wAAlwijkse en lanqstRMtse coupant
Waalwijk krijgt in september
protestantse levensschool
Levensschool in
Den Bosch bestaat
nu vijf jaar
Brabants Orkest geeft 22 maart
concert in Hervormde kerk
Jan Out gastdirigent
Nico van Wielingen
VEEL CURSISTEN UIT
LANGSTRAATSE BEDRIJVEN
sJL
OPEN OOG
Drie delen
Discussie
Financiële steun
Sanafogen
DEN BOSCH-WAALWIJK; De jeugdige protestant
se werknemers uit Waalwijk en directe omeevine
zullen per 1 september van dit jaar in eigen woon
plaats een levensschool kunnen bezoeken. Op die da
tum opent namelijk de Protestantse Levensschool Den
Bosch en omstreken een dependance in Waalwijk.
In het nog in aanbouw zijnde vereniginsgebouw van
de Stichting Hervormd Verenigingsleven Waalwijk,
aan de Oude 2e Zeine zal de Waalwijkse levensschool
worden ondergebracht. Dat een protestantse levens-
school ter plaatse in 'n grote behoefte voorziet blijkt
wel uit het feit dat verreweg het grootste aantal leer
lingen dat de streekschool in Den Bosch bezoekt
werkzaam en woonachtig is in Waalwijk. Ook de jon
gens die thans de Katholieke levensschool in Waalwijk
bezoeken kunnen in het vervolg op een „eigen" school
terecht. De Stichting Protestantse Levensschool is bij
zonder verheugd dat het 't prachtige nieuwe vereni
gingsgebouw, dat bij uitstek voor het levensschool
werk geschikt is, kan huren.
De sport
Vormingsweek
Uitgevloerd
Bent u gauw vermoeid,
ook na de geringste
inspanningen?
Neem dan
VRIJDAG 18 MAART 1966
87e JAARGANG No. 21
De Echo vAr> het Zuióen
Uitgever
Waalwijkse Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredacteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Abonnement
p. week (0,26+ 2 ct. inc.k.) 0,28
p. mnd. (1,10 10 ct. inc.k.) 1,20
p. kwrt. (3,25 10 ct. inc.k.) 3,35
p. kwrt. p.post 3,70 by girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 60ct extra)
Losse nummers 20 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
BureauxGrotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002
Telegram-adres„ECHO"
„In de tien jaar dat er een pro
testantse levensschool in Brabant
bestaat (Eindhoven) is duidelijk
gebleken dat deze school niet meer
weg te denken is. In Den Bosch,
waar de school nu vijf jaar bestaat,
zijn we overbezet. De school die er
in Waalwijk komt betekent dan ook
een ontlasting voor deze school",
aldus de heer C. Wijnbergen direc
teur van de levensscholen in Eind
hoven, Den Bosch en straks ook
Waalwijk. „Een grote handicap voor
de leerlingen uit de Langstraat was
wel de lange reistijd. Voor veel
jongelui is dat de reden waarom zij
niet de cursus volgen.
Vijf jaar geleden is men in Den
Bosch met de Protestantse Levens
school van start gegaan. Opvallend
was dat de inschrijvingen meer uit
Waalwijk dan uit Den Bosch kwa
men. Een reden waarom we het
dus volkomen aandurven in de
Langstraatse schoenenplaats met 'n
school te beginnen. De Wijnbergen
praat enthousiast over zijn school.
Hij is er trots op dat alles naar
wens verloopt. En terecht want de
huivering die er in de beginperiode
bij de bedrijven en ook bij de leer
lingen bestond om „naar de school
te gaan" is van de baan. En dat is
voor een groot deel te danken aan
zijn werk op deze Bossche school.
„Wat er zoal gedaan wordt? Wel
men kan een levensschooldag in 3
grote delen verdelen, namelijk sport,
handenarbeid en maatschappij dag.
Levensschooldag zeg ik. Het kan
echter ook een halve dag zijn. We
kennen namelijk een twee- en drie
jarige cursus. De twee-jarige cursus
is voor de jongens die één dag in
de week de school bezoeken. De 3-
jarige uiteraard voor de jeugd die
een halve dag in de week naar Den
Bosch komt. Zo'n dag of halve dag
krijgen de jongens vrij van hun
werkgever. Het loon wordt uiter
aard door betaald. Zo'n daggroep,
per dag huisvesten we twee groe
pen, bestaat meestal uit 25 jongens.
