wAAlwijkse en lanqstRAAtse couRAnt (0mdudêee Buitenlands jaaroverzicht 1965 Meer dan landbouw Eerst politieke overeenstemming Lichte dooi PERFECT LONG-DRINK Almdudler, met jonge jenever Onvrede met N.A.V.O. de Overwinning voor Erhard Het water van de Jordaan Zwenking in Indonesië Tegenslagen voor Peking Peking versus Moskou Vietnam Kritiek in Amerika Rhodesië roept onafhankelijkheid uit Dominicaanse Republiek Staatsgreep in Kongo Griekse crisis Het concilie VRIJDAG 31 DECEMBER 1965 .—J—86e JAARGANG No. 101 De tcho van het Zuióen Uitgever Wsalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2x per week Opgericht 1878 Abonnement p. week (0.24 1 ct. inc.k.) 0.20 p. mnd. (100+ 5 ct. inc.k.) 1.05 p. kwrt. (3.00 10 ct. inc.k.) 3.10 p. kwrt. p. post 3.35 bij girobetalinf (bij incasso p. postkwit. 30 ct. extra) Advertentieprijs: 11 cent per mm. Contractadvertenties: speciaal tarief Bureaux Grotestraat 205, Waalwfjk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002 Telegram-adres „ECHO* Crisis in de E.E.G. en spanningen in Azië beheersen het beeld van 1965 Wanneer op 31 december om twaalf uur het nieuwe jaar wordt ingeluid, is de ernstigste crisis cfie de Europese Economische Gemeenschap in zijn toch nog korte bestaan te verduren heeft, een half jaar oud. De aanleiding tot deze cri sis was het landbouwbeleid, waarvoor de voorlopige regelingen, op 30 juni van dit jaar afliepen. Maar al spoedig bleek, dat er meer achter zat dan alleen de landbouw. De Franse delegatie vertrok uit Brus sel na verklaard te hebben, dat de ge hele E. E.G.-kwestie teruggedraaid moest worden naar 1962, dat er van een versnelling van de afbraak van de douanetarieven voor industriële produkten geen sprake meer zou zijn en dat (hier kwam de aap uit de mouw) zonder de landbouw niet zou worden overgegaan tot de zg. derde fase van de E.E.G. aan het eind van dit jaar. In deze derde fase wordt de mogelijkheid geopend bij bepaalde voorstellen met meerderheidsbeslui ten was een doorn in het oog van De Gaulle omdat daarmee de soevereini teit van Frankrijk aangetast zou wor den en anderen dus zeggenschap zou den krijgen over Frankrijk. Dat dit een van de voornaamste Franse motieven was om 'het tot een crisis te laten komen, ook omdat de Commissie snel nieuwe voorstellen had ingediend, waarin wat aan het Franse standpunt tegemoet werd ge komen, bleek duidelijk uit de pers conferentie die president De Gaulle begin september heeft gehouden. Daarin gaf hij te kennen, dat het ver drag van Rome, en dan vooral het meerderheidsbesluit en de positie van de Commissie (die hij sarcastisch een groep technici zonder vaderland noemde), op de helling moest. Een maand later voerde Couve de Murville, De Gaulles trouwe minister van buitenlandse zaken, het woord in het parlement. Hij betoogde, dat het weinig zin had het overleg met de partners te hervatten, als er niet eerst een politieke overeenstemming tot stand was gekomen. Dat betekent dus, dat de anderen eerst het hoofd in de schoot zouden moeten leggen voor Frankrijk bereid was weer aan tafel te gaan zitten. Het was niet helemaal duidelijk, of Couve nu met politiek alleen de herziening van het verdrag van Rome bedoelde of dat hij een po litieke unie wenste, waaronder ook de defensie zou ressorteren. Dat is al een oude gedachte van De Gaulle. Eind oktober vergaderden de vijf overgebleven partners in Brussel en zonden een uitnodiging aan Parijs het gesprek te hervatten. Als conces sie zou dat gesprek kunnen plaats hebben zonder aanwezigheid van de Commissie. Maar zij maakten duide lijk, dat zij binnen het kader