wAalwrjkse en UnqstRaatse couRant
De financiën van Waal
wijk vormen
een bron van bezc
trgdheid
BURGEMEESTER J. TEIJSSEN VAN WAALWIJK IN ZIJN NIEUWJAARSREDE
uan ^Yflierto
1
Aantal inwoners
vermeerderde met
396 en is nu 22.078
Zicht op straks
Het beleidsprogram
Bevordering van
werkgelegenheid
-Qxcluóieve
bieren kleding
WAALWIJK
VRIJDAG 26 JANUARI 1968
- 89e JAARGANG No. 8
De Lcho van het Zuióen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredakteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205. Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 - Kaatsheuvel Pr, van Beurdenstraat 8.' tel. MICT-Znm
Abonnement
p. week (0,30-f 2 ct. inc.k.) ƒ0,32
p.mnd. 1,30 10 ct. inc.k.) 1,40
p.kwrt (3,65+10 ct. inc.k.) 3,75
p. kwrt. p. post 4,25 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
in de na-oorlogse tijd is een relatief
betekenend voorzieningen-niveau bereikt
Bij elke jaarwisseling wordt - ook in het gemeentelijk kader - een terugblik
geworpen op het voorbije jaar en in relatie daarmede het nieuwe jaar in
perspectief geplaatst. Burgemeester Teijssen van Waalwijk deed dit bij
de aanvang van de raadsvergadering, donderdagavond. In dit nog jonge jaar
is het al wel duidelijk, dat - evenals in 1967 - de geringe budgettaire
ruimte enerzijds 'en de investeringsbeperking anderzijds in onze gemeente vele
daarmede samenhangende problemen zullen oproepen. Bij deze stand van
zaken zijn bestaande voorzieningen nog méér dan in gunstiger omstandig
heden als hoog te waarderen verworvenheden te beschouwen. Wij mogen ons
dan ook gelukkig prijzen in de na-oorlogse tijd een relatief betekenend voor
zieningen-niveau te hebben bereikt, dat ook in het volgende jaar weder zowel
Het aantal inwoners vermeerder
de met 396 en bedroeg bij de aan
vang van 't nieuwe jaar 22.078. De
groei was minder groot dan in voor
afgaande jaren toen de stijging zich
steeds bewoog tussen 500 en 750 per
jaar. De stagnatie in de woning
bouw vormt een verstorend ele
ment in de gelijkmatige toeneming
van het inwonertal. Het aantal ge
boorten in 1967 bedroeg 462, terwijl
in 1966 dit aantal 501 beliep. In
1967 overleden 125 personen en in
het voorafgaande jaar 126 perso
nen. De vermeerdering van inwo
nertal werd m 1967 veroorzaakt
door een geboorte-overschot (méér
geboorten dan overlijdens) van 337
en een vestigings-overschot (méér
gevestigde personen dan vertrok
ken personen) van 59.
Het geboorte-overschot bedroeg in
1966 één jaar eerder dus 375,
terwijl het vestigings-overschot toen
298 was. De opbouw van de bevol
king naar leeftijdsverdeling op 1
januari 1967 de laatst bekende
gegevens was als volgt: 41,6 pet.
van de bevolking behoort tot de
leeftijdsgroep 0 -19 jaar; 52.2 pet.
van de bevolking behoort tot de
leeftijdsgroep 20 - 64 jaar en 6,2 pet.
van de bevolking behoort tot de
leeftijdsgroep 65 jaar en ouder.
Deze procentuele ontleding toont
aan. dat tot de inwoners van Waal
wijk veel jeugd en jongeren beho
ren. Deze gegevens vormen zeker
een in het oog te houden achter
grond bij het trekken van beleids
lijnen on liet gebied van woning
bouw. werkgelegenheid, onderwijs,
recreatie enz., derhalve bij het vor
men van een centrale visie op de
taak en de ontwikkeling van de ge
meente. welke visie mede wordt
bepaald door de functie van de ge
meente in grote ruimtelijk verband.
Het zicht op straks wordt niet
uitsluitend gevormd door boeiende
ontplooiïngs-mogelij kheden, maar
vertoont ook sombere financiële
contouren. De financiën van onze
gemeente vormen een bron van be- 1
zorgdheid. Vele gemeenten verke
ren in deze precaire situatie. De
structuur van de financiële verhou
ding tussen rijk en gemeenten is
voor de gemeenten in het algemeen
en voor snel groeiende gemeenten
in het bijzonder zéér beslist te star
en te krap. De praktijk heeft dit
sprekend bewezen. Ook in onze ge
meente tekent deze ervaring zich
scherp af. De stijgende tekorten op
de achtereenvolgende begrotingen
zijn in hoofdzaak te wijten aan de
tekortkomingen van de financiële
verhoudingswet en verder aan te
geringe compensaties bij loonsver
hogingen en prijsstijgingen en aan
ce dwingende omhoog gaande uitga
ven van de bijstandverlening.
