie
terrein" niet laten afhangen van de
oppervlakte. Oppervlakte kan bijna
overal gerealiseerd worden. De ac
comodatie is daarvoor bepalend.
Onder accomodatie wil burgemees
ter Teijssen vooral de verkeerslig-
ging verstaan. In Midden-Brabant
komen dan in aanmerking het ge
bied tuusen Breda en Tilburg ten
Zuiden van het Wilhelminakanaal
en het gebied langs de Bergsche
Maas.
Burgemeester Teijssen heeft in
de ruim 13 jaar van zijn ambtspe
riode in Waalwijk een belangrijk
aandeel gehad in de enorme ont
wikkeling van Waalwijk. Het mar
kantste in die ontwikkeling vindt
de burgemeester zelf de industrie
Het oude patroon is wat meer ge
dessineerd. Deze ontwikkeling zet
zich nog steeds voort.
Industrieterreinen buiten het
oude bebouwde centrum van de
stad werden aangelegd in het
haventerrein (niet minder dan 60
ha.), aan de Elzen weg en in het
verdere industrieterrein Zanddonk.
Sinds dit industrialisatiebeleid
van het gemeentebestuur goed op
gang kwam zijn er heel wat vesti
gingen tot stand gekomen.
Zo vestigde zich Landis en Gyr
aan het Vredesplein, breidde zich
de N.V. Schoenunie Bloch en Stib-
be-Hollandia aanzienlijk uit (2.68,97
ha.).
In het industrieterrein aan de
Elzenweg vestigden zich o.m. Jac.
Bergmans Holland N.V., N.V.
Schoenfabriek A.H. Aussems, Fa.
Aarts en Smits (Christall), J. G.
Kouwmaat, Fa. J. Wildeman en Co.,
N.V. Condor, Schoenfabriek L J. M
Roestenberg (Piatti), P. M. Bak
kers, F. J. G. Couwenbergh Aan
nemersbedrijf, de N.V. Thor, Piet
Klerkx, W. Blom (Flamingo), Fa.
Gebr de Ruyter, Nederlandse Ve
zelindustrie Vezello N.V., N.V So-
lidor, N.V. Solos, Fa. J. H. Sars,
Lederkledingfabriek Troka, Fa. M.
Schapendonk, Schoenfabriek van
Bel en Holland Heating.
Verschillende van déze bedrij
ven hebben de Waalwijkse binnen
stad verlaten om ruimte te zoeken
in het nieuwe industrieterrein.
Onlangs verkocht de gemeente
raad in het industrieterrein Zand
donk verschillende percelen: aan
van Hoorn's Handelmij., aan het
garagebedrijf Mulders-Sars, dat
daar zijn Citroën-dealerschap gaat
onderbrengen, aan het garagebe
drijf Hamers uit Kaatsheuvel (dea
ler van Fiat), van Loon's Import
Maatschappij N.V., de N.V. Victor
van Laarhoven en aan het Aanne
mersbedrijf F. J. G. Couwenberg
N.V. Ook de fa. Donders zal zich
in het industrieterrein Zanddonk
vestigen.
Dit zijn echter allemaal kleinere
percelen van het industrieterrein.
Grotere percelen worden in het
industieterrein opgeslokt door de
Dienst Gemeentewerken van Waal
wijk, Meubelfabriek Piet Klerkx
N.V. en de N.V. Philips. Hoewel
van de N.V. Philips door een te
Waalwijk verspreid dagblad geen
bevestiging kon worden verkregen
staat inmiddels wel vast dat Phi
lips in het industrieterrein Zand
donk ca. 15 ha. zal kopen. Dat
wordt uiteraard niet ineens volge
bouwd. Tot dusverre is dat ook de
taktiek van de Philipsvestigingen
elders geweest: een groot perceel
kopen, daarop een fabrieksgebouw
dat direct nodig is en daarna van
tijd tot tijd volbouwen. De huidige
bouwplannen gaan waarschijnlijk
2,2 miljoen gulden kosten.
In het industrieterrein heeft bo
vendien de Gemeentelijke Sociale
Werkplaats nog een bijzonder mooi
gebouw en daar zal straks (op de
grens met het aangrenzende woon
gebied) de levensschool een plaats
vinden.
Behalve dit droge industriegebied
tussen Besoyen en Sprang heeft de
gemeente een groot aantal „nat"
industrieterrein geprojecteerd aan
de haven.
Daar hebben een plaats gevonden
Stahl Chemical Industries, de Gebr.
