wAAlwijkse en UnqstRMtse couRant
23 MAART NAAR DE STEMRUS
Pas sinds 1922 kiesrecht voor
alle volwassen mannen en vrouwen
Stad en welvaart
vroeger norm
Ander stelsel
Betekenis
Leerlingental Nijverheidsschool
nam ook in 1965 weer toe
Ridicuul
Jampe
Kosten levensonderhoud
zullen met 1°/0 stijgen
TAFELSPEECHES OP
BRUILOFTSLUNCH
Provinciale stalen
kiezen eerste kamer
FORD-garage Waalwijk
Er is een FORD
Avondschool
Ogen vragen brillen
van STASSAR
ALS E.E.G.-VOORSTEL WORDT AANGENOMEN
Drie en twintig maart zullen in ons land de ver
kiezingen voor Provinciale Staten worden gehou
den, enkele maanden later gevolgd door de ge
meenteraadsverkiezingen. De uitslag van deze stem
mingen wordt dit jaar met grote belangstelling te-
gemoetgezien.
Door de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd
van 23 naar 21 jaar zal het kiezersgilde worden
uitgebreid met honderdduizend jongeren, die voor
het eerst hun stem zullen uitbrengen. Weinigen van
hen zullen beseffen, hoe lang hun voorouders heb
ben gestreden voor de verwezenlijking van het al
gemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, dat nu
als een vanzelfsprekende zaak wordt aanvaard.
VOOR IEDEREEN.'
Damesmode
Tilburg
Hoge ambtenaren in
Limburg plegen
belastingfraude
Duitser (22) die meisje
doodde
NSU-PRINZ
Een van ons
MAANDAG 14 MAART 1966
87e JAARGANG No. 20
De ïcho vAn het Zuióen
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur: JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. week (0,26 2 ct. inc.k.) 0,28
p. mnd. (1,10 10 ct. inc.k.) 1,20
p. kwrt. (3,25-f 10 ct. inc.k.) ƒ3,35
p. kwrt. p.post 3,70 b(j girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 60ct extra)
Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaux Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Telegram-adres„ECHO"
zijds was de spanning bij de ver
kiezingen groter bij het districten
stelsel, omdat iedere kiezer uit het
district de vertegenwoordigers der
partijen van nabij kende. Daarom
heeft de partij v. d. Arbeid kortge
leden voorgesteld, om weer gedeel
telijk naar dit systeem terug te ke
ren door een deel van de kamerle
den volgens het districtenstelsel te
kiezen.
Tijdens de republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden hadden be
paalde groepen van (gezeten) bur
gers het recht bepaalde colleges te
kiezen. Maar echte ontwikkeling
van het kiesrecht moest nog komen.
Pas na de Franse tijd, toen ons
recht de invloed van de Code Civil
en de Code Pénal onderging, begon
ook deze ontwikkeling gestalte te
krijgen.
Van een algemeen kiesrecht was
geen sprake. Aanvankelijk kenden
wij in Nederland getrapt kiesrecht
door de „standen". De Tweede Ka
mer werd gekozen door de leden
der (Provinciale) Staten en die
werden op hun beurt gekozen door
3 standen: edelen of ridderschap
pen, steden en landelijke stand.
Stemgerechtigde burgers waren er
heel weinig. Slechts zij die een zeer
grote belasting betaalden, kwamen
in aanmerking voor dit privilege
van vadertje staat. Voor de Eerste
Kamer werden helemaal geen ver
kiezingen gehouden. De heren se
natoren werden door de koning voor
't leven benoemd. Slechts zij kwa
men voor een senaatszetel in aan
merking, „die door hun geboorte of
gegoedheid onder de aanzienlijk
sten van den lande behoren".
De Eerste Kamer had politiek
geen enkele betekenis. Koning Wil
lem I had grote invloed op de stem
ming. Daarom sprak men over de
Eerste Kamer als „de dierentuin van
de koning".
in 1913 70% van de mannelijke Ne
derlanders van 25 jaar en ouder.
Maar het stelsel als zodanig was
toch maar bijzonder ridicuul. Wie
een kwartje te wéinig huur betaal
de, kon op een gegeven moment
niet voor het kiesrecht in aanmer
king komen. Toonde hij echter aan,
dat hij een bedragje op de spaar
bank had staan, dan mocht hij weer
wèl stemmen.
