waaLwijkse en UnqstRaatse coucant
Steeds meer landen sluiten hun
grenzen voor
Westerse
missionarissen
Thema Wereldmissiedag 1967
Stassar heeft
de bril die (bij] u past.
„Neem protesterende
jongeren serieus"
KERK MOET ZICH IN VERSNELD
TEMPO VOORBEREIDEN OP HET UUR U
Geen bevel
- «5* m t4*
¥r
Wereldmissiedag
BEA-vliegiuig stort
in IVIiddellandse zee:
66 doden
Opticiën
OUD-KINDERRECHTER MR B. KIST
MAANDAG 16 OKTOBER 1967
88e JAARGANG No. 83
Gedwongen vertrek
van
missionarissen
„Kwaadaardige
elementen"
Het uur U
l -::j
if h
M
w gr
Hofpersoneel in
rijksdienst
Te veel aandacht?
Rapport Tilburgse
weverijen verschijnt
eind november
Personeel de dupe
van wanbeheer bi]
N.V. Ducana
Saneringsplan op
toeristisch gebied
o v^n
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredacteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Abonnement
p. week (0,28+ 2ct. inc.k.) ƒ0,36
p. mnd. (1,20+10 ct. inc.k') 1,30
p. kwrt. (3,40+10 ct. inc.k.) ƒ3,50
p. kwrt. p. post 4,bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaus: Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621 Kaatsheuvel: Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Telegram-adres „ECHO"
Op de luchthaven van Conakry, de hoofdstad van de West-Afrikaanse
staat Guinée, speelden zich op 29 mei van dit jaar bewogen tonelen af.
In de vertrekhal verdrong men zich rond een tamelijk verslagen groep
mannen en vrouwen. Het waren de laatsten van de Europese missiona
rissen, die op 1 mei door president Sékou Touré waren uitgewezen en
die nu op het punt stonden te vertrekken.
Alle pogingen om het besluit van de president, dat kerk en volk van
Guinée zo'n zware slag toebracht, ongedaan te maken, waren mislukt. De
interventies van de pauselijke delegaat en van de Afrikaanse kardinaal
Zoungrana hadden niets uitgehaald. Vergeefs had de jonge inheemse
aartsbisschop van Conakry, mgr. Tehidimbo, een jaar uitstel bepleit, op
dat hij en zijn kleine groep Guinese priesters zich beter op de overdracht
zouden kunnen voorbereiden. Het uur U, het uur van de uitwijzing en
de uitdaging, was en bleef bepaald op 1 juni 1967.
Er was alle reden voor de missio
narissen om met grote bezorgdheid
van hun christenen afscheid te ne
men. Want deze geforceerde Afri-
kanisering van de Guinese kerk is
nauwelijks meer een uitdaging te
noemen. Niet meer dan 9 priesters
en een paar inheemse religieuzen
zouden het werk van meer dan 150
missionarissen moeten overnemen:
al het pastorale en sociale werk
onder 35.000 katholieken, alle mis-
sioneringsarbeid in een land met
2,5 millioen inwoners.
Diezelfde morgen landde op het
vliegveld een straalmachine, die 3
zwarte priesters en 5 inheemse zus
ters uit Togo aanvoerde. Ook uit
Senegal, Dahomey, Opper-Volta en
Kongo zouden nog enkele priesters
en zusters komen om de opengeval
len plaatsen hier en daar te bezet
ten. De Tologezen werden hartelijk,
bijna onstuimig begroet. De stem
ming sloeg voor een moment om.
Men wist, dat ook de kerken van
de nabuurlanden nog geen over
schot aan eigen krachten hadden
en in deze broederlijke hulp be
speurde men een Afrikaanse soli
dariteit en een christelijke verbon
denheid, die ieder ontroerde.
Maar het bleef duidelijk dat 9
Guinese priesters, ook mèt deze
welkome versterking van Afrikaan
se krachten uit het buitenland, nau
welijks in staat zouden zijn al het
werk voort te zetten, dat zij totdan
met de hulp van meer dan 150 Eu
ropese missionarissen hadden ge
rund.
De regering van Birma zond op
22 maart 1966 aan de Bisschoppen
conferentie een brief, die voor de
kerk van Birma een zwaar en be
slissend uur aankondigde. De brief
bevatte de namen van 234 buiten
landse missionarissen en het bevel
dat zij het land voor het einde van
het jaar dienden te verlaten. Er
werd geen reden voor deze uitwij
zing genoemd. Men kan dit even
wel vinden in de woorden die ge
neraal Ne Win, het hoofd van de
■militaire regering al in 1963 had uit
gesproken: „De vreemdelingen zijn
voor Birma de pest. Wij moeten ons
er van ontdoen".