Totaal volgen om en nabij de hon
derd jongens lessen aan de levens
school.
Drie docenten en een aantal gast
docenten verzorgen de lessen".
S
Wat deze lessen inhouden vertel
de de heer Wijnbergen ons in het
kort. „Het onderdeel sport is mis
schien wei het meest aantrekkelijke
voor de jongelui. De sport is echter
geen lichamelijke opvoeding zonder
meer. Trouwens dit is het in feite
zelden. De sport heeft primair tot
doelstelling bij te dragen tot de
persoonlijkheidsontwikkeling, tot
leren samenspelen in een groep, 't
leren vechten tegen jezelf, het le
ren beheersen etc. Daarnaast zijn
er nog enkele belangrijke nevenef
fecten als bijvoorbeeld het licha
melijk bewegen en de lichaamshy-
giëne.
Wat het eerste, het lichamelijk
bewegen betreft, de jongen staat bij
zijn werk veel in dezelfde houding.
In zijn groei-periode moet hier aan
dacht aan geschonken worden. Ook
de lichaamshygiëne laat soms te
wensen over en het is duidelijk dat
ook dit de volle aandacht van de
staf van de levensschool vereist.
Een ander onderdeel is de creatie
ve handenarbeid. Het scheppend
bezig zijn, waarbij het niet zo be
langrijk is of de jongen iets maakt,
dat in onze ogen mooi is, maar
waarmee hij het gevoel krijgt dat
Een beeld uit het handenarbeidlokaal van de school in Den Bosch. De leerlingen leggen de laaste hand
aan een aantal werkstukken
hij naast zijn soms eentonige werk
in het bedrijf zelf iets kan ontwer
pen.
De lessen in handvaardigheid
hebben tot doel het leren kennen
en gebruiken van de gereedschap
pen. Het maken van eenvoudige
houtverbindingen, het zelf kunnen
doen van eenvoudige klusjes. Hier
mee wordt het zelfvertrouwen van
de jongen bevorderd en dat kan
juist in deze leeftijd zeer belang
rijk zijn" aldus direkteur Wijnber
gen die ook over de andere onder
delen van het levensschoolwerk
genoeg weet te vertellen.
„Alle jongens in de groep verke
ren in eenzelfde situatie, daarom
schenken wij aandacht aan hetgeen
er in de jongen leeft. Een gesprek
is nooit een monoloog maar een
discussie waarbij elk groepslid
wordt betrokken. Het gesprek kan
men in twee onderdelen splitsen:
mens en maatschappij, soms toe ge-
spits op actuele gebeurtenissen. De
jongen krijgt door middel van het
woord contact met zijn baas en zijn
collega. Het is begrijpelijk dat al
deze jongens die of direkt van de
lagere school danwel na een ge
deeltelijke of voltooide opleiding
aan de lagere technische school, zijn
gaan werken, niet hebben leren
praten. Als er dan gepraat moeten
worden, meestal met de baas, raken
ze geblokkeerd en hieruit komen de
meeste conflicten voort. De jongen
weet eenvoudig niet hoe hij het
moet doen." Enthousiast haalt de
heer Wijnbergen enkele voorbeel
den aan. „Als hij ter verantwoor
ding wordt geroepen op het bedrijf,
dan voelt de jongen intuitief dat
hij het met zijn eigen taaltje niet
kan redden. Daarom dat we hier
op school deze jongens een steuntje
in de rug geven".
Hoeveel jeugdige werknemers,
trouwens ook vele ouderen, beoor
delen een baas, personeelschef of
directeur niet verkeerd? Hoevelen
vergeten dat ze werken voor hun
toekomst. Problemen die de docen
ten van de levensschool in de les
sen „mens en maatschappij" aan
de orde stellen. Er wordt verder
met de jongens over verkering, ver
loving en huwelijk gesproken. En
opvallend is, dat, zoals men zelf kan
constateren als men een van de les
sen bijwoont, de gesprekken steeds
weer los komen en de jongens pra
ten over datgene wat hun bezig
den wordt. Dit jaar gaan de le-jaars
de leerlingen deel te laten nemen
aan cultuuruitingen van deze tijd.
Vandaar dat men in schoolverband
naar de schouwburg gaat, naar
concert, ballet, toneelstuk en ook
wel een goede film bezoekt. Be
langrijk zijn hierbij vooral de voor-
en nabesprekingen.