Eindelijk, in september 1913, werd
in de Troonrede een grondwetwij
ziging aangekondigd, die het alge
meen kiesrecht voor mannen in uit
richt stelde. Door de internationale
verwikkelingen (eerste wereldoor
log) werd de parlementaire behan
deling enkele jaren uitgesteld. Op
12 december 1917 kreeg Nederland
zijn algemeen kiesrecht voor man
nen. De vrouwen hadden ondertus
sen niet stilgezeten. Ook Nederland
kende in die jaren zijn „suffraget
tes". In 1922 werd het algemeen
kiesrecht voor vrouwen van kracht.
Een der uitvloeisels van de grond
wetswijziging van 1917 was de in
voering van het stelsel der evenre
dige vertegenwoordiging, dat het
zogenaamde districtenstelsel ver
ving. Het systeem van evenredige
vertegenwoordiging wordt be
schouwd als de meest rechtvaardi
ge vorm van verkiezing, omdat aan
de stem van iedere kiezer volkomen
gelijkheid wordt gegeven. Ander-
Het systeem van evenredige verte
genwoordiging brengt met zich mee,
dat men eerder stemt op een partij
dan op een bepaalde kandidaat.
Toch hoeft dat niet. Het is altijd
mogelijk een voorkeurstem uit te
brengen. Er zijn ooit wel eens kan
didaten gekczzn door voorkeur
stemmen, bijvoolbeeld het katholie
ke kamerlid mr. van Rijckevorsel.
Hoewel de verkiezingen voor de
Provinciale Staten minder tot de
verbeelding spreken dan de ge-
meenteraads- en kamerverkiezingen
zijn zij voor het landelijk bestuur
toch niet zonder betekenis. Nog
steeds sinds 1848 is dat al zo
worden de leden der Eerste Kamer
gekozen door de leden der Provin
ciale Staten. Des te beter een par
tij bij deze verkiezingen uit de bus
komt, des te sterker wordt dus haar
vertegenwoordiging in de Eerste
Kamer.
♦♦♦♦4
Stand en welstand, op deze aan
vechtbare basis berustte in de 19e
eeuw het kiesrecht in Nederland.
Daar veranderde ook in 1848 wei
nig aan, toen het getrapte kiesstel
sel plaats maakte voor het recht
streeks kiesrecht. Kiezers waren na
deze grondwetwijziging alleen die
genen die een zeker bedrag aan be
lasting betaalden (census-kies-
recht). De verkiezingen vonden
districtgewijze plaats. De Provinci
ale Staten kregen het recht de Eer
ste Kamer te kiezen.
Pas bij de grondwetsherziening
van 1887 werd het actief kiesrecht
verruimd. Onder het ministerie-Van
Houten kwam een kieswet tot stand.
Het kiesrecht werd toen toegekend
aan belastingskiezers, woningkie
zers (bewoners met een zekere mi
nimale huur), loonkiezers (die een
minimum loon verdienden) en
spaarkiezers (zij die een bepaald
bedrag op de spaarbank hadden).
Het aantal kiezers nam op die
manier aanzienlijk toe en bedroeg
Aan de dagschool van de Nijver
heidsschool voor Waalwijk en Om
streken nam het aantal leerlingen
dermate toe, dat noodzakelijk voor
zieningen moesten worden getroffen,
door het ontbreken van enkele ge
schikte lokalen en door het ontbreken
van inventaris.
Ofschoon een gefundeerd oordeel
over de in 1963 ingevoerde "A"-
stroom nog niet gegeven kan worden,
blijkt wel dat de belangstelling nu al
tanende is. Diverse leerlingen ver
langden de normale B-opleiding te
mogen volgen, meestal omdat in deze
klassen meer praktijk wordt gegeven.
Dit jaar werden er ook weer ouder
avonden georganiseerd om de ouders
de gelegenheid te geven over de be
langen van bun kinderen met de do
centen te spreken.
Meestal werden inlichtingen ver
schaft omtrent gedrag, vorderingen
en vooruitzichten van de pupillen.
Onder leiding van leraren en in
groepsverband werden diverse excur
sies georganiseerd naar scheepswer
ven, machinefabrieken, schoenfabrie
ken gieterijen, electrotechnische in
dustrieën, verffa'brieken, steenbakke
rijen, aardewerkfabrieken en metaal
verwerkende induserieën.
Deze ondernemingen waren in di
verse plaatsen in Nederland gevestigd
zoals Heusden, Drunen, Rotterdam,
Nijmegen, Tegelen, Maastricht, Apel
doorn, Tiel enz.