Tot de kwaadaardige elementen,
die werden verwijwerd, behoorde
een 93-jarige zuster, die 50 jaar
lang Birmese zieken had verpleegd.
De haat tegen de blanken, die zich
hier openbaarde, steekt in verschil
lende landen die tot voor kort on
der koloniaal bewind stonden, de
kop op. Eeuwenlang hebben blan
ken hun gele en bruine broeders
behandeld als mensen van een min
der soort. Nu breekt de dag der ver
gelding aan. Men kan daar begrip
voor hebben. Maar zoals zo dikwijls,
treft deze wraak ook de onschuldi-
gen en ze spaart zelfs diegenen niet
die een leven lang in grote on
baatzuchtigheid aan het heil van de
inheemse bevolking hebben gewijd.
Wat dit jaar in Guinee en Birma
is gebeurd, maakten we in Rood-
China, Noord-Korea en Noord-Viet-
nam al jaren geleden mee. Steeds
bleef een gemeenschap van chris
tenen achter, die eigenlijk nog niet
op eigen benen kon staan, omdat 't
haar ontbrak aan voldoende goed
gevormde krachten.
Bij de huidige toestand in de we
reld, de groei van het zelfbewust
zijn en de afkeer van blanken in de
voormalige koloniale gebieden, moe
ten wij er rekening mee houden dat
nog andere landen hun grenzen
kunnen sluiten voor Westerse mis
sionarissen. De Kerk in deze landen
zal zich in versneld tempo moeten
voorbereiden op dat uur U, het uur
waarop zij met eigen krachten het
werk en het dienstbetoon zullen
moeten voortzetten, dat de missio
narissen in hun midden zijn begon
nen. Dat uur kan eerder aanbreken
■dan we vermoed hadden of gunstig
achten. Guinée was een ernstige
waarschuwing.
De Kerk ziet dit in. Opleidings
scholen en trainingscentra, waar
jonge mensen worden gevormd voor
alle werk waarmee de kerk in hun
land dienstbaar wil blijven aan de
vooruitgang en het heil van de
mensen, worden uitgebreid en ver
beterd. Kosten noch moeiten wor
den gespaard om het programma zo
goed mogelijk af te stemmen op de
toekomstige taken van de leerlin
gen. De Pauselijke Missiewerken
reserveren steeds grotere bedragen
voor de hulp aan deze scholen en
vormingscentra.
President Sékou Touré heeft de
Kerk verweten dat zij te weinig
had gedaan voor de Afrikanisering
van de geestelijkheid. Terecht rea
geerde men vanuit Rome dat men
iemand toch niet kan bevelen pries
ter te worden. En een volk, dat nog
maar zo kort vertrouwd is geraakt
- JÊfÊÈLj' .1 nïn.i.l.iHmFlRv.., 1
Een pater te midden van de jeugdige inlandse bevolking, die zijn hulp
zo hard nodig heeft.
met de spiritualiteit van het Evan
gelie, kan nog geen grote aantallen
priesters en religieuzen voortbren
gen.
Maar niettemin kan men ook ten
aanzien van de christenen in Gui
née zeggen dat zij over meer eigen-
landse priesters, religieuzen en ge
vormde leken hadden kunnen be
schikken, wanneer financiële pro
blemen de opleiding daarvan niet
aan banden hadden gelegd.
Daarom brengen de P.M.W. dit
jaar vooral déze behoefte van de
jonge kerken op Wereldmissiezon
dag naar voren. Zij hebben krach
ten nodig die voortkomen uit het
eigen volk en die in staat moeten
■zijn om het werk van de missiona-
Alle 66 inzittenden aan boord van
het BEA-lij nvliegtuig dat in de Mid-
denlandse Zee verongelukte, zijn om
het leven gekomen. Een zegsman
van de BEA zei: „Het is het meest
onwaarschijnlijke ongeluk van de
laatste tijd". Het toestel, een Cornet-
straalvliegtuig, dat woensdagavond
uit Londen was vertrokken en een
tussenlanding in Athene had ge
maakt stortte 20 minuten voor het
om 4.40 uur donderdagmorgen had
moeten arriveren op Cyprus plot
seling omlaag. Enkele minuten te
voren had de gezagvoerder nog
gezegd dat alles wel was aan boord.
rissen over te nemen wanneer deze
igeen opvolgers meer kunnen sturen
of worden uitgewezen.
Het uur U kan een bedreiging
zijn, wanneer het al te vroeg komt.
Het kan de kerken in de ontwikke
lingslanden en hier echter ook uit
dagen. Ronden we het werk van
onze duizenden missionarissen tij
dig en goed af?
