wAALwijkse en LAnqstRAAtse couRAnt
Hoessein in
moeilijkheden
Unieke altaartafel in fraaie
Waterstaatskerk van Waspik
BINNENKORT ZULLEN WE MOETEN
VECHTEN VOOR ONZE RECREATIE
üan C~YY[ier[o
wwtswmm
7
KERK ONDER HOEDE VAN
MONUMENTENZORG
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1968
- 89e JAARGANG No. 66
Ontwikkeling naar
nog meer vrije tijd
Nuttige vrijetijds
besteding
Wat betekent
recreatie
-Qxcluóieve
3lerenkleding
WAALWIJK
iftfVv
Onze stranden
Voor eigen bevol
king
e tcho van het
i
(Jitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredakteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 - KaatsheuvelDr. van Beurdenstraat 8 t,l
04167-2002
Abonnement
p week (0,30+ 2 ct. inc.k.) 0,32
p. mnd. 1.30+10 ct. inc.k.) 1,40
p kwrt. (3,65 10 ct. inc.k.) 3,75
*wrt. P- Post 4.25 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
Steeds meer vrije tijd en welvaart
in een dichtbevolkt land
De laatste weken hebben de Is
raëliërs getoond, dat zij er niet voor
terugschrikken de Arabische gue
rilla's ook tot over de grenzen te
vervolgen, hetgeen geleid heeft tot
gevechten op Jordaans gebied. Is
raël is vastbesloten om de strijd aan
te binden tegen iedereen die pro
beert de rust en orde in het land te
verstoren en zeker tegen die ele
menten die van over de grenzen 't
land binnensluipen om de levens
en eigendommen van Israëlische
burgers te belagen.
Het zijn hoofdzakelijk de gueril
la's van de El Fatah-organisatie die
vanuit Jordanië de grens overwip
pen om te moorden of sabotageda
den op Israëlisch gebied te plegen.
Deze guerilla's, verenigd in El Fa
tah, zijn grotendeels Arabische
vluchtelingen, die dikwijls zelfs nog
gedwongen aan de organisatie deel
nemen. Het geheel wordt georgani
seerd door Arabische fanatici, die
sterke steun krijgen van de Israël
hatende Syrische regering.
Waarom de guerilla's hoofdzake
lijk vanuit Jordanië opereren? Wel,
omdat dit land de langste grens
heeft met Israël, een grens die
moeilijk te bewaken is, terwijl het
terrein ook zeer geëigend is voor
guerilla-aktiviteiten.
De gehele gang van zaken, voor
al die van de laatste weken, heeft
de overigens gematigde koning
Hoessein van Jordanië in een bij
zonder moeilijk parket gebracht.
Moet hij de gebeurtenissen, die wij
zen naar een nieuwe oorlog, op hun
beloop laten en zich door Egypte en
een deel van zijn officierscorps (dat
aandringt op aankoop van Russi
sche wapens) laten drijven? Of
moet hij ingrijpen, de guerilla-akti-
viteit van El Fatah e.d. beknotten
en het op een modus vivendi, zo
zelfs niet op een vredesverdrag met
Israël aansturen? Doet de vorst
niets, dan zullen de guerilla's zich
spoedig hergroeperen en nog felle
re akties tegen Israël gaan onder
nemen en dat zou, gezien de instel
ling van Israël, wel eens tot een
volledige invasie in Jordanië kun
nen leiden.
Een besluit valt voor koning
Hoessein niet gemakkelijk te ne
men. Volgens Israël zouden de Ara
bieren momenteel al weer een zes
voudige overmacht in de lucht heb
ben, maar iedereen is er van over
tuigd, en zeker de gematigde ko
ning Hoessein, dat een nieuwe oor
log vermoedelijk hetzelfde resultaat
zou hebben als de laatste. Daar
komt dan nog bij, dat er in een na
oorlogse situatie weinig ontplooi
ingsgelegenheid bestaat voor een
gematigd politicus als Hoessein, dat
zagen we reeds na de laatste oor
log in het Midden-Oosten. De ge
moederen zijn dan zo verhit en in
de Arabische landen voelt men zich
zo in de eer aangetast, dat er niet
te praten valt. Fanatisme viert in
de Arabische landen nu eenmaal
hoogtij en daarom kan men moei
lijk tot een akkoord komen.