Meestal werden deze excursies ge
combineerd met een bezoek aan mu
sea, nationale of historische plaatsen
of parken.
Verschillende voorlichtingen op
technisch gebied, niet direct met de
opleiding verband houdende, werden
door diverse ondernemingen gegeven.
Zo werd door Bene gas een filmver
toning gegeven over aardolie, raffina-
tie e.d.
Heuvelstraat 14 - Telefoon 26882
Exclusieve collecties
SHAWLS
BLOUSES
PULLOVERS
VESTEN
ROKKEN
KRAAGJES, COLLS
PANTALONS
GEBREIDE
JAPONNEN
Atelier voor
PLISSEREN, BORDUREN,
STOFKNOPEN maken enz.
Verzorgd door de leverancier van
de persgassen aan de school, was er
voor de leerlingen een wedstrijd aan
verbonden, door het inleveren van
opstellen aan de Maatschappij.
J. v. d. Wassenberg, een leerling
uit B 3 b, won hiermede een fototoe
stel (Agfa) voor het beste opstel over
het gebodene.
De Marine- en legervoorlichtings-
dienst verzorgde, na het houden van
de voorlichtingsdagen, excursies
naar diverse legeronderdelen. Voor
vervoer en verblijf zorgden de leiders
van de onderdelen.
De R.K. leerlingen van de hoogste
klassen woonden verdiepingsdagen
bij, welke besloten werden met een
Eucharistieviering, de niet R.K. leer
lingen maakten gedurende die tijd 'n
fietstocht naar historische gebouwen
en plaatsen in de omgeving.
Voor beide groepen werd in het
R.K. Gemeenschapshuis een slui
tingsmaaltijd gegeven.
De Sportdag kon niet doorgaan
wegens de onoverkomelijke vele voor
waarden en voorschriften;, die het
houden van zo'n dag meebrengt.
Door enkele leerlingen werden de
metselwedstrijden, die door de Ver
enigde Baksteenindustrie jaarlijks
worden gehouden, bezocht en er aan
deelgenomen.
Tentoonstellingen werden er in de
school gehouden onder verzorging
van de Stichting Onderwijs Tentoon
stellingen in den Haag.
Met kerstmis werden er door de
leerlingen van de school vervaardigde
werkstukken aangeboden aan de zie
ken welke die dagen in het zieken
huis moesten vertoieven of langer dan
3 maanden bedlegerig waren.
Dit jaar was het een Keramiek
bloemenvaas op standaard, die door
De directeur van publieke wer
ken van de gemeente Valkenburg,
diens plaatsvervanger, en de direc
teur van publieke werken van
Vaals, zullen zich binnenkort voor
de Maastrichtse rechtbank moeten
verantwoorden voor zen vrij om
vangrijke belastingfraude. Het is
zeer waarschijnlijk, dat nog een
vierde ambtenaar, het hoofd van de
technische dienst van Bocholz,
eveneens verdacht van belasting
fraude zal moeten terecht staan, zo
deelde de officier van justitie, mr.
P. Schenkenberg van Mierop mee.
J de leerlingen van het le algemeen
leerjaar waren gemaakt tijdens de les
sen kleiarbeid.
Een fruitbakje met fruit, waaraan
allen op basis van vrijwilligheid had
den bijgedragen completeerden het
geschenk.
Zieken, die buiten de plaats ver
toefden werden door verschillende le
raren bezocht en eveneens van het
zelfde geschenk voorzien.
Na het verlaten van de school met
een getuigschrift, gingen verschillen
de leerlingen verder studeren aan
dagscholen, zoals UTS.
De A-opleiding vertoonde dit jaar
een achteruitgang, waardoor zelfs en
kele groepen moesten worden afge
schreven.
Het ligt in de lijn der verwachtin
gen dat binnen enkele jaren deze op
leiding overbodig zal blijken te zijn.
Bovenstaande gegevens ontlenen
we aan het jaarverslag 1965 van de
Nijverheidsschool voor Waalwijk en
Omstreken.
Twaalf jaar gevangenisstraf met
aftrek kreeg de 22-jarige lasser E.
L. uit Kamen (Did) opgelegd van
de rechtbank aldaar. Hij had in ja
nuari van het vorige jaar de 19-ja-
rige studente Inge Vorrink in haar
woning in de Coranthij nestraat in
Groningen na een hevige ruzie om
het leven gebracht.