De opbrengst van de collecte op
Wereldmissiedag wordt voor een
belangrijk besteed aan de bouw en
de exploitatie van centra, waarin
jonge mensen worden voorbereid op
het veelzijdige dienstwerk, dat de
kerk in hun landen moet blijven
ontplooien, om werkelijk te zijn
wat zij moet zijn: een weg naar het
heil, naar het ware geluk van allen.
Het grootste deel van het hofper
soneel zal in de komende jaren in
gewone rijksdienst overgaan. Deze
reorganisatie zal op 1 januari 1970
voltooid moeten zijn. Dit wordt 't
voornaamste onderdeel van een re
geringsvoorstel aan de Tweede Ka
mer, waarmee de parlementaire be
handeling van het wetsontwerp
over de verhoging van het konink
lijk inkomen hervat kan worden.
De afdelingsbesturen van het geor
ganiseerde hofpersoneel zijn in gro
te lijnen op de hoogte gebracht van
de voorgenomen veranderingen in
hun ambtelijke status.
Verdreven
Het kleine aantal Soedanese priesters heeft Uw hulp nu meer dan
ooit nodig.
Wereldmissiedag dient zich
zich aan en daarmede het hele
veld van taken dat de Kerk
krachtens haar zending onder de
met-christelijke volken verricht.
Het gaat deze dag niet om een
bepaald kontinent, noch ook om
een bepaald onderdeel van het
missiewerk: het gaat om dit
werk in al zijn aspecten en over
heel de wereld.
Wanneer PMW-N ederland dit
jaar toch een bepaald probleem
naar voren schuift, met de hoop
dat het voorwerp mag worden
van aandacht, gebed en hulp,
dan is het omdat dit probleem
zich voordoet over heel de breed
te van het missiefront, zij het
niet overal even sterk.
Het is het probleem van de
versnelde groei naar zelfstandig
heid, die de jonge kerken door
maken en moeten doormaken.
Politieke en binnen-kerkelijke
ontwikkelingen verhaasten sa
men dit proces.
Eén opdracht komt levens
groot op ons af in deze tijd, aan
genomen dat we geloven dat het
van beslissende betekenis is voor
het welzijn en het heil van de
niet-christelijke volken, dat in
hun midden christelijke gemeen
schappen aanwezig blijven en
werkzaam zullen zijn.
Het is de opdracht om deze
gemeenschappen met alle mid
delen te helpen bij de uitbouw
van hun eigen kader, bij de op
leiding en vorming van mensen,
die het werk van de missionaris
sen moeten gaan overnemen en
uitbreiden.
Het is deze opdracht, die door
PMW dit jaar naar voren wordt
geschoven, opdat katholiek Ne
derland er op Wereldmissiedag
mee bezig zal zijn, biddend, zor
gend en offerend.
Komt u eens naar onze grootse kollektie
moderne brilmonturen kijken. Wij tonen a
gaarne het nieuwste, ook op het gebied van
ontspiegelde brillenglazen, contactlenzen
enz.
Leverancier van alle ziekenfondsen
STATIONSSTRAAT 88 WAALWIJK
kelen vindt mr. Kist onjuist. Daar
om vindt hij het bijv. ook jammer
dat het kinderrecht nog geen vol
ledige specialiteit is. Overal waar
de belangen van een kind bij be
trokken zijn, zou alleen een kinder
rechter mogen oordelen, is zijn me
ning. Hij twijfelt er niet aan dat in
ons land goed recht wordt gespro
ken, maar niet elke rechter heeft
de typische eigenaardigheden van
een kinderrechter, zoals het blanco
staan en het serieus nemen van 'n
kind.
„De ouderen moeten leren de mo
derne jeugd serieus te nemen. Zeg
niet „het zijn schavuiten" en tracht
hun protesthouding te begrijpen.
Ze menen het echt niet zo negatief.
Er zal heel wat meer kunnen wor
den bereikt als de houding van de
ouderen minder veroordelend zou
zijn".
Dit zegt de bijna 70-jarige mr. B.
Kist, kortgeleden afgetreden als
kinderrechter in Amsterdam en in
Lunteren uitgeluid als voorzitter
van het Nederlands Verbond der
Vereniging „Pro Juventu(te", dat
hij 20 jaar heeft geleid.
Mr. Kist is ervan overtuigd dat
de jeugd anders is dan vroeger,
agressiever zelfs, maar de ouderen
doen er goed aan open te staan voor
elke vernieuwing Hij wenst zich
positief op te stellen tegenover de
vernieuwingstendezen die onder
de jeugd leven, zo verklaarde hij in
een geprek met enkele journalisten
ter gelegenheid van zijn afscheid
van „Pro Juventute". Mr. Kist er
gerde zich vroeger ook aan de lange
haren van nozems en provo's Nu
vindt hij dat gewoon. Ook in mij
heeft zich een reclassering voltrok
ken.