van het verdrag van Rome en de instellingen van de E.E.G. wilden blijven. In november begon het in Parijs wat te dooien. Couve de Murville had gesproken van een zich aftekenende toenadering, o.a. van de kant van Bel gië, Duitsland en Italië. Hierdoor probeerde hij de indruk te wekken, dat Nederland het voornaamste ob stakel voor een compromis was. Een Frans blad noemde minister Luns al de Molotow van de E.E.G. Deze voormalige minister van buitenlandse zaken van de Sowjet-Unie heette in dertijd Mr. Njet, mijnheer Neen, om dat hij zo vaak in de Ver. Naties zijn veto heeft uitgesproken. Nog opmerkelijker was kort daar op een mededeling van De Gaulle in de Franse ministerraad, dat de hin derpalen voor een toetreding van En geland begonnen te verdwijnen. De Gaulle had zelf in januari 1963 op 'n persconferentie uitgesproken, dat En geland wegens zijn vele andere bin dingen o.a. met de Ver. Staten niet Europees genoeg was om tot de EEG te worden toegelaten. De Gaulle wil laten geloven, dat er wat in het En gelse standpunt is veranderd, maar dat is heel moeilijk aan te tonen. Het ligt dus voor de hand, dat de veran derde houding eerder bij De Gaulle te zoeken is. Sommigen menen, dat hij in verband met de presidentsver kiezingen van 5 december zijn tegen standers het verwijt uit de mond wil de nemen, dat hij door zijn politiek Europa vernietigde en Frankrijk iso leerde. Maar er kan ook meer achter zitten. Het kan een poging van De Gaulle zijn z'n partners in de E.E.G. voor te spiegelen, dat er wel hoop is op een Engels lidmaatschap, in de verwachting, dat zij dan de bereidheid zullen tonen onder het motto „voor wat hoort wat" concessies aan de Alpendrank uit Oostenrijk Frankrijk te doen. Hij zou er b.v. op kunnen wijzen, dat het schrappen van supranationale elementen uit het ver drag van Rome het voor Engeland gemakkelijker zou maken toe te tre den. Of hij oprecht is in zijn uitlatin gen, is nog niet duidelijk. Zo ja, dan kunnen wij volgend jaar een volledige zwenking van De Gaulle verwachten, maar dat lijkt wel wat al te sterk, nu De Gaulle herkozen is, ook al was dat niet zonder kleerscheuren. De Gaulle heeft niet alleen onvrede met de E.E.G. aan de dag gelegd, maar ook zijn kritiek op de Noord- atlantische Verdragsorganisatie is dit jaar steeds scherper geworden. Op zijn persconferentie in september maakte De Gaulle ook duidelijk, dat na 1969 de NAVO niet meer op Frankrijk kan rekenen. Hij maakt daarbij een onderscheid tussen het Atlantisch bondgenootschap, waar van hij wel deel wil blijven uitmaken en de militaire, geïntregeerde samen werking, waarvan hij niet weten wil, omdat die een inbreuk op zijn onaf hankelijkheid zou zijn, een onafhan kelijkheid die hij ziet als de basis van de Franse politiek. Maar dat is niet het enige probleem waarmee de NAVO op het ogenblik tobt. Een bijzonder ingewikkeld pro bleem is de nucleaire zeggenschap ge worden. Verkiezingen in West-Duitsland hebben bondskanselier Erhard een flinke overwinning bezorgd. De CDU -CSU is van 4,3 tot 47,6 pet. geste gen, de socialisten onder Willy Brandt kwamen van 36,2 op 39,3 pet., terwijl de liberalen van 12,8 op 9,5 pet. vielen. Rechts-radicale par tijen kregen verdere klappen en be haalden met haar allen niet meer dan 2 pet. De CDU van Erhard kreeg geen absolute meerderheid, zelfs niet met de Beierse zusterpartij, de CSU. samen, zodat het noodzakelijk bleek de oude coalitie met de liberalen voort te zetten. De uitslag was een grote persoonlijke overwinning voor Erhard, wat niet wegnam, dat de CSU onder Strauss en de rechtervleu gel van de CDU onder