Hij wurgde haar met het snoer
van een platenspeler en sneed haar
vervolgens de halsslagader door
met een aardappelschilmesje. De
officier van justitie sprak in zijn
requisitor van een beestachtig ge
drag en eiste wegens doodslag 15
jaar en ter beschikking stelling van
de regering.
DODEN TIJDENS BETOGINGEN
IN CALCUTTA
De politie heeft donderdag mins
tens veertien betogers gedood toen
gewelddadigheden werden ge
pleegd tijdens een algemene sta
king van 24 uur tegen het voedsel-
beleid van de regering. Een poli
tieman werd doodgeslagen.
De 24-uurstaking was afgekon
digd door een verrenigd front van
alle linkse oppositiepartijen, de
communistische inbegrepen.
Als de nieuwe voorstellen van de
Europese Commissie worden aan
vaard, zullen in Nederland de prij
zen voor boter en kaas met 34%
stijgen, de marktprijs voor rund
vlees met 10% omhoog gaan en van
rijst met ruim 25%, zo is in Brussel
berekend. De voorstellen houden in,
dat op 1 juli 1967 in alle zes
E.E.G.-landen gemeenschappelijke
prijzen van kracht zullen worden
voor melk, zuivelprodukten, rund
vlees, suiker, oliehoudende zaden
en olijfolie. In Nederland zal dit
neerkomen op een stijging van de
totale kosten van levensonderhoud
met 1%.
De Europese Commissie wil Ne
derland toestaan tot eind 1969 afne
mende subsidies op boter en kaas
te verstrekken, opdat de klap niet
al te hard zal aankomen en het ver
bruik van boter niet te veel zal da
len. Deze subsidies zullen echter
niet door het landbouwfonds van
de E.E.G. worden betaald, maar zul
len moeten komen uit de Neder
landse schatkist. Een van de argu
menten van de Europese Commis
sie hiervoor is, dat Nederland tot
die tijd toch al van een kunstmatig
lagere boterprijs zal kunnen profi
teren.
Aanvaarding van het prijsniveau,
dat de Europese Commissie voor
stelt, zou behalve in Nederland, ook
in Frankrijk en België prijsstijgin
gen veroorzaken, zij het in minde
re mate. Prijsdalingen zouden zich
voordoen in Italië en in West-Duits-
land.
Berekend is, dat de gemeenschap
pelijke financiering van het land
bouwbeleid bij de volledige wer
king ervan in 1970 het Europese
landbouwfonds bijna 2,5 miljard
gulden per jaar zal kosten. Dit be
drag zou nodig zijn voor terugbe
talingen aan de zes nationale schat
kisten van restituties om de uit
voer van landbouwprodukten naar
landen buiten de EEG mogelijk te
maken, van de kosten voor inter
venties in de EEG zelf en enkele
steunmaatregelen.
Naar de mening van de Europe
se Commissie zal aanvaarding van
haar voorstellen de gemeenschap
pelijke markt „een heel eind" dich
ter bij haar voltooiing brengen.
Niet alleen komt een vrije markt
voor landbouwprodukten tot stand
maar wordt ook door de vaststel
ling van gemeenschappelijke prij
zen voor alle landbouwprodukten
(voor granen gebeurde dit al in de
cember 1964) richting gegeven aan
de landbouwproduktie op middel
lange termijn en wordt de voortzet
ting van de onderhandelingen in de
„Kennedy-Ronde" mogelijk ge
maakt.
De Europese Commissie voorziet
overigens voor 197G' een grotere in-
voerbehoefte van rundvlees, rijst
en plantaardige oliën. De uitvoer
van melkoverschotten kan iets toe
nemen, terwijl er geen wijziging
wordt verwacht in het huidige ge
ringe produktie-overschot van sui
ker.
De prijzen, zoals door de commis
sie voorgesteld, luiden:
Richtprijs voor melk 34,39 per
100 kilogram.
Interventieprijs voor boter: per
100 kg. 638,03.
M.
vert.
HOEDEMAKERS
Bevernelstraat 21, Waalwijk
Telefoon 04160-3086
Drempelprijs voor boter: 692,33
per 100 kg.
Oriëntatieprijs voor levende run
deren: 239,83 per 100 kg.
Oriëntatieprijs voor levende kal
veren: 323,99 per IOC' kg.
Basisrichtprijs voor rijst: 65,59
per 100 kg.
Drempelprijs voor rijst f 64,36
per 100 kg.
Gemeenschappelijke richtprijs
voor witte suiker: ƒ79,42 per 100 kg.