Toch zou koning Hoessein meer
steun vinden dan hij misschien ver
moedt, wanneer hij de aktiviteiten
van de guerilla's ging intomen. Er
zijn al heel veel Jordaniërs die in
zien dat de guerilla-akties misreke
ningen zijn en dat de Israëliërs zich
hierdoor niet van de wijs laten
brengen, ja, dat ze zelfs uitlopen
tot een regelrechte oorlog. Daar
naast zou Hoessein kunnen rekenen
op de steun van de nieuwe gematig-
f Baathregering in Irak, die sterk
afwijzend staat tegenover de extre
me Baathregering in Syrië.
Bovendien staan de Arabische
leiders in het algemeen niet zo sterk
als zij willen doen voorkomen. Zij
parasiteren op de eenheid die er be
staat ten aanzien van Israël, maar
intern heerst er grote verdeeldheid,
doordat de binnenlandse zaken in
de Arabische landen worden ver
waarloosd, waardoor veel armoede
heerst. Er wordt, zoals reeds in
communistische landen wordt ge
zegd, weinig aan socialisme gedaan.
Dat maakt de positie van de Arabi
sche landen kwetsbaar. Als Hoes
sein de moed had om in positieve
zin met Israël te gaan praten en de
guerilla's te temmen, zou hij mis
schien meer steun vinden dan hij
denkt.
Alle toekomstdeskundigen zijn het er over eens, dat
de naaste toekomst enorme veranderingen zal bren
gen op velerlei gebied en dat ons maatschappelijk-
en levenspatroon op zeer korte termijn ingrijpend zal
dienen te worden gewijzigd. In zekere zin zal het
niet door ons behoeven te worden gewijzigd, want
het zal zich wijzigen ook zonder onze welwillende
medewerking, om de doodeenvoudige reden dat de
reeds ingezette ontwikkeling nu eenmaal niet tegen
gehouden kan worden. Of wij het leuk vinden of
niet, of het onze instemming heeft of niet, in de toe
komst komt er zonder enige twijfel veel meer vrije
tijd, misschien zelfs meer dan de meesten van ons
lief is. Dan zal het een voorrecht zijn om te mogen
werken, want slechts weinigen zullen deel hebben
aan en verantwoording dragen in het arbeidsproces,
dat voorts grotendeels geautomatiseerd zal zijn.
Toch zullen ook zij, die slechts korte tijd werken, of
zelfs in het geheel niet aan het arbeidsproces deel
nemen, geen armoede lijden, want ook zij krijgen
hun deel van wat er wordt geproduceerd. De toekom
stige' maatschappij zal een sterk gesocialiseerde maat
schappij zijn.
Maar hoe we het ook keren of wenden en in hoe
verre al de toekomstverwachtingen van de futuro
logen waarheid zullen worden, meer vrije tijd krij
gen we in elk geval.
Was het vroeger niet zo, dat de
werker slechts de zondag kende als
vrije dag en dat hij verder elke dag
van 's morgens heel vroeg tot dik
wijls 's avonds heel laat werkte.
Daarin kwam verandering. De ar
beidstijden werden korter. Men
kreeg de achturige werkdag, men
kreeg de vrije zaterdagmiddag. Er
volgde daarna nog een verdere ver
korting van de werktijd, men kreeg
de vijfdaagse werkweek en 'n groot
deel van de werkers werkt in weer
wil daarvan toch geen acht uur per
dag. Er wordt zelfs in de Verenig
de Staten al gedacht aan een vier
daagse werkweek. Zeker, men kan
er de schouders over ophalen en
zeggen: „Het kan niet op"! Maar 't
is de ontwikkeling en die is niet te
stoppen.
Of we nu tenslotte te doen krij
gen met een vierdaagse werkweek,
waarin we dus drie volle dagen vrij
hebben, of dat we met een nog ex
tremer ontwikkeling te maken krij
gen, waarbij het grootste deel van
de mensheid nog korter werkt, doet
weinig terzake. Waar het hier om
gaat is, dat we binnen afzienbare
tijd te kampen krijgen met een
enorm vrijetijdsprobleem. Reeds nu
zijn er veel mensen die geen nutti
ge bestemming weten te geven aan
hun vrije tijd, die van verveling
niet weten wat te doen en dat zal
in de toekomst nog ernstiger vor
men gaan aannemen.