Adenauer Er hard onder zware druk zetten om in elk geval Schroder, de anglofiele mi nister van buitenlandse zaken, te la ten vallen. Erhard hield voet bij stuk. Hetzelfde gebeurde toen deze zelfde groeperingen de aanval openden op de bezetting van de post van al-Duit se zaken (een onbetekenend departe ment) door de liberale leider Mende. Ook hier hield Erhard voet bij stuk. Zowel Schroder als Mende staat een politiek van toenadering tot de Oost- europese landen voor, waar Adenau er c.s. fel tegen gekant is. Deze overwinningen betekenen, dat de Duitse politiek voor een nieuwe periode Atlantisch gericht zal blijven onder afwijzing van de gaullistische plannen voor een Europa zonder spe ciale bindingen met de Ver. Staten. De spanning in het Midden-Oos ten nam voortdurend toe, daar de Arabische landen ernst leken te ma ken met hun pogingen het water van de Jordaan te gaan aftappen voordat het Israël zou bereiken. Israël is nl. bezig met een irrigatieproject van de Negeb-woestijn, waarvoor het water van de Jordaan gebruikt wordt- Is raël heeft te kennen gegeven, dat het iedere Arabische inmenging in de wa terloop van de Jordaan als een vijan dige daad zal beschouwen, voorzover de Arabieren meer nemen dan hun bij een weliswaar afgewezen, maar toch als basis voor elke beoordeling ge bruikt verdelingsplan van de Ameri kaan Johnston aan Jordaanwater toe gewezen wordt. De Arabieren maak ten een vuist maar het moeilijke is, dat de landen die het nauwst betrok ken zijn bij de wateraffaire, Syrië en de Libanon, het huiverigst zijn om zich in militare nesten te steken, ter wijl zij aan de andere kant weinig voelen voor de Egyptische plannen voor een Arabisch, d.w.z. vooral Egyptisch leger op hun grondgebied. Voor Nasser was dat bovendien een mooie gelegenheid te klagen over het gebrek aan Arabische solidariteit, die het de Arabische landen onmogelijk maakte iets tegen de voornaamste vij and Israël, te ondernemen. Van bijzonder belang zijn dit jaar de ontwikkelingen in Azië geweest. Er is een korte oorlog opgelaaid tus sen India en Pakistan, die niet los te denken is van de Chinese schaduw over dit gebied. De oorlog in Viet nam woedt met verhevigde kracht. De onderdrukking van een staatsgreep in Indonesië bood het leger de kans zijn positie te versterken, hetgeen 'n flinke tegenslag voor China was. De ontwikkeling in Indonesië zal misschien de belangrijkste Aziatische ontwikkeling in dit jaar blijken te zijn. In elk geval biedt Indonesië een goed uitgangspunt, ook al doordat een van de eerste gebeurtenissen van het verstreken jaar de uittreding van Indonesië uit de Ver. Naties was. Aanleiding hiertoe was, dat Maleisië per 1 januari lid van de Veiligheids raad werd. Deze federatie, gevormd door Malakka, Singapore en Noord- Borneo, was van het begin, enkele jaren geleden, af een doorn in Soe karno's oog geweest. Aangezien Ma leisië gevormd was op instignatie van Engeland, dat een bondgenootschap met de nieuwe federatie sloot, zag Soekarno er een voortzetting in van het imperialisme en kolonialisme, dat hij voor alles bestrijden wil. Dat Ma leisië in augustus uiteenspatte door de afscheiding van Singapore was echter meer te wijten aan interne te genstellingen en spanningen dan aan Soekarno's politiek- Soekarno zocht in zijn anti-kolonialistische buiten- - landse politiek voortdurend meer aan- sluiting bij communistisch China, dat zelfs met de gedachte heeft gespeeld een soort contra V.N. van Aziaten en Afrikanen op te richten. Maar daar voor was de belangstelling toch te ge ring. In het binnenland baseerde Soe karno zijn machtspositie