wAALwijkse en lAnqstRAAtse couRAnt Demonstranten blijven vertrek van Russische troepen verlangen Drs. Schmelzer zet zijn standpuntlnader uiteen Gereformeerde Kerk in Waalwijk officieel ingebruik genomen DE HONGAARSE OPSTAND (II) „WILDE NIET ZO MAAR EEN KABINET" FRAAI GEBOUW AAN AMBROSIUSWEG Ogen vragen brillen van STASSAR Op 21 oktober 1956 kwamen de eerste voortekenen van een massaal verzet. Drieduizend studenten van de universiteit Szeged verklaarden gezamenlijk, dat zij uit de communistische jeugdorganisatie traden. En kele uren later volgde een ultimatum, opgesteld door de studenten van drie Hogescholen: de Technische Hogeschool van Boedapest en de universiteiten van Pécs en Szeged. Het ultimatum eiste o.a.: „Volledige persvrijheid, afschaffing van de doodstraf, verlof voor reizen naar het Westen, invoer van boeken uit het Westen, stopzetting van de verplichte lessen over het Marxisme-Leninisme, betere levens-omstandigheden voor de gehele bevolking (in het bijzonder meer le vensmiddelen) en een ander aannemingsbeleid voor ambtenaren". De Hongaarse regering, onder aanvoe ring van Gerö, reageerde niet. Twee dagen later be gint in Boedapest het feitelijke drama. Op 23 okto ber, om drie uur 's middags, beginnen tegelijkertijd twee massale betogingen. De eerste begint voor de Poolse ambassade en het gedenkteken van Joseph Bern, een Pool die een leidend aandeel had in de Hon gaarse revolutie van 1848, welke door Oostenrijkse en Russische troepen werd neergeslagen. Demonstraties nemen toe Geweld breekt los Millingens gezin wilde in januari naar Zuid-Afrika „Oproer" Het einde Moskou Waalwijkse kerken schonken doopvont Doopvont CENTRAAL PLANBUREAU Betalingstekort niet 300, maar 800 miljoen ^AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA^ Sprang De Uitgever Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen Hoofdredacteur: JAN TIELEN Gironummer 1069687 Dit blad verschijnt 2x per week MAANDAG 7 NOVEMBER 1966 87e JAARGANG No. 88 van het Zuióen Opgericht 1878 Abonnement p. week (0,26 2 ct. inc.k.) f 0,28 p. mnd. (1,10+ 10 ct. inc.k.) 1,20 p. kwrt. (3,25 10 ct. inc.k.) f 3,35 p. kwrt. p.post 3,70 bij girobetaling (bij incasso p. postkwit. 60ct extra) Losse nummers 20 cent. Advertentieprijs: 13 cent per mm. Ccntractadvertenties: speciaal tarief Bureaux Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167 - 2002 Telegram-adres„ECHO" De tweede betoging heeft plaats op het Petöfi-plein. Petöfi was eveneens een verzets man en tegelijk een dichter. De be togers dragen enkele gedichten van hem voor. Vlaggen worden meege dragen. Rood-wit-groen, de nationa le kleuren van Hongarije. Rode va nen, symbolen van het communis me, zijn nergens te zien. In de nacht van 23 op 24 oktober neemt het aantal demonstranten toe tot meer dan honderdduizend. Ze roepen „Roeszki Haza" - „Russen, ga naar huis". Leerlingen van de militaire Petöfi-academie rukken de Sovjetster van hun mutsen en scha ren zich bij de betogers. Die nacht komt de eerste officiële melding van Radio Boedapest: „Contra-revolutio naire en reactionaire elementen hebben gewapende aanvallen ge daan op onze openbare gebouwen en onze staatsinstellingen. In 't be lang van het herstel van orde en rust zijn samenkomsten en demon straties tot nader order verboden. De ordediensten hebben opdracht streng op te treden", 's Nachts ver gadert ook het Centraal Comité van de partij. Belangrijkste resultaat: Imre Nagy wordt benoemd tot mi nister-president. De jarenlang opgekropte gevoe lens zijn echter niet meer te stuiten. Het verzet gaat door. De demon stranten blijven het vertrek van de Russische troepen verlangen. Zij willen hun boodschap uitzenden via Radio Boedapest. Als de menigte 't radiostation nadert, komt een