Teurlings, F. J. de Bont, het Ap
pelsconcern, de firma A. Coppens
en de Betonmortelfabriek
Expeditiebedrijf B. de Rooy nam
er het (afgebrande) bedrijf van de
Burgemeester J. L. P. M. Teijssen:
bestuurder
fa Louter over.
Dit „natte" industriegebied zal
ook spoedig wel volgebouwd zijn,
als het havenproject voltooid is.
Bepaald nijpend zal zeer spoedig
het gebrek aan „droge" industrie
terreinen worden. Enige tijd gele
den heeft het College van Burge
meester en Wethouders van de ge
meente Waalwijk in een besloten
raadsvergadering mededeling ge
daan van een in voorbereiding zijnd
uitbreidingsplan, dat wordt be
grensd door Hoogeinde/Loeffstraat,
Baard wij ksestraat, spoorlijn en af
wateringskanaal.
In het 50 ha grote gebied is naast
woningbouw ook industrieterrein
gepland.
Dit uitbreidingsplan, dat nog in
de loop van dit jaar aan de raad
zal worden aangeboden, draagt de
naam „De Hoef".
Maar niet alleen in de sector in
dustrie heeft Waalwijk een grote
ontwikkeling doorgemaakt. Ook op
het gebied van de huisvesting.
De woningvoorraad bedroeg in
1947, 1453 woningen. Op 1 januari
van dit jaar was dat al gegroeid tot
4726 en het tempo, waarin de wo
ningen in het Plan Laageinde ge
reedgekomen, wettigen de veron
derstelling, dat de woningvoorraad
verdubbeld is sinds 1947.
Waalwijk biedt woongelegenheid
van allure, aldus burgemeester
Teijssen. De burgemeester is niet
zo pessimistisch over de bezetting
van de EMS-woningen. De verhuur
loopt thans zeer behoorlijk. Wat
betreft de Fort-bungalows vindt
burgemeester Teijssen, dat men er
niet verstandig aan heeft gedaan
de woningen niet vlot genoeg te
voltooien. De talrijke belangstel
lenden hebben een rare indruk ge
kregen van de methode van prefa
bricated bungelows. Inmiddels be
gint het totale project gestalte te
krijgen en als tuinen zijn aange
legd, de bungalows en de muren
witgeverfd zijn, zal het geheel toch
een zeer goede indruk maken.
Burgemeester Teijssen verwacht
ten aanzien van de sociale woning
bouw een goede voortzetting van
de arbeidsbesparende bouw in het
Plan Laageinde. Het gemeentebe
stuur is druk doende deze „bouw-
stroom" doorgang te doen vinden.
Bovendien worden verdere mo
gelijkheden van industriële bouw
bestudeerd.
Zeer belangrijk voor het woon
klimaat" in een gemeente is de
onderwijssituatie. Wat dat betreft
is Waalwijk wel heel aardig aan
trekkelijk. Aan het middelbaar on
derwijs zijn in totaal al meer dan
100 leerkrachten verbonden. Tel
daarbij de leerkrachten van de
nen en leder, de LTS en de ULO-
Middelbare Vakschool voor Schoe-
scholen en het is duidelijk, dat heel
wat mensen in Waalwijk aan het
onderwijs zijn verbonden. Boven
dien heeft Waalwijk 14 lagere scho
len, 2 bijzondere lagere scholen en
en een tiental kleuterscholen.
Ook op het gebied van de recre
atie is in Waalwijk veel tot stand
gebracht.
Waalwijk kreeg in 1953 een prach
tig nieuw zwembad, dat in 1959 in
het wereldnieuws kwam door drie
wereldrecords in de wedstrijd Ne
derland-Groot Britannië.
Dat zwembad is gelegen in prach
tig natuurschoon en vormt het hart
var. een recreatiegebied, dat een
zeer belangrijke functie in Midden-
Brabant krijgt.
De sportparken Olympia en El
zenhoven voorzien in een grote be
hoefte.
Noemde burgemeester Teijssen
de havenwerken van enorm belang,
ook de nieuwbouw van het zieken
huis accentueert de betekenis van
Waalwijk als streekcentrum.