Gemeenschappelijke interventie
prijs voor witte suiker: 75,44 per
100 kg.
Minimum producentenprijs voor
suikerbieten: 59,73 per IOC' kg.
Gemeenschappelijke streefprijs
voor oliehoudende zaden: 67,33
per 100 kg.
Interventieprijs voor oliehouden
de zaden: 62,99 per 100 kg.
Gemeenschappelijke streefprijs
voor olijfolie: 401,82 per 100 kg.
„Bruid en bruidegom, Beatrix en
Claus, 't is nu dus zover, de knoop
is definitief gelegd. Niet alleen jul
lie, maar ook heel veel anderen, die
op jullie gesteld zijn, zullen zonder
twijfel 'n zucht van verlichting sla
ken omdat vandaag een periode is
afgesloten waarin rondom jullie
veel, teveel strijd heerste en er
geen sprake was van een werkelijk
blije verlovingstijd. Nu is er een
nieuwe periode begonnen, waarin,
naar wij van harte hopen, wèl
blijdschap en geluk zullen over
heersen". Aldus prins Bernhard in
de tafelrede, die hij donderdag ge
houden heeft aan de huwelijkslunch
in het paleis op de Dam. Zijn rede
en die van de bruidegom zijn giste
ren voor publicatie vrijgegeven.
Verder zei prins Bernhard onder
meer: „Ik heb in de laatste dertig
jaar drie generaties van het Huis
van Oranje werkelijk goed leren
kennen: je grootmoeder, Trix, je
moeder en mijn kinderen. Bij zowel
je grootmoeder als je moeder ben
ik diep onder de indruk gekomen
van de wijze waarop zij zich in hun
leven onder alle omstandigheden
hebben laten leiden door hun enorm
plichtsbesef. Ik ben blij, Trix, te
kunnen zeggen, dat ook jij dit
plichtsgevoel, dat naar mijn mening
zo onverbrekelijk verbonden is met
het Huis van Oranje, in sterke ma
te bezit. Waar eenieder, die er aan
dacht aan wilde schenken, heeft
kunnen constateren dat je in de ja
ren tot je verloving, getrouw aan
de beste tradities van je familie,
jezelf maatstaven hebt opgelegd
die ervoor zorgden dat je gedra
gingen geheel gericht waren op het
ten volle vervullen van de taak die
eens op je schouders zou komen
rusten, heeft het mij diep teleur
gesteld dat er bij je verloving be
trekkelijk velen waren die niet vol
doende vertrouwen toonden in je
persoonlijke keuze, een keuze die
bovendien geheel onderschreven
werd door je moeder en mij. Voor
ons sprak het vanzelf dat je, des
gevraagd, hebt geantwoord, dat als
je had moeten kiezen tussen je
plicht en je liefde voor Claus, je je
plicht had gekozen".
Goddank is deze haast onmense
lijke keuze jou, en Claus, bespaard
gebleven en is het je vergund door
je huwelijk deze liefde een plaats
te geven in je leven, waardoor je
niet alleen gelukkiger, maar ook
'n completer en waardevoller mens
zult worden. Het Nederlandse volk
heeft zijn toestemming aan jullie
verbintenis gegeven en in eerste
instantie de weg geopend voor jul
lie persoonlijk geluk. Het heeft me
de de verantwoordelijkheid voor
jullie huwelijk aanvaard en ik hoop,
nee ik vertrouw erop, dat 't de con
sequenties van deze democratische
beslissing zal aanvaarden en jullie
liefde de bescherming en de steun
zal geven zonder welke jullie hu
welijksgeluk geen werkelijkheid
kan worden. Wij, jullie ouders,
hebben voor wat betreft de toe
komst het volste vertrouwen in de
overtuigingskracht van de zuiver
heid van jullie beweegredenen en
idealen.
Claus, je bent nu werkelijk één
van ons geworden. Wij, de ouders
van Trix, zijn daar blij om. Wij
hebben de grootste eerbied voor de
wijze waarop jij je in de afgelopen
maanden onder de meest moeilijke
omstandigheden steeds hebt weten
te richten op de positieve kant van
iedere situatie, daarbij vertrouwend
op deze steun. Je bent een man uit
één stuk, die ongetwijfeld op de je
eigen, toegewijde, rustige manier
de weg naar veel harten in Neder
land zal weten te vinden.
Maar op dit ogenblik is het het
belangrijkste dat je de weg naar
(zie pag. 2, kolom 4)