deta. chement van de AVO, de staatsvei ligheidsdienst, in actie. Eerst met traangas, daarna met geweren en mitrailleurs. De eerste doden val len. Nu het geweld losbreekt, is het voorlopig niet meer te beteugelen. De aanval begint op het hoofdkwar tier van de gehate AVO. De aan wezige manschappen worden zonder pardon gedood. Hun verminkte lij ken liggen later op straat voor het gebouw. De inventaris wordt ver nield, archieven verbrand. Het gro te standbeeld van Stalin wordt van zijn sokkel gestoten. De nacht gaat ongemerkt over in de dag. Het straatbeeld verandert niet. De demonstraties blijven nu voortduren. Wie denkt aan slapen tijdens een revolutie? Wie vrijheid wil, moet vechten, niet rusten. Om negen uur 's ochtends maak te Radio Boedapest bekend, dat de Hongaarse regering de hulp van de Sovjet-troepen heeft ingeroepen om de rust te herstellen. „Talrijke bur gers, soldaten en ambtenaren van de Staatsveiligheidsdienst zijn ge dood. De regering heeft niet ge- Gebleken is, dat de 35-jarige moe der J. A. O. K. uit Millingen, die woensdag haar vijf kinderen om 't leven bracht, zes enkele reizen had besteld bij de Z.-Afrikaanse lucht vaartmaatschappij Trek Airways. Zaterdag 14 januari a.s. zou zij met haar kinderen per vliegtuig naar Johannesburg vertrekken, om zich bij haar man te voegen, die eind vorig jaar met dezelfde maat schappij naar Zuid-Afrika was ge gaan, om alvast werk te zoeken. Aanvankelijk zou mevr. O. vorige week zijn vertrokken. Enkele dagen daarvoor belde zij het kantoor van de luchtvaartmaatschappij in Am sterdam op, om de plaatsbewijzen over te laten boeken op het toestel dat op 14 januari naar Johannes burg vertrekt. De in Zuid-Afrika verblijvende echtgenoot van de vrouw had al een huis gehuurd en ingericht met het oog op hun komst uit Neder land. rekend op zulke aanvallen en als gevolg hiervan op grond van het Verdrag van Warschau de in Hon garije gestationeerde Russische troepen verzocht de orde te herstel len. In overeenstemming met het verzoek, nemen Russische troepen nu deel aan het herstel van de rust in het land". Later wordt bekend, dat premier Nagy nooit zijn toe stemming heeft gegeven voor dit verzoek aan Rusland. Ernö Gerö, plaatsvervangend premier, heeft het eigenmachtig doorgedreven. Op het Barossplein vechten op dat moment slecht bewapende studenten tegen zware Russische tanks. Zij verlie zen veertig man aan doden. Het Russische persbureau Tass zegt: „Reactionaire ondergrondse or ganisaties hebben een poging ge daan in Hongarije een oproer tegen de volksmacht te doen uitbreken. Dit vijandelijk avontuur is klaar blijkelijk al geruime tijd voorbe reid. Buitenlandse reactionaire krachten hebben daarbij systema tisch volks vijandelijke elementen opgeruid". Tass besluit met de me dedeling, dat „op woensdag 24 ok tober, tegen het einde van de dag, het vijandelijke avontuur is gelikwi- deerd. In Boedapest is de orde weer hersteld". De strijd gaat echter door. Nu Russische troepen zijn ingezet, kie zen steeds meer Hongaarse eenhe den de kant van de opstandelingen. Het verzet beperkt zich niet meer tot Boedapest. In een vijftal andere steden beginnen „Nationale Vrij heidszenders" hun uitzendingen. Eerst zelfverzekerd. Maar naarmate de dagen verstrijken, wordt de Rus sische overmacht groter en veran dert de toon van de zenders. Men vraagt, smeekt om hulp uit 't Wes ten. Hulp, die niet zal komen. De verzekeringen van Rusland en de Hongaarse regering, dat de op stand al na twee dagen voorbij was, bleken volkomen uit de lucht gegre pen. In heel Hongarije bleef het verzet voortduren. De verschillende concessies, die Imre Nagy deed, ble ken niet voldoende. Hij beloofde snelle onderhandelingen met Rus land over een terugtrekking van de