De ontwerp-begroting voor 1968
wijst een tekort aan van f 736.247,-
Dit tekort was voor 1967 geraam op I
f 520.700,-. Ik vermeld het bedrag I
I van het tekort alleen, omdat daarin
de budgettaire capaciteit en goed-
j deels dus ook het beleidsperspec-
j lief tot uitdrukking komen. Bij de
j komende begrotingsbehandeling zal
de financiële gesteldheid van cie
gemeente ongetwijfeld gewikt en
gewogen worden. Als bijdrage daar
toe hebben burgemeester en wet
houders in een der begrotingsstuk
ken begeleide nota een uitvoerige
en naar ik meen heldere
schemas gegeven van de budgettaire
compositie in al haar aspecten.
Ik ga hierop thans niet verder in,
maar reserveer mijn op dit stuk
voorgenomen beschouwingen om
daaruit bij de gedachtenwisseling
omtrent het begrotingsbeeld zo veel
mogelijk te putten. Het begrotings
beeld en dat wil ik nu al con
cluderen vervaagt het zicht op
straks, omdat het moeilijk is door
deze financiële nevelen heen te kij
ken om te weten wat daar achter
aan realiteit verborgen ligt. De toe
komst zal het openbaren. Ik zal U
klemmende zaken noemen. Ik zal
U investeringen aanwijzen, die, naar
de maat van wat noodzakelijk is,
dienen te geschieden, ik kan U uit
de losse hand een reeks noodzake
lijke voorzieningen voorleggen,
maar steeds weer ontbreekt de ze
kerheid van realisering, omdat de
financiële potentie onzeker is.
Een beleidsprogram is evenwel
onmisbaar zij het dan ook, dat prio
riteit en tempo daarbij geen falen
de factoren zijn en de wisselvallig
heid en de toevalligheid daarvoor in
de plaats optreden. In dit program
passende uitgewerkte plannen moe
ten aanwezig zijn en op gemeente
lijk bestuurlijk niveau zijn aan
vaard om in de loop van de tijd
haalbaar te worden. Dat beleidspro
gram wordt vandaag gestreefd naar
het doel van morgen. Daarom zal
ik de verschillende delen van het
beleidsprogram dat burgemees
ter en wethouders op basis van een
harmonieuse belangenbehartiging
volgen voor U zo breed moge
lijk ontvouwen, waarbij ik zeker
ook verschillende program-delen zal
openleggen, die al bekend zijn
en die hiermede dan alleen gerele
veerd en geaccentueerd worden.
Het beleidsprogram wordt uitge
werkt aangetroffen in het plannen-
pakket met zijn gevarieerde en wis
selende inhoud. In de totale pro
grammering domineert de woning
bouw en van daaruit en in verband
daarmede verkrijgen verschillende
andere voorzieningen actualiteit.
De vooruitzichten inzake de wo
ningbouw mogen voor 1968 hoop
vol worden genoemd. Vast staat, dat
een groot aantal woningen naar
sector, type en huurklasse bijzon
der geschakeerd in aanbouw is
of weldra zal komen.
Door intensieve samenwerking
met de Woningbouwver. „Baard
wijk" was het mogelijk om omvang
rijke woning-bouwplannen op sta
pel te zetten; de stapelloop is tot
heden snel en vlot verlopen. Er zal
zowel in laagbouw als hoogbouw in
de bestemmingsplannen Laageinde
en Groenewoud dit jaar een om-
in de breedte als in de diepte is verstrekt. Ik denk hier met name aan de
totstandkoming van het ziekenhuis, het bejaardentehuis „St. Antoniushof'
de sporthal en het gebouw voor protestants christelijk jeugdwerk in Waal
wijk-Zuid; vier belangrijke objecten, waarbij de gemeente in financieel op
zicht hetzij rechtstreeks door investering hetzij indirect door de garandering
van de lasten van de investering dan wel door subsidiëring was betrokken.