op een uit spelen tegen elkaar van leger en com munisten, waarbij in de loop van dit jaar de communistische invloed steeds aan invloed won. Eind september kwam het evenwel tot een uitbarsting waarvan de ware toedracht nog niet geheel duidelijk is. Een groepje link se officieren meende de behoudender generaals te kunnen uitschakelen. Zes generaals werden vermoord, ech ter Nasution, de minister van defen sie, ontsprong de dans en wist met de trouw gebleven troepen de opstand te onderdrukken. De opstandige 'beweging vond weer klank bij de communisten en geduren de enige tijd heerste vooral op Mid den Java een toestand, die op een burgeroorlog leek. Het leger behield de overhand. Door de felle actie te gen de communisten en de zuiverin gen, die het leger en de Masjoemi, de mohammedaanse partij eisten, werd tevens de machtspositie van Soekar no ondermijnd, hoewel de uiterlijke schijn wordt opgehouden. Het leger heeft b.v- geen gehoor gegeven aan Soekarno's herhaalde oproepen een streep onder het gebeurde te zetten en de toekomst van het land niet in gevaar te brengen. Of dit nu betekent dat Soekarno's macht gebreideld zal blijven, is een andere zaak. Met poli tieke sluwheid kan hij misschien het politieke evenwicht wel weer hervin den. Maar de communistische invloed is een halt toegeroepen. Dat is ongetwijfeld een slag voor Peking, dat er dit jaar nog een aantal te verwerken kreeg. Daarmee doelen wij op het feit, dat de Algemene Ver gadering van de V-N. het voorstel om de Chinese zetel in de volkerenorga nisatie door Peking en niet langer door Tsjang-Kai-Sjeks Formosa te laten bezetten heeft verworpen, maar wel, dat de invloed, die China zich in Afrika en Azië opgebouwd dacht te hebben in zijn strijd niet alleen tegen het kapitalistische Westen maar ook tegen Rusland, toch minder groot bleek te zijn dan sommigen gehoopt en velen gevreesd hadden. Naast Amerika is Rusland China's voornaamste vijand. Al een aantal ja ren spreekt men van het ideologische geschil tussen beide landen. Men denkt dan aan hun standpunten t.a.v. revolutie en kernoorlog. China lijkt radicaler doordat het meer steun aan opstandige bewegingen propageert en doordat het betoogt, dat de gevaren, die daaruit voor 'n kernoorlog voort vloeien geringer zijn dan de „lafbek ken" in 't Kremlin menen. Het is re visionisme de oude ideologische posi ties t.a.v. revolutie op te geven en te zeer aansluiting te zoeken bij enkele economische factoren, die de kapita listische wereld tot bloei brengen. Want dat gebeurt in steeds sterkere mate in Rusland, waar het winstbe ginsel en rente op kapitaal begrippen zijn, die bij moderne Russische eco nomen geen verboden stof meer zijn. In een aantal bedrijven neemt men al proefnemingen met de nieuwe stijl. Een meer tastbaar geschilpunt tus sen Rusland en China is op het ogen blik Vietnam, waar Rusland verloren invloed tracht te herwinnen. In het begin van het jaar is Kosigin, de Rus sische premier, in Peking en Hanoi op bezoek geweest, maar het is nog niet duidelijk of Kosigin erin is ge slaagd in Hanoi, de hoofdstad van Noord-Vietnam, enig gehoor te vin den voor zijn standpunt. Moskou heeft wel wapens geleverd, maar het heeft Hanoi tevens aangespoord tot een vergelijk met de Ver. Staten te komen, zoals China in november ont huld heeft om Moskou te kijk te zet ten als de verrader van de revolutie en als de handlanger van Washington- Toen Kosigin in februari in Hanoi was, had het er alle schijn van, dat de Vietcong, de opstandige communis tische beweging in Zuid-Vietnam, in het gezicht van de overwinning was gekomen. Maar