Russische troepen. In een radio-toe spraak op 28 oktober zei hij: „De Hongaarse regering heeft besloten de onmiddellijke terugtrekking van het Rode Leger te eisen en de con trole van het land over te geven aan de nationale Hongaarse strijd krachten". Verder beloofde hij loonsverhogingen, een nieuw wo ningbouwprogramma, reorganisatie van de landbouw en de algemene economie, bevordering van particu liere ondernemingen en betere le vensomstandigheden voor de stu denten. Om tegemoet te komen aan de nationale verlangens, maakte hij bekend, dat het Hongaarse leger de vanuit Rusland geïmporteerde uni formen zou afschaffen en zich weer zou steken in het oude Kossuth- uniform. Ook stelde hij een nieuwe Nationale Feestdag in: de vijftiende mei, als herdenking van de revolu tie in 1848. Veel belangrijker nog was zijn tegenspraak van Moskou. Rusland bleef voortgaan met het beschuldi gen van „Westerse imperialistische agenten" als de aanstichters van de Hongaarse opstand. Imre Nagy zei: „Het is niet waar, dat wat zich in Hongarije afspeelt een „contrarevo lutie" is. Het is een democratische beweging, die onze hele natie om vat heeft, om onze onafhankelijk heid, die de enige grondslag is voor een socialistische democratie, te verzekeren. Ik moet toegeven, dat zware misdrijven, begaan door ons oude regiem, de explosie hebben uitgelokt, nadat de oude leiding verzuimde de gevolgen voor eigen rekening te nemen". Tegen het einde van oktober, een week na het uitbreken van de re volte, was er een duidelijke kente ring in de opstand gekomen. Was de strijd aanvankelijk vooral ge gaan tegen het voormalige Hongaar se regiem-Rakosy en de felle ver volgingen door de Staatsveiligheids dienst, na een week leken de Hon garen het onderling eens te zijn ge worden. Het ingrijpen van de Sov jet-troepen had hierbij de doorslag gegeven. De aandacht richtte zich in het vervolg nog slechts op één ding: onafhankelijkheid van Rus land. Wanneer dat eenmaal was be slist, zouden de Hongaren intern de zaken wel verder afhandelen. (Wordt vervolgd) Zoals wij in ons vorig nummer nog konden meedelen, heeft drs. Schmelzer zijn formatie-opdracht aan H.M. de Koningin teruggegeven en is H.M. weer druk bezig met haar oriënteringswerk. Aan de mededelingen van de af getreden formateur, ontlenen wij een en ander. In zijn eerste contacten met de ARP (lees de heer Roolvink) aldus de oud-formateur, had hij niet de indruk gekregen dat de anti-revo lutionairen allereerst een gesprek met de socialisten wilden. In die eerste contacten zat niets, dat de heer Schmelzer ervan weerhield door te gaan op de door hem geko zen weg van de formatie van een KVP-ARP-kabinet. De heer Schmel zer zei ook, dat hij minister Bies heuvel moest ontvangen, omdat me dedelingen over de houding van de AR-bewindslieden „niet recht streeks" tot hem waren gekomen. Deze uitlatingen van de heer Schmelzer worden in Den Haag uit gelegd als een bevestiging van de berichten dat de heer Roolvink te genover de heer Schmelzer herhaal delijk een veel rooskleuriger beeld van de AR-bereidheid om met hem samen te werken, heeft opgehangen dan gerechtvaardigd was, gezien de houding van veel AR-Kamerleden en AR-bewindslieden. De heer Schmelzer zei, dat hij niet had gepoogd een kabinet te vormen met de hulp van de oppo sitie-partijen VVD en CHU, omdat hij niet wilde vooruitlopen op de samenwerking van na de verkiezin gen en dus geen uitgesproken poli- tiek-kabinet wilde maken. Hij is begonnen met de leiding en achtte prof. Zijlstra de meest aangewezen figuur om premier te worden. De (Van onze verslaggever) WAALWIJK - De Gereformeerde Kerk in Waalwijk heeft nu een eigen kerkgebouw. Donderdagavond werd tijdens een dienst deze kerk in gebruik genomen. De