In vier beleidssectoren, bestrijkende de ziekenzorg, de bejaardenzorg, de zorg
voor sport en spel 'en de zorg voor de jeugdvorming, werd - en zeker niet
krap bemeten - een voor het ogenblik optimale voorziening gecreëerd. In
de sector van de zorg voor de gebouwen van de gemeentelijke diensten valt
te wijzen op de gecreëerde doelmatige en geconcentreerde huisvesting van
vangrijke woningvoorraad gereali
seerd woi'den. Direct hierop zal
naar zich laat aanzien het ge
reed komen volgen van de wonin
gen in het bestemmingsplan St. An-
toniusparochie, waaromtrent door
U heden de nodige besluiten zijn te
nemen met betrekking tot de ga
rantie van hoofdsom en rente van
de geldleningen en de verkoop van
het bouwterrein. Daarnaast wordt
de spoedige uitvoering van de plan
nen inzake de bouw van bejaarden
woningen verwacht. Ten aanzien
van het contingent van in 1968 te
bouwen woningwetwoningen is nog
niets bekend. Waar het aantal in
deze sector tot stand te brengen
woningen dit jaar landelijk minder
zal bedragen dan in het vorige jaar,
is de veronderstelling gewettigd,
dat ook Waalwijk in het contin
gentsaantal de terugslag zal onder
vinden.
De snelle voorschrijding van de
woningbouw brengt mede, dat het
gebied van de bestemmingsplannen
Laageinde en Groenewoud binnen
kort nagenoeg geheel zal zijn be
nut. Er zijn in andere bestemmings
plannen nog enige verspreide be
perkte mogelijkheden voor woning
bouw, maar een vooruitziend be
leid vraagt om thans reeds door
tastend te handelen door aan ver
dere gebieden van onze gemeente
met zijn oppervlakte van 2354 hec
taren een planologische bestemming
te geven. Het ligt in de bedoeling
van burgemeester en wethouders
om U op korte termijn een inzicht
te geven in de zienswijze van het
college aangaande de verdere ruim
telijke ontwikkeling.
Andere componenten van het or
deningsbeleid kunnen met de wo-
alle technische afdelingen van de dienst gemeentewerken in het verkregen
gebouwen-complex aan de Zomerdijk; een rationele voorziening, welke jaar
lijks een belangrijke last op het budget legt.
In de sector van de woningbouw was - als gevolg van wisselend regerings
beleid, maar vooral als gevolg van gebrek aan investeringslust, waardoor de
gepremiëerde bouw nagenoeg uitviel en de niet-gepremiëerde bouw zéér
minimaal was - een opvallende vertraging te constateren, die thans weer
geheel is overwonnen. In de sector van de industrievestiging - waar een
aarzelende economie de ondernemersdurf aantastte - viel een geleidelijke
uitgroei van vestigingen waar te nemen zowel op het industrieterrein aan de
haven als op het industrieterrein „Zanddonk".
Burgemeester J. Teijssen
volg van de snelle en omvangrijke
voortgang van de woningbouw in
de verschillende plannen van dit
gebied. Voorbereidingen worden ge
troffen en dat is dan een deel
van de scholenbouw-planning
om in Waalwijk-zuid te komen tot
de bouw van:
a. een katholieke lagere school
(zelfstandig of door uitbreiding
van de Burg. Moonenschool);
b. een katholieke kleuterschool;
c. een protestant christelijke lage
re school;
men krachtens kredietverlening in
uw vergadering van 4 juli 1963 (be
grotingswijziging 84), goedgekeurd
door gedeputeerde staten bij be
sluit van 28 augustus '63, doch welk
besluit in verband met grondver-
wervingsmoeilij kheden niet kon
worden uitgevoerd.
Naast de woningbouw en de
scholenbouw staat de winkelbouw.
Omstreeks 1 april a.s. zal in het
plan Laageinde de bouw aanvangen
van het wel zéér spectaculaire wijk
winkelcentrum met 57 wooneenhe
den in de etage-bouw. waardoor
dit stadsdeel zowel een sledebouw-
kundige als dienstverlenende domi
nant krijgt. De voorbereiding van
een hoofd-winkelcentrum in het
plan Centrum is doorkruist door
een aantasting van de juridische
grondslag van het plan door een in
de beroepsprocedure gevolgd Ko
ninklijk Besluit, dat zodanig door
werkt. dat na afronding van be
sprekingen en overleg in het vlak
van betrokkenen en ambtelijke in
stanties door U krachtens de in
middels in werking getreden wet
on de ruimtelijke ordening, die ten
deze de nodige basisverbreding in
houdt, nieuwe besluitvorming zal
moeten plaats vinden.