de Ver. Staten rea geerden op het wankelen van het niet- communistische Zuidvietnamese re gime met luchtaanvallen op militaire doelen in Noord-Vietnam. Dat was vermoedelijk een grote blunder. Wel iswaar hoopte Washington de Noord- vietnamezen zo te dwingen de hulp aan de Vietcong te staken, maar tege lijk dreef het door deze politiek zon der uitzicht de Noordvietnamezen in de armen van China in plaats van naar de conferentietafel onder voor Amerika aangename omstandigheden. Tegelijk begonnen de Ver. Staten hun troepenmacht te verstreken, want zij wilden van geen nederlaag in Zuid Vietnam weten. Tegen het eind van het jaar waren de 20.000 „waarne mers" uitgegroeid tot 200.000 man gevechtstroepen. De Vietcong nam tegenover de nieuwe Amerikaanse activiteit eerst een afwachtende hou ding aan, maar in oktober begon zij offensieven tegen Amerikaanse kam pen te ondernemen. In Amerika zelf zijn vooral de laatste maanden onder studenten en intellectuelen de bezwaren tegen de Amerikaanse politiek in Vietnam lui der geworden. Men protesteert tegen de bombardementen in Noord-Viet nam, tegen het in stand houden van een reactionaire maatschappij door Amerikaanse wapens, tegen het offe ren van Amerikaanse levens en het is koren op de molen van deze overi gens kleine oppositie, dat president Johnson in het najaar van 1964 niet blijkt, te zijn ingegaan op polsingen van Hanoi over onderhandelingen. Toen stelde Johnson nog als voor waarde, dat de steun van Hanoi aan de Vietcong zou worden stopgezet. Pas in april van dit jaar verklaarde Johnson zich bereid tot onderhande len zonder voorwaarden vooraf. Maar nu was de tegenpartij minder soepel. Een van de voornaamste gebeurte nissen in Afrika is de uitroeping van de onafhankelijkheid door Rhodesië geweest. Rhodesië is een Engelse ko lonie met zelfbestuur, die sinds enige tijd aandrong op het verkrijgen van de onafhankelijkheid, zoals Zambia en Malawi kortgeleden ook van En geland hebben gekregen. Maar Rho desië is een geval op zichzelf doordat er zo'n grote blanke minderheid in 't land aanwezig is. Op 4 miljoen Afri kanen zijn er 250.000 blanken, die de politieke macht volledig in handen hebben en niet van plan zijn die uit handen te geven. Engeland is volle dig bereid Rhodesië onafhankelijk heid te geven, maar op enkele voor waarden, die waarborgen, dat de meerderheid van de bevolking op de duur toch volledig deel krijgt aan het landsbestuur. Bovendien moet de Afrikaanse bevolking volledig met de onafhankelijkheid instemmen. Toen de Rhodesische regering van Ian Smith en de Engelse Labour-regering na breedvoerig overleg niet tot over eenstemming konden komen over de voorwaarden, waarop Rhodesië on afhankelijk zou worden, proclameer de Ian Smith de onafhankelijkheid op eenzijdige wijze. De Engelse regering sprak van re bellie en kondigde boycotmaatregelen af- Rhodesië werden de voorkeursta rieven van het Gemenebest ontnomen er kwam een verbod voor Engelse fa brikanten om Rhodesische tabak af te nemen en een beroep op de Lon- dense kapitaalmarkt werd voor Rho desië onmogelijk gemaakt. Engeland kende de Veiligheidsraad in de kwes- tie.Daar bleek, dat de andere Afri kaanse landen maar matig tevreden waren met het Engelse optreden. Zij wensten vooral militair optreden om Smith tot de orde te roepen en in elk geval een embargo op olieleveranties. De Veiligheidsraad sprak zich uit voor een olie-embargo, waarbij En geland zich wilde neerleggen als het doeltreffend zou kunnen zijn. Er zijn nl. veel gaatjes waardoor olie een land kan binnenstromen. Het ziet er nog niet naar uit, dat de