Bijzonder aantrekkelijk voor de
mingsweek die er ieder jaar gehou-
lionderd jongens is ook de vor-
wordt. Dit jaar gaan de eertsejaars
in mei naar het bungalowpark
„Eekhoornnest" in Soest, terwijl de
tweede-jaars hun vormingsweek in
de Volkshogeschool in Baarn door- i
brengen. Deze vormingsweek is
voor de jongens geen vakantieweek.
Uiteraard wordt het vakantie-ele
ment niet vergeten maar in de
werkweek wordt het accent vooral
gelegd op de persoonsvorming. Zo
gaan de jongens op excursie, moe
ten zelfstandig opdrachten uitvoe
ren en er wordt veel aan sport ge
daan.
Het lesprogramma van deze Pro
testantse Levensschool is dus veel
zijdig, en bijzonder aantrekkelijk
voor de leerlingen, die de school op
basis van vrijwilligheid bezoeken.
Alleen voor 14-jarigen is de Le
vensschool door de nieuwe school
wet, verplicht gesteld. Over de re
sultaten van de school, waarna wij
vroegen en uiteraard ook de werk
gever nieuwsgierig is vertelde de
heer Wijnbergen het volgende:
„In een bedrijf kan men aan het
eind van het jaar een resultatenre
kening opmaken. Aan de hand hier
van kan men dus zeggen of het
goed of slecht is gegaan. U begrijpt
dat men vormingswerk niet, al
thans nog niet, kan evalueren, laat
staan resultaten geven in quantiefi-
ceerbare grootheden. Door de jon
gen echter in een kwetsbare levens
periode op de juiste manier op te
vangen, kan een basis worden ge
legd voor een evenwichtige uitgroei
in de toekomst.
Daarom is het levensschoolwerk
voor het bedrijf een economische
investering op de lange duur, waar-
"SCHUURPAPIER"
Een priester, die vier maanden op het bedrijf gewerkt heeft, vertelt
ons
„Ik werkte de normale arbeidstijd. Het was niet mijn bedoeling om
zielzorg uit te oefenen, maar louter om me op de hoogte te stellen.
Opvallend is de grote eensgezindheid onder de werknemers, voorzo
ver ze op gelijke hoogte staan. Er bestaat een grote menselijkheid en
aanspreekbaarheid voor het goede. Anderzijds werd ik al heel gauw
getroffen door een groot gebrek aan arbeidsvreugde. Voorzover ik in
die korte tijd de oorzaak daarvan heb kunnen ontdekken, moet ik
zeggen, dat dit kwam doordat men zich 'n nummer voelde, dat eigen
lijk niet meetelde. Eerst komt de directie, dan een groep leidingge
vende figuren, die ogendienaars van de directie zijn, en dan zijzelf,
de uitgebuite massa. Alles, wat van bovenaf komt, wordt met wan
trouwen gadegeslagen
De afstand tussen kantoor- 'en fabriekspersoneel is vrij groot. Kan
toorpersoneel groet fabriekspersoneel meestal niet, als men elkaar te
genkomt, terwijl fabriekspersoneel elkaar steeds groet.
Pijnlijk was de ervaring, hoe verschillende leidinggevende mensen,
die niet wisten, dat ik priester was, langs mij en mijn collega's heen
liepen, alsof we niet bestonden, maar mij plotseling begonnen te
groeten, tóen ze eenmaal wisten, dat ik niet alleen arbeider, maar ook
priester was
De arbeider voelt zich een pion in het schaakspel van de grote heren.
Er is een bijna totaal gebrek aan inzicht in de gang van zaken, om
dat men daarin niet wordt ingeleid, zodat men de zin van zijn eigen
bijdrage niet kan zien
Men voelt zich slaaf van het bedrijf, omdat men niet als mens wordt
geëerbiedigd, alle loonsverhogingen ten spijt en ondanks verbeterde-
arbeidsvoorwaarden
Tot zover deze priester-arbeider.
Toen dit bovenstaande ter sprake kwam op een van onze gespreks
groepen, vond men het zo levens-echt, dat iemand opmerkte het
lijkt wel, alsof hij bij ons gewerkt heeft.
Wel tragisch voor een welvaartsstaat. Het geeft te denken.
N.B.
Uw opbouwende critiek op deze rubriek is fen alle tijde welkom.
Bedrijf sapostolaat Waalwijk e.o.
Markt 8, Waalwijk, tel. 3716.