plechtigheid werd bijgewoond door een groot aantal bur gelijke en kerkelijke autoriteiten uit Waalwijk en omgeving. Tijdens de dienst droeg de voorzitter van de bouw commissie, de heer C. Dercksen, het gebouw aan de preases van de kerkeraad dominee W. R. Barkema. Deken Maessen bood namens heel niet Gereformeerd Waalwijk de kerkeraad een doopvont aan. De middelen voor dit doopvont zijn door akties van alle Waalwijkse kerken bijeen gebracht. Het gebouw, gelegen aan de Am- brosiusweg, hoek Mgr. Prinsenstr., was tot de laatste plaats bezet toen het Nederlands Hervormd Kerk koor uit Waalwijk, o.l-v. de heer H. Nieuwkoop uit Heesbeen, de dienst opende. Na een samenzang, psalm 118: 1 en 7 was het grote moment aangebroken: de overdracht van het gebouw aan de kerkeraad. De voorzitter van de bouwcommis sie, de heer Dercksen, was verheugd dat het nu zover was. „Jaren heb ben we hier naar toe geleefd en van daag zien We het resultaat van al het werk", aldus de heer Dercksen, die terug ging naar de instutuering. „Toen we de beschikking over de muziekzaal van het Willem van we Oranje College kregen waren tevreden. Niemand had verwacht dat we zo snel over een eigen kerk gebouw zouden beschikken. De weg die hiernaar geleid heeft was lang en zwaar. Met de hulp van God is het ons gelukt", aldus de voorzit ter, die er nog op wees dat het zielental van 200 tot 450 groeide. Groot was zijn dank voor de steun die de bouwcommissie steeds heeft mogen ondervinden. Lofwaardig vond hij het initiatief van de ge zamenlijke Waalwijkse kerken om een aktie voor een doopvont te hou den. Ook de steun van het gemeen tebestuur werd door de heer Derck sen geroemd. Speciale aandacht vroeg hij voor het raam, naar ontwerp van de Waalwijkse kunstenaar Wim Suur- mondt die, zoals hij zei, een geheel De heer Dekkers uit Sprang legt het geschenk van de „moederkerk", een bijbel op de kansel. Op de voorgrond zitten (links) de dominees, daarnaast (rechts) de Waalwijkse pastoors. De gehele Waalwijkse geestelijkheid was bij de ingebruikneming van het nieuwe kerkgebouw van de Ger. Kerk aanwezig. eigen kijk op kunst en religie heeft. „Er gaat een inspirerende bood schap uit van dit raam", aldus de heer Dercksen die niet vergat ar chitect, aannemer en uitvoerder in zijn dankwoord te betrekken. Met de aanbieding van de sleutels over handigde de heer Dercksen dominee Barkema het kerkgebouw. „Toen ik tweeëneenhalf jaar ge leden naar Waalwijk kwam waren er alleen plannen en 'n stuk braak liggende grond. Nu zijn die plan nen werkelijkheid geworden. Mede door het vele werk van de bouw commissie, die veel dank verdiend", aldus dominee Barkema, die zich donderdag een bijzonder gelukkig mens voelde. Dit kerkgebouw had zijn stoutste dromen overtroffen. Ds. Van Noord, dep. part. synode van de evangelisatie in Brabant en Limburg, vond het moeilijk in dit fraaie gebouw iets te zeggen. De heer Van Noord zegde alle steun voor de toekomst toe. Dominee De Jong, sprekend namens de classis Den Bosch, wees vooral op de waar de van een goed gebouw. „Door dit gebouw kunt u zich naar bui ten presenteren". Namens de Her vormde Gemeente Waalwijk sprak Dominee Van 't Kruis: „U maakt deze dag geschiedenis. Het is een vierdag waarop u nog lang zult terug zien". De dominee was vol lof over de volharding, het door zettingsvermogen, geloof en moed van de Gereformeerde Kerk Waal wijk. Hij hoopte dat dit kerkge bouw geen teken mocht zijn van de verdeeldheid tussen de christe nen. Namens de katholieke kerken in Waalwijk sprak Deken P. Maessen. „Dank zij de toewijding van velen is er dit kerkgebouw gekomen. In de totstandkoming hiervan was Gods bijstand zeker aanwezig", aldus de Deken, die de gemeenteleden als voorbeeld voor zijn parochie