Het is bekend, dat ook het City
plan (tussen Stationsstraat en Mr-
van Coothstraat, Grotestraat en Ju-
lianastraat) daarin een grote rol
vervult. Burgemeester Teijssen ver
telt ons met trots, dat, daar een
6 »oot winkelcentrum in voorberei
ding is. Het concept-in-grote-lijnen
is momenteel in discussie. Het city-
p'an zal een nieuw hart geven aan
de gemeente en een functieschei
ding tot stand brengen tussen win
kels voor artikelen voor dagelijks
en duurzame verbruiksartikelen.
Poort naar 60 ha industrieterrein
In het nieuwe city-plan is ook
plaats ingeruimd voor grootwinkel
bedrijven. Bovendien komen er
kantoorflats en wooneenheden in
flats boven de winkels. Eveneens
zal het zo broodnodige culturele
centrum er een plaats in vinden.
Spreken met burgemeester Teijs
sen, betekent spreken met een be
stuurder. Hij ziet gemakkelijk over
de grenzen van zijn gemeente heen,
als fractievoorzitter van de KVP in
de Staten van Noord-Brabant en
als lid van de Eerste Kamer. Deze
bestuurder is van mening, dat er
nog schrikbarend veel misverstan
den bestaan omtrent stadsgeweste
lijke samenwerking.
Burgemeester Teijssen wil daar
bij duidelijk drie zaken voorop stel
len:
1 uiteindelijk is het de bedoeling
een nieuwe bestuurseenheid met
een eigen bestuursbevoegdheid
op te bouwen, die boven de ge
meente uit beslissingen kan ne
men;
2. de structuur van de. streek ur-
geert bij deze bovengemeentelij-
ke beslissingen, maar ook ande
re zaken zijn daarvoor vatbaar;
3. niet alleen de overheid moet
werkzaam zijn op het terrein van
streekgewijzigde samenwerking,
ook de samenleving moet be
langrijke zaken doen. Burgemees
ter Teijssen denkt in dit verband
b.v. aan de gezondheidszorg.
We spreken met hem over het
vraagstuk van het woningbouwbe
leid. Zou dat niet in streekverband
moeten worden aangepakt? Dan is
het Kamerlid aan het woord.
„Wanneer over enkele jaren het
bouwbeleid niet meer gedirigeerd
wordt in de zin van contingente-
ring, krijgen we een heel ander as
pect. De mensen gaan dan wonen,
waar zij graag wonen. Als zij dan
een woonplaats kiezen, die in de
ogen van de planologen niet de
juiste is, dan moet het welzijn van
de mensen vóór het inzicht van de
planologen komen. De planologen
'willen wonen en werkeh concen
treren, maar wie zegt, dat de men
sen zelf daarmee zo gelukkig zijn.
Er mag niet teveel in starre sche
ma's gedacht worden. Er moet de
nodige flexabiliteit in worden aan
gebracht. Dat wordt aktueel als de
woningbouw niet meer gecontin-
genteerd wordt.
„Elk overheidshandelen", aldus
burgemeester Teijssen, „moet in
gesteld zijn op het welzijn van de
mensen". „De mens is het doel en
het middelpunt van het overheids
handelen".
De Sociale werkplaats verrees in liet industrieterrein aan de Elzenweg
Lagere technische school: een van vele onderwijsinstellingen, die het streek-karakter van Waalwijk be
nadrukken
Waalwijk, Baardwijk en Beso
yen werden in 1921 tot één gemeen
te samengevoegd. De drie gemeen
ten telden op dat moment resp.
5551, 1678 en 1817 inwoners. De
nieuw gevormde gemeente startte
dus met een inwonertal van 9046.
Op het einde van 1925 bedroeg
dat 9437 en in 1930 was het opge
lopen tot 9903. Het was toen dui
delijk, dat ondanks de langzame
stijging 1931 de 10.000ste zou bren
gen. Dat geschiedde dan ook.
Eind 1935 woonden er in de cen
trumgemeente van de langstraat
10.806 mensen en in het jaar, dat
Nederland in de Tweede Wereld
oorlog betrokken raakte, telde
Waalwijk 11.630 zielen.
Toen het herstel na de vijf bange
jaren een aanvang nam was het in
wonertal 12.500. In 1950 begon een
snelle groei met 14.119 inwoners.
In 1954 werd de 15.000ste op uit
bundige wijze begroet en in 1960
ging Waalwijk over de 17.500 heen.
In augustus 1964 kwam de 20.000-
ste De versnelde groei van de ja
ren na de oorlog is heel erg duide
lijk in nevenstaande grafiek, die
voor de tijd tussen 1822 en 1940 een
geleidelijke groei aangeeft.
ijxt
IOOO
5000