De provobeweging, zoals deze zich
inmiddels heeft ontbonden, vindt
mr. Kist uitermate interessant. De
intelligente „protestbewegers" zijn
niet content met een bepaalde situ
atie en richten daartegen hun pro
test. De oud-kinderrechter heeft
daarvoor alle begrip. „Ik ben ook
niet content over bijvoorbeeld Viet
nam, waar duizenden kinderen ver
minkt rondlopen ten gevolge van
het oorlogsgeweld. Daar gaat een
eigen ik spreken en volgt een pro
test", aldus mr. Kist. Hij erkent dat
de botsingen tussen de moderne en
oude ethische opvattingen feller
zijn geworden, maar hij vindt dat
niet erg. „Het is zelfs nodig in het
belang van een duidelijke nieuwe
ethiek".
Krijgen de protesterende jonge
ren als kleine groep teveel aan
dacht? Mr. Kist gelooft het niet. Hij
herinnert eraan dat belangrijke pro
blemen nimmer door een grote
groep zijn opgelost of gewijzigd.
Het zijn de enkelingen die zich
daarvoor het eerst inspannen en als
katalysator optreden.
De jeugd beoordelen op basis van
vastliggende normen en wetsarti-
Eind november zal een rapport
worden uitgebracht omtrent de si
tuatie in een 12-tal meest Brabant
se strij kgarenwollenstof f enfabrie-
ken (weverijen), waarvan er negen
in Tilburg zijn gevestigd, aldus is
van de zijde van de „Fenewol" me
degedeeld. De opdracht tot dit rap
port werd vorig jaar november
met overheidssubsidie gegeven
aan een commissie o.l.v. prof. dr.
Goldschmidt. Na interne bestude
ring zal het rapport nog voor eind
1967 in de openbaarheid worden
gebracht. Verwacht wordt dat kort
daarna, aan de hand van een sa
menvatting, door de Minister van
Economische Zaken een nota bij de
Tweede Kamer zal worden inge
diend.
Geen loon en geen vakantiegeld
voor het personeel, een schuld van
naar schatting vijf tot acht ton, ze
ker 80 processen die samen 1,3
miljoen gulden kunnen kosten, een
achterstand van 50 tot 60 duizend
gulden aan het pensioenfonds; kort
om een stuurloos bedrijf in een
complete financiële chaos.
Dit is wat de twee verdwenen di
recteuren-eigenaars hebben achter
gelaten van de NV Ducana Neder
land in Geldermalsen, een kleine
fabriek van aluminium voorzetra
men en deurstrips, die een week
geleden failliet is verklaard.
„Het is werkelijk iets ontzettends"
zegt de curator mr. H. van Heijnin-
gen uit Zaltbommel, „een vreselijke
janboel. Er is duidelijk' sprake van
wanbeheer, met vermoedelijk ook
grote uitgaven in de privésfeer,
maar daarover valt nog niets te be
wijzen. Ik ben nu pas een week be
zig en ik trof een zeer verwarde
toestand aan, een chaos."
Naar aanleiding van het feit dat
het toeristisch bezoek van buiten
landers aan de provincie nog toe
neemt, de grote steden als geheel
over hun hoogtepunt heen zijn en
het idee dat deze kwestie niet op te
lossen is met de bouw van nieuwe
hotels alleen, wordt in het jaarver
slag 1966 van Horeca, de Nederland
se Bond van Werkgëvers in Hotel-,
Restaurant-, Café- en Aanverwante
bedrijven, het instellen van een
deugdelijk marktonderzoek bepleit.
Dit, omdat het internationale toeris
me een kwetsbare zaak is, waarop
factoren van allerlei aard van in
vloed zijn, binnenlandse en buiten
landse.
Bij een dergelijk onderzoek zul
len plaatselijke belangen geen rol
mogen spelen, doch slechts de vraag
wat in het buitenland verkoopbaar
is als Nederlandse toeristische trek
pleister (s). Hierop zal een verkoop
campagne (gericht moeten zijn,
waarbij de krachten gebundeld die
nen te worden.
Mogelijk moet hieraan een sane
ringsplan op toeristisch gebied
voorafgaan, waarbij gedacht wordt
aan aanpassing van de hotellerie
aan het internationale peil, maat
regelen om vervuiling van stran
den, bos en heide tegen te gaan, op
voeding van de jeugd, die menig
vakantieoord onbewoonbaar dreigt
te maken, doordringen van het ho-
reca-personeel van de gedachte dat
vriendelijkheid en beleefdheid niets
kost, maar wel veel oplevert etc.