Tijdens de opleiding op de scho
len zal er in de toekomst ook spe
ciale aandacht moeten worden be
steed aan het onderricht in hoe men
zijn vrije tijd het best kan besteden,
rekening houdend met de persoon
lijke instelling van de leerling. Nut
tige vrijetijdsbesteding wordt in de
naaste toekomst een bijzonder be
langrijk punt, wil de maatschappij
niet voor bijzonder ernstige proble
men komen te staan, want 'n mens
die zich verveelt kan bijzonder on
prettig zijn, maar grote massa's die
zich vervelen vormen een uitge
sproken gevaar voor de mens en
zijn samenleving. Het staat dus vast
dat daar iets aan moet worden ge
daan en wel op zo kort mogelijke
termijn, want de ontwikkeling gaat
snel en wie zich niet reeds op jeug
dige leeftijd heeft leren bezighou
den ook in zijn vrije tijd, die leert
het later nooit meer. Op dit terrein
zullen dus met spoed voorzieningen
moeten worden getroffen.
Een bijzonder belangrijk punt zal
dan de recreatie gaan vormen. Reeds
nu, bij de vijfdaagse werkweek,
hebben we kunnen zien hoe de be
hoefte aan de recreatie bijzonder
sterk is toegenomen. Deze sector is
vooral de laatste jaren zeer sterk
uitgegroeid en neemt nog steeds
toe. Nog nooit heeft de behoefte
aan recreatie dergelijke vormen
aangenomen als nu het geval is en
we moeten er ernstig rekening mee
houden dat deze behoefte in de
naaste toekomst tot gigantische vor
men zal uitgroeien.
Wat betekent recreatie eigenlijk?
Wel, het zijn vormen van ontspan
ning, sport en spel, die de mens in
zijn vrije tijd bedrijft en die hem
ontspannen. Zij vormen een tegen
wicht tegen de inspanning die de
mens zich moet getroosten voor zijn
normale werk, waarmee hij zijn geld
verdient. In de toekomst zal de tijd
die de mens aan recreatie kan be
steden en die hij aan normaal werk
besteedt, een andere verhouding
krijgen. Het wordt zo, dat er steeds
meer tijd aan recreatie besteed zal
worden. Dat houdt in, dat er op dit
gebied ook meer moet kunnen wor-
De anderhalve eeuw oude water
staatskerk van Waspik is weer met
een merkwaardig kunstwerk ver
rijkt. Lang heeft pastoor L. Roovers
van de Bartholomeusparochie in
Waspik er over gepeinsd hoe hij in
lijden, gaf pastoor Roovers de op
dracht door aan Sjaak de Bresser,
beeldhouwer van de St. Jan te Den
Bosch.
Met liefde en overgave heeft deze
man de opdracht uitgevoerd. Bijzon
der graag accepteerde hij dit werk,
De unieke altaartafel
met fraai beeldhouw
werk.
Het tafereel van het
laatste avondmaal is uit
genomen,
de communiebank
Vier engelen dragen het
geheel
Nu is er nog volop ruimte bij de recreatie-objecten in Nederland. Zal dat
in het jaar 2000 ook nog het geval zijn?
den geboden. De recreatieve sector
van onze maatschappij staat een
enorme groei te wachten. Maar
daarvoor zal ook ruimte aanwezig
moeten zijn.
In veel andere landen vormt dit
geen probleem, aangezien daar vol
doende woeste gronden zijn. In ons
land zal de toekomstige stormach
tige groei van de recreatie ons voor
geweldige problemen plaatsen, om
dat er in ons land nog zo weinig
vrije grond is. Verwacht wordt dat
over enige tientallen jaren 90% van
de Nederlandse bevolking in gewel
dig uitgebouwde grote steden zal
wonen en slechts 10% op het over
gebleven platteland. Dit overgeble
ven platteland zal dan echter gro
tendeels dienst moeten doen als re
creatiegebied.
Volgens deskundigen zal het te
kort aan recreatiegebied in ons land
het hoofdprobleem van de toekomst
gaan vormen. Een bijzonder belang
rijke taak binnen dit kader is weg
gelegd voor onze stranden. Ook op
het ogenblik zien we reeds dat de
Nederlandse prachtige zandstran
den een zeer groot deel van de re
creatie zoekende bevolking aantrek
ken. De stranden zijn nu reeds over
bevolkt en het zal er onherroepe
lijk van moeten komen dat men
ook de nu nog gesloten grote strand-
delen voor de recreatie zal open
stellen. Over ongeveer tien jaar zal
dit reeds het geval zijn en dan zul
len op warme vrije dagen onze
scanden van Den Helder tot de Bel
gische grens krioelende mierenho
pen lijken.