Deze formele barricade verhin
dert evenwel niet de feitelijke voort
gang van conceptie en detaillering
van de bouwplannen. Burgemeester
en wethouders zullen weldra in de
gelegenheid zijn U mededelingen
van formele en feitelijke aard te
doen aangaande dit massale winkel-
project met zijn woon- en kantoor
flats. waardoor een geheel nieuw
en doorslaggevend element in het
stedelijk voorzieningspatroon zal
worden gebracht.
plaatsen, die wegvallen door me
chanisatie en rationalisatie en door
de druk van de nationale economie
en de internationale concurrentie.
Op deze wijze blijft er een zeker
evenwicht en wordt een breuk in
de industriële werkgelegenheid
voorkomen. De stagnatie in de in
dustriële uitgroei buiten het Wes
ten des lands nu reeds uitlopend
in een omvangrijke werkloosheid
heeft het gehele werkgelegenheids
vraagstuk landelijke en provinciale
aspecten gegeven en de rijks- en
provinciale overheid geconfronteerd
met conjuncturele invloeden en
structurele veranderingen. De rege-
rings houdt haar activiteitenschema
tot heden afgestemd op het al vele
jaren bekende en nu sterk verou
derde zogenoemde regionale indus
trialisatiebeleid, neerkomend op toe
kenning van enige financiële faci
liteiten aan bepaalde regio's en
daartoe behorende gemeenten. Van
een slagvaardig beleid, afgestemd
op de actualiteit van het ogenblik,
is geen sprake. Het Belgische instru
mentarium omvat rentevergoedin
gen, staatswaarborg, premies in ka
pitaal en fiscale voordelen en is
daardoor flexibel en effectief. De
gemeente Waalwijk heeft zodra
de werken gereed zijn rond 18,5
miljoen gulden geïnvesteerd in de
havenwerken annex industrieter
reinen en heeft daardoor een zich
zelf in financiëel opzicht overtref
fende bijdrage geleverd voor een
nieuwe aanzet van de industriali
satie. waarbij ook de streek rond
Waalwijk en zelfs een deel van
Midden-Brabant de allergrootste be
langen heeft.
Niettegenstaande aangevoerde ster
ke motieven onderschreven door
gedeputeerde staten heeft de
ningbouw op één lijn worden ge
steld. zowel in de urgentie als in
de draagwijdte. Een rationele voor
ziening vergt, dat de scholenbouw
met de woningbouw parallel loopt.
Tot heden was er steeds een af
stand in de tijd en dan ten nadele
van de scholenbouw. Een breed-op-
gezette scholenbouw-planning voor
een bepaalde tijdsperiode is daarom
noodzakelijk. Alleen dan is er een
begin van een mogelijkheid om de
afstand in de tijd tussen de tijd
stippen van verwezenlijking van
de woningbouw en van de scholen
bouw te verkleinen. Dit jaar zal de
scholenbouw een flinke groei ver
tonen. Met de bouw van de Nuts-
Ulo-school wordt dezer dagen aan
gevangen; de bouw van het derde
speelwerk-lokaal van de katholieke
kleuterschool in het plan Laageinde
is dezer dagen goedgekeurd en de
bouw van de openbare kleuterschool
met twee speelwerk-lokalen zal in
de loop van dit jaar zeker een be
gin krijgen. Een klemmende be
hoefte aan schoolruimte manifesteert
zich in de plannen Laageinde en
Baardwijk.
Zo spoedig mogelijk zullen U
voorstellen bereiken tot kredietver
lening ten behoeve van de huidige
lagere school aan de De Jonghe-
straat in het plan Baardwijk en
ten behoeve van een katholieke
kleuterschool met twee speel-werk-
lokalen in het plan Laageinde. Aan
genomen wordt, dat dan voldoende
schoolruimte zal aanwezig zijn voor
de leerlingen van katholieke kleu
ter- en lagere scholen in de plannen
Laageinde en Baardwijk. De be
hoefte aan schoolruimte wordt ook
dringend in Waalwijk-zuid als ge-
een protestant christelijke kleu
terschool.