stelde. Deken Maessen vond het een grote eer namens heel niet Gereformeerd Waalwijk een doopvont te mogen aanbieden. Burgemeester J. Teijssen zei dat wel niemand verwacht zou hebben, toen men zes jaar geleden de instu tuering bijwoonde, dat men zo snel voor de ingebruikneming van een nieuw gebouw zou zijn. „Het i$ 'n kerkgebouw met een eigen stijl", aldus de burgervader die vol lof was voor architect Ingwersen. Spre ker wees op de goede relatie tussen heer Zijlstra heeft een tijd van be raad nodig gehad. Toen na de weigering van prof. Zijlstra en, dr de Pous ook prof. De Quay er van af zag in het noodka- binet zitting te nemen, heeft de heer Schmelzer, zei hij, de KVP- minister De Jong gèvraagd voor 't premierschap, omdat deze een per soonlijkheid is die vertrouwen ge niet, een bindende figuur met be- stuurservaring en een team-leider. Toen de professoren Bosman en Steenkamp bereidheid toonden por tefeuilles te aanvaarden, had ik, zei drs Schmelzer, ,,'n vrij harde kern". Op dat moment kwamen de he ren Biesheuvel en Roolvink met hun initiatief. „Ik heb gemeend mij daarover te moeten beraden", zei drs Schmelzer. Hij concludeerde, dat hij de voorstellen niet voor zijn rekening kon nemen. Zij hielden in, dat de tweede moot van de belas tingverlaging zou worden uitge steld. „Dit leek mij zakelijk niet noodzakelijk". De kans, dat de Par tij van de Arbeid er mee akkoord zou gaan, was trouwens „niet zo daverend groot". Drs Schmelzer hervatte zijn oor spronkelijke werk en vroeg dr Veld kamp. Hij wilde „niet zo maar een kabinet", doch een „kabinet met ge zaghebbende figuren". Het ant woord van dr Veldkamp was nega tief ,en zo kwam het einde. Het tekort op de Nederlandse be talingsbalans met het buitenland zal dit jaar niet 300, maar 800 mil joen gulden belopen. Het Centraal Plan Bureau heeft de Sociaal Eco nomische Raad, die 18 november zijn halfjaarlijks economisch rap port uitbrengt, laten weten dat het in september te optimistisch is ge weest. Toen, bij de indiening van de be groting, schatte 't Planbureau voor 1966 een tekort op de lopende reke ning van 300 miljoen, omdat na het sombere eerste kwartaal (export- verlies in de metaalnijverheid en door mond- en klauwzeer) in de rest van het jaar meevallers kon den worden voorzien. Thans echter blijkt volgens het CPB, dat de ex port toch tegenvalt, evenals 't toe risme. Er zijn meer Nederlanders naar 't buitenland geweest dan verwacht werd, terwijl er minder buitenlan ders hier op vakantie kwamen. Zwaar telt ook mee, dat de kapi taal-inkomsten uit het buitenland beneden de ramingen blijven. Uit stel of afstel van transacties van grote maatschappijen met interna tionale belangen kunnen al gauw tientallen of zelfs honderd miljoen schelen, aldus prof. Van den Beid, directeur van het Planbureau. „We houden nu inderdaad rekening met een extra tekort van 500 miljoen gulden". kerk en de plaatselijke overheid. „We hebben dan ook gaarne mate rieel meegewerkt", aldus de heer Teijssen. Ook de moederkerk (Sprang) was haar „dochter" niet vergeten. De heer Dekkers uit Sprang zei onder de indruk te zijn van de daad kracht van deze jonge Kerk. „Er zijn grote dingen in Waalwijk te verwachten voor de kerk van God", aldus de heer Dekkers, die een Bij bel aanbood. Dominee Barkema dankte voor de hartelijke woorden en cadeaus. Tijdens de hier opvolgende dienst, waarvan de koorzang werd ver zorgd door het Hervormd Kerkkoor Waalwijk, met als organist de heer C. W. Wachtels van den Berg, vul den twee kinderen de doopvont met water. Ook werden de beno digdheden voor de viering van het H. Avondmaal binnengedragen. Aan het einde van de dienst hield domi nee Barkema een preek.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1966 | | pagina 1