Engelse maatregelen voldoende zijn om Smith op de knieën te krijgen. kei'.. Een van de voornaamste problemen van de Amerikaanse buitenlandse po litiek is Vietnam, maar het is niet de enige. Wij hebben al gezien, dat ook de crisis in Europa, vooral in haar samengang met de NAVO en de ten dens van De Gaulle om toenadering tot Rusland te zoeken, de Ver. Staten niet geheel onberoerd laat. Doch ook Latijns Amerika is een ernstig zor genkind, vooral sinds met Castro op Cuba het communisme vaste voet ge kregen heeft op het westelijk half rond. Toen in april van dit jaar in de Dominicaanse republiek, die met Ha ïti het eiland Hispaniola deelt, een groepje progressieve officieren in op stand kwam tegen de rechtse junta, zond Washington troepen, aanvanke lijk om Amerikaanse levens te be schermen, maar in feite om de rechtse troepen te redden van een nederlaag. Na een maand kwam het tot een be stand, maar het duurde tot september voordat er een toch nog labiele oplos sing werd gevonden. In de Kongo heeft president Kasa- voeboe in oktober premier Tsjombe ontslagen, hoewel deze over 'n meer derheid in het parlement beschikte en door zijn bekwame maatregelen de chaos in het land wat had beteugeld en de aanvankelijk nog gevaarlijke rebellie in het oosten van het land on schadelijk had gemaakt. Vermoedelijk zag Kasavoeboe hem als een bedrei ging voor zijn eigen positie. Toen Tsjombe weg was en zijn opvolger in het parlement geen meerderheid kon krijgen, kwam het gevaar van een an dere kant. Eind november zette ge neraal Moboetoe, de opperbevelheb ber van het leger, Kasavoeboe af en riep zichzelf tot president uit voor vijf jaren, hetgeen betekent, dat de presidentsverkiezingen van volgend jaar niet doorgaan. Meer succes met het wegwerken van een premier had koning Konstan- tijn van Griekenland, die deze zomer premier Papandreou ontslag had ver leend in een geschil over een zuive ring in 't leger. De koning beschouwt 't leger als 'n haast particuliere aan gelegenheid waar de politici af moe ten blijven, 'n Ernstige crisis volgde met veel betogingen in de straten van Athene die na enkele mislukte pogin gen werd opgelost doordat vice-pre mier Stefanopoulos zoveel leden van Papandreous centrumpartij wist lost te weken, dat hij met steun van de conservatieven over een meerderheid in het parlement kon beschikken. De crisis is opgelost, maar de spaningen werken nog door in het Griekse volk- I -a In december heeft de officiële slui ting plaats gehad te Rome van het Tweede Vaticaanse Concilie. Op deze wereldberoemde kerkvergadring zijn vle besluiten genomen voor de rooms- katholieke gemeenschap, maar ook in een breder gezicht gekomen is men in de verhouding van de christenkerken van de gehele wereld. Vel is er be reikt wat de gemeenschappelijke vol keren voldoening schenkt. Paus Pau- lus heeft het werk van zijn grote voorganger Paus Joannes voltooid. Het jaar, dat achter ons ligt, heeft vele verrassingen gebracht en al is er in het algemene beeld niet veel ver anderd, vooral in Azië, maar ook in Europa zijn tendenzen aan het licht gekomen of versterkt, die op de ge beurtenissen van de komende jaren hun stempel zullen drukken. In Azië is dat in eerste instantie de toene mende isolering van communistisch China, o.a. door de ontwikkeling in Indonesië, in Europa, de nationalis tische politiek van De Gaulle en het duidelijk in Duitsland naar voren tre dende gevoel, dat de afsluiting van de na-oorlogse periode een volledige gelijkgerechtigdheid voor Duitsland moet betekenen.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1965 | | pagina 1