Bij deze planning zal in samenhang
ook acht moeten worden geslagen
op de eerlang te verwachten wo
ningbouw in het gebied van Zand
donk, waarsoor nog geen gedetail
leerd bestemmingsplan geldt. Daar
naast is in de planning betrokken de
bouw van een katholieke school
voor individueel lager onderwijs,
die het karakter van een streek
school heeft en bestemd is voor leer
lingen met leer- en opvoedings
moeilijkheden. Bedoelde school is
reeds in noodgebouwen gestart en
verder in klasselokalen van een an
dere school ondergebracht, doch de
goede gang van 't onderwijs vraagt,
dat deze huisvesting zo spoedig mo
gelijk wordt gecentraliseerd, ter
wijl vele leerlingen wegens gebrek
aan ruimte niet kunnen worden toe
gelaten.
Burgemeesters en wethouders ho
pen in de komende maanden in
staat te zijn om U voorstellen te
doen tot krediet verlening voor de
bouw van deze ook uit maatschap
pelijk oogpunt zo belangrijke school.
Verder maakt de bouw van gym
nastieklokalen ten behoeve van la
gere- en Ulo-scholen deel uit van
de scholenbouw-planning. De sport
hal voorziet in Waalwijk-centrum
in een behoefte zowel wat betreft
het lager- als Ulo-onderwijs. In
Waalwijk-oost en ook in Waalwijk
zuid zal elk voor een groep van
scholen een goed geaccomodeerd en
volwaardig gymnastieklokaal moe
ten verrijzen. In Besoyen kan een
gymnastieklokaal ook voor een
groep van scholen tot stand ko-
De werkgelegenheid staat in wis
selwerking tot de woningbouw en
de daarmede weder verbonden scho
lenbouw en winkelbouw. Vermeer
dering van de werkgelegenheid be
tekent zekerheid van bestaan voor
de van jaar tot jaar toenemende
beroepsbevolking en brengt 'n com
plex van activiteiten in andere sec
toren in beweging. Daarom is be
vordering van de werkgelegenheid
een hoofdpunt van het beleidspro
gram. zoals al vele malen is be
klemtoond. Het gehele beleid is en
blijft gekenmerkt door het streven
naar verbreding en versterking van
de werkgelegenheidssituatie. Het
industriële potentiëel en de indus
triële groei zijn in het totale werk-
gelegenheidskader van Waalwijk
overheersende factoren.
Het industriële potentiëel bleef
naar arbeidsplaatsen berekend
vrijwel stabiel, in tegenstelling tot
verschillende andere delen van de
provincie, waar een voortgaande
vermindering van het aantal ar
beidsplaatsen en afstoting van ar
beidskrachten plaats vinden. Het
werkloosheidscijfer van Waalwijk
is procentueel uitgedrukt, in verge
lijking met het landsgemiddelde en
het provinciaal gemiddelde bijzon
der laag, zelfs het laagst van de ge
hele provincie. De industriële groei
komt wel tot uitdrukking in de
vorm van een noemenswaardige
verandering van het aantal indus
triële arbeidsplaatsen. De nieuwe
arbeidsplaatsen vormen een tegen
hanger van de aanwezige arbeids-
regering op het verzoek om een
rijksbijdrage in deze kapitale inves
teringen omtrent welk verzoek
U is geïnformeerd in de gemeente
lijke indutstrialisatienota van 24
april 1967 nog steeds geen be
slissing genomen, vermoedelijk om
dat de gemeente Waalwijk niet be
hoort tot een door de regering vol
gens het klassieke schema te sti
muleren regio. Sedert de presenta
tie van de provinciale werkgelegen-
heidsnota in juli 1967 mag worden
verwacht, dat het provinciaal be
stuur zich activerend en coördine
rend met de werkgelegenheidspro-
blematiek zal bezig houden. Er is
een scala van mogelijkheden. Veel
versnipperde inspanning vraagt om
bundeling. Daarbij mag de stuw
kracht van het provincaal bestuur
bij de regering niet uit het oog
worden verloren. Intussen zal de
gemeente ten aanzien van de acqui
sitie haar eigen actieve rol moeten
blijven spelen, ook al zijn de voor
uitzichten meer aan eb dan aan
vloed toe door de zwakkere golf
slag van de economie. Een snelle
expansie en dan denk ik vooral
aan de industrieterreinen in het
havengebied ligt zeker in het
verschiet als het economisch kli
maat weer mild en gezond is.
De gelijkluidende beschouwingen
van de voorzitters der Noord-Bra
bantse Kamers van Koophandel en
Fabrieken in de onlangs op dezelfde
dag uitgesproken jaarredevoerin
gen, waarbij het werkgelegenheids
vraagstuk in onze provincie als enig
thema en dus centraal in de be
leidsvoering werd geanalyseerd
en geactualiseerd, mogen gezien en
(Vervolg op pag. 5)