Aalmoezenier dagelijks aanwezig op
op centrum, van half 12 tot half 1.
bij pas na verloop van tijd blijkt,
dat de levensschool heeft meege
werkt aan een evenwichtige aan
passing van de jongen in 't bedrijf,
in zijn milieu kortom in zijn hele
levenssituatie".
Duidelijk is het dat dit levens
schoolwerk nog al wat kost. De ac
comodate van de school in Den
Bosch moet uitgebreid worden, er
moeten steeds meer hulpmiddelen
komen etc. Ook de inrichting van
de school in Waalwijk vergt een
aanzienlijk bedrag. De accomodate
in Waalwijk is echter perfect. Het
gebouw bestaat ondermeer uit een
ruime sportzaal met douchecellen,
een handenarbeidlokaal, docenten
kamer en theorielokaal. De Stich
ting Protestantse Levensschool had
het in Waalwijk niet slechter kun
nen treffen. Wat de financiële steun
betreft, men ontvangt subsidie van
rijk, gemeente en provincie. „De
bijdragen van de gemeenten laten
echter nogal eens te wensen over",
aldus de heer Wijnbergen die ech
ter verheugd was over het feit dat
de werkgevers een niet geringe fi
nanciële bijdrage leveren aan het
levensschoolwerk. Werk dat de
jeugdige werknemer als een wel
kome en zeer leerzame ontspanning
kan zien. De prachtige school in
Waalwijk, die zijn einde nadert, is
voor de protestantse werknemer 'n
stimulance om de levensschool te
gaan bezoeken.
Hei versterkend middel
voor jong en oud.
Aan het concert dat Het Brabants
Orkest onder leiding van de gastdiri
gent JAN OUT op dinsdag 22 maart
1966 in de Nederlands Hervormde
Kerk te Waalwijk onder auspiciën van
de Waalwijkse Kunstkring zal geven,
wordt solistische medewerking ver
leend door de solo-faggottist van Het
Brabants Orkest, Nico van Wierin-
gen, die het "Fagotconcert" van We
ber zal spelen.
Jan Out werd in 1911 te Haarlem
geboren. Hij studeerde viool en di
rectie op het Amsterdams Conserva
torium. Van 1931 tot 1946 was hij
organist van de beroemde St. Nico-
laas Kerk te Amsterdam, maar reeds
in 1943 werd hij aangesteld als diri
gent van de Amhemsche Orkest Ver
eniging.
Na de bevrijding werd bij benoemd
tot 2e dirigent van Het Residentie-
Orkest en in de loop van de volgende
drie jaren leidde hij een groot aantal
concerten van dit orkest, voorname
lijk in Den Haag en Scheveningen
(Kurhaus-concerten). Het Residentie-
Ofkest maakte onder leiding van Jan
Out in 1949 een succesvolle tournee
door Engeland met concerten o.a. in
Manchester en Sheffield.
Jan Out
In september 1949 werd Jan Out
eerste dirigent van het Gelders Or
kest te Arnhem, de vroegere Arnhem
sche Orkest Vereniging. Thans staat
het Toonkunstkoor te Nijmegen on
der zijn leiding.
Op uitnodiging van The Yorkshire
Symphony Orchestra dirigeerde Jan
Out concerten van dit orkest in Leeds
en Hull in 1952, waarop in 1953 con
certen in Leeds en Duncaster volgden.
In 1952 was hij eveneens gastdiri
gent hij The Liverpool Philharmonic
Orchestra. Met bijna alle belangrijke
symfonieorkesten in Nederland heeft
hij concerten gegeven en in februari
1957 dirigeerde hij het Stadtische
Orchester te Saarbrücken. In 1957
en 1958 dirigeerde hij het Gelders
Orkest op concertreizen in Duitsland
o.a. in Krefeld, Duisburg en Rem-
scheid. In april 1959 dirigeerde hij
een concert in Oberhausen. In okto
ber en november maakte hij een suc
cesvol tournee door Amerika.
Jan Out is leider van de orkest
klasse van het Brabants Conservato
rium te Tilburg.
Nico van Wieringen werd in 1925
te Bus sum geboren. Zijn studies aan
het Amsterdams Conservatorium be
gon hij in 1945. Sinds 1949 maakt
hij deel uit van Het Brabants Orkest,
aanvankelijk als lid van de Kamer
muziekgroep.
Gedurende deze periode trad Nico
van Wieringen verscheidene malen
als solist op met Het Brabants Or
kest.
Nico van Wieringen is solo-fagot-
tist van Het Brabants Orkest.