Een bijzonder belangrijk bijkom
stig punt wordt dan wel, dat we de
bescheiden beschikbare recreatie
ruimte in de toekomst dringend no
dig zullen hebben voor onze eigen
het interieur van zijn parochiekerk
op verantwoorde wijze een altaar
tafel zou kunnen opnemen. En toen
de vormgeving zich eenmaal bij
deze artistiek bijzonder begaafde
parochie-geestelijke had vastgezet,
heeft het nog precies een jaar ge
duurd voordat de plannen waren
gerealiseerd. Maar het resultaat is
er dan ook naar.
In het priesterkoor van de kerk,
welke door velen als de mooiste wa
terstaatskerk van het land wordt
genoemd, trekt nu een unieke al
taartafel de aandacht van de kerk
bezoeker. Pastoor Roovers is er bij
zonder goed in geslaagd zijn altaar
tafel te maken tot een rijk en voor
naam middelpunt van het priester
koor. Door het ontwerp en de wijze
van uitvoering is dit in de twintig
ste eeuw geboren stuk klassiek ba
rok prachtig opgenomen in 't oor
spronkelijke geheel van het pries
terkoor. Pastoor Roovers heeft het
aangedurfd om het tafereel van het
Laatste Avondmaal uit de commu
niebank te nemen en dit detail on
der het tafelblad aan te brengen.
Het ovale blad van de altaartafel
is een werkstuk van beeldhouwer
Van Eek uit Eindhoven. Omdat deze
kunstenaar daarna kwam te over
bevolking en dat we er toe zullen
moeten komen om buitenlandse be
zoekers te weren. Dat klinkt nu na
tuurlijk merkwaardig, want op het
ogenblik doen we juist ons best om
zoveel mogelijk buitenlandse toeris
ten aan te trekken. Maar daar komt
op korte termijn beslist verandering
in. Over enige tijd zullen we begin
nen met zoveel mogelijk buitenland
se toeristen van onze stranden te
weren. Daarna zal men gaan trach
ten ze weg te houden van onze ove
rige recreatiegebieden.
Rond het jaar 2000 zal deze ont
wikkeling zich hebben voltrokken
en zal het zeker voor hen die hou
den van de natuur en stilte en ruim
te om zich heen, heel moeilijk wor
den om een stukje voor hun recrea
tie te vinden. Op de plaatsen die
voor recreatie bijzonder in trek zijn,
zal het zelfs moeite kosten een
plaatsje te vinden.
om na voltooiing met evenveel over
tuiging te zeggen: „nu nooit meer,
het vraagt te veel tijd". Het ovale
blad van de tafel wordt gedragen
door vier engelen. Rudolf Hoffmann
uit Würtsburg werd door pastoor
Roovers achterhaald als de vakman
die de eeuwenoude techniek van 't
goudbeleggen beheerste als niemand
anders. Rudolf Hoffmann, levend en
werkend in de streek van de Roco-
co-kerken, heeft inderdaad getoond
deze zeer bewerkelijke techniek te
beheersen, al had hij, wat ons be
treft, iets minder overdadig met het
gepolijste goud mogen omspringen,
om wat meer mat-goud aan de en
gelen te verwerken.
Toen pastoor Roovers ruim twin
tig jaar geleden naar Waspik kwam,
stond de Bartholomeuskerk op de
nominatie te worden afgebroken.
Dit strookte echter geenszins met
de mogelijkheden welke de heer
Roovers hier voor zich zag. Hij had
voor dit kerkgebouw al spoedig een
heel andere bestemming. Op zijn
aandringen kreeg hij de volmacht
deze waterstaatskerk te restaureren.
Later bracht hij in de barokke in
terieur van Belgische oorsprong
met haar monumentale orgel, preek
stoel en communiebank, prachtige
ramen van glazenier Max Weiss en
een fraaie kruisweg van Charles
Vos aan. In dit voorname millieu
Prijkt nu dan de nieuwe altaartafel
als een nieuw middelpunt, waarom
heen de vernieuwde liturgieviering
zich concentreert.
Van Monumentenzorg heeft pas
toor Roovers de toezegging gekre
gen dat kerk en interieur onder
hun hoede zal worden genomen, zo
dat het nageslacht niets meer aan
het fraaie interieur zal kunnen